C
De nieuwe Beursbrug
in gebruik genomen
3
i
een keur van artikelen
DE NIEUWE BRUG EN HET
VERKEER
„DE DAM IN DE SCHIE
De Nieuwe Beursbrug
V
Geen zaak in Schiedam
is ZOO gesorteerd
Wat §fehofi verkoopt is goed!
DAM 40-44 Telef. 68598
OPDEDAMtawnHiTHEOVREDBREGT
dames-rokken
JANSSENS Modemagazijn
Iedere 30ste koper
Een „GOUKA"-
DAM 38 - Telefoon 67044
r
altijd voordeliger groenten en fruit
J. H. KREUGER - DAM 37
presenteert U
Bij de opening van
Voor GEVOELIGE en ZWARE VOETEN
Voor STOFFEN HANDWERKEN
WOL SMYRNA
Ü9&& kobte DflM 4 SCH!EDam
Lage prijs en prima kwaliteit!
Technische beschouwing
-J
EEN TERUGBLIK
Betekenis van De Dam en omgeving in liet grote uitbreidingsplan
SCHOENMAGAZIJN „EXCELSIOR"
De Korte Dam
De bruggen over de
Sluis tussen de Dam en
Korte Dam
ontvangt een fijne TAART CADEAU!
Banketbakkerij A. C. J. SCHEFFERS - Dam 35 - Tel. 67823
loopt EEN op NIETS
Moffelen - Reparatie - etc.
CHOCOLATERIE v/h. J. POMPE
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1949
PAGINA 3
Mi!
Gezicht van de Dam aj op de Korte Dam, vroeger Kruysstraat geheten (einde 18e eeuw)
Ook de NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT wil niet
achterblijven, nu in de Schiedamse Middenstand iets leeft De
winkeliers van Dam en Korte Dam hebben gezamenlijk ver
zocht om publieke belangstelling voor hun winkelstraten, ter
gelegenheid van de heropening van de brug over de Sluis.
Drie maanden lang hebben deze zakenlieden geleetd m een
uitgestorven straat. Het verkeer werd omgelegd, geen voertuig
nasseerde. Waar de fietsers en winkelbezoekers bleven, was
een raadsel. Een brug in vernieuwing, een hulpbrug er naast,
heeft bewezen voor winkels funest te kunnen werken. Daarom
zal iedereen het t„ejdcben,dathde Dam enKort^Dam^maal
de bakerma^'va^het "°E
DAM IN DE SCHIE SCHIEDAM.
Gaarne hebben wü wederom medegewerkt om de Nieuwe
Schtedamsdhe Courant in dienst te stellen van de voor de
neringdoende middenstand nodige publiciteit. Ditmaal speciaal
voor Dam en Korte Dam.
REDACTIE N.S.C.
DAMESKOUSEN ,55
DAMESKOUSEN J ,90
dameskousen l «iv
KLEUTERSOKJES 0.89
WIT JEANS 1 79
SCHORTENBONT
MANCHESTER 3.61
WIT FLANEL 1.87
rokstof 0 ,ft
JONGENSHEMDJES 2.25
HERENHEMDEN 3.45
KLEUTERTRUITJES 3,95
als de bijna 100 JAAR gevestigde
HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN HOUTWAREN
BORSTELS SPEELGOEDEREN
WIJ BRENGEN ALLES THUIS.
