VEILIG naar
Alle geschilpunten
weekend bekeken
het eindpunt
worden op speciaal
Welk weer krijgen we
eerbericht
Flinterman's snelheidsproef
G
GS
Distilleerderij werd één vuurzee
Politieke macht en misbruik
Praag over het Bisschoppelijk
memorandum
ON
Hatta fel tegen import van Japannezen
Bevin en Acheson
overleggen
Opvoeding der massa door vakbonden
en het Pauselijk maanwoord
Mr. Frans Teulings
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Annestie in het Heilig
Jaar
1;
Viermaal daags telefonisch antwoord
Ook voor luchtstrijd
Critiek Wereldbank op
Nederland
krachten dient Zondag
een rustdag te zijn
Neerlands eerste gas
turbine wordt gebouwd
Productie in Juli iets
gestegen
LAGEN
Atlantic-pier in brand
Angsttonelen in Parijse voorstad
Ook Noord-Limburg
levert suiker
Een delicate taak
Het is natuurlijk niet juist
In Juli kwamen 3203
woningen gereed
friste JAARGANG
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1949
No. 21030
(Van onze redacteur)
Het kranige waterpolo-team, dat in Milaan zovele lauweren oogstte hij
het bemachtigen van de Trofea Italia. Boven v.l.n.r. Stamtrainer
Kuyper, v. Feggelen en Bijlsma. Onder v.l.n.r. Rohner, Brasem,
Cahout en Vis.
Plannen voor het Verre Oosten
De H. Vader gaf dezer dagen Zijn zegen aan een groep Belgische
mijnwerkers, die in hun mijnpakken op audiëntie kwamen. Zij
maakten deel uit van ongeveer 1200 pelgrimsdie de Paus in Zijn
zomerverblijf kwamen bezoeken.
TIJDELIJKE
OPKLARINGEN
Meer opofferingen van bevolking!
nodig
c
Voor B.P.M.-terrein in
Venezuela
Daggemiddelde verder terug
gelopen
VIT- EN THUISPROGRAMMA
wordt Minister van Binnenlandse
Zaken
k.
DE KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd tn het
Gebouw R.K. Volksbond, Lange Haven 71,
Schiedam, telefoon 67387. - Gironummer 9095 ten
name van de „N.V. De Courant De Maiasbode",
Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt f 3-90 per:,kwartaal,
f 1.30 per maand, f 0.32 per week.
Directeur: J. KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZFlT
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
De journalisten ter R.T.C. wenden gistermiddag aangenaam verrast
door het plotselinge en gelie el onverwachte verschijnen van de
leider der Nederlandse delegatie de minister van Overzeese Gebieden
Van Maarseveen. Hij kwam, z ei de hij, om de technische kant van
de juist beëindigde zitting van 'de Centrale Commissie toe te lichten.
Dat zal in de toekomst, zo ruiogelijk, steeds worden gedaan door
de voorzitter van de week.
Of het echter Vrijdag zal kunnen.s
staat niet vast, want.... de Centrale
Commissie gaat op weekend en het mo-etj
niemand verwonderen, als zij deze in
spanning want een recreatie-perioae
zal het allerminst zijn buiten de lands-
grenzen (vermoedelijk dus buitengaats) h om hij er tegen was. dat Japannezen ziel
zal doorbrengen. vestigden op Indonesisch gebied:
De idee van dit weekend is reeds twee-rij Ten eerste, de bittere gevoelens, die
weken oud en hangt dus niet me tl' in Borneo nog steeds bestaan tegen de
overigens niet bestaande spanningen op;, Japannezen, die geleidelijk vooraanstaan
de R.T.C. samen.
Bedoeling van d'ït contact, waaraan
uitsluitend de leden van de Centrale)
Commissie deelnemen, is op het hoogs'e!|
niveau een overzicht te krijgen van de
reeds in commissies en subcommissies
afgelegde weg; en te onderzoeken, wat
nog gedaan kan en moet worden om
veilig het eindpunt te bereiken. Alle
nog bestaande geschilpunten kunnen
daarbij op informele wijze onder de
loupe worden genomen; zoals reeds vaak
gebleken is de beste wijze om oveit
moeilijkheden heen te komen. Aan deze j
trip zullen ook de voorzitter der confe
rentie. dr. Drees, en de Unci deelnemen.,
Aan het na de zitting van de Central»'
Commissie uitgegeven communiqué ont-i
lenen wij nog, dat de leden van de
Nederlandse minderheidsgroep ter R.T.C.;
hebben medegedeeld, welke aangelegen
heden, naar hun oordeel, hun belangen
raken, waarover zij op de vergaderingen
der RT.C. gehoord zouden willen wor
den: zij hebben daartoe een dertigtal
punten opgegeven. De ingestelde sub
commissie heeft aan de hand daarvan
een eenstemmig advies aan de Centrale
Commissie uitgebracht hetwelk werd:
aangenomen; conform dit advies zal aan
de vertegenwoordigers der minderheden
worden geantwoord over welke onder
werpen zij gehoord zullen worden.
