V orderingen op de com er entie
van de Benelux
Ronde-Tafelconferentie over
dode punt heen?
Dramatische investituur van
minister-president Moch
t
Oost-Duitse regering genegeerd
Weerbericht!
Bedrijf der K.L.M. in 1948
aanzienlijk uitgebreid
HENRI DE GREEVE OP WEG
NAAR FATIMA
MONETAIRE KWESTIE NOG
STRUIKELBLOK
Op de IRIBUNE
Indonesische delegaties komen met
voorstel over schuldenregeling
0
r
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
X T t "1 P Geen paspoort meer
Overeenstemming over accijnzen
voor België
De winst is echter nog onbeduidend
Lot van Kanton
bezegeld
Brieven aan de redactie
Superfort-ramp
71ste JAARGANG
VRIJDAG 14 OCTOBER 1949
No. 210*6
TROEPENVERPLAATSINGEN
IN MIDDEN- EN OOST-JA VA
Op een viersprong
Een rood licht
(Telefonisch van onze Parijse correspondent)
nadnnamiddaS *s de ^ranse assemblee bijeengekomen en heel de
(over (Ie bijeen gebleven, om te beraadslagen en te debatteren
nesident Cr,ÖdidatUlir van socialist Moch voor bet minister-
li -denoclucr'T' Het 'S een stormachtige zinino geweest en eerst
il onlde rn Vroeg kon tot stemming worden overgegaan. Moch
A et vm-"teinn,en, één stem meer dus dan de volgens de
pront w ^eerderheid. Moch is dus minister-president en
BIJ ELECTRISCH BOREN
GEDOOD
"I
1
President Nehru, de premier van India, is voor een „goodwill-bezoek"
in Washington aangekomen. Op het vliegveld werd. hij begroet door
president Truman en door zijn (Nehru's) zuster.
WEL BESPREKINGEN MET
WEST-BERLIJN
GELEIDELIJK ANDER
WEER
Ief-nd'ë 9-755 13-463
DE N.K.S. EN DE K.N.V.B.
Twaalf doden
DE KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd in het
Gebouw R.K. Volksbond, Lange Haven 71,
Schiedam, telefoon 67387. - Gironummer 9095 ten
name van de „N.V. De Courant De Maasbode
Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt T 3-90 per kwartaal,
i 1.30 per maand, f 0-32 per week.
Directeur: J. KUIJPNRS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST.
LEO J M- HAZELZEi
Algemeen redacteur: K. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Donderdagmorgen is de eerste ple
naire zitting van (je Benelux-minis-
ter-conferentie te Luxemburg achter
gesloten deuren gehouden. Volgens
een zegsman van de Luxemburgse
regering zal geen communiqué ver
strekt worden vóór het einde van de
besprekingen. De secretaris-generaal
van de Benelux mr. dr. Jaspar heeft
echter op een persconferentie enige
mededelingen gedaan.
Hij verklaarde, dat na de openings
rede van de Luxemburgse minister van
staat, Pierre Dupong, een agenda is
samengesteld, waarop de volgende vijf
punten voorkomen:
1. De politiek te voeren met betrek
king tot het monetaire probleem en de
buitenlandse handel
2. De politiek ten aanzien van de
landbouwkwestie.
3. De problemen betreffende de ac
cijnzen, der overdrachtsbelasting en der
directe belastingen.
4. De problemen, welke verband hou
den met de waterwegen en de haven
werken.
5. De gemeenschappelijke houding der
Benelux-landen ten aanzien van de
Europese samenwerking.
Wat de twee eerste agendapunten be
treft is een commissie samengesteld
onder leiding van staatsminister Du
pong- ïn deze commissie zullen ook de
ministers Drees en Eyskens zitting heb
ben- Een tweede commissie is gevormd
ter bestudering van het derde agenda
punt-
Genoemde commissies zijn reeds gis
termorgen bijeengekomen en zullen haar
besprekingen in de loop van de middag
voortzetten.
Voor de behandeling van het vierde
agendapunt (waterwegen en der haven
kwesties) is eveneens een commissie
benoemd Deze commissie zal waar
schijnlijk nieteerder dan Vrijdag bij
eenkomen teneinde de Nederlandse mi
nister, D- G. W. Spitzen, in de gelegen
heid te stellen er aan deel te nemen
Over de wijze, waarop het vijfde
agendapunt der conferentie zial worden
behandeld, is tot nu toe nog niets vast
gesteld. De Belgische minister van Eco
nomische Zaken, Duvieusart heeft bij de
aanvang der plenaire vergadering be
toogd, dat de huidige conferentie be
slissend zal zijn voor de economische
Unie tussen België, Nederland en
Luxemburg.
als er gevaar dreigt. De Nederlandse ge
delegeerden waren daarentegen van oor
deel, dat het zeer nadelig voor Nederland
zou zijn, indien de goudreserves op
nieuw zouden moeten worden aange
sproken.
Tijdens de besprekingen heeft minister
Orban het standpunt der Belgische rege
ring inzake landbouwvraagstukken uit
eengezet. Hij verklaarde dat zijn rege
ring zich niet kan verenigen met het
Nederlandse standpunt, dat een zeker
dirigisme blijft verdedigen.
