P.B.O.-schotel op heet vuur Verheffing van arbeider in het productie-proces Duitser dood in een sloot GoNGg SAMENWERKING BOUWDE EEN GROOT BEDRIJF Cripps verdedigt devaluatie Winstbelasting wordt verhoogd 1 srss s Noodlottig gevolg der devaluatie Putten door bezetter verminkt communisten gearresteerd ^Weerbericht f I li DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN Minister v. d. Brink zal licht brengen in de duisternis Geheimzinnige moord zaak in Den Haag De benoeming van Eisler 28 Doden .bij vliegramp in Mexico Het burgemeesterschap der residentie LAGEN Zin voor gemeenschap bij de Hoogovens Churchill gaat heden ten aanval Nedindustrieën met stopzetting bedieigd Vijf jaar geleden „Afvallige" broeders in Tsjechoslowakije r Moord op Naaldwijkse tuinder Daarvoor zijn wij niet bevrijd" Weer onderneming aangevallen De gevolgen dei- devaluatie I' 1 li 1 71ste JAARGANG WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1949 No. 21042 C. D. U. protesteert tevergeefs In de rookkamers van de Tweede Kamer werd gistermiddag een bijeenkomst gehouden ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Stenographische Inrichting van de beide Kamers der Staten- Generaal. De minister-president, dr. W. Drees, die zelf eenmaal het ambt van stenograaf bekleedde, sprak een herdenkingsrede uit. INDUSTRIALISATIE NODIG, MAARDOE HET GOED n— Dit is pater HUdebertus van het Capucijnenklooster te Handel (N.B.). Hij heeft zelf een foto toestel gemaakt van sigarenblikjes. Het toestelletje heeft een ver schuifbare lens en matglasinstel ling ende pater maakt er zeer goede foto's mee. Een andere tijd komt KONINGIN ZAL MONUMENT VOOR DE 600 GEVALLENEN ONTHULLEN ER IS WEER GOED NIEUWS VANAVOND RUSTIG HERFSTWEER Een der daders tot hoge straf veroordeeld f DE KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd in het Gebouw R.K. Volksbond, Lange Haven 71, Schiedam, telefoon 67387. - Gironummer 9095 ten name van de „N.V. De Courant De Maasbode", Rotterdam. De abonnementsprijs bedraagt 13-90 per kwartaal, i 1.30 per maand, 0.32 per week. Directeur: J. KUIJPERS Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P. LEO J. M. HAZELZET Algemeen redacteur: H. A PAALVAST NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte. Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom breedte 30 cent per millimeter hoogte. Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de administratie of bij de erkende advertentie- bureaux verkrijgbaar. KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij vooruitbetaling. (Vergadering van Dinsdag 27 September) Het gerecht van de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie raakte vandaag in de Tweede Kamer nogal aan het zieden op het vuur der politieke welsprekendheid, waarmede men trachtte er een andere smaak aan te geven dan het wetsontwerp had. Het was de heer Van der Goes van wa ters, die er eigenlijk mee begon. Uit de voorafgaande redevoeringen reeds gebleken, waar de schoen w g' De P. v. d. A. was van oordeel, dat de overheidsinvloed te gering was. K.V.P. vonden, dat de vnjheid te rigoureus weïd verwezenlijkt en da? het bedrijfs geler MrGoe^ln NaJrslmder- nam nu kennelijk een poging om het ont werp wat meer in de door hem gewenste richting te loodsen. En hij had een aantal argumenten op-de-man-af, waarvan de hele fractie van de K.V.P. wel dadelijk ge schrokken moet zijn. Niet de minste daar van was een citaat uit Quadragesimo Anno en daarmee niet tevreden, liet de spreker een artikel volgen van mr. Romme uit 1941 in „Studiën", waarin deze had verklaard, dat de corporaties alleen maar deel konden uitmaken van het staatsgeheel, alsmede een artikel van pater Stokman in „St. Adelbertus" van die tijd, waaruit de heer v. d. Goes concludeerde, dat de schrijver herhaalde zijn waarschuwing van een tijd geleden om niet lichtvaardig medewer king te weigeren aan de doorvoering van de P.B O. Tussen de twee mogelijkheden van de heer Korthals, namelijk dat de verantwoordelijkheid slecht? kon liggen bij het individu óf bij de Staat, zag prof. Romme de verantwoordelijkheid van de natuurlijke eenheid, de