Het Bagno van Cayenne
57.000 gevangenen hebben er
„geleefd"
In het teken van herstel
De Zwarte Vos
CAYENNE
Uit de sportzuereld
Zustertjes blijven bij melaatsen
Partijraad K.V.P. 17 en
18 Februari bijeen
Weer tegen mr. Visser
5Va maand geëist
Max Reimaiin moet
verdwijnen
Kerkelijk leven in 1949
ZATERDAG .Tl DECEMBER 1949
PAGINA 4
Het laatste transport „galeiboeven" is uit Cayenne in Frankrijk
aangekomen. De merendeels reeds op leeftijd zijnde „bagnards" waren
begenadigd. Sommigen konden bij familie onderdak bekomen, de
meesten kwamen weer ten laste van de staat. Want velen hunner
hebben twintig en meer jaren in het „bagno" doorgebracht en zijn
niet meer geschikt, om in het maatschappelijke leven te worden inge
schakeld. Een hunner werd door zijn oude moeder verwelkomd, die
steeds in zijn onschuld was blijven geloven, al hadden de rechters
overstelpende bewijzen aangevoerd, dat hij een moordenaar was.
7:
COCHRAN OVER STEUN
AAN INDONESIë
Eerste rijst midden Januari
- '4'
Deze „model" bagnard is een
moordenaar, die door bemiddeling
van zijn rijke moeder een baantje
op het kantoor van de directeur
kreeg.
Een kunstschilder stal uit de
kathedraal van Rouaan een kost
bare, Middeleeuwse triptiek. Later
vervalste hij geld. Hij kwam in
Cayenne terecht. Daar beschilderde
hij de muren van de kapel.
SCHOOLRADIOPROGRAMMA
VAN K, R. O. UITGEBREID
K.L.M.-PILOOT MOLL WORDT
COMMODORE
VERTROUWENSVOTUM
BEURTVAARTUIG AAN DE
GROND BIJ TEXEL
Ernstige crisis in de W.-Duitse
communistische partij
Belangrijke vastenbrieven
EEN GOEDE ADVISEUR VOOR MIN. v. d. BRINK
I titer nationaal kath oliek
medeleven
Jubilea
Bagnardsvan het beruchte Cay
enne Bij hun binnenkomst in de ko
lonie, na het houthakken in het
■oerbos, worden ze door een mede
gevangene op wapens gefouilleerd.
Door C. B. Booth.
TAFELTENNIS-EVENEMENTEN
IN ROTTERDAM EN UTRECHT
WERELDKAMPIOENSCHAP
SCHAKEN VOOR DAMES
VERPOEST WINT IN HUISSEN
KRAMER IN LUZERN
EUWE SPEELT REMISE
Het Bagno van Cayenne is opgeheven. I
Nog tot in onze tijd toe deden de vre
selijkste verharen de ronde over d-e hel
daar in Frans Guyana, vlakbij ons Suri
name, waarheen telkens weer wanhopn-
Sen probeerden te vluchten, dwars door
oerwouden heen en over door vraatzuch
tige vissen bevolkte rivieren, een gemak
kelijke prooi voor de rondzwervende
Indianen die graag de beloning wilden
verdienen voor het aanbrengen van een
ontsnapte gevangene, dood of levend-
Eeuwen lang heeft Frankrijk zijn moor
denaars en gevaarlijke politieke gevan
genen uit zijn imperium naar Cayenne
gestuurd, waar het z-g- Duivels-eiland
f,,R lugubere beroemdheid had gekregen,
maar toch de kleinste van de zeven
strafkolonies was, welke gezamenlijk
..Cayenne'' uitmaakten.
Schande voor het land
CayenneVelen in Frankrijk noem
den het een schande voor het land- ln
de vorige eeuw werd de aandacht van
de hele wereld er op gevestigd door de
vermaarde Dreyfus-affairo. Nadien werd
telkens op opheffing van Cayenne aan
gedrongen. Uit La Roe helle bij Bordeaux
l wen de stoeten getekende „bagnards
vertrekken. Ze werden door het boeven-
schip „La Martinière'elk afzonderlijk
in een ijzeren kool opgesloten, over de
Atlantische Oceaan naar Cayenne ge
bracht-
Dank zij een publieke agitatie, die o.a.
tot gevolg had, dat een aantal der Cor-
sicaansc bewakers wegens onmenselijk
optreden ontslagen werd, ging de Franse
regering er in 1935 toe over, de trans
sporten stop te zetten- Ze moesten later
echter weer worden hervat.
ln de laatste jaren begon Cayenne
steeds meer in de route van het zich
langs de kust van Zuid-Amerika snel
ontwikkelende luchtverkeer te liggen en
de strafkolonie kwam telkens in hetj
centrum der belangstelling te staan,
waaraan Amerikaanse sensatielust niet]
vreemd was- De Amerikaanse pers pu
bliceerde geregeld aangrijpende repor
tages over Cayenne.
