Alleen
't kabinet verantwoordelijk
voor de nieuwe koers
Nieuw Indonesië OP GANG
£,K.V.P. lucht haar hart over het
e§3» sr ssrw
Nogmaals „De Emmaüsgangers
De ZwarfeVos
R
Tussen steunen en heenzenden der
regering een derde mogelijkheid:
dulden
Indonesische vraagstuk
Er zijn kan$en op een redelijke uitkomst
Politieke verbinding tussen Indonesië
en Nederland absoluut noodzakelijk
Sukarno zwoer op de
Koran
Mr. Van Schaik
weer thuis
Jean de Coen geeft de strijd niet op
Kwart millioen
Nederlanders tekende
Communistische
splinterpartij in
W.-Dnitsland
ADIO
programma
MAANDAG 19 DECEMBER 1919
PAGINA -
Twaalf jaar geleden, in de gelukkige jaren, dat ik mij als hoog
leraar aan de wetenschap kon wyden, heb ik in Tilburg colleges
gegeven, welke kort d&arna in een boekje werden gebundeld. In
dat geschrift heb ik toen reeds dezelfde theorie verdedigd, welke
ik in Februari van dit jaar heb laten gelden bij het laten voort
bestaan van dit kabinet. Ik heb toen reeds betoogd, dat men niet
steeds mag concluderen tot verantwoordelijkheid voor het latere
beleid, als een minderheid zich op het kritieke ogenblik niet in
staat acht zijn opvattingen tot gelding te brengen.
Tussen het kabinet steunen en het kabinet wegsturen, zo ging
prof. Romme voort, moet daar zijn de derde mogelijkheid, name
lijk dat men het kabinet duldt. Tóen in Februari hebben
wij ons gedistancieerd van dit kabinet wij spraken toen van
een barst in het vertrouwen waarin toch onze beste ministers
zitting hadden. Maar de V.V.D. verklaarde toen, dat zij geen aan
leiding zag voor een barst in het vertrouwen, de I .v.d.A. zag de
heer Sassen zelfs niet ongaarne heengaan, de C.H.U. bleef het
kabinet steunen en dus kon de K.V.P. het kabinet alleen naar
huis sturen met behulp van de A.R. en de communisten. Maar,
aldus prof. Romme, dan zouden wü nog verder van huis zyn
geweest.
PROF. ROMME:
....ik heb met de keuze
geworsteld.
Partijpolitiek?
Mr. Loeff deed het liever
zonder Unie
Goede voorlichting ontbrak
Een kleine schermutseling
De kwestie der minderheden
In zijn rede had prof. Romme met
Kansen op redelijke uitkomst
Waarom deze vergadering
niet eerder?
Vier kabinetsformateurs
aangewezen
Geen moeilijkheden ontdekt
ZEEP- EN WASMIDDELEN
INDUSTRIE
Grote stijging productie en
verbruik sinds 1946
BENOEMINGEN IN HET
BISDOM HAARLEM
Door C. B. Booth.
Voor Ambon, Timor en
Minahassa
Prof. Romme voor de Partijraad
tr i.l.-.-l.I.n.'J Aar moest worden voor maatschappelijke
VerantwooraelijKtieia aer krachten, om aan die nieuwe vormgeving
K.V.P--ff actie
Dit was feitelijk het duidelijke ant-
nadere inhoud te geven, zo stelde hij
zich nu weer op een even reëel en posi-
un ---- - tief standpunt, dat men nu niet mokkend
woord, dat prof. Romme gakon blijven neerzitten, maar constructief
zeer aan de leden^ ais moest gaan meewerken met het oog ge
richt op de toekomst.
Daarvoor vroeg spr. zich af, welke
wegen en welke middelen geëigend wa
ren, om ginds voorlichting te geven, voor
al aan onze jongens, van wie zulke grote
offers zijn gevraagd en die dit nu meest-
tal niet begrijpen. De depressie onder
hen achtte hij niet gerechtvaardigd-
_Want er zijn kansen op een redelijke
uitkomst minister Stikker had dat in
de Kamer met een brief var., vooraan
staande industriëlen aangetoond - en
dat was dan aan het optreden van onze
soldaten alsmede aan de tweede politi
ële actie te danken. Want juist toén werd
een gewapende opstand allerwegen voor'
KVP Zaterdag in Utrecht bijeen, a s
wel aan de helr Oud, die bij het lndo-
iw-sië-debat in de Tweede Kamer M'
afwHzen van de verantwoordelijkheid
door pref- Romme voor het inslaan van
deze weg had bestreden.
Prof. Romme had m Febnmri ver
klaard wel verantwoordelukheid te wil
len aanvaarden voor het afwandelen
van deze weg, niet voor het inslaan er
van. En de heer Oud had Uit POlUieke
motieven gepoogd, die volle veï hnu_
«lelijkheid voor het geheel op de schou
ders van de KVP schuiven- Daarom
dit antwoord van de .fractieleider, dat
wij nog liever die dag m de Kamer zou
den hebben gehoord-
Op deze verantwoordelijkheid gmg
Prof. Romme in een uitvoerig betoog
bader in. Hij ging daarbij uit van dege
dachte, dat de uitkomsten van^
min 5^ritóh°vari hadvwmj es-tel d- En dat rele overeenkomst. In de coördinatie van in verhand met de kennis, die wij over
oom ,1, .tii/u het nrof Romme én voor i het buitenlands bpIri<l, in bet sluiten van; en weer van elkaar hebben, machtige
regering- Wat de overeenkomsten alleen na wederzijds i motoren zijn in de goede richting."
ivvt.n. totr^nmin is
overleg, alle bepalingen, welke niet zon
der betekenis waren-
Tenslotte verweerde prof. Romme zich
tegen het verwijt, dat hier partij-politiek
zou zijn bedreven in de slechte zin van
het woord. Hij noemde dit verwijt be
lachelijk en kwaadaardig- Immers én
Beel èn Sassen en de ministers, die zit
ten bleven in het kabinet, namen liever
een zakelijk conflict, dan hun mening
prijs te geven. En spr. legde er tenslotte
de nadruk op, dat de fractie niet andera
mocht handelen, dat er steeds het eer
lijke streven was geweest, om bij een
hechte verbinding Indonesië dezelfde
vrijheid exi souvereinit-eit te geven, die
onszelf zo lief zijn.
