WAT ONS LAND VAN MEST
EN MIST MIST
GELDPORTIE voor VOEDSEL
Rassenprobleem opnieuw voor
de cameralens
r
NEMESIS
J
VERLOREN GRENZEN
Let op melk en vis en dure dagen
Een bijna documentair en daarom wat koel
product van Louis de Rochemont
DECEMBER 1949
PAGINA 4
Voor de filmcamera
EEN SCHOONHEIDS
KONINGIN
Maar dat euvel zal nu spoedig
worden verholpen
Mr. J. Arthur Rank, die de vorige
week zo'n drukke dag heeft
gehad
BESTEED UW GELD GOED
Jeruzalem, dat nu al jarenlang en momenteel weer acuut in de
politieke belangstelling staat, heeft zeer geleden onder de soldateske
bedrijvigheid van de laatste jaren. Op de voorgrond het David-Hotel
gebouwen van de Y.M,C A.
door J. KILMENEY KEITH
Jarenlang al hebben we zo vaak het
gevoel gehad (van de heer Freud en
zijn discipelen hebben we geleerd, zo
iets aan ons onderbewustzijn" toe te
schrijven) dat ons land iets miste- Er
is van alles volop: koeien en gras, bol
lenvelden en molens, Edammerkaasjes
en Volendammer dracht, mest, modder
en mist. Maar al mistte het er nog zo
overvloedig, toch misten we iets, zij het
clan niet even intcns-duidelijk als een
pas door de tandarts getroken kies-
Ten lange laatste is het een Hollywood-
se filmmaatschappij, of liever haar zaak
waarneemster in Nederland, geweest, die
ons plotseling van dat gemis bewust heeft
gemaakt niet alleen, maar die tegelijker
tijd alle maatregelen heeft getroffen, om
dat gemis zo spoedig mogelijk op te
heffen.
Wat dat gemis nu precies is? Het ont
breken van een behoorlijk renderende,
al is het dan niet florerende, eigen
Nederlandse speelfilmindustrie? Mis, ge>
achte lezers cn lezeressen. Datgene, waan
naar ons hele vaderland nu al tientalier
jaifn, on- en onderbewust, met nóg meet
verlangen uitziet dan het naar de Be
vrijding van de Teutoonse woede deed
is een Miss Holland. Een Miss Holland
is, voor wie het nog niet weten mocht,
een juffrouw die zich volgens zeer betrek,
kelijke goede smaak van een jury van alia
andere juffrouwen onderscheidt door ui
terlijke schoonheid. Kortom een schoon
heidskoningin-
Nu is het bezit van een schoonheids
koningin, zoals ieder weldenkend en
nuchter mens onmiddellijk zal toegeven,
onontbeerlijk voor een modern geoutil
leerd. zichzelf respecterend land. Zonder
een regering gaat het desnoods nog wet.
Dat hebben we al herhaaldelijk in Frank
rijk gezien- Maar zonder een in georga
niseerd overleg gekozen schoonheidsko
ningin? Onmogelijk- Geen wonder, dat
we onze toevlucht moeten nemen tot
Ronde-Tafelconferenties en hoge belas
tingen-
Bovendien heeft de betrekking van
schoonheidskoningin heel wat voordelen
voor de draagster van deze trotse titel-
Er worden nieuwe tulpensoorten, tand
pasta's, lippenstiften, sohoencrêmes en
andere schoonheidsmiddelen naar haar
genoemd- Zij maken een redelijke kans op
een huwelijk met schatrijke Oosterse
prinsen. En sommigen barer mogen zelfs
voor de film optreden, al weten ze met
de beste wil van de wereld niet, hoe ze
dat eigenlijk moeten doen.
Men ziet dus, wat ons land en zijn
schonen hebben moeten missen. Maar
daaraan wordt nu radicaal een einde
gemaakt, dank zijn de geheel belangelo
ze natuurlijke, bemoeienissen van een
Nederlandse vennootschap, die de belan
gen van een Amerikaanse filmaatschappij
behartigt.
De heren hebben al haarfijn uitgekiend,
op welke manier ons land in het bezit
zal komen van een schoonheidskoningin,
die de glorieuze titel Miss Holland 1950
zal dragen- In elke provincie, indien
enigszins mogelijk in de hoofdstad, zal
een competitie worden georganiseerd,
waarbij een jury „samengesteld uit do
voornaamste kunstenaars", een keuze zal
doen uit de candidaten. Nu twijfelen we
er niet aan, of het zal niet moeilijk zijn
gegadigden voor deze jury te krijgen-
Want wie wordt er niet graag gerekend
tot „de voornaamste kunstenaars"? Maar
volgens ons blijft het de grote vraag,
of de namen van de Heren juryleden
ook maaa: enige klank zullen hebben
in de kringen van onzie' doodgewone
Nederlandse kunstenaars. Daarvoor zijn
de laatsten te veel kunstenaar.
Hoe dat ook moge zijn, de jury zal er
wel komen, even goed als de jongedames,
die zich als prijsossen laten taxeren, en
dan zullen de provinciale schoonheidsko
ninginnen worden afgevaardigd naar Am.
sterdam, waar uit de aldus geselecteerde
elf meisjes een Miss Holland 1950 zal
woorden gekozen. De plaats voor deze
uiteindelijke schoonheids worsteling is niet
alleen symbolisch, als hoofdstad des lands,
maar ook practisch de enige juiste keuze',
want alleen in Amsterdam wonen ten
slotte de kunstenaars en critici, met
name filmcritici, die bevoegd zijn een
juist oordeel te vellen over de schoon
heid, welke een Miss Holland dient ten
toon te spreiden-
Wie er kunnen meedingen? Alle meis
jes tussen 18 en 25 jaar, die menen, dat
hun uiterlijk de toets der critiek van
..vooraanstaande kunstenaars" zal kunnen
doorstaan. Want bij deze zielige vertoning
komt het alleen aan op de uiterlijke ei
genschappen. Wat er ook aan haar inner,
lijk, haar karakter of aan haar verstand
moge mankeren, de weg naar de titel
Miss Holland 1950 staat wagenwijd open
voor iedereen- Als er nu maar genoeg
domme, lichamelijk-aantrekkelijke meis
jes in ons land worden gevonden, die
willen meedoen aan deze vertoning, waar
mee de bestaande serie honden-, katten-
paarden-, duiven-, varkens-, geiten-, kip-
Den. en ganzententoonstellingen zal wor
den uitgebreid, dan kan het niet missen,
of we krijgen binnenkort onze reeds al
te lang gemiste Miss Holland.
