Vraag
en antwoord rond
loonsverhoging
de
Waarom maar vijf procent en
waarom meer productie?
NADRUK OP INTERNATIONALE
PROGRAMMA'S
Vijfhonderdduizend kinderen
hebben nieuwe scholen nodig
eerberichtj
Bemanning van
behouden
de „Berkel"
thuis
Gepasteuriseerde melk wordt
duurder
IJzeren gordijn vooruitgeschoven
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
LAGEN
72ste JAARGANG
ZATERDAG 7 JANUARI 1930
No. 21127
De maatregel van de regering om te vergunnen, dat de lonen
met 5 procent worden verhoogd, heeft al heel wat vragen
opgeworpen. En velen zitten nog steeds op een duidelijk
antwoord te wachten. Mede om hen te gerieven heeft de
secretaris-generaal
van het Ministerie van Econ- Zaken,
mr. dr. A. A. van Rhijn, die als voorzitter het overleg tussen
regering en Stichting van de Arbeid medemaakte, gisteren
avond via Hilversum I een antwoord gegeven op een aantal
ontvangen vragen. Omdat deze kwesties tenslotte ieder nauw
aangaan, geven wij de uiteenzetting van de heer Van Rhijn
hieronder uitvoerig weer:
Secretaris-Generaal
geeft college
Productie-verhoging
Waarom alleen volwassenen?
De kleine middenstand
Ouden van dagen
Economisch rapport van Truman
POSITIE DER V. S. GOÉD,
DOCH ZIJ KAN BETER ZIJN
Is vijf procent voldoende?
VOOR HET VADERLAND
GEVALLEN
De onderhandelingen
VANE1\
HEFT
DE DAG
Een der nieuwe Amerikaanse raketwapens is de „Navy War Bird",
welke van schepen af wordt gelanceerd ter bestrijding van aanvallende
vliegtuigformaties. Zoals op de bovenste afbeeldingen is te zien
bestaat de raket uit twee delen. Zodra de startraket is uitgewerkt,
wordt deze automatisch ontkoppeld en gaat de voorste helft in zijn
eentje verder.
Gaan schoolbanken na 1957 verdwijnen?
I WEINIG VERANDERING IN j
I TEMPERATUUR
Havenstaking in Svdney
Communisten proberen
krachtproef
„LAATSTE REIS?
WAARACHTIG NIET!"
„Berkel" in ijspantser
Bouwvolumen voor
verwoeste stadskernen
Werkloosheid in België
In deel van 't land ook losse consumptiemelk
Vier persmannen dooi*
Praag uitgewezen
SLIJTERSMARGES HERZIEN
DE KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd in het
Gebouw R. K. Volksbond, Lange Haven 71,
Schiedam, telefoon 67387. - Gironummer 9095 ten
name van de „N.V. De Courant De Maasbode",
Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt ƒ3.90 per kwartaal,
1.30 per maand, 0.32 per week.
Directeur: J. KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS of gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bjj de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
De eerste vraag: waarom is de verho
ging niet bindend opgelegd aan het be
drijfsleven, beantwoordde spr. fcet de op
merking, dat het toch een abnormale
toestand is, dat de regering dfe arbeids
voorwaarden vaststelt- „Na de oorlog
was dit door' de bijzondere omstandig
heden nodig maar langzamerhand moe
ten .de organisaties van werkgevers n
arbeiders in iedere bedrijfstak hun na
tuurlijke taak weder zelf vervullen. Van
daar dat met opzet geen bindende be
slissing is opgelegd. Vertraging in de
- doorvoering der loonsverhoging is daar
door niet te vrezen. Want een loonsver
hoging welke pas na 1 Januari wordt
overeengekomen heeft terugwerkende
kracht tot die datum".
De tweede vraag was: waarom heelt
de regering aan de vergunning tot loons-
verhoging de noodzakelijkheid van pro
ductieverhoging vastgekoppeld?
Wie een loonsverhoging ontvangt zo
antwoordde dr. v. Rhijn, verwacht meer
artikelen te kunnen kopen, maar die
meerdere artikelen moeten dan ook eerst
worden voortgebracht. Dit is nu juist
het moeilijke punt.