Op dit punt konden wij niet anders
handelen. De ontvoogding van Indonesië
moést na de tweede wereldoorlog een
fleit worden, dat sitond voor ons Katho-
li/ken vast. Dit moést het einde worden
van de kolonisatie, dat wisten wij en wij
hebben nooit voet gégeven aan welke
poging ook, om hieraan te ontkomen.
Prof. Romme eindigde aldus:
„De zekerheid van verworven souve-
hiervan tooh is afgeweken, maar de
heer Romme ontkende, dat zulks is ge
schied ten aanzien van de Uniegedach.
te. De Unie is een zaak van het pro
gram en het zou vreemd zijn, dit pro.
gramima te aanvaarden en de dag daar
na bezwaar tegen de Unie te hebben.
In het algemeen scheen men toen van
mening te zijn. dat die Unie een goede
staatkundige eis en richtlijn was.
Het grootste bezwaar van mr. Loeff
was juist, dat de fractie vasthield aan
die Unie, zoals in het rapport van het
Centrum voor Staatkundige vonning
was voorgesteld en waartegen hij van
meet af aan heeft geageerd. Zijn be
zwaren heeft hij te bevoegder plaatse
bij de K.V.P. kenbaar gemaakt, maar
er is nooit meer een woord op gerea
geerd- „U bent toch in het partijbe
stuur gehoord", merkte partijvoorzit
ter Andriessen op. „Het partijbestuur
was nu eenmaal tegen uw idee".
De fractie zou een geweldige troef in
h."inden gehad hebben, meende de heer
Loeff door de Unie te laten varen en
meer concrete dingen te willen. Nu
hebben we iets, zo zei hij, dat de naam
Unie niet meer verdient, (geroep ,,zeer
juist").
Dit is een zo veel lichter^ Unie, dat
men van Indonesische zijde zegt, dat
men haar wel van de lippen kan bla
zen- Had men daarnaast maar iets an
ders met meer ..hou-vast". Alles staat
nog op losse schroeven. Misschien is
er nog iets te bereiken door die veder,
lichte Unie te laten vervallen en an
dere zaken vaster en concreter te re
gelen. Maar dit moet worden overge
laten aan hen, die tot onderhandelen
bevoegd zijn.
Meent de heer Loeff waarlijk. zo
vroeg prof. Romme, dat we zonder
enige politieke verbinding %cor een
enigszins duurzame toekomst meer zou
den hebben bereikt?
En hartstochtelijk riep prof. Rom
me uit, dat hjj er vandaag nog van
overtuigd is, dat zonder politieke ver
binding Indonesië en Nederland in
de eerste halve eeuw zouden uiteen
vallen. Zonder politieke verbinding
zou men hij de huidige wereldont
wikkeling niet tot een behoorlijke
economische samenwerking en vrij
heid komen en op die grondslag heeft
prof- Romme de resultaten van de
RT.C. aanvaard en wil hij zijn eer
lijke medewerking geven.
Waarom ons niet beter voorgelicht?
Een andere vraag, die telkens gesteld
werd, ook ten opzichte van onze jon
gens overzee en zij klonk navrant on
der doodse stilte in de zaal toen wjj ze
hoorden uit de mond van de vader van
een gesneuvelde, die als het ware
smeekte om een antwoord op het
,,w;arom?M. Kort en bondig.
Welnu, prof Romme gaf het: Hun
aanwezigheid en hun actie zijn nood
zakelijke elementen geweest om te ko
men tot een rechtsorde, waarbij Neder
land niet van Indonesië en Indonesië
niet van Nederland wordt afgesohre
ven- Het was een noodzakelijk te ver
vullen plicht om tot samenwerking te
kunnen komen.
Een kleine schermutseling deed
zich voor tussen prof, Romme en de
heer Schroder, toen deze vroeg of het
juist is zoals „De Maasbode" en .,De
Nieuwe Eeuw" schreven, dat 13 leden
der fractie wel en 17 niet de heer Rom
me wilden volgen in het afwijzen van
de regeringspolitiek-
„U hebt het wel tegengesproken,
maaraldius de heer Schroder.
Prof. Romme: „Ik spreek het weer
tegen".
Fel wees prof. Romme ook af de be
wering van prof. Gerretson, dat Nieuw
Guinea voor wat de sguvereiniteits-
overdracht betreft gecedeerd is. Hij
noemde het voor een Nederlander een
schandaal zulks te zeggen. Het is tac
tisch het enig juiste hier over de toe
komst van Nieuw Guinea geen uit
spraak te doen. Wel moeten we begrij
pen dat ook deze aangelegenheid in het
teken van zelfbeschikkingsrecht moet
staan.
De ambtenaren voor wier belangen
de heer Vermeulen (voorheen secreta
ris van de Kath. onderwijzersorganisa
tie in Indonesië) opkwam, zullen we
zenlijk vrije keuze hebben om al of
niet over te gaan- Over de particuliere
werknemers is overleg in de fractie
gaande. Aan de 200.000 Indo-Europea
nen moet evengoed aandacht geschon
ken worden.
De soldaten in Indonesië worden be
handeld als soldaten van een wezenlijke
Uniegenoot.
opzet niet de kwestie der minderheden
aangeroerd, gezien hetgeen hjj daar
over in de Tweede Kamer had gezegd,
maar hetgeen te verwachten viel, de
Partijraad liet deze zaak niet onaan
geroerd.
