Internationaal V erkennerskamp
„Agoon"
ï,s,idl e.»rsrsr»
Het
„WONDER" van Wiewerd]
Sombere voorspellingen over
wereldhoutpositie
Het Filmfestival in Knokke
*55 ss aastó
Frederik
zeven
directeuren
ZIEKENFONDSHONORARIA
Een dode waar
schuwt
ADIO
II ft SWSSgl-
a'WïïMMSï
Jamboree in zakformaat voor
gebrekkige verkenners
Nederlands uitvoer
flink omhoog
Natuur maakt lijken tot mummies
Ri Pro9ramma
en de
Een woord van een practicus
Het begon met
een redding...
PAGINA r>
MAANDAG 18 JULI 1949
"»""k
BELGRADO §LUIT GRENS
VOOR GRIEKSE REBELLEN
Thans Albanië toevluchtsoord
BOND OUD-ONDER-OFFICIEREN
CONGRESSEERDE IN
DEN BOSCH
HOGE prijs in staats
LOTERIJ
CRIPPS KRANK NAAR
ZWITSERLAND
Knickerbocker over communisme
in Oost Azië
DOOR EEN AUTO GEDOOD
TROPISCHE VOORRADEN
ECHTER ONUIT
PUTTELIJK
NABESCHOUWING
De Lahadisten
SCHAAKRUBRIEK
In de grafkelder
SlTTr^ was.
Op de prachtige Goudsberg te Lan
teren werd Zaterdagm'ddag om
het eerste internationale^ tamp voor
verkenners meteen ge_
"pênd Helaas is deze plechtigheid jam-
merlHk verregend. lu>st toen de vlag
werd gehesen, werd het St. Jorisveld
overstroomd door regen zodat de jon-
hun zaterdagse bad hadden kun
nen nemen in het diepst van deze
enorme kom.
Toch bleven de 200 deelnemers, be
staande uit Engelsen, Schotten, Fransen.
Belgen en Nederlanders op hun post en
luisterden aandachtig naar de verkenners-
wet, die in drie talen werd voorgelezen- ue
voorzitter van de nationale Padvmde
raad, H. F. M. baron van Voorst tot
Voorst, beperkte zich in zijn
woord tot een summier °YerL_ dat ten
voorbereidingen tot dit kamP.
doel heelt: „De lichamelijk S^andmapte
jongens uit vele landen w nutüge
verband bijeen te brengen en
en prettige dagen te bezorg yoorst
zonder welkom richtte bar Socia]e
tot Voorst tot de m»'®' de vertegen-
Zaken, mr, A. M 3°®artèment van On-
woordiger van het dffhuttenhelm en an
derwijs, de heer H. kringen van de
dere autoriteiten ""ndse Rode Kruis,
overheid, het Ned padvinders en de
van de Nederlandse
Katholieke Verkencominissarig geg_
br^s uitPAmseterdam, kreeg nog de ge-
Luctor et Emcrgo!
Als naam van dit kamp is gekozen
a on" een Grieks woord, dat zowel
verzamel'11® als wedstrÜd betekent. Het
le embleem voor de Agoon is de
verkenners-pijlkop met een kikker. Deze
kikker Is overgenomen uit een kamp-
vuurverhaal van Lord Baden Powell,
waarin hij de jongens aanmoedigt vol te
houden in moeilijke omstandigheden. Ook
werd de kikvors gekozen, omdat deze zo
zeer in zijn element is in het waterrijke
Nederland. Als kampdevies na deze
regenrijke dagen schrijven we bijna: to
overmaat van ramp is gekozen
Zeeuwse „Luctor et Emergo - Ik wor
stel en kom boven". Men heeft zich dus
al geheel geprepareerd op veel heme
water Al brengt dit wel enige ongemak
ken mee- de stemming onder het inter
nationale jongensgezelschap is er niet
minder om: ze laten de regen fris klette
ren op hun hoeden, blazen de sissende
vuren wat harder aan en sluiten eeuwig
durende vriendschap onder een lekkend
tentzeiltje.
Agoon is een echte jamboree, doch
men mist er gelukkig het massale
en er is geen publiek, dat vriendelijk
maar hinderlijk komt kijken naar deze
jongens-huishoudingen in de vrije natuur.
Al hebben alle jongens dan ook een licha
melijk gebrek, zij beoefenen zoveel mo
gelijk het gewone spel van verkennen:
zij overnachten grotendeels in tenten en
verzorgen hun eigen maaltijden. Aan de
geneeskundige verzorging is uiteraard
grote aandacht besteed: er is een hospi-
taal, een aparte kampdokter, die dage
lijks spreekuur houdt, en een staf van
verplegers op het terrein aanwezig.
De Weense correspondent van de „Daily
Telegraph" meldt, dat de laatste berichten
uit het Joegoslaviseh-Griekse grensgebied
erop wijzen, dat maarschalk Tito zijn be
lofte om de grens voor de Griekse rebel
len te sluiten, gaat nakomen."
Twee van de sterkste divisies van het
Joegoslavische leger in Macedonië zijn
samengetrokken voor de twee enige grote
openingen in de bergketenen, die Joego
slavië van Griekenland afsluiten, aldus
de correspondent. Deze divisies schijnen
belast te zijn met het tegenhouden van
Griekse partisanen, die tijdelijk asyl in
Joego-Slavië willen zoeken.
Radio-Athene heeft thans een beroep
gedaan op „de mogendhedenom het
Volgens de door het Centraal Bureau
voor de Statistiek samengestelde voor
lopige cijfers (zonder pakketpost en
diamant) had de invoer in Juni 1949
een waarde van 445,1 millioen (Mei
•49 427,3 millioen) en een gewicht
van 1.985.000 ton (1.681.000).
Enkele belangrijke importen waren (in
f mill)- vlees 8,0 (1,7), tarwe en tarwe
bloem 2 3 (26,0), rijst 5,7 (0,7), geurt 4,1
(1 6' copra 8,4 (13,9), lijnzaad 9,7
/n o.' suiker 5,7 (6,5) cacaobonen
6 5 (3,5), tinerts 12,8 (4,7), steenkolen
is 4 (15 9) minerale oliën 34.2 (15,8),
Snstmest 11.1 (9,1), hout 17,4 (12,8),
ongesponnen wol 9,8 (11,7), ongesponnen
katoen 11,9 (14,0), plaatijzer en staal 12,7
(9 6), staaf- en profielijzer en -steal m.a
io,9*>auto's en auto-chassis 7,8 (7.8).