Arthur Rank presenteert J. Arthur Rank.
Hij hield driemaal dezelfde redevoering.
Hij bracht eenmaal aan zichzelf verslag
■uit. Hij versloeg al zijn vijanden. En hij
j nam bevallig buigend het applaus van
zyn bewonderaars in ontvangst- Het was
in de meest volledige zin van het woord
een Rank-productie.
De handeling was de jaarvergadering
van de aandeelhouders der Rank-film-
belangen. Plaats van handeling was de
met spiegels behangen Orclhideeeinzaai
van het Dorchester Hotel in Londen- .T
Arthur Rank speelde de hoofdrol. Er
werd de hele dag een doorlopende voor
stelling gegeven van des morgens tien
uur af.
Om tien uur verscheen Mr. Rank ten
tonele als president van de General Thea
tre Corporation. Aan zijn rechterhand za/
zijn rechterhand mr. John Davis.
Het jaarverslag werd voorgelezen- Er
werden directeuren benoemd en alles
ging prachtig volgens de plannen, tot mr.
J. F. Thomas een rentenierende zaken
man uit Wembley en aandeelhouder in de
General Theatre Corporation, opstond en
1 mr- Rank streng berispte: „U bent vre
selijk verkwistend geweest".
I Onaangedaan ging mr. Rank voort.
Vliegensvlug nam hij de gedaante aan van
president van de Provincial Cinemato
graph Theatres, Ltd. Mr. Rank stelde
mr. Davis aan tot directeur. Mr. Davis
stelde mr. Rank aan. En toen stond mr.
Thomas opnieuw op
,,Hoe staat het nu eigenlijk met deze
maatschappij?" vroeg hij. „De aandelen
zijn de laatste drie of vier weken met 5
shilling gezakt. Ik heb mijn vrienden
I aangeraden ze te kopen. Nu sta ik ge-
woon voor gek, niet?"
Mr. Rank gaf geen antwoord op deze
vraag. De vergaderingen gingen voort-
Aandeelhouders kwamen en gingen. Na
de P-C.T kwam de P.C-T Construction,
daarna Associated Provincial Theatres en
toen Cinema Television Ltd.
„Ik zou wel eens willen weten, wat de
maatschappij uitvoert", zei mr. Thomas
van de P-C.T. Construction. „Ik ben wei
geen aandeelhouder, maar zijn zusters
wel".
„Blij te horen, dat u geen aandeelhou
der bent", antwoordde mr. Rank koel. En
benoemde mr. Davis tót directeur.
Om tien minuten voor half twaalf snel
de mr- Rank de zaal uit, dook om mr-
Thomas heen en ging naar een tweetal
nieuwe bijeenkomsten- Op één daarvan
bracht mr. Rank, president van Odeon
Properties, verslag uit aan de president
van Odeon Theatres, mr. Rank.
Voor een uitverkocht huis van de Ode.
on Theatres hield mr. Rank daarop voor
de eerste maal zijn redevoering. De ver
makelijkheidsbelasting doodt de films,
verklaarde hij. Mr. Thomas probeerde
er nog een woord tussen te krijgen, maar
mr. Rank herinnerde hem er aan, dat hij
geen aandeelhouder was van deze maat
schappij. Mr- Rank en mr. Davis stel
den daarna elkaar aan.
Om half drie hield mr. Rank, als pre
sident van Gaumont British, voor de
tweede maal zijn rede. Daarna verdween
hij naar een particuliere bijeenkomst,
maar was 11 tijd terug om als president
van de British and Dominion Films om
vier uur voor de derde maal zijn rede
te houden, woord voor woord voorgelezen
van het papier.
Verleden week was het in Landen: J-
Het is intussen niet alleen mr Rank, die
het moeilijk heeft. De British Lion Film
Corporation, voor welke maatschappij Sir
Alexander Korda als adviseur voor de
productie fungeert, heeft een verlies van
£1-388.797 aangekondigd. Dit bedrag is
verloren op films, die- meer dan
4-000-000 hebben gekost. Tevens blijkt
uit het jaarverslag, dat de leningen aan
British Lion voor de productie van films
van de banken en van de onder staatsbe
heer staande Film Finance Corporation
van 733.000 zijn gestegen tot 3.128.000.
Niet alleen c&mmerciëel, maar ook
moreel blijkt de filmindustrie gedurende
het ten einde lopende jaar een slechte
beurt te hebben gemaakt.
„De Amerikaanse en buitenlandse films,
die in 1949 zijn geproduceerd, hebben een
moreel dieptepunt bereikt", aldus heeft
Mgr. W A- Scully, bisschop van Albany
en voorztter van het Catholic Bishops
Committee on Motion Pictures" verklaard.
Van de films, welke door het Legion o*
Decency, de katholieke keuring in Ame
rika. werden goedgekeurd, kon 24% we
gens de algemene strekking of wegens
bepaalde scènes niet door de beugel en
moest worden afgekeurd- Niet alléén in
aantal, maar ook in soort en graad waren
de films dit jaar in moreel opzicht veel
en veel minder dan in vorige jaren.