Naar het gevoelen van prof. Romme
is aan de belangen van die minder
heden, wier verhoudingen hjj even
min kent als zij zelf, niet te kort
gedaan en de schade bjj het verwer
pen van de resultaten van de R.T.C,
zou groter geweest zijn dan de schade
die men nu helaas aan bepaalde min
derheden toebrengt-
Ir. Orie luchtte zijn verontwaardigd
hart over de houding van Engeland en
de samenwerking met de P v d A, maar
Engeland kunnen wij in de verdediging
van West-Europa niet missen en de
Tweede Kamer-fractie is van oordeel,
dat het zeker niet op haar weg ligt de
PvdA van zich af te stoten, wat ook
niet bij het algemeen Nederlands wel
zijn zou passen.
De dank aan prof. Romme en de
fractie van de heer Leesberg en het
compliment van een „openhartige en
magistrale rede", dat de heer Bouman
presenteerde, waren pleisters op de
schrijnende wonden, die de professor
met menige andere opmerking werden
toegebracht.
Zijn rede zal met die hij in het par_
lement hield in brochurevorm verschy'
nen.
De heer Andriessen constateerde aan
het slot dat de discussies het nut van
deze vergadering hebben aangetoond,
hetgeen z.i. zelfs de heer Loeff moest
toegeven.
Het Partijbestuur zal overwegen of
het vormen van een commissie van
voorlichting nog wenselijk is.
bereid. De goede kansen zag prof. Rom- --initeit enerzijds en daarnaast het feit,
me dan In de militaire missie, die naar dat 'n geografisch eiland in de tijd, waar-
Indonesië zou gaan, in de financiee!-eco- j in wij leven, onmogelijk 'n politiek eiland
nomische overeenkomst en !n de cultu- i kan zijn, deze twee realiteiten kunnen
KVP "wilde; hT^et_berëikt.
Vi».J crtzvl./"!
bereikt*' wat de regering zich tot aan het j
de geest en dikwijls ook naar de letter
•t KVP-program delete, d.w.z-, dat ook ae
regering 'n reële Unie wilde met n bui
end eompetentieveld voor haar eigen
^RomThiet aftreden van minister Sassen
verklaarde de regering in een oommuni-
qué nog een® met nadruk, dat er geen
Verschil was gerezen in het kabinet over
destaatsr^htelijked°elstellin^n^ln2alce
Indonesië; deze doelstelUngen
handhaafd. Minister Van Maareeveen
heeft dat later nog eens enkele malen
herhaald En toch zijn de uitemdehJk
Verkregen resultaten kwalijk in te pas
een in de gestelde conoeptie, zo kwalijK,
dat de regering in de M- v. A. bij het
Wetsontwerp souvereiniteit® - overdracht
moest verklaren, dat zij niet verwerke
lijkt zag, hetgeen haar vóór de aanvang
liter RTC voor ogen had gestaan.
Prof. Romme wilde hierop nadruk
kelijk wijzen, omdat 't dubbelhartigheid
Zou zijn het verkregen resultaat nu plot
seling voor te stellen als een succes. Het
doel was dus niet bereikt, maar er was
toch één belangrijk punt van verschil.
Ue regering was n.l. verantwoordelijk
Voor de richtlijnen, die zij ter nastreving
van haar doel had gekozen. Hiervoor nam
<le KVP dus geen verantwoordelijkheid
on zich en hier wordt nu, aldus prof.
Romme de fractie dubbelhartigheid ver
weten, omdat zij enerzijds de regering
niet n'aar huis zond en toch anderzijds
geen verantwoordlelijkheid wilde aan
vaarden voor de door de regering inge
slagen weg.
Hier had de KVP-fracMe te kiezen
en voor mij, aldus prof. Romme, was
dit een strikte gewetenszaak. Voor de
regering was de gekozen weg de
minst gevaarlijke en dat vooral in
verband met het internationale as
pect van deze zaak, voor mij was dit
de andere weg- Maar ik heb nooit
beweerd, zei prof. Romme, dat die
andere weg onfeilbaar was. Ik heb
met de keuze geworsteld, maar geen
aarzeling overgehouden.
Op 20 December 1948 hechtte de KVP-
fractie haar goedkeuring aan de tweede
politiële actie, waarin de overweging
Was verdisconteerd dat er internationale
reacties zouden volgen. Maar naar de
mening der fracties was er tussen De
cember en. Februari niiets zodanigs ge
beurd, dat een verandering wettigde in
die internationale rlcllUrJst van deze poli
tiek. Het kabinet zaë hn echter anders
en dit was 'dus alleen verantwoordelijk
voor hot inslaan van Qte K>€n
W Indien ik daarvoor die verantwoorde
lijkheid op mij zou moeten "S1™21?1
Ik moeten verdwijnen uit de politiek- wij
zijn verantwoordelijk, omdat WIJ de re
gering lieten aanblijven, maar niet voor
het inslaan van deze weg. En daarna
kwam spr- dan tot het betoog der derde
mogelijkheid het duldën waarvan
wij in de aanvang gewaagden.
Een ander punt was dat der centrale
verantwoordelijkheid, waarover prof.
Romme op het KVP-congres had gespro
ken.
Hij stelde hier nog eens eenvoudig het
feit, dat hij als leider der fractie grotere
verantwoordelijkheid droeg, wat men
echter niet zó moest verstaan, dat de
overige fractieleden slechts marionetten
zouden zijn- Maar indien er sprake zou
zijn van schuld in deze zaak, dan ben ik
de hoofdschuldige. Dit was duidelijker
geformuleerd, dan op het KVP-congres
en aldus zullen velen dit ook beter kun
nen aanvaarden.
H na betoogde prof. Romme. dat hem
dn- oewering, dat er niets uit de RTC te
voorschijn was gekomen, schromelijk
overdreven voorkwam. Er moge verschil
zijn in waardering, maar men was een
stemmig van mening, dat het verwerpen
van de resultaten der RTC zou beteke
nen het afschrijven van Indonesië voor
Nederland en van Nederland voor Indo
nesië .En juist zoals prof. Romme in de
aanvang van zijn rede had betoogd, dat
ln de politieke vormgeving nu een mijl
paal wm bereikt en er nu plaats gemaakt
(Van onze Utrechtse redacteur).