De wenselijkheid werd besproken om
de werkzaamheden van de onderschei
dene commissies meer te coördineren,
door de Centrale Commissie daarbij iri
meerdere mate in te schakelen. Besloten
werd, dat deze aangelegenheid in de
volgende vergadering nader zou worden
besproken aan de hand van een door de
voorzitter in overleg met 't secretariaat-
generaal van de conferentie op te stellen
rapport.
Japan, Indonesië en Nieuw-
Guinea.
Drs. Mohammed Hatta, leider van de
republikeinse delegatie ter R.T.C. heeft
verklaard, dat de toekomstige R.l.S.
elk plan voor emigratie van Japan
nezen naar Borneo, Celebes of Neder
lands Nieuw-Guinea „volkomen zou
verwerpen".
Hatta verklaarde dit met betrekking
de families en intellectuelen van Borneo
hadden uitgemoord gedurende de bezet
ting. De familie van sultan Hamid van
Pontianak was eveneens vermoord. Wij
zouden de haat niet verder willen aan
wakkeren door Indonesiërs te dwingen
met de Japannezen om te gaan. zeide hij
Als tweede reden noemde Hatta, dat
de toekomstige Indonesische regering
geen besluiten wenste te nemen
betreffende de te ,'olgen immigratie
politiek, voordat de plannen voor herstel
en wederopbouw waren uitgevoerd en
het nieuwe bestuur goed functionneerde
Ten derde zou het niet mogelijk zijn
de levensstandaard in Indonesië op fe
voeren, indien een groo+ aantal Japan
nezen toestemming kreeg zich in Indo-
nesië te vestigen; een dergelijke immi
gratie zou namelijk de levensstandaard
nog meer drukken, aldus Hatta.
Hij wees er op, dat de haat tegen de
Japannezen het sterkste is op Borneo,
doch, zo zeide hij. hun gedrag geduren
de de bezetting heeft een bitter gevoel
nagelaten in geheel Indonesië. Wij zou
den slechts moeilijkheden tegemoet tre
den, vervolgde hij, indien wij instemden
met dergelijke grootscheepse immigratie
plannen.
Hatta zeide, dat hij niet op de hoogte
was van de bijzonderheden der in om
loop zijnde plannen, maar hij was er
zeker van, dat de nieuwe R I S. er niets
mee te maken zou willen hebben.
HU voegde er aan toe, dat hU met
grote belangstelling de verklaring ge
lezen had, volgens welke Australië elk
plan voor eventuele Japanse emigratie
zou dwarsbomen. Hatta wenste hierop
geen conimentaar te leveren, doch het
bleek, dat hij verheugd was. dat een
van Indonesië's naaste buren eveneens
niets van deze plannen wilde weten,
zij het dan ook om andere redenen.
„Last testimony" verschenen
Bij Knickerbocker Magazine is Dinsdag
verschenen de brochure: „Last testi
mony", die de posthuum gedrukte artike
len over Indonesië bevatten van S. Bur
ton Heath van de Newspaper Enterprise
Association; William H. Newton van net
Scripps Howard Concern en radio-com
mentator H. R. Knickerbocker van het
New Yorks Station W.O.R.. die met de
„Franeker" zijn omgekomen
De uitgave werd mogelijk gemaakt
door particulier initiatief in Nederland
en Amerika in samenwerking met het
Knickerbocker Magazine.
De eerste oplaag van 10.000 exemplaren
is gratis verspreid onder de leden van
het Amerikaanse congres en regerings
personen, 5000 exemplaren zijn toegezon
den aan Amerikaanse kranten, tijdschrif
ten, bibliotheken, scholen en universi
teiten.
tot recente berichten uit Tokio, vol-
gens welke de adviseurs van generaal
Mac Arthur een dergelUk plan voor
stonden.