P I
Tel. 69794
Het adres voor Chocolade- en Suikerwerken
/mv -de/
Het hek is van de „Dam"
plaats het relaas ervan is te lang en
te langdradig om hier geheel over te
nemen en men kwam tot het besluit
over te gaan tot de bouw van een ge
heel nieuwe sluis, en wel ,.dat met geene
mogelijkheyd eenige geschikter of bee-
tere plaats was uit te denken, dan die
daar op de Haven op de Schie de meest
richtige directie hadde, en de Schie
zich tot de Haven 't naast was strek
kende". Burgemeesteren krijgen dan de
opdracht een en ander nader uit te wer
ken en te doen uitvoeren op een ma
nier, die voor de stad de minste on
kosten met zich meebracht. Dit gebeurde
op 16 December 1776. Het duurde toen
bijna een jaar eer de zaak weer in de
vroedschap ter sprake kwam, n.l. op 25
November 1777. De tekeningen werden
toen gezien en goedgekeurd. lij de no
tulen van de vroedschap van 16 Maart
1778 vinden wij dan het volgende: ,,Hee-
ren Burgemeesteren hebben ter verga
dering gecommuniceert, dat zij met en
beneevens Heeren Gecommitteerde
Vroedschappen uit kragte der qualificatie
bij resolutie deezer vergadering van den
16 December 1776 en 25 November 1777
op hun verleent, op den 6e deezer, bij
publiecque aanbesteding het leegen en
maken der nieuwe sluys in den Dam aan
den Burger en ïnwoonder dezer Stad
Daniel van der Pauwert als de minste
aanneemer, volgens het bij hun gear
resteerde bestek, hadden gecedeert voor
en om eenne somme van Een hondert
neegen en dertig duyzend en zes hon
dert guldens". Dit bestek is ook nog op
het archief aanwezig. Toen het gehele
werk voltooid was, werd op 21 Septem
ber 1779 besloten ..ten blijke van ge
noegen van de voltooiing van het gan-
sche werk eenig kleyn douceur voor den
arbeiidsman, welke daaraan geëm-
ployéert was geworden, toe te leggen".
Dertig gouden ducaten werden daarvoor
uitgetrokken.
Enkele jaren later, in 1783 begon men
reeds te spreken over de bouw van de
Koopmansbeurs, die in 1792 gereed
kwam. Op een afbeelding uit het mid
den van de negentiende eeuw ziet men
de Beurs en ook de Beursbrug. Een op-
ticaprent uit het laatst van de achttien
de eeuw geeft een kijkje van de Dam
af op de Korte Dam. via de Beursbrug,
met links op de achtergrond de toren
van de Grote Kerk. De geschiedenis van
dc verschillende bruggen, die achtereen
volgens bij de nieuwe sluis, de verbin
ding hebben gevormd tussen de stads
gedeelten aan weerszijden van de Lange
Haven, is weinig aantrekkelijk, al is
deze verbinding voor de bewoners uit
de omgeving natuurlijk buitengewoon
belangrijk.
u
op do Darn
Talefoon 68142
A. VAN DER POEST CLEMENT
Archivaris der ge
meente Schiedam.
De redactie van de Nieuwe Schiedam-
gche Courant vroeg mij naar aanleiding
van de opening van de nieuwe Beurs
brug enige mededelingen te willen doen
over het gedeelte van de oude binnen
stad waar dit geschiedt. Gaarne wil ik
dit doen, want bij de Beursbrug bevin
den wij ons inderdaad op een van de
Jatips van t-v
oen wij w--- a,.** een
oudste plekjesvan ochiedam. De naam
van onze s-ad zegt het al: een dam,
gelegd in de Schie, had een groot aan
bel in de wording van t middeleeuwse
nbfatsie waaruit onze Stad zich heeft
ttrUrkeld Dat wij ter plaatse in het
ontwikkeifl- de oude stad zijn> daarvan
centrum van aam „drie-weech-scee"
'getuigt ook d drie Wégen samen-
dat 1S Plaats> TT00gStraat, Boterstraat
komen, te weten herinneren aan de
en Dam. Ma2 lk f Hoogbejaarde
oude naam Kruisstta i; ht n0g we.
Schiedammers zullen we
ten dat hiermede werd aangeuu u
tegenwoordige Korte Dam. In de Dam
.kwam rees in de dertiende eeuw een
uitwateringssluis, en ook een overtoom
voor schepen, die naar de Maas wilden
varen. Deze overtoom bevond zich daar,
daar waar nu de nieuwe sluis is. Nog
in de veertiende eeuw maakte Schie-
,dam een schutsluis op de plaats
'van de tegenwoordige oude sluis. Men
•moet zich de situatie dus aldus voorstel
len, dat men toen de Schie afvoer lood
recht op de Korte Haven. De lezers van
,de Nieuwe Schiedamsche Courant zal
het zeker interesseren, dat dicht daar
bij aan weerszijden van de Dam in de
zeventiende eeuw twee Katholieke
schuilkerken hebben gestaan, een ter
plaatse van het Huis te Poort en een
daar recht tegenover.. Maar van groter
betekenis in rel verband van dit arti
keltje is, dat wij hier ook in het econo
mische centrum zijn van onze stad in
vroeger eeuwen. De Schie vormde met
de Lange- cn Buitenhaven de verbin
ding met het buitenwater. Aan deze wa
teren woonden de haringreders. De vis
markt bevonij zich toen ook niet bij de
Walvissteeg maar dichtej' bij de Dam
en Schie. Ook het centrum van de zak
kendragers, die bij het vervoer van het
graan naar de branderijen zulk een be
langrijke rol speelden, was er te vinden.