De verhalen van ontsnapte gevangenen
werden door pers en radio over heel de
wenêld verspreid, voor Frankrijk «en
averechtse reclame opleverend. Stof was
er genoeg voor die verbalen-
Hoeveel er werden uitgezonden
In totaal zijn door Frankrijk 57 000
mensen naar Cayenne gezonden. Vele
hunner hebben er een jammerlijk einde
gevonden- Slechts weinigen keerden te
rug. om weer hun plaats in de vrije
maatschappij in te nemen. Het z,g- Dui-
v els-eiland was de ergste gevangenis van
de zeven, waaruit de strafkolonie Ca
yenne bestond- Hét lag eveneens in de
'delta van de Maroni-rivier, omgeven
door een, door vraatzuchtige haaien ver
peste zee-
De bewoners van Cayenne waren «n
vier klassen verdeeld. Ten eerste de
dwangarbeiders (formats), die de twee
eerste jaren van hun gevangenschap
eenzaam in een cel doorbrachten. Ten
tweede de ballingen (rélégués) die met
zfln veertigen ln een loods woonden,
als vrij beschouwd werden, maar toch
elke dag ter betaling van hun onder-
....Een naam, door heel de we
reld berucht. De befaamde Drcy-
fus-zaak vestigde er voor het eerst
de algemene aandacht op. Da on
schuldig veroordeelde kolonel van
het Franse leger vertoefep vyf
jaren op het Duivels-eiland. Na
een geruchtmakend proces keerde
hij terug, een der weinigen
Deze onmenselijke strafkolonie
is thans opgeheven en er is een
schande van de naam van Frank
rijk weggenomen. Toch heeft
Frankrijk ook hier zijn naam op
gehouden. Het geschiedde door
eenvoudige Franse kloosterzusters,
die thans, na de opheffing, de
zorg op zich genomen hebben voor
de melaats geworden „bagnards",
die niet meer in de samenleving
mogen terugkeren.
Ook legen hun zin in Cayenne!
De bewakers dienden meestal tegen
hun zin in Cayenne. Elke twee jaar kre
gen ze zes maanden verlof, om in het
vaderland even uit te blazen- Hun te
lage salarissen vulden ze aan met steek
penningen van de gevangenen, voorts
met de verkoop van allerlei voorwerpen,
die die gevangenen niet mochten bezitten
of niet kregen, zo b-v. speelkaarten,
waarmede de ongelukkige „bagnards"
De eerste, rijst uit de steunverlening
in het kader van de E.C.A. kan midden
Januari in Indonesië verwacht worden,
zo deelde Merle Cochran mede- Hij ver
klaarde, dat tijdens zijn verblijf in
Amerika bespreking-en over leningen van
de Export-Importbank werden gevoerd
tussen deze bank en Indonesische verte
genwoordigers. Ei- kon echter geen con
tract worden getekend voordat de ver
tegenwoordiger van cte nieuwe staat
daartoe gemachtigd is. Hij uitte de mo
gelijkheid, dat de Indonesische ministers
van financiën en economische zaken naar
Amerika reizen.
Wij hebben een toelichting gegeven
voor welke zaken de Export-Importbank
geld kon verschaffen, de verwachting
bestaat, dat de leningen voornamelijk
verstrekt zullen worden:
1) Voor steun van de landbouw
een grotere rijstproductie zal een be
sparing betekenen van de harde valuta
die Indonesië thans rnoet besteden voor
rijstaankopen, en
2) Voor transportmiddelen en de eco
nomische opbouw, waardoor Indonesië
ln staat zal zijn de uitvoer te vergroten,
aldus Cochran.
De partijraad van de Katholieke Volks
partij zal op Vrijdag 17 Februari en Za
terdag 18 Februari 1950 te Utrecht in het
Jaarbeursrestaurant bijeenkomen. Op de
eerste dag zal o.m. een voorstel tot stich
ting van een centraal vormingsinstituut
en de vaststelling van de begroting 1950
worden behandeld. Op de tweede dag zal
de voorzitter van de katholieke Tweede
Kamer-fractie, prof. mr. C. P. M. Romrne
de raad voorlichten over de staatkundige
toestand en het parlementaire werk.