Drs. Hatta noemde drie redenen, waar-
De Britse en Amerikaanse ministers
van buitenlandse zaken, Ernest Bevin en
Dean Acheson, hebben bekend gemaakt-
dat hun landen bijna gereed zijn met
plannen, die betrekking hebben op ur
gente problemen in het Verre Oosten en
het Midden Oosten.
De conferentie der beide ministers
was het begin van een poging om de
beide regeringen samen te brengen in een
gemeenschappelijke politiek tegenover
het communistische China en ten aan
zien van andere urgente politieke kwes
ties.
Het centrale comité voor het H. Jaar
heeft bekend gemaakt, dat de Braziliaan
se regering de uitvaardiging van een am
nestie voor het H. Jaar overweegt.
(Van onze Utrechtse redacteur).
Toen prof. Bleeker, een der directeu
ren van het K. N. M. I. in De Bilt
in 1938 eens bij een vriend in Den
Haag logeerde, hoorde hij tot zijn grote
verrassing, dat men daar met de te
lefoon een nummer kon draaien en
prompt een weerbericht ontving. Op
het K. N. M. I. wist men daar niets van
en toen prof. Bleeker een onderzoek
instelde, bleek de Haagse gemeente te
lefoondienst een eigen weerbericht sa
men te stellen, dat een cocktail was van
gegevens, die men opving uit De Bilt,
Londen. Brussel en Hamburg.
Het bracht de leiding van het K. N
M. I. op de gedachte serieus telefoniscii
weerberichten te verspreiden Men was
reeds voor de oorlog met een machinerie
bezig, doch de Duitsers zijn zo welwillend
geweest het apparaat leeg te plunderen.
Moeilijkheden met deviezen waren oor
zaak, dat eerst nu uit Zwitserland een
neuwe machine kon aangeschaft worden,
die het mogelijk maakt met ingang van
1 October althans voor de abonné's in
het district Utrecht, wanneer zij K 01
w«
De verwachting geldig van heden
tot morgenavond luidt:
Wisselende bewolking met enkele
verspreid optredende buien en in
de nacht tijdens opklaringen plaat
selijke vorming van mist. Zwakke
tot matige wind tussen Zuid en
Zuidwest. Morgen overdag iets
hogere temperaturen dan vandaag.
Donderdag 15 September: Zon op
6.13 uur, onder 18.56 uur; maan op
21.51 uur, onder 15.20 uur.
In het jaarverslag: van de Wereldbank
■wordt milde cntiek op Nederland uit
geoefend. Gezegd wordt, dat de Neder
landse regering meer opoferingen van
de zijde van de bevolking moet vragen
indien Nederland zijn dollartekort wil
wegwerken. De bank beseft, dat de
economische positie van Nederland
moeilijk is, maar niettemin moet zij aan
de Nederlandse bevolking vragen niet
terug te schrikken voor een drastische
actie, indien dit noodzakelijk zou zijn
om het land op een bijzondere econo
mische grondslag te plaatsen.
rapport wordt niet vermeld, of
lenSg aan bv?rsïrekken van een nieuwe
Nederland aan het overwegen
De minister van oorlog en marine heeft
op vragen van het Tweede-Kamerlid
Roosjen, in verband met de op Zondag
28 Augustus j. 1. gehouden snelheidsproe
ven met een straaljager der Ned, lucht
strijdkrachten geantwoord, dat met zijn
goedkeuring op Zaterdag 27 Augustus
snelheidsproeven zouden worden onder
nomen. De proeven konden op die Zater-
ri vt, nJet doorgaan wegens weersomstan
digheden. Zonder voorkennis van de mi-
frls t°en Zondag 28 Augustus daar-
Men heeft niet gewacht
em Sl !l,as of een daarna volgende dag
zJTlaaJhet verblÜf °P Ameland
zo laag mogelijk te houden, mede in ver
band met onzekerheid over het weer op
Maandag,
De minister heeft waardering voor het
streven naar zuinigheid, dat aan die be
slissing mede ten grondslag iag: 0p zich
zelf ook voor de opdracht, die was ge
geven, de proef niet tijdens kerkdiensten
en in verband met de Zondagsrust op
voldoende afstand van het bewoonde ge
deelte van Ameland te houden. Toch kan
hij zich niet met de genomen beslissing
verenigen, omdat zonder op dienstbelang
gegronde noodzaak de Zondagsrust ge
schaad werd en velen onnodig tot Zon-
dagsarbeid genoopt werden.