bedrijfstak. Tegenover de opvatting van de P. v. d. A., waarbij de product- en bedrijfs- schappen werden gezien als organen van de Staat, stelde spr. deze als organen in de Staat, zoals provincie en gemeente. Betreffende de instelling der bedrijf schappen nam hij het standpunt in van prof. Veraart, dat instelling bij wet van de bedrijfsschappen een ergerlijke vorm van overheidsbemoeiing moest worden genoemd. Hierover zal prof. Romme nog wel een en ander te horen krijgen. Men kan im mers het standpunt innemen, dat instel ling bij wet dus via het parlement de overheidsbemoeiing juist aan banden legt, terwijl de instelling bij algemene maatregel van bestuur buiten het par lement omgaat en daarom een sterker overheidsbemoeiing betekent. Ziet men echter het parlement als mede-wetgever dan is hier sprake van een overheids bemoeiing bij ieder bedrijfsschap, dat bij wet zou moeten worden ingesteld. En nu direct lid zou kunnen worden van de prof. Romme staat blijkbaar op het stand- P. v. d. A. Of de inhoud van deze artike-1 punt, dat het bedrijfsleven, dat geen in len zou worden weggemoffeld of niet, dat zou de stem van de heer v. d. Goes van Naters bepalen ten aanzien van dit wets ontwerp. De citaten uit het artikel van pater Stok man waren: „De werkzaamheid der cor poraties kan niet vallen buiten de be moeienis van het staatsgezag" en voorts: „Een overheidsafgevaardigde moest al dan niet als voorzitter zitting hebben in het bestuur der corporaties uit het oogpunt van algemeen belang". Daarna vond de conceptie van prof. ver aart een vurig verdediger in de fractie leider der P. v. d. A. Prof. Veraart gmg nog veel verder, zeide hu, da" Vos Veraart ging uit van het consumen 7enbefang waarogver in dit wetsontwerp niets werd gezegd. De Raad van Toezicht, die de professor wenste, werd hier geheel gemS. De heer Van der Goes sprak over katholiek syndicalisme, waartegen Veraart en Vrijmoed het consumentenbelang en het gemeenschappelijk belang hadden gesteld in juiste verhouding tot het groepsbelang. Tegenover het liberale standpunt van langzaamaan voerde hij aan, dat aan bedrijfschappen bij wijze van proef niet veel bevoegdheden konden worden toege kend. Hij vroeg direct te beginnen met de Productschappen. Indien deze niet onmid dellijk zouden worden ingesteld, zou de heer Van der Goes van Naters persoonlijk *ich tegen dit ontwerp verklaren. r „rot- Romme had de taak de gemoede- dit ^fter te hedaren. Daartoe noemde hij maatsewrp,.een °P"t tot fundamentele o» ?dlikc reconstructie. Maar of Woed v/nOUh ^gen, dat lag buiten de naamste was,^ Piment. Het voor- „mprs medpvoj hierdoor aan de werk- «ven voor ^^woordelijkheid werd «ken. 'Het was ee^n?mlscde gang van stelling van een tedrijfsschai zal vragen zonder zeker te zijn van inhoud en be voegdheden, dit als een onduldbare in menging zal zien. Hierover, zal het laatste woord nog vel niet gesproken zijn. In de middagvergadering heeft ook de heer Welter nog van zijn gevoelens doen blijken Hij naderde het dichtst het stand punt van de V.V.D. met de uitspraak dat men het bedrijfsleven geen beperkingen moest opleggen op het ogenblik, dat de hoogste inspanningen ervan worden ge vraagd Men verwisselt niet van paarden als men een stroom oversteekt en zeker niet als er juist in het economisch leven zoals nu een bandjir is losgebroken. Hij vroeg overleg met de 3enelux-landen, omdat hij zich geen economische unie kon voorstellen tussen twee principieel zo verschillende, economische stelsels als het Belgische en hét Nederlandse, wan neer. dit ontwerp wordt aangenomen. 