Riikssteun alleen voor bouw
van kleine woningen
Tito vreest Stalins
koude oorlog niet
W eerbericht
Duizenden Duitsers genoten van
een dag vrijheid
Neerlands telegraafverkeer in
geheel nieuwe banen
R.T.C.-besprekingenin kleine
kring leidden tot resultaten
Smokkelhandel tiert nog welig
m
1
Duikers kwamen terug uit Bari
Huren van nieuwbouw worden
afgestemd op de bouwkosten
Op de' IrIBUNË
11*
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Overleg met de Kamers volgt later pas
Algemene staking in
Bandjermasin
Guerilla-activiteit wordt mogelijk geacht
Duits kanon ontplofte
Morgen vergadering der Centrale Commissie
Vijf kilometer diep!
Zoeken op 50 meter onder water
4
JAARGANG
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1949
No. 21020
«^desbetreffende vragenset Tweede
DE STRIJD OM NIEUW-
GUINEA
Voortdurende onrust sinds
staking der vijandelijkheden
OPNIEUW ENIGE REGEN
UIT SOVJET-ZONE GAAN ZIJ
OP STAP IN AMER. ZONE
Twee slopers ernstig gewond
VERSTANDIGE OPZIENERS
AUTOMATISERING VERDRIJFT
HET MORSE-STELSEL
Indonesië s grondwet
„BLIJVER" NAAR DE R.T.C.
MET NYLONS LANGS DE DEUR
IN DE WIERINGERMEER
En regenkledingstof onder
de aardappels
Nieuwe boorinstallatie op
Ned. olieterrein
Ziekteverschijnselen door zware
druk en koude
de KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd ln het
Gebouw R.K. Volksbond, Lange Haven 71,
Schiedam, telefoon 67387. - Gironummer 8095 ten
name van de „N.V. De Courant De Maasbode
Botterdam.
De abonnementsprijs bedraagt f 3-90 per kwartaal,
1.30 per maand, 0.32 per week.
Directeur: J- KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr-.fTHA7m,7ET>'P'
LEO «J- 31- HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prys bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
De minister van Wederopbouw en
huisvesting is niet bereid het in werKing
treden van zijn beschikking van 10
tus j.l., waarbij de financierings-regeling
Woningbouw 1948 met inSa"®. „ewiiz;ed
tember 1949 belangrijk weM gewijzigd,
op te schorten totdat me d D
tegenwoordiging in antwoord
KD^0bedodderbe^cWkking, aldus de mi-
werd uitgevaardigd op grond van
ina dat het belang van een
~a* nvprweging, ciai ««««s van een
zeer spoedige verbetering in de woon
toestanden medebrengt, dat voorlopig in
hoofdzaak kleine woningen worden ge
bouwd, waardoor het met het beperkt
bouwvolume voor woningen mogelijk is
meer gezinnen te helpen.
pe minister is van oordeel, dat genoemd
belang z0 zwaar weegt, dat over de door
de vragensteller vermelde bezwaren moet
•worden heengestapt. Groepen van de be
volking, die ln normale tijden grotere
woningen Plegen te hebben, zullen zich
bi deze tijd, nu tienduizenden gezinnen
nog wonen in de meest kommervolle om
standigheden, moeten behelpen, indien zij
voor rijkssteun ingevolge de financierings
regeling in aanmerking willen komen.
Overwogen wordt een regeling, waar
door het mogelijk is van woningen met
bedrijven het woongedeelte te finan
cieren op de voet van woningen zonder
bedrijven.
De huren van woningen met een In
houd groter dan 325, onderscheidenlijk
875 m3, worden vrijgelaten.
De zware lasten, die op de schatkist
worden gelegd, maken het noodzakelijk
de financiële steun van de overheid daar
aan te wenden, waar deze in de eerste
plaats nodig is.
De door de regering gevolgde huur-
oiitiek wordt naar de mening van de
Minister niet doorkruist, wanneer voor
de grotere nieuwe woningen de huren
gijn afgestemd op de bouwkosten. Het
huurprijsbesluit nieuwbouw 1944 heeft
steeds de mogelijkheid opengelaten de
huren van nieuwe woningen, gebouwd
zonder financiële bijdrage van het rijk,
op kostprijsbasis te bepalen.
