„Kan
een arbeider als christen
I even T
Mgr. Ancel over de sociale nood
in Frankrijk
Waarom suikerprijs niet werd
verlaagd
Ir. Sukarno eerste president van
de R.I.S.
Woningbouw in 1950 loopt
achterstand in
Sombere stem uit Groningen
De een geen salaris, de ander een
dubbel portie
Zij bouwen in Australië
méé aan onze welvaart
Weerbsricht!
ZEGENINGEN der volksdemocratie
Onze Aussie
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Samenwerking geen staatskapitalisme
Nazi's roeren zich
Vader mishandelde
zijn baby
Paasvee-tentoonstelling
Weer licht in Londen
LAGEN
Met algemene stemmen gekozen
Grotewohl's „ziekte
Incident op Nederlandse
Tegemoetkoming aan grote gezinnen
legatie iji Praag
Industrialisatie richten
op import-vervanging
Drukt overheid de arbeidsmarkt?
De „Volendam" brengt 1270 Nederlandse
emigranten naar het vijfde werelddeel
f
J
Nieuwe boerderijen
71ste JAARGANG
DECEMBER 1949
No. 21109
Geheime vergadering in
Miinchen
Kindie huilde 's nachts....
In 1950 te Rotterdam
BEZWAREN WEGEN NIET
TEGEN VOORDELEN OP
Minister was niet thuis
Gisteren werd de zaak van de Silbertanne-moord op de schrijver A. M.
de Jong behandeld voor het Amsterdamse Bijzonder Gerechtshof.
Zittend de verdachte D. Bernard en staand L van Gog, beiden
oud-S.S.-ers
Naar Djogja-radio mededeelt is ir. Sukarno gekozen tot
eerste president van de Republiek Indonesia Serikat. Heden
is hij beëdigd. Sukarno werd door zestien kiesmannen met
algemene stemmen gekozen.
Montagebouw
De minister acht een verder stimule-
ZW AARD EN GELDZAK
Het financierings-apparaat
ontbreekt
JONGE KERELS MET
HANDEN
W ederzijds
Bijspringen
Indirecte bouwers
aan
Deze jonge landverhuizer
boord van de „Volendam" vroeg
de postbode, of hij de brief bij zijn
oma wilde brengen.
Duizend in 1950
s
VEEL VIND
DE KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd in het
Gebouw R. K. Volksbond, Lange Haven 71,
Schiedam, telefoon 67387. - Gironummer 9095 ten
name van de „N.V. De Courant De Maasbode",
Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt 3.90 per kwartaal,
1.30 per maand, 0.32 per week.
Directeur: J. KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 10 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 20 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bü
vooruitbetaling.
een goede werkkring hebben en een nor- i
male behuizing. „Maar," zegt hij. „ik
spreek over die duizenden, die dit alles
missen- Duizenden en nog, eens duizen- I
den! Men spreekt van 2 tot 3 millioen!
Waar ligt de fout?"
„Niet bij één of andere kapitalist, maar
by het systeem zelf. Ik val geen mensen
aan, maar het kapitalisme, zoals 't thans
in werkelijkheid is- Men moet mij niet
vragen, om een economisch systeem te
bewonderen, dat duizenden mensen in 'n
zee van ellende en immoraliteit stort,
Volgens berichten in de Münchener bla
den, zijn zeventig voormalige S.S.-offi-
cieren, Gestapo-agenten en leden van de
S.D. Donderdagavond aanwezig geweest
op een geheime bijeenkomst te München
van de extreem-nationalistische „vader
landse unie", die beweert in Beieren
25.000 leden te tellen.
Alleen op vertoon van speciale uitno
diging werd toegang verleend. Journa
listen en belangstellenden werden ge
weerd.
Karl Feitenkansel, de leider van de
„By God is alles mogelijk en alles ver
mag de mens, die gelooft. Daarom is het
ook altijd mogelijk, om een christelijk
leven te leiden- Maar de omstandigheden
kunnen zó zijn, dat er een heldhaftig ge
loof nodig is, om christen te blyven He
roïsme is altijd zeldzaam en een mens
heeft niet het recht, van anderen held
haftigheden te eisen- Voor vele arbei
ders nu is het onmogelijk, een christelijk
leven te leiden, tenzij zij helden zijn."
Deze ernstige woordgn schrijft Mgr
Ancel hulpbisschop van Lyon, in een ar
tikel in „Témoignage Chretien" getiteld:
,Kan een arbeider als christen leven?"