De minister is van oordeel, dat ook voor
het personeel der luchtstrijdkrachten de
Zondag een rustdag moet zijn, tenzij
dienstbelang zulks verhindert.
Hij heeft de chef-luchtmachtstaf op
dracht gegeven in den vervolge met deze
opvatting rekening te houden.
Naar wij vernemen, heeft de B.P.M.
aan de „Gasturbine Maatschappij N.V."
opdracht gegeven een gasturbine te le
veren bestemd voor een boorterrein in
Venezuela. Dit is de eerste opdracht die
de Gasturbinemij ontvangt.
De opdracht- wordt uitgevoerd door
de vijf in de „Gasturbine Maatschappij
N.V." samenwerkende ondernemingen,
te weten de N.V. Kon. Mij. „De Schelde"
de R. D. M„ Wilton, Werkspoor en Stork.
Zij kan van groot belang worden voor
de toekomstige ontwikkeling der Neder
landse machine-industrie.
De ondernemingen zullen ieder een
deel van de opdracht voor haar rekening
nemen De onderdelen worden dan sa
mengevoegd. Daarna zal het geheel wor
den beproefd op de raffinaderij van de
B.P.M. te Pernis, waar gas beschikbaar
is van ongeveer gelijke samenstelling als
op het boorterrein in Venezuela.
De gasturbine-generator moet een ma
ximum vermogen hebben van 2000 K W.
Hij heeft een grondvlak, dat gelijk is aan
dat van een gasmotor-generator van
500 K.W.
draaien, een vriendelijke dames- of he-
renstem te horen verkondigen, hoe het
met het weer gesteld is. Een praatje, da:
hoogstens 3 minuten duurt en waarvan de
tijd afhankelijk is van de omschrijving
die De Bilt bij een bepaald bericht- nodig
oordeelt.
Het K. N. M. I. geeft het bericht 4
maal per dag via de telex door en wel
om 6 uur Cs Zondags en gedurende he-
tijdvak van 1 November tot 1 Maart om
7 uur), om 12 uur, omstreeks 18 uur en
het laatste bericht om ongeveer 23 uur
Dit laatste bericht geeft de weerverwach-
ting voor de volgende dag, met een tame
lijk uitgebreid weeroverzicht.
Deze berichten worden in Utrecht op
het telefoonkantoor op een staalband, die
18 M. lang en enkele millimeters breed ts,
door de telefonist(e) vastgelegd, a.h.w!
ingesproken, waarbij men eenvoudig voor
een microfoon plaats neemt, waarvan de
stroom de band magnetiseert Er zijn
twee rollen staalband, waarbij de over
schakeling vrij vlot verloopt.
Maximaal kunnen 10 abonné's gelijktij
dig bediend worden. Belt men, terwijl
juist aan een andere abonné het wee-
bericht wordt doorgegeven, dan valt men
er natuurlijk midden in en hoort men.
eerst een gedeelte, waarna het bericht
volledig herhaald wordt.
Zodra de deviezen-positie zulks toelaat
hoopt de P. T. T. een tweede machine
te betrekken, zodat er een continu-dienst
ingesteld kan worden.
In October worden ook proeven geno
men met een nieuw model machine u't
Engeland en men hoopt dan tot gebieds
uitbreiding met de verstrekking van het
weerbericht over te gaan. Voorlopig blijft
Utrecht alleen bevoorrecht, doch in het
voorjaar zal Den Haag volgen.
Het C. B. S. heeft de productie-index
cijfers van de industrie over de maand
Juli van dit jaar gepubliceerd. Het blijkt,
dat bij een aantal arbeidsdagen van 23%
(in Juni 23) een iets hogere productie
werd bereikt, zodat het algemeen index
cijfer gestegen is tot 123 (1938 100).
vergeleken met 122 in Juni. De gemid
delde dag-productie is gedaald van 126
in Mei tot 123.
Hieronder laten wij de productie-index
cijfers van de verschillende bedrijfstak
ken volgen:
1949
Ie kw.
Mei
Juni
Juli
Bouwmater
104
102
107
110
Chem. producten
110
106
103
104
Confectie
79
87
Leder, rubber,
schoenen
162
138
Steenkolen-
84
85
84
87
Metaalprod
136
146
143
149
Papier
126
107
129
Textiel
116
117
119
106
Openb. nutsbedr.