(Telefonisch van onze Brusselse
correspondent)
De opening van de Beneluxconferentie
in het Palais Municipal had onder vrij
grote onverschilligheid van de zijde van
het publiek plaats. Alleen een groepje
nieuwsgierigen bleef gedurende enkele
minuten voor het gebouw staan om de
ministers en de deskundigen te zien ar
riveren.
Voor het Palais Municipal was een
ordedienst van politie en gendarmes
opgesteld. Nauwkeurig werd nagegaan of
de personen, die zich voor de conferentie
naar het paleis begaven, wel degelijk
ministers, deskundigen, ambtenaren, e.d-
waren. Men wilde n 1. voorkomen, dat
ook journalisten in de vergaderzaal zou
den doordringen, waar aan de pers geen
toegang werd verleend. In de feestzaal
van het Palais Municipal waar zich het
borstbeeld van de groothertogin Char
lotte en de vlaggen der Beneluxlanden
bevonden, namen de gedelegeerden plaats
aan een tafel in hoefijzervorm.
Op de eerste vergadering zou minister
president Eyskens hebben verklaard, dat
de hangende kwesties opnieuw op dui
delijke en nauwkeurige wijze moeten
worden gesteld, want de algemene toe
stand is tengevolge der jongste mone
taire maatregelen grondig gewijzigd- Het
vraagstuk der investeringen werd uit
voerig besproken- De Belgische afgevaar
digden gaven het verlangen te kennen
Nederland een ruimer gebruik van Mars-
hallcredieten te zien maken voor het
vrij maken van de handel tussen de Bel
gisch-Luxemburgse Unie en Nederland-
In hun antwoord legden de Nederland
se gedelegeerden er de klemtoon op, dat
Nederland verplicht was zijn industrie
in een versneld tempo te ontwikkelen
wegens de aanwas van de Ned. bevol
king, de beperkte oppervlakte van het
land en de ongunstige economische voor
uitzichten ingevolge de moeilijkheden
in Indonesië.
Na afloop van de eerste besprekingen
zside ae heer mr. dr- Jaspar, secretaris
generaal van de Unie, dat deze confe
rentie in een gunstige atmosfeer werd
geopend en dat hij nooit eerder een
Beneluxconferentie heeft bijgewoond, die
met een zo vaste wil om resultaten te
bereiken was gevoerd als deze.
Anderzijds gaf de lectuur van bijna
alle Belgische bladen van gisteren en
de vorige dag zonder onderscheid de
indruk, dat nooit zo zware wolken het
bestaan van de Benelux hebben bedreigd
als thans.
Welke van deze beide profetieën zal
uitkomen?
Naar aanleiding van het bericht over
het aanstaand vervallen van het ver
plichte paspoort voor reizen naar België,
wordt ons van officiële zijde mede-
gedeeld* dat dit bericht voorbarig is. Er
is nog geen officiële nota-wisseling met
België geweest. Om deze en andere tech
nische redenen zal de bedoelde wijziging
zeer waarschijnlijk niet in werking tre
den voor het begin van het volgende
jaar. Zodra de regeling wordt ingevoerd
zal daarvan mededeling worden gedaan.
Vooralsnog dienen individuele reizigers
naar België in het bezit te zijn van een
na 1 Januari 1946 afgegeven of verlengd
paspoort.
Naar aanleiding van berichten over ont
ruiming van bepaalde gebieden in Oost
en midden-Java door Nederlandse troe
pen werd desgevraagd van bevoegde mi
litaire zijde te Batavia medegedeeld, dat
ter voorlopige afbakening van gebieden
in midden-Java thans troepenverplaatsin
gen aan de orde zijn in Wonosobo, het
Purworedjose. het Salamse en het Mun-
tilanse. In Oost-Java zullen dergelijke
troepenverplaatsingen geschieden in het
Pon-ogirische en het Padjitanse.
Gistermiddag heeft het Koninklijk
Paar de scheidende Franse ambassadeur,
de heer Jean Riv:ère en zijn echtgenote,
op het paleis in Amsterdam aan een
afscheidslunch ontvangen. Omstreeks
één uur arriveerde HM. de Koningin
per auto uit Soestdijk in de hoofdstad.
Enige ogenblikken later kwam ook
Prins Bernhard aan. Kort diaarop speel
de de Marmierskapel, die even als een
erewacht van de mariniers voor het
paleis stond opgesteld, de Marseillaise,
ten teken, dat de Franse ambassadeur
was aangekomen.
Paul v. Zeeland verklaarde tegenover
de journalisten: „Wij zijn thans op een
viersprong aangekomen wat de Benelux
betreft. Morgen hoop ik meer te kunnen
^eggen".
zant* ♦S:e-aaf Berryer, de Belgische ge-
een iTccoorumbUrs' deeWe mede' dat
voornaamste bereikt inzake de
hoofdzaak noe A,elnen' doch dat er ln
onenigheid bestap ""S* iS' ,waar«ver
Berryer niet verkuar,1Hoew1?1 de he"
hier betreft, «een! ^elk het
rondom de conferentie te we en Z^u
hier op het monetaire probleem zta
speelde.