Mgr Ancel schrijft, dat hij een analyse
had willen geven van de sociale toestan
den. Maar bewogen door het leed onder
de arbeiders in Frankrijk, richtte hij lie
ver een oproep tot allen, om een oplos
sing te zoeken, want „ons land is in staat
van zonde."
„In de 19e eeuw," aldus Mgr Ancel,
„waren de levensomstandigheden voor
de arbeider hard. De excessen bij de ar
beid verdierlijkten hem en maakten het
voor hem onmogelijk, open te staan voor
het geestelijke. Thans is er veel veran-
drd, maar er zijn nóg excessen: vooral
bij het werk aan de lopende band. Want
het is juist dit rhythme ,dat uitputtend
werk. Anderzijds is het huidige werk
vaak zó machinaal geworden, dat de ar
beiders erdoor afgestompt raken. Deze
uitwassen bij de arbeid en die afstom
ping maken het christelijk leven zeer
moeilijk, soms bijna onmogelijk."
Mgr Ancel noemt dan nog twee an
dere oorzaken: de grote materiële nood
en de immoraliteit. „Die twee gaan sa
men. Reeds excessen bij de arbeid
brengen immoraliteit mee- Want. afge
stompt door het werk, is men geen
meester meer over zichzelf. Van de
andere kant moet nien de materiële
nood niet alleen zien in de verhouding
maakt. „De dode stof verlaat de fabriek
veredeld, maar de mensen worden er be
dorven en verlaagd," schreef Paus Pius
XI in Zijn Encycliek „Quadragesimo An
no".
„Wil ik dan een communistische revo
lutie?"
„De communistische revolutie zal niets
veranderen- Staatskapitalisme is niet be
ter dan het kapitalisme van de trusts"
„Ik zou willen, dat alle directeuren
van ondernemingen, ingenieurs, lager
personeel en arbeiders zich aaneensloten,
van lonen en prijzen. Ook een arbei
der, die een goed salaris heeft, maar
in een krot woont, verkeert in nood-
En misschien is de woningnood mo
menteel wel de grootste oorzaak der
immoraliteit.
Voeg daar dan nog bij, dat het fa
brieksleven het gezin heeft ontwricht.
Al te vaak is de vrouw verplicht, in
de fabriek te gaan werken en daarmee
wordt zij vaak opgenomen in een sfeer „„„„1101„^u
van hypersexualiteit. Zo staaf alles met j om een oplossing te zoeken die mense-
ol ..oeKon^ nn tirr\r»rJ+ o I loc moo_ -
elkaar in verband en wordt alles mee
gezogen in een duivelse draaikolk. Im
moraliteit wordt door materiele nood
teweeggebracht en de nood brengt weer
immoraliteit mee. Het christelijk le
ven wordt onmogelijk gemaakt door de
immoraliteit en zonder christelijk le
ven is het onmogelijk, uit de nood te
geraken"
Mgr Ancel schrijft dan, heel goed te
weten, dat er in Frankrijk velen zijn, die
lijk en economisch mogelijk is- Men kan
een oplossing vinden- Velen werken er
aan. Iedereen moet zich eraan geven.
Want ons land is tn staat van zonde!"
Naar wij vernemen, is de Apostolische
Internuntius in Nederland. Z H Exc.
mgr. Paolo Giobbe, Vrijdagmorgen door
Z. H. de Paus in particuliere audiëntie
ontvangen.
Eerst nu is aan het licht gekomen,
dat een Rotterdammer In 1944
zijn vier maanden oud zoontje zo
gruwelijk heeft mishandeld, dat het
kindje aan de opgelopen verwondingen
vrij spoedig is overleden.
De baby moest reeds zes weken na de
geboorte wegens hersenbloeding in het
ziekenhuis worden opgenomen. Na ander
halve maand was het jongetje weer be
ter en mocht het naar huis terugkeren.
Een week later echter was opneming in
het ziekenhuis dringend nodig, daar een
geneesheer inwendige kneuzingen, kwets
uren aan de hals en een gebroken sleu
telbeentje constateerde. Acht dagen na
dat het kind opnieuw het ziekenhuis, zo
goed als hersteld had verlaten, overleed
het.
De politie kreeg dezer dagen een
aanwijzing, dat de baby waarschijnlijk
een onnatuurlijke dood was gestorven.
Zij arresteerde de vader, die een vol
ledige bekentenis aflegde. Als het kind
's nachts huilde, ging hij het bed uit
en kastijdde het. Eenmaal sloeg hij
zijn zoontje op het hoofd, een ander
maal in het nekje. De 'man beweerde
in die tijd nerveus te zijn geweest en
aan slapeloosheid te hebben geleden.