Tot 1 Augustus 1949 is aan jaarlijkse bij
dragen ingevolge de financieringsregeling
1947 toegezegd 4.490.658 voor 11.721 wo
ningen, terwijl tot dezelfde datum op de
voet van de financieringsregeling 1948
f 2.024.034 voor 5637 woningen was vast
gelegd.
De minister heeft ernstig overwogen, of
hij de wijzigingen in de financieringsre
geling 1948 tegelijk met de datum van de
beschikking van kracht zou moeten ver
klaren, dan wel nog korte tijd de gele
genheid zou kunnen openen de ongewij
zigde regeling toe te passen om diegenen
die bereids veel voorbereidend werk had
den gedaan voor de bouw van woningen
tussen 325 m3 c. q. 375 m3 en 500 m3, ai
dan niet met bedrijfsruimte, niet te du
peren. Hij heeft in het belang van deze
groep tenslotte besloten de datum van 1
September 1949 te kiezen, daarbij het
risico lopende, dat in de tussen gelegen
weken getracht zou worden nog zovee'
mogelijk plannen op de oude voet in te
dienen. Het spreekt vanzelf, dat verrui
ming van de termijn tussen de bekend
making en de datum van indiening van
plannen op de oude voet de maatregel
effect zou doen verliezen en voor de ad
ministratie grote moeilijkheden zou schep
pen. Vandaar zijn bovenvermelde weige
ring om de inwerkingtreding op te schor
ten.
In Batavia is dezer dagen weer een
nieuwe Nieuw-Guinea-organisatie ont
staan. Onder de naam „Nieuw-Guinea
stamland" is daar nl. een comité opge
richt, onder voorlopig voorzitterschap van
F. Gouyn Stook, met het doel de krachten
van Nederlanders, die „het stamland-
ideaal onder de Kroon voorstaan, samen
te bundelen en te coördineren en te trach
ten hierdoor te komen tot daadwerkelijke
uitvoering van een op deugdelijke basis
geschoeide en in ordelijke banen geleide
transmigratie en emigratie naar Nieuw-
Guinea".
Het comité wil niet gezien worden als
een concurrerende organisatie van de
reeds bestaande Nieuw-Guinea-verenigin-
gen, waarvan de comité-leden trouwens
ook lid zijn.
Gisteren is in de havenstad Bandjer
masin op Borneo een algemene staking
uitgebroken. Het economisch leven ligt
stil. Deze staking betekent de laatste fase
in een lange reeks incidenten, aldus
meldt Ass. Press.
De Nederlanders hebben gedurende de
afgelopen negen maanden in dit gebied
heel wat last ondervonden Sinds het
staken der vijandelijkheden tussen Neder
landers en republikeinen is Zuid-Bor-
neo, het meest onrustige gebied geweest.
In verband met de staking noemt men
de naam van Hasa Basiri, een voormalige
onderwijzer, die in December de reeks
van incidenten deed ontbranden door
een algemene opstand tegen de Neder
landers in dit gebied uit te roepen.
Hasan Bari heeft zich onlangs tot gou
verneur van het gebied verklaard in
naam van de Indonesische republiek.
De schepen in de haven van Bandjer
masin werden gelost door gevangenen.
Alle regeringsbureaux werden gesloten,
aangezien geen enkele Indonesische em
ployé zich op het werk meldde.
In Bandjermasin was de toestand gis
teren ondanks de staking rustig. De be
langrijke industrieën worden bezet door
het Nederlandse leger, dat vooral na het
invallen van de duisternis intensief pa
trouilleert
De verwachting geldig van heden
tot morgenavond luidt:
Overwegend zwaar bewolkt en
OP de meeste plaatsen
opnieuw
en~j rjfen' "mrgen overdag ge-
Vr m=+°r enkele opklaringen
hoofd*' ,Uter iets afnemend»
en Zufrf wlijk tussen Zuid
Oost en Zuid-West Enige verdere
daling van temperatuur.