De uitvoer had ln Junt 1949 es"
waarde van 311,8 millioen (Mei 1949
272,6 mill.) en een gewicht van
741.000 ton (722.000).
Belangrijke posten bij de ^.a"
ren: gecondenseerde melk 11,7
melkpoeder 8,1 (6,1), hot" 22-2
kaas 13,6 (11,0), eieren 4,2 (3,9), ve.se
groenten 20,8 (11,9), aardappelmeel d.l
3 3), cokes 3,8 (5,4), minerale oliën 8,1
(7 1) kunstzijden garens 6,2 (7,4), wol-
len weefsels 3,4 (2,8), katoenen weefsels
13 0 (13,5), ruw ijzer 4,2 (4,4), tin en
blókken 25,1 (4,0), electrische lampen
3,5 (3,2), radio-artikelen 6,8 (8,3) en
schepen 10,3 (2,6)
Ter gelegenheid van het 60-jarig be
staan der Bossche afdeling, congresseer-
de Zaterdag de Kon. Ned. Bond van Oud-
Onderofficieren in Den Bosch. Nadat de
congressisten zich op het Stationsplein
verzameld hadden, marcheerden zij, voor
afgegaan door de muziekkapel van het
Regiment Stoottroepen, naar het Gemeen
tehuis. Bij het schrijn der gevallenen
werden hier kransen gelegd door het
hoofdbestuur, de Bossche afdeling, ter
wijl ook de deputaties van de Franse
en Belgische bond v^p oud-onderofficie
ren hun kransen aandroegen. Burge
meester Loeff sprak de gasten daarna
in de raadszaal toe, de Bossche afdeling
met haar 60-jarig bestaan feliciterend.
De bondsvoorzitter, A. v. d. Linde,
bracht dank voor de hartelijke ontvangst.
Na een défilé voor de Commissaris der
Koningin, volgde in Casino een druk be-
zichte receptie. Daar werd ook de jaar
vergadering gehouden.
Bepaald werd, dat het volgend congres
te Breda zal worden gehouden.
De niet-deelnemers aan de vergade
ring bezochten te Vught de fusillade-
plaats, kasteel Maurick en het raadhuis.
Bij de feestavond in Casino werd een
aantal Franse, Belgische en Nederlandse
bondsonderscheidingen uitgereikt.
Bij de heden gehouden trekking van de,
Staatsloterij is een prijs van f 25.000 ge-
Naar uit Londen wordt gemeld, zal
sir Stafford Cripps Dinsdag a.s. voor zes
weken naar Zuerich vertrekken, om er
in een kliniek voor een maagkwaal te
worden behandeld.
Zaterdagavond heeft het bureau van
premier Attlee hiervan mededeling ge
daan. Cripps zal als minister van fin an
cien tijdelijk vervangen worden door
A.ttlee, die „first lord of the treasury" is.
Van betrouwbare zijde wordt nog mee-
Griekse leger toe te staan Albanië binnen eedeeid dat Cripps lijdende is aan een
I,irir.v, SI» do nederlaag van de gue- 8C.",Jj.. ju.,.. zich
te rukken. „Na de nederlaae11Y?? rf cue
rilla-stryders en de onmogelijkheid voor
maarschalk Tito, om verder metdeKom-
inform samen te werken, Is thans Albanië
De radioluisteraars in de Verenigde
Staten hebben Zaterdagavond de stem
rL een dode horen waarschuwen dat
pen derde wereldoorlog onvermijdelijk
ichiint zo de Verenigde Staten met hun
volle gewicht inzetten tegen het opdrin
gen van het communisme in Azie
Het was dp stem van H. R, Knicker
bocker, een der dertien Amerikaanse
journalisten, die op hun terugreis uit In
donesië bij de ramp met de „Franeker"
ziin omgekomen.
tv waarschuwing was vervat in de
vwa- en laatste van een serie uitzen
den onder de titel: ..Kan het commu
nism» Azië veroveren.
-Het communisme gaat zo «nel voor
waarts" aldus de uitzending, „dat Mos
kou zich binnen enkele jaren sterk ge
noeg zou kunnen voelen om de macht van
V Vpeni8de staten uit Lt eni
Volgens Knickerbocker werd „het eni
ge lichtpunt ln het 0osten" «ev°mL?°°r
de Britse overwinning op het commu
nisme in Malakkó"
Het communume is niet alleen als
georgamseerae macht in Singapore ver
dwenen, do n ook de gewone misdadig
heid is *odaB1? af8enomen, dat Singapore
heden ten dage de ordelijkste stad in het
Oosten is aldus Knickerbocker.
aanve^dopmGrickenlande DrndooV*" aT besprekingen met de ministers van finan
banië nu het gevaarcentrum ln de Balkan I ciën van het Gemenebest over de dollar-
eeworden". crisis wilde voltooien.
Door radio-Athene werd voorts nog mel
ding gemaakt van rapporten, ingediend
door waarnemers, leden van de commissie
der Verenigde Naties voor de Balkan, die
het er in hun waarnemingen over eens
waren, dat „de voornaamste stroom van
nieuwe manschappen en uitrusting voor
de guerilla-strijders over de Grieks-Alba-
nese grens komt."
ontsteking van de dikke darm en zich
reeds lang onder medische behandeling
had moeten stellen. Hij heeft dit echter
voortdurend uitgesteld, wijl hij eerst zijn
(Van een speciale verslaggever)
Een handjevol huisjes, een oud kerkje
en wat bomen, dat ls Wiewerd. Uit
de verte lijkt het een speelgoeddoosje,
dat daar ergens tussen Leeuwarden en
Stavoren, vergeten ligL schijnbaar zon
der dat iemand er ooit naar omkijkt.
Wat zou men ook zoeken ln Wiewerd.
Wie er echter de moeite van de reis
voor over heeft, om het antwoord op
die vraag te vinden, zal naar huis te
rugkeren, voorzien van een sterk ver
haal. dat' bedenkelijk op een Apr. mop
lijkt en waarvoor
de schouders zal ophalen. Maar het
.terke verhaal over Wiewerd ls klink
klare waarheid.