De kabinetschef yan het Belgisehe
ministerie van financien, Legrand ver
klaarde, dat in de commissie voor be
lastingaangelegenheden overeenstemming
is bereikt betreffende de kwestie der
specifieke rechten in verband met de
recente devaluatie van de Nederlandse
gulden. Wat de andere punten betreft,
waarover men nog niet tot overeenstem
ming is kunnen geraken, daarvoor is een
overgangs-oplossing voorzien.
De voornaamste moeilijkheden inzake
de monetaire aangelegenheden zouden,
volgen^ zegslieden van Belgische zijde,
bestaan in het verschillende standpunt,
dat Nederlandse en Belgische delegaties
innemen ten aanzien van de te volgen
politiek tegenover de dollar. De deskun
digen zouden besloten hebben in dit ver
band een formule uit te werken, die
beide partijen bevrediging kan schenken.
-fc.en lang debat ontwikkelde zich over
pprtof n van §oud of deviezen. De
door eg?erden handhaafden hierbij het
standinn^r, resPectievelijk ingenomen
lirht dat 'iTaul van Zeeland stelde in het
da? hpdir, istelsel van de Voor-Unie,
dat heden zal w-orden onderzocht, cte
grondslag zal vormen van de volledige
unie Hij heeft er in dit verband op ge
wezen, dat men de goudclausule niet
moet zien in het licht van de eventuele
toepassing daarvan, doch alleen als een
waarborgciausule. Men kan deze goud
clausule volgens hem het beste verge
lijken met een rood licht, dat waarschuwt
(Van onze redacteur).
Gisteravond verzekerde men ons in
conferentiekringen, dat de sfeer tus
sen de Nederlandse en de Indonesische
delegaties, welke sinds de imformele
besprekingen op de Hooge Vuursche
zeer vertroebeld was, in de loop van
de dag aanmerkelijk gunstiger was ge
worden.
In Nederlandse kringen durfde men
zeker nog niet van optimisme spreken,
maar een aide-mémoire over de schulden
regeling van de Indonesische delegaties
gemeenschappelijk heeft toch de ver
starring doorbroken, welke meer dan
anderhalve week lang de conferentie tot
werkeloosheid had gedoemd.
Het is zeker nog te vroeg om de ge
dachte te uiten, dat de crisis ter confe
rentie reeds is overwonnen. Heden zal
in de financieel-economische commissie
de aide-mémoire worden bestudeerd en
eerst dan zal blijken, of men over het
dode punt heen is.
Het is zeer goed mogelijk. Of de Indo
nesische delegaties teruggekrabbeld zijn
voor de consequenties van hun starre en
irreële houding; of dat van buiten de
delegaties invloed is uitgeoefend het
schijnt, dat de Unci eindelijk haar stil
zwijgen heeft verbroken konden wij
niet achterhalen. In elk geval echter zal
men weer gaan onderhandelen, wat op
zich reeds als een vooruitgang kan wor
den beschouwd.
Over deze nieuwe ontwikkeling ver
neemt de speciale correspondent van het
NP. uit doorgaans welingelichte bron
nog, dat de gemeenschappelijke aide-
mémoire" der Indonesische delegatie*
betreffende de schuldenregeling zou Voór
stellen om een bepaald bedrag aan schut
den door Indonesië te doen overnemen"
Dit bedrag is in het voorstel genoemd
hetgeen dus betekent, dat Indonesië niet
blijft vasthouden aan het aanvankelijk
tijdens de weekeindconferentie op de
Hooge Vuursche ingenomen standpunt
dat Nederland aan Indonesië een bedrag'
van 1700 millioen zou schuldig zijn. Wel
wordt in de aide-mémoire gesteld dat
men aan het toen verdedigde beginsel
blijft vasthouden, maar dat men bereid
is tot een practische regeling te komen.
Als alternatief wordt dan in de aide-
mémoire gesteld, dat men, indien men
op basis van het genoemde bedrag niet
tot overeenstemming zou kunnen komen,
het vraagstuk zal voorleggen aan een
neutrale buitenlandse commissie, aan
welker beslissing partijen zich vooraf ge
bonden verklaren.
Van Nederlandse zijde Is de suggestie
gedaan om het vraagstuk op korte ter
mijn te doen oplossen door een com-
lei1otelling van zijn kabinet een aanvang maken.
Om 6 uur hedenochtend heeft de voor
zitter van de assemblee, de heer Herriot,
de uitslag van de stemming medegedeeld,
die aan de oud-minister van Binnenland
se Zaken, Jules Moch,
leent als minister-president Een stem
ming. die de heer McCn 3-l stem nen
tegen 223 toekende, terwijl in er 31.1
nodig had voor de absolute me -
een stemming, die plaats had oude
dramatische omstandigheden, waaroj - J
de communisten als doodsvijanden -a™ -
over zich vond en ook de verenigde s> em-
rnen van de Gaullisten en vrijheyJs-repu-
blikeinen miste, evenals een twaalftal hebben-
MRP-stemmen, enkele radicalen en on-
afhankelijken-
De door Auriol voorgestelde kabinets-
«™»teur t^ad een uitvoerige verkiarmg
wf= d' ..berekend op stemmenwinst,
e w1 de handhaving van de orde
mncraHfezagllerstel *n het kader der de-
ppn nnifnfp de vo°rgrond stelde, verder
keer naar ril3" Rr«sverleging en terug-
hplnnfdc pp X.riJe. I°°novereenkomsten
waardoor nn^08'11? der laagste lonen,
don pm inn, tmi"'oen loontrekken-
loonsverhoging in het uitzicht
missie, bestaande uit de heren Hirsch-
feld, Djuanda en Cochran.