Hij is voor de officier van justitie ge
leid.
In de ledenvergadering van de afdeling
Rotterdam, Schiedam e.o. van de Holland
se Maatschappij van Landbouw heeft het
bestuur medegedeeld, dat de in 1949 ge
houden Paasveetentoonstelling, in tegen
stelling met zovele vroegere een batig
saldo had opgeleverd. Gelet op het succes
werd voorgesteld om in 1950 opnieuw een
tentoonstelling te doen houden. De ver
gadering ging met het voorstel accoord.
Het geschil bij de Londense electrici-
teitscentrales is definitief beslecht. Gis
teren werd overeengekomen, dat de oude
loonovereenkomst van kracht blijft en
dat de besprekingen over het Ioonge-
schil dat de aanleiding tot de staking
vormde, hervat kunnen worden. De ar
beiders van de drie centrales, waar gis
teren nog gestaakt werd, is aangeraden
het werk direct te hervatten.
Dezer dagen vermeldden we de vragen
die het Tweede-Kamerlid Stapelkamp tot
de minister van Landbouw had gericht
over het niet doorgaan van de verlaging
van de suikerprijs. Minister Manshoit
heeft hierop thans het volgende geant
woord:
Een verlaging van de suikerprijs vergt
een administratieve voorbereiding van 6
weken, indien men wil voorkomen, dat
hierdoor schade aan de midderistand en
de groothandel zou worden toegebracht.
Alle voorraden in de vrije handel zouden
daartoe n.l. dienen te worden geregi
streerd, teneinde over deze voorraden
schadeloosstelling te kunnen verlenen
voor de tengevolge van een dergelijk
overheidsingrijpen voor de handel ont
staande verliezen.
Een onmiddellijke compensatie voor
de verhoging van de kosten van levens
onderhoud tengevolge van de stijging
van de varkensvleesprijs, welke Op 5 De
cember j.l. is ingegaan, kon dus in geen
geval worden verkregen'.
Hierbij komen nog de volgende over
wegingen:
a). Een verlaging van de suikerprijs
zal tot gevolg hebben, een groter ver
bruik van suiker en suikerhoudende pro
ducten, hetgeen aanleiding zou geven
tot een grotere import van suiker, welke
practisch gesproken slechts tegen harde
valuta is te verkrijgen.
b) Het is niet mogelijk 'n verlaging van
de suikerprijs uitsluitend te doen gelden
voor de suiker, die voor direct huishou
delijk gebruik is bestemd, waardoor deze
ook zou moeten gelden voor die suiker,
welke wordt verwerkt in producten,
welke niet kunnen worden gerekend tot
de eerst noodzakelijke levensbehoeften en
waarvoor geen vastgestelde consumenten
prijs meer van kracht is.
c) De glucose-mdustrie zal in moei
lijkheden geraken door een verschuiving
in het verbruik van glucose naar suiker
d) De Nederlandse suikerprijs is reeds
belangrijk lager dan de BelS|®c1?®- j?e
consumentenprijs voor suiker is m Ne
derland n.l. 75 cent per kg. tegen- een
prijs in België van ca. 87 cent per k„.
Een eenzijdige verlaging van de Neder
landse suikerprijs zou de moeiUJ kneuen
om in de toekomst tot een gelijke suiker
prijs te geraken, vergreten.
Het besluit van de regering om de sui
kerprijs te verlagen was gegrond op de
overweging, dat in de toekomst als ge
volg van de afspraken in zake het ge
lijk maken van de accijnzen in de Bene
lux een verlaging van de Nederlandse
suikeraccijns zal moeten plaats vinden,
tn afwachting vc.n de terugkeer van de
minister uit de Ver. Staten heeft zij aan
enkele deskundigen opdracht gegeven de
vraagstukken, zich voordoende bij deze
verlaging, nader uit te werken. In ver
band met haar wens om zo spoedig mo
gelijk een compensatie .e geven voor de
.varkensvleesprijsverhoging heeft zij mee
gedeeld, dat maatregelen in voorberei
ding waren ter verlaging van de suiker
prijs, er van uitgaande, dat deze in de
toekomst zou moeten voortvloeien uit de
voorgenomen accijnsverlaging.
Na de terugkeer van de minister is hem
echter gebleken, dat de verlaging in haar
gevolgen zoveel bezwaren meebrengt, dat
deze tegen de eventuele voordelen niet
opwegen.