Wij 'verbruiken op dit ogenblik meer
dan wij voortbrengen- Het meerdere, dat
wij niet zelf voortbrengen, krijgen wy
uit het buitenland, vooral door de Mars
hallhulp. Natuurlijk kan dit niet zo maar
doorgaan. Daarom is verhoging der pro-
- ductie nodig. Met de loonsverhoging zijn
wij eigenlijk al op een productieverho
ging vooruitgelopen. In de Tweede Ka
mer is daarom terecht gezegd; dat deze
loonsverhoging is een „wissel op de toe
komst", „een voorschot" op de produc
tieverhoging, die nog komen moet-
Wanneer de productieverhoging .er niet
zou komen, blijven de artikelen, .welke de
arbeiders met hun 5,procent loonsverho
ging willen kopen, ontbreken en -dan
ontstaat een nieuwe .prijsstijging.
ging na de devaluatie bleek nog geen
5 procent te bedragen-
Na wat ik zoeven opmerkte over de
noodzakelijkheid van productieverho
ging, begrijpt u wel hoe voorzichtig wij
met een verdergaande loonsverhoging
moeten zijn. Een loonsverhoging ver
meerdert de productiekosten en houdt
daardoor weer een prijsverhoging in
zich. Onze grote taak is te bevorderen
dat de arbeider niet een hoog geldloon
ontvangt, maar een hoog werkelijk
loon, dus een loon, waarvoor hij veel
kan kopen.
Het is een klein kunstje om de spiraal
van steeds hogere lonen en steeds hogere
prijzen in beweging te zetten, waardoor
de waarde van de gulden steeds geringer
wordt en wij economisch naar de afgrond
hollen- Juist de kleine man wordt daar
van de dupe. Want onze minister-presi
dent heeft in de Kamer eens terecht ge
zegd: De lonen stijgen in een dergelijk
geval met (je snelheid van de trap, maar
de prijzén met de snelheid van de lift.
De loonsverhoging is alleen aanbevolen
voor de volwassenen en niet voor de 18
tot 23-jarigen, omdat de cijfers aantonen,
dat de jongeren na de oorlog in vele ge
vallen ongeveer 20 procent meer in loon
zijn verhoogd dan de volwassenen. Hier
voor is zeker geen reden omdat de vol
wassenen op zwaardere lasten zitten dan
de jongeren. Bovendien is er bij de jon
geren dikwijls onvoldoende lust om zich
te laten scholen. Daarom is een prikkel
tot scholing in de regeling opgenomen.
Want ook de 18 tot 23-jarigen komen voor
een geleidelijk opklimmende verhoging in
aanmerking, indien en voorzover zulks in
het belang der scholing nodig is.
Nadat spr. hierna had betoogd, dat met
subsidieverhoging de zaak niet was op te
lossen kwam hij te spreken over de kleine
middenstanders.
Hebben, zo was er gevraagd, vele kleine
middenstanders, die zelf al op zulke hoge
lasten zitten, geen grote moeite om de
loonsverhoging aan hun arbeiders te be
talen?
Hierop antwoordde spr., dat de regering
zeer wel inziet, dat er vele kleine mid
denstanders zijn, die het buitengewoon
moeilijk hebben. Vandaar, dat voor deze
groep een kinderbijslag van het derde
kind af wordt voorbereid, die aanvanke
lijk geheel uit de schatkist zal worden
betaald. Wanneer het plan van de minis
ter van financiën om de ondernemings
winstbelasting af te schaffen straks wordt
doorgevoerd, zal ook voor vele midden
standers een verdere verlichting worden
verkregen.
Tenslotte zeide mr Van Rhijn, dat al
het mogelijke wordt gedaan om de uit
kering van de verhoging aan de ouden
van dagen te bespoedigen. Daarvoor is
echter een wetswijziging en. veel admi
nistratief werk nodig, zodat er heel wat
tijd mee gemoeid is. „Maar onze oudjes
zullen niet achterop geraken, want de
verhoging heeft ook hier terugwerkende
kracht tot 1 Januari".
President Truman beeft in zijn jaar
lijkse economische rapport, dat hij Vrjj-
De productieverhoging moet er dus
komen. In het overleg tussen regering,
■werkgevers en arbeiders worden thans
allerlei maatregelen daartoe nader Uit
gewerkt.
Is een loonsverhoging van 5 procent
wel voldoende? Zijn de kosten Van het
levensonderhoud niet veel meer geste
gen. zodat eigenlijk een verhoging van
b.v. 10 procent nodig is?
Op deze tweede vraag antwoordde
spr. met een volmondig neen. Want.
zo zeide hU, in onze commissie zijn de
kosten van het levensonderhoud tot
half December met de grootste nauw
keurigheid nagerekend. De prijsverho-
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn gerap
porteerd:
Kon- Landmacht:
Gesneuveld 13 Juli, na vermis
sing: soldaat P- J- Vaas uit Neder-
wêert; gesneuveld 20' December:
soldaat le kl- J. F- Olivier uit Am.
sterdam.