Zaterdag 3 September: Zon op
5.54 uur, onder 19 34 uur; maan
18.29 uur, onder 0.35 uur.
op
iiimllll"'"'*
Tito is naar Belgrado teruggekeerd om
zelf de leiding van de zenuwoorlog te
gen het Kremlin in handen te nemen.
In geheel Joego-Slavië worden protest-
vergaderingen gehouden 'egen de Rus
sische nota's. Gisteren hebben betogers
aan de regering telegrammen gezon
den, waarin trouw aan Tito wordt be
tuigd en de handelwijze van het Krem
lin „verraad aan de principes van
Lenln" wordt genoemd.
De Britse ambassadeur te Belgrado
heeft de regering van Tito gevraagd, of
zij voornemens is het geschil met Moskou
aan de V. N. of Veiligheidsraad voor te
leggen. De Joegoslavische regering heeft
op deze vraag nog niet geantwoord. Lon
den en Washington hebben besloten, de
Joegoslavische regering nut van adv.es
te dienen over-het al dan niet nemen van
deze stap.
Volgens het officiële orgaan van de
Kominform heeft maarschalk Tito op net
ogenblik een leger van 800.000 man op
de been, zijn politiemacht en geheime
diensten niet inbegrepen. Volgens het
blad beschikte Joego-Slavië over 300.000
man, toen de partisanei strijd tegen de
Duitser^ op zijn hoogtepunt was.
„Cominform journal" w:odt zich vre
selijk op over déze uitbreiding van de
gewapende diensten in Joego-Slavië, dat
„door Tito is herschapen in één groot
Legerkamp"
Volgens het Italiaanse persbureau
„Astra" telt het Joegoslavische leger
600.000 man, maar de sterkte zou in geval
van nood snel op 1 millioen kunnen wor
den gebracht. „Astra" twijfelt er aan, of
Joegoslavië in geval van agressie lang
weerstand zou kunnen bieden, daar het
gebrek heeft aan zware wapenen. De ar
tillerie is hoofdzakelijk uitgerust met
lichte wapens en slechts ongeveer 25
pet. der soldaen is uitgerust met auto
matische wapens.
In Belgrado noemt men de berichten
over sovjet-Russische troepenconcentraties
nabij de Joegoslavische grens „op z'a
minst overdreven" en men hecht er geen
betekenis aan. Wel acht men plaatselijke
guerilla-activiteit mogelijk, welke in het
geheim gesteund zou worden door Mos
kou.
President Truman ziet de toestand
niet somber in. Volgens zijn mening, al
dus verklaarde hij gisteren, was „de koude
oorlog" in hevigheid verminderd. Hij
hoopte op 'n spoedig einde, met een ne
derlaag voor de communisten.
Donderdagmiddag stroomde bU de
grensovergang van Coburg een menigte
van tien a vyftiendulzend Duitsers uit
de sovjetzone. na de siagbomen ver-
wijderd te hebben, over de grens naar
Neustadt in de Amerikaanse zone, met
voorbijgaan van de 20 a 30 Duitse
grenswachten Deze invasie werd ui*,
gevoerd, nadat een groot aantal Ameri
leaanse P<»»'ejeeps en bewapende troe-
penwagens, die het overgangspunt bezet
gehouden hadden, waren ingerukt.
De politiemacht was naar de grens ge
dirigeerd ingevolge berichten, dat een
duizendtal Duitsers sedert de vroege mor
genuren illegaal de grens naar Beieren
was overgestoken.
De sovjetrussische autoriteiten hadden
echter de Duitsers toegestaan vrijelijk de
grens te overschrijden voor een periode
van 24 uur ter viering van de eerste Sep
tember als „vredesdag De Russisch»
grenswachten keken geamuseerd toe bij
ket?verschrijden van de grens door d»
h»M Duitsers en kwamen niet tussen
identiteitspapieren. °°k
w de sovietzone gekomen Duitsers,
T»n ™6rendeel armoedig in de kle
J v°orzien van rugzakken en
- gen in Neustadt allerlei
voedingswaren en huishoudelijke artike
len in voor Oostmarken of boden textiel -
in het bijzonder zijden kousen - aan in
ruil voor andere goederen. Velen maas
ten van de gelegenheid gebruik om een
bezoek aan familie of vrienden te bren
gen.