Net tegenwoordige zakkendragershuisje
getuigt daar nog van in al zijn schilder
achtigheid. In het laatste kwart van de
achttiende eeuw echter werd op de
plaats waar heel vroeger de overtoom
was geweest de Nieuwe Sluis gebouwd
zoals wij die nu nog kennen en die
allen, die gebruik maken van de Beurs
brug, ongetwijfeld van nabij hebben
bekeken. Twee gedenkplaten zijn er aan
gebracht: de ene vertoont het Schie
damse stadswapen, de andere een in
scriptie van de eerste-steenlegging op
27 Augustus 1778 door een driejarig
zoontje van een bekend Schiedammer
uit die dagen Bernard Johan Pielat van
Bulderen. Ook staat er op vermeld dat
het werk werd uitgevoerd onder toe
zicht van de stadsarchitect, de vermaar
de Rutger van Bol'Es. Deze was het ook
geweest die de zaak had aangesneden.
•Immers in de notulen van de vergade
ring van de vroedschap van Schiedam
van 16 September 1776 lezen wij het
volgende: „Heeren Burgemeesteren heb
ben ter vergadering voorgedragen, dat
zij zich verplicht vonden, niet zonder
een wezentlijk gevoel van vooruitzigt
der daar uit voortvloeijende gevolgen
te moeten mededelen, dat den Stads
Architect zich'zeer onlangs ter hunner
kamer haddè gepresenteert. En met zeer.
serieuse Ernst hun Burgemeesteren te
kennen gegeven, dat hoe eerder hoe
beeter met verdubbelde aandagt behoor
de gedagt te worden aan de herstelling
van de sluijs in den Dam, naardien de
zelve in eenen zodanige situatie bevond,
dat die volstrekt geheel vernieuwt of
verplaatst diende te worden". De Bur
gemeesteren nemen dan op zich een en
ander nader te onderzoeken. Op 14 No
vember 1776 zeggen dan de Burgemees
teren o.a. het volgende: „Dat zij niet
konden verbergen, van aan de Léden in
bedenking te geeven, of, hoe zeer zij
voor hun zelve zich wel gepersuadeert
vonden, dat zoo ten aanzien van de na
tuurlijke strekking van 't water, en de
combinatie van de haven, met de bin-
nen-schie, als ten opzichte der conser
vatie der commercie en navigatie, welke
er onophoudelijk is tot de Exercitie
van die Trafiec'q, die te recht de source
van bestaan, en 't soutien van de wel
stand dezer stad mag genaamt worden,
er niet ligt een beter Project te beden
ken zal wezen". Zij stellen echter voor
eerst enkele deskundigen te raadplegen,
de stadsarchitect natuurlijk in de eerste
plaats maar ook ,.den Ingenieur en Con-
traroulleur van de Hollandsche Forti
ficatiën. Deze bespreking vond toen
De winkeliers van de Dam en Korte
Dam vieren feeat om hun vreugde te
kunnen uiten, dat de verbinding van deze
straten door het inwerking stellen van
de nieuwe Beursbrug weer tot stand is
gekomen.
Is de nieuwe Beursbrug een verkeers-
verbetering?
Deze vraag moet ik niet een eerlijk
„neen" beantwoorden.
De oude brug had een rijwielbreedte
van 4.20 meter en een trottoir van 0.95
meter. Bij de nieuwe brug zijn deze maten
resp 4.50 meter en 1.90 meter. Men ziet
onmiddellijk; dat de rijweg ongeschikt
blijft voor een tweerichtingsverkeer. De
maximum breedte van motorrijtuigen in
de wet is vastgesteld op 2.40 meter.
Daarbij rijden nog steeds grote vracht
auto's. afkomstig uit dumps, die zelfs een
grotere breedte hebben. Een doorrijver
bod, hetwelk voor de oude brug was
bestemd, zal voor de nieuwe brug blijven.