In kringen der drie delegaties worden
de wederzijdse voorstellen thans bestu
deerd en men verwacht, dat zij op de
vergadering van de financieel-economi
sche commissie welke heden plaats
vindt, in discussie zullen komen.
Waarnemers zijn van mening, dat het
als een gunstig teken moet worden be
schouwd, dat de delegaties na een periode
van stilstand weer onderling oveT con
crete voorstellen spreken Een door
Cochran Zaterdag j.l, informeel naar
voren gebrachte suggestie om het bedrag
aan schulden te fixeren op vier milliard,
is van Nederlandse zijde van de hand
gewezen, waarna de suggestie weer is
ingetrokken.
Cultureel accoord in ont
werp gereed
culturele samenwerking tussen
Nederland en Indonesië op basis van
vrijwilligheid en wederkerigheid zal in
handen worden gelegd van een commissie
van veertien leden (zeven Nederlanders
en zeven Indonesiërs), die jaarlijks rap
port zal uitbrengen aan de regeringen
van de beide landen zo wordt bepaald in
het ontwerp-accoord betreffende dit on-
derwerp, dat thans door de werkgroep
uit de culturele commissie van de R.TC,
commissie van de conferentie is voor
gelegd.
Als middelen tot culturele samenwer
king gelden: radio, film, pers, biblio
theekwezen, onderwijs en voorts uit
wisseling van hoogleraren, leraren en
deskundigen op gebied van wetenschap
en kunst. De afzonderlh'ke onderwerpen
van samenwerking kunnen daor de com
missie van veertien worden toevertrouwd
aan speciale werkcommissies Voorzienin
gen kunnen voorts worden getroffen voor
de vestiging van instellingen op gebied
van onderwijs, kunsten en wetenschap-
pen op elkanders grondgebied, het stich-
ten van studiebeurzen voor studie aan
universiteiten en andere instellingen van
hoger onderwijs in de beid« landen en
voor contacten tussen culturele instellin
gen over en weer. De partners nemen op
zich het onderwijs in elkanders culturele
tradities te bevorderen. -
Een bepaling is opgenomen, dat objec
ten van culturele waarde die anders dan
door eigendomsoverdracht in het bezit
zijn gekomen van de Nederlandse rege
ring of van de Nederl.-Indische rege
ring zullen worden teruggegeven als ge
volg van de overdracht van de souve-
reiniteit De mogelijkheid wordt voorts
geopend tot uitwisseling wederzijds van
objecten van culturele waarde
Een tweetal monteurs van de coöp-
zuivelfabriek te Olderterp maakte bij
het boren van gaten in ijzeren platen
gebruik van een electrische ooormachine.
De 32-jarige monteur H uit Leeuwarden
die juist na een periode van werkloos
heid voor het eerst weer aan het werk
was, kreeg hierbij de electrische stroom
door zich heen. Hij viel van een trapje
en zakte, toen hij even later weer wilde
opstaan, dood meen. Het slachtoffer was
~w ,j rpp-rie a;iri r upsLddn, aooa meen- nei siacnroner w;
is opgesteld en aai reeas aan de centrale gehuwd en vader van drie kinderen.
„De West Duitse federale regering
zal geen betrekkingen aanknopen met
de nieuwe Oost-Duitse regering, maar
haar bestaan volkomen negeren", aldus
verklaarde Jakob Kaiser, de West-
Duitse minister voor Duitse aangele
genheden, gisteren op een persconfe
rentie.
,,Ik wil duidelijk doen uitkomen, dat
wij niet bereid zijn met een ongekozen
en communistisch beheerste regering
besprekingen te voeren", zo zeide Kai
ser. De senaat van de West-Duitse bonds
republiek zou een van zijn volgende ver
gaderingen in West-Berlijn houden om
hierdoor opnieuw aan te tonen, dat Ber
lijn bij de West-Duitse bondsregering
gehoort. Berlijn zou „alle materiële en
morele hulp" ontvangen, die West-Duits-
land zou kunnen geven. Telkens en tel
kens zou geëist worden, dat West-Ber
lijn bij de Duitse bondsrepubliek zou
worden gevoegd.
Eerder op de dag had Kaiser de West-
Berlijnse gemeenteraad, waarvan hij lid
is, toegesproken en daarbij zijn mandaat
aan de voorzitter teruggegeven. Kaiser
verklaarde zijn functie in Berlijn te heb
ben opgegeven, alleen omdat hij hoopte
de stad en de sovjet-zone als West-Duits
minister beter te kunnen dienen
Een hoge Amerikaanse functionaris
heeft te Bonn verklaard, dat de regerin
gen van Engeland en Amerika haar be
zwaren tegen het opnemen van West-
Berlijn in de West-Duitse republiek heb
ben laten varen, als gevolg van de In
stelling van een Oost-Duitse regering.