Hollywood is op het ogenblik bezig, al
zijn beste films op de markt te gooien
eer het jaar ten einde loopt, in een
poging om Engeland nog op het laatste
moment de Academie prijs voor de beste
film af te snoepen. Het zit er n.1. lelijk
over in. dat er zoveel mensen zijn, die
voorspellen, dat de Engelse film „The
[Tallen Idol" (Een Kind klaagt aan) van
de regisseur Carol Reed met Sir Ralp
Richardson, de Franse actrice Michéie
Morgan en Bobby Henrey in de hoofd
rollen. met die eer zal gaan strijken.
De Oostenrijkse filmregisseur G. W- Pabst
zal begin volgend jaar in Italië een film
gaan maken over het leven van Paus
Bonifacius VIII. De rol van de Paus za)
worden vertolkt door de Duitse acteur
Emii Jennings. De scènes in de open
lucht zullen in Rome en Florence worden
gedraaid.
99
99
0.18
0.10
0.43
0.24)3
Ons lichaam heeft om in stand te blij
ven voedsel nodig, dat uit verschillende
stoffen bestaat. Brood en groente bijvoor
beeld mogen kostelijke voedingsmiddelen
zijn; van brood of van groenten alléén
kunnen wij niet leven. Daarvoor zijn ook
stoffen nodig, die in verschillende andere
voedingsmiddelen voorkomen. Iedere
voedingsstof heeft in het menselijk li
chaam nu eenmaal zijn eigen taak.
De bouwstoffen bijv. zorgen voor de
'instandhouding van het lichaam, dat ge
heel uit diezelfde stoffen is opgebouwd.
Daar onze spieren, organen, beenderen
e-d. voortdurend slijten zolang wij leven,
moet onze voeding de nodige stoffen aan
voeren om die schade steeds weer te her
stellen.
'Verder heeft het lichaam nog brand
stoffen nodig om arbeid te verrichten en
op temperatuur te blijven en beschermen
de stoffen o.m. om voldoende weerstand
te houden te-gen ziekten.
Van de bouwstoffen zijn wel het be
langrijkst de eiwitten. Deze groep van
stoffen, die in samenstelling lijiken op
het kippen-eiwit (dat er zelf ook toe be
hoort) komt voornamelijk voor in onze
duurste levensmiddelen. Nu het voor ve
len een dringende noodzaak is om ook
op de voeding te bezuinigen, willen wij
de waarde van enkele eiwitrijke voedings
middelen van verschillende prijs eens
met elkaar vergelijken.
Men rekent, dat een volwassen mens
25 a 35 gr. dierlijk eiwit per dag nodig
heeft. Voor het overige kan het plant
aardig eiwit dat bijv. in aardappelen,
erwten ep bonen en graanproducten
voorkomt in onze eiwitbehoefte wel
voorzien.
Dierlijk eiwit nu komt voor in melk,
(ook in karnemelk en yoghurt, maar niet
in boter), kaas, ei, vlees (niet in spek) en
vis. Deze levensmiddelen kunnen dus el-
j kaar vervangen in ons' dagelijks menu.
Welk daarvan is het voordeligst?
Om dit te kunnen zien, moeten we
j eerst weten hoeveel eiwit in ei k van
deze vijf artikelen voorkomt. Gemaks-
I halve gaan we uit van vlees: m 100 gr.
Na in Crossfire" en „Gentlemen's Street" alle pathetiek en onwaardig
Agreement" de rassenhaat ten opzichte medelijden uitsluit- Bovendien lag aan
van Joden aan de kaak te hebben se- deze film, evenals aan de bovengenoem-
steid, gaat Hollywood thans over tot de, een ware gebeurtenis ten grondslag,
de strijd tegen negerdiscriminatie. waardoor meestal een sleer van authen
ticiteit ontstaat, die ontbreekt in de won-
Reeds in „Home of the Brave" bleek derlij ke verzinsels van de op bestelling
deze overschakeling, toen bet oorspron- ieverer.de scenarioschrijvers-
keiijk gestelde Jodenprobleem werd ver- „Lost Boundaries" verscheen oorspron-
anderd in een gelijk veriopend conflict keiijk als een aan de werkelijkheid ont-
tussen blank en zwart. En met „Lost leend verhaal in „The Reader s Digest",
Boundaries" van Louis de Rochèmont en waarin onthuld werd. hoe een nagenoeg
Alfred Werker is 'n serie negerfüms in- blanke neger twintig jaar lang als dok-
gezet, die. als altijd bij dit soort precaire ter zijn praktijk uitoefende in een „blan-
gegevens, de volstrekte eerlijkheid van ke" gemensehap en eerst door toevainge TVTel Ferrer alt dr Scott Carter in
intenties bij de makers in het geding omstandigheden genoodzaakt werd „kleur
brengt. Die eerlijkheid is zeker nog aan- te bekennen". Jllm „Verloren grenzen
wezig in de film van De Rochemont. ook De film begint in 1922 als Scott Mason aan d,eze documentaire stijl
al, omdat zijn documentaire stij] - men Carter promoveert tot dokter en door zn de geOeurtem^sen weergeeft zonder bu
itenluiere zich slechts „Boomerang". „13 lichte huidskleur moeilijkheden onder- na ooit t(H (r^se® t stoel" aanlei-
Rue Madeleine" en „The House on 92nd vindt bij zijn sollicitaties naai negerzie- ding te geven Def^ werkwijze biedt
kenhuizen in het Zuiden der V S.. terwijl grote voordelen. Ei dwingt tót ^nvóud
zijn neger-zijn het Noorden voor hem »n beperking, dio AooT le damera een
sluit CarternraHe" ^3 3!? vn?n<len b?' eerste vereiste zijn en zij voorkomt vaIse
sluit carter, de aandacht met meer te sentimenten, due in dit eeval averechts
vestigen op zijn ras en dit brengt hem ,0UdeD kunnen werken
VS »en oost aar, het ziekenhuis te Ports- Maar zy houdt ook grote gevaren in
m°* S1e Keenhf Wj? K** vooraf bijeen Mm met^ee*^rbfg
faorf K-eenham in de staat New Eng- weinig gevarieerd gegeven. Dan zijn an-
1 d-ere kwaliteiten nodig om de aandacht
Twintig jaar lang weet Carter zijn ar- 1 te boeien dan het droogweg noteren van
stammmg geheim te houden, zelfs voor feiten en gebeurtenissen. Dan moeten de
zijn beide kinderen, maar als de oorlog reportagebeelden door hun samenhang en
is uitgebroken en hij zich wil opgeven opeenvolging innerlijke spanning en be-
als officier van gezondheid bij de Marine, wogentheid meekrijgen en sterke sugges-
blijkt uit een onderzoek van het Depar- ties-uitstralen. Deze graad van innerlijke
tement, dat hij neger is en als zodanigontroering bereikt De Rochemont maar
geen hoge post bij de vloot kan bekie- een enkele maal en daarom is zijn film
den. Carter moet nu zijn kinderen op de wat koel en droog. Zij vervalt in een an-
hoogte brengen en ook Keenham komt der uiterste: dat van te grote gereser-
achter het geheim. Een humane preek veerdheid. Maar zij is eerlijk, zij dient
van dominee Taylor voorkomt dan een en goede zaak en zij moet daarom door
breuk tussen de onnadenkende bewoners iedereen worden gezien, die niet alleen
en hun hoog gewaardeerde dokter. amusement en sensatie in de bioscoop
Zoals gezegd, alle pathetiek ontbreekt zoekt. C B.
