Ook Roemenië, Bulgarije
Polen breken met Tito
Rode „volkspolitie" gereed voor
actie tegen Joegoslavië
Nederlands nieuwe defensie
Moskou erkent de Chinese
«V olksrepubliek"
■Ssr w--=12
Weerbericht
Of
3000 Militairen naar huis
Vrouw in woning overweldigd
Het drama te Putten herdacht
Mannen in ballingschap wisten
God bij zich
Woningcontingent voor 1950
verdeeld
FRANS RUMOER OVER LONEN
EN PRIJZEN
T sjechoslo waakse
kerkwet uitgesteld
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
New-York
Minister Schokking te
11 Veiligheidsraad voor Kanton
Zetel
°f Peiping?
Kabinetscrisis alsnog bezworen
Distributieambtenaren
zoeken werk
Vrijmaking handels
verkeer
Kardinaal Spellman bij
de Paus
De kwestie van het
dure fruit
NDER DE
O U P E
„Kota Inten" en
Sibajak" in de haven
Wederom roofoverval
in Amsterdam
Luchtvaart boekt
nieuwe verliezen
Grote overstromingen
in Italië
H.M. de Koningin onthulde monument
De zaak-Schallenberg
Rekening gehouden met behoeften van
kinderrijke gezinnen
71ste JAARGANG
MAANDAG 3 OCTOBER 1949
No. 23046
Roemenië, Polen en Bulgarije hebben het voorbeeld van het
Kremlin slaafs gevolgd en het verdrag van vriendschap en bij
stand, in 1947 met Tito gesloten, opgezegd. Hongarije had deze
stap reeds Vrijdag j.l. genomen. De nota's waarin de Joegosla
vische regering mededeling van de opzegging wordt gedaan, be
vatten tal van beschuldigingen aan het adres van Belgrado. Deze
beschuldigingen zijn haast woordelijke herhalingen van wat
Moskou de laatste maanden de regering van Tito heeft verweten.
PRAAG IS NIET ZEKER VAN
DE GEVOLGEN
HONGARIJE WIJST FRANS
PERSATTACHé UIT
„Wij hebben alle typen wapenen
nodig"
Hr.Ms. torpedobootjager Tjerk Hiddes", die medio 1947 naar Indonesië
vertrok, is Zaterdagochtend in ons land teruggekeerdToen de oor
logsbodem aan de Parkkade te Rotterdam meerde, stonden op de kade
vele familieleden van de opvarenden te wachten om hun bloed
verwanten aan boord een welkom toe te roepen.
Ministers doen beroep op
gemeentebesturen
Eerstdaags indiening Neder
landse lijsten
ZACHTE NACHT
DE ONMISBAR
klederdracht, als Z^ten ^ute^f
WmmSffim
Gisteren was het juist vijf jaar
geleden, dat de Duitsers de gehele
mannelijke bevolking van Putten
wegvoerden en de huizen in brand
staken. Ter nagedachtenis aan deze
slachtoffers heeft H. M. Koningin
DE KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd in het
Gebouw R.K. Volksbond, Lange Haven 71,
Schiedam, telefoon 67387. - Gironummer 9095 ten
name van de „N.V. De Courant De Maasbode",
Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt 3-90 per kwartaal,
11.30 per maand, 0.32 per week.
Directeur: J. KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Joegoslavië heeft protest aangetekend
tegen het opzeggen door de sovjet-unie
van het voor de tijd van twintig jaar ge
sloten vriendschapsverdrag met hef
Kremlin. In een nota beroept Belgrado
zich op een in 1941 door Stalin afgeleg
de verklaring waarin gezegd werd, dat
de sovjet-unie zich nimmer zou inlaten
met de binnenlandse aangelegenheden
van een klein land.
„De verantwoordelijkheid voor alle ge
volgen van de niet-vredelievende hande
lingen der sovjet-regering t. a. v. Joego
slavië is geheel voor rekening van de
regering te Moskou", aldus wordt in de
nota gezegd.
Belgrado noemt het welbekend, dat de
sovjet-regering heeft getracht haar agen
ten in de Joegoslavische regering en het
leger te plaatsen om de wettige Joego
slavische regering omver te werpen. Het
verwijt Moskou een bijna algehele eco
nomische blokkade rondom Joegoslavië,
hulp aan Joegoslavische verraders en de
serteurs, en grove beledigingen en be
dreigingen, ondersteund door troepenbe
wegingen in de buurlanden.