Wie enkele jaren geleden naar 'Wie
werd kwam om de lijken te zien
geschiedenis te horen, werd er
lijk ontvangen door een 1® de
om en nabij de honderd jaar. He*
weduwe Jelle Bakker die de weidse titel
droeg van concierge der kerk en zorg
voor het onderhoud van de kelder
stokoude vrouwtje met haar 8lun
oogjes achter een ijzeren brilletje, het
Friese kantmutsje op hot ronde, ver
schrompelde gezicht kon boeiend vertel
len van het plaatsje en van de geschie
denis van de lijken. Daar gmg ze mee
om als met oude bekenden. Ja, ze stofte
ze zorgvuldig af in de schoonmaaktijd.
De weduwe Jelle Bakker is dood en haar
taak is overgenomen door een man, die
menigeen ongelovig
vallen op no. 4873.
Gistermorgen is op de weg Overloon-
Venraay het 2%-jarig zoontje P., dat ver
moedelijk langs de weg bloemen plukte,
door een luxe auto uit de richting Over-
loon overreden. Het kind was op slag
dood.
BABY IN KUSSENTJE GESTIKT
Oudera waren gaan wandelen
Gisteravond is in de Kempenaerstraat
te Amsterdam een baby van 7 maanden
in een kinderwagen in het kussentje ge
stikt. De ouders van het jongetje waren
gaan wandelen en hadden het kindje in
de wagen achtergelaten. Toen zij thuis
kwamen, vonden zij de baby met het
gezichtje in het kussen gedrukt. Een on
middellijk gewaarschuwde geneesheer
trachtte nog met kunstmatige ademha
ling de levensgeesten op te wekken, doch
slaagde daarin niet.
Het over de gehele wereld onrustba
rend toegenomen houtverbTuik heeft in
kringen van deskundigen grote bezorgd
heid verwekt. De Weense hoogleraar
Flatsche, verklaarde onlangs, dat vol
gens zijn berekeningen in Amerika de
houtvoorraden binnen 30 a 40 jaar zouden
zijn opgesoupeerd en in Europa binnen
50 k 60 jaar, indien men voortging méér
hout te kappen dan de aanwas groot is.
Voorts vestigde prof. dr. J. F. Kools
in zijn inaugurale rede te Wageningen
op 28 Juni j.l. de aandacht op het feit.
dat in de afgelopen oorlogsjaren in het
Noorden van Noord-Amerika. Noord- en
Midden-Europa. Noord-Rusland en
Noord-Siberië dermate rigoreus is gekapt,
dat er met recht voor wordt gevreesd,
dat, als men de houtoogst niet sterk in
krimpt, binnen enige decennia de gehele
aanwezige voorraad zal zijn weggekapt
en de wereld daardoor eensklaps zonder
hout zal blijken te staan. Prof. Koolr
wees hiertegenover echter op de activi
teit van de F.A.O. (Food and Agricul
ture Organisation of the United Nations)
die aandringt op deelneming van de we-
reldhoutvoorziening door de tropische
landen.
Java bU*. was reeds voor de oorlog
een belangrijke houtleverancier en in
dien men zich de moeite wil getroos
ten goede verkenningsorganisaties te
financieren, kan door de ontsluiting
van het oerbos geheel Indonesië ln de
toekomst een belangrijk houtgebied
worden.
OUlJdtc en KOOI Jt.dU -
•10 Utr. Sted- oj"k- zieken; 16.30 Zi*£ns;
■00 Gram.; 16 0° -,. l7,15 Wigwam-f„"?^n"
Dinsdag 19 jul,
HILVERSUMM301 MO-^-krö 700 Nwb
ochtengy11^;' u de dag; 0.00 i.S£5eke<*» 800
Nws; 8.15 Ph* dt. opg: m'; yjjjhtbaken; 9.25
Sonate m C v d Kleute« Beethoven;
55 Gram-. A°Muziek houdt fit;V"5
roepork.: I1,0 4n Antwerps voCaaj f AIs de
ziele luistert, 1 3 Zes „moments rn„ e*;
12-00 Angelus: zonder Naam;^5'^1
Flothuis; 12-33 O I3 20 Symphoneit Zo,n"
"ewijzer; 13.00 pian£. ëa^Wk.;
U# ork. en koor; H.30_On»«=
15.
lof.
ties
gram.; 750 ï,™a„Jaf» N« gram.; 8.55 V.
d. vróu^j50 VPRO; 8 00 n,eh (gr.i9.30 Wa-
terstanden- 10-00 Morgenwij-
ding; 10.is' lOt'35 "Aut)a «ncn V de kleuters;
11.00 Nea5 .'i 30 V. d. zieken;
12.00 De p P'anowerkjes; ll-fnns platteland;
11.40 Harm^y; 12 38 NWSl 1315 The
jjotnaneers; j, .5°IP®.: 13- 14.30 „Caval-
Jeria Rusticans,5 Solistencon'c„ „Camille
Saint-Saens; l6 Mascagni. 0Q Kinder
koor; 17.30 Ork sY-j- 1? la- IS 00 Nws;
18.15 Piano; 18 Zamor^,rnm 19-05
paris vous pi8'3® RVU; 19.00 Granm pe_
tekems v. p K 'O IO Gram.: 19-1' issie-
,q,30 Conc.; 20 On v. m- enduête" ^mèrs-
21.00 Vacantie ji^Ws; 20.15 Succes nummers^
Ckies"; 21.45 Bu f Engeland; 21.15
5A^an?,I;L30 IkroïIEi,™- 7-°° vl- Br'nWS"
7 nl1 nws., 8.05 Bin„ 'U 40 SRnn, 7.50 gram-.