vlees komt ongeveer 20 gr. eiwit voor-
Wij hebben nu onder elkaar gezet, in
welke hoeveelheid van de andere vier
voedingsmiddelen eveneens 20 gr. eiwit
voorkomt en wat die hoeveelheid gemid
deld kost.
100 g vlees af 3.50 p kg 0.35
200 g magere vis
(niet schoongem.) 0-90
200 g vette vis
(panharing) a 0-'5O
3 eieren a 0.16 st.
77 g kaas 40 a 3.20 kg
6,2 dl (ruim 4
kopjes) melk a 0.21 Itr- 0.13
Na de haring (die we waa t chijn-lijk niet
iedere dag zullen eten) blijkt dus melk
het goedkoopste dierlijke eiwit op te le
veren. Daarop volgt de vis. dan de kaas,
vervolgens het vlees en het duurst zijn
de eieren.
Wie dus geregeld veel melk gebruikt
(bijv. in de vorm van pap of verwerkt in
stamppot, soep of purée) kan toe met
minder vlees, eieren, enz., zonder zijn
gezondheid tekort te doen. En ook ue vis
kan ons helpen om op een verantwoorde
manier te bezuinigen.
Nu hebben we met één punt nog geen
rekening gehouden: behalve het eiwit,
bevatten al deze levensmiddelen nog an
dere stoffen, die voor onze gezondheid
van belang zijn. Dit zijn: verschillende
vitamines en voedingszouten, koolhydra
ten en vet. Maar ook in dit opzicht slaan
melk en vis een goed figuur al blijft
variatie altijd gewenst.
Tot slot nog enkele wenken.
Inplaats van kippeneieren kunt U even
goed eendeneieren gebruiken mits ze
10 minuten gekookt of dubbel gebakken
zijn. Goedkope vissoorten doen in voe
dingswaarde voor de duurdere niet on
der. En de melk kan af en toe eens ver
vangen worden door de even eiwitrijke
(maar vetarme) karnemelk.
Wij hopen u met deze cijfers en feiten
wat te kunnen helpen in uw strijd tegen
die duurte!
(Voorlichtingsbureau v. cL
Voedingsraad).
J~nog slechts gedeeltelijk overeind staat en geheel recn.cs de
dat
Ons Romanlii j voegsel
KORTE INHOUD VAN HET VOOR
AFGAANDE:
Sir John Ryman nodigt in zyn huis
een paar families uit om de verloving
van zijn pupil. Eva Chauncey, met Fe
lix Mountain, 'n jonge dokter uit Lon
den, te vieren. Zij ontmoet daar o.a.
haarneef Michael, die op Eva verliefd
is. Men spreekt over het oude huis en
op verzoek van Eva haalt Ryman een
oud boek, dat de hele familiegeschie
denis van het huis bevat. Zelfs een geest
komt er aan te pas.
Er is in het familieboek voorts sprake
van een geheime gang en er staat iets
in over een dikke boom. Om de gespan
nen sfeer wat te breken, gaat Sir John
enkele messen halen om die aan het
gezelschap te tonen.
Ais iedereen naar bed is, bespreekt
Sir John met Pülington, zijn zaken-
compagnon, een belangrijke transactie.
Later wordt hij dood op e enstoel in de
bibliotheek gevonden met een van de
messen in zijn hart.
4).
Wees niet zo vervelend, Arthur. Ik
zou mijn alibi kunnen bewijzen.
Bedoel je door mij?
Natuurlijk.
Wees daar maar niet te zeker van-
Jk geloof niet, dat eed echtgenoot in deze
omstandigheden als getuige meetelt. En
daarenboven zouden zij waarschijnlijk be
weren, dat ik medeplichtig was. Je zou
beter doen als je absoluut je mond hield
Maar dat was voor Edith England een
raad, die goed was voor iemand die de
volmaaktheid beoefende.
Neem geen notie van hetgeen dat
mens zegt, troostte Mountain zijne ver
loofde en duwde haar met zacht geweld
terug in de leunstoel, waaruit zij zo juist
was opgesprongen; hij sprak zo zacht, dat
de andere leden van het gezelschap hem
niet konden horen. Er is geen mens, die
ooit notitie van haar neemt.
Maar het i swaar, Felix. Het is toch op
vallend, dat Michael de enige is, die wij
niet gezien hebben. Waarom is hij niet
beneden gekomen, ten minste als hij
beneden kan komen?
Juist kwam Milton terug, met Pilking-
ton aan zijn arm.
