Tegen Plunderaarster van Arnhem
negen jaar geëist
PUROL
Internationaal oplichter voor de
Amsterdamse rechtbank
Sportieve sfeer op de korte banen
in het Noorden
R
06nder
VAN MIENTJE KWETTER
Frau Gasille „werkte" volgens
plattegrond
:iiJJ
Hij kon gevangenen vri jkopen en zwarte
effecten „irit" maken
w*
ADIO
programma
Het
der liefde
ZATERDAG 28 JANUARI 1950
PAGINA 5
DAMKAMPIOENSCHAP VAN
NEDERLAND
KAMPIOENSCHAP HOOFD
KLASSE DRIEBANDEN
AANVAL OP ZWEMRECORDS
RALLYE VAN MONTE CARLO
Het klassement der Nederlanders
UIT HET HOS' VERTAALD DOOB SEBASTIAAN
No. 57.
2e Rui
Weer vijf, had Jan triomfan
telijk in de Tweede Kamer gezegd
Ja, het is zielig, vond de
Tweede Kamer.
Schande is het, sjilpte Jan.
Toen stond professor Grommerd
op, een doorgewinterde Tweede-
Kamer-mus.
Professor Grommerd viel het
beleid van de regering aan.
Zoals ik in de hoofdartikelen
van mijn krant al zo dikwijls be
toogd heb, zei Grommerd, die
gauw eventjes reclame voor zijn
eigen krant wilde maken, natuur
lijkis het heel gemakkelijk
om altijd maar op rode Jozef te
scheldenom hem er de schuld
van te geven, dat alles mis gaat.
Maar, mijne mussen, tenslotte is
het de aard van rode Jozef om ons
te vernietigenhij kan niet an
ders
Onder applaus van zijn fractie
leden verklaarde professor Grom
merd dat hij besloten had in de
oppositie te gaan.
Maar wat moeten we dan
doen? vroeg Jan.
Kijk eens, zei de professor.
ANKER HORLOGES
WATERDICHT-SCHOKVRIJ
Dat is tenslotte uw zaak, niet de
mijne.
Nee, antwoordde Jan onge
looflijk slimHet is onze zaak
de zaak van alle mussen van
heel de wereld.
Dan moet deze kwestie op de
agenda van de Verenigde Naties
gebracht worden meende de Twee
de Kamer.
Zou het niet te proberen zijn,
kwam Grommerd toch met een
voorstel.om rode Jozef op te
sluiten.... achter tralies bijvoor
beeldof achter iets anders van
ijzer. een soort ijzeren gordijn
misschien?
En wat moet hij dan doen
achter dat ijzeren gordijn? wilde
Jan graag weten.
Tjahaalde Grommerd
onverschillig zijn vleugels op.
Wat hij daar doet achter zijn ijze
ren gordijn. daar hebben wij
dan verder niks meer mee te ma
ken
Met algemene stemmen werd de
motie Grommerd door de Tweede
Kamer aangenomen.
AFSPRAKEN TUSSEN
CRACKS
DAT ZAL WEL EEN CONSTELLATION-BROMVLIEG ZIJN
Ottwell Binns
(Van onze correspondent.)
Negen jaar gevangenisstraf met aftrek
van preventieve hechtenis eiste gister-
wond de officier van Justitie van de Bij
zondere Strafkamer van de Arnhemse
rechtbank, mr Huber, tegen de 53-jarige
Louise H. M. P. Gasille, die onder de
naam „Frau Gasille" tijdens de evacuatie
van Arnhem in de winter van 1944-1945,
toen de bewoners nog maar net de „Slag
om Arnhem" te boven waren gekomen,
de stad hielp leegplunderen. Zij was
werkzaam op het bureau van het „Ber-
gungskommando Arnheim" en zij wist
door haar langdurig verblijf in de Gel
derse hoofdstad waardevolle tips te ver
schaffen aan de Duitser Zelger, die hoofd
war van dit Kommando. Frau Gasille lo
genstrafte gisteren tijdens de behande
ling' van haar zaak, die de gehele dag
tot diep in de avond duurde, verschillen
de verklaringen van de getuigen. Zij zou
zich volgens haar verklaring heb
ben voorgedaan als een „engel van naas
tenliefde", terwijl zij in Arnhem en om
ving bekend stond, als een helleveeg, die
met nietsontziende haat optrad tegen al
len. die niets met de Duitsers te maken
wilden hebben.