1 In de avondzitting gaf de heer Oud nog een uitgebreid college over delegatie van bevoegdheden in verband met de strij digheid van de instelling van bedrijfs schappen bij algemene maatregel van be stuur met artikel 152 van de grondwet. Iets wat prof. Romme voor het welslagen van de P.B.O gaarne op de koop toe wilde nemen. Het was de practicus con tra de legalisten als Schouten en Oud, die de grondwet boven alles stellen. Tenslotte was er nog een wijsgerig- dogmatische beschouwing van de heer Stufkens (P.v.d.A.) en een rede van de heer Stapelkamp (A.R.) die de taakom schrijving van het rapport—Van de Ven aanbeval en vroeg waarom de onderne mingsparagraaf uit dat rapport niet was gehandhaafd. Minister v. d. Brink heeft voor de Ka mer uiteenging nog verklaard enige be schouwingen te willen houden over het verband tussen dit ontwerp en de ge voerde en te voeren algemene economi sche politiek. In een volgende vergade ring zal hij hierop ingaan. F. S. z!be?ders-als-mensefn Z®rheffi"g ,Yan de a Hiermede was dl+ Productie-pro- c?fj!ke algemene^ ™£erp tot zijn terugge- eigenlijk bMaar da**4. techniek en de uitVp?of Romme zag «tV* rechïe spoor. Prof. daarop> dat de p Rn Zel,dte dan ook dir .x-rryeriiig geen zelfs In Den Haag doet de recherche op het ogenblik onderzoekingen naar een ge heimzinnige moordzaak, die de politie voor vele raadsels stelt. In de morgen van 15 September werd in een zeer ondiepe sloot bfl de Groi thertoginne- laan het lijk gevonden van Friedrich Schallenberg, een Duitser, die echter al vele jaren, ook vóór de oorlog, in Nederland woonde. Aanvankeljj meen de men, dat het een geval van zelf moord betrof, doch dingen, die later aan het licht kwamen, wezen meer in de richting van moord. Vast staat, dat de heer Schallenbergin de nacht van 14 op 15 September om een uur zijn wening verliet, daarna nog ge signaleerd werd door een bekende, die, na een kort gesprek met hem gevoerd te hebben, hem zag doorlopen, maar daarna heeft men elk spoor verloren, tot dat het lijk in de sloot werd aangetrof fen. Rechercheurs hebben het "lijk toen opgehaald. Op het lichaam waren geen sporen van geweldpleging aanwezig. Op het ogenblik zoekt de politie m ver schillende richtingen naar de dader (s). De heer Schallenberg had r.ogal veel con- t-.cten met spionnagecentra zowel vóór als tijdens de oorlog. Mogelijk is het, dat .«beurtenissen uit deze periode tot con flicten hebben gevoerd, die tot moord aanleiding gaven. Ook zou er natuurlijk sprake kunnen zijn van andere motieven. Naar alle mogelijkheden wordt thans een intensief onderzoek ingesteld. Tegen de benoeming van Gerhard Eisler tot hoofd van het nieuwe „Haupt- amt für Volksaufklarung" heeft de leiding van de C. D. U. in de sovjet' zóne reeds een protest ingediend in de Duitse Volksraad. De leiders der Christelijk Democratische Unie vreesden immers een „eenzijdige communistische oriëntering van 't gehele culturele leven" in Oost-Duitsland en ver klaarden, dat vooral tegen de persoon van Gerhard Eisler ernstige bezwaren be staan, omdat deze niet de nodige waar borgen biedt voor een juiste vervulling van zijn taak. Het protest werd evenwel afgewezen ddor de meerderheid van de Volksraad, die gevormd wordt door dé S. E. D. (communisten) en de N. D, P., de nationaal-democratische partij. Maandagmiddag heeft zich in de om streken van de vulkaan Popocatepetl, nabij Mexico, de grootste vliegramp voorgedaan, die ooit de Mexicaanse handelsluchtvaart heeft getroffen. Ten gevolge van het neerstorten van het lünvliegtuig van de „Compania Mexi- cana d'Aviacon" zouden 28 doden te betreuren zijn. Onder de vermoedelijke slachtoffers bevinden zich verscheidene vooraan staande personen, onder wie Gabriel Ramos Millan, de voorzitter van de mais- commissie bij net ministerie van land bouw, de filmster Blanca Estela Pavon, haar vader, Miguel Acruz, de fotorepor ter Maco Mazo en de archeoloog Salva dor Toscano, diens echtgenote en twee kinderen. A.F.P. acht het intussen niet uitgeslo ten, dat er toch enige overlevenden zijn. Naar wij vernemen, is het waarschijn lijk te achten, dat tot burgemeester van Den Haag zal worden benoemd mr. F. M. H. Schokking, thans burgemeester van Alphen a. d. Rijn. (Van onze Amsterdamse redacteur). „Techniek en economie zijn heel inte ressant, maar met veel mensen werken, dat is het interessantste, dat bestaat. In een groeiend bedrijf kan iedereen voor uit komen, iedereen, waar hij ook staat, heeft zijn kans. En door de opbouwende samenwerking van alle medewerkers ont staat en groeit 'n bedrijf als dit. De ge meenschap van alle werkers vormt de constructieve kracht van een bedrijf, dan zijn er geen nummers, maar mensen, dan