Van gewoonlijk betrouwbare zijde te
Lake Success verneemt Reuter, dat
Joegoslavië waarschijnlijk zijn geschil
met Rusland aan de V. N. zal voor
leggen.
Men gelooft, dat de kwestie In de
Assemblee aanhangig zal worden ge
maakt en niet in de Veiligheidsraad,
omdat daar de Russen door hun veto
plaatsing op de agenda kunnen ver
hinderen.
Volgens het met Britse vergunning
verschijnende Berlijnse dagblad So
zial Demokrat" staat een acht duizend
man sterke brigade der rode „volks
militie" in Bulgarije gereed om even
tueel in een actie tegen Joegoslavië te
worden gebruikt.
Deze brigade werd in Oost-Duiteland
gevormd en haar oorspronkelijke bestem
ming zou Noord-Griekenland zijn geweest
Indien de Kominform zou besluiten tot
een actie tegen Joegoslavië, zou de bri
gade worden versterkt met politie troepen
uit Saksen en Brandenburg. Generaals
Van het voormalige Duitse leger zijn met
leiding van de in Bulgarije gelegerde
rjgade belast, aldus het blad.
Belgrado neemt voorzorgsmaatre
n- Naar te Triest verluidt, zou Tito s
geheime politie een zeer uitgebreide actie
zijn begonnen tegen leden van de Kom
inform en Istrië. Er zouden reeds enkele
vooraanstaande figuren dezer organisatie
gearresteerd zijn.
Het Zweedse dagblad „Svenska Dag-
bladet" meent de diepere oorzaak van
het conflict tussen Moskou en Belgrado
te kennen. Volgens een zijner corres
pondenten, die een persgesprek met
maarschalk Tito had, weigerde de Joe
goslavische leider de sovjet-regering het
recht, Russische vlootbases in te richten
aan de Joegoslavische kust. Dit was
het eerste Russisch-Jocgoslavische me
ningsverschil en een der voornaamste
oorzaken voor de breuk van thans, al
dus meent het blad.
Er zijn berichten, dat Joegoslavië een
gedeelte van zijn troepen van het Wes
ten naar het Oosten overgebracht heeft,
om de grenzen te bewaken voor een mo
gelijke snelle coup. In de straten van
Belgrado bleek duidelijk, dat de mensen
hoe langer hoe meer gealarmeerd wer
den over de situatie
De Tsjechoslowaakse regering heeft
besloten, de bijeenrocplng van het par-
lement voor de behandeling van het
wetsontwerp tot vaststelling van de
betrekkingen tussen Kerk en staat uit
te stellen tot het einde van deze maand,
aldus is officieel te Praag bekend ge- i
maakt. Volgens dit wetsontwerp zou
den de priesters staatsambtenaren wor
den.
Waarnemers beschouwen dit uitstel als
een aanwijzing, dat de regering de crisis
in de betrekkingen tussen Kerk en staat
zo lang mogelijk wil uitstellen. Volgens
hen zou de regering nog geen zekerheid
verkregen hebben over de te verwachten
gevolgen van haar beleid tegenover de
Kerk.
Volgens gezaghebbende kerkelijke bron
nen zijn tot dusver 300 priesters gear
resteerd. De meesten van hen bekleedden
sleutelposities.
De Hongaarse regering heeft g^teren
de persattaché bij het Frcm®® ge:ant-
schap te Boedapest, Francois Gachot, ge-
last het land binnen 24 uur te verlaten.
De persattaché is inmiddels via Oosten
rijk vertrokken
In Franse diplomatieke kringen heeft
de uitwijzing geen verrassing gewekt,
daar een beklaagde op het proces-Rajk
verklaard had, dat Gachot lid van de
Franse geheime dienst was. Het gezant
schap ontkent, dat Gachot voor de ge
heime dienst werkt.
De minister van oorlog, Mr. W. F
Schokking is Zaterdag op het vliegveld
Idlewild bij New York aangekomen, ver
gezeld van generaal-majoor Doorman
Minister Schokking, die verwelkomd
werd door de Ned. consul-generaal Cnoop
Koopmans en de Amerikaanse kolonel
Prince, verbindingsofficier van het eer
ste Amerik. leger, verklaarde, dat hij een
week 5 10 dagen m de V. S. zou blijven.