Overleden 23 September tenge
volge van een op 28 Januari 1949
bekomen verwonding: korporaal J.
J. Linssen uit Eindhoven-
Kon. Ned. Ind. Leger:
Gesneuveld 13 December: sergt-
vlieger-waarnemer mil. luchtvaart
H. B- Tomassen uit Indonesië-
dag in het Congres heeft ingediend, aan
gedrongen op voortzetting van de uitvoe
ring der Amerikaanse programma's voor
hulpverlening aan het buitenland op een
zodanige schaal, dat de doeleinden, waar
voor zij zijn begonnen, kunnen worden
verwezenlijkt. De vorderingen, die reeds
gemaakt zijn bij het nastreven van de
doeleinden van het Europese herstelpro
gramma eh van andere programma's voor
hulpverlening op korte termijn dienen
aanleiding te zijn voor voortzetting van
de uitvoering dezer programma's op een
basis, die a?n de behoeften beantwoordt,
zo zeide hij,, nieraan toevoegend, dat de
vooruitgang die reeds bereikt is, gevaar
zou lopen, en de reeds uitgegeven bedra
gen wellicht verspild zouden zijn, wan
neer deze programma's thans te veel zou
den worden besnoeid.
Truman verklaarde, dat de Ver. Sta
ten in de komende jaren in toenemen t
mate de nadruk zullen moeten leggen
op internationale economische pro
gramma's op lange termijn, tenein e
hierdoor op krachtige wijze te s re
ven haar een de gehele wereld omvat
tende uitbreiding van de internationale
handel.
Het resultaat hiervan zou zijn een
grotere invoer, in de Ver. Staten, terwijl
andere landen hierdoor bovendien zou
den wordep geholpen bij het verdienen
van de dollars, die zij nodig hebben. Te
zelfder tijd zou hierdoor Amerika s eigen
levensstandaard stijgen. Een onmiddel
lijke stap in deze richting is volgens Tru^
man onverwijlde goedkeuring van het
handvest van de Internationale Handels
i Organisatie, die een code van geoorlootue
j handelsmethoden vormt, zo mede een
middel voor gestadige verbetering van
i de internationaele handelsbetrekkingen
het uitvoeren van het project ter ver
betering van de St. Laurens-rivier en ter
benutting van deze waterweg voor de op
wekking van electrieiteit:
de verruiming van de sociale voorzie
ningen door verbetering van de ouder
domspensioenverzekering, weduwen- en
wezenpensioenverzekering en werkloos
heidsverzekering, instelling van 'n ziek-
invaliditeitsverzekering en ver
hoging van de federale steun aan de
staten voor maatschappelijke hulpverle
ning;
In het maatkledingbedrijf is men over
eengekomen, dat met ingang van 1 Jan.
de lonen van werknemers boven 22 jaar
worden verhoogd. De C. A. O.-lonen voor
het 10e leerjaar zullen dan (met inbegrip
van de gulden van Joekes) als volgt
worden verhoogd: uurlonen van minder
dan 66 cent met 5 cent, uurlonen van 66 U
tot en met 84 cent met 6 cent, en uurlonen
van 85 cent en daarboven met 7 cent. Over j pv
de lonen van werknemers jonger dan 23
jaar wordt nader overleg gepleegd.
Ook tussen de raad van bestuur en de
zeevaart en de contactcommissie van
werknemers ter koopvaardij is overeen
stemming bereikt. Het wachten is nu op
de goedkeuring van de rijksbemiddelaars, j
Het beroepsgoederenvervoer over de
weg heeft gisteren opnieuw geconfereerd
en thans hebben de werkgevers zich met
de 5 pet. loonsverhoging accoord verklaard
op voorwaarde, dat deze verhoging van
lasten in de tarieven mag worden doorbe- I
rekend. Ook hier is dus de beslissing bij
de autoriteiten.
Voor het kappersbedrijf is tussen
werkgevers en werknemers overeenstem
ming bereikt over een loonsverhoging van
2 per week voor de eerste bedienden
van 23 jaar en ouder en van 1 per week
voor de tweede bedienden van 22 jaar en
ouder. De kappersbedrijfsunie heeft zich
het recht voorbehouden alsnog een aan
passende loonsverhoging voor de perso
neelsgroep van 18 tot 23 jaar bij het
college van rijksbemiddelaaxs te bepleiten.
De aangelegenheid der 5 procent loons
verhoging voor het spoorwegpersoneel is
Donderdag in 'n conferentie van de direc
tie met de per^oneelsraad besproken.