Zoals reeds in een desbetreffend pers
bericht door de minister is medegedee.rl,
worden de gevolgen van de stijging der
vleesprijzen, voortvloeiende uit de op
heffing van de subsidie op varkensvlees,
nader onderzocht in het overleg over
ionen en prijzen dat op het ogenblik met
de Stichting van de Arbeid wordt ge
pleegd.
en dat een christelijk leven onmogelijk j „vaderlandse unie", moet in zijn rede
vreselijk te keer zijn gegaan tegen „de
verraders van de nazi's, die ons aan de
geallieerden hebben overgeleverd". Hij
noemde Waldemar von Knoeringen, de
soc.-dem. leider in Luieren een „verrader
en agent van de Britse geheime dienst"
De Amerikaanse commissaris in Beie
ren, Clarence Bolds, heeft een onderzoek
naar de gehouden bijeenkomst gelast.
Aloys Hundhammer, de parlementaire
leider van de christen-socialisten in Beie
ren, zeide, dat „onmiddellijk tegen deze
uitbarsting van neo-fascisme zal worden
opgetreden". Hij zou pogingen in het werk
stellen om een verbod van de „vader
landse unie" te verkrijgen.
De geruchten omtrent de aard van de
ziekte van Grotewohl, de O-Duitse presi
dent, worden steeds interessanter. Van
Russische zijde doet men alles, om ze de
kop in te drukken. Dat de president zelf
moord heeft willen plegen, werd tegen
gesproken. Hij leed aan een „lichte influ
enza'. aldus werd verzekerd, en zou wel
spoedig genezen zijn.
Maarhet Oost-Duitse persbureau
ADN komt met 'n verontrustend bericht.
Er hebben zich „onvoorzi me complica
ties" voorgedaan en de influenza is ont
aard in een heuse longontstekig, Grote
wohl zal nog minstens" enkele weken
in het ziekenhuis moeten blijven.
Het Britse blad „Telegraf" meent te
weten, dat Grotewohl met een kogelwond
in het ziekenhuis werd opgenomen. Hoe
en wanneer hij daaraan kwam, kon men
echter niet zeggen.
In een radio-rede, welke hij na de
plechtigheid van de beëdiging hield, zei-
de president Sukarno:
„Ik ben de dienaar van mijn volk., niet
zijn meester. Zoals de Grondwet vraagt,
dien ik God en het volk.
De souvereiniteit van Indonesië is het
begin, niet .het einde van onze geschie
denis en wij moeten werken, zoals we
nog nooit tevoren hebben gewerkt.
In een krachtige onderlinge eenheid
moeten wij welvaart schenken aan In
donesiërs zowel als aan buitenlanders,
om zodoende onze economische stabiliteit
te herstellen en de Wonden te helen, wel
ke de oorlog heeft geslagen".
Sukarno besloot met de woorden: „God
geve ons vrede".
Ir. Raden Sukarno werd geboren 6 Juni
1901 te Surabaja. Hij bezocht de Volks
school, de Standaardschool, de H.I.S., ae
Europese lagere school, de Koningin E;n-
maschool de H.B.s. en de Techniscne
Hogeschool te Bandung, waar hij in 1928
het diploma van civiel ingenieur behaal
de. In hetzelfde jaar werd hij benoemd
tot ambtenaar van de Staatsspoorwegen
in Indonesië. Later trad hij uit de dienst
der spoorwegen en werd hij op-richter en
leider van een ingenieurs- en architec
tenbureau te Bandung.
In 1927 werd hij voorzitter van de Par-
tai Nasional Indonesia.. Als verdacht van
het aanzetten tot revolutionnaire actie 's
hij in 1927 door de politie gearresteerd.
Na te zijn veroordeeld werd hij in 1932
uit de gevangenis ontslagen. Hij wierp
zich weer op het nationalisme en werd
leider, van de Partindo. Met het oog op
de handhaving van rust en orde werd
hem toen door de NederlandsIndische
regering in 1933 Flores en later in 1938
Benkulen (Sum.) als verblijfplaats aan
gewezen
Bij de bezetting van Indonesië troffen
de Japanners hem daar aan. Met hun toe
stemming keerde hij naar Java terug. Hij
werd lid der ..Panitia Adat dan Totane-
gara". staatscommissie voor oude gebrui
ken en staatsinstellingen Vervolgens be
reidde hij tenslotte met drs. Moh. Hatta,
Kh. Dewa-ntora en Kjai Hadji Mansur
een nieuwe volksbeweging voor, die op
1 April 1943 werd opgericht, de „Pusat
Denaga Rakjad" (Putera). waarvan Su
karno de leider werd. Tevens werd hij
door de Japanners benoemd tot voorzit
ter van de Centrale Adviesraad voor
Java en adviseur voor Algemene Zaken.