Hij spralt de hoop uit, in de gelegenheid
te zijn, na de besprekingen over de de-
tiek^betrekW^se^met^de^Chin'êse'na"
ve hfl de regering van de 7,
v volksrepubliek"» die door een di-
"fomaat van lezeMe rang te Moskou
P worden vertegenwoordigd, aldus
WOru fsnlranrl trorm oH
r* Gromyko bekend gemaakt,
ambassadeur te Kanton zal worden te
ruggeroepen.
Volgens Radio-Moskou is de regering
te Kanton nog slechts als ..een provin
ciaal Chinees bewind" te bes^°"Yn"'van
derhalve niet meer als de reQer g
China kan worden erkend ver-
De Russische stap heeft de ratos
wachte „Chinese crisis m de,-to dat
raari vGrhacist. Hst is thans mos J
*aad afzonderlijke Chinese delegaties elk
«nLrlik S maken op de perma
nente zetel in de^ Veiligheidsraad, die
voor Chma^ent dat tenz« de V. N. er
Dit b - d vast te stellen, welke
delegatie als de officiële verte-
Sfnnrdieing van het Chinese volk
Swordèfbcschnuwd - er vrijwel
Teen andere oplossing bestaat dan de
werkzaamheden van de Veiligheidsraad
op te schorten.
In diplomatieke kringen te Londen is
me£ algemeen van mening, dat de Britse
regering „realistisch" zal hande^
daarom geneigd zal zijn de Chinese co -
munistische regering spoedig de jure ie
erkennen. Men verwacht dit echter pas na
de communistische verovering van Kan
ton, daar het communistische bewind
eerst dan in feite geheel China zou be-
meae"en. In de laatste weken heeft de op-
China communistische troepen in Z -
gaan h6," onverwachte vertraging onder
dat de Rg?,en 't onwaarschijnlijk maakt,
nabije toek re2ering reeds in de zeer
regering S.ms' tot een erkenning van de
zal overgaan ï^hinese volksrepubliek"
en Washington verwacht van Parijs
een geiijke houding.
fensie te Washington militaire installaties
te bezoeken.
Naar aanleiding van de jongste bekend
making over een atoomexplosie in de
Sovjet-unie zei de minister, dat de be
richten geen bijzondere onrust onder de
Nederlandse bevolking hebben verwekt,
hij was echter van mening, dat het mi
litaire hulpprogramma er enige Invloed
van zou ondervinden. Nederland heeft
„alle typen wapenen" nodig sinds d*
zware verliezen tijdens de oorlog, aldus
de minister.
„Na de overdracht van de souverei-
niteit als gevolg van de Ronde-Tafe'
conferentie, waarvan wij allen hopen,
dat zij succes zal hebben, zal ik, daar
ben ik van overtuigd, met nieuwe
voorstellen komen voor de militaire
begroting voor 1950".
De minister wilde niet nader aangeven,
of deze wijziging een uitbreiding of een
besnoeiing van de begroting zou bete
kenen, maar verklaarde, dat, wanneer
de Indonesische kwestie eenmaal is op
gelost, Nederland meer aandacht zal
kunnen besteden aan de defensie var
West-Europa. Tenslotte verklaarde de
minister, dat het Atlantisch Pact een
nieuwe oorlog zal voorkomen.
Zondag is de minister naar Washing
ton doorgereisd.
Vele distributieambtenaren komen in
verband met de inkrimping van de distri
butiediensten, zonder werk. De ministers
van Binnen! Zaken, Econ. Zaken en Soc
Zaken doen nu een beroep op de mede
werking van de gemeentebesturen om
de voormalige distributieambtenaren, die
uit hoofde van hun leeftijd dan wel door
het ontbreken van diploma's in het be
drijfsleven geen emplooi kunnen vinden,
in aanmerking te brengen voor de ver
vulling van vacante plaatsen, waarvoor
zij, uit hoofde van hun practische erva
ring en aanleg, geacht kunnen worden
de nodige geschiktheid te bezitten.
Zoals bekend is hebben de aan die
O.E.E.C. deelnemende landen besloten te
Parijs lijsten in te dienen voor de vrij
making van het handelsverkeer tussen
de aan de Marshallhulp deelnemende lan
den De terzake in Nederland getroffen
voorbereidingen zijn zover gevorderd, dat
een dezer dagen eveneens tot indiening
van dergelijke lijsten in Parijs kan wor
den overgegaan.
