Rood-gele boei* boven kil zeemansgraf
Admiraliteit betreurt ten zeerste
Monty
over z n
werk voor vrede
15 van 80 opvarenden
Het bergingswerk stopgezet
gered
^Weerbericht I
Well done, ANP and many thanks
SU SftSwss®;
Hij sprak
niet over militaire vraag
stukken
r
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
m -
m—IMBI
SPANNING!
r
J
Vier mannen
gingen niet mee
J
IJveraar voor saamhorigheid der
Westeuropese jeugd
Nederlandse militairen
naar Engeland
De Oudewatersche Bank
72ste JAARGANG
ZATERDAG 14 JANUARI 1950
No. 21133
m&*mÉËÈm
m
- - -
Vrijdagochtend om zes uur kwam er plotseling een boei naar boven; het bleek een levensteken te zijn
geweest van de zo rampzalige onderzeeër „Truculent". De pijl wijst naar de boei. Een der vele
reddingschepen bevindt zich juist boven de plaats waar het schip op dê bodem van de Theemsmonding
rust. (A.N.P.:telefoto)
9?
(Van onze eigen verslaggever)
Londen, Zaterdagochtend twee uur
De zee was kalm. En op de schepen in de brede Theems-monding tuurden de lood
sen scherp naar het licht der boeien: het was mistig en achter de ondoordringbare
donkerte moesten ergens aan stuurboord van het naar Londen opstomende Neder
landse schip de „Almdijk de pinkellicht jes zijn van Southend en bakboord-dwars
Margate. Toen klonk plotseling uit het donkere niets de alarmerende, angst
aanjagende roep van een klein, Zweeds schip op thuisreis uit Londen
Binnen het uur flitste het Nederlandse motorschip „Almdijk" aan alle kuststations
het volgende dringende bericht: „Onderzeeboot «Truculent" Noord-West van Red
Sand Tower gezonken tussen X 4-boei en E. Piles-boei. HeL» vijf overlevenden op
gepikt. „Truculent" vermoedelijk in botsing gekomen met Zweeds schip „Divina".
Verzoek aan alle schepen uit te zien naar overlevenden".
HET NIEUWS DRINGT
DOOR
„SORRY, GEEN NIEUWS"
Een duiker van de Britse marine komt aan de oppervlakte van de
Theems, nadat hij vergeefs heeft gepoogd contact te krijgen met de
inzittenden van de „Truculent". (A.N.P.-telefoto)
Nadat de Britse Admiraliteit gisteravond had bekend gemaakt, dat
er geen hoop meer bestond op redding van de mannen, die nog
vermist worden, zijn de bergingswerkzaamheden stop gezet in
afwachting van teruglopend tij. Het staat nu vast, dat er 80
opvarenden waren, waarvan er 15 zijn gered, zodat er 65 man zijn
omgekomen. Direct na de bekendmaking van de Admiraliteit
hesen de veertig schepen, die bezig waren geweest met de reddings
werkzaamheden, de vlag half stok.
Dit zijn Frederïk Jong, Cor Cinjee, Leo Westdijk en Leendert Diks,
vier leden van de bemanning van het Ned. m.s. Almdijkdie er in
slaagden vijf opvarenden van de „Truculent" te redden. Na hun aan
komst te Gravesend praten de zeelui nog eens na over de spannende
ogenblikken, die ze hebben meegemaakt.
Divinamag
niet verlaten
Londen
Drie kwartier in
ijskoude water
het
En een misluktedemonstratie
Veldmaarschalk Montgomery, die
op het ogenblik voor een kort be
zoek in Nederland vertoeft, heeft
gistermiddag met burgemeester
d'Ailly van Amsterdam een tocht
gemaakt door de Amsterdamse
grachten. Montgomery en burge
meester d'Ailly even voor de
afvaart.
Voor oefeningen met luchtdoel
geschut
DE EERSTE SPINAZIE
Beroep tegen faillissement
ingetrokken
AANHOUDEND ZACHT
WEER
DE KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd in het
Gebouw R. K,. Volksbond, Lange Haven 71,
Schiedam, telefoon 67387. - Gironummer 9095 ten
name van de „N.V. De Courant De Maasbode",
Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt 3.90 per kwartaal,
1.30 per maand, 0.32 per week.