Uit en ter na heeft de Partijraad
van de K.V.P. de gehele Zaterdag in
zijn buitengewone vergadering te
Utrecht alles, wat met het Indonesi
sche probleem samenhangt, ln het bij
zonder de resultaten van de Ronde
Tafel-conferentie.^ besproken. Het
werd vrij Iaat in de avond, omdat
men het niet eens kon worden over
het al dan niet aannemen van een
resolutie, terwijl bovendien geen een_
stemmigheid bestond over de samen,
vatting, die de partijvoorzitter, de
heer J. W. Andriessen van twee In
gediende resoluties gaf.
Eéns was de Partijraad het er over.
dat de resultaten der R T.C- niet vol.
deden aan de verlangens van het Or.
gentie-program 1946 'nóch aan die van
het verkiezingsmanifest 1948. Een
deel wan de vergadering, met name
mr. Loeff en de heer Sybesma. zag
de desbetreffende resolutie echter ook
een verkapte goedkeuring van de
houding der Kath. Tweede Kamer
fractie en daar wilde het niet aan-
Tenslotte wenste de Partijraad geen
uitspraak in welke zin ook te doen,
alvorens de Éérste Kamer-fractie
haar houding heeft bepaald, hetgeen
niet betekende, zoals de heer An
driessen nadrukkelijk vaststelde, dat
men per se geen uitspraak wilde
maar, dat dit nu praematuur was.
Wel had prof. Romme toen hij de de
baters beantwoordde, zonder ook maar
enigszins invloed te willen uitoefenen,
op bet put van een uitspraak gewezen,
omdat de K.V.P-, als de souvereini-
teis-overdr;;cht binnen een week haar
beslag heeft gekregen, ten aanzien van
de Indonesië-politiek door de omstan
digheden dan programmaloos is ge
worcten- De soevereiniteitsoverdracht
is immers niet een eindpunt, maar een
beginpunt.
Waarom is de Partijraad oók niet
vóór de Tweede-Kamerdebatten bij
een geroepen? Een vraag, die door
meerderen gesteld werd- De heer H. N.
Smits (Kieskring Den Helder) ging zo
ver, dat hij. opkomend voor de „rechts
positie van het program" de Kamer,
afgevaardigden had willen binden aan
een uitspraak van de Partijraad het
■jparlement van de K.V.P.".
Als het gaat over een zaak, die nog
hangende is, komen wij daarmee vol
gens prof. Romme echter op een hel
lend vlak en zelfs de schijn moet ver
meden worden, dat men van de partij
uit de afgevaardigden min of meer on.
der politieke druk wil zetten. „Wij
moeten zo goed mogelijk naar de ver
wezenlijking van het program streven
de heer P Schroder (Limiburg) wilde
er een grafkrans op leggen maar
men mag niet van de afgevaardigden
eisen, dat zij zich daaraan te allen tijden
en onder alle omstandigheden moeten
houden".
Prof. Romme, zag in het geheel van
de politieke feiten ook geen reden, om
de fractie de boodschap mee te geven,
dat zü de vele andere hangende be
langrijke vraagstukken tot oplossing
moet brengen op de grondslag van Ur
gentie- en Verkiezingsprogram. zoals
Kieskring Den Helder in zijp resolutie
deed.
Bij interruptie merkte mr. Loeff
(Rotterdam) op, toen prof. Romme
diens fundamentele bezwaren tegen het
beleid van de fractie bezwaren noem
de tegen het partijprogram 1946, dat
Omtrent de beëdiging van Sukarno als
president van de Ver. Staten van Indo
nesië, wordt nader nog gemeld, dat in
de vroege morgen in de druilende re
gen al duizenden mensen naar 't grote
veld waren gestroomd voor de Kraton
van de sultan. Even over half tien begaf
Sukarno, in witte gabardine uniform,
met gouden epauletten als tekenen der
presidentiële waardigheid, zich met vaste
tred langs de 3000 aanwezigen in de
pendoppo, waar de plechtigheid geschied
de, naar zijn plaats. Hij was vergezeld
door Moh. Hatta en werd begroet door
Moh. Roem, de voorzitter, en Anak
Agung ,de vice-voorzitter van het comité
van voorbereiding voor de souvereini-
teitsoverdracht. Tevoren was door een
afdeling republikeinse soldaten de rood
witte vlag, die gebruikt was bij de pro
clamatie van de republiek in 1945. in de
pendoppo gebracht.
Na de komst van Sukarno verhieven
de aanwezigen zich van hun zetels om
twee minuten stilte in acht te nemen
voor de gevallenen. Voor de eedsafne
ming door de president van het republi
keinse hooggerechtshof, mr. Kusuma At-
madja, Werden gebeden uit de Koran
voorgelezen. Deze Koran werd gedurende
de eedsaflegging boven Sukarno's hoofd
gehouden.
Na afloop der plechtigheid en het uit
spreken van zijn rede, bracht president
Sukarno een groet aan de vlag en inspec
teerde. vervolgens de republikeinse troe
pen. Gedurende de rit naar zijn paleis,
werd hij door de menigte geestdriftig
toegejuicht.
President Sukarno bracht ook een be
zoek aan het ereveld van gevallenen in
de Indonesische revolutie.
De kabinetsformatie
Zaterdagavond begon het overleg met
de vertegenwoordigers der deelstaten
over de benoeming van de kabinetsfor
mateurs. De meeste deelstaten adviseer
den het driemanschap Hatta-Anak
Agungde sultan van Djogja. De verte
genwoordigers van Pasundan en Oost-
Sumatra noemden echter verschillende
Advertentie.
Het begint met onzuiver bloed. Onmerk
baar. Maar ais de eerste Rheumatische
Pijnen zich demonstreren -
komt het al gauw van kwaad tot erger.
En al gauw is er nauwelijks redden meer aan.