Alleen is het wachten nog op de plaatsing
van'de daarvoor bestemde borden. Wel
valt onmiddellijk in het oog. dat de voet
gangers meer ruimte hebben gekregen,
waardoor ze veiliger naast elkander kun
nen blijven lopen.
De- verkeersproblemen zijn in de oude
binnenstad moeilijk of niet- op te lossen
De straten zijn te snjal en ongeschikt voor
het verkeer, dat als het ware met de dag
toeneemt.
Zo staat de Beursbrug midden m een
verkeersvraagstuk. De trek van en naar
het Oostelijk „Westen" en Kethel gaat
door de Vlaardingerstraat en Kethel-
straat via'de Dam. Korte Dam naar de
Hoogstraat en verder naar de Grote
Markt. Lange Kerkstraat naar de Broers-
vest en omgekeerd Daarbij komt nog.
dat verschillende smalle zijstraten van de
Dam toegang geven tot een belangrijk
industriegebied.
Geplatteerde -
in beige en grijs
Geminderde
prima kwaliteit
Links geweven 1(\
Gekleurde
met leuke randjes vanaf
Zuiver wollen NO
Fantasie HERENSOK L'LQ
LINGERIE-ZIJDE 2.03
90 c.m. breed p. m
70 c.m. breed p. m
in leuke vlotte dessins, 80 o jg
c.m. breed p. m
Zeer sterke kwaliteit
70 c.m. breed p. m
70 c.m. breed p. m
in mode grijs, 140 c.m. breed (J./U
p. -
TWEEDSTOF
140 c.m. breed, nu slechts J,7U
p.
Interlock
met K.M. vanaf
Interlock
met K.M
HEREN PYAMA'S 11.50
prima flanel
Delana wollen
in leuke tinten vanaf
In genoemde straten zijn veel winkels
en zaken, waar geladen en gelost dient
te worden. Dit kan, wil men deze nering
doenden niet duperen, niet verboden
worden. Wel zijn parkeerverboden inge
steld, waardoor wordt voorkomen, dat er
nog meer voertuigen komen, die er
geplaatst worden en tevens de bestuurders
van de ladende en lossende voertuigen
noodzaken direct na hun arbeid te ver
trekken. Deze ladende en lossende voer
tuigen brengen een steeds groter wordende
chaos in het verkeer, dat meer malen op
een dag vastzit. Het is een pracht „oefen
terrein" voor adspiran-t autobestuurders,
die hiervan dan ook een gretig gebruik
maken.
Onder het oog wordt gezien om het
trottoir van de Lange Kerkstraat te
versmallen om de rijweg een behoorlijke
breedte te geven, maar voor de Dam en
Korte Dam kan zulks niet gebeuren.
Voor het doorgaand verkeer en hel
verkeer naar het industriegebied ten
Noorden van de Dam wordt in de toe
komst gedacht aaneen nieuwe weg,
waarvan het uitgangspunt zal liggen bij
de Ooievaarsbrug.
Het verkeer op de Dam en Korte Dam
zal door de nieuwe verkeersweg enigszins
ontlast worden.
Door de uitbreiding van woongelegen
heid in de Nieuwlandse polder is het niet
onmogelijk en zelfs waarschijnlijk, dat de
Dam en Korte Dam als winkelstraat in
belangrijkheid zeer zullen toenemen. Aan
het aanzien van deze winkelstraten, voor
wat betreft de bestrating en de trottoirs,
zal- meer aandacht kunnen worden be
steed, waarbij een goede toekomst van
de aldaar gevestigde winktOs verzekerd
zal zijn.
De Hoogdinspecteur van Politie
W. H. KLOESEMAN
DE NIEUWSTE MODELLEN
en, dat hiermede
Nu de verbeterihgs- en herstdwerkzaamhede^aan^e h?t stadsgebied, dkt ligtJussende
in zijde en wol, als ook in wollen jersey X 1 QA
en kamgaren stoffen. Prijzen vanaf J.
HOOGSTRAAT, HOEK KORTE DAM
naar
DAM 27-36 TELEFOON 66874
or'ctelwerkzaamheden aan de
Nu de verbeterings- en heisteiw dg betekenis van
Beursbrug zijn geëindigd, is het „J handen zijnde uit-
deze brug nader in het kader van de op
breidingsplannen te bezien. «ezien van één
De Beursbrug kan als een schakel wor1 „|aan(je en toe
der ketenen, die worden gesmeed om het ae
komstige Schiedam aan elkaar te verbinden. aar het
In het verleden is de stad in de eersteplaats vër.