zich de tijd kortten-
De gemiddelde temperatuur in Cayenne
Is 85 graden in de schaduw. Grote stro
hoeden beschermden de „bagnards"
tegen de zonnestralen, tevens hen als
gevangenen kenmerkend-
Toen het besluit tot opheffing van
Cayenne genomen werd, waren er on
geveer 2500 „bagnards", 3500 z-g-
vrijen «n 1200 personen, die In vrij
heid waren gesteld, maar voor wlc het
verboden was, naar Frankrijk terug
te keren, alsmede 500 Indo-Chinese
communisten". V|jf honderd bewa
kers waren nodig, om dit, legertje ge
vangenen er onder te houden en ont
snappingen of onderlinge vechtpartijen
te voorkomen. Van elke v|jf duizend
bewoners van Cayenne stond het vast,
dat duizend er van binnen twee jaren
zouden sterven. Wie op het Duivels
eiland werd vastgezet, had een bijna
zekere kans. krankzinnig te worden-
En in deze verschrikkelijke kolonie
regent het zeven maanden van het jaar,
moesten de bewoners blootvoets lo
pen en het hele jaar door moesten de
mensen in Cayenne, ondervoed en
overwerkt als ze waren, vechten tegen
luizen, muskieten, grote spinnen en
ander ongedierte.
Was de beul gehaat, de gehaatste man
in Cayenne was wel de „bagnard" Bar-
rère, die de taak op zich had genomen,
ontsnapte gevangenen in de wildernis
sen en moerassen rond de strafkolonie
te achtervolgen. Hij werd vier malen
aangevallen en bijna vermoord-
Een tragedie in de jungle
Een poging tot ontsnapping o,ver de
ongeveer anderhalve kilometer brede
Maroni-rivier naar Suriname stond bij
na gelijk met zelfmoord, In 1932 lukte
het eên zekere Jean Guien, na vijftien
jaar in de hel van Cayenne te hebben
vertoefd, naar Nederlands grondgebied
te ontsnappen. Hij slaagde er in, zich
in de bossen verborgen te houden- Na
twee en een half jaar bekende in Frank
rijk een man, de moord te hebben ge
pleegd, waarvoor Gulen naar Cayenne
was gezonden.
Jean Gulen was inmiddels van Suri
name weer naar Frans Guyana gevlucht.
Men vond ten slotte zijn spoor en trof
hem in een door muskieten verpest
moeras, levend, maar volkomen krank
zinnig.
De directeur van Cayenne kon bij ver
grijpen tegen de strenge discipline in
het „bagno" over leven en dood der
gevangenenbeslissen. Doodvonnissen
werden met de guillotine voltrokken.
Dé beul was óók een gevangene. Hij was
een der gekaatste mensen in Cayenne
en moest er steeds op bedacht zijn, niet
door een gevangene te worden aangeval
len. Pogingen tot ontvluchten werden
met. drie maanden eenzame opsluiting
gestraft.
Een uiterst streng regiem was nood
zakelijk, want de massa der gemiddeld
zeven duizend gevangenen bestond toch
altijd uit zeer gevaarlijke elementen.
Er is een aanlai gevangenen ln
Cayenne achtergebleven en wel in de
melaatsenkolonie van Acaranuany,
Daar blijven de Franse religieuzen,
die. zich het lot van deze dubbel uit-
gebannenen hebben aangetrokken, op
haar post, samen met Përe Esnault, de
aalmoezenier van Cayenne.
Wat de strafkolonie zelf betreft, spe
ciaal bet Duivelseiland, ze zal in de
huidige toestand gelaten worden, met
alle martelwerktuigen, inclusief de
guilloutine. Men verwacht, dat Cayenne
een doelwit zal worden voor het steeds
in omvang toenemende toeristenver
keer
De officier van Justitie eiste voor de
Haagse econ, politierechter gisteren
opnieuw vijf en een halve maand gevan
genisstraf tegen de oud-burgemeester
van Den Haag, mr W- Visser.
Een week geloden besloot de politie
rechter deze zaak aan te houden, om in
met-openbare zitting een aantal getuigen
te horen. Dit verhoor hieid verband met
de besteding van een. bedrag aan Zwit
serse francs, dat voor charitatieve doel
einden zou zijn gebruikt.
Het geheime verhoor, waarbij evenals
Donderdag bij de behandeling van de zaak
tegen drs Bos, deurwaarder en parket
wachters niet aanwezig mochten zijn,
nam vele uren in beslag.
Tijdens een korte openbare zitting
verklaarde de officier, dat zijns inziens
geen nieuwe aspecten uit de verhoren
waren voortgekomen. Hij bleef bij zijn
Oorspronkelijke eis-
De verdediger van mr V. persisteerde
eveneens bjj 'zjjn pqnqlug.ie, dat de eis in
genen dele in normale verhouding staat
tot de ernst en de omvang der gepleeg
de overtredingen-
(Van onze correspondent).