In Augustus 1945 werd hij benoemd tot
voorzitter van het comité van voorberei
ding voor de zelfstandigheid van Indo
nesia. Op 17 Augustus 1945 werd de Re-
publik Indonesia geproclameerd en Su
karno werd hiervan de president.
De nieuwe Nederlandse gezant in
Tsjechoslowakije, te heer W van Tets,
die Zaterdag j.l. in Praag arriveerde
heeft Donderdagavond al de „zege
ningen" van de volksdemocratie on
dervonden- In een handgemeen, waar
bij de portier van de legatie hem ter
hulp snelde, heeft de gezant een aan
tal Tsjechische politie-agenten, die
wilden verhinderen, dat een Nederlan
der en zijn Tsjechische vrouw de le-
gatie betraden, met geweld van het
Nederlandse gebied moeten verdrijven,
aldus deelde Associated Press mede.
Het echtpaar, dat het paspoort van do
vrouw kwam halen, om. het lan-d te
kunnen veraten, werd, terwijl het op
he-t punt stond de legatie binnen te
gaan, door verscheidene politie-agenten
tegengehouden. Het tweetal liep toch dooi
en de portier kwam het paar te hulp om
de agenten uit de legatie te weren Ook
de Nederlandse gezant verscheen op nc*
toneel en gezamenlijk kon men toen da
Tsjechen wegjagen
Er is geen protest ingediend met be
trekking tot dit incident en men zal de
zaak waarschijnlijk laten rusten.
Inmiddels werd uit Westerse diploma
tieke bron nog gemeld, dat de Tsjechi
sche autoriteiten twee dagen geleden
zonder opgave van redenen een Neder
landse zakenman hadden gearresteerd.
Van dit bericht kon nog geen bevesti
ging uit officiële bron worden verkre
gen.
Voor de toewijzing van bouwvolume
voor 1950 aan de provincies en de grote
steden heeft als grondslag gegolden he1
acute woningtekort. Als norm voor de
bepaling van dit tekort nam men het
totaal aantal huishoudens met kinderen
dat bij andere huishoudens inwoont. In
de M. v. A. over zijn begroting deelt
minister In 't Veld aan de Tweede Kamer
mede, dat naar zijn mening het aantal
van deze samenwoningen hier een bil
lijke vergelijkingsmaatstaf vormt.
Bovendien zullen, tot een maximum
aantal van 3500, woningen, die nie' gro
ter zijn dan 500 M3 en waarvoor geen
rljkssteu-n wordt gevraagd, kunnen wor
den gebouwd zonder dat ze ten laste ko
men van het aan de betrokken gemeente
toegewezin contingent. De minister
meent, dat de toéneming van de woning
behoefte in 1948 in evenwicht is geweest-
met het aantal nieuwe woningen: voor
1949 verwacht hij, dat in bescheiden mate
op de achterstand zal worden ingelo
pen.
Aan het aantal te bouwen woningen
voor grote gezinnen is per provincie door
de vaststelling van een percentage een
grens gesteld aan de hand van de uit
komsten der jongste volkstelling.
Het percentage huishoudingen van 6 en
7 personen bedroeg in 1947 10.9 pet- tegen
13.5 pet. in 1930. het percentage Huis
houdingen van 8 en meer personen in
1947 6 pet. tegen 8.4 pet. in 1930.
De minister overweegt intussen zijn
ambtgenoot van financiën nader over
leg te plegen nopens de eventuele mo
gelijkheid de maximumgrens van wo
ningen voor grote gezinnen enigermate
te verhogen onder bepaling, dat de
bijdrage slechts verstrekt zal worden
voor bewoning door het gezin van de
aanvrager. Zolang nog een groot aan
tal gezinnen niet over een eigen wo
ning beschikt, maar aangewezen is op
inwoning bij anderen, meent de minis
ter dat het niet verantwoord zou zijn
gelden beschikbaar te stellen om be
staande woningen te vergroten.
De reacties op onze vorige publicatie
hebben voor de zoveelste maal bewezen,
dat de mensheid vele dingen veracht en
vele andere dingen respecteert, doch dat
niemand goedheid kan weerstaan.
De wereld snakt naar goedheid in alle
mogelijke vormen. Duidelijk blijkt ook uit
de brieven, dat geen woorden scherp ge
noeg zijn om de hardheid van werkgever
en zelfs van armbesturen te gispen als
gevolg van egoïsme, zuinigheid, wijs be
heer. De macht van het geld en de moge
lijkheid van een oorlog zitten de mens
hoog.