Tenzij ge de beroemde Kruschen-kuur te
baat neemt. Simpel als goeienavond trouwens,
helemaal niet nèèr, zelfs niet voor mensen,
die moeilijk innemen; en na korte tijd alleen
maar een goede gewoonte: iedere morgen
in Uw eerste kopje thee - of zo maar met
schoon water - wat Kruschen Salts, zoveel
als er op een echte cent gaat. Dat is dan je
reinste nieuwe energie voor Uw bloedzuive
rende organen, die al gAiw weer jeugdig
krachtig op gang komen en al Uw spieren
en gewrichten pijnigende onreinheden uit
bannen en afvoeren langs natuurlijke weg.
Laat bij wijze van proef de wondere werking
van Kruschen over U komen en verbaas Uzelf
over de weerkerende energie, die veerkracht
en dat bezielende gevoel, dat U weer bergen
zal doen verzetten. Kruschen is verkrijgbaar
bij alle Apothekers en Drogisten.
namen. Zondag heeft het overleg tot re
sultaat geleid. Met het genoemde drie
manschap werd als formateur aangewe
zen sultan Hamid II van Pontianak. Hat
ta is aangewezen als premier.
Sukarno heeft medegedeeld, dat hij
vier in plaats van drie formateurs (zo
als in de grondwet was aangegeven) be
noemd had, ómdat hij „een feilloze over
eenstemming wilde". Naar men ver
wacht, zal het kabinet heden gekozen
worden.
„Ik kom beslist niet pessimistisch te
rug", zei minister Van Schaik, toen hij
Zondagmiddag uit Indonesië op Schip
hol terugkeerde- „Bepaalde moeilijkhe
den met betrekking tot de souvereini-
teitsoverdracht heb ik niet kunnen ont
dekken, al wil ik hiermede natuurlijk de
mogelijkheid daarvan niet geheel uitslui
ten".
De minister zeide verder o.a. „dat er
in Indonesië geen noemenswaardige on
rust heerst. Ook van Indonesische zijde
wordt alles gedaan om orde en rust te
handhaven. De sultan van Djogja, die
optreedt als beveiligings-coördinator en
fnet wie de heer Van Schaik ook contact
heeft gehad, besteedt hier veel aandacht
aan.
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek heeft cijfers verstrekt over de zeep
en was. en reinigingsmiddelen-industrie
gedurende 1948 waaruit blijkt, dat de to
tale productie 170-203 ton heeft bedragen.
De waarde hiervan beliep 89.303.000. In
1947 en 1946 bedroeg de productie resp
134-090 en 88.325 ton met een waarde resp.
van 71.317.000 en 47 006000. Hiervan
bedroe de totale zeepproducite in 1948,
1947 en 1946 resp. 87.469, 70-480 en 45,161
on. De totale was- en reinigingsmiddelen
productie (geen zeep) beliep 82.734, 63 610
en 43.164 ton. De waarde van deze hoe
veelheden (zelfde volgorde) bedroeg
73.546.000, 57.389.000, 35 118.000.
15.757.000, 13-928.000 en 1.888.000
De waarde van het totaal veroruik aan
oliën, vetten vetzuren, overige grond
stoffen en hulpdiensten bedroeg
59.887.000 in 1948. 42.060.000 in 1947
en 22.704.000 in 1946.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft te Andijk (dekenaat Wervershoof)
een nieuwe parochie opgericht met de
titel van O. L. Vrouw Middelares van
alle Genaden en tot pastoor van de nieu
we parochie benoemd de weleerw. heer
A .Hooyschuur, die kapelaan was te Wer
vershoof.
Jean De Coen heeft dezer dagen te Rot
terdam voor een aantal Nederlandse en
Belgische kunstkenners en rechtsgeleerden
een uiteenzetting gegeven over een der
door hem verzamelde bewijzen voor de
echtheid van „De Emmaüsgangers".
Voordat de heer De Coen het woord
nam, vertelde de Rotterdamse kunstver
zamelaar van Beuningen onder welke
omstandigheden hij met de heer De Coen
had kennis gemaakt. Hij verklaarde dat
De Coen de stelling, die hij sedert 1946
heeft ingenomen, met betrekking tot de
echtheid van de Emmaüsgangers en het
Laatste Avondmaal nimmer heeft prijsge
geven. Hij legde er tevens de nadruk op
dat De Coen zijn onderzoek onder eigen
verantwoordelijkheid en geheel onaf
hankelijk heeft verricht.
Hierna zette de heer De Coen uiteen,
dat het argument van prof. Coremans,
volgens hetwelk van het doek de
„Emmaüsgangers" een stuk zou zijn afge
sneden (het stuk waarnaar zo naarstig is
gezocht in de villa van Van Meegeren te
Nice) niet juist is en hij legde hiervoor
een drietal bewijzen over. Deze bewijzen
zullen worden bekend gemaakt in het
rapport, dat over een tweetal maanden
het licht zal zien.
De heer Charles Meurice, directeur van
een chemisch instituut te Brussel, gaf
hierna een kort exposé over de chemische
aspecten van de bewijsvoering van prof.
Coremans.
„Prof. Coremans baseert zich", aldus de
heer Meurice om te verklaren dat de schil
derijen met behulp van een phenol-hou-
dend synthetisch hars zijn vervaardigd,
voornamelijk op de drie volgende reacties:
het bindmiddel biedt weerstand aan de
inwerking van potas 29 procent;
het geeft een gele verkleuring met
ammoniak; en
het geeft een blauw-violeitte verkleuring
met zwavelzuur, dat een procent vaniline
bevat.
Ik heb kleine stukjes van het „Laatste
Avondmaal", „De Emmaüsgangers" en
„De zegening van Jacob" eveneens aan
bovengenoemde proefnemingen onder
worpen en heb dezelfde reacties ge
kregen als prof Coremans. Anderzijds
heb ik echter ook kleine monsters van
werken van de school van Rembrandt,
van de school van Rubens, van Hobbema,
van een vrouwenportret van Fabricius
gedateerd 1640, van een schilderij dat
aan Vermeer wordt toegeschreven „De
vrouw in het rood" en van een schilderij
uit de 17e eeuw genaamd „Moeder en
kind" aan een gelijksoortig onderzoek
onderworpen.