162
154
144
144
Voed. en genotm.
92
103
104
De beroemde pier van Atlantic City,
die bijna 600 meter in de Atlantische
Oceaan steekt, is gisteren in de vroege
ochtenduren geteisterd door een zware
brand, die de op de kust staande gebou
wen bedreigde.
De pier, die een groot amusementscen
trum is en een millioen dollar gekost
heeft, vatte omstreeks half vijf vlam. In
minder dan een uur tijds was het gedeel
te bij de kust volkomen vernield. Er zijn
geen slachtoffers te betreuren.
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
Gisteravond, precies half tien sloeg tij
dens een kort onweer de bliksem in de
Puteaux, aan de Seine, op de stads
grens van Parijs, waar de grote distil
leerderij La Madone, de grootste van
Frankrijk, gevestigd is.
De distilleerderij was onmiddellijk een
vuurzee daar tal van vaten alcohol on
middellijk tot ontploffing kwamen. Par:js
werd bedreigd met °en ontzaglijke ca
tastrophe, aangezien bijna 60.000 liter a1-
cohol van 100 pet. aanwezig waren. 45.009
Liter waren geborgen in drie reusachtige
betonnen tanks, die bij wijze van veilig
heidsmaatregel door een evacuatiebuis-
leiding met de Seine zijn verbonden.
Het gelukte een drietal nachtwake, s
van de onderneming, de kleppen te
openen en de alcohol in de rivier te laten
afvloeien. Behalve verspreid opgeslagen
hoeveelheden waren er nog 12.000 liter
op vruchten, die eveneens in de lucht
vlogen, zodra de vlammenzee haar ba-
reikte
De brand leverde weldra de grootste
vuurzee op, die Parijs ooit gezien heeft
De vlammen laaiden tot 200 meter hoog
te op en waren in heel Parijs zichtbaar.
De politie liet onmiddellijk de b'ewonert
van de omliggende, zeer volkrijke stra
ten evacueren, wat tot angsttonelen
aanleiding gaf, aangezien de brandende
alcohol in de goten dreef. Twee grota
drijvende spuiten en het materiaal van
veertien brandweerkazernes werden op
de vuurhaard geconcentreerd.
Het vuur sloeg over naar de Dion
Bo»iton Automobielfabrieken, waar grote
schade werd aangericht. Even voor mid
dernacht was men de brand meester.
Persoonlijke ongelukken zijn gelukkig
niet voorgekomen, maar de schade be
loopt tientallen millioenen.
De verbouw van suikerbieten heef"
zich gedurende de laatste jaren in Noord.'
Limburg sterk uitgebreid, sinds is geble
ken, dat ook op de betere zandgronden
deze teelt met succes kan worden toege
past. Men verwacht thans van half Sep
tember tot eind October 'n grote drukke
aan de haven te Wanssum, waar naar
schatting 7.000.000 k.g. suikerbieten zullen
worden aangevoerd Veertien schepen zijn
gecharterd om deze bieten van Wanssum
naar de suikerfabrieken te Puttershoek
te vervoeren.
Waarnemers te Praag spraken giste-1| Van regeringszijde werd gisteren ver
ren de mening uit, dat het memorandum Kjaard dat .,te gelegener tijd" een ver
dat de Tsjechoslowaakse bisschoppen Ial W°rden uitgegeven, waarin
aan de regering te Praag hebben doen
toekomen en waarvan de inhoud Maan
dag te Praag werd gepubliceerd, waar
schijnlijk tot gevolg zal hebben, dat dei
strijd tussen Kerk en staat in Tsjecho-,
Slowakije een scherper aspect zal ltrgj-j
gen. i
De Belgische katholieke arbeiders, die
in groten getale op bezoek geweest zijn
bij de Paus, zijn door Zijne Heiligheio
gewezen op een gevaar, dat bijna overal
de vakbonden bedreigt, n.l. het misbruik
van de rpacht, die de vakorganisaties zich
in onze moderne tijd hebben verworven.
Blijkbaar doelde de Paus hier aller
eerst op de uitspattingen van machtswel
lust, waaraan communistische en hier en
daar ook socialistische vakbonden zich in
het verleden hebben schuldig gemaakt
door min of meer algemene stakingen
aan te wenden als middel tot omverwer
ping van een bepaalde regering, maar
evenzeer zal Hij bij die woorden liet oog
hebben gehad op iedere andere aanwen
ding van de macht der vakbonden, waar
door deze zonder voldoende oog te heb
ben voor gezonde economische voorwaar
den van de hele gemeenschap slechts uit
zijn op eigen onmiddellijk economisch
voordeel.