Ala eerste getuige werd gehoord de
heer v. d. Ham, die door de AKU-di-
rectie was aangesteld als comman
dant van de wachtploeg op dit bedrijf.
Volgens zijn verklaringen probeerde het
bureau van Zelger slechts eenmaal alle
machines uit de AKU te slepen. Op 'n
vraag van de president of deze ge
tuige de indruk had, dat de mannen
van het Bergungskommando onder lei
ding stonden van Frau Gasille ant
woordde getuige: Zeer zeker, want zij
waren allen zeer onderdanig. Frau
Gasille gaf haar instructies aan de
hand van een plattegrond. Ik kreeg
wel de indruk, dat de plundering zeer
systematisch geschiedde.
De tweede getuige was de heer A.
J. Bloemendaal, opzichter bij de Gel
derse Tram die in de oorlogswinter
als chauffeur reed op de wagens, waar
mede de gestolen goederen uit Arn
hem werden weggesleept. Hij was
opgepikt en gedwongen deze wagens
te besturen. Frau Gasille gaf hem meer
malen opdracht goederen uit huizen te
halen en deze werden dan opgeslagen in
*n woning naast het bureau Zelger. Waar
devolle voorwerpen echter kwamen in
de particuliere vertrekken van Frau
Gasille die boven het bureau van Zel
ger waren gelegen.
„Een vreselijke vrouw'
President: U weet niet waar die
goederen gebleven zijn?
Getuige: Neen, want overal waar
wat te halen was of te regelem a
kon men Frau Gasille ontmoesten, zy was
een vreselijke vrouw. lederec^ J d
reau was bang voor haar. De goeoercn
meestal meubels ffl taprten. Duits
„Liebesgaben aus Holland naar Duits
land".
Frau Gasille, die rustig had zitten
■wachten tot getuige had uitgesproken
stelde hem vervolgens vragen, waarbij
zij enkele door hem verstrekte details,
in twijfel trok, o.a. ten aanzien van de
bezetting van het bureau. Wat de goe
deren betreft, deze waren volgens haar
eigendom van in Arnhem woonachtige
Duitsers!
Getuige: „dan woonden er heel wat
Duitsers in Arnhem".
Zij was biologe
In de middagzitting was getuige v. d.
Sande, afdelingschef van de A.K.U. een
dier eersten» die een boekje over Frau
Gasille opendeed- Zij stond geen en,iete
Nederlander fatsoenlijk te woord. Ben
drogist uit Arnhem, die in November
1944 voor het. Rode Kruis uit Veip
medicamenten en verbandstoffen uit zijn
zaak naar enkele andere drogisten m
de verlaten stad wilde brengen, werd
aangehouden door Frau Gasille. die zich
in gezelschap bevond van een paar Duit
se officieren. Ofschoon de drogist een
Ausweis had, nam zij de gehele lading
jn beslag. Get. verklaarde verder, dat
hij nog getracht had de hulp van de
aanwezige Duitse officieren in te roepen,
maar deze konden tegen Frau Gasille
niets uitrichten. Zij stond bekend als
„de schrik van Arnhem" en als zij met
naar D.K-W.-t.ie op weg was, kon men
niemand meer bereid vinden om nog een
vrachtje te rijden.
President tot verdachte: „Hoe kwam
U er toe, die geneesmiddelen voor zieke
landgenoten bestemd in beslag te ne
men?"
Verdachte: „Ze waren bestemd voor
de Hollanders in Rees (waar een arbeids
kamp was), die dringend om medicij
nen verlegen zaten".
President: „Waarom hebt U dat dan
niet uiteengezet, in plaats van op te
treden zonder tekst en uitleg te geven.
Zelfs de Duitse officieren, die wilden
bemiddelen, werden door U afgesnauwd!"
Verdachte: „Daar weet ik niets van!"
De Officier van Justifies „Waarom
bent U eigenlijk uitverkoren om die ge
neesmiddelen weg te halen? Was U des
kundig?"
Frau Gasille: „Dat was een speciale
opdracht. Ik ben tenslotte biologe!"
O. v. J-: ,,Ik wist niet, dat men biologe
moest, zijn om goederen bij een ander
weg te halen!"
President: „U was toch Nederlandse
of meende U door in Januari 1944 de
Duitse nationaliteit aan te nemen onge
straft de Nederlanders te kunnen ter
roriseren?"
Hierna werd als getuige nog gehoord
een inspecteur van politie uit Arnhem,
die tijdens de evacuatie vanuit het kin
derziekenhuis een lading goederen be
geleidde, welke lading ook onder aan
voering van Frau Gasille werd geroofd.