De onderhandelingen over dit onder
werp met de Fransen maakten „goede
vorderingen". Het was aannemelijk, aldus
deze functionaris, dat de geallieerde ho
ge commissarissen „in de nabije toe
komst" de aansluiting van West-Berlijn
zouden goedkeuren.
De verklaring werd afgelegd, terwijl
de hoge commissarissen te Bonn verga
derden. Naar men aanneemt, bespraken
zij de situatie in Berlijn en de Duitse
voorstellen betreffende de ontmanteling
Van Duitse zijde is namelijk het aanbod
gedaan verschillende industriële objecten
te leveren uit de productie, in plaats van
uit te ontmantelen fabrieken.
Zestien West-Duitse vakverenigingen,
die samen vijf millioen leden tellen, heb
ben gisteren te Muenchen een verenigd
West-Duits vakverbond opgericht, dat
zijn hoofdkantoor te Düsseldorf in de
Britse zone zal hebben.
Stalin heeft Wilhelm Pieck, president
van de O. Duitse republiek, een tele
gram gezonden, waarin hij hem en het
Duitse volkgeluk wenst met ,de stich
ting van de Duitse volksdemocratie".
Mmister-president Grotewohl ontving
een gelijkluidend gelukwenstelegram van
Stalin.
De verwachting, geldig van he
den- tot morgenavond, luidt:
Vannacht op slechts enkele plaat.,
sen mist. Overdag geleidelijk toe
nemende bewolking, voornamelijk
in de hogere niveau's maar nog
droog weer. Aanvankelijk zwax-
ke, later matige en langs de kust
nu en dan vrij krachtige ^nd-
Oostelijke wind. Iets minder hoge
middagtemperaturen.
Zaterdag 15 October: Zon op 7.04
uur, onder 17.47 uur; maan op
23.00 uur, onder 15.39 uur
De ontwikkeling van het bedrijf, heeft
zich gedurende het boekjaar 1948 krach
tig voortgezet. De inkomsten, welke in
1946 69.500.000 en in 1947 105.600.000
hadden bedragen, stegen in 1948 tot
T 151.600.000. Alle onderdelen van het
bedrijf namen aan deze uitbreiding dee),
met uitzondering van het binnenlandse
net, waar de omzet stationnair bleef,
aldus het verslag der K.L.M. over 1948
De personeelsbezetting Per !mo
1948 geeft het volgende beeld: Neder
land 9.407 (van wie 7.248 op Schiphol)
en buitenland 4550, totaal 13.957.
In 1949 kon tot een beperking van
het aantal employe's worden overgegaan.
De winst- en verliesrekening 1948
sluit met een winstsaldo van 173.000
(132.517), nadat voor 19.670.000 (v j
19.616.507) afschrijvingen op de vloot
en andere activa zijn toegepast en na
aftrek van de interest over geleende
gelden ad 2.335.000 (1.027.161). De
exploitatie-uitgaven (zonder de afschrij
vingen) bedragen in 1948 f ^.l^.OOO
f83.910.632). Van dit bedrag is ƒ56.300.000
of 43 pet., salaris en loon, incl. sociale
lasten.
Ondanks de stijging der kosten in
absolute bedragen, is de kostprijs per
geproduceerde tonkilometer ïn 1948
lager dan in vorige jaren. De directie
is van mening, dat een verdere ver
laging van de kostprijs mogelijk is
door efficiency-verbetering in alle on
derdelen van het bedrijf. Daardoor zal
het, naar gehoopt wordt, mogelijk ge
maakt worden het hoofd te bieden aan
de sterke concurrentie in de interna
tionale luchtvaart, welke zich vooral
uit in een itendenz tot tariefsverla
ging.
De inkomsten beliepen in 1948
151.635.000 (105.671.000), verkregen uit
de volgende bronnen (X 10C0): Vervoer
op geregelde lijnen van: passagiers
107.338 (68.673). bagage f 2.806 (1968)
goederen 12.940 (6.900), post f' 18.053
(16.491). bijz. vluchten 3.994 (2.672)
en div. inkomsten f 6.504 (8.967)..
Onderstaand volgt een overzicht van
de vervoerinkomsten in 1947 en 1948 van
de lijnbedrijven (X f 1000):
1047 1948
„msterdam-Batavia 34.458 51.755
Noord-Atlantisch 18.056 26.461
/mid-Atiantisch 8.549 13.520
plka 3.615 11.527
^.ur°Pa 18.231 23.105
Nederland 1368 1.306
94.032 141.137
iG?Det/andelenkaPitaal dat °P 1 Januari
■1940 46.954.000 bedroeg, werd tegen
r ii™nde van dat iaar uitgebreid met
J f 1.000.000 gewone aandelen.