Na een vergadering van 6'/2 uur
heeft het Franse kabinet Zaterdagavond
overeenstemming bereikt over lonen
en prijzen, een kwestie die de coalitie
regering van Henri Queuille in gevaar
bracht.
Onmiddellijk na de vergadering werd
een communiqué uitgegeven, waarin
wordt gezegd dat Frankrijk zal voor
stellen binnen het kader van de reeds
bestaande organisaties in het bij
zonder van die voor Europese Econo
mische Samenwerking 'n conferentie
te beleggen, teneinde te komen tot een
oplossing van het gehele Europese pro
bleem van kosten van levensonder
houd. 9
Zo hebben dus, na 10 dagen onderhan
delingen, de socialistische ministers toe
gegeven en hun goedkeuring gehecht aan
handhaving van de loonstop, totdat na
de bijeenkomst van het parlement op 18
October de vrije collectieve onderhande
lingen tussen arbeiders en werkgevers
v/orden hervat. Een concessie aan de
socialistische zuv.s'.vijze is, dat voor de
arbeiders met de laagste lonen de loon
stop niet" zal gelden en dat de controle
op de winsten verscherpt zal worden
Hét kabinet nam de volgende besluiten'
1. Prijsverlaging van boter, macaroni
steenkolen, electriciteit, textiel, leder
scboenreparaties en verschillende in
dustrieproducten.
2. Verscherping van de contröle op
voorraden en winsten van handelaren en
bevordering van het beperken van cre-
dieten aan handelaren die over zeer gro
te voorraden beschikken.
3. Wederinvoering van de vrije bespre
king van collectieve loonovereenkomsten
onder bepaalde omstandigheden, die door
Weerverwachting tot Dinsdag
avond.
Over het algemeen tamelijk veel
bewolking maar overwegend droog
weer. Matige tot zwakke wind uii
Westelijke richtingen. Des nachts
zeer zacht voor de tijd van het jaar.
Overdag ongeveer dezelfde tempe
ratuur als vandaag.
Dinsdag 4 October: Zon op 6.45
uur, onder 18,12 uur: maan op
17.41 uur, onder 3-31 uur.
o'e regering moeten worden bepaald. Een
dienovereenkomstige wet zal op de par-
lementszitting worden ingediend.
4. In afwachting van de totale uitwer
king van de jongste devaluaties zal de
regeringspolitiek van stabilisatie der lo
nen gehandhaafd worden, uitgezonderd
ven bepaalde categorieën n .er lage
Iconklasse, die later nader omschreven
zullen worden.
Z.H. Paus Pius XII heeft Francis
kardinaal Spellman, aartsbisschop van
New York, Zondag in particuliere
audiëntie ontvangen.
De audiëntie was oorspronkelijk vast
gesteld voor hedenochtend, maar de
Paus achtte het beter de aartsbisschop
reeds Zondagmiddag* te ontvangen, zo
wordt van de zijde van het Vaticaan
vernomen.
Voorts wordt vernomen, dat kardinaal
Spellman Donderdagmorgen voor de
tweede maal door de Paus in particu
liere audiëntie zal worden ontvangen.
De audiëntie van Zondag was de eer
ste ontmoeting van de kardinaal met de
Paus sinds het Consistorie van 1946,
waarbij kardinaal Spellman in het H.
College van kardinalen werd opgeno
men.
Onderzoek in Limburg bracht
geen te hoge prijzen aan
het licht
De vakgroep detailhandel deelt ons
mede, dat Vrijdag onder leiding van de
R. K. Middenstandsbond in tegenwoor
digheid van vertegenwoordigers van het
economisch instituut voor de detailhande.
en twee vertegenwoordigers van de K. A.
B. in Limburg in verschillende zaken
'n onderzoek is ingesteld naar aanleidin?
van de beschuldigingen, dat de prijzen bij
de detailhandel te hoog zouden worden
berekend als gevolg van overmatige winst-
Uit dit onderzoek, waarbij verschillende
nota's en winst- en verliesrekeningen
werden overgelegd is overduidelijk ge
bleken, dat door de detailhandel geen
exorbitante winsten aan de consument
worden berekend en de K. A. B. heeft
dan ook de toezegging gedaan, dat zij
de geuite beschuldiging aan het adres
van de detailhandel zal herroepen.