Misbruik van macht is immers altijd
dan aanwezig, wanneer deze wordt ge
bruikt niet ten bate van het algemeen
welzijn, maar slechts ten bate van het
eigen belang. Heeft zulk een misbruik
plaats op privaat terrein, in de verhou
dingen dus van de individuen onderling,
dan zijn daarmede vaak reeds de rust en
de orde in de samenleving gemoeid; hoe
veel te meer zal dit echter het geval zijn
wanneer politieke machten zich aan zulk
•""".vinnig wera me- een misbruik schuldig maken. In dat ge-
„So Miams geen verder offi- i val loopt de samenleving waarlijk haat
commentaar zou worden gegeven. ondergang tegemoet.
Vio.t «4- 7 vvuiut'ii uiugtrgeven, wcicuui
®rfndipunt der wereldlijke autoritei-
sWhte t n,zaI worden gezet. Thans werd
van hot kennen gegeven, dat de inhoud
nfet on v^e^0r-;*,nd'um der bisschoppen
het minis te r?o, ls §ebaseerd". Namens
r,^SHte^LVatS--bchting werd me-
Tocfh is dit verschijnsel, dat men zich
in politicis aan machtsmisbruik schuldig
maakt, er een van alle tijden. Reeds de
Grieken wezen er op. dat dit misbruik
van macht het wezen uitmaakt van die
staatsvormen, waarvan de mensheid van
ouds zoveel heeft geleden. Zij hebben
zelfs op vernuftige wijze de verschillende
wijzen, waarop dit kon geschieden geclas
sificeerd in drie groepen: de tirannie, de
oligarchie en de ochlokratie.
In de Griekse gedachtenwereld ls ti
rannie dan aanwezig, wanneer in een po
litieke gemeenschap één mens de volheid
van het gezag heeft, maar dit misbruikt
ten eigen voordeel. De tiran is onder dit
opzicht tegengesteld aan de monarch: in
tegenstelling daarmede wordt in de mo
narchie, waar de macht ook bij één per
soon berust, deze door hem aangewend
ten bate van het gehele volk.
Zoals de Grieken een tegenstelling
zagen tussen tirannie en monarchie, zo
bestond er voor hen een gelijksoortige
tegenstelling tussen oligarchie en aristo
cratie. Terwijl immers de aristocratie een
regering betekent van de „aristoi" d...
van de „besten" ten bate van allen, is
de oligarchie een regering van enige
weinigen ten bate van zichzelf.
Ochlokratie tenslotte is tfïj de Grieken
de negatie van de democratie. Is deze
laatste een regering van het volk voor
het volk, de ochlokratie is de regering
van de menigte, waarin ongeordende in
stincten de overhand hebben, de regering
dus van de massa, die haar voordeel
zoekt ten koste van het algemeen wel-
zijn.
Naar aanleiding van deze verdeling
der verschillende mogelijke staatsvormen
is zowel door de Grieken, als in navolging
van dezen in latere tijden, door anderen
de vraag gesteld welke staatsvorm van
die drie, waarin de machtsuitoefening
plaats hesft ten bate van het algemeen
welzijn, de beste is. Het is bekend, dat
de wijsgeren Plato en Aristoteles het
standpunt verdedigden, dat de aristocratie
het verkieslijkst ,s van alle politieke
vormen. In de middeleeuwen was men
van mening, dat de beste garantie voor
de bereiking van het algemeen welzijn
ligt in een gemengde staatsvorm, die de
goede elementen van monarchie, aristo
cratie en democratie in zich besluit.
Wat hier van zij, het is voor ons, die
in het tijdperk van democratische ge
dachte leven, alleen maar belangrijk te
verhinderen, dat niet onder het mom van
democratie de ochlokratie ons deel zal
worden, de heerschappij van de menigte.
De sociologen wijzen ons er op, dat in
feite de elite-democratie van de 19e
eeuw is omgezet in de massa-democratie
van de 20e eeuw. In deze nieuwe vorm
van democratie hebben hoe langer hoe
meer de organisaties van de arbeiders
een beslissende betekenis gekregen. De
bezoldigde leiders dezer organisaties
oefenen in onze tijd niet alleen een ge
weldige invloed uit op sociaal-economisch
gebied, maar ook op politiek gebied
spelen zij direct of indirect een zeer
voorname rol. Door middel van verte
genwoordigers in het parlement wordt
een politieke macht verkregen, die als
één van de machtigste middelen om so
ciaal-economische belangen te beharti
gen gebruikt kan worden.