Directeur: J. KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Drama van „Truculent'' eindigt
m
diepe
rouw
- t
-- X -
Schepen veranderden ihun koers om hulp
te bieden, zwegen, toen even later het
dringende verzoek om radiostilte kwam:
-f v.? gte moest vrijblijven voor be
richten omtrent de ramp
Langs héél de N oordzee-kust, in
opaanse, in Portugese radiostations, in
Denemarken, Zweden, Noorwegen en
Nederland, steeg de spanning met elk
kraken m de koptelefoons.
Een spanning die overigens niets was,
vergeleken bij hetgeen men daar onder
kust op de Theemsmonding zelf onder
ging: zoeklichten scheerden over het
donkere, zwijgende water, bleven sidde
rend staan, zochten verder; ergens kwam
een marine-snelboot op gang; toen no®
een. Stemmen uit de reddingsboten rie
pen uit de diepte naar boven: „Olie op
het water, sir, verder niets." Keerden
terug, om andermaal te zoeken.
En ergens verder, prikten, troebel-rood,
twèe lichten door de mist, riep steeds op
nieuw een scheepshoorn: de „Divina"
dreef, stuurloos na de zware aanvaring,
op het zware eb-tij.
Op achttien meter onder water veeg
den op dat moment mensen het zweet
van het voorhoofd, luisterden naar de
zee. die hol-ruisend met geweld binnen
stroomde achter de waterdichte schotten.
Stilte....
Toen kwam de radio in de huiskamers,
kwamen de ochtendedities: verwarde,
elkaar tegensprekende berichten omwent
het kantel opvarenden. Slechts één cijfer
scheen zeker: voorlopig waren er niet
meer dan vijf man gered.
De „Truculence" had zich in de Pacific-
oorlog een prachtige staat van diensi
verworven. Eenmaal, propvol Japans
overlevenden van door haar gemrpv.-
deerde schepen, moest zij tot eendiep
van 58 voet duiken, terwijl een Japanse
convooi-bescherming haar aanviel.
Wie wel eens gediepte-bomd is, ver
geet deze ervaring nooit meer. Weer
loos afwachtend, terwijl het schip door
aardbeving na aardbeving wordt heen
en weer gesmeten, de lampen in e
nauwe compartimenten naar bene en
komend, de kurk-plafondbedekktng
neerregenend en hier en daar een naad
van de scheepswand barstend.
Een van de beroemdste Nederlandse
onderzeeboot-commandanten vertei e
mij daarover: je wordt dan dood- en
doodmoe van het kijken. De ogen van
heel de bemanning zijn op je,gericht,
ook al zien ze je niet eens allemaal, e
kijken naar je, ze verwachten alles van
je en je wordt er zó moe van, dat je
onwillekeurig even met de hand ove-
de ogen gaat. Alleen op dat gebaar a
zakt de stemming aan boord: iedereen
denkt: mijn God, het is mis, we zo
verloren.
Eenzelfde taak had misschien na 4<;
aanvaring de oudst aanwezige officie1
de koude, stalen gevangenis.
Voor hoe lang, dat wist hij zelf
In enkele tientallen Engelse
mers heerste dezelfde ondraaglijke fï>an
ning: het nieuws, eerst via een officie?'
Navy-telegram binnengekomen, druPP®
de daarna de huiskamers binnen via
Toen Donderdagavond op ons
bureau de eerste berichten over de
ramp op de Theems binnenkwamen,
waren wij over twee dingen zeer
verwonderd. Ten eerste dat het
bericht over een ramp vlak onder
de Engelse kust het allereerst door
een Nederlands persbureau, n.l. het
A.N P werd doorgegeven: ten twee
de. dat Reuter in zijn. korte tijd
lr er gedane mededelingen steeds
als p'aa'.s van herkomst 's-Graven-
hage aannaaide.