De politie zal spoedig hier zijn, stel
de hij hem gerust, terwijl hij hem een
leunstoel bezorgde. Eva schrok. Zijn
kaarsrechte houding, zijn energieke ge
laatstrekken, 't mooie intelligente hoofd,
dat alles scheen sedert een uur verdwe
nen. Hij was slap en als vernietigd. Hij
bleef, waar de ander hem had neergezet
en deed geen moeite om te spreken of te
luisteren.
Milton ging naar de dokter.
Ik ga naar boven. Hou hen rustig,
als U kunt. De arme Pilkington is hele
maal ontdaan. Geen wonder! Lelijk, een
man in zijn eigen huis te vermoorden!
Is U er dan zo zeker van, dat het
iemand in zijn eigen hus is? vroeg
de jongeman langzaam.
Ik ben zo even met Wilson eens
overal gaan kijken. Elke deur is ge
sloten en elk raam is didht. Vreemd,
dat Ryman zijn e gen levensbeschrijving
had ontworpen en dan deze anti
climax!
Hij scheen een ogenblik na te den
ken wat het publiek maken van de
moord betreft. Daarna draaide hij zich
om en wilde weggaan. A propos, de
sleutel van de bibliotheek is hier. Hij
legde hem op de schoorsteenmantel.
Om de achterdocht van mrs. England
te vermijden.
Plotseling keek de majoor op.
Als U er niets op tegen heeft,
Milton, zou ik met U naar boven wil
len gaan. Niet terwille van Dale, na
tuurlijk, maar van miss Ryman. Zij
zij zal er wel niet veel om geven, dat
een van de kennissen van haaf .broer
om vijf uur 's morgens bij haar binnen
valt.
De schrijver knikte even, en was
heimelijk nieuwsgierig of de kleine
roodharige man hem van de misdaad
verdacht.
Ik denk, dat hy graag van zijn
vrouw weg s nu, mompelde Moun
tain, maar Eva zeide niets. Hij keek
de zaal rond, van Pilkington, bleek
en geschokt aan het verste einde, naar
Lucy Devereux, zenuwachtig en aan
gedaan en van haar naar Mrs. Eng
land, echt n'euwsgierig en die van de
toestand enorm genoot, maar Mrs.
Milton, die sedert de ontd'/king van
het lijk slechts een enkele keer gespro
ken had. Zijn blik bleef rusten op Eva
wier gelaat door smart vertrokken was
en waarop een eigenaardige angst
stond, d e hij maar niet kon begrijpen.
Het scheen een opzichtige vergadering,
toen zij zo slordig in de oude zaal bij
elkaar zaten. Daar was gèen waardig
heid, geen moed bij hen; het waren
kleine mensen, onnozele mensen.
De opeenvolgende geslachten van de
Ruperts, verklaarden luide, dat zij
niet hunne voorzaten waren en keken
hen met een bittere grijnslach aan.
Wanneer wij twist hadden, maaK-
ten wij de zaak uit als edellieden, zeide
zij trots, wy doorstaken niemand in de
rug of gaven niet toe, dat onze zaken
door burgers werden geregeld. Wy ge
droegen ons zoals mannen in on?-e positie
zich moesten gedragen. Het was eerlijk
en er was gelijke kans en de duivel
mocht de verliezer halen. Hetgeen hy
zonder twijfel altijd gedaan had-
Hy werd uit zijn droom wakker ge
schud door het meisje aan zijn zijde.
Er is iets, dat je niet weet, Felix-
Iets, dat ik je zeggen moet- Ik zou
heel bijzonder gewenst hebben, dat Mi
chael niet was weg gebleven. Ik, ik ben
vreselijk bang- En heb je dat gelaat
van Mary Ryman gezien? Er is hier
iets dat ik niet kan begrijpen. Zij scheen
zo zorgeloos, bijna alsof zij het ver
wacht had.
Je laat je verbeelding te zeer de
vrije teugel, zeide hij teder. Dat is
volstrekt niet mogelijk. Miss Ryman is
de zuster van je voogd, terwijl Dale
Felix, ik kan het niet vergeten- Nog
geen twaalf uur geleden stonden wij
in de gang en hoorden Guardy zeggen:
„Het is uit met jou," en Michael ant-
woorde: „Ik heb U nu gewaarschuwd.
Wat er ook moge gebeuren, ik heb geen
schuld." En later schreeuwde Guardy:
„Een verrader! Michael! Een vuile ver
rader!" Wat moest dat betekenen?
Maar inplaats van te antwoorden,
zeide Mountain peinzend:
Veronderstel dat men je vraagt of
je iets weet van een twist tussen hen
beide, wat zeg je dan?
Dat ik er niets van weet- En ik
weet er ook, niets van: Ornaat wij iets
hebben afgeluisterd, dat voor ons niet
bestemd was, hebben wij volstrekt geen
recht dat publiek te maken. En toch,
indien hij deze nacht beneden is geweest,
en Guardy hier trof, en zij opnieuw
in twist geraakten- Hij is altijd zo
roekeloos geweest, en hij zal nooit aan
de gevolgen leren denken.
Zij zweeg een ogenblik en zei daar
na kalm:
Felix, ik ga eens naar boven om
te zien waar Michael is.
O neen! liefste, het zou het ergste
zijn, wat je kon doen.
Dat geeft niets. Als hij bij toeval
iji d./.e zaak betrokken is, wil ik niet,
dat jij als medeplichtige genoemd wordt,
noch nu, noch later- Wat denk je? Hem
te waarschuwen, dat hij verdacht kan
worden? Hij is de eerste, die zulks be
seft.
Felix, hij kan het niet geweest zijn,
nietwaar? Zeg, dat je het niet gelooft-
En toch, en toch, waarom sloop hij in
het huis rond deze morgen om twee uur?
Twee uur! Mijn God, dat was het
ogenblik, dat Ryman vermoord werd!
-- Ik weet het. Ik zou dat voor niets
ter wereld aan iemand anders vertellen,
maar ik hoorde deze nacht iets en ik
dacht, dat het misschien de geest was.