Hierbij bleek mij dat de reacties de
zelfde waren als die welke door prof.
Coremans worden beschreven.
Hieruit mag geconcludeerd worden,
aldus de heer Meurice, dat de scheikun
dige resultaten waarop de deskundigen
van het justitieel onderzoek in de zaak
van MeegerenVermeer in hoofdzaak
steunen om te verklaren, dat de „Emmaüs
gangers" en het „Laatste Avondmaal" vals
zijn, niet zo overtuigend zijn als men wel
meent en een aanvullend onderzoek nood
zakelijk, is.
35)
Hij vindt het misschien practisch,
zijn bezoekers eerst wat honger te
laten krijgen, dacht Tommy. Eindelijk
kwam de Lat achter de toonbank van
daan geslenterd, schonk een glas water
in en zette dat voor Tommy neer.
Bestel maar geen ham of eieren,
broertje, zei hij. De ham is op. Var
kenslapjes dito. De rest voorradig,
wees hü op de spijskaart, zoek maar
uit!
Geef me dan maar een portie
corned beaf, zei Tommy.
Uitstekend, antwoorde de Lat met
een zucht van verlichting, om-dat hij
n:ets te koken of te braden kreeg. Hi]
schuifelde naar de keuken en kwam
even later met het bestelde terug.
Koffie?
Ja, koffie, knikte Tommy, en als
u even tijd hebj, graag een praatje.
Hè? vroeg de Lat, meenend dat hij
voor de gek gehouden werd.
Ik ben op zoek naar een vreem
deling, legde Tommy uit. Mogelijk
dat hij hier bij u komt eten. M ssohien
kent u hem wed, als ik vertel, dat hij
de middelste vinger van zijn linker
band mist.
De Lat schudde het hoofd. Nee....
maar vanmorgen is er wel een man
met een houten been hier komen ont
bijten. En hij lachte luidruchtig om
dit, zijn inziens, bar geestige antwoord.
Maar uit een andere hoek kwam er
toch hulp.
Is hij som® een kerel met een
vaalbleek gezicht en een bruine pet?
vroeg een der aanwezigen, een men
met hoge rubberlaarzen.
Ja; dat kan wel. antwoordde Tom
my omzichtig, had hü maar drie vin
gers?
Dat kan ik niet zo precies zeg
gen, maar het is me wel opgevallen,
dat er aan een van zijn handen iets
vreemde was. Best mogelijk, dat hij
een vinger miste.
Welzeker, Joe, zei de andere man,
ik heb hem zelf ook gezien.... zo'n
teringachtige kerel met een bruine pet.
Hier^ in Jond Bay onbekend. Bleek ge
zicht. Ik heb hem bij Butler een schop
zien kopen.
Wat? riep Tommy uit, eep schop?
Waarvoor kocht hij die schop?'
Weet ik het, sproetneus, weet ik
't? Da's toch zo gek niet, dat iemand
'n schop koopt? D'r zijn zoveel lui die
'n schop kopen.
D...dank uj stotterde Tommy, die
van verbluftheid bijna niets meer kon
zeggen. Zeker er waren zoveel mensen
die drievingerige man voor de drommel
met een schop doen?
Wat moest een boef, die het ge
munt had op cl ché's voor vals geld,
met een schop uitvoeren? Gek was het!
Tommy pijnigde zijn hersens tevergeefs
om €en uitleg te vinden.
De Lat trok zich achter de toonbank
terug en hervatte zijn afgebroken ge
sprek, dat, naar het bleek, over de
'krabbenvangst ging. Noch hij, noch
een der anderen scheen belang te stel
len in een bleke man met drie vingers,
die een schop kocht. Tommy werkte
zijn corned beaf haastig naar binnen,
dronk zijn koffie op, die net smaakte
of er loog in zat, betaalde en verliet
het lokaal. Hij vend de zaak van Butler
gemakkelijk. Het was een zaak in
touw en ijzerwaren, scheepsbenodi'gd-
heden en victualiën.
Saul Butler was een man van ge^
wicht in Pond Bay; hij was de eigenaar-
van de grootste werf; hij was de geld-
sohie-ter van het dorp; hij was ree-der
van een vissersvloot, die hü in handen
had gekregen, omdat de scheepshy-
potheken niet waren afgelost. Was Saul
Butler dan net naar het circus? Geen
denken aan! Hü zou me daar goed
geld naar kwiaad geld gooien! Geld
verspillen aan dergelijke onzin! Hij
zat onder de houten luifel van zün
zaak en schold op de gekken, die een
circus bezochten niplaat® van te gaan
vissen. De meeste lui waren hem geld
di« een schop kochten, maar wat moestj schuldig. En au was het juist egn dag.
dat de zwaardvissen aan de oppervlakte
zaten om zich in het zonnetje te koes-
sterenen zwaardvis bracht meer
dan een dollar per pond op!
In een dergelijke kwade bui. mop
perend op de hele wereld en in het
böjizonder op de luilakken van Pond
Bay, die hun geld verdeden, trof Tom
my Saul Butler aan, een smoezelige,
baardige kerel van ruim vüf voet met
een dikke bu k.
Kunt' u me ook zeggen, waar ik
ergens de zaak van Butler kan vinden?
Die heb je al gevonden, gromde
Saul Butler, wat heb je nodig?
'n Enkele inlichting, antwoordde
Tommy vr endelijk.
Nu brengen inlichtingen gewoonlijk
weinig op en Butler werd niet graag
lastig gevallen, als hü er niets aan ver
diende.