„Das ist nicht wahr"!
Later herkende zij op een spoorweg
emplacement de inspecteur en zij voeg
de de haar omringende Duitsers toe:
„Die Hollander moet doodgeschoten
worden, want hij heeft altijd gesabo
teerd!" Dat dit bevel niet werd uitge
voerd was te danken aan de tussenkomst
van een Feldwebel der Gendarmerie.
Frau Gasille bleek hogelijk verbaasd.
Dat had ze nooit gezegd. Hoogstens kan
ze beweerd hebben, dat de man. als hij
zo doorging, kans lilsp doodgeschoten
te worden.
Vervolgens ontspon zich een heftig
dispuut tussen de rechtbank en ver
dachte over de betekenis van het Ber
gungskommando Zelger- Verdachte hield
vol niets met dit Kommando te maken
te hebben gehad- Maar toen kwam een
getuige een briefje overleggen met een
getypte opmerking: ..Getekend door Frau
Gasille namens het Bergungskommando".
Zij had weliswaar een rubberstempel
van Zelger gebruikt, maar daarbij kwam
tevens vast te staan, dat het bureau van
Zelger identiek was aan het Bergungs
kommando Zelger.
Toen was het woord aan de Officier
van Justitie, mr. Hubert, die een uit
voerig requisitoir hield- Hierin liet hij
naar voren komen, dat Frau Gasille
zich aanzienlijk meer heeft ingespannen
dan de gemiddelde Duitser. Dat zij de
Duitse nationaliteit heeft aangenomen
is niet van belang voor de strafbaarheid,
want zij is een oorlogsmisdadigster, die
zich ernstig heeft vergrepen aan de
rechten van de mens- Hij eiste tenslotte
negen jaar gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest. De verdediger, mr Se-
vaux, hield nog heel laat in de avond
zijn pleidooi.
Uitspraak over veertien dagen.
Advertentie
Ruwe huid
Ruwe handen
Ruwe lippen
De 53-jarige Frau Gasille, det er hier helemaal niet uit als de hyena, die
ze was, toen ze e m eptember 1944 zo diep getroffen Arnhem syste
matisch leegroofde; men ziet haar hier op weg naar de rechtszaal te
rn tem, waar haar zaak gisteren werd behandeld.
Aan de finale om het Nederlands kam
pioenschap dammen 1950 nemen de vol
gende spelers deel: I. Gordijn, Den Haag:
R. C. Keiler, Amsterdam; G. E. van Dijk.
Wageningen; P. Roozenburg, Haarlem; D.
van der Staay, Rotterdam: W. Rusten
burg, Amsterdam; H. de Jongh, Amster
dam; C. Suyk, IJmuiden; B. Dukel,
IJmuiden; A. Ligthart, IJmuiden; J. Metz.
Amsterdam en J. H. Vos, Amsterdam.
Er wordt gespeeld in café ,,De Kroon"
te Amsterdam op de volgende dagen: 7,
10, 11, 12, 17, 18, 19, 24, 25, 26 Februari
en voorts op 3, 4 5, 10, 12, 17 en 18 Maart.
Het tempo is bepaald op 25 zetten per
uur. Indien deelnemers, hetzij voor de
eerste, hetzij voor de zesde plaats gelijk
aankomen, worden zeer spoedig na het
einde van de finale beslissingswedstrijden
gespeeld. De zes hoogst aankomenden
zijn gerechtigd voor deelneming aan de
finale van 1951 en de zes laagst-aanko-
menden keren terug in de voorwedstrijd
van 1951.
Baay 50 69 4 0.724
Sweering 23 69 3 0.333
Wevers 50 81 9 0.617
Louwaard 34 81 3 0.419
Broekhuizen 48 88 4 0.545
Bornkamp 50 88 4 0.568
Verbeek 38 70 6 0.542
Stikkelman50 70 4 0.714
Bornkamp 34 55 4 0 613
Verbeek 50 55 5 0.919
Broekhuizen 50 95 5 0.526
Sweering 45 95 4 0.473
Baay 46 61 4 0 754
Louwaard 50 61 7 0.819
Wevers 50 90 4 0.555
Stikkelman44 90 3 0.438
De stand na de Hweede dag luidt:
pnt. car. h.s. gem.