In het schoolradioprogramma, dat ont
worpen is voor de periode van Januari
tot Juni, heeft de K. R. O. een aantal
nieuwe cursussen ingelast. Naast de
voortzetting der muziekcursussen wor
den tevens een twintigtal toverlantaarn
klankbeelden uitgezonden. Deze worden
gebracht in vervolg op de besprekingen
van Leni Verstegen over de vrouwelijke
beroepen en zijn samengesteld door Tom
Bouws. Paul de Waard bespreekt verder
voor de oudere jeugd het wereldgebeu
ren. Voorts is cr een serie „De Kathe
draal als Godshuis kunstwerk en we-
reldspiegel" van dr. J. B. Knipping en
enige uitzendingen over de kerkvaders
Gedurende en omstreeks de Vasten zal
de K. R. O- tenslotte zes Bijbelse hoor
spelen laten horen, zulks ter ondersteu
nlng van het onderwijs hierin-
De bekende KLM-piloot J. J. Moll is
met ingang van 1 Januari a.s. benoemd
tot commodore op de Indonesië-route.
Commodore Moll, die de volgende
maand 25 jaar in het vliegbedrijf werk
zaam zal zijn, is de oudste dienstdoende
gezagvoerder op genoemde route Hij
vloog om. in October 1934 als tweede
piloot met Parmentier de beroemde
Melbourne-race.
Het Is voor de eerste maal, dat de KLM
overgaat tot het invoeren van de rang
van commodore in de maatschappij. Aan
deze rang is verbonden het recht tot het
dragen van een gouden ster boven de
vier galons als vlieger 1ste klasse Het
begrip „commodore" is een persoonlijke
onderscheiding, waaraan voor de dienst
uitvoering geen verdere consequenties
verbonden zijn, zij het dan, dat de lei
ding der KLM uiteraard voor adviezen
kan putten uit de schat van ervaringen,
die gezagvoerder Moll in de loop der
jaren heeft opgedaan.
B|j de stemming over de twee voor
stellen inzake de begroting voor 1950,
die gisteren aan de Franse nationale
vergadering z|jn voorgelegd, heeft de
regering Bidault het vertrouwensvotum
gekregen,
De uitslag vau.de stemming over het
eerste voorstel was 305 tegen 287. Die
over t)et tweede 306 tegen 288,
Tussen Texel en Den Helder is giste
renavond op de z-g- Schanserwaard het
100 ton metende beurtvaartuig „Zwaluw"
dat geladen is met aardappelen, vastge
lopen. De „Dorus Rijkers" voer uit om
eventueel hulp te bieden-
„De Zwaluw", die onder commando
staat van schipper Sys uit. Alkmaar, is
ten gevolge van de vrij dikke mist be
zuiden Schanserwaard, Westelijk van
Oude Schild, te ver Westelijk gestuurd,
zodat het scheepje buiten de vaargeul
terecht kwam, waar het door de strek
kende eb werd meegenomen en op de
zandbanken werd gezet. Om half negen
kwam gisterenavond het bericht door,
dat „De Zwaluw" een Texels motor
vaartuig had gecharterd, waarmede men
later in de nacht het schip hoopte vlot
te trekken.
De lading aardappelen is bestemd
voor Amersfoort.
De communistische partij in Wesl-
Duitsland, die, zoals bekend onder lei
ding staat van Max Reirnann, bevindt
zich in een ernstige crisis. Op hoog bevel
van Moskou is ook in haar rijen een ver
woede jacht geopend op werkelijke of
vermeende Trotzkiïsten en Titoisten. Tot
hen, die moeten verdwijnen, behoort
volgens ingewijden ook Max Reirnann
zelf, die het vertrouwen van de sovjet-
Russische bazen te Karlshorst voor goed
schijnt te hebben verspeeld, omdat de
be-velen van Moskou in zijn bureau te
Frankfort a. d. Main vaak een nogal
eigenzinnige uitlegging hebben onder
gaan. Dergelijke dingen pleegt Moskou
niet lang te dulden. Alleen zijn grote
populariteit onder de West-Duitse partij
genoten schijnt Reirnann tot nu toe voor
een smadelijke val te hebben behoed.
Toch is hij op het ogenblik nog maar
alleen als decoratie te beschouwen.
De Kominform wilde Reirnann aanvaru-
kelijk vervangen door niemand minder
dan Gerhard Eisler, Slechts de overwe
ging dat deze gevaar zou lopen bij het
verlaten van Oost-Duitsland door de
Amerikanen opnieuw te worden gear
resteerd, weerhield de Sovjet-Russen van
de uitvoering van dit plan. Thans is de
keus van de Kominform op Joseph
Letbrunn gevallen, die onlangs reeds
werd aangewezen om de van Titoïsme
beschuldigde hoofdredacteur van het of
ficiële orgaan der KPD te vervangen.