Van Amerikaanse zijde werd verklaard,
dat men daar openstelling van de grens
naar de sovjet-zone niet in overweging
had genomen Slechts personen, voorzien
van de ve-'eiste papieren, zouden de grens
mogen overgaan naar de sovjetzone. Or
ganisaties in de sovjetzone hadden d»
Duitsers uit het Westen uitgenodigd de
viering van „vredesdag" te komen bij
wonen in de sovjetzone, waar verschil
lende feestelijkheden zouden worden
georganiseerd.
Een hevige explosie in het centrum
van Enschede heeft gisterenmiddag
twee zwaar gewonden geëist, terwijl
verschillende huizen ernstig werden
beschadigd.
De ontploffing deed zich voor tijdens
de sloop van een oud Duits artillerie
kanon, dat door de 58-jarige J. A. en
diens 30-jarige zooh J., mét behulp van
een acetyleen-apparaat in stukken werd
gesneden. Toen zij aan het laatste stuk
bezig waren, weerklonk plotseling een
enorme knal. Het bleek, dat er nog een
15 c.M. granaat in de loop had gezeten.
Van A. Sr. werd de rechterpols verbrij
zeld, zijn zoon werd zwaar gewond aan
ae linkervoet, die waarschijnlijk geam
puteerd moet worden. Tal van huizen in
de omgeving liepen ernstige schade op,
Van één huis wed het dak weggeslagen;
een stuk van het affuit van het kanon
sloeg door het dak van een woning op
50 meter afstand, waarbij gelukkig at
leen maar een kinderledikantje werd
vernield.
Mgr. J. P. Huibers begeeft zich door een haag van verpleegsters en
vergezeld van de directrice van „Vronestein"Mej. M. J. A. Groothuizen,
naar de school om de eerste cursus voor R.K. stafverpleegsters in Vrone
stein te openen.
Op grond van een onderzoek naar
de mogelijkheid om de te hoge perso-
neelkosten bij het Nederlandse tele
graafverkeer te verminderen een
vermindering, waardoor tevens de te-
iegramkosten laag zouden kunnen wor
den gehouden heeft men besloten
dit telegraafverkeer te automatiseren.
Als gevolg van deze automatisering zal
in de toekomst het morse-stelsel uit
het Ned. telegraafverkeer verdwijnen.
De Morse-toestellen zullen dan plaats
maken voor moderne zgn. „teletype"-
toestellen, verreschrijvers.
Een en ander deelde ons de heer J.
Veen, adjunct-directeur van het tele
graafkantoor te Amsterdam mede.
Door de automatisering experimen
ten met een reeds een half jaar geleden
in Amsterdam gebouwde proef-automaat
staven dit zal men van de diensten
van de speciaal opgeleide ambtenaren,
die in het huidige telegraafverkeer met
de verzending en het in ontvangst nemen
van telegrammen belast zijn, geen ge
bruik meer behoeven te maken.
Een P.T T.-ambtenaar in b.v. Delfzijl,
zal over enige jaren slechts .enkele han
delingen behoeven te verrichten om een
G' constitutionele basis van 1
telegram te verzenden naar b.v. Maas
tricht. Hij slaat dan op de toetsen van
zijn teletype-toestel het nummer van 't
telegraafkantoor te Maastricht aan. Via
de cenrales te Zwolle en 's-Hertogen-
bosch wordt deze verbinding dan langs
automatische weg tot stand gebracht. Dc
man in Delfzijl drukt op een toets en
de teletype in Maastricht geeft automa
tisch antwoord, dat zij gereed is het te
legram te ontvangen. Het telegram wordt
dan in Delfzijl getypt en komt op het
zelfde ogenblik in Maastricht aan. Wan-
reer het telegam is doorgegeven meldt
Delfzijl het einde, drukt nogmaals op de
zgn. „Met wie-toets", Maastricht meldt
nogmaals automatisch zijn naam als te
ken, dat ook aan het einde van het te
legram alles nog in orde is en nadat Delf
zijl dan op 'n knop heeft gedrukt, valt de
verbinding automatisch weg. De lijn is
dan vrij voor andere verbindingen.