Sffest Country Studmrc»sby 8.15 Eng. HS.:
9-05 gram., 10 a° °rch.; 9,00 VI. Br..
iVJe en zijn „Serenan 11-00 EnS- L-P
Tra„ vl- Br- -' gram., 12-<ners f-1-45 voordr
12-0" welf fens, 13.00 „w erber- 1232 orK
Pet „nt. kamermuz.; i5 n^' 1315 gram., 14.01
rooien Apache ens.. 15 30 5rg" bp-: Falk-
m»n rn.OO Fr. Br.: gram.' en r „Temple en
ens-. kootwijk; Batavia; 18 fin i- van Fr.;
17.00 »°30 VI- Br.: v. d. soid-Br.: d.
sold- Fr„ 19.30 Cyrit stapiè?„ nws- en
ronde en s0l.; 20.00 bbc RevUpn„en °rk
met opera- en balietmuz. v 21.0C
Fr. Br". pws; 22.15 Eng. L.P.: „tebbe|: 22.00
VI Br'Olde Tyme Dance Orch ey
TomPsAraSso en ens.. 23.30 orgel. 23'sg „i°
„nol" mrt TT-?TTrmt1 TT T rj "WE
Nu het Filmfestival van Knokke achter
de rug is en de bezoeker eens rustig de
overvloed van programma's, brochures en
reclamemateriaal heeft kunnen doorzien,
die hem ter ondersteuning van zijn ge
heugen zijn megegeven, is het hem moge
lijk een wat vollediger overzicht van het
vertoonde te krijgen dan mogelijk was
gedurende de drukke en roezemoezige da
gen aan de Belgische kust.
Het eerste, wat hem dan opvalt bij een
meditatieve terugblik is de bevestiging
van een vermoeden, dat al gedurende het
Festival latent aanwezig was, n.l. dat de
gevestigde filmondernemingen betrekke
lijk weinig waarde schijnen te hebben toe
gekend aan de publiciteitsmogelijkheden
van Knokke. Zij zijn met weinig nieuw
en in ieder geval met weinig belangwek
kend ook commercieel belangwekkend
materiaal voor de dag gekomen.
Stephen Watts, de filmcriticus van de
„Sunday Expess" klaagt er al over in zijn
blad, dat van de zes films, die Engeland
instuurde, er vier uitgesproken slecht
-lïn. Hij had er aan kunnen toevoegen,
dat d€ resterende twee „The small Back-
room" en „Quartetbovendien algemeen
bekend waren, oo-k op het continent. En
soortgelijke opmerkingen konden over na
genoeg alle mededingende landen wor-
Gallische t7"l.
tenminste deze films nog nieu van
Amerika viel op door de t)e t_
kleine en onafhankelijke
Kleine en r Rravp'
schappijtjes, zoak „Home of the
„The Window" en The Quiet One J
de grote ondernemingen voor de uus
men met algemeen bekend werk ais
.Johnny Belinda" of met onbe angnjke
publiekfilms als „Hills of Home" met ae
wonderhond Lassie.
De oorzaak van die matte belangstel
'mg is niet ver te zoeken. Op Knoase
vo:lgen andere festivals: Cannes, Lugano,
Venetië en misschien Biarritz liggen m
de naaste toekomst en de daar uitgedeelde
onderscheidingen en bekroningen hebben
betere klank en grotere reclamewaarde
dan de uitspraken van Knokke. Zo sterk
°sca TnDlSTRIBUT1E IV: 7.00 Eng H'Ó
RAD1'? gBC Nort. Ireland Bight orch. 75,
nws. 7- your hearts", 7.55 weerber.; s.o'o FrJ
Bilt UP 5 8-10 conc- 9-00 El1E. L.P.: nw„
gr n*'5" Dr10.00 orgel; 10.30 Eng. jj g
9 10 ve**JrëU ork., 11.00 voordr., 11.15 Cu-
Bobby B 11.45 „the Radio Revellers", 12.00
baans °r c'alove en ens.; 12.30 Eng. L.R..
ReB f/nrk.. 13.15 BBC North. Ireland
B' omr° J4.Q0 Fr. Br.: gram.; 15 45 Ka-
bleken deze overwegingen te gelden, dat
een film als „The Quiet One", na haar
onverwachte succes, teruggetrokken werd
uit de competitie om haar de mogelijk
heid te geven straks op de Biennale of
elders hoger gewaardeerde prijzen in de
wacht te slepen.
Dit alles maakte het speelflimgedeelte
van de vertoningen in het Casino van
Knokke weinig interessant, al waren er
nu en dam aantrekkelijke momenten.
Achter de afdeling exprimentele en
documentaire film kon men daarentegen
een doelbewuste en leidemde gedachte ver
moeden, die aan dit gedeelte vorm en
betekenis gaf. De organiserende en stu
wende kracht was hier de jeugdige Jac
ques Ledoux van de Belgische Cinémathè-
que, die een kerncollectie van meer dan
tweehonderd oude en nieuwe experimen
tele, teken- en documentaire films had bij
een gebracht met behulp van filmarchie
ven uit talrijke landen. Voor de filmgeïn-
teresseerde was hier een studiemateriaal
bijeengebracht, dat voor hem van on
schatbare waarde was en Knokke op het
niveau bracht van Edinburgh, waar ieder
Jaar ook meer aan filmstudie dan aan re
clame voor de commerciële film wordt
gedaan. De ln dit verband vertoonde te
kenfilms bijvoorbeeld vielen op door haar
originele toepassing van geluid, beweging
en kleur en bewezen de mogelijkheid van
vernieuwing van dit genre, dat in Walt
Disney min of meer doorgelopen scheen
Vooral het werk van de Amerikaan Phi
lip Stapp die met „Boundary Lines" en
„Picture in your Mind" suggestieve beto
gen in getekende vorm over onderlinge
verdraagzaamheid gaf. verdiende al da
delijk een plaats in het voorprogramma
van alle bioscopen. De enige mogelijkheid,
dat dit en ander werk in ons land geïntro
duceerd zal worden, is gelegen in de con
tacten, die Jan de Vaal, leider van ons
Historisch Filmarchief in deze dagen, ge
zocht en gevonden heeft met collega's van
andere cinematheken. Als gevo-lg hiervan
zouden tenminste in de besloten voor
stellingen van liga's en fimkringen enige
van deze filmpjes en misschien wel Hans
Richter's grote experimentele film
„Dreams that money can buy" kunnen
worden vertoond.