Hij is het type van de ijskoude samen
zweerder, die zjjn kansen nauwkeurig
weet te berekenen en tot alles kan woe
den in staat geacht, in tegenstelling roet
Max Reirnann, die nog te veel menselijk
gevoel bezit, hetgeen bij een communist
in leidende functie nu eenmaal niet kan
worden getolereerd.
Langzamerhand herstelt zich in ons
land het kerkelijk leven. Dit blijkt Uit
wendig' in het herstel en de opbouw van
beschadigde en verwoeste kerkgebouwen
en in de oprichtingen hier en daar van
nieuwe kerkgebouwen, Ook blijkt bet uit
het simpele feit, dat in bet afgelopen jaar
ten dele weer de Vasten- en Onthoudings-
wet is heringevoerd. Vrijdagen zijn weer
dagen van onthouding- geweest en de ver.
plicliting van vasten en onthouding werd
weer ingesteld voor Aswoensdag, Goede
Vrijdag en voor de vigiliedagen van Maria
ten Hemelopneming en van Kerstmis.
Dat het Hoogwaardig Episcopaat een
bijzondere waarde hécht aan de uitstra
ling van het godsdien3tig-zedeüjk leven
en het sociaal-economisch terrein, blijkt
wel uit de vastenbrief van het afgelopen
jaar, die handelde over Sociale Recht
vaardigheid, Eigendom, Rechten van de
werknemers, .Plichten van de werkne
mers, Rechtvaardige prijzen. Mede sprak
het Hoogwaardig College zich uit voor
medezeggenschap en medeverantwoorde
lijkheid in de ondernemingen en voor
een zeker deelgenootschap in de winst.
Vermelding verdient, dat mgr v. d. Veen
Zeppenfeldt, Apostolisch /icaris van de
Nederlandse Antillen, zijn vastenbrief
heeft gewijd aan infiltraties van commu
nisten op deze eilanden, terwijl hij tevens
ont haar onkatholieke princiepen de De
mocratische Partij en de Nationale Volks
partij moest afwijzen. Hoewel de uitslag
van de verkiezingen niet zeer gunstig
was voor de katholieken, is toch uit dit
kerkelijk ingrijpen in de politiek vanwege
het gevaar voor het geloof, het grote
voordeel van een klare en duidelijke si
tuatie ontstaan en heeft na de verkiezin
gen de Katholieke Volkspartij zeer veel
aan prestige gewonnen.
IMMHI
•kMICH
Het begin van dit jaar werd ons land,
met de gehele wereld, opgeschrikt door
het afschuwelijke proces tegen Kardinaal
Mlndszenty. De verontwaardiging over
deze schanddaad bij uitstek kwam in de
katholieke pers op ondubbelzinnige wijze
tot uitdrukking. Tevens werden alom pro
testvergaderingen georganiseerd, waar
van de te Amsterdam gehoudene onver
getelijk is.
In Juni herhaalde zich het snode com
munistische spel, dat in Hongarije ge
speeld was, in Tsjechoslowt kije tegen mgr
Beran. Wederom konden de katholieken
niets anders doen dan bidden en door
vlammende protesten de publieke opinie
wakker schudden.
Op 2 April vierde Z.H. de Paus zijn
gouden priesterfeest. Ons blad verscheen
op 1 April met een zeer gewaardeerd
feestnummer. Aan de priesters was het
op Passie-Zondag in verband met dit
feest toegestaan een tweede H. Mis en
we) de votief „Voor vergiffenis der zon
den" te lezen. Katholiek Nederland
schonk bij deze gelegenheid aan de H.
Vader een 100 kw. kortegolfzender voor
Radio Vaticana, waartoe de gelden op
ontroerend gulle wijze in enkele weken
door heel de katholieke bevolking wer
den geschonken.
Voor nóg een kwestie van katholiek in
ternationaal belang werd de belangstel
ling der katholieken van Nederland op,
geroepen, namelijk voor de bepaling van
het statuut voor de Heilige Plaatsen in
Palestina. Voor Jerusalem vroeg de Paus
een internationaal regiem in twee achter
elkaar verschijnende encyclieken: „In
multiplicibus" en „Redemptoris nostri".
Tevens werd door de Paus in deze ency
clieken hulp gevraagd voor de verdreven
Palestijnse vluchtelingen, waaronder zich
vele ohristenen bevonden.