zijn er geen dagdieven maar persoonlijk heden", aldus de „captain" van een van onze grootste industrieën, dr. A. H. In- gen Housz, met wie wij, naar aanleiding van zijn 25-jarig jubileum op Vrijdag a.s.. als directeur van de Koninklijke Hoog ovens en Staalfabrieken, een onderhoud hadden. De directeur van dit enorme bedrijf, dat aan bijna 7000 arbeiders werk geeft, zetelt niet in een luxuguse herenkamer, Ir een eenvoudig, vriendelijk beneden vertrek van een gebouwtje midden op 't werkterrein, netelthij achter een klein bureau. Het- is tekfenend voor deze man het is tekenend voor dit bedrijf. „Toen de heren Wenckebach, Kessler ei; ik in 1917 begonnen aan de voorbe reidingen voor deze fabriek, hebben ve len ons voor gek verklaard. En voor wij in 1924 het bedrijf konden openen, zijn inderdaad heel wat moeilijkheden te ovewinnen geweest. Maar wij hebben de voorbereidingen grondig getroffen en dat is later onze kracht geworden. De be ging van het bedrijf is schitterend, di rect aan zee en aan groot binnenwater, waardoor ertsen en kolen het goedkoopst van onze tijd. Degaande'h06' maaLA±b®£dom de onderneming. S^T vormingen rondom De Britse minister van Financiën, Sir Stafford Cripps, beeft gisteren In bet a£erhuis hei debat over de devaluatie en de al8emene economische politiek van de regering geopend. De opkomst van de afgevaardigden was zeer groot. Crïpps he?ftVvluatie van het P°nd' aldus Sere'kans1 u^tand T opzichten op het Wen alua£f ln onderhoud van het volk zal^teb1bZ Over de .ficripCisIedateS,Uiten van Was" bington ze' °aPPtendAeen halt ia *>«- scheiding is «»et veremghaar nauwere samengaan op hf» gebied van politiek en def?n*lte' «Hneng-,;.„ dreigde zelfs ondoeltreffend te als wü er niet in sl gden de econo mieën van de dollar- en n et-d°l'argenie- den in een gezondere verhouding tot elkaar te brengen. Engeland wil, niet door leningen en giften, maar via de gewone handels, kanalen, een toestand scheppen, waarin evenwicht is tussen de dollar en net De Tweede-Kamerleden v. d. Feltz (C.H.) en Ritmeester (VVD) hebben aan de ministers van Econ. Zaken, van Finan ciën en van Soc. Zaken een aantal, vra- jjen gesteld over het probleem dat t.a.v. ie Belgische grensarbeiders is gerezen door de devaluatie, die door deze maat- #egel tezamen per week f 120. aan loon derven. Zij vragen daarin o.m. of de re gering weet, dat zelfs loon, verdiend 'oor de devaluatiedatum, maar toen nog niet uitbetaald, tegen de nieuwe koers moet worden uitgekeerd. En voorts of zij weet, dat door het wegblijven van de Belgische geschoolde arbeiders, die niet of met on middellijk zijn te vervangen door vak bekwame Ned, arbeiders, aanmerkelijke stagnatie, zoal niet stopzetting, dreigt op tTs in de keramische industrie, in de sigarenindustrie, bij Philips en In het bijzonder kwetsbare £edrij spiegelglasindustrie te Sas vmi in de beide suikerfabrieken al.daar'waa^_ door alleen reeds door de mindere^ f> ductie van suiker en de daardoor nood zakelijke import bij te verwachten stop zetting een verlies zal ontstaan, getaxeerd op 5.740.000 dollar en S.000.000 Belgische francs. Tenslotte vragen zij of de regering in ieder geval bereid is op zeer korte ter mijn zodanige maatregelen te treffen, dat de hierbij betrokken industrieën, waar onder 12% der Ned. suikerindustrie, 100% der Ned. spiegelglasindustrie, een groot percentage der Ned. Maizena- en glu- cose-mdustrie, alsmede een groot gedeelte der sigaren- en lederindustrie, aan het werk kumtea blijven. pond. De regering is zeer verlangend tot een uitbreiding van de vrije handel te komen, maar er is op het ogenblik nog geen sprake van deze uit te breiden tot landen met een werkelijk harde valuta. Engeland hoopt spoedig construc tieve voorstellen voor te leggen aan de organisatie voor Europese Economische Samenwerking te Parijs om de beper kingen kwijt te raken, die thans de han del belemmeren tussen valuta-gebieden, waar geen vereffening van saldi In goud of dollars nodi| is* De regering heeft pas tot devaluatie besloten, na een grondige studie van de toestand. De ddHarimporten konden n et verder beperkt worden, zonder contrac