Wanneer moeders met vacantie gaan,
al is het maar één dag, pleegt thu.s de
boel in de soep te lopen. O ja, men poogt
de onmisbaren vooral in alle toonaarden
gerust te stellen met de verzekering:
„wij eten wel soep", doch als moeder
eenmaal weg is, loopt ook de soep in
de soep!
Nu blijkt, dat men zelfs geen film kan
maken over „Moeders met vacantie", of
het loopt mis. Daar hebben wij een rol
prent over katholieken, gemaakt door
katholieken en bestemd in hoofdzaak
voor katholieken. Dat is dus allemaal in
orde! Zon men tenminste denken. Maar
neen hoor: „moeders zijn met vacantie"
en dus liep de boel in de soep. De Rijks
keuring maakte bezwaren tegen een pas
sage, de filmcritici schoten te hoop; de
Rijkskeuring kaatste terug. Enfin, het
werd een echt gezjllig kiftpartijtje, op
een fikse knockfilm af. Gaat dat zien!!
Wij zullen niet nader ingaan op de
vraag, wie gelijk heeft. Zoals men Za
terdag in ons blad heeft kunnen lezen
„bemoederde" pater Hyacinth Hermans
„Moeders met vacantie" en toen bleek,
dat de soep niet zo beet behoeft ver
orberd te worden, als zij bij de eerste
gang werd opgediend.
Gaat d'at zien! Wat een pakkende, kos
telijke reclame is intussen voor de be
wuste film gemaakt.
Mogen de Zusters Augustinessen van
Utrecht en Hilversum er profijt van heb
ben, opdat zij na de vertoning van „Moe
ders op vacantie" vele moeders op vacan
tie kunnen doen gaan.
Dan wordt het tenslotte een soep met'
een vette kluif dank zij „Moeders met
vacantie".
ANALYST
99
Het was een bijzondere dag in de ge
schiedenis van de repatriëring, want in
tegenstelling tot de vorige malen werden
Zondag te Rotterdam tegelijkertijd, twee
troepentransportschepen ontscheep, n-L de
„Kota Inten" en de „Sibajak" die samen
een kleine drieduizend militairen naar
Nederland terugbrachten. Deze schepen
hebben de route van Indonesië naar Ne
derland gezamenlijk afgelegd. Volgens ge
zagvoerder F. de Jong van de „Kota In
ten" was dit erg prettig en gezeltig ge
weest en per dag werden dan ook veie
telegrammen over en weer gewisseld. Dat
de inhoud niet altijd even belangrijk
was. staat wel vast, want seinde gezag
voerder De Jong gisteren niet aan zijn
collega op de „Sibajak": „Smaken de
bruine bonen jou ook zo goed?"
Alvorens de ontscheping een aanvang
nam, werden de gerepatrieerden toege-
Nadat enige dagen geleden Amsterdam
werd opgeschrikt door de brutale roof
overval op het bijkantoor aan de Cein
tuurbaan van de Amsterdamse Spaar
bank, hebben Zaterdagavond bandie
ten wederom op geraffineerde wijze
hun slag geslagen in de hoofdstad. Dit
maai was een woning als doelwit ge
kozen, waar rovers een vrouw over
vielen en zich o.a. met een bedrag van
1385 uit de voeten maakten.
Het was Zaterdagavond ca. kwart over
tien, toen er aan de benéden deur van
een pand in de Alblasstraat werd gebeld.
De vrouw.die hier met haar man en
vier kinderen woont, dacht niet anders
dan dat haar echtgenoot thuis kwam,
temeer daar er was gebeld op dezelfde
wijze als haar man dit steeds deed.
Zaterdag J.l. zijn drie vliegtuigen ver
ongelukt en steeg het dit jaar U1 met
aantal slachtoffers van vliegrampen
minstens 19 personen. Een Braziliaan
vliegtuig stortte in de Iguape rivier.
inzittenden werden gedood en 17 g^0"
Een Amerikaanse B-17 vloog in storm
Weer op de grens tussen Colorado en wew
Mexico tegen een heuvel, waarbij de 10
inzittenden allen om het leven kwamen.
Een Frans toestel, speciaal gebouwd voor
het nemen van foto's in de stratosfeer,
stortte van duizelingwekkende hoogte om
laag. Alle 6 inzittenden vonden hierbij de
dood.