Zuiden, dus tot de oevers van de Maas, Ultgeg van
volgens naar het Oosten en het Westen. Als Bev gorono
proces ontwikkelde Schiedam zich niet rond zijn o „freest,
zoals dit met veel andere oude steden het geval is B
Integendeel de ligging van de oude stadskern met .Kaa.
Grote Kerk en onmiddellijke omgeving werd, gezien m
stadsbeeld, excentrisch en is dat heden ten dage nog.
Het is dan ook een gelukkige omstandigheid te noemen,
dat door de annexatie van de voormalige Gemeente Kethei,
de mogelijkheid werd geschapen een uitbreiding in Noorde-
lijke richting tot stand te brengen, waardoor het zogenaamde
plan Nieuwland ontstond.
De zo even genoemde oude kern herkrijgt hierdoor weer
haar centrale betekenis, hetgeen ook ten goede komt aan
het stadsgebied, dat ligt tussen Noordvest en Beursbiug.
De Dam. die thans als straat via de Kethelstraat en de
Damlaan uitmondt in het sappige polderland, zal dan een
van de verbindingen worden, waarop het middelste gedeelte
van het uitbreidingsplan wordt aangesloten.
Een doorgaande verkeersweg van betekenis zal de Lam
echter niet worden, wél zullen de voetgangers gelegenheid
vinden hier rustig winkelend via de Korte Dam het oude
stadscentrum te bereiken.
In het saneringsplan is er dan ook van uitgegaan de Dam
zijn karakter van winkelstraat te laten behouden en de
voorwaarden te scheppen tot vermeerdering van het aanta]
winkelpanden.
De doorbraak, welke ter plaatse van de Breedstraat in het
voox'nemen ligt, zal niet nalaten ook voor de Dam van
invloed te zijn.
Zoals op de tekening is aangegeven, zal het winkelfront
tot in de Vlaardingerstraat worden doorgezet en voor het
publiek en de neringdoenden een welkome aanvulling bete
kenen, zowel voor het bestaande als voor het toekomstige
Schiedam.
Gezicht op een gedeelte van de Dam,
waarbij het imposante Beursgebouw een
dominerende plaats inneemt (midden 19e
eeuw). Moge de tijd voor de restauratie
van het Beursgebouw spoedig komen.
Deze naam, thans algemeen in gebruik,
is bij de -oude Schiedammers ongeveer
een halve eeuw geleden bij een officiële
naamsverandering „ingepompt" moeten
worden. Daarvóór en thans nog bij de
heel oude generatie populair, gold de
naam: Kruisstraat.
Zoekt men verder terug, dan zou offi
cieel de naam Cruy- of Cruysstraat de
titel in oude tijden zijn geweest.
Hierover valt niet veel te vertellen,
omdat daarvan weinig gegevens in offi
ciële archieven of collecties zijn bewaard.
De thans vernieuwde brug dateerde
van 1904. Vóór die tijd lag er een brug
ongeveer als de vorige, doch van veel
kleiner formaat. Dan ontdekten we nog
een foto in het „archief" Lansbergen, die
ee' klapbrug vertoont van het type zoals
thans de Ooievaarsbrug nóg is. Die foto
helaas niet voor reproductie hier ge
schikt dateert van ongeveer 1860.
Dan komen we aan de types van brug
gen, zoals op deze pagina afgebeelde
oude prenten aangeven
L'-/ -1'-' ÜwfocmeU' juXouArHMZv
jufcW
ij Cpotw.
k&S-.'fl 64ouww/3, .uaX.
IA.s. Zaterdag als BIJZONDERE EXTRA RECLAME vanwege de DAM-ACTIE I
EEN HALF POND FIJNE RONDE SPRITS VOOR 50 CENT.
„Bij iedere bruiloft en bij élk feest, voldoet SCHEFFERS' GEBAK HET MEEST
Zadelmakerij - Drijfriemen en luxe Lederwaren
Alle soorten Gereedschapstassen en Aktetassen
Crush/ mmtmX
(Coote/ XuXNtNV
RECLAME AANBIEDING: Melk chocolade 45 cent per 100 £ram
A. HOFMAN - DAM 7
mmwwao.
7"