ten te breken en ernstige werkloosheid te veroorzaken. Cripps legde ar de nadruk op, dat de devaluatie geen maatregel is, die won deren zal uitrichten. Wij moeten niet terugdeinzen voor de noodzakelijke eco nomische beperkingen, die zij mee brengt, zei hij. Wij moeten er een suc ces van maken. Falen zou rampzalig zijn en massa-werkloosheid en een lage levensstandaard brengen. Het is niet waarschijnlijk, dat de prijzen van levens middelen spoedig of in gr0te mate zullen stijgen. Misschien zulleü tegen het einde van het jaar de kosten van levensonder houd met één procent zijn gestegen. Geen hogere dividenden uit devaluatie-winst Cripps deelde mede, dat van beden af de belasting op uitgekeerde winsten niet eel» vijfde verhoogd is van 25 tot 20 procent Hij waarschuwde de industrie 'n bet algemeen, dat hij zich vrij zou a?hten bij de volgende begroting de 'videnden te beperken, indien men nog verder zou afwijken -.an de vrijwillige n'vdendbeperking Uit de devaluatie voortvloeiende hogere winsten dienen niet door middel van een hoger dividend te worden uitgekeerd. Een inflationis ts kringloop kan slechts worden on ho«Tn' a's zowel prijzen als lonen op hetzeifde peiI b,UvePn.J ,rnn!o E,I!der gevaar voor inflatie Komt voort uit het feit. dat door grotere mlnder goederen voor de binnen- 1 and se markt beschikbaar zouden zijn. Wij moeten iets doen om de vraag op deze markt te verkleinen Het gehele beleggmgsprogram zal zo spoedig moge lijk worden herzien. De rest van zijn rede betrof in hoofd zaak hetgeen hij reeds eerder ten aan zien van de devaluatie en de te Was hington genomen besluiten heeft gezegd. Sir Stafford zei verscheidene malen onvriendelijkheden aan het adres van de conservatieve oppositie, waarvan de leider, Winston Clhurchin, om het spe ciale debat heeft verzocht, maar Chur chill bleef onverstoorbaar en liet zich niet uit zijn tent lokken. (Telefonisch van onze Londense correspondent) Churchill zal vandaag zjjn amendement indienen, dat mede-ondertekend is door een aantal andere leiders der conserva tieve partjj. Dit amendement komt neer op een verandering van het gehele eco nomische beleid der regering. Het werd gisteravond formeel ingediend en er wordt verklaard, dat het juist de maat regelen, waarover men het te Washington eens geworden is, goedkeurt, maar dat zij het betreurt, dat de regering als gevolg van vier jaar financieel wanbeleid thans tot drastische devaluatie van het pond moet overgaan in strijd met alle verze keringen die door de kanselier van de schatkist gegeven waren. In het amendement wordt verder ge zegd, dat terugkeer tot nationale voor spoed, de handhaving van volledige werk gelegenheid en de waarborging van de so ciale diensten, nooit kunnen worden ver zekerd, onder de tegenwoordige rege ring, die i.p.v. fundamentele geneesmid delen voor te stellen voor onze economi sche kwalen, haar toevlucht neemt van het ene experiment naar het andere. kunnen worden aangevoerd en fabrika ten afgevoerd", vertelt de heer Ingen Housz en hij vervolgt: „Het ging van de oprichting tot aan de crisis voorspoedig, wij groeiden en bloeiden. De crisis gaf ons harde klappen, maar ze troffen ons minder dan soortgelijke bedrijven; wij konden op behoorlijke schaal doordraaien Toen immers bleek de kracht van ons bedrijf, door het goede fundament, door de goede ligging, door de verwerking van onze bijproducten. Want hier gaat niets verloren, hier is geen verspilling, waar dan ook van. Wij liggen naast de electrische centrale, wij leveren gas aan de omgeving, wij binden stikstof en on ze slakken worden tot cement verwerkt". Na de crisis is het bedrijf weer ver der gegroeid, maar men is pas begonnen met walsproducten af te leveren, toen het gehele bijproducten-programma was afgewerkt. De oorlog bracht ook hier verwoesting en verschrikking, doch daar na was er een snel en groot herstel. Glimlachend gebaart de heer Ingen Housz met zijn smalle handen: „We heb ben goede jaren gemaakt, het laatste jaar was zelfs uitzonderlijk goed. Maar we zijn na de oorlog verwend. Nu komt weer de tijd dat voor het bestaan ge vochten moet worden en dat