Na hevige stormen heoben in de pro-
van Napels, zijn zy zich bevonden,
toen een hms, js geheel van de
instortte. Benevento is
bUTThnNanels en Rome zijn reddingsbri
gaden ve?tookken om de eerste huip te
V Volgens een eerste opgave zou het aan-
tal doden 25 bedragen.
(Van onze speciale verslaggever)
Zaterdag was het vijf jaar geleden,
dat zich een gruwel aan Putten voltrok
er Sezegd het drama begon dat
ff5st mndigde op Hemelvaartsdag 1945,
namen" d® kerk van het dorP de vele
WIK overlig® voorgelezen van hen,
overlijden vast stond.
fiOO^mannen wPdH°eVe Seschiedenis. Ruim
600 mannen werden naar Duitsland weg
gevoerd en slechts 49 keerden na de
bevrijding terug, Van wie er nog velen
zijn bezweken. B 1
Van vele weggevoerden is nog steeds
geen bericht binnengekomen „Hoop be
staat er helaas niet meer", 'zo hield de
oud-burgemeester jhr H. L. van Geen
tiidens de plechtigheid rondom het mo
nument, dat ter herdenking van de ge
vallenen is opgericht, de Puttenaren
voor „daar het met te verwachten iS,
dat ér thans nog overlevenden zijn. wier
lot niet vaststaat. Hij, die de tragische
transporten der laatste dagen in Duits
land heeft medegemaakt, weet maar al
te goed, dat er tallozen langs bermen
van wegen en spoorwegen zijn begraven
van wier verschsiden nooit bericht zal
binnenkomen"
Uit de toren' van de Ned. Herv. Kerk,
waar op die zwarte dag de mannen tus
sen 18 en 50 jaar als beesten op elkaar
gedreven werden om na een bange nacht
en morgen verder getransporteerd te
Wnfen' ,hlng de vlag half-stok.
vriomT jamen nu hun familie-leden,
dorpsgenoten en belangstellen-
Vnn?°I. e®n herdenkingsdienst bijeen
Voor de preekstoel is een rij stoelen
geplaatst. s'rak®i4Ulautorite[te^'^iaato
kernen® Verder zitten de mensen als voor
nemen veiu kdienst in de banken
Ge°degrsTboeren in een zwart lakens pak.
ueicterse duci dg kmeen_ terwiil
De hoge d°ed ffe blik voor zich uit sta
ren Vrouwen 'n de typische Puttense
zijn met een witte kanten muts, strak
°PTo|n omfhhlf twee de klokken begon
nen to beieren, werd de stilte volmaakt.
Dp Koningin gekleed in een zwart com
plet trad binnen, gevolgd door de com
missaris der Koningin in Gelderland, jhr.
Sr Quarles van Ufford De dienst be
gon met het zingen „Welzalig hu, die
al zijn kracjit en hulp alleen van U ver
wacht", dezelfde psalm, die de mannen
in de avond van 1 October 1944 op de
zelfde plaats in grote gelatenheid ge
zongen hebben. Er waren er onder hen, die
Zondag, die toen ook des morgens naar
het woord van de dommee geluisterd
hadden ondanks het vermaan, dat zij be
ter naar huis konden gaan, omdat er
geruchten over een razzia waren. Zij,
die gegaan zijn, raakten toch in de net
ten van de Duitsers verstrikt, want zo
als men weet, was het gehele dorp om
singeld; des morgens werden zij gevan
gen in de buurtschappen, des middags
in de kom van het dorp
Ja, de mannen hebben ook in hun
ballingschap God bij zich geweten. Dat
hebben de weinige overgeblevenen ge
tuigd. zoals ds. L Kwakkenstein in zijn
toespraak thans zeide, nadat eerst ds.
L Kievit gesproken had.
Onder de slachtoffers waren tien ka
tholieken Voor hen heeft pastoor H. J-
J van Schaik in de parochiekerk van
O' L. Vrouw Zuivering een H. Mis van
Requiem opgedragen, waaronder hij aan
de hand van het Boek der Machabeeën
een troostvol woord tot de nabestaanden
sprak
Was tijdens de kerkdienst de ontroe
ring velen te machtig, bij de onthulling
van het monument, dat daarna plaats
vond, waren zulke aangrijpende ogen
blikken, dat het een enkele vrouw te
machtig werd en een zuster van het
Rode Kruis haar moest ondersteunen.