Van de gevierde jubilea is o.a. te ver
melden het gouden priesterjubileum van
Z.H. Exc. mgr. J. P. Huibers, bisschop
van Haarlem op 15 Augustus. Op 16 Juli
vierde de orde van O.L.V. van de Berg
Carmel het zevende eeuwfeest van haar
bestaan in Nederland. Het seminarie
Warmond bestond 18 Mei 150 jaar.
houd moesten werken. Ten derde de
i.(. dubbelen (doublé's), die nadat ze
straf hadden uitgezeten, nog eens een
zeifde termijn ln de strafkolonie, maar
niet opgesloten moesten uitdieneiv en
ten vierde waren er de z-g- vrijen,
voor wie het echter verboden was, naar
Frankrijk terug te keren.
Op het Duivtfls-ciland waren hoofd-
zaikelijk de landverraders en spionnen
sajftengebrecht, op het St. .Toseph-eiland
de onverbeteriiiken en krankzinnigen,
terwijl op het derde, voor de kust lig
gende eiland (Royal) het personeel en
de bewaking gehuisvest waren. Ook de
directeur woonde er.
Langs de kust lagen voorts de gevrees
de werkkampen, Mana, Organanbo, Sin-
u namarv, Pariacabo en Koeroe. Langs de
rivier bevonden zich voorts het speciale
strafkamp f» Louis, de hoofdgevangenis
St, Laurent en de kolonie St. Jean, waar
de z-g- vrijen woonden- Het onderhoud
van Cayenne kostte de Franse regering
vóór de oorlog gemiddeld twee en een
half millioen gulden per jaar.
45).
Vervolgens werden de getuigen binnen
geroepen. Mevr. Eastman kwam binnen
met Polly, die nauwelijks haar tranen
kon bedwingen, toen ze Dolliver me'
handboeien aan, zag zitten en ze deed
haar best, hem bemoedigend toe te
lachen, Mevr, Kingslakc kwam in het
zwart binnen en wierp Dolliver een be
sehuldigenden blik toe. Achter haar
kwamen de drie dienstboden, hoewel ze
als getuigen vrijwel overbodig waren;
Paul Grimshaw kwam het laatst de kamer
ln. Het was hem aan te zien, dat hij weer
gedronken had.
De dienstboden werden voor de vorm
het eerst verhoord, maar, omdat ze niets
konden verklaren, al spoedig naar de keu
ken teruggestuurd.
Paul Grimshaw, die voornaam in de
kamer zat, stond op, toen zijn naam werd
genoemd en de jonge rechtsgeleerde begon
hem te ondervragen.
U bent dus de neef van de hm....
van de overleden mijnheer Grimshaw....
ven mijnheer John Strawn, nietwaar?
Ja, antwoordde Paul.
Wit U ons meedelen, wat tl van deze
droeve geschiedenis afweet?
op
de moord gebeurd was. Daarna begon hij
over de volgende morgen. Daarover kan
ik u veel meedelen. Ik ben kort na
het ontbijt op het strand gaan wandelen.
Ik weet beslist, dat het vlotje nog in het
botenhuis lag, toen Ik mijn wandeling
begon. Ik ben vrij lang uitgebleven. De
moord op mijn oom was, toen ik thuis
kwam, reeds een uur geleden gepleegd.
Dat is alles. Als ik mijn mening aan de
jury....
Ne.en, viel de jonge officier van
justitie hem in de rede. We moeten ons
strikt aan de feiten houden. U hebt het
tweede slachtoffer door u de drievinge-
rigen man genoemd, dus niet dien morgen
aan het strand gezien?
Ik heb hem iloói ergens gezien, voor
dat Ik hemt dood op het strand zag liggen,
antwoordde Paul,
Tommy kneep zijn ogen half dicht en
drukte zachtjes de arm van J. B.
Hoort u dat? vroeg hij.
Dan is mijnheer Grimshaw vrij om
te gaan, tenzij de coroner of een der jury
leden hem nog iets wenst te vragen? zei
Oakley.
Dokter McAllister knikte even.
Hoe was de verhouding tussen uw
oom cn Dolliver? vroeg hij.
Vrij vriendschappelijk, antwoordde
Paul. Maar mijn oom was nu eenmaal
iemand om vroeg of laat met 'n ander
ruzie te krijgen, hoewel ik beslist weet.
dat Bob geen enkele
„Geen meningen! Geen meningen, mijn
heer!" waarschuw '_e de officier.
„Weet u soms, of uw oom en Dolliver te
eniger tijd over een zakare jonga dame
kwestie hebben gehad?" vroeg de coroner.
„Bij mijn weten niet".
„Dank u, dat is alles, mijnheer Grim
shaw.
Mevrouw Eastman nam zijn plaats in,
„Wat weet u ons mee te delen, me
vrouw Eastman. „Daar", wees ze drei
gend op Dolliver, „déar zit de-man, die
John Strawn vermoord heeft!"
„Moedes!" kreunde .Polly,, „moeder,
schei toch uit!"