Dit is een ontwikkeling, die op zichzelf
geenszins behoeft te worden betreurd.
Het is in overeenstemming met de voor
uitgang van de samenleving en van het
intellectuele peil der massa dat de za
ken van de staat ook de zaken van het
volk zijn geworden en dat elke burger
zijn verantwoordelijkheid voor de ge
meenschap beleven kan. Evenmin mag
het een misgroeiing genoemd worden dat
door de stuwing van de arbeidersorgani
saties dc staat er steeds meer op uit is
behoorlijke, verantwoorde voorwaarden
op sociaal-economisch gebied voor ieder,
die werkt, te garanderen.
In feite echter heeft de massa-demo
cratie in onze tijd helaas vaak tot een
ochlokratie geleid. De democratie staat
of valt met het gqweten of gezond oor
deel van het volk, met de verantwoor
delijke en soepele wijsheid van de lei
ders.
Arbeidersorganisaties kunnen in het
volk een gewetenloos egoïsme aanwakke
ren. Zij kunnen door propaganda met be
drieglijke leuzen de massa begoochelen
er op de diverse instincten werken die in
haar aanwezig zijn. Zij kunnen, anders
gezegd, de massa massa laten blijven en
de massificering integendeel in de hand
werken door haar af te stompen d. m. v.
het voortdurend beroep op het ressenti
ment in plaats van op het inzicht in de
veel omvattende verhoudingen der ge
hele samenleving. Zij kunnen daarente
gen ook als haar doel beschouwen de vor
ming van plichtbewuste burgers, die
langzamerhand een gewetensoordeel kun
nen vormen niet alleen over de dingen
die onmiddellijk hun eigen belang ra
ken, maar ook over zaken die door hun
algemenere aard het belang van de ge
meenschappen die boven het bloot par
ticuliere uitliggen, vormen.
Het is vooral de plicht van de katholie
ke organisaties haar leden op deze twee
de manier op te voeden.
De paus heeft gezegd dat Hij ter voor
koming van het machtsmisbruik veel ver
hoopt van de instelling van een publiek
rechtelijk statuut voor het bedrijfsleven.
Wil deze hoop niet beschaamd worden,
dan zal de opvoeding van de arbeiders tot
de bovengenoemde zedelijke houding door
de organisaties als een roeping moeten
worden beschouwd. De KAB en de ande
re arbeidersorganisaties mogen zich van
deze delicate taak t. o. v. de democratie
bewust zijn.
Zacht zingt de radio een gezellig lied.
De lamp werpt haar schijnsel over de
hoofden der kamerbewoners. Schaduwen
tekenen zich af langs de wanden. Ik
peins en gevoel me behageljjk tussen
gezin en de vertrouwde bekende meube
len en voorwerpen Na een dag van
werk, van uithuizigheid is het heerlijk,
moet het heerlijk wezen in gezin te zijn
verenigd al of niet met een kennis of
gast.
Wat schoon als thuis een steunpunt,
een rustpunt betekent, hoe heerlijk wan
neer in een woning door mens en object
een sfeer heerst, waaraan men zich te
goed kan doen en die verwarmt.
De goede, de fijne sfeer zelfs, waartoe
ieder gezinslid het zijne moet bijdragen
kan uit verschillende elementen worden
opgebouwd. Er is immers verschil in aan
leg, er moet al dan niet nog worden ge
studeerd, er is gevoel voor genieten, er
is drang tot eigen activiteit. Maar nog
maals, op vele manieren is sfeer te schep
pen, een noodzakelijk karwei overigens,
teneinde te voorkomen, dat de woning
een knekelhuis of kosthuis wordt.
Het spreekwoord van die thuis tik
kende klok heeft werkelijk een diepa
betekenis.
Maar er is toch veel te doen. Er moet
toch veel actie worden gevoerd. We moe
ten toch onze mensen scholen.
Niemand die beter weet dan de jour
nalist, wat een „uithuizigheid" al die
bijeenkomsten, vergaderingen, cursussen,
conferenties en contactavonden veroor
zaken.
Jeugd en volwassen #1 zullen binnen
kort via talloze programmaboekjes wor
den opgetrommeld, om de winteravonden
elders dan thuis door te brengen.