In Amsterdam en vermoedelijk in
Den Haag, Rotterdam, Zwolle en
's-Hertogenbosch zullen teiegraafauto-
maten komen. Een beslissing over het
aantal dezer centrales is nog niet ge
nomen, een beperking van het aantal
van vfjf is in overweging.
De levering van de definitieve auto
maat is opgedragen aan een buitenlandse
maatschappij. Zij zal het apparaat bou
wen volgens aanwijzingeji van 't Staats
bedrijf der P. T. T. Bij de bouw worden
de vindingen van de Ned. P. T. T.-tech
nici toegepast. Een leveringstijd van on
geveer vier a vijf jaar werd vastgesteld.
De sport moet het voor een gro el
van haar uitblinkers hebben, ooi. e
sterker dan voorheen op de spor
stelde na-oorlogse tijd van nu. He e
prestatie die het meest trekt en et
schitterende voorbeeld dat het mees ot
navolging leidt. Daarom zijn ook de g-o.e
cracks onontbeerlijk om de propaganda
die van hen uitgaat.
We hebben het aan de athletiek gezien.
Het jaar waarin Fanny Blankers de
Olympische Spelen veroverde, zal voor de
athletiek in ons land een mijlpaal blijven
niet alleen om dit succes op zich, maar
ook omdat daardoor vele honderden jonge
lui zich aangetrokken hebben gevoeld om
ook aan sport in casu athletiek te gaan
doen. En het is zeer opvallend ook, hoe
in deze tijd van Slijkhuis-publiciteit het
aantal en de kracht van de middenaf-
standlopers met sprongen vooruit gaan.
Het is inderdaad belangrijk om de grote
sportfiguren midden in de belangstelling
te plaatsen. Want het is belangrijk, dat
de mens aan sport doet. En de grootste
propaganda voor de sport gaat van haar
uitblinkers uit. En wie nu nóg van hel
denverheerlijking praat, zal er nooit meer
iets van begrijpen.
Dat er inderdaad van geen verheer
lijking sprake is, blijkt keer op keer. Want
ook in de sport vindt men lieden, die
ook tegenover de grootste kampioen rond
uit durven zeggen waar het op staat.
Verstandige taal en opgeschroefde op
hemelarij gaan niet samen. Maar verstan
dige taal is het, wanneer een athletiek-
deskundige zonder terughoudendheid en
in het openbaar aan onze grootste „ster"
van nu durft voorhouden: „denk erom, je
bent er niet alleen voor jezelf maar ook
voor je sportgenoten."
De athletiek in ons land heeft veel aan
Fanny Blankers en Wim Slijkhuis te
danken. Maar niettemin waarschuwt men
Fanny Blankers, dat zij niet de schijn mag
wekken alsof zij haar opvolgster uit de
weg gaat, want dat het een deel van haar
.sportadellijke" verplichtingen is, mee te
helpen dat haar plaats over enige tijd
zo goed mogelijk wordt overgenomen. En
niettemin beveelt men Wim Slijkhuis aan,
zich te omringen met goede raadgevers,
opdat hij zijn uitzonderlijke capaciteiten
meer rendabel zal maken, omwille van
onze internationale sportreputatie en ons
nationale sportpeil.
In een land, waar de sportbeweging rijk
is aan opzieners met een oritische en
verstandige instelling als boven geschetst,
behoeft men voor de degeneratie der
verheerlijking niet bevreed te zijn, de
altijd en overal voorkomende „uitzonde
ringen der dwazen" daagelaten.
SUPPORTER.
V"'* o---
Prins Bernhard en zijn moeder Prinses Armgard bevonden zich gisteren
middag onder de bezoekers van het concours hippique te Rhoon.
(Van onze redacteur).
Het voornaamste nieuws van de
Donderdag was wel, dat, als de ver
wachtingen niet bedrogen uitkomen, de
Centrale Commissie morgen (Zaterdag)
zal vergaderen.