Dat in dit gedeelte van het Festival geen
bekroningen zouden vallen, stond reeds
bij voorbaat vast. Geen enkele jury van
één der tot nu toe gehouden festivals heeft
zich ooit onderscheiden door uitspraken,
die van durf en vooruitstrevendheid ge
tuigden. Men geeft de prijzen aan de voor
den hand liggende successen van bet festi
val, die meestal reeds door het applaus
na de vertoning bijzonder in de aandacht
kwamen. Maar de prijsuitreiking is dan
ook een onbelangrijke bijkomstigheid van
ieder filmfestijn en het doet niets af aan
de verdiensten van het Festival van
Knokke, dat zijn bestaansrecht wel heeft
bewezen. Het is niet vervallen in een ge
makkelijke imitatie van illustere voorgan
gers, maar heeft een eigen vorm ge
creëerd, waardoor het talrijke filmlief
hebbers aart zich heeft verplicht. Laten
wij dus hopen, dat het in de komende
jaren deze vorm weet te bewaren, ten
behoeve van de film, die tenslotte niet
alleen van geld en luidruchtige reclame
kan leven.
C. B.
Ir B. Veen van het Instituut voor Bos
bouwkundig onderzoek te Wageningen,
achtte het gebrek aan bosprodueten, spe
ciaal aan hout, in vele landen te wijten
aan de oorlogstoestand. In het verleden
had men vrijwel iedere dertig k veertig
jaar, doorgaans na een oorlog, met een
houtprobleem te maken. En ook dan de
den de somberste voorspellingen ten aan
zien van de ontbossing der houtgebieden
opgang. Maar steeds herstelde zich de
wereldhoutpositie vrijwel geruisloos.
Doordat er een tekort was, stegen
uiteraard de prijzen van het hout. Dit
leidde tot grotere zuinigheid in het ver
bruik en aan de andere kant ging men
over tot het exploiteren van nog niet
ontgonnen gebieden.
Dit werd nu lonend.
De grote vraag naar hout zal als ge
volg van de geweldige verwoestingen in
Europa vermoedelijk onverminderd voort
duren, maar als men de cijfers van de
laatste statistieken van de F.A.O. be
kijkt, ziet men geruststellende aspecten.
Er werd en wordt plaatselijk roofbouw
gepleegd, maar er blijven onmetelijke,
nog niet ontsloten houtgebieden ter be
schikking. Met de „ontbossing" van dp
wereld loopt het wel los.
De vraag, of in de toekomst
'n wereldhoutnood gevreesd moet wor
den, kan volgens de heer Veen met
neen worden beantwoord. De bossen
van de wereld kunnen voldoende le
veren, om een wereldbevolking, be
langrijk groter dan de huidige, van
hout te voorzien. Het is echter nood
zakelijk, dat het beheer van de bossen
efficient geschiedt. In dat geval zullen
de tropische voorraden onnltputtelUR
zijn.
slager van zijn beroep is en het als een
hoge eer beschouwt het wonder van Wie
werd onder zijn hoede te mogen hebben.
Eens behoorde de terp van Wiewerd
tot de meer dan 500 woonheuvels. die
over de Friese kleistreken verspreid la
gen en dateren uit omstreeks 100 na Chr.
In het midden van de vorige eeuw werd
de terp afgegraven.
Tot de kostbaarheden, die daarbij te
voorschijn kwamen, behoorde een goud
schat van 39 sieraden, in hoofdzaak deel
uitmakend van een zeldzaam rijk hals
snoer terwijl er bovendien een halve
gouden mantelspang werd gevonden, die
om zijn kunstvolle bewerking een uni
cum is De goudvondst van Wiewerd go-
niet in oudheidkundige kringen wereld-
vermaardheid en behoort tot de kost-
baarste bezittingen van het Rijksmuseum
van oudheden te Leiden.
Uit een en ander valt af te leiden, rtat
het vandaag de dag zo pietepeuterige
plaatsje eens een welvarend dorp moet
zijn geweest.
De geruchtmakende ontdekking van de
grafkelder ontrukte het dorpje in 1765
aan de vergetelheid. Sindsdien is Wie
werd tot ver buiten onze landsgrenzen
bekend. Gemiddeld komen jaarlijks on
geveer 2000 mensen de grafkelder bezoe
ken en de lijvige registers bevatten de
namen van vele wereldberoemde geleer
den.
De kerk van Wiewerd dateert van om
streeks 1200. De grafkelder die ver
moedelijk in 1609 is gebouwd bevindt
zich onder een verhoogde vloer in het
koor. De lijken zijn vermoedelijk de
lichamen van het roemruchte Friese
adellijke geslacht van Walta van
Juckema.
Even merkwaardig als de historie van
Wiewerd en zijn grafkelder, even merk
waardig is ook de geschiedenis van de
communistische secte der Labadisten in
de 17e eeuw, genoemd naar haar stichter
Jean de Labadie. De Walta's waren bij
deze gemeenschap nauw betrokken. De
secte had haar hoofdkwartier op het
Waltaslot en noemde zich met de weidse
naam: de Gereformeerde en van de we
reld afgescheiden gemeente. Wie toetrad,
had geen eigendom meer. Alle kleding,
huisraad en geld der nieuwe leden werd
door de z.g.n. herders in ontvangst geno
men. Bezittingen elders werden te gelde
gemaakt en de opbrengst aan het beheer
der gemeente overgedragen. Ieder gezin
had zijn woning, doch alle kamers moes
ten steeds toegankelijk blijven voor de
z.g.n. opzieners in naam der herders.
D* kleding was hoogst eenvoudig. Alle
tooi werd geweerd. Kantwerk, linten en
strikken waren uit den boze Had iemand
sieraden dan mochten deze zelfs niet
worden verkocht. Men wilde daarmee
voorkomen, dat anderen tot ijdelheid
kwamen. De herders gaven elk der leden
werk. Men at aan één tafel.
Het aantal Labadisten bedroeg in de
bloeitijd dat was tot omstreeks 1680,
ongeveer 400 personen. Ieder was ver
plicht voor de voltallige ledenvergade
ring al zijn boze gedachten, woorden en
daden te belijden. De Labadisten hebben
tot omstreeks 1725 het Waltaslot bewoond.
Het had weinig gescheeld, of de ver
maarde stichter der Quakers, William
Denn, had zich bij de secte aangesloten
ter gelegenheid van zijn bezoek aan Wie
werd in 1677.
In de kelder van het oude kerkje
te Wiewerd liggen vier mummies:
lijken, die er een paar honderd
jaren geleden zijn bijgezet en die
nog gaaf zijn. Mummies, waarvan
menig befaamd archaeoloog heeft
verklaard, dat ze mooier zijn dan de
beroemde in Egypte.
overal elders. Er schijnen uit de bodem
bederfwerende gassen op te stijgen.