Naar wij vernemen is de beslissing hier
over aangehouden' tot 12 Januari.
goedkeuring van het programma voor
technische hulp aan laag ontwikkelde
landen en van het programma voor
het verstrekken van garanties door de
e*Port-import-bank voor particulier"
beleggingen in het buitenland. Voorts
herziening van bepaalde onderdelen
van de belastingwetten betreffende de
belasting van inkomsten uit investe
ringen in het buitenland, en tenslotte
uitbreiding van de bevoegdheden van
raad van bestuur van het Federal Re
serve System ten aanzien van de bank-
reserves en herstel van de bevoegdheid
van deze raad tot het reguleren van de
consumentencredieten. Voorts verlening
van de bevoegdheid aan deze raad om de
speculatie op de goederenbeurzen te re-
suleren.
President Truman verklaarde, dat de
economische positie van de Ver. Sta
ten heden ten dage goed is. doch dat
z<j beter zou kunnen zijn.
Vijf honderd duizend kinderen meer
dan thans zullen eind 1957 de lagere
scholen bevolken. Tegen 1.200-000 leer
lingen van gewoon en voortgezet L-
O. eind 1949 zullei er dan 1.700.000
zijn. Een gevolg van de zeer sterke
geboorten-aanwas na de oorlog. Maar
daarmede zal dan ook de top zijn be
reikt en in de daarna volgende jaren
kan men een sterke daling van het
totale leerlingental verwachten.
Nieuw zijn deze cijfers niet. De laat
ste jaren zijn zij o.a. bij de Kamerde
batten als het ging over gebrek aan en
opleiding van onderwijspersoneel en
over scholenbouw uit een en tena naar
voren gebracht.
Minister in 't Veld op zijn beurt sprak
er gisteren over, toen hij m het Drentse
Zuidlaren een nieutwe school open-de en
in de toespraak, wvlkè hij daarbij hield
„enige algemene opmerkingen over de
bouw van scholen" maakte.
Wat de toeneming van de schoolbe
volking betreft merkte hij op, dat er om
deze op te vangen voor 1957 in totaal
12.500 nieuwe lokalen nodig zullen zijn.
Zodat er tot en met dat jaar jaarlijks
ruim 1500 lokalen zullen moeten wor
den gebouwd. Bij een bouwprijs van
gemiddeld 13-000 per lokaal zal er ge
middeld per jaar 23 millioen in het L.
O- en GLO moeten worden geïnves
teerd. Op de begroting voor 1950 is voor
scholenbouw 40 millioen uitgetrokken,
terwijl voor 1951 dit bedrag nog iets
zal worden opgevoerd.
Bij het opstellen van de plannen daar
voor zal men ernstig rekening moeten
houden met de wensen t- a. v. de onder
wijsvernieuwing, al zullen vele daar
van voorlopig nog onvervuld moeten
blijven. Als voorbeeld daarvan noemde
spr. de vervanging van de schoolban
ken door stoeltjes en tafeltjes- De ver
wezenlijking van deze wens zou de kos
ten aanzienlijk verhogen, alleen reeds
door het feit, dat men dan 20 procent
meer vloeroppervlak nodig zou hebben
per lokaal. Met het vooruitzicht van het
verminderen van het aantal leerlingen
na 1957 meende de minister, dat het niet
aanvaardbaar is, de thans te bouwen
schoollokalen groter te maken dan nood
zakelijk is voor het plaatsen van school
banken voor 48 leerlingen- Event, zou
men na genoemd jaar over een vervan
gen van deze banken kunnen gaan den
ken.
Het departement, aldus Z.Exc-, staat
t.a-v- de scholenbouw open voor elk oor
spronkelijk initiatief en indien het le
vensvatbaarheid heeft zal men zeer ze
ker meewerken aan de verwezenlijking
van de plannen. Het Ned. Congres voor
openbare gezondheidsregeling heeft eer.
studiecommissie voor de scholenbouw in
gesteld. Spr. noemde het wenselijk, dat
deze commissie tot tastbare resultaten
komt.
Wat de bouwkosten betreft, zijn over
het algemeen scholen zonder verdieping
te prefereren- Alleen in de steden zal
men soms de voorkeur moeten geven
aan een school met een of meer verdie
pingen. De uitvoering van nieuwe scho
len moet sober .zijn.
In sommige gevallen zal het kleuter
onderwijs misschien geholpen kunnen
worden door combinatie met verenigings
gebouwen. Ook aan de laatste bestaat
immers grote behoefte-
Omstreeks 1957 zal eveneens, indien
noodzakelijk kunnen worden begonnen
met de bouw van werklokalen, aula's,
enz- De uit onderwijskundig oogpunt
noodzakelijke verlaging van de gemid
delde klassebezetting zal na dit
kunnen worden nagestreefd.