Ik héb nooit een geest gezien, Feiix,
oti ik wilde al die anderen de baas zijn-
Ik dacht, dat ze mij wel zouden geloven,
als ik zeide, dat ik Hem werkelijk ge
zien had, en daarom opende ik de deur,
en loerde naar buiten en daar kwam
Michael de trap op kruipen als een Kat-
Hoe weet je dat het Michael was?
Je kon toch niet. in de duisternis zien-
Ik ben overtuigd, dat hij het was.
Denk je, -dat ik niet blij zou zijn, als ik
kon veronderstellen, dat het iemand an
ders geweest was?
Maar je hebt zijn gelaat niet ge
zien?
Neen, maar ik geloof niet, dat ik
mij kon vergissen.
En ga je dat aan de politie vertel
len?
Neen, antwoordde zij terstond, vol
strekt niet.
Maar als je er zeker van bent, Eva?
Ik Heb feitelijk zijn gelaat niet ge
zien, ofschoon ik zeker ben, dat bij het
was. Ik kon hem niet vei-keerdelijk voor
Michael houd Maar ik zal dat niet
aan de politie zeggen.
Denk je clan in je hart, dat hij
schuldig kan zijn?
O, ik weet het niet. Neen, ik weet
zeker, dat hij geen schuld heeft. Maar
onschuldigen zijn vroeger ook wel op
gehangen.
Indien Dale onschuldig is, zal hij
wel in staat zijn te verklaren, waarom
hij op dat uur door het huis liep. Als
hij het niet is.-
Hij is onschuldig, riep de nicht van
Michael hartstochtelijk uit. Ik weet, dat
hij onschuldig is. Als ik gevraagd word
zeg ik, dat ik iemand op de trap hoorde,
maar dat het te donker was om te zien,
wie het was.
En als je gevraagd wordt, wie je
wel denkt, dat het geweest is?
Ik zeg dan eenvoudig, dat ik het
niet weet.
Het was haar verloofde duidelijk, dat
zij niet zo heel vast overtuigd was van
ae onscnuid van haar neef; als zij by
net oncternouci tussen hem en Milton
tegenwoordig was geweest, zou zij nog
minder op naai gemak geweest zyn.
De schrijver, die zijn gezel had opge
dragen de beolenden te wekken, vond
de deur gesloten, en klopte dringend om
toegelaten te worden.
Wie is daar?, vroeg Dale ongedul
dig.
Milton, doe eens 3a'
Het duurde een ogenblik, toen werd
de deur wijd geopend en Dale zeid
Wat is er toen? Het is nog geen vijf
uur.
Milton kwam vlug binnen en sloot de
deur. Maar op het eerste gezicht van
zijn medegast, hield hij zyn nieuws voor
zich.
Zo, zo!, U maakt er nog al een
nacht van!
Hij wierp een blik op het bed, dat
niet beslapen as.
Op de vloer lag een kleerkoffer, half
gevuld met verschil ende kledingstuk
ken, die er wanordelijk in gestopt wa
ren. Hij zelf had slechts de jas uitge
daan, die hy de vorige avond gedragen
had en een kamerjapon over de andere
kleren aangetrokken.
Dale kleurde.
Ik ben bezig geweest, verklaarde
hij kort; wat is er aan de hand?
Milton vertelde het hem op zijn ge
wone ruwe wyze.
Ryman is vermoord-
Hij hield het gelaat van Dale in het
oog; terwijl hij sprak- Maar Dale zeide
een tijdje niets. Daarna vroeg hij nieuws
gierig:
Vermoord! Ik veronderstel, dat U
daar zeker van is?
Ik denk niet aan een ongepaste
grap.
De volgende woorden van Dale wa
ren een verrassing voor ziin metgezel-
Ik heb hem gewaars t uwé, zeide
hy, het is zijn eigen schuld
U waarschuwde hem, waarvoor?,
vroeg de andere-
Dale antwoordde echter niet op de
vraag In plaats daarvan vroeg hy:
Wie heeft het gedaan? Weet iemand
het?
De schryver haalde de schouders op.
Wie zal het zeggen? De familiegeest
U ik- Dat moet de politie ontdek-
ken,
Maar, dat is gemeen- Wanneer ge
beurde het?
Omstreeks twee uur volgens Moun
tain. Ik voor mij persoonlijk ben geneigd
te geloven, dat de Afrikaanse goden ten
slotte wraak genomen hebben. U zult
zich wel herinneren, dat ik Ryman zeide.
dat zij zulks zouden doen-
Maar in ernst, heeft niemand ver
moedens? vroeg Dale bleek.
Waarschijnlijk meent iedereen
behalve ik zelf zeker, dat hij het weet,
maar het is ook waarschijnlijk, dat onze
conclusies nauwelijks overeenkomen. Zo
als ik «U biivoorbeeld vertelde, denk ik,
dat de Af-jfkaanae goden er in betrok
ken zijn- Ik zou U niet gestoord heb
ben, ging hij na een bijna onmerkbare
pauze vriendelijk voort, maar men meen
de. dat U het tweede slachtoffer waart,
daar U nog niet verschenen was.
Ik? Waarom zou ik een slachtoffer
zijn.
Omdat U blijkbaar het enige lid
van het gezelschap is, dat geen vrees
toonde, noch nieuwsgierig was. Ik had
gedacht, dat het lawaai, door miss Deve
reux gemaakt. Ryman zelf zou gewekt
hebben.
Heeft zii het ijjk ook gezien?
Volstrekt niet: met haar was het
veel eigenaardiger. Zij zag de geest.
Wat? De moordenaar?
Hoe weet ik dat? Zy zag eeiVoudig
de geest. Die twee zijn misscin,wei
synoniem. De buitengewoon gemelijk
uitziende dude heer, die de muur van de
eetzaal versiert, heeft zich misschien
verzet tegen het bezit van Ryman. Ik
kan het niet zeggen.
Wat er van zij. het is een fei.., dat miss
Devereux de familiegeest zag en vijf
minuten later werd sir John dood in de
bibliotheek gevonden.