Maar voor ons staat het vast, dfft bij
al die acties het kostbare gezinsleven,
dat zo schoon en zo rijk kan zijn, wordt
uit elkaar geruktt
Het uit- en thuisprogramma is niet in
evenwicht. We moeten studeren .n
scholen, wil men als burger zijn politieke,
sociale, charitatieve, culturele en niet te
vergeten zijn godsdienstige plichten ver
vullen. We moeten er wel eens uit ten
bate van onszelf en misschien nog meet
ten voordele van onze naaste. Maar de
aanbiedingen zijn te talrijk, de program
ma's te gelijkluidend en zeker te weinig
in onderscheid op onderdelen,, om die
uithuizigheid te kunnen rechtvaardigen.
Er gaan per jaar geestelijke en materiële
kapitalen verloren aan vergaderingsdrift,
die personen en organisaties bezielt met
air gevolg voor het „berrokken slachtoffer
een convocatieregen voor alle dagen van
de week of twee avondgj tegelijk, omdat
er geen overleg is, omdat men :*een ver
leg wil, omdat de eigen haar moet
koning kraaien.
Via vergaderingbezoek wordt men geen
geleerde of geharnast strijder
Er is aanvuring nodig, er 'moet geest
drift zijn in de gelederen, maar de erva
ring heeft nu wel bewezen, dat men de
wereld niet redt door bijeenkomsten.
In het gezin worden de mannen en
vrouwen gevormd. De rest is aanvulling,
welkom soms, soms ook noodzakelijk.
We hebben leiders nodig, maar vooral
thuis. Thuis moet sfeer worden gescha
pen, thuis ook moet men kunnen stude
ren en zich ontwikkelen.
Het uitprogramma moet minimale af
metingen aannemen, het thuisprogramma
de maximale
Het thuisprogramma hebbe in de eerst
volgende weken nog eens bijzonder de
aandacht. Het geld daaraan besteed
brengt zijn rente volledig op.
En voor de rest, combineer bijeenkom
sten en pleeg overleg om het kostelijke
gezinsleven niet te knakken.
HENK VAN DER MAZE.
Naar wij vernemen, is binnenkort
de benoeming te verwachten van
mr. F. G. C. J. M. Teulings, lid der
Eerste Kamer, tot Minister van
Binnenlandse Zaken.
fBBSTOSa^WT..
Mr. Teulings, die
geboren is op 15
November 1891,
bezocht het gym
nasium en stu
deerde aan de ge
meentelijke uni
versiteit van Am
sterdam, waar hij
in 1916 promo-i
veerde tot doctor
in de rechtswe
tenschap. Hij was
directeur van de
afdeling dag- en
weekbladen der N.V. C. N. Teulings'
Koninklijke Drukkerijen. Vele jaren was
hij lid van de Tweede Kamer voor de
R.K. Staatspartij (later Katholieke Volks
partij) en als financieel deskundige van
de katholieke fractie heeft hij daar uit
stekend werk verricht. Hij is verder voor
zitter van de vereniging „Ons Middelbaar
Onderwijs in Noord-Brabant" en woont
te Vught. Sedert kort is hij lid van de
Eerste Kamer.
Volgens de voorlopige cijfers van het
Ce/.traal Bureau voor de statistiek kwa
men in Juli j.l. 3203 nieuwe woningen
gereed. Deze woningen zijn als volgt
over de provinciën en de drie grote
steden verdeeld (tussen haakjes de de
finitieve cijfers over Juni 1949):
Groningen 59 (112), Friesland 54 (106).
Drenthe 206 (185), Overijssel (excl.
N. O Polder) 208 (195), Gelderland 409
(558)' Utrecht 137 (89). Noord-Holland
(excl'. Amsterdam) 380 (319), Zeeland
247 (203), Noord-Brabant 530 (826), Lim
burg 400 (442). Amsterdam 63 (89'. Den
Haag 98 (123), Rotterdam 181 (203), N.O.-
Polder 50 (2).
In de eerste zeven maanden van 1949
kwamen 22.700 woningen gereed.
In Juli werd begonnen aan 4225 wo
ningen (in Juni aan 4384 woningen'.
Daar er aan meer woningen begonnen
werd dan er gereed kwamen, steeg het
aantal in uitvoering zijnde woningen
van 37.676 eind Juni tot 38.695 eind Juli.