Naast de schoolruimte voor G. L- O
en V. G. L. O- zal ook meer ruimte
voor de andere sectoren van onderwijs
moeten worden geschapen. Door de
oorlog is ook in deze sectoren een acn-
terstand ontstaan, die thans zo spoedig
mogelijk moet worden ingehaald, wil
Nederland zich in de wereld kunnen
handhaven.
Bij de srhool, welke de minister 'n
Zuidlaren kwam openen, is op zijn ini
tiatief een proef genomen met het
montagebouwsysteem DotremontTen
Bosch- De bouw vergde niet meer dan
4 maanden en behalve een lagere schooi
omvat het zeer moderne complex ook
een kleuterschool en een gymnastiekzaal.
Na de minister hebben nog verschei
dene andere sprekers o.w. dg Commis
saris der Koningin iri Drenthe, mr. dr.
R. baron de Vos van Steenwijk en de
heer J. Wesselings, die de minister van
O-, K. en W. vertegenwoordigde, het
woord gevoerd.
Matige en in de kustgebieden
af en toe vrij krachtige wind tus
sen Zuid-West en Zuid Half tot
zwaar bewolkt met slechts hier
en daar enige lichte regen of mot
regen- Weinig verandering in tem
peratuur.
Zondag 8 Januari: Zon op 8.47
uur, onder 16,47 uur; maan op 21.57
uur, onder 11.12 uur.
Maandag 9 Januari: Zon op 8.46
uur, onder 16-48 uur; maanop 23.21
uur, onder 11.24 uur.
De 6000 havenarbeiders van Sydney
zijn in staking gegaan, waardoor het
havenverkeer volledig is stilgelegd. Als
gevolg van de staking liggen 51
Australische en buitenlandse schepen
werkeloos in de haven. De staking
dreigt over te slaan naar alle andere
Australische havens.
De staking werd begonnen als protest
tegen het te werk stellen van verple-
jaar gend personeel op buitenlandse havens
aandoende Australische schepen, dat niet
is aangesloten bij de federatie van vak
verenigingen van Australische havenar
beiders. De staking is uitgeroepen door
deze federatie die onder communisti
sche leiding staat.
Scheepvaartautoriteiten beschouwen
deze door de communisten geïnspireerde
staking als de ecvste krachtproef voor de
nieuwe Australische regering (zoals be
kend steunende op een coalitie van libe
rale en boerenpartijen), die in haar ver
kiezingsprogramma heeft verklaard de
Australische communistische partij bui
ten de wet te zullen sollen.
De president drong er in zijn rapport
voorts bij het congres op aan een twaalf
tal wetsvoorstellen tot wet te verheffen,
die o-a. inhouden:
Enige herzieningen van het belasting
stelsel met het doel ongelijkheden ce
verminderen, de economische bedrijvig
heid te stimuleren en de belastingin
komsten in bescheiden mate te verho
gen.
het instellen van een Columbia Val
ley Administration en machtiging voor
(Van onze Amsterdamse redacteur)
De bemanning van de Nederlandse hout
boot „Berkel", die enige dagen geleden
yoor de Zweedse kust aan de grond liep,
is behouden in het vaderland terugge
keerd.
Om precies acht uur landde gisteravond
de Convair, „Gerard Terborgh", die als
extra toestel op Stockholm was ingezet,
om de bemanning van de „Berkel" naar
buis te brengen. Wij stonden te kleumen
°P het platform en verwachtten, dat een
gezelschap haveloze, eveneens verkleum
de lieden zou uitstappen. Edoch in
plaats daarvan kwamen er mannen uit
bet toestel, die eerder leken op gegoede
Amerikanen dan op schipbreukelingen.
„De bemanning van de Berkel?" „Ja
wel". Nou je kon wel zien, dat die niets
meer hadden kunnen redden en geheel
nieuw in de kleren waren gezet. Prach
tige blauwe gabardine regenjassen en
grote lichte Trumanhoeden. bruine schoe
nen met dikke zolen en nog een extra
paar in een doos onder de armen. Eerst
geduldig poseren voor de fotografen. „Nog
een keer heren, nog even geduld". Het
leek wel of we op een bruiloft waren,
zo geduldig werd alles verdragen.