Geen tüd voor inlichtingen of
antwoorden op zotte vragen) bromde
hü- Doch Tommy was niet zo gauw uit
het veld geslagen. Hü grinnikte ge-
moedelük
Missch en weet u nog, dat u gis
teren aan- iemand een schop heeft ver
kocht, niet waar? Die vraag klonk
werkelijk nogal zot- Ik zou graag we
ten, of die man bü toeval tegen u ver
teld heeft, wat hü er mee doen moest.
Het gezicht van Saul Butler werd
roodpaars van woede. Hü dacht niet
anders, of d e jongen, met zij-n brutale
grijnslach, wilde hem voor de gek hou
den. Naast hem stond een zak met aard-
appélen; de man greep er een meit zün
v In een vliegende storm verzamelde zich
Zaterdagmiddag op het Voorhout te Den
Haag een groot aantal sympathiserenden
met de actie voor een werkelijk zelfbe
schikkingsrecht voor Ambon, Timor ea
de Minahassa.
Op een vrachtwagen met de Neder
landse driekleur getooid, die midden op
het Voorhout stond, lagen op elkaar ge
stapeld veertig zakken, kleinere uitga
ven van de zakken, die de posterijen ge
bruiken. In deze zakken bevonden zich
de 238.179 brieven, die door Nederlan
ders als gevolg van de oproep van de
„minderheden" waren gericht aan de Sta-
ten-Generaal. In deze brieven werd de
Kamer verzocht een zodanige beslissing
te nemen, dat voor een eventuele souve-
reiniteitsoverdracht aan de eisen van da
drie volken tot zelfbeschikkingsrecht zou
worden voldaan.
Tegen drie uur verscheen de h*er Pol-
haupessy, die ook bij de vorige netogin.g
het woord had gevoerd, op de verzamel
plaats en na met luid handgeklap te zijn
begroet, richtte hü het woord tot de toe
hoorders, om zijn dank te betuigen aan
de honderdduizenden Nederlanders, die
op zulk een spontane wijze aan de oproep
tot ondersteuning van de eis tot zelfbe
schikkingsrecht hadden gereageerd.
„Hoe ook de resultaten van de stem-'
ming in de Eerste Kamer over enkele da
gen mogen uitvallen", al-dus spr., „één
ding is toch wel onomstotelijk vast ko-
meri te staan, n.l., dat nagenoeg een
kwart millioen Nederlandse mannen en
vrouwen het bewijs hebben geleverd, dat,
wat er ook moge gebeuren, de banden
tussen het Nederlandse volk en de vol
ken van Ambon, Timor en de Minahassa
nooit zullen kunnen worden doorgesne
den". Spreker was van mening, dat juist
door deze actie is gebleken, dat, onge
acht de politieke opvattingen, het rechts
gevoel bij het Nederlandse volk een goed
is, dat boven alles verheven blijft en hij
hoopte, dat de leden der Eerste Kamer
blijk zullen geven van hetzelfde hout ge-
snéden te zijn en derhalve zullen tonen,
dat zij een waarachtige vertegenwoordi
ging van het volk zijn- Spreker besloot
zijn rede met namens de volken van Am-
bon, Timor en de Minahassa dank uit te
brengen voor al datgene, wat het volk
van Nederland voor deze volken deed.
Hierna zette de stoet van circa 2000
demonstranten, voorafgegaan door de
vrachtauto en de tamboers van het Na
tionaal Jongeren Verbond, zich in bewe
ging naar Het Binnenhof, waar aan de
administrateur ter griffie van de Eerste
Kamer, de heer J. Sipkes, het kwart mil
lioen handtekeningen werd overgereikt.
Leden en ex-leden van de Duitse
communistische partij hebben gisteren
in de Franse sector van Berlijn verga
derd voor de stichting van een anti-
Stalinistische „onafhankelijke arbei
derspartij voor Duitsland". Ook commu
nisten uit de Russische zone waren
aanwezig.
Tot voorzitter is gekozen Karl Heinz
Scholz, die vóór Hitler's tüd een leidende
funciie bekleedde in de toenmalige com
munistische partij Duitsland. Een der op
richters is een lid van de communistische
fractie in de W-Duitse bondsdag.
Van de züde der nieuwe party' ver
wacht men, dat ongeveer 40 procent van
de communisten in W.-Duitsland zich uit
eindelijk zullen aansluiten.
Nu de westelijke geallieerden het ver
bod tot het vormen van partijen heeft in
getrokken, gaat ook Arthur von Kem-
nite, een Duitse diplomaat uit de tijd van
Wilhelm II, zijn geluk beproeven. Hij
heeft in West-BerRjn een nieuwe partij
gesticht, genaamd „liga van nationale
eenheid", welke een vrije Duitse staat
wil herstellen, waar de mensenrechten
geëerbiedigd zullen worden.
Ook Müncheo is de geboorteplaats van
een nieuwe politieke groepering. In da
Sterneckerbrau, waar in 1920 de natio-
naal-socialistische party werd opgenent,
is een party gesticht, die zich „volks
frontbeweging" noemt. Het bestuur wijst
er met klem op, dat de partij niets uit
staande heeft met de neo-fascisten of met
de communisten.
dikke hand beet en wierp hem met
volle kraclht tegen Tommy's maag
streek. Tommy greep met beide handen
naar zün maag en de grynslach ver
dween van zün gezicht.
Zeg eens! schreeuwde hü woedend.
Ik zal je.
Saul Butler greep nog een aardap
pel.
Ruk uiti snauwde hy, ruk u"'t!
Tommy had momenteel geen zin om
te gaan vechten, omdat hij belangrijker
dingen te doen had en dus trok hy zich
terug.
Hij heeft er vermoedelijk niet het
minste benul van. waarom die drie-
v nger die schop gekocht heeft, troostte
hij zichzelf, Butler stapte onder zün,
luifel vandaan, raapte de aardappel op
en gooide hem in de zak terug. Geen
onnodige verkwisting! was zyn stel
regel en da-ar h eld hü zich aan.