ook de al lerkleinste kleintjes meetellen". En in zo'n tüd moet op grote schaal geïndustrialiseerd worden?, vra gen wij schuchter. Zeer ernstig antwoordt de heer Ingen Housz: „Er moet geïndustrialiseerd worden, maar dat is heel moeilijk. Ik vind het verdrietig als men, wijzend op sommige mislukkingen, zegt: Zie je nou wel. Er kan in ons land nog heel wat verder ontwikkeld worden en bovendien: het móét doodeenvoudig. Maar als men het doet, moet het goed gebeuren, het moet goed voorbereid worden en vooral, men moet het zuinig en sober doei}. De mensen van nu zijn te luxueus en te ge makkelijk; daarmee komen wij er niet. Nu kijkt men vreselijk tegen ons op, maar wij hebben ook moeilijke jaren ge kend. Wij hebben jarenlang dividend ge passeerd om de gelden, die daarvoor in aanmerking kwamen, in het bedrijf te steken". En zo kwamen wij op dat andere be langrijke punt, de samenwerking in het bedrijf. Het bleek het grote ideaal van deze industrieel te zijn. En hij zei het met deze eenvoudige woorden; „Nu zijn wü een groot, een krachtig, een oerge zond bedrijf. Maar het was nooit zo ver gekomen wanneer niet allen, van de laag ste post tot de hoogste, die zin voor ge meenschap had bezield, die het corps van een groot bedrijf moet bezielen". De toekomst is in nevelen gehuld, daarover kan de heer Ingen Housz ons niet veel vertellen. Er zijn grootse uit breidingsplannen in de maak, maar hier mede hebben zoveel instanties te ma ken, dat publicatie daarvan alleen maar brokken kan veroorzaken. Over de in vloed van de devaluatie valt nog weinig te zeggen. De prijs ten opzichte van Bel gië lag al gunstig en zal nu nog gunsti ger worden. Het Hoogoven-bedrijf is ove rigens geen bedrijf waarvan de conjunc tuur met de dag naar boven of naar beneden gaat. Zaterdag is hét vijf jaar geleden, dat de Duitse bezetter zich vergreep aan het vredige Putten op de Veluwe. Ën hij maakte hier geschiedenis, deze Duit ser. een geschiedenis, die met bloed en tranen van de Puttense bevolking is ge schreven en de misdaad verhaalt, waar aan het dorp ten prooi viel- Woedend om een aanslag, die kort te vo ren op de weg van Putten naar Nijkerk op een Duitse wagen met twee militairen was gepleegd, en waarbij een van hen werd gedood, trok een Duitse horde, ver moedend. dat de daders van de aanslag in Putten woonachtig waren, in de vroege ochtend van die Zondag in 1944 naar he' dorp De soldaten sloten het van alle kan ten in en begonnen toen hun verschrikke lijke opdracht uit te voeren: Alle mance lijke inwoners van 18 tot 50 jaar wer den gevangen genomen. Het waren er 660 onder wie ook personen, die niet in Pul ten woonden, doch wier weg toevallig door het dorp voerde, die door de Duitsers bij de kerk werden samengedreven. Zes mannen en een vrouw werden hier op slag dood geschoten. Met de anderen zou dit eveneens gebeuren, zo zeiden de Duit sers. De andere dag werden de gevange nen echter overgebracht naar het kamp Amersfoort. Maandagmiddag werden meer dan hon derd huizen van het dorp in brand geste- Te Praag is van een betrouwbare zegsman, die geacht kan worden over inlichtingen uit de eerste hand te be schikken, vernomen dat gisteren min stens 20 vooraanstaande communisten in het Hradec Kralove-district in Bo- liemen, zijn gearresteerd. De arresta ties vonden plaats, nadat een geheime opslagplaats van wapens was ontdekt Onder de vloer van één der bij de plaatselijke Sokoi-organisatie in ge bruik zijnde openbare gebouwen. Uit dezelfde bron wordt nog verno men, dat de autoriteiten het onderzoek voortzetten. Men verwacht, dat het be staan van een revolutionnaire samenzwe ring zal worden onthuld. Het vinden van een geheime opslag plaats voor wapens wordt in verband gebracht met de berichten (welke hun oorsprong vonden in een uitlating van de Joegoslavische beklaagde Lazar Brankof in het proces tegen Rajk c.s., waarin deze verklaarde, dat de „Titoïstische communisten" in Tsjechoslowakije hun werk veel beter deden dan die in Hon garije), dat ook in Tsjechoslowakije mo gelijk binnenkort 'n geruchtmakend pro ces tegen „van de partijlijn afgewekenen zal plaats vinden, zulks