Door de uitbreiding van de omzet
18 vanzelfsprekend de kapitaalbehoefte
sterk toegenomen. Zowel met de mo
dernisering van de vloot als met de
bouw van het hoofdkantoor te 's-Gra-
venhage en diverse gebouwen op
Schiphol waren grote bedragen ge
moeid. Door middel van een crediet
bÜ de Herstelbank 25 millioen),
waarvan tot 31 December 1948 ruim
f 5.000.000 werd opgenomen, is tijde
lijk in de behoefte aan nieuw kapitaal
voorzien. Een aanpassing van de ka
pitalisatie aan de verhoogde investe
ringen en met hogere omzetvolume,
zal echter niet lang meer kunnen uit
blijven. Dienaangaande worde 1 bespre
kingen met de regering gevoerd.
Krachtens de wet van 4 Augustus 1947
had de Staat op 31 December 1948 een
langlopend voorscaol verstrekt van
34 448.015 en de betaling gegarandeerd
van per uit. 1948 uitstaande, aan vlieg
tuigleveranciers afgegeven meerjarige
dollarpromessen. tot een bedrag van
9.250.682.
De pensioenvoorziening van het perso
neel wordt gewaarborgd door personeel-
fondsen, welke als stichtingen eigen
rechtspersoonlijkheid en bestuur hebben
By de regeling der kapitalisatie zal af
lossing van de schuld aan de personeel-
fondsen als een der meest dringende
purten onder het oog worden gezien.
Uit de winst wordt 4 pet. dividend
op de 4 pet. cum. pref. aandelen en
4 pet. op de prior, aandelen A en B
uitgekeerd. Voor houders van oprich-
tersbewijzen is beschikbaar 7.680,
voor directie en personeel 17.310,
waarna een Saldo resteert van ƒ96.955.
Uit vorige jaren was nog een onver
deeld saldo aanwezig van «0.477, uit
het hierna ontstane totale saldo ad
157.432 wordt een reserve gevormd
ter betaling van dividend op de 4 pet.
cum. pref. aandelen.
Hoge afschrijvingen
Naar aanleiding van het uitkomen van
het jaarverslag van de K. L. M. heeft de
heer Plesman aan de pers nog emge na
dere bijzonderheden gegeven. Hij ver
klaarde. dat de K- L- M. op het gebied,
van de afschrijvingen een voorzichtige
politiek voert. De vliegtuigen worden in
4 5 jaar afgeschreven, terwijl bij an
dere maatschappijen vaak een afschrij
vingstermijn van 8 tot 10 jaar wordt aan
gehouden. Zo'n lange termijn achtte de
heer Plesman echter tamelijk precair
Het gevolg van de K. L. M. politiek is
dat in de afschrijvingen een zekere
stille reserve zit, naar schatting terï
bedrage van 5 millioen.
Overigens zijn de reserves, zoals wij
deze uit de balans kunnen opmaken van
geringe omvang. Op de balans paraisse-
ren een reserve voor algemene belangen
ad 513.000 en een reserve voor ont
wikkelingskosten ad 80.000- Daarnaas'
bedraagt de reserve assurantie eigen ri
sico 3 836.753.
De laatste jaren heeft men grote be
dragen geïnvesteerd in gebouwen en wei
per eind 1948 voor niet minder dan 24
millioen. Hierop is tot nu toe IV2 mi
hoen afgeschreven.
Geen subsidie, wel crediet
De heer Plesman heeft er al eens eer
der op gewezen en ook nu weer, dat de
K. L. M. de na-oorlogse jaren is doorge
worsteld zonder subsidie van de staat
Dit neemt niet weg.'dat het resultaat nier
is verkregen, dan na een behoorlijk ere
diet van het Rijk en wei incl garantie*
ten bedrage van 43.698.697- De nieuwe
kapitalisatie is nog in behandeling en de
heer Plesman vertrouwt, dat het bedrijf
er daarna behoorlijk voor zal staan. Be
tekent dit, dat de staat bovengenoemd
crediet voor een belangrijk deel zal schen
ken, of nog verder zal participeren?
De devaluatie heeft het bedrijf voor
grote moeilijkheden geplaatst. De kosten
zullen er zeker met 25 millioen door
stijgen, welk bedrag door hogere tarie
ven moet worden opgevangen- Tot nu
toe zijn aleen de Noordatlantische ta
rieven verhoogd, die voor Europa en
Verre Oosten blijven ongewijzigd.
Spitsen van het communistische leger
hebben het „Witte Wolk"-vliegveld, dat
ongeveer 5 k.m. van Kanton ligt, bezet.
Men verwacht te Hongkong, dat de troe
pen van de rode generaal Tsjen Keng
Kanton vandaag nog zullen binnenruk
ken.
Na onze twee vorige betoogjes over
de Nederlandse Katholieke Sportbond in
het algemeen valt er nog wel iets aparts
te zeggen over de N-K-S. en de K-N.V-B.
in het bijzonder. Want waar de voetbal
sport in ons land het meest beoefend
wordt en ook de KN-V-B. de meeste
katholieke leden telt," leeft in de rijen
van de voetballers het proces van de
groei van de N-K-S- numeriek het sterkst.