Het voorkomen van een oorlog is een
bedrijf met knopen en lussen van jewelste.
Paraat blijven, dat natuurlijk millioenen
kost, is soms nog goedkoper dan niets
doen, dat uiteindelijk milliarden vergt.
De oorlog uitbannen voor goed is een
zaak, die een super goede mentaliteit van
het hele mensdom eist. Die vervulling van
dat ideaal op korte termijn lijkt ons een
idealistische vervulling, waarop we maar
niet te hard moeten rekenen.
Maar als leider van een zaak of afde
ling en als bestuurder van een vereniging
kunnen we elke dag opnieuw een warme
sfeer scheppen. Talloos zijn de gelegen
heden, die zich voordoen. We schreven
reeds te vaak over dit thema, om hier nog
opnieuw met voorbeelden te moeten wer
ken.
Op verzoek willen we vandaag nog wel
op een bijzondere aangelegenheid de aan
dacht vestigen.
Als er een feest tot goedheid stemt, is
het wel Kerstmis.
„Men spreekt geregeld over loonsver
hoging, maar kan van de „Kerk" uit,
dus door de R.K. Armbesturen, nu ook
niet eens iets extra's geschieden. Som
mige besturen geven iets aparts, andere
niet".
Aldus lezen we ongeveer in een der
brieven van een „slachtoffer" van ziekte
en werkloosheid.
Dergelijke mensen gaan op den duur ten
onder aan hun leed, terwijl met een kleine
som vaak vreugde is te verzekeren.
Met Kerstmis moeten we het allemaal
goed hebben. Zo ooit. dan moet in de da
gen van het Kerstfeest blijken, dat we
elkanders broeders en zusters zijn, al zijn
we dan honderdmaal bestuurder of be
heerder van een geldzak.
Gaarne zal ik na Kerstmis aan de hand
Van ingekomen juichbrieven in het open
baar getuigen dat de heren van de St.
Vincentiusverenigingen en de R.K. Arm
besturen weer best waren. Echte Kruis
vaarders van de goedheid.
HENK VAN DER MAZE.
ren van de montagebouw, zij het met
de nodige voorzichtigheid, volledig ver
antwoord. Hij is van mening, dat vooral
i oor de grote steden met haar ernstige
woningnood en haar tekort aan bouw
vakarbeiders deze bouw grote waarde
zal hebben.
Het ligt niet in het voornemen van de
minister om de montagebouw voor 1950
geheel vrij te geven. Wel zal gestreefd
worden naar een program voor deze
bouw, dat zich over meer dan een jaar
uitstrekt, waardoor de voor deze bouw
noodzakelijke continuïteit beter gewaar
borgd wordt.
(Van onze correspondent).
Prof. dr. J- L. Mey, hoogleraar in de
bedrijfseconomie aan de Groningse Uni
versiteit hield gisterenavond voor leden
van de Commerciële Club te Groningen
een voordracht over de financiële zijde
van de industrialisatie. Hij kwam daar
bij tot weinig hoopvolle conclusies.
Spr. vroeg zich af, of Nederland niet
De besturen van de demobilisatieeo-
mité's in Ede en Wageningen hebben bij
de Nat Demobilisatieraad een belangrij
ke kwestie aanhangig gemaakt. Tot dus
ver konden de mannen die uit Indonesië
terugkwamen - zij het dikwijls met veel
moeite - nog in het arbeidsproces wor
den opgenomen. Met de.
die nu gaan komen, dreigt dat ech er
anders te gaan, vooral met de
m InSellverband daarmee schr^v®" g®"
noemde besturen aan de raad, s P
het departement van Oorlog en we
ook op andere ministeries „honderdtallen
ambtenaren, schrijvers, opzichters, ma
gazijnbedienden e- d. zijn, die er nie
thuis behoren".
„Bedoeld zijn hier de geppnsionneerae
militairen van alle rangen. Het is de
laatste'jaren gebruikelijk geworden om
gepensionneerden, meestal in aansluiting
aan hun op pensioenstelling, weer als
burger ambtenaar in te schakelen in de
diverse administraties. Dit wil zeggen,
dat deze mensen na het bereiken van
hun pensioengerechtigde leeftijd dus na
het verkrijgen van hun pensioen, weer
in het genót worden gesteld van hun
volle salaris en in sommige gevallen op
een wedde boven dat salaris uitgaande
Men kan in normale tijden wellicht
van mening verschillen over de vraag
of het op deze wijze drukken van de ar
beidsmarkt door de overheid geoorloofd
is in de huidige omstandigheden lijkt
ons deze handelwijze beslist ontoelaat
baar.