in de trant van het te Boedapest gevoerde proces tegen een aantal Hongaarse communistische lei ders. Van officiële zijde is nog niets be kend gemaakt. De gearresteerde communisten namen Sleutelposities in de partij-organisatie in het Hradec Kralove-district in. De mees ten van hen waren plaatselijke bestuurs- leiders, terwijl zij belangrijke posities bekleedden in het controle-stelsel der Tsjechoslowaakse communistische partij, ingevoerd om een krachtige partij-disci pline en onwrikbare trouw aan de par tijlijn, zowel in plaatselijke partij-afde lingen, ais in de organisatie door het ge hele land, te verzekeren. Sinds de verklaringen van Brankof in bet proces tegen Rajk c.s. hebben de communistische bladen en de partijlei ders nieuwe waarschuwingen geuit, inhou dende dat de Tsjechoslowaakse commu nisten op hun hoede dienen te zijn voor spionnen, saboteurs en terroristen Doch thans is voor het eerst melding gemaakt van een concreet geval, waarin deze lier den een hoofdrol spelen. ken. Toen pas trokken de vernielers weg een verminkt dorp met een geslagen en gereduceerde bevolking achter zich la tend- Van de ongelukkigen, die werden weggevoerd kwamen slechts 49 mannen na de bevrijding terug en van dezen stierven er thuis nog vjjf. Als een herinnering aan dit drama zal H. M. de Koningin op 1 October a.s. in het dfftp een monument onthullen, ter nagedachtenis aan hen die werden weggevoerd. De burgerij heeft voor het gedenkteken een bedrag van f 10.000 bijeengebracht. Door de Haarlemse beeldhouwer Andries- sen is het beeld van de treurende wedu we in Veluwse dracht vervaardigd, uitge voerd in Franse kalksteen. Zaterdagmiddag zal H. M. de Koningin eerst een herdenkingsdienst bijwonen in de Ned. Hervormde kerk, dezelfde kerk, waarin vijf jaar geleden alle mannen van het dorp bijeen werden gedreven. Daarna zullen enkele van de families, die het zwaarst getroffen zijn, aan de Koningin worden voorgesteld. Zondagmiddag maar vooral Maandag avond, kwamen weer op „oorlogse" wij ze grote formaties bommenwerpers over ons land. De zware bromstoten deden levendig de winteravonden voor de geest komen, toen we, als bezet volk, hopend op bevrijding, in bange afwachting wa ren van wat er boven ons hoofd hing. Uren later konden we dan vaak ver nemen, dat „er weer goed nieuws was vanavond", want dat een of tweeduizend bommenwerpers wedej-om een geslaagde aanval op het Duitse land hadden ge daan. Nu was het maar een oefening. In de huizen straalde vredig licht, de volle étalages trokken met magnetische kracht toeschouwers. Hier en daar klonk een lach. Maar voor hen, op, duizenden me ters in de lucht, was het vliegen toch maar weer een ernstige karwei ter voor bereiding van een perfecte verdediging tegen een aanval van de toekomstige vijand. De laatste dagen publiceren de bladen kolommen over de atoombom. God beware Europa en de hele wereld voor een nieuwe alles verwoestende krijg. Zullen we hem nog kunnen ontlopen? Veel zal, dunkt ons, afhangen van onze houding. De toekomstige oorlog is niet meer een kwestie van honger naar grond gebied, maar een explosie van zich krach tig werende wereldbeschouwingen, die met alle middelen der aarde zullen pro beren te overwinnen of zich staande te houden. De gevolgen der victorie zien we nu reeds. Want Oost-Europa zucht in sla venketenen. Een ander gevolg? De „Uj Ember", het enige nog bestaan de weekblad in Hongarije, vertelt er van: „De kerken zijn voller dan ooit", aldus het orgaan, „en men kan werkelijk spreken van een ware honger naar gods dienst. Waren het vroeger voornamelijk de boeren, thans ziet men onder de kerk bezoekers ook een geweldige stroom ar beiders en intellectuelen. Iedere eerste Vrijdag van de maand telt men lange rijen biechtelingen en het kerkelijk le ven is vurig als nooit te voren. Voor de bevolking van Hongarije, en ook andere landen in het Oosten, wordt nu God weer de Enige, Die uitkomst kan bieden. Hier klagen vele geestelijken, dat het geloofsleven, sinds de vrede kwam, stuk ken achteruit is gelopen. Moet ook hier wederom de hoogste njod aan de orde zijn? We kunnen het zelf weer af en we