Dat immers betekent, dat de in
leidende en voorbereidende, zuiver
informele besprekingen, soms slechts
van de commissoriale voorzitters der
drie delegaties, andere keren van de
kernleden, een enkele maal ook in
ietwat groter verband, tot bepaalde
resultaten hebben geleid en dat nu
met de opstelling van de agenda der
werkzaamheden kan worden begonnen.
Welke deze resultaten zijn, wordt strikt
geheim gehouden, maar we zullen er
waarschijnlijk spoedig de weerklank
en mogelijk ook de reactie van kun
nen bespeuren in d-e working papers, de
basis-documenten, welke nu langzaam
aan op tafel zullen moeten komen.
Overigens kon men gisteren reeds oe-
merken, dat de conferentie op dreef gaat
komen. Nadat in de voormiddag en
ook in de namiddag de financiële »n
economische commissie nog in klein ver
band had vergaderd, kwamen andere
commissies reeds op ietwat hoger niveau
bijeen Zo begon, zij het weer informeel,
de staatkundige subcommissie II haar
werkzaamheden.
De sociale commissie voor staatkundige
en staatsrechtelijke aangelegenheden
heeft nu drie subcommissies ingesteld.
Subcommissie I is onderverdeeld in
drie secties ter behandeling van ond er-
scheidelijk:
a. De voorlopige constitutie van de
Verenigde Staten van Indonesië, natio
naliteit en burgerschap en het zelf
beschikkingsrecht der volkeren;
b. Nieuw-Guinea;
c. De contracten met zelfbesturende
landschappen.
Subcommissie II (waarvan dus gisteren
de leiders der drie delegaties en hun
plaatsvervangers bijeen kwamen), zal
behandelen het charter van souvereifli-
teitsoverdracht, de Ned.-Ind-onesische
Unie en de uitwisseling van hoge com
missarissen.
Subcommissie III zal behandelen de
buitenlandse betrekkingen en de uit
wisseling van hoge commissarissen, nadat
dit onderwerp in subcommissie II is be
sproken.
Ofschoon men de goede sfeer der be-
sm-ekingen nog steeds aanwezig acht,
verheelt men in sommige Indonesische
delegatiekringen niet, dat men met og-
vreeïnding heeft kennisgenomen van het
feit, dat vertegenwoordigers van de zg.
„waardevolle belangen" naar Den Haag
komen, zonder dat hierover met de
Indonesische delegaties overleg is ge
pleegd.
De technische commissie, door Repu
blikeinen en B.F.O, ingesteld tot voor
bereiding van de voorlopige constitutie
van Indonesië, zal haar werkzaam
heden begin volgende week aanvan
gen. Zij hoopt reeds in het midden van
de volgende week met resultaten te
kunnen komen.
Het ligt in de bedoeling, dat alsdan
reeds enige actuele onderwerpen zullen
zijn geformuleerd, b.v. de procedure voor
de verkiezing van een president, de wijze
van verkiezing van de ministers met bij
zondere positie en de departementen,
welke deze zullen beheren.
Men wil nl. van Indonesische zijde
volgende week gereed komen met de
opstelling van die hoofdstukken der
constitutie, die de organisatie van de
regering betreffen, om zodoende de
constitutionele basis van het apparaat,
dat de souverein-iteit zal moeten ontvan
gen, zo spoedig mogelijk te kunnen
vaststellen.
Zodra dit werk gereed is, zo verklaar
de een republikeinse woordvoerder, zal
men van Indonesische zijde aandringen
op spoedige bijeenkomst van de staat
kundige commissie. In deze vergadering
hoopt men dan de resultaten van de
technische commissie aan de. Nederlandse
sectie te kunnen voorleggen. In repub i-
keinse kringen verwacht men niet, dat
van Nederlandse zijde veel bezwaren
tegeh deze resultaten zullen worden in
gebracht.
De Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon heeft besloten de heer A. F. J
de Rozario, voorzitter der concentratie
van vakverenigingen van*blijvers, toe te
voegen aan de Nederlandse delegatie ter
R.T.C. De heer De Rozario zal zo spoedig
mogelijk naar Nederland vertrekken.