Zo vond men in 1358 een geheel gave
dode spreeuw in de windladen van he
orgel. Latere onderzoekers hebben even
wel verklaard, dat dit niets bijzonders is,
Bij de opening ontdekte men in een der
kisten een prachtig kunstgebit, waarvan
de tanden en kiezen alle uit éen stuk
been zijn vervaardigd.
In 1848 heeft men in de kelder ver
schillende proeven genomen met een
dode haas, vlees en vet. Het resultaat was,
dat volgens de onderzoeker dr. Ledder
de eeuwige wet der ontbinding te
Wiewerd de hoogst belangrijke uitzonde
ring laat zien. Het proces schrijdt slechts
zeer langzaam voort. Uiteindelijk echter
zal ook te Wiewerd het Schriftwoord
worden bevestigd: „Stof zijt gij en tot
stof zult gij wederkeren".
(ödhaakr e dacteur P. A. KOETStREID,
Achterweg 86j_ Lisse)
Het puntenresultaat van het 2e kwar
taal: Twee oplossers faalden ditmaal
geen enkele keer. Het zijn de heren
Bergstein en v ,d- Weide. Met deze mooie
prestatie wensen we hun geluk. In Septem
ber hopen we weer met het toekennen
van punten te beginnen.
No. 6542.
J. A. W. SWANE. Boekei.
le plaatsing. Mat in 2 zetten.
59. Na een ogenblik van zenuwslopend
wachten naderden de voetstappen de
deur en even later kwamen de zes ove
rige directeuren binnen, ieder gewapend
met een zware knuppel.
Ondanks zichzelf sloeg Frederik een
ijskoude angst om het hart; als de dnec-
teuren het bedrog ontdekken zouden
was het zeker afgelopen met de loojj-
baan van Frederik als tovenaarsleerling.
Echter voorlopig was Frederik's angst
ongegrond: de directeuren keken onder
zoekend de kamer rond en vroegen Fre
derik toen fluisterend: „Heb je al iets
ontdekt, Archibald 7"
Maar Frederik maakte het gezelschap
duidelijk, dat hun Archibald nog mets
ontdekt had. Hij maakte zijn eigen stem
zo onherkenbaar mogelijk en vervormde
hem tot een schor gefluister, dat aan
iedereen toebehoord zou kunnen hebben.
„Waarom doen we eigenlijk al dl®
móeite om Frederik te vangen? vroeg
Om nu weer terug te keren tot de graf
kelder, daar ligt o.a.. begraven Anna
Maria Schuurman, de vrouw die destijds
om haar geleerdheid en kunstzin beroemd
was Zij stierf in 1678. Zij werd gebal
semd. Haar lijk is niet vergaan even
min de niet-gebalsemde lijken. Zij zijn
gaaf gebleven, weliswaar uitgedroogd en
slechts enkele kilo's wegend. Timmerlie
den, die in de kerk herstelwerkzaamhe
den verrichten, vonden in 1765 elf houten
lijkkisten, die op schragen stonden en er
als nieuw uitzagen. De lijken zelf waren
gaaf en ongeschonden. Ook het linnen,
waarmee de kisten waren bekleed, en de
doodsgewaden der lijken, waren nog in
goede staat. In 1864 waren er nog slechts
vijf lijken over en deze dragen nog hoofd
haar, windsels en doeken. Thans zijn er
nog slechts vier.
Onderzoekers zijn van mening dat in
het kerkgebouw radium-actieve stralen
het bederf weren. Ook de kisten in de
graven nabij de klok schijnen tweemaal
langer in goede staat te blijven dan
No- 6543.
JOS. OPDENOORDT, Venlo.
le plaatsing. Mat in 3 zetten.
Wit: Kd4, Ta6c8, Pd5—e7;.
Zwart: Kb7, Pa8:.
No. 6544.
ALF. W. VOORTING, Haarlem,
le plaatsing. Mat in 3 zetten.
Wit: Kf6, De3. Tbl—c8, Rd7—g3, Pa5—
c3. a2. c5, e4.
Zwart: Kb4, Ta6—a7, Ral, Pf7; a4, b2.
c6, e2. e5.
PROBLEEMOPLOSSINGEN.
No. 6534. W. J. Wolfs en P. A. Koets-
heid. 1. Rh6g7 dreiging 2. Te5—d5tt
1. Dd6: of 1. Df6 falen door 1
b6a5:.
No. 6535. J. Cieslak. 1. Re4d5 enz.
No. 6536. F. Fleck. 1. Pb5c7 enz. 1.
Re4. dan 1fe4: of 1. d7, dan 1
Rh7.
CORRESPONDENTIE.
L. te Z. Vermelding van de sleutel-
zet is voldoende- Van uw laatste oplos
sing is er één goed.
V. G. te V. U ziet: het is hersteld
Nos. 6534 6535 en 6536 zijn goed opge
lost door: ïr. A. Bergstein, Geleen (68);
A J. F. v. d. Drift. Delft (63); H. Th.
v. Goor, Voorburg (43); C. de Krom,
Nijmegen; C. Laurense, Rotterdam (58);
H v d Poel Zoeterwoude (60); F. Pijls,
Maasbracht (66); C- v. d. Weide, Rotter
dam (68); F. U. J. H. Witte, den Haa?
6No 6534 en no. 6535 door: J. Dickhaut,
Nijmegen (63); A. Lips. Zevenbergse
Hoek; L. v. Nuys, Maastricht (21); G. v.
Rooyen, Heemstede (63); C. Spaans,
Rotterdam (43).
No. 6535 en no. 6536 door: J. v. Dijk,
de Lier.
No. 6534 door: W. H- Haring. Schip
luiden.
No. 6535 door: J. H. v. d. Veer, Groes-
beek.
hij aan de directeur, die vlak bij hem
^Deze wierp vanachter zijn masker een
bevreemde blik op Frederik. „Wat be
doel je daarmee, Archibald vioeg hij
terwijl zijn gefluister zich toescherpite
to' een nijdige snauw.
Frederik vond het raadzaam de aan-
vgi niet zo direct in te leiden.