zullen .wel eens even een nieuwe maat schappij in elkaar zetten. Er moet natuurlijk hard worden ge werkt, maar bij elke actie dienen we als allereerste eis aan te houden medewer king van Boven te vragen en permanent te leven in overeenstemming met het allervoornaamste gebod en het tweede daaraan gelijk.. Natuurlijk, wapenen kunnen bij het defensief niet worden gemist. Men kan niet volstaan met een hooivork en daar omheen een rozenkrans gestrengeld. Die hooivork is als modern afweer- wapen belachelijk. Maar belachelijker en pijnlijker tegelijk is, dat de rozenkrans en gebed in het algemeen, niet als het steeds nieuwe wapenarsenaal bij of- en defensief worden beschouwd. Mochten de Engelbewaarders bij het opbrengen der verdienstelijke werken van de dag bij de Vader kunnen verkla ren; Er is uit Nederland weer goed nieuws vanavond HENK VAN DER MAZE. De verwachting van heden tot mogenavood luidt: Vrij frisse ochtend met op vele plaatsen nevel of mist. Later op de dag fraai herfstweer met onge veer dezelfde middagtemperaturen als vandaag. Zwakke wind hoofd zakelijk uit Oostelijke richtingen. Woensdag 29 September: Zon op f.36 uur, onder 18,24 uur; maan op 5.55 uur, onder 22.25 uur. Het Gerechtshof te 's Gravenhage deed hedenmorgen uitspraak tegen de twee verdachten in de Naaldwijkse roofmoord- zaak- De Duitser Hermann S- uit Her- zogerrath en de Hagenaar Arie Z- werden enige tijd geleden voor de Haagse arron dissementsrechtbank schuldig bevonden aan de roofmoord op de Naaldwijkse tuinder A. 't Hoen, gepleegd op de avond van de 25ste April 1948. S. werd thans in' hoger beroep veroor deeld tot 15 jaar gevangenisstraf en Z. wegens medeplichtigheid tot 4 jaar ge vangenisstraf. Met een gezelschap van niet minder dan 19 personen heeft de sultan van Djogja een reis gemaakt naar Sumatra. Gisteren kwam hij daarvan terug en op de doorreis heeft hij in Batavia ver scheidene besprekingen gevoerd. Ook de pers stond hij te *\voord en haar vertelde hij dat de militaire toe stand op Sumatra over het algemeen goed te noemen was. Er zijn enkele plaatse lijke moeilijkheden, zoals te Padang, doch deze kunnen teruggebracht worden tot sentimentskwesties en zijn zeker niet noverkomelijk. Over berichten uit Der Haag als zou tussen de Indonesische delegaties reeds een ruime mate van overeenstemming cereikt zijn t.a.v. de toekomstige ver houding tussen de T.N.I. en het K.N.I.L zeide hij, dat hij van mening was. dat het ontvouwde schema voor de republiek niet aanvaardbaar was. De verdeling in gesplitste commando's en een administra tieve indeling onder afzoncterlyke eecre- tariaten-generaal ging veel te ver. De psychologische redenen die een spoedige samensmelting van de T.N.I. en het K.N.I.L. in de weg zouden staan, achtte de sultan niet van die aard, dat om die redenen een gesplitst commando nodig zou zijn. Twee afzonderlijke legers in de toekomstige R.I.S achtte hij niet mogelijk en het K.N.I.L. tenslotte wilde hij niet zien als toekomstige kern van het Indo nesische leger: „daarvoor zijn wij niet bevrijd", aldus de sultan. Zondagmorgen is een goed georgani seerde overval gepleegd op het huis van de administrateur der rubberonderneming Basilam van Geo Wehry en Co., 27 K M. ten Westen van Medan Een dertigtal ondernemingswachters verdedigde zich tegen de bende, waarvan drie leden gewond werden. Twee onder nemingswachters zijn waarschijnlijk ont voerd. De bende verdween met de gehele wapen- en ammunitie-voorraad. De on derneming, die geheel van de buiten wereld geïsoleerd is, beschikt niet over telefoon of electriciteit. Le enige aan wezige Ned. planter bleef als door een wonder ongedeerd. Nog geen mededelingen inzake regeringsbeleid In de vergadering der Tweede Kamer heeft de voorzitter gistermorgen mede gedeeld, dat op zijn desbetreffende vraag de minister van financiën heeft te ken nen gegeven, dat de studie van het door de regering te volgen beleid ten aanzien van de devaluatie, nog niet zo ver i» gevorderd dat op korte termijn medede lingen daaromtrent aan de Kamer kun nen worden gedaan.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1949 | | pagina 1