Tommy slenterde naar de volgende
werf, een lange, in de haven uitge
bouwde steiger, waar de vissersschuiten
hun vangst konden uitladen. Hy zoch
daarmee de tyd te doden, terwijl hii >p
het telegrafische antwoord aan Baker,
ville wachtte. Er was zo goed als n e-
mand op die werf Een oude, grüze man
was bezig met de motor van zijn schuit
en in de verte zat een andere visser
een kapot net te verstellen. Tegen half
twee keerde Tommy terug naar het
statiomdat tevens telegraafkantoor was.j
(Wordt vervolgd).
DINSDAG ZO DECEMBER.
HILVERSUM II (416 M.) 7.00—24.00 KRO.
7.00 Nieuws; 7.15 Morgengebed: 7.30 Slui
ting; 8.30 Nieuws: 8.40 Gram.; 9.00 Weerber.j
9.03 Gram.; 9.30 Waterst.; 9.35 Lichtbaken;
10.00 V. d. kinderen; 10.15 Gram.; 10.40 School
radio; U.00 V. d. vrouw; 11.30 Dameskoor;
11.50 Causerie; 12.00 Angelus; 12.03 Lunch
concert (12.34—12.33 Mededelingen); 12.55
Zonnewijzer; 13.00 Nieuws en Kath. nieuws;
13.20 Promenade ork.14.00 Pianorecital; 14.30
Gram.; 15.00 Schoolradio; 15.30 Ziekenlof;
16.00 V. d. zieken;' 16.30 Sluiting; 17.30 V. d.
kinderen; 17.45 Omroepork. en solisten; 18.20
Sportpraatje; 18.30 Amusementsork. en so
liste; 19.00 Nieuws; 19.15 Actual.; 19.25 „Dit
is leven", causerie; 19.40 Gram.; 20.00 Nieuws;
20.05 De gewone man; 20.12 Radio Phllh. Ork.
en solist; 20.50 „Katholiek overleg"; 21.15
Radio Philh. Ork. en solist; 22.00 Causerie
over het H. Jaar; 22.10 Vlooi en piano; 22.45
Avondgebed; 23.00 Nieuws; 23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM I (301,5 M.) 7.00—24.00 AVRO.
7.00 Nieuws; 7.15 Gram.: 7.30 Sluiting; 8.30
Nieuws; 8.40 Radio ochtendblad;9.00 Weer-
ber.; 9.03 Gram.; 9.30 V. d. vrouw; 9.35 Gram.;
10.00 Morgenwijding; 10.15 Populair concert;
10.50 V. d. kinderen; 11.00 Alt en piano; 11.30
V. da zieken; 12.00 Zang en piano; 12.33 V.
h. platteland; 12.40 Piano; 13.00 Nieuws; 13.15
Metropole ork.; 13.45 Gram.; 14.00 V. d.
vrouw; 14.30 Gram.; 16.15 Muzikale causerie;
16.30 Sluiting; 17.30 Kinderkoor; 17.45 Rege-
ringsuitz.18.00 Nieuws; 18.15 Piano; 18.30
Ned. Strijdkr.; 19.00 v. d. kinderen; 19.05
Toneelbeschouwing; 19.20 Faniare ork.; 19.40
„Paris vous parle"; 19.45 Gram.; 20.00 Nieuws;
20.05 Actual.: 20.15 Gevar. progr.; 21.30 Pop
muziek; 21.50 Buitenl. overz.22.05 Accor-
deonork.; 22.30 Pianoconc.; 23.00 Nieuws; 23.1»
Reportage; 23.2524.00 Gramofoonmuziek.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.:
nws.; 7.05—7.30 gram.; 8.30 Eng. H S.:
gram.; 8.50 „Lift up your hearts"; 8.55
weer; 9.00 VI. Br.: nws; 9.05 gram.; 10.00
Eng. L.P.: nws; 10.10 verz.pr.; 11.10 Sere-
naders; 11.30 Sng. H.S.: Carroll Gibbons;
12.00 VI. Br.; operette- en opera-aria's;
12.30 weerber.; 12.32 ork. Georges Larue;
13.00 nws; 13.15 „Fantasie en sentiment";
14.00 Beeth-ovenpr.; 15.00 Eng. H.S.: „Mu
sic Hall"; 15.10 Garde Républicaine; 16.00
16.30 Eng. L.P.: Reg. King en ork.; 17.30
Kootwijk: Batavia; 18.00 Fr. Br.: v. d.
sold.; 18.30 VI. Br.; v. d. sold.; 19.00 nws;
19.30 Zwits. strijkens.; 19.50 Fr. Br.: act.;
20 00 VI. Br.: gram.; 21.15 omr.ork.; 21.45
act.; 22.00 nws: 22.15 jazzmuz.; 22,50 nws;
22.55 gram.;- 23.00 Eng. L.P.; nws; 23.15
„Topic for tonigh"t; 23.20 Sydney Thomp
son Olde Tyme Dance Orch.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00—7.30 div.;
8.30 Fr. Br.: conc.; 9.00 kookpr. en kunst-
overz,.;' 9.10 sympr.pr.; 10 00 div.. li 00
div.; 11.30 NWDR: gram: 12 00 Eng LP.:
adio-ork v Bremen; 12 30 Eng H S.. ba
riton en fluitrecltal; 13 00 Eng L P.: orgel;
13.30 Kerslpr. v. d. kinderen; 14.00 BBC
Welsh Orch.; 15.00 div.; 15.4516.15
NWDR: lichte muz.; 17.30 Eng. L.P.: Ge-
raldo; 18.00 Sandy Macpherson; 18.30 Ray
Martin; 19.15 Jack Leon; 19.45 hoorsp.-
20.00 Béromunster: ork.ver. St. Gallen ni!
m. v. Walter Gieseking; 21.15 Fr Br*
piano; 21.30 div.; 22.00 Eng. H.S.: nws;
222.15 Fr. Br.; conc. v. viool en ork. v
Khatchaturian; 22.55 nws; 23.00 div.