Het zal wel niet zijn vol te houden,
dat onze mannen uit Indonesië voor de
te vervullen functies niet capabel ol
militair onvoldoende geschoold zijn".
Daarom vragen de besturen de Raad
het daarheen te leiden, dat deze functies
worden vrijgegeven voor de daartoe be
kwaam en geschikt bevonden terugke
rende militairen, met voorrang voor de
oorlogsinvaliden.
De 1270 emigranten, die gisteravond met de „Volendam" de Nieuwe
Waterweg afstoomden, hebben niet de gelegenheid gekregen, om een
blik te slaan op bet land, dat zij gingen verlaten en waar zij mis
schien nooit meer zouden terugkeren. De ondoordringbare duister
nis van de snel gevallen avond (het was rond 7 uur) en een ineen-
waaiend gordijn van kletterende regen ontnamen de vertrekkenden
een laatste blik op hun voormalig vaderland. „Voormalig"
want als deze 1270 over een goede vijf weken in Australië aan de
wal zullen stappen, zullen zij voor de bevolking daar geen Neder
lander meer zijn, maarNieuw-Australiër.
Voor het grootste deel uit jonge kerels
tussen de 25 en de 30 jaar bestond cut
omvangrijkste tot dusver van alle
Australië-transporten1270 mancie
ouderen en de gezinnen vormden een
kleine minderheid Met 200 buitenlandse
emigranten, merendeels Joodse displaced
persons. samen 1470 reizigers naar een
nieuw vaderland Men m-oet respect heb
ben voor die jonge Nederlandse kerels,
die, omdat het overbevolkte Nederland
hun te klein en te weinig kansen biedend
wordt, hun ouders, vrouw of verloofde
en alles wat hun dierbaar is, achter laten
om in den vreemde en Australië is niet
bepaald ï.aast de deur te gaan trachten
een nieuw en naar zij hopen beter be
staan op te bouwen, waarvoor zij risico's,
avontuur, eenzaamheid, moeilijkheden en
aanzienlijke financiële kosten wille .1
trotseren.
Australië schreeuwt om arbeidskrach
ten De bevolking is er nu 8 millioen en
men wil die op 20 millioen brengen, het
geen dan voornamelijk door immigratie
zal móeten geschieden.-En werk is ex in
Australië genoeg, er moet zelfs belangrijk
werk blijven liggen, omdat er geen ar
beidskrachten voor zijn. Is dat niet een
ideaal land voor de Nederlander, die hier
om zich heen het spook van de werkloos
heid weer ziet opdoemen? En het is dan
ook geen wonder, dat er in ons land zeer
grote animo bestaat om in Australië te
gaan werken.
Daar komt dan nog bij, dat gebleken
is. dat de arbeidsvoorwaarden in het
vijfde werelddeel gunstig zijn. dat men
er een goed loon kan verdienen: 45
tot 55 is het minimum bij een 40-urige
werkweek en met een „Nederlandse"
arbeidsprestatie komt men daar aanzien
lijk. boven uit, dat de sociale voorzienin
gen niet bij die in ons land achter staan,
dat men in Australië zeer op Neder
landse arbeidskrachten is gesteld gezien
de goede ervaringen en dat 98 pet. van
onze landgenoten daarginds slaagt
Bezwaren zijn: de verre reis, d-e hoge
kosten, de geringe transportmogelijk
heden en de niet één-twee-drie te ver
wezenlijken gezinshereniging. Er wordt
echter aan alle kanten bijgesprongen. Ge
let op de geringe passagiers-capaciteit
11
ii
Onder al die 1270 Nederlandse
en 200 buitenlandse Australië-
gangers was er gisteren aan boord
van de „Volendam" te Rotterdam
één, van wie wij heel in het bijzon
der afscheid namen. De 27-jarige
Roel Barrink uit Zwolle, jeugd
vriend van een onzer redactie-leden.
Van huis uit kantoorbediende heeft
hij later in „witte boord en stofjas"
geen heil meer gezien. Hij is voor
zijn vaardige handen een vak gaan
leren. Diezelfde handen kunnen
ook wonderlijke guitaar-klanken
ontlokken. En dus sjouwde hy
gistermiddag een bijna manshoge
guitaar mee, toen hij het hem toe
bedachte plekje in het volle ruim
„D 2 M vooruit" verkende. „Die
moet me over mijn eenzame
ogenblikken heen helpen, zo lang
mijn verloofde mij niet na kan
reizen en dan myn vrouw kan zijn".