Nsar blijkt, heeft de radiokamer
van het A.N.P. als eerste het bericht
over de ramp gedurende haar nor
male werkzaamheden opgevangen.
Het werd direct naar Londen geseind
en dank zij deze mededeling werd de
Engelse Admiraliteit in staat gesteld
snelle reddingsmaatregelen te nemen.
Reuter heeft A.N.P. hulde gebracht
voor dit prachtige staaltje van vak
manschap en activiteit, waaraan
misschien het behoud van enkele
mensenlevens te danken is geweest.
„Uw radiokamer deed schitterend
we'rk met als eerste het nieuws op te
vangen", aldus Reuter: „Het feit, dat
onze diensten de berichten de we
reld inzonden als afkomstig uit Den
Haag, spreekt boekdelen. Ogenblik
kelijk na ontvangst van uw bericht
kwam het gehele bureau in» actie.
Zelfs de jongens van de telexkamers
gingen op eigen initiatief gegevens
verzamelen over de tonnage en eige
nares van de „Almdijk".
Het schrijven eindigt met de veel
zeggende woorden: „Prachtig gedaan
A.N.P.! En veel dank!"
nhfu£«°,?"Ujk? stemgeluid van 't B.B.C-.
tprRp riVan uPr des avonds. Men luis-
vins rit Sna doodstil naar de beschrij-
nnrtèr- andere dag een speciale re-
boven riïn,Reutér, die in een vliegtuig
Mpn Plaats van de ramp vloog, gaf.
de hno nieuwe hoop, toen men hoor-
driehpek;aar ror>dom een kleine, met een
van alWiS® vlag gemerkte boei, schepen
ven grootte en vorm in actie wa-
water skhi vliegtuigen laag over het
overlevenden °P ZOek naar mogelijke
inriPrthvf r£en een Veel bétere kans dan
zo zeide l0pr,ende» van de „Thetis".
stis en "u e* wrak ligt niet ongun-
zi n h,middlnc Ch(? reddingsmiddelen
t.eitrfnnLZeu1 e,en stem van de admirali-
No T Jt* kulskamer door de telefoon
verder noi? »»rrï' lk ben- bang' dat er
-. er nog geen nieuws is".
de onvav k?nden alle familieleden van
min ?pt= ^6n VJan de "Truculent" even
ten wachten1"5. qen dab wachten' wach"
kpn6pbeirichte,n bleven elkaar tegenspre-
_..i? t°en ik vanavond, na veel onver-
rondpLmoe,4«kh.eden. eindelijk in het
Londense vliegtuig zat, was alleen het
aantal overlevenden, dat reeds gered
was. gestegen. De foto van de „Trucu
lent" keek mij aan van alle voorpagina's;
alle frontpagina's hadden het nieuws in
grote koppen. Maar men meende dat er
door een duiker klopsignalen gehoord
waren en er was een boei boven komen
drijven, die met een lijn aan de onder
zeeër bevestigd was. Zij, die zich niet
hadden kunnen redden, lééfden dus nog
en voor een ogenblik was China, was de
Veiligheidsraad, was Indonesië en waren
de Russen minder belangrijk nieuws dan
't lot van deze tachtig mensen, waarvan
er. naar de laatste berichten meldden,
vijftien veilig en wel levend op de vaste
wal waren.
Elke onderzeeboot heeft voor en achter
een boei, die in geval van nood van bin
nenuit kan worden losgemaakt.
Om zes uur ln de ochtend van Vrij
dag bleef de lichtbundel van een zoek
licht plotseling staan op een klein
voorwerp, dat op het donkere water
dreef. Het was de boei van het voor
schip, rood en geel geblokt en er op
stond de naam „Truculent" en daar
onder het verzoek: „De vinder wordt
verzocht van deze vondst onmiddellijk
kennis te geven aan vloot-autoriteiten.
kustwacht of politie". En daaronder
weer: „Verzoeke boei niet aan te
raken". Hierdoor zou namelijk de ljjn,
waarmee de boei bevestigd was aan
de onderzeeboot, kunnen breken. Was
de boei werkelijk door de inzittenden
omhoog gestuurd om de juiste positie
van het wrak aan te geven? Er waren
ook klopsignalen gehoord. En ook bleef
de vraag, waarom de andere overleven
den, opgesloten in de onderzeeboot, hun
Davis-reddingsmiddei niet gebruikten?