Weet mis Chauncey het?
Jawel. Het heeft naar het ergste
van alles getroffen.
Dat gelooi ik wel. Hy hield weer op
alsof hy nu pas het tragische van de
toestand begreep. In Gods naam, Milton,
wie kan het zijn? Iemand, die op het
ogenbiik in huis is?
Het schijnt zo. Ik heb geen vermoe
den wie de misdadiger is, omdat ik de
meeste gasten gisteren pas voor het eerst
zag. Ik weet niet ie van hen zou wen
sen met hem af te rekenen.
Het is een vrij grote rekening, die
op deze wijze moet betaald worden.
Werd hij doodgeschoten?
Neen. Dood gestoken met een van
die Afrikaanse messen. Beneden in de
bibliotheek.
Maar de reden? Is er gestolen?
Voor zover ik weet, niet. Wij heb
ben er niet over gesproken.
Hij keek naar de kle koffer.
Is U aan het inpakken?
Ja, een beetje.
Gaat U zo spoedig weg?
Dale knikte somber. Toen schoot hem
plotseling een gedachte door het hoofd.
Tenzy de politie verlangt, dat ieder
een nog wat blijft.
Dat zal waarschijnlijk het geval
zijn. Intussen wach'.on wij beneden op
hare komst. Zoals ik U reeds gezegd
heb, weet ik niet veel van de juiste ma
nier van doen in gevallen a/s deze, maar
wij laten aj de kamers zoals zij zijn, tot
dat het onderzoek van de politie is afge
lopen.
Dale knikte en volgde hem uit de ka
mer. Terwijl zij langzaam en stil naar
beneden gingen, liet hy zyn hand los
langs zijn lichaam hangen, in vroeg zich
af, hoelang het nog zcu duren, voordat
hij een hand op zijn schouder zou voelen
en voor de rechter zou gebracht worden,
om zich voor de moo op Ryman te
verantwoorden; en zijn verbeelding ging
nog wat verder en hij zag zich onmid
dellijk op het schavot met het koord
van de beul om zijn hals, terwijl dit
koord langzaam werd aangehaald. Hij
was overtuigd, dat Milton hem verdacht:
daar was zijn twist met Ryman de vori
ge namiddag (niemam wist er i ts van,
of toch wel?>; da- r was de half ingepak-
t koffer, zijn eigen niet beslapen bed,
zijn plotseling besluit om het lis te
verlaten dat alles vormde een keten
tegen hem. Voeg daarbij het feit. dat hij
zich sedert de vorige avond nog niet
ontkleed d
Hij liet deze vrees varen en begon zich
ovër zijn nicht, ongerust maken. Van al
degenen, die thans in huis waren was
zij waarschijnlyk de enige behalve
Pilkington die werkelijk de dode man
beminde. De anderen huldigden hem
toonden hem eerbied, hielden misschien
van hem, maai' beminden hem niet Zelfs
Mary Ryman niet. Maar ook was er
iemand, die hem zo wanhopig haatte
dat hy de trap kon afkruipen als een
dief en hem in de donkerte doden hem
overvallen, als hij niet op z^jn hoed™
was? En waarom? Hij herinnerde zich
zun eigen twist, Hoe groot moest de
bittere vijandschap zijn van een man,
uat hij zo ver kon komen?
Maar beneden was itemand. die nog
altijd als een ledepop in de leunstoel
geduwd lag, waarin hy een kwartier
vroeger geplaatst was en de enige, die
heel goed wist, welke de reden was ge
weest. Want had een eerste blik hem
overtuigd, dat zijn vriend en vennoot
dood was. een enkele se-- nde was ook
voldoende geweest om hem 'e tonen,
dat de brandkast open en de lade, waar
in hij het document die vorige nacht had
gelegd, ledig was- Hij die dan ook naar
ben-eden was geslopen en John Ryman
vermoord had, had niet slechts zyn le
ven genomen, maar ook die gewichtige
overeenkomst, die millioenen ponden be
tekende voor hen, die dit stuk onderte
kend haddien.
HOOFDSTUK IV
Nauwelijks had miss Ryman zich bij
de gasten van haar broer in de eetzaal
gevoegd, of de stilte werd verbroken
door het gedruis van een motorfiets-
Een ogenblik later klonk de bel aan de
voordeur en Wilson die een overjas
over zijn nachtgewaad had aangetrokken,
opende de deur.
Het was een inspecteur van politie,
dile binnen kwam, een jonge man met
levendige gelaatstrekken en een buiten
gewoon lang hoofd, dat met een massa
zwart haar bedekt was. Milton ontmoette
hem in de vestibule en gaf hem vlug
een verklaring van de feiten.
Is niets aangeraakt? vroeg de in
specteur, wiens naam Cartwright was-
De schrijver stelde hem in dat opzicht
gerust
Ik ben bang, dat memand van de
'gasten naar z'n kamers kan terugkeren,
voordat alle onderzocht zijn, sir, de
kamers bedoel ik natuurlijk, zeide hy.
Men stuurt een bijzondere detective voor
dit geval, daar sir John zelf vermoord
is. Hij is in heel korte tijd hier, bij wijze
van spreken, sir.
Niemand van de dames heeft gele
genheid gehad om zich te kleden, opper
de Milton Zijn er redenen, waarom zij
geen verlóf zouden kunnen krijgen, om
wat anderS aan te trekken?
Cartwright schudde het hoofd.
Daar ik zie, dat zij voor het ogen
blik allen in het zelfde vertrek z jn,
zal ik al de kamers moeten verzegelen
tot aan het onderzoek. Maar als iemand
mantels of dekens of iets dergelyks
nodig heeft,...
Zij zijn voor het ogenblik vrij goed
voorzien denk ik. Er is een kast in de
vestibule, waarin een heleboel reisde
kens zijn en wij hebben hun die ter
hand gesteld. Ik veronderstel, dat hun
kamers weer beschikbaar zullen zijn,
zodra het onderzoek is afgelopen
Zeker, sir. Ik geloof, dat men mr.