Het is met die N-K-S. zo, dat hij nog
maar in een beginstadium, verkeert (om
dat hij nog maar betrekkelijk kort be
staat) en derhalve nog niet een volledig
erken i burgerrecht bij zijn eigen leden
heeft verkregen. Nu is er wel een bis-
schopelijke verplichting, maar de ideale
toestand is pas bereikt wanneer men
spontaan en als vanzelfsprekend het lid
maatschap van de N.K-S- beschouwt als
een niet uit de sportbeoefening in ka
tholiek verband weg te denken element-
Er is tijd nodig om een dergelijke in
stelling bij de leden te laten groeien; tijd
en voorlichting, en daarom komen wij
op dit chapiter nog eens in het bijzonder
voor de voetballers terug.
De katholieke voetballers voelen zich
met de fusie kip-iekker in de grote
KN-V-B. en de gemengde competitie, en
zjj zouden dan ook niet graag naar een
eigen I-VCB. terug willen. En toch
leeft er de vrees, dat er vandaag of mor
gen weer eens een afgescheiden katho
lieke voetbal-competitie terug zal ko
men; die vrees ontlenen de voetballers
dan aan het bestaan van de N-K-S. (want
zeggen zij, waarom zou die N-K S. an
ders bestaan?). Wij hebben er de'vorige
keren al op gewezen: de NKS. ver
zorgt de ideële zijde en op voetbalge-
bied blijft de technische sector uitdruk-»
kelijk voorbehouden aan de K.N V-B.
Dat staat o.a- in de fusie-bepalingen- En
we horen het ir. Hopster, vice-voorzitter
van het K N V B- en voorzitter van de
Afdeling V-oetbal van de N-K-S- nog
zeggen (met alle beslistheid hem eigen):
„Er is nimmer aan gedacht en er wordt
ook niet aan gedacht, om de fusie te
verbreken, zolang de samenwerking en
de naleving van de fusie-bepalingen zijn
zoals zij nu zijn".
En wat de N K.S- tegenover de NKVB
dan wél beoogt? Hetzelfde als elke z-g.
belangenbond- Er zijn verenigingen van
Westelijke eersteklassers: de W.E-K- en
in het Oosten de V O-E-K- en in het Zui
den de Z-E-K.; er is een vereniging van
Westelijke 2e, 3e en 4e klassers; en al
die verenigingen komen op voor de
belangen van de daarbij aangesloten
clubs. Dat is ook wat de N.K S- voor
de katholieke voetbalclubs beoogt: het
behartigen van de katholieke voetbalbe-
langen bij de K N V.B- De technische
zijde van de voetbalsport, ook van die
in katholiek verband, is in handen van
d® K N-V B maar daarbij komt de
NK.S- op voor de ideële rechten en
belangen van de katholieke clubs-
Het is belangrijk, dat elke katholieke
sportbeoefenaar(ster) weet, wat doei en
wezen zijn van de Ned. Kath. Sportbond.
Want dan alleen, als het lidmaatschap
niet een onbegrepen verplichting maar
een spontaan erkende noodzaak is en als
zodanig ook inderdaad lééft bij de ka
tholieke sportjeugd, kan de NK.S. ziin
taak op de juiste wijze vervullen. En
dan kan hij sterk zijn. dan wortelt zijn
bestaan inderdaad in de levende instel
ling van zijn leden En dat het noodza
kelijk is dat de N-K-S. bestaat en sterk
is, dat hebben wij in deze drie weken nu
wel gezien.
SUPPORTER.
LOURDES, 10 October 1949-
Hooggeachte redactie,
Zaterdag zijn wij in de namiddag hier
aangekomen. U hebt mij gevraagd over
deze reis enige verslagen te'schrijven
zoals U het uitdrukte: „Heet van de
naald". Ik vrees dat dit „heet van de
naald" U zal tegenvallen.
Ik ben nu voor het eerst in Lourdes.
U zult wel weten, wat er in iemand om
gaat, die voor het eerst in Lourdes komt
dat zal wel voor ieder hetzelfde zijn
hij is kort en goed overweldigd. Ik ge-
loofe, dat ieder, ook al heeft hij alles
over Lourdes gelezen van Henri Las-
serre af tot Huysmans en Franz Werf el
toe, deze ontmoeting toch geheel zelf
standig en persoonlijk moet verwerken.
De eerst reactie is een reusachtige prop
in de keel, die men voorlopig niet kwijt
raakt.
Na aankomst ben ik direct naar de
grot gegaan Ik kan U niet zeggen, wat
ik daar he6 doorgemaakt bij het zien
van al die mensen, die achter het altaar
omliepen, de rots kusten, of knielden
voor het hek. Er is nu één dag voorbij
en morgen vertrekken wij naar Fatima,
maar ik ben er niet in geslaagd mijn ge
dachten te ordenen. Ik heb slechts heel
vage uitdrukkingen tot mijn dispositie en
zal er maanden voor nodig hebben om
mij rekenschap te geven van wat ik hier
doorleef.
Natuurlijk maakt de entourage indruk,
de overweldigende natuur en aan de grot
zelf de bijna macabere omlijsting van
de emblemen der kreupelen en lammen:
de lugubere verzameling krukken. Maar
dit alles vergeet men voor het mysterie,
dat onvatbaar blijft. Mij schijnt Lourdes
een groot mysterie, waarvan we de in
houd en de diepte enigszins beseffen,
maar waarvan we de geheimzinnige wer
king niet kunnen doorgronden. Voorlo
pig weet ik er geen ander woord voor
ter samenvatting dan dit: „Maria en de
mensen!'.