De huldiging van ir. F. Otten bij zijn zilveren jubilé in dienst der
N.V. Philips. V.l.n.r.: mevr. Otten, ir. F. Otten, prof. Halbertsma en
prof. Bahler van de T.H. te Delft.
(Van onze verslaggever)
De smokkel van Belgische textiel
naar ons land, dat een zeer goede af
nemer is van de stoffen en de mooie
nylons, is nog steeds niet gering. Dag
in dag uit is de C.C.D. op pad om de
smokkelaars bij hun winstgevend werk
te betrappen en niet zelden worden er
aardige successen geboekt. Zo heeft de
Amsterdamse Controle-Dienst onder
leiding van de districtscommandant
Gehrels in ae afgelopen dagen, dank
zij volhardend opsporingswerk, twee
zaakjes tot een oplossing weten te bren
gen. Het eerste begon in de Wieringer-
meer. Daar werd een marskramer aan
gehouden, die leurde met een koffer
vol nylons en badhanddoeken. Zijn le
verancier in Alkmaar was spoedig ge
vonden en de man. een winkelier, had
deerlijk pech: de inval werd gedaan
teiwijl de verko. er. van wie hij de goé
deren betrok, onder de toonbank zijn
monsters toonde Het spoor leidde ver
volgens via Amsterdam naar Hilversum.
Drie man konden worden gearresteerd
als piokkelaars: twee Amsterdammers
en één Tilburger. De Belgen, die de tex
tiel over de grens brachten, waren op
het moment van de arrestatie der hoofd
stedelingen ook in Amsterdam. Zij kre
gen lucht van de val, die gezet was en
namen als hazen de benen naar hun
eigen luxe landje. Een belangrijke party
textiel kon in beslag genomen worden.
De tweede smokkel-affaire werd gis
teren gedeeltelijk tot klaarheid gebracht.
Een tip had de C.C.D. doen weten, dat
er Donderdag tussen twee en vijf uui
uit Utrecht een grote dump-vrachtauto,
een oude legerwagen, met smokkelwaar
Amsterdam zou binnenkomen. De man
nen stelden zich bij de Duivendrechtse
brug op en controleerden iedere leger
wagen, totdat onder een lading aardap
pelen in zo'n auto negen balen textiel
badhanddoekenstof en regenkleding
stof werden gevonden, voor een ge
schatte waarde van ongeveer 10.009.
De chauffeur werd in hechtenis geno
men. Vandaag hoopt men de clandes
tiene handelaren, voor wie- de stof be
stemd was, in de kuif te pikken. Ver
moed wordt, dat talrijke personen bij
deze smokkeiz-ak betrokken zijn-
Op de olieterreinen van de Ned. Aard
olie-Mij. onder Coevorden, is een nieuwe
Amerikaanse boorinstallatie aangekomen,
waarmede men tot 5000 meter kan boren.
Het bleek verleden jaar noodzakelijk
deze installatie te laten komen, omdat
men te Steenwijksmoer, 6 K.M. ten Wes
ten van Coevorden, op 2785 meter aard
gas aantrof, dat door de tot heden ge
bruikte lichte apparatuur niet in juiste
banen geleid kon worden.
Met behulp van de nieuwe, zwaardere
apparatuur zal het mogelijk zijn de on
derzoekingen in het oliegebied, waarin
een aantal nieuwe boringen zal geschie
den, met kracht voort te zetten. Men
verwacht, dat dit werk twee jaar in be
slag zal nemen, alvorens definileve re
sultaten bekend zullen zijn.
Dieper dan ongeveer 3000 meter zal
men waarschijnlijk niet gaan.
Een kijkje op het Goudse Gemeente
huis op de Markt, het enige Gotische
en vrijstaande in Nederlanddat na
vele jaren eindelijk gerestaureerd
zal worden.
Glanzend in het schijnsel van de vele
lichten streek gisteravond even over ze
ven uur op Schiphol neer de Convair
„Pieter de Hoogh" uit Milaan. Aan boord
bevond zich een deel van de expeditie,
die in Bari een onderzoek heeft ingesteld
naar de ramp, welke daar de Constella
tion „Roermond" heeft getroffen. De dui
kers in het gezelschap hebben van 13 Juli
tot 2 dagen voor hun vertrek in de zee
tot op een diepte van 40 50 meter ge
speurd naar de wrakstukken. Nadat
Woensdag al twee van deze duikers wa
ren thuis gekomen, keerden er thans drie
terug n.l. de luit. ter zee J. Huiskens, A.