Het was om 4 uur, toen alle passa
giers aan dek moesten komen voor
de sloepenrol, dat wij hem voor het
laatst de hand schudden. En wy
zouden u dat niet vertellen, als deze
Roel Barrink niet voor onze krant
zyn belevenissen als Australië-
ganger ging bcschrüven. In de
komende maanden zult u daar by
tijd en wijle méér van horen. Van
„onze Aussie"!
van de Holland-Australië-Lijn heeft de
Nederlandse regering nu b.v. de „Volen
dam", een der grootste schepen van
de Holland-Amerika-Lijn, gecharterd en
voor deze Australische reis aan de op
deze route welbekende Koninklijke Rot-
terdamsche Lloyd „uitgeleend". In 120
gevallen op de 1270 van gisteren zijn de
reiskosten 1350) bijna geheel dooi ds
Nederlandse regering betaald 1250);
van deze 120 gevallen was nauwkeurig
nagegaan, dat de betrokkenen op geen
enkele wijze zelf de reis konden be
kostigen en we willen er wel in diit ver
band aan herinneren, dat op de begroting
van de minister van Sociale Zaken een
post van 1.000.000 voorkomt voor finan
ciële steun aan onbemiddelde emigran
ten En wat degezinshereniging betreft:
men hoopt dat enerzijds Nederland daar
toe nog wat scheepsruimte beschikbaar
stelt en anderzijds Australië het huis
vestingsprobleem meester wordt.
Bijna de gehele dag had gisteren de in
scheping geduurd. En rond 7 uur kozen
dan die 1270 Nederlanders vanaf de
Lloydkade te Rotterdam het ruime sop,
in duister en regen. Moge de toekomst
voor hen in Australië lichtei en zonniger
zijn. Dan zullen zij stellig slagen. Zij zul
len de handen geducht uit de mouwen
moeten steken; want voor kantoorbedien
den is in Australië geen plaats. Voor
handarbeiders echter des te meer. En met
hun jonge sterke handen bouwen deze
dapperen ook daar in Australië indirect
aan de welvaart van ons Nederland, dat
hun hopelijk altijd dierbaar zal blijven...
1 M
beter de industriébelangen kan gaan
richten op de import-vervanging i.p.v.
op de export. Hij bepleitte een grotere
beschikbaarstelling van Marshall-gelden
voor de uitbreiding van de staalfabrie
ken van de Hoogovens en het in leven
roepen van walserijen voor de Hoog
ovens. In ieder geval moet Nederland
voorkomen, dat het goederen in eerder
stadium van bewerking exporteert, om
ze in later stadium weer te moeten im
porteren.
Dit zou voor de ijzer-industrie b.v. al
75 millioen besparen en wanneer Ne
derland het ijzer zelf verwerkt 100
millioen. Bij deze en andere industrieën
achtte prof. Mey de serie-grootte een
ernstige belemmering en hy was dan
ook voorstander van het uitwisselen var.
orders tussen nationale en internationale
bedrijven onderling.
Volgens spr. heeft de regering bij de
opzet van de industrialisatie uit het oog
verloren, dat Nederland het overeen
komstige financierinsapparaat mist. In
dustrialisatie zou derhalve alleen moge
lijk zijn met credieten van buiten-af en
dit geschiedde tot nog toe in zeer in
cidentele gevallen.
Spr. waarschuwde voor al te rooskleu
rige voorstellingen van het verzekerings
kapitaal.
Het ligt in het voornemen van het de
partement van Wederopbouw in 1950 ten
minste 1000 boerderijen te doen bouwen.
In overleg met de landelijke advies
commissie voor de boerderijenbouw zijn
deze als volgt over de provincies ver
deeld; Groningen 30. Friesland 20, Dren
the 40, Overijssel 70, Gelderland 210,
Utrecht 20, Noord-Holland 30. Zuid-
Holland 30, Zeeland 120, Noord-Brabant
300, Limburg 130.
2
Weerverwachting geldig van he-
den- tot Zondagavond:
j Vanavond en vannacht in de
j kustgebieden stormachtige en in
het binnenland harde, nu en dan
stormachtige Westelijke tot Noord-
Westelijke wind. Morgen geleide-
i lijk afnemende windkracht Wisse-
j lend bewolkt met enkele buien
voornamelijk in de kustgebieden, t
Iets kouder.
Zondag 18 December: Zon op 8 44
j uur, onder 16 29 uur; maan op 7.35 5
I uur. onder 14.47 uur.
Maandag 19 December: Zon op
8.45 uur, onder 16.29 uur; maan op
9.01 uur, onder 15.32 uur.