Het essentiële van Lourdes is de grot.
En wat daar gebeurt %weet God alleen.
Wie het gezien heeft, gaat voor zijn le
ven getroost naar huis. Misschien is dit
moeilijk uit te leggen voor iemand, die
het niet gezien heeft. Ik zag de mensen
samenvloeien als in een kolk. Daar lie
pen Denen en Hollanders. Limburgers,
Friezen en Volendammers en de eenvou
dige meisjes uit de Pyreneeën. Naast die
zeer eenvoudigen liepen er anderen, wien
men kon aanzien dat zij méér van het
leven wisten Maar zij liepen er allen zó,
z? s. ZI) °P da' ogenblik waren, meer
of minder volmaakt, ieder met zijn eigen
geschiedenis, zijn eigen verleden, wel
licht een zeer triestig verleden, mogelijk
met het smartelijk bewustzijn niet in
staat van genade te zijn. Maar zij liepen
allen gelijkelijk naar de grot, naar het
milde beeld van de moeder, en ze werden
gelijkelijk geduld onder die heilige
plaats waar de Onbevlekte gesproken
had.
Er is daar geen zweem van suggestie,
er is daar alleen maar de zekerheid wel
kom te zijn. Het mag zijn, dat de een
of ander daar heen gaat met de hoop
iets heel bepaalds te verkrijgen, maar ik
geloof, dat de meesten sprakeloos zonder
meer zichzelf daar presenteren en
het God en Zijn H Moeder overlaten er
van te maken wat Zij er van willen ma
ken. Misschien druk ik het nog het beste
uit, dat men weet déar volkomen begre
pen te worden.
Alleen de hoogmoedigen en verwaan
den, die èn in Lourdes èn in Fatima
hun eigenwijze vrijdenkerij plaatsen tus
sen de mensen en God, vinden tegenover
zich de harde rots met een dogma-ver
klaring, die de bovennatuur plaatst als
een bonk graniet midden in het leven:
„Ik ben de Onbevlekte Ontvangenis"-
Ziehier dan enige vage eerste indruk
ken- Een jonge vrouw zeide het zeer
juist. Zij zag hoe allen onder de indruk
waren, een indruk die gedeeltelijk be
paald werd door de gedachte dat er veel
leed beleden werd aan de Grot- Zij zei:
Het lijkt wel of velen dit alles hier zeer
verdrietig vinden. Het is echter alleen
maar mooi.
En wat de reis betreft, die verloopt
uitstekend. Zij droeg haar eigen ken
merk. Het kenmerk zijn de mensen- Het
zou te lang zijn U te vertellen hoe wij
onderweg van gedachten gewisseld heb
ben. Daar was een Franse pastoor, die
ons uren lang vertelde'over de moeilijk
heden, waarmee de Franse geestelijkheid
te tobben heeft. Als hij uitverteld heeft,
zijn wij doodstil. Nooit als nü hebben
wij begrepen, dat gebrek aan katholieke
scholen en katholiek onderwijs Frankrijk
aan de rand van de afgrond heeft ge
bracht. Beseffen wij wel wat wij hebben
in ons katholiek onderwijs?
Daar zijn de Volendamse vróuwen met
haar hulletjes, die in een oogwenk de
coupé onmiskenbaar hebben herschapen
tot een Volendams binnenhuisje-
Die hebben overal succes. In Lourdes
zijn ze in één dag populair. En toen ze
in Angoulème afgezet werden, hebben ze
daar geweten dat Volendammers, die
voor missie en kerk hun laatste cent
weggeven, zich niet laten bedotten. Dat
werd ongezouten gezegd. En de madame,
die geen Volendams verstond, heeft f
bliksemsgoed verstaan.
Ik kan zo uren doorgaan Maar dan
kijkt U me kwaad aan- Nog één gesprek.
Daar was ook een dame die al niet
jong meer was- Haar man was gefusil
leerd. Zij zelf zat lang in Mauthausen.
Ademloos en met eerbied vervuld heb
ben wij geluisterd, toen zij vertelde van
haar ervaringen- Dat was meer dan een
mens dragen kan. Ik zei haar: „hoe gees
telijk sterk moet iemand zijn om dit
alles te kunnen overleven'..
Toen liet zij mij haar hand zien en
zei: „hier ligt de sterkte". Om haar hand
had zij een kleine rozenkrans gewonden.
Wij zwegen. Hiermede gaf zij ineens
doel en betekenis aan onze boete- en
bedetocht. Was dat niet de boodschap
van Lourdes en Fatima?
HENRI DE GREEVE.
Een Amerikaans Superfort van het type
B-50 is gisterrAorgen bij Newmarket in
Engeland neergestort, waarbij alle 12 in
zittenden om het leven zijn gekomen.
Volgens latere berichten vervoerde het
vliegtuig een volle lading scherpe bom
men naar Helgoland.