Was de boot door de aanvaring zó ont
zet, dat de ontsnappingsluiken niet
meer geopend konden worden? Het
leek zo eenvoudig: zuurstofmaskers
voor, water laten binnenstromen in het
compartiment, tot de druk binnen en
buiten gelijk is, dan luiken openen.
Waren deze luiken zo ontzet? Of
Om elf uur gisterenavond eindelijk
op de admiraliteit aangekomen in Lon
den met de bedoeling te informeren,
waar ik mij precies moest vervoegen om
de verdere reddingswerkzaamheden van
zo nabij mogelijk te volgen, zei de offi
ciële zegsman: ,,Ik ben bang, dat U niet
veel meer zult zien".
En korj daarop volgde h.et slot: de secre
taris van de admiraliteit deelt mee, dat
er geen hoop meer bestaat, dat zich aan
boord van de .Truculent" nog over
levenden bevinden. Dan begonnen, nog
steeds in de klapper der pers-commu-
niqué's de eerste condoleance-telegram-
men: de koning, de prime-minister, de
Zweedse marine-attaché.
En ongetwijfeld verging het millioe-
nen over heel de wereld als mij: de
spanning had plotseling plaats gemaakt
voor de zekerheid, dat er geen hoop
meer was. Men had de hele dag mee
geleefd met deze verbeten, koorts
achtige reddingspogingen, dit vechten
tegen de stroom en de mist. De naam
van een tot nu toe nauwelijks bekende
boot was in enkele uren zeer vertrouwd
geworden. Men voelde zich leeg en
down, toen die korte mededeling aan
alle onzekerheid een einde maakte, de
duikers overbodig leken en de kikvors
mannen, de vliegtuigpatrouilles en de
róndkruisende reddingboten.
Vier mannen, die reeds aan boord
van de „Trucutuit" waren, voeren
tóch niet mee uit. Er was namelijk
op het laatste ogenblik geen plaats
voor hen.
Mrs. Jones zat Vrijdagochtend aan
het ontbijt in haar huis 'te Chel
tenham, toen haar zestien-jarige
dochter plotseling kwam binnen
gestormd: „Moeder, de „Truculent'
is gezonken". „Ik viel bijna flauw"
zei mrs. Jones later, „ik had mijn
man nog zó gevraagd niet mee naar
zee te gaan".
Een uur later beide een politieman
aan. „Ik viel bijna opnieuw flauw"
vertelde mrs. Jones, „want ik
dacht, dat ik nu te horen zou krij
gen, waarvoor ik ai een uur lang
vreesde".
Maar de politieman lachte: „Uw
man had geluk, mrs. Jones, hij zat
niet op de „Truculent", er was geen
plaats voor hem".
(Van onze verslaggever)
„I'm a simple soldier". Met deze woor
den schuift veldmaarschalk Montgomery,
gekleed in gewoon battle-dress, op zijn
borst vijf, zes rijen linten, en de baret in
de handen, alle vragen over de West
europese Unie en haar militaire proble
men ter zijdé.
Ik kom hier slechts als president van
„Conqordia", de vereniging, die het saam
horigheidsgevoel van de bewuste Europe
se jeugd in de Engels sprekènde landen
wil verinnigen door haar samen te bin
den in vakwerkkampen. Ook uw land zal
zulk een afdeling krijgen en daarvoor is
geld nodig. Veel geld, zelfs wel een ton.
Ik ben met mijn zoon David naar Ne
derland gekomen om het vormen van
fondsen voor dit doel aan te bevelen, al
dus Monty in de I.C.C. te Amsterdam,
waar hij aan een lunch met talrijke pro
minente vertegenwoordigers uit de krin
gen van handel, industrie en vakbewe
ging en burgemeester d'Ailly die als ta
felpresident fungeerde, de ministers Joe-
kes en Lieftinck en een vertegenwoor
diger van de minister van O., K. en W..
alsook de ambassadeurs van Amerika
Vooraf had Monty een onderhoud met
de pers in een intiem zaaltje van de
I.C.C.waar het rose schijnsel van pi-
laarlampen een gezellige sfeer schiep.