„Het is mijn plicht alles te verteije'n,
wat ik weet", vervolgde mevrouw East
man grimmig en 'wraakgierig. „Gister
morgen aan het. ontbijt heeft mijnheer
Strawn zijn verloving met mijn dochter
bekend gemaakt. Mijnheer Dolliver was
blijkbaar erg onder de indruk. Later op
de morgen is hij naar de werkkamer van
mijnheer Strawn gegaan, kreeg daar ruzie
met hem en uitte bedreigingen".
Polly begon zenuwachtig te snikken.
..Wat voor bedreigingen?" vroeg de
officier verder.
Hij dreigde hem, te doden".
„Wat hebt u hem dan horen zeggen?"
„Ik heb het niet zelf gehoord, maar
mijn dochter kan u alles vertellen
als zo ten minste wil",
„Ze moet het vertéllen", gromde de
sheriff; „als ze het niét vertelt, dan gaat
ze ook de kast iri!"
„Wat nog meer, mevrouw Eastman?"
„Is dat.is dat nog niet genoeg?" De
juryleden knikten instemmend,
i Bob Dol.ljvrr '.akte moedeloos op. zijn
.stoel..inee.ii Hij begon te beseften hoe
hij steeds meer in hel net verward ge
raakte. Mevrouw Eastman gaf uitvoe
rige antwoorden op de haar verder nog
gestelde vragen.
Daarna was mevrouw Kingslake aan
de beurt. Zij twijfelde al evenmin als me
vrouw Eastman aan Dolllver's schuld,
maar zc kon niéts méér vertellen dan
mevrouw Eastman reeds gedaan'had.
Juffrouw Eaétman, zei1 de officier
daarop, u hebt gehoord, wat u moeder
verklaard heeft. Is het waar. dat u ge
tuige bent geweest van een twist tussen
mijnheer Strawn en mijnheer Dolliver en
dat de laatste ernstige bedreigingen heeft
geuit?
'U... u begrijpt "het todh niet, hak
kelde ze, Ik kunhet u toch niet
duidelijk genoeg maken.
De sheriff fluisterde Oakley iets in het
oor.-
Die twist ging over u, juffrouw
Eastman. Is. dat zo?
J.... jazei Polly nauwelijks hoor
baar.
Heeft Dolliver niet tegen Strawn ge
zegd, dat hij hem vermoorden zou, als
hij zijn plan, om met u te trouwen, door
zette?
Nee!, riep Polly heftig uit. Het
het is zo lastig te vertellen, vervolgde ze
blozend. Daar.daar ging het helemaal
niet om. Mijnheer Dolliver kendé het hef
tige karakter van mijnheer Strawn: en
hij zei tegen hemdatdatals
hij ooit iets legen mij....
Dat hij hem dan vermoorden zou?,
voltooide 'Oaklcy dramatisch.,
Polly zweeg.
Is dat niet zo, juffrouw Eastman, of
ls het zo niet?
Polly wierp een doodsbenauwde blik
op DolUver. Ikik weiger daarop
te antwoorden.
Sheriff Edwards kon zich niet langer
bedwingen.
Is het niet waar. dat je al die fei
ten voortdurend stilgehouden hebt?, brul-
de hij. Is het niet waar, dat je af wist
van die bedreigingen tegen Strawn, zon
der er ooit een woord van te zeggen? Je
wist, dat er een moord was gepleegd en
toch nam je die Dolliver in bescherming!
Verliefd op hem, nietwaar? Verliefd op
de een en verloofd met de ander, is het
zo niet?
Sheriff, nu is het genoeg!, riep de
coroner. Gaat u zitten. Juffrouw Eastman,
ik zou u
Niet doen!, riep Bob hees, vraag
haar toch niet verder.' Polly kan er niet
tegen. Ik zal zelf alles over die ruzie
vertellen. Ik geef toe. dat er ruzie gewast
is. John Strawn was soms een onmens,
als hij zich niet beheersen kon. Ik heb
toen tegen hem gezegd, dat als hij Polly,
nadat ze met hem getrouwd was. ooit
kwaad zou doen. ik dan een ongeluk zou
begaan! Hij hijgde naar adem. En dat
meende ik. Maar ik heb Strawn niet ver
moord! Die vingerafdrukken op zijn
boord heb ik gemaakt, toen hij me aan
vloog en ik hem van mijn lijf moest hou
den. Daarop ben ik zijn kamer uitgegaan.
(Wordt vervólgd)
Interland NederlandZweden en
de internationale kampioenschappen
Op 17 Januari a.s. (Dinsdag) zal in
Lommerrijk te Rotterdam-HJHegersberg
een landenwedstrijd tafeltennis worden
gespeeld tussen Nederland en Zweden.