We wilden de kapitein spreken, maar
die was er niet. „Die is, met de machinist
en dë 3e machinist bij het schip geble
ven." Dan trachten wij met de le stuur
man te spreken, de 48-jarige Karei van
der Lee uit Rotterdam. Maar hij is niet
zo erg te spreken. Zijn handen zitten in
dik verband. „Het is niets," zegt hij,
„morgen kan de doek er af", maar later
blijkt, dat zijn beide handen bevroren
zijn.
„Ik kan niets zeggen heren, de zaak
moet nog voor de Raad van de Scheep
vaart komen."
„Maar u kunt toch vertellen wat er
gebeurd is?"
De opvarenden van het bij de Zweedse kust op een rots gelopen ^£en°^de'morgen^andl 4e Januari
m.s. „Berkel" zijn gisteravond op Schiphol geland. Steward Kemp omstreeks vier uur „op de stenen" voer
wordt door zijn moeder en verloofde allerhartelijkst welkom geheten, j abomfnlbei.
terwijl de olieman Berkelaar en matroos Vooys toekijken. Ier woedde een verschrikkelijke sneeuw
storm. Het schip maakte direct veel wa
ter, er werd alarm geslagen en het S.O.S -
sein werd uitgezonden. Men had direct
contact met de Zweedse kust, al spoedig
kwam een reddingboot langszij, maar het
was niet mogelijk iemand aan boord te
nemen. De eigen boten kon men niet
strijken, omdat de touwen door sneeuw
en vorst hiervoor geheel onbruikbaar ge
worden waren. Toen heeft men tot de
dageraad, omstreeks half negen, gewacht,
om zich in de reddingboot in te schepen
en om half tien zat men aan een heerlijk
ontbijt met gebakken eieren.
Onder dit verhaal zat stuurman Van
der Lee als maar met zijn pet te zwaaien
om de fotografen geen gelegenheid te
geven een plaatje te maken. En toen
stoof hij met een >,Ja> daar is mijn
vrouw", opeens weg.
Wij hebben toen de 19-jarige assistent
machinist Willem Mulder nog even aan
geklampt. Hij vertelde met veel zelfver
trouwen zijn wedervaren. Hij lag in bed
en werd gewekt, omdat er iets aan de
hand was. Men heeft toen vervelende en
zeer koude uren aan dek doorgebracht.
„Maar dat vuur dan, er heeft toch een
vuur aan dek gebrand?"
„Ja, natuurlijk, anders waren we he
lemaal vergaan van de kou!"
Wat er met de schuit precies aan de
hand is, weet hij niet. De lading zat goed
en zit volgens hem nog goed. De vrouw
van de kapitein is met de trein naar
huis.
Of het schip nog te redden is?
„Hij ziet het niet. In ieder geval zijn
28 man, een vrouw, twee honden en een
kat gered. De bagage moest men aan
boord laten.
„Heeft U al veel gevaren?"
„Dit was de eerste reis!"
„Ook de laatste?"
„Waarachtig niet!"
Maar dan is ineens alle jonge zelfver
zekerdheid weg: „M'n moeder!" En hij ir
al weggesneld
Intussen is de situatie van de .Berkel"
wel enigszins veranderd. Bij d'e harde
vorst is het water, dat geregeld tegen
en over het schip sloeg, bevroren, zo
dat de boot nu een pantser van ijs lijkt
te hebben. Voor de bergers is de taak er
hiervoor niet gemakkelijker op gewor
den. Zolang het weer niet gunstiger
wordt is er voor de sleepboten geen
beginnen aan om een sleeptros vast te
maken.
Teneinde de besturen van getroffen
gemeenten, waar mee* dan 10% van de
stadskern, dan wel meer dan 100 panden
zijn verwoest, in de. gelegenheid te stel
len hun stadskern te herbouwen, heeft
de minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting bouwvolumen voor dat doel
beschikbaar gesteld. Dit volume wordt
geput uit de Sector „Bedrijfsgebouwen
voor handel en verkeer" van het bouw
plan 1950.
Daar in de getroffen kernen, behalve
zakenpanden, ook woonhuizen zijn ver
woest, zullen de betrokken gemeentebe
sturen een deel van het hun onlangs toe
gewezen woningcontingent moeten com
bineren met het hun thans beschikbaar
gestelde bouwvolume.
Het jaarlijkse bouwvolume voor de
herbouw van de stadskern bedraagt o.a.
voor Middelburg f 1,33 millioen, Eindho
ven f 1 millioen, Arnhem f 2,32 millioen,
Nijmegen f 2,25 millioen, Tiel f 1,1 mil
lioen, Venlo ruim f 1 millioen, Den Hel
der 7 ton en Groningen bijna 1,2 millioen.