„Nouehfluisterde hij terug,
„ik ben al een dagje ouder en misschien
kan ik zo goed niet meer mee. Ik vind
dat het erg lang duurt, voordat we die
Frederik te pakken hebben
Een andere directeur mengde zich m
het gesprek. „Maar Archibaldrichtte
hij zich tot de vermomde Frederik. „Wat
minkeert jou 7 Heb je helemaal verge
ten, waarom we al die moeite d°eB„
Die stapels goud en wie weet wat nog
"Frederik spitste zijn oren. Hij voelde
dat hij op het punt stond de waarheid
te ontdekken.
Naar aanleiding van het artikel van de
medische medewerker over Ziekenfonds
honoraria schreef dr. A. van Loy te Sas
van Gent ons het volgende;
Mag ik 20 vrij zijn mijn geachte con
frater op het volgende te wijzen?
le de hoeveelheid werk is door de
verfóndsing der praktijken sterk geste-
gen.
Met de gemiddelde ziekenfondspatie"
heeft een huisarts veel meer werk, dan
met de gemiddelde particulier. Vooral
des nachts en 's Zondags, komt dat sterk
tot uiting.
Als een arbeider overwerkt, wordt hij
extra betaald en dat is billijk.
Wij artsen verrichten veel meer werk
dan vroeger en wanneer de huidige re
gering vindt, dat, in verband met haar
socialistische politiek, deze extra arbeid
niet behoort gehonoreerd te worder,
wordt er door de heren wel een erg zwa-
neh? °rCh'kamerork. v. Aarhus; 16 i5 Eng.
te1 ,t: Ka"' 17 >n Titn Ri.™,
lundb°r®' „i„squerader.s. 17.50 Tito Burns
LP til® gorgel; 18.20 Eng. H.S.: „Lu-,
sextet- 18U
ïr 45 New Casino orch."; 19.45
-10' SN*.!*-- Of» tr. Tri
K"—- on act20.00 umr. ork; 20.45 VI
Sj. gr nWS„i5 omr.ork., 21.45 actual.; 22.00
Br: *rarrl' nws; 22.15 VI. Br.: Jazzmuz., 22.55
Eng' «PQ0 dlv.'
nwB
Een luchthartige geschiedenis
DOOR WILHELM LICHTENBERG
27)
Uiteraard niet_ Maar als ik u zeg,
dat onze modellen door het buitenland
overvleugeld worden en dat de regering
daarom de laatste order geannuleerd
heeft dan zult u begrijpen, welke waar
de uw uitvinding voor mij heeft.
Lorensberg bleef voor Knut staan
en keek hem recht in de ogen.
En daarom begrijp ik, dat u van
nlan bent te proberen, wat men in het
buitenland voor uw uitvinding overheeft.
Knut keek zijn chef volkomen over
bluft aan. Dat zijn ontslagaanvrage zó
z°u worden uitgelegd, was ®eeL 's pt
eerder bij hem opgekomen. Maar het
Was hem onmogelijk om aan Uar
rensberg de ware reden van zijn vlucm
mt Jonköping bekend te maken.
z°u hij Karin's vader bekennen, dat hu
v°or haar vluchtte. Maar welke reden
meest hij dan wèl opgeven? Hij wild®
,w?ers ®venmin dat Lorensberg zou
ciotr„€n' dat zÜn opvatting van de ont
slagaanvraag
riaMrf ?r. geen ogenblik aan ge-
mijn uitvinding in het buitenland
te verko-pen, verzekerde hij: Heeft u
mjj werkelijk voor zo onvaderlandslie
vend aangezien?
Lorensberg knikte
onvaderlandslievend, dat is het. ik
v,kir dat u er zo over denkt.
belb£'is in Zweden maar één vlieg
tuigfabriek, begon Knut w®®r- D
betekent dus, dat er maar één plaats is,
waar mijn uitvinding ln praktljk g
bracht kan worden. En dat is.
Lorensberg fabrieken.
Lorensberg had met geda®^ 20 »e
makkelijk tot dit resultaat te zullen
komen. Het deed hem plezier. dat hij
niet om de uitvinding had behoeven
vragen, maar dat ze door de uitvinder
zelf werd aangeboden. Tacticus als h J
was. wist hij, dat hij wel zeker kon zijn
van de uitslag. Hij ging weer voor zijn
schrijftafel zitten en trachtte zijn opwin
ding te verbergen, door wat orde tusse
zijn papieren te scheppen Na een poos
had hij zich voldoende in bedwang om
op volkomen natuurlijke toon te kunnen
zeggen: Dan is nu dus alles volkomen
in orde, waarde Björcks? En wij blijven
dus samenwerken?
Knut antwoordde niet. Hij had het ge
voel. dat hij nu niet langer op zijn ont
slag mocht blijven aandringen. Tot nu
toe had hij slechts aan zichzelf gedacht,
maar nu zag >ij de dingen in groter
verband. Zweden, het vaderland, deed
een beroep op hem! En hij voelde 7'
onbehaaglijk doordat zijn persoontje, tot
méér in het licht gesteld werd dan hem
aangenaam was.
Lorensberg stelde bet op prijs, dat.Knut
niet dadelijk antwoordde. Hij hield me,
van onderhandelen, wanneer de tegen
partij hem in woordenrijkheid gelijk was
wat overigens slechts zelden voorkwant.
Hij wachtte dus enige tijd om Knut gele
genheid te geven na te denken. Toen zei
hij: Wat zou u er van zeggen, als wij
eens een contract maakten?
Een contract?, vroeg Knut verbaasd;
En 11 weet nog niet eens waar het om
gaat!
ja ehik bedoel een voorlo
pig verdrag, verbeterde Lorensberg: Lund-
quist heeft gezegd, dat uw uitvinding van
groot belang is en ik stel volkomen ver
trouwen in zijn oordeel. Maar natuurlijk
wil ik zelf oordelen, alvorens te beslis
sen.
Voor alles moet ik u zeggen, dat ik
slechts met een model heb kunnen ex
perimenteren. Het is dus zeer wel moge
lijk, dat in de practijk de uitkomsten
heel anders zijn.