Men stond hier op het terrein, thans
een plantsoen, waar vijf woningen zijn
verbrand, toen de Duitsers het dorp
wilden verwoesten.
Nadat jhr. van Geen zijn toespraak
had gehouden, onthulde H.M. de Konin
gin onder de tonen van liet Wilhelmus
het monument, een schepping van Mari
Andriessen. Het monument bestaat uit
een in Franse kalksteen uitgevoerde fi
guur van een weduwe in Puttense kle
derdracht, die door haar houding en ge
laatsuitdrukking het leed vertolkt, dat
hier doorstaan werd. Op het voetstuk
leest men: „Gewijd aan de nagedachte
nis van de zeshonderd, die niet terug
keerden" waaronder „En God zal alle
tranen van hunne ogen afwissen".
Jhr van Geen droeg vervolgens als
ere-vóorzitter van het monumentenco
mité het gedenkteken aan de burgerij
van Putten over.
Kinderen zongen „Boven de sterren
daar zal het eens lichten", en toen droe
gen forse stemmen van mannen de aan
grijpende melodie van het „Ecce quomodo
moritur justüs" over het hoge geboomte
naar de blauwe lucht uit.
De Koningin, die eerst een krans voor
het monument gelegd had, onderhield
zich enige ogenblikken met Joop Von-
hoff en Klaassen, twee jonge mannen,
die zijn teruggekeerd. In da consistorie
kamer van de kerk had H.Rt. reeds en
kele families, die het zwaarst getroffen
zijn, waaronder een familif, waarvan
tien leden, zoons, kleinzoons en zwagers
Zonder aarzelen drukte zij dan ook op
de knop, waardoor de buitendeur elec-
trisch wordt geopend en maakte de deur
van haar woning open. Toen zij het licht
in de gang wilde opsteken werd haar
plotseling een hoed of een sok tegen het
gezicht gedrukt, waardoor zij niets meer
kon zien. De aanvaller drukte haar tegen
de muur en hield haar in bedwang.
Inmiddels was een tweede man in de
woning gekomen en deze heeft voorzover
zij dat kon horen, de woning doorzocht.
Na ongeveer een kwartier zo te hebben
gestaan, werd plotseling de hoed of sok
van haar gezicht weggetrokken, maar
voor zij iets kon zien van de overvallers
werd de deur dichtgeslagen en waren
beide mannen verdwenen.
Na een snel onderzoek bleek haar, dat
de linnenkast, waarin zich, verborgen
tussen lakens, een bedrag van 1385 be
vond, was leeggehaald. Uit een bureau in
de voorkamer waren drie horloges, waar
onder een gouden dameshorloge en een
doublé herenhorloge en een vulpen ge
stolen. De kinderen, die al naar bed wa
ren, zijn door het gebeuren niet wakker
geworden.
De politie staat voor een moeilijk ge
val, aangezien de vrouw niet meer dan
een bruine hoed heeft gezien Een uitge
breid onderzoek is ingesteld, dat tot dus
ver nog geen resultaat heeft opgeleverd.
sproken door luitenant-kolonel jhr. D.
van Lawick van Pebst, die een boodschap
namens de Koningin voorlas, waarin Zij
de hoop uitspreekt, dat de militairen na
de moeilijke jaren in Indonesië spoedig
hun plaats in de burgermaatschappij zul
len kunnen innemen. Mr. W. Fockema
Andreae, staatssecretaris van oorlog,
sprak toen namens de regering. Hij zei,
dat het „samen uit, samen thuis" helaas
niet zo heeft mogen zijn. Met een ogen
blik stilte verzocht hij allen de gevalle
nen te willen herdenken.
Tot slot deelde kolonel C. Pahud de
Mortagnes mede, dat Prins Bemhard, hem
had opgedragen, allen welkom te heten.
De Prins hoopt, dat de zieken spoedig
genezing zullen vinden, zodat gezamen
lijk aan de opbouw van ons koninkrijk
gewerkt zal kunnen worden.
Onder de aanwezigen, die de ontsche
ping bijwoonden bevonden zich mi. D.
Spitzen, minister van verkeer en water
staat, generaal mr. H. J. Kruis, de oud
commandant van de 7 December-divisie,
generaal-majoor H. Dürst Britt en ds
directeur-generaal van scheepvaart mr. J.
Oyevaar. Verder waren een aantal leden
aanwezig van de defensiecommissie van
de Staten-Generaal.