Met een plechtige kerkelijke viering en
een grootse herdenkingszitting za! te
Utrecht Dinsdag a.s. het 'zilveren jubileum
der K.A.B. in gecentraliseerde vorm
worden herdacht.
Een feit, alleszins waard om even het
jachtend tempo in te houden. Er zal op
die dag aan O.L. Heer grotelijks dank
■worden gebracht, er zuilen in die feest
uren ook lofwoorden gesproken worden
tot leiding en medewerkers met als eerste
onder allen voorzitter A. C. de Bruijn.
„Heft de vanen hoog". En bijzonder op
de dag van 10 Januari, die afsluiting be
tekent van de enorm moeilijke periode
van begin, crisis, oorlog, vernietiging en
herstel, maar tegelijkertijd de aanvang
van een gezonde vernieuwing, belang
wekkende maatschappelijke en godsdien-
stig-culturele taak, van ongeëvenaarde
verantwoordelijkheid bij het brengen van
een goed geordende gemeenschap.
Over elk onderdeel zou uitvoerig zijn
te schrijven, maar we menen na het be
gin. waarover aanstonds nog een enkel
woord, de afgelopen jaren te kunnen
samen vatten in enkele citaten van de
samensteller van het negende boekjaar
over 1933.
„Men denke zich in. dat iemand een
groot gedeelte van z'n leven in volko
men overgave heeft gewerkt aan de
verwezenlijking van een ideaal en heel
dat levenswerk vrij plotseling in ge
vaar komt of in korte spanne tijds
totaal wordt vernietigd".
„De ellende op materieel gebied is
groot, maar als natuurlijk gevolg daar
van is ook de morele ellende in ont
stellende mate vermeerderd. Daar
heerst in de maatschappij een verwar
ring, waarbij men zich afvraagt, waar
heen we gaan.
„Bij al die verwarring we mogen
't in alle bescheidenheid memoreren
hield de leiding der Katholieke Arbei
dersbeweging het hoofd koel en gaf
leiding".
Wat dat zeggen wil „gaf leiding" moet
een lid niets slechts naar zijn persoonlijke
voordelen afwegen maar afmeten naar
wat nationaal en plaatselijk door hon
derden leidende mannen werd gepres
teerd. Een vluchtig doorbladeren van de
reeks bekende jaarboeken, die zelf weer
een samenvatting zijn, wijzen uit, dat
tienduizenden en nogmaals tienduizenden
geestelijk en materieel vruchten van het
werk der K.A.B hebben geplukt en nog
plukken.
Er is dan Dinsdag feest in Utrecht om
de verworvenheden na een moeilijk begin.
Want de federatie der diocesane R.K.
Volks- en Werkliedenbonden d.d. 9 Sep
tember 1906 en het bureau van de R.K.
Vakorganisatie d.d. 18 Juli 1909 waren
het vóór 13 October 1924 de stichtings
datum van de K.A.B. toen nog het R.K.
Werkliedenverbond, zo maar niet eens.
Een zuinig bewaard en min of meer
vergeeld geschrift met gele omslag uit
1925, dat de „Beginselverklaring" bevat,
vastgesteld door de Verbondsvergadering
van 25 Januari van dat jaar licht ons
daaromtrent in.
Wij herlazen:
„Zo is dan eindelijk ons R.K. Werk
liedenverbond gesticht!
't Heeft heel wat voeten in de aarde
gehad, vóór 't zover was.
Meer dan 17 jaar geleden reeds werd
éne nationale Centrale voor onze ge
hele R.K. Arbeidersbeweging als een
wenselijkheid bepleit. Er moest echter
„veel strijd gestreden en veel leed ge
leden zijn", voor deze wens in vervul
ling ging. In de loop der jaren had Ka
tholiek Nederland meermalen te aan
schouwen een verdeeldheid en 'n ge
twist in onze R.K. Arbeidersbeweging.
Eindelijk was men zover. De Beginsel
verklaring, de vlag van zijn en willen,
kondigde vriend en tegenstander de nieu
we tijd aan.
En tot op vandaag mag Katholiek Ne
derland maar ook ons gehele land trots
en dankbaar zijn op de K.A.B., die een
hefboom was bij het zware werk der
stichting van een nieuwe maatschappij.
Hulde, proficiat voor de zilveren K.A.B,
en zijn zilveren leider De Bruijn, in wie
we overigens zijn naaste medewerkers,
levend of gestorven, tegelijkertijd willen
eren.
Opnieuw, heft de vanen in de dag!
HENK VAN DER MAZE.