De veldmaarschalk praat lang en rap
achter elkaar, geamuseerd soms, omdat
de journalisten maar blijven vragen. Zijn
antwoorden zijn niet van humor ontboot,
zodat er dikwijls een lach uit het gezel
schap opklinkt. Maar er mag niet over
politiek of over militaire kwesties wor
den gevraagd.
„Mijn wérk betreft de vrede", zegt
Monty. :iDe jeugd heeft tot taak om de
vrede te bewaren en toen mij ter ore
kwam, dat Concordia zich sedert 1942
daarmede bezig hield, ben ik mij voor
deze vereniging gaan interesseren. Sinds
een jaar ben ik president en in andere
landen van Euro-pa heb ik reeds lezingen
gehouden. Ik. als soldaat, kan u zeggen,
dat mijn mannen ervan overtuigd zijn.
dat de eenheid van West-Europa nood
zakelijk is voor de vrede; voor de politici
en staatslieden ddrf ik echter niet in
staan".
Er danst een spotlachje in de anders zo
koele ogen van de veldmaarschalk.
„Voor het handhaven van de vrede zijn
beslist nodig, een economische samenwer
king in West-Europa en de inwendige
harmonie tussen de landen en het beter
kennen en leren begrijpen van eikaars
zeden en gewoonten. Wat wisten de vol-
Frankrijk en België, de zaakgelastigde I keren van elkaar, toen zij zich in de
van Engeland en de consuls-generaals tweede wereldoorlog stortten? Het cor.
van België en Luxemburg aanzat. tact moet nu gelegd worden door de jeug
Kapitein Jan Dekker, de gezagvoerder
van het Nederlandse vrachtschip „Alm
dijk", dat het eerst het bericht Can de
ramp radiografisch verspreidde en de eer
ste vijf drenkelingen uit het water kon
opvissen, vertelde hoe zijn eerste officier
op zee kreten om hulp hoorde. „Wij sta
ken een zoeklicht aan, doch konden niet
zien wat er gebeurd was. Wij voeren in
de richting, vanwaar het geraep kwam en
vierden een boot, die er in slaagde de
drenkelingen op te pikken".
C. Mildenburg uit Rotterdam, een
andere opvarende van de „Almdijk",
had de drenkelingen „Ziet u ons?" ho
ren roepen, toen ze langs het schip dre
ven. Zodra de mannen aan boord wa
ren gebracht, kwam Mildenburg direc'
in actie. Hij is namelijk koksmaat en
voorzag de drenkelingen van warme
koffie en broodjes met vlees.
zich naar de niet-ondergelopen gedeelten
te begeven, voordat het door de reus
achtige scheur aan stuurboord binnen
stromende zeewater alle hoop op redding
ijdel zou maken.
Voor het zo ver was, hadden de dren
kelingen intussen al heel wat doorstaan
Sommigen van hen gebruikten het Davis-
apparaat om aan de oppervlakte te ko
men; anderen deden het zopder.
„In dertig of veertig seconden waren
wij aan de oppervlakte, doch het leek
mij wel een jaar toe", zei een van de
geredden. Daarna vochten ze ongeveer
drie kwartier in het ijskoude water
van de Theems voor hun behoud.
De andere geredden hadden zich, zo
verklaarden zij, in het achterste gedeeite
van de „Truculent" verzameld Zij slo
ten defdeuren der waterdichte schotten
en besloten een poging te wagen j4*
de duikboot te komen. Zij hadden
veer twee en een halve minuut de tyd om
De Britse admiraliteit heeft gisteren
bepaald, dat de Zweedse tankboot „Divi
na" Londen voorlopig niet mag verlaten.
Het schip is tijdelijk onder toezicht van
de Britse Marine geplaatst. De opvaren
den genieten echter volkomen bewe
gingsvrijheid.