Drewitt stuurt Ik denk wel niet, dat
hij lang zal wegblijven.
Inderdaad bleef hij niet lang weg,
maar voor hen, die moesten wachten,
scheen de tijd eindeloos.
Drewitt was betrokken geweest in het
Armitagegeval, waar een schijnbaar bra
ve zoon zijn vader in koelen bloede had
doodgeschoten en daarna alarm had ge
maakt. Het waren zekere gevolgtrek
kingen door Drewitt gemaakt, gesteund
door bewijzen, die met overleg gezocht
waren om zijn bewering te bewijzen,
die Paul Armitage hadden doen gevan
gen nemen en hem aan de galg hadden
gebracht. Zo reisde hij naar Streatfield
Manor om de moordenaar van Sir Jonn
Ryman te ontdekken.
Hij is van achteren dood gestoken,
zeide hy tot Pilkington. die weer een
beetje was bij gekomen, dat Diykt ten
minste duidelijk uit de wyze waarop
het mes in het lichaam werd geploft.
Met een vergrootglas onderzocht hij
het handvat van het wapen.
Hij droeg handschoenen, zeide hij
kortaf. Ik behoef geen vingerafdrukken
te zoeken- Het mes ziet er vreemd uit.
Heeft het vroeger ?1 iemand gezien?
Het is er een van een paar Het
ander hangt aan de muur achter U.
Drewitt ging door zaal en onder
zocht het tweede mes- Zonder iets te
zeggen hing hy het weer op zyn plaats
en zette het onderzoek voort. Het ven
ster was. zoals Milton had gezegd, van
de binnenkant gesloten en er was niets
bijzonders aan de buitenkant te zien.
Na enkele ogenblikken ging hij van het
dode lichaam naar de tafel, die met
papieren bedekt was. Maar hij hoefde
er geen aan te raken. Zijn eerste blik
bewees hem dat Hij ging naar Pilking
ton tussen zyn vingers hield hij een
klem stukje papier, ongeveer zo groot
als een visitekaartje-
Kunt U mij zeggen of dit^over U
bekend is, een van de persoonlijke codes
van sir John B?, vroeg hy scherp.
Hij reikte hem het papier over, terwijl
hy sprak. Met rode inkt waren er twee
woorden op geschreven:
NEMESIS- LONDEN.
Pilkington, wiens wilde gelaatsuitdruk
king weer erger werd, keek er naar met
onrustige ogen.
Ik weet zeker van niet Mag lk U
vragen, waar U dit vond?
Op deze tafel onder die zilveren,
vos, die pressepapier. Het ügt voor de
hand, dat de moordenaar het daar met
opzet' heeft gelegd.
Hy legde het in zijn notitieboekje,
terwijl hy sprak.
Het schijnt ook wel, dat hij ofwel
in dit huis is of door een medeplichtige
werd binnengelaten- De afwezigheid van
enige verdachte tekens op deuren en
vensters bewijst dat. Wie heeft sir John
het laatst in leven gezien?
Ik denk, dat ik dat wel moet
geweest zijn behalve de moordenaar
natuurlijk. Wij hebben tot bijna één uur
gepraat over een bijzonder vertrouwe-
ïyke zaak, die mij uit de stad hierheen
bracht- Ik zou deze morgen weer ver
trokken zijn-
Ik meen, dat sir John hier verbleef
op uitdrukkelijk bevel van zijn dokter
en zich niet met zaken mocht bezig
houden?
Als algemene regel, ja. Maar dit
was een zaak, waar bijzondere haast bij
was, en die niet uitgesteld kon worden.
Het was noodzakelijk dat hy een stuk
ondertekende en terstond.
En is dat gebeurd?
Ik ben bang dat het tevergeefs
geweest is- Het document is verdwenen.
Dat geeft ons in elk geval de be
weegreden aan. Als U spreekt van be
langrijk, dan denk ik, dat U grote finan
ciële zaken bedoelt
Grote? Verschrikkelijk!
Duizenden?
Millioenen, waarschijnlijk- Ik Er
lang ten zeerste, dat deze zaakde eerste
drié dagen niet publiek gemaft wordt.
Mocht dit gebeuren, dan is mislukkmg
zeker, terwijl het mog® d n m/u!" hj£
document terug te *'^riak H,l9
moordenaar thans °n£e* J? verbluft,
zoals U schijnt aan'f
Tenzij het vernietigd ls?
Een Dlotsellnge uitdrukking van wraak-
sierisen hartistocht verscheen op het
gelaat van Pilkington.
O Ja. Daaraan had ik nog niet ge
dacht- Zo is het mogelijk, dat al dit
werk, al deze uitgaven nutteioos zijn-
Maakt de dood van sir John de zaak,
welke ze ook moge zyn, onmogelijk?
—Helemaal, tenzy het stuk weer terug
komt. Zoals U zult vernemen, laat hij
het grootste deel van zijn fortuin aan zijn
pupil, miss Chauncey en het is onwaar-
schyniyk, dat zij zich met de speculatie
zal bezig houden. In elk geval zal de
tijd kort zijn- De overeenkomst is na drie
dagen niet meer geldig-
Ik neem aan, dat de moordenaar
dit weet, zed de detective droogqes. en
als dit zo s, zal hy het stuk wel niet
bewaard hebben. Maar het was ook
mogelijk, dat sir Jo-hn zijn poging een
beetje later zou hernieuwen. Anders
zou een lichtere wonde hem voor het
ogenblik buiten actie gesteld hebben
en de moordenaar was niet van plan,
die kans te wagen- Mag lk vragen,
welke de inhoud van het document
was?
Pilkington aarzelde.
Welaan, sir, drong de andere aan,
daar de zaak toch niet kan doorgezet
worden, kan U niets tegen het beant
woorden van mijn vraag nforengen.
Ik veronderstel zulks niet, stemde
de andere toe
(Wordt vervolgd).