J. Stobbe en v. Berkel. Verder waren aan
boord gezagvoerder De Haas, die tijde
lijk de leiding van het opsporingswerk
heeft gehad, de off. van gezondheid W
J. Parlevliet en de ziekenverpleger Borg-
ström.
Na de officiële begroeting in de ont
vangkamer hadden we nog gelegenheid
voor een praatje met de leider van de
duikersexpeditie, luit. Huiskens.
In het bijzonder legde deze de nadruk
op de grote moeilijkheden, welke het
duiken op zulk een enorme diepte op
leverde. Vooreerst was de bodem zeer
modderig en bij het lopen erover werd
het water dikwijls zo troebel, dat elk uit
zicht onmogelijk werd gemaakt Verder
had men veel last van de zeestrominger.
Normaal werd dan viei dagen gewerkt,
die werden gevolgd dooi drie dagen rust.
Maar eens kwam het voor, dat er acht
dagen achter elkaar is gespeurd, terwijl
het ook is voorgekomen, dat in tien da
gen eenmaal kon worden gedoken.
Toen eenmaal de plek waar de „Roer
mond" in zee was gestort, was vastge
steld. heeft men met behulp van draden,
die over de zeebodem werden gespannen
en waarlangs de duikers zicht voortbe
wogen een oppervlakte van 80 bij
80 meter nauwkeurig afgezocht. Eo
zo heeft men heel wat van de verspreid
lige»v,de wrakstukken gevonden
Etn K.L.M.-official noemde een per
centage van 80 a 90. Sommige gedeelten,
die voor het onderzoek van geen belang
waren, heeft men laten liggen. Een op
pervlakte van 1000 by 3000 meter is
voorts afgedregd.
Wegens de grote drukverschillen op
verscheidene diepten iedere verdere
daling van 10 meter veroorzaakt 1 at
mosfeer meer druk. zodat een duiker
beneden, dus on,der 5 atm.druk zijn werk
deed geschiedde het ophalen naar de
wateroppervlakte zeer langzaam. Ruim
2Yg uur had men hiervoor nodig, wan
neer een duiker 5 h 6 kwartier op de
bodem geweest was. Het werd dan ook
een continubedrijf; als de een opgehaald
werd, werkte de ander.
Dezelfde drukverschillen zijn ook ver
wekkers van de duikerziekte, die zeer
gevaarlijk kan zijn. De stikstof in het
bloed vormt dan n.l. bellen en deze zet
ten zich vast in de gewrichten, wat met
veel pijn gepaard gaat. Indien zo'n stik
stof-bel het ruggemerg of een zenuw
centrum aantast, kan verlamming het ge
volg zijn. Bij het optreden van de ziekte
wordt de duiker langer onder druk ge
houden: Kooyman, die bij de eerste twee
repatriërenden behoorde, heeft eens 10 uur
on-der druk gestaan. Mochten zich bij
een duiker na ophaling aan boord nog
ziekte-verschijnselen voordoen, dan wordt
de man in een tank gestopt, waar hij
langzaam aan de normale luchtdruk
moet gaan wennen.
Dokter Parlevliet ontdekte bij een dor
mannen een nieuw ziekteverschijnsel,
dat tot nu toe onbekend was: een bo
venmatige spierpijn, veroorzaak- door
temperatuursverschillen; op dek was
het 120 graden en op de bodem 42 gra
den, een verschil dus van bijna 80 gra
den. De Italiaanse duikers, die in de Ne
derlandse ploeg opgenomen waren, had
den hier minder last van, omdat zij be
ter geacclimatiseerd waren.
De K. L. M.-official vertelde nog, dat
de belangrijkste wrakstukken van de
„Roermond" nu geborgen waren. Zoals
men weet, worden nog steeds twee slacht
offers vermist: één buitenlander en de
Nederlandse radio-telegrafist J. Hout.