Natuurlijk. Dat kan geprobeerd wor
den. Laten we zeggen morgen, op ons
vliegveld in Rosendala. Schikt u morgen
ochtend om acht uur? U zoekt dan wel
een geschikte machine uit en ik zal u een
vertrouwd persoon meegeven, die de re
sultaten gedurende de vlucht kan con
troleren. Vindt u het goed. dat ingenieur
Henegard meegaat?
onverschillig te zeggen: Die of een an
der. ik laat het aan u over.
Knut was opgestaan en wist niet goed
of hij nu weg kon gaan, dan wel dat hij
moest wachten tot Lorensberg hem weg
stuurde. Deze stak hem echter de hand toe.
Tot morgenochtend dus.Alle on
aangenaamheden zijn nu vergeten, niet
waar? En wij zijn weer goede vrienden.
Eerst des avonds vond Knut de moed,
zijn vader te zeggen, dat hij zijn ont
slagaanvrage weer ingetrokken had en
dat zijn uitvinding de volgende morgen
aan de practijk getoetst zou worden. Ar-
ne Björcks was echter over deze mede
deling in het geheel niet verbaasd. Hp
blies dikke rookwolken uit zijn pijp en
meende: Je hebt je dus toch laten lij
men.
—Laten lijmen?Hoe komt u erbij,
vader?
Knut wierp deze opvatwng met ver
achting van zich af.
Je komt van dat meisje niet af,
bromde de oude: Je laat je liever door
haar vader overdonderen, dan dat je hem
de waarheid zegt.
Ik kan mijn uitvinding toch niet in
het buitenland gaan verkopen?, vroeg
Knut verontwaardigd.
Hieraan scheen ook de oude heer nog
niet gedacht te hebben. Knut zag, dat
zijn woorden indruk maakten. De vader
nam zijn pijp uit de mond en keek Knut
een ogenblik verbluft aan. Toen zei hij:
Nee. dat had je ook niet. jongen!
Dus wat kon ik anders doen dan
nog
toe zo
bescheiden, nu plotseling 1 niet mee hebben
had"hUy gezegYijNe& jWijven"* "VS wel dat ik me niet
had Hij gezega. „ixe zich I heb laten overdonderen?
Hoe laat ga je morgenochtend naar
Rosendala?Om acht uur?Goed,
dan ga ik mee.
Wilt u erbij zijn?, vroeg Knut, die
daar nu eigenlijk niet op gesteld was.
Ik wil het niet alleen, ik moet er
bij zijn, antwoordde zijn vader op een
toon, die geen tegenspraak duldde: Of
denk je misschien dat je tegen die Carl
Lorensberg opkunt?
Men kan van Carl Lorensberg zeg
gen wat men wil, hij is in elk geval een
man van eer!, zei Knut verontwaardigd.
Ja een man van eer is hij. gaf Arne
toe: Maar mannen van eer onderscheiden
zich van schurken meest alleen daardoor
dal zij het niet nodig hebben iets oneer
lijks te doen.
HOOFDSTUK X
De volgende morgen vroeg vertrok
Knut met zijn vader naar Rosendala. Het
was niet verder dan vijf kilometer en
hij had de weg dikwijls gelopen. Dus
stelde hij zijn vader voor, dit ook nu te
doen, maar zijn vader was het ditmaal
niet mot hem eens.
Dit is een pleclhtige gebeurtenis, zei
hij: En bij plechtige gelegenheden mopt
men niet, doch rijdt men.
Toen zij, lang vóór de vastgestelde tijd
op het vliegveld aankwamen, vonden zy
daar Svanfeldt reeds aanwezig. Deze be
groette vader Björcks met de woorden.
Ik geloof dat je een beroemde zoon
zult krijgen!
Waarom zeg je met, dat de zoon
begint de vader waardig te worden.,
kaatste Arne terug.
(Wordt vervolgd)
re wissel op de arbeidslust der artsen ge
trokken.
2o. Het is beslist niet waar, dat de
meeste artsen 3000 ziekenfondspatiënten
of meer hebben. In heel Oost-Zeeuws-
Vlaanderen zijn er geen twee, die dit ge
tal bereiken.
3o. de vergelijking met de inkomens
der artsen-ambtenaren gaat niet op.
De laatste collegae hebben een geregeld
leven, geen nachtwerk en vaste vacan-
ties. Er zijn genoeg huisartsen, die in vele
jaren geen behoorlijke vacantie gehad
hebben.
De gemiddelde huisarts behoort tot de
hardst werkende burgers van het lanj,
hetgeen ook uitgedrukt wordt in de sterf
tecijfers. De gemiddelde leeftijd der huis
artsen is lager dan het Rijksgemiddelde.
Tenslotte heeft de geachte geneeskun
dige medewerker gelijk, wanneer nu
voorzichtig de opinie oppert, dat moge
lijk de gevolgde loon- en belastingpoli-
tiek niet de juiste is, om een maximum
prestatie van de mens te verwachten.
Als deze sociaal voelende regering oude
arbeiders, die hun leven lang gespaard
hebben om een eigen, huisje te verwer
ven voor dat streven afstraft door hun
de vrucht van hun jarenlang beoefende
spaarzin te ontnemen, in de vorm van n
verlaagdè ouderdomsuitkering, terwy
hun huurlieden, die nooit iets gespaard
hebben vee) meer krijgen, dan is dat dom
en kortzichtig. Want reeds nu denken
hun kinderen er niet meer aan, om iets
te sparen.
Ze moeten toch voor ons zorgen is
het parool. De arts, die door de verfónd
sing der praktijk steeds meer moet pres
teren voor minder beloning, krijgt er 00
genoeg van.
De prikkel tot studie ontbreekt, velen
sturen alles wat geen routinewerk is door
naar specialisten. De vreugde aan en
de liefde voor het vak het enige, dat
een huisarts aanzet zijn werk goed te
doen lijden door de verfóndsing ten zeer
ste. Wanneer hier nog een onvoldoende
beloning bijkomt, kan het niet anders of
het peil der behandeling zal steeds meer
dalen.
In Engeland is men door de zegeningen
der gesocialiseerde geneeskunde ai zover,
dat men er het misbruik der zwarte art
sen kent. Als men zeker wil zijn behoo -
lijk behandeld te worden gaat men naar
een dergelijke broeder toe.
En even wens ik de geachte medische
medewerker te herinneren aan het wijze
woord van de-dokters-hatende Bernard
Shaw: There is no more dangerous man.
than a poor doctor.