De wedstrijd vangt aan om 8 uur des
avonds. Voor Nederland zullen uitkomen
Cor du Buy, 'Cor Pelser en Willy van
Zoelen.
Op Zaterdag 21 en Zondag 22 Januari
zullen te Utrecht, tn de Beatrix-hal van
de Jaarbeurs, wederom de open inter
nationale Nederlandse kampioenschappen
die vorig jaar zo'n groot succes waren,
georganiseerd worden. Met 's werelds
sterkste speelsters én spelers uit Enge
land, Amerika, Frankrijk België, Polen
en Zweden zijn de onderhandelingen
reeds in een vergevorderd stadium.
Uitslagen van de vijfde ronde: Heems
kerk— Rubtsova afgebr., Gresser—Germa-
nova 10, LarsenRudenko 'tii
overige partijen afgebroken.
De uitslagen van de 8ë ronde van het
schaaktournooi om het wereldkampioen
schap voor dames te Moskou luiden:
Belova (R.)— Mora Cuba) 1—0; Rub
tsova (R.)Larsen (Denemerkeu) 10;
Bykova (R.)Germanova (Polen) 1—0;
Chaude de Silan (Fr.)—Karff (V.S.) 1—0;
Fenny Heemskerk (Nederland)Grusb-
khova Belska (Tsj.slow.) 1-H). De overige
partijen werden afgebroken.
De stand na de 6e ronde luidt:
1 Rubtsova 4 pnt en 1 afgebr.: Gresser
4 ptn; 3 Chaude de Silan 3% pnt en 1
afgebr.; 4 en 5 Rudenko en Belova 3 pnt
en 1 afgebr.; 6 Langosh 8% pnt en 2 af
gebr.; 7 Karff 2% pnt en 2 afgebr-; 8
Mora 2% pnt en 1 afgebr.; 9 en 10 Benini
en Keiler 2 pnt en 2 afgebr.; 11 en 12
Bykova en Fenny Heemskerk 2J£ pnt en
1 afgebr. enz.
Gisteren werd te Huissen de 7e, tevens
laatste ronde van het internationaal dam
tornooi gespeeld. De uitslagen luidden":
Gordijn (Den Haag)—Verpoest (Ant
werpen) 1—1, Dionis (Frankrijk)—Guig-
nard (Zwitserland) 1—1. Van Dijk (Wa-
geningen)—Van Aalten (Huissen) 1j,
Olsen (Rotterdam)—Ham (Rotterdam)
2—0.
De Antwerpenaar Verpoest ls met 11
punten uit 7 wedstrijden ongeslagen win
naar van dit tornooi, onze nationale kam
pioen Gordijn bezet met 10 punten de
tweede plaats. De eindstand luidt:
1 Verpoest n pnt. 2 Gordijn 10 pnt.
3 Van Dijk 9 pnt. 4 en 5 Guignard en Van
Aalten 7 pnt. 6 Ham 6 pnt. 7 en 8 Dionis
en Olsen 3 pnt.
In de vijfde ronde van het schaak-
tornooi te Luzern speelde onze landge
noot Kramer remise met de Duitser Un-
zicker. Hij staat nu op. de vijfde plaats
met 2 punten en een afgebroken partij-
Aan de heer J. M. J. Korpershoek,
voorzitter der vereniging van leraren in
de lichamelijke opvoeding is de erepen
ning van 't N-0;C. uitgeretkt wegens zijn
verdiensten voor de lich. opvoeding in
schoolverband.
Onze landgenoot Kramer won in de 6e
ronde van het internationaal schaaktnr-
nool te Luzern van de Zwitserse kam
pioen Tordion.
De resultaten van enkele afgebroken
partijen luiden: UnzickerBiau 1—0,
Grob—Unzicker 10, MuellerZnosko
Borovsky 1—0.
De afgebroken partij Blau—Kramer
moest na 8 uur spelen opnieuw worden
afgebroken, doch de Zwitser staa' gunsti
ger. Hetzelfde geldt voor zijn afgebroken
partij tegen Rabar-
De stand luidt thans: 1 Rabar (Z. Si.)
4 pnt. en 1 afg partij. 2 Unzicker (Duits!
4 pnt. 3 Kramer (Ned.) 3 pnt. 6n 1 aig-
partij. 4 Grob (Zwitserland) 3 pnt. 5
Blau 2% pnt. en 2 afg. partijen. 6 en 7
Znosko Borovsky en Mueller ieder 21/»
pnt. 8 Tordion (Zwitserl.) pnt.
In de tweede ronde van het interna
tionaal schaaktornooi te Hastings speei-
cie onze lanagenogt dr'. Eu'we fèmfse me*,
de 17-jarige Amerikaan Larry Evans.