Aan boord van de „Kota Inten" bevon
den zich gesloten onderdelen van de 7
December-divisie, aan boord' van de „Si
bajak" reisden 203 vrouwen en 307 kin
deren met de militairen mee.
Het dagblad „Trouw" meldde verleden
week n. a. v. de geruchtmakende zaak
van het geheimzinnige overlijden van de
Duitser Schallenberg te Den Haag, dat
het slachtoffer toestemming had gekre
gen contacten met bepaalde personen,
waarbij het om geldbedragen ging, te
doen plaats hebben in het gebouw van
de pauselijke internuntiatuur te Den
Haag.
In verband met deze vermelding be
richt dit blad nu het volgende:
„De Apostolische Internuntius deelt ons
naar aanleiding van onze berichten in
ons nummer van Woensdag 28 Septem
ber j.l. oVer de zaak-Schallenberg, mede,
dat al de geruchten daarin medegedeeld
met betrekking tot de Internuntiatuur,
geheel gespeend zijn van elke grein van
waarheid.
De personen, in dat artikel genoemd,
zijn aan de Internuntiatuur totaal on
bekend. Nimmer is haar om enig motief
een som gelds toevertrouwd en zij heeft
met zaken van deze aard nimmer iets te
doen gehad".
Juliana Zaterdagmiddag n gedenk
teken, onthuld het beeld van
een treurende weduwe in Veluwse
dracht vervaardigd door de
Haarlemse beeldhouwer
Andriessen.
niet terugkeerden, aan zich voor laten
stellen Tegenover de beeldhouwer be
tuigde H.M. haar lof over het beeld
Ook de commissaris der Koningin leg
de een 'krans aan de voet van het beeld
Dan défileerde tot slot een droeve stoet
van familieleden, allen met bloemen
langs het monument.
Konden wij Zaterdag reeds mededelen,
dat het volgend jaar rond 40.000 nieuwe
woningen znllen gereed komen, thans
is bekend, hoe het aantal toegewezen
woningen over ons land zal worden
verdeeld.
Uitgegaan is van de verdeling van
32.000 woningen. Op 1 Aug. j.l. waren
reeds meer dan 38.500 woningen in aan
bouw. die in de loop van 1950 voltooid
zullen zijn. In dit verband kan men dus
rekening houden met het gereed komen
van 40.000 woningen in 1950.
Overeenkomstig het advies hem gege
ven door de subcommissie, belast met de
verdeling van het woningcontingent, van
het centraal orgaan voor de wederop
bouw en de bouwnijverheid, heeft de
minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting besloten, dat de 32.000 te
verdelen woningen zoals onderstaand
wordt aangegeven aan de provinciën en
de drie grote steden zullen worden toege
wezen. Het eerste cijfer geeft het aan
tal toegewezen woningen aan, het tus
sen haakjes geplaatste cijfer, dat deel
der woningen, die in montagebouw zul
len worden opgetrokken.
Groningen 1.251 Friesland 989
Drenthe 1.030 Overijssel
2.070 (500), Gelderland 3.744 600),
Utrecht 1.882 (600), Noord-Holland
2.646 (1250), Zuid-Holland 3.654 (1250),
Zeeland 590 (200), Noord-Brabant
3.414 (400), Limburg 3.062 (1000). Am
sterdam 2.634 (1200), Den Haag 2.621
(1400) en Rotterdam 2.413 (1600).
Hierboven is nog een beperkt centraal
te beheren contingent gereserveerd, waar
uit in bepaalde gevallen, b.v. voor nieuw
te stichten industrieën, stichtingen en
verenigingen kan worden geput.
Bij de verdeling is als basis aangeno
men het acute woningtekort.
De gemiddelde classificatie-inhoud van
de normale woningen zal over het ge
hele land gerekend 260 m3. bedragen.
Rekening is echter gehouden met de
behoefte aan grote woningen voor kin
derrijke gezinnen. In Noord-Brabant en
Limburg zal bijvoorbeeld de provin
ciale gemiddelde woninginhoud resp.
284 m3. en 282 m3. mogen bedragen:
De gemiddelde classificatie-inhoud van
middenstandswoningen in de provinciën
is op 350 m3. gesteld en voor de drie
grote steden op 325 m3. Voor herbouw-
gevallen is een gemiddelde classificatie-
inhoud van 400 m3. aangenomen.