In de loop van de week van 25 tot 31
December 1949 is het dagelijks gemid
delde van hef aantal volledige werk
lozen in België in vergelijking tot
vorige week met 4813 tot 201.644 geste
gen. Het aantal gedeeltelijk en toevallig
werklozen is met 23.944 gestegen tot
79.997.
De stijging van het aantal volledig
werklozen houdt verband met het win
terseizoen in het bouwbedrijf en de sui
kerindustrie. Bovendien zijn nog onge
veer 3000 grensarbeiders werkloos.
Het hoge cijfer van de gedeeltelijke en
toevallige werkloosheid is voornamelijk
toe te schrijven aan de sluiting van de
talrijke ondernemingen met Kerstmis en
Nieuwjaar.
De Tsjechoslowaakse regering heeft
vier Westelijke journalisten bevolen op
korte termijn het land te verlaten. Het
zijn de Amerikaan Richard Kasisrhke,
hoofd van de Praagse afdeling van
„Associated Press", de Amerikaan Roy
Buckingham van' „United Press", de
Engelsman Eric Bourne, vertegenwoor
diger van het Kemsley-concern en van
„Exchange Telegraph News Agency" en
de Griekse mevrouw Amber Boesogloe.
vertegen vn vdigster van het Franse
persbureau A.F.P.
De minister van buitenlandse zaken,
Clementis, heeft de Britse ambassadeur
te Praag gezegd, dat bëzwaar werd ge
maakt tegen Bourne's omgang met bur
gers van Praag. I
Het Praagse ministerie van buiten
landse zaken heeft „U.Pmeegedeeld,
dat tegen dat bureau geen bezwaar be
staat. maar wel tegen de berichten van
Buckingham. Op de vraag, hoe het
ministerie wist, welke berichten Bucking
ham zond, antwoordde een woordvoer
der van dit ministerie: „Wij hebben
middelen om hier achter te komen". Het
herwaar tegen de uitgewezen journalist
K - bke is. dat zijn berichten „met
objectief" zijn.
Met ingang van Zondag 8 Januari,
wordt de prijs van gepasteuriseerde
flessenmelk met één cent per liter ver
hoogd als gevolg van nader en hoger
berekende kosten van pasteurisatie.
Deze. verhoging zal gedurende het eer
ste halfjaar gelden. Daarna wordt de
prijs gedurende het tweede halfjaar
in het gehele land weer met één cent
per liter verlaagd.
Met ingang van dezelfde datum wordt
in verband met de reeds geruime tijd
geleden ingetreden stijging van de kos
ter. in het melkslijters-bedrijf in een
groot aantal gemeenten van ons land de
handelsmarge voor de rnelkslijters ver
hoogd. In het gebied der grote steden
(en directe omgeving), .in bet Westen
des lands en in Arnhem e.o„ Apeldoorn
e.o. en Nijmegen e.o. blijft de bestaande
marge gehandhaafd.
Eveneens met ingang van dezelfde da
tum worden de kosten, verbonden aan de
gevolg, dat waar deze verhoging niet
op andere wijze kan worden opgevangen,
de maximum verb ruikerspr ijs voor melk
roet één cent per liter verhoogd wordt
in een beperkt gebied, n.l. in Zuid-Oost
Utrecht (Rhenen, Amerongen, Wijk bij
Duurstede, enz.), in de midden-Veluwe
en Veluwe-zoom (met uitzondering van
Arnhem en Apeldoorn), in enkele ge
meenten in de kop van Noord-Holland,
in de kleinste plaatsen van 't zgn. waar-
dengebied in Zuidholland en in een aan
tal plattelandsgemeenten van Noord-
Braibant en Limburg.
In Zeeland en Goeree en Overflak-
kee is de verhoging slechts gedurende
vier maanden van het jaar nodig.
In enkele gemeenten, liggende in een
dergelijk tekortgebied. waar óók de
slijtersmarge verhoogd wordt, zal de
prijs twee cent per liter verhoogd wor
den, deels alleen voor het winterhalf
jaar. Deze plaatsen zijn Goirle, Ber
kel en Enschot, OisterwUk, Waalwijk.
Kaatsheuvel, Rhenen en Veenendaal.
De prijzenverordening 1949 consump-
aanvulling van melktekorten in bepaaldetiemelk van het bedrijfschap voor zui-
gebieden in de melkprijs voor de consu- vel, die de nieuwe prijzen en de nieuwe
ment tot uitdrukking gebracht. I marges vaststelt, wordt afgekondigd in
De verhoging van de marge heeft tot I het Voedselvoorzieningsblad van heden.