Het is in overeenstemming met de nor
male wetten op de zeevaart, dat in ge
vallen als dit een schip belet wordt te
vertrekken vóór de schuldvraag is op
gelost en uitspraak is gedaan over een
eventuele eis om schadevergoeding. In
dien de rederij van de „Divina" een
borgstelling stort, mag het schip de haven
verlaten.
Op de „Divina" heeft slechts één lid
van de bemanning een onbetekenend
letsel opgelopen, nl. een duim gebroken.
Algemeen wordt aangenomen, dat
niet alle vermisten zich nog in het
wrak van de „Truculent" bevinden.
Vermoedelijk is er een aantal, dat op
40 wordt geschat, kunnen ontkomen,
doch door de stroming meegesleurd en
verdronken. Deze zienswijze stemt
overeen met de verklaringen van en
kele geredden, die vertelden hoe 45
mannen in het achterste gedeelte van
de boot wachtten tot er genoeg water
was binnen gestroomd om de druk
binnen en buiten gelijk te maken. Dit
duurde 90 minuten en de mannen
kortten deze tüd met te zingen en
grapjes te maken. Maar ten slotte zaten
zij tot de borst in het water en kregen
te kampen met gebrek aan lucht.
Daarna verlieten zij een voor een de
boot, doch de meesten van hen werden
niet gevonden.
dige burgers". En dan staat Montgomery
op en begeeft zich naar de eetzaal.
's Middags maakte de veldmaarschalk
een boottocht door de havens en gracn-
ten. Om vier uur werd hij door de bur
gemeester in diens ambtswoning ontvan
gen en na een bezoek aan het Stedelijk
Museum keerde de veldmaarschalk naar
Den Haag terug.
Kort voordat veldmaarschalk Montgo
mery het Vondelparkpaviljoen te A'dam'
zou verlaten om zich naar het Rijksmu
seum te begeven, hadden zich in de Tes-
selschadestraat en op de brug naar het'
Leidseplein bij het Leidsebosje een hon
derdtal demonstranten verzameld, die
met pamfletten en spandoeken met de
woorden „vrede" daar waren opgesteld.
Naar ons door de politie werd meege
deeld, was het nodig enkele malen
krachtdadig op te treden, voor men er in
slaagde de demonstranten te verwijde
ren. Montgomery heeft zelf van deze
demonstratie niets gemerkt.
Volgens een mededeling van het En
gelse ministerie van Oorlog zal een deta
chement van de Koninklijke Nederlandss
Leger, bestaande uit 5i officieren en
onder-officieren, naar Engeland gaan om
te Weyborrie (Norfolk) te oefenen met
luchtdoelgeschut. He.t detachement zal
Maandag a.s. per vliegtuig arriveren en
de twee volgende dagen aan oefeningen
wijden. De terugreis is vastgesteld op 19
Januari,
Hoewel het volgens de kalender nog
lang geen voorjaar is. werd er gisteren
aan de Fruit- en Groentenveiling te Poel
dijk toch reeds de eerste spinazie aan
gevoerd. Het was de kweker L. Velle-
koop, die deze primeur had. terwijl ei"
0.60 per kg. voor betaald werd.
Mr. S- Smit, verdediger van de gear
resteerde mr. C- V., directeur van de
Oudewaterse Bank, heeft namens zijn
cliënt het appél tegen het faillissement
der Oudewatersche Bank ingetrokken.
Mr. V. is gisteren voor de raadskamer
van de Rotterdamse rechtbank versche
nen.
De verwachting van heden- tot
morgenavond luidt:
Aanvankelijk weinig wind met
hier en daar nevel of m:st. Overi
gens meest zwaar bewolkt, plaat
selijk enige lichte regen of mot
regen Later geleidelijk wat toe
nemende en lanss de W:»ddenku=t
tijdelijk krachtige wind tussen
Zuid-West en Zuid. Aanhoudend
zacht weer.
Zendag 15 Januari: zon op 8.42;
onder 16.57; maan op 6.39, onder
13.21.
Maandag 16 Januari: zon op 8 41,
onder 16.59, maan op 7.53, ondei
14.16.