Weves 6 197 9 0.604
Broekhuizen 6 198 6 0.603
Baay 4 194 4 0.6-13
Verbeek 4 177 6 0.623
Bornkamp 4 167 4 0.538
Stikkelman 4 178 4 0.537
Sweering 2 165 5 0.496
Louwaard 2 139 7 0.454
In de nacht van Woensdag 1 op Don
derdag 2 Februari za] eep Nederlandse
zwemploeg bestaande uit Geertje Wiele-
ma, Janhie de Groot, Irma Schumacher
en Joop van Daatseïaar, per vliegtuig
van Schiphol naar Denemarken vertrek
ken. Op verzoek van de Deense Zwem-
bond zal Geertje Wielema ook op de
borstcrawl uitkomen. Voorts zal zij een
aanvoel doen op het- wereldrecord 200 M.
rugslag, dat nog steeds op naam staat
van Cor Kint met een tijd van 2 min.
38,8 sec., gemaakt te- Rotterdam op 26
November 1939.
De klassering van de 25 geplaatste
Nederlandse teams is als volgt:
2e GatsonidesBarendregt met Humber
Snipe 46.58 pnt.; 7e Adr. J. Sprenger van
Eyk, J. G. H. Krapels en ir. A. Paulen
met Chevrolet 43.2 pnt. (zonder tweede
klassementsproef); 17e H. van der Hey-
den—I. A. Langestraat met Dyna Pan-
hard, 105 p.; 32e J. Kreisel—J. J. C. Perk
met Renault 152 pnt.; 36e H. Ch. Heiden
manJ. B. F. Bosch ridder van Rosen
thal met Vauxhall; 37e A. A. Kouwen-
bergj de Rooy met Hillman Minx;
45e maj. J. Modderkolkdrs. J. van Riel
en W. Prinsen met Citroen; 50e J. Kneg-
telW. Mutsaerts met Ford; 54e A.
Beekmanmaj. J. L. Flinterman met
Citroen; 57e W. de Jong— mevr. M. J. de
JongLaming met Ford; 78e W. A. Ger-
lachB. Nyhoffmevr. Gerlach Schou
ten met Fiat; 81e L. J. SavelkoulsE.
Speelman met Ford; 93e J. L. Loman—J.
Lioni met Fiat; 94e H. de RijkCh. J.
Bijl met Hotchkiss; 100e A. Blanchard
S. S. Niekerk met Nasch; 101e N. O.
Veenstra—W. J. Thieme, met Citroen;
102e A. G. W. Kluck—W. G. Kluck met
Fiat; 106e mr. D. Egginkmevr. T. E. E.
EgginkBlokker met Ford; 107e P. Bak-
kumJ. C. Baars met Buick; 113e J. M.
RupertJ. Verbeek met Studebaker;
117e J. W. van der Spek—E. B. Bedford
met Ford Vedette; 121e A. P. J. Govers—
A. van Luyk met Kaiscr; 129e Ch. Har-
*arApetz met Skoda; 131e mevr.
A. J. Gravin van Limburg StirumVan
Vredenburch, mevr. A. J. Stahl—Wyte-
ma, mevr. E. M. M. de Marez Oyens—
van Vredenburch met Ford; 133e H.
ReichmannK. F. Goelst met Bentley.
Mevr. Van Limburg Stirum heeft niet
ae derde plaats, maar de vierde in het
klassement van de Coupe des dames.
Er zijn in totaal 135 teams geklasseerd
van de 282 welke zijn vertrokken, dus
minder dan 50 pet. Van de 57 Neder
landse équipes zijn er 25 in het klasse
ment opgenomen.
Opnieuw heeft de Amsterdamse
rechtbank gisteren een hele dag ge
wijd aan het proces tegen de 58-jarige
Siegfried W, een Pool van geboorte,
die door zijn sluwe praktijken in de
oorlog en ook daarna tientallen Ne
derlanders duizenden en duizenden
guldens afhandig wist te maken. De
man gaf zich o.a. uit als bankier, ge
heim staatsagent, millicnnair en hij
beweerde in al deze hoedanigheden po
litieke gevangenen te kunnen vrijko
pen en „zwarte" effecten „wit" te
kunnen maken. Verleden week Vrijdag
was bij de behandeling van de zaak
al heel wat aan het licht gekomen over
de wijze van „zaken doen van deze
internationale oplichter van groot for
maat", zoals hü door een der getuigen
genoemd werd. Gisteren vertelden vele
gedupeerden hoe zij door de sluwe
„bankier" waren bezwendeld.
W. heeft reeds eerder, voor de oor
log, wegens oplichting op grote schaal,
in Amsterdam terechtgestaan. Hij werL
toen tot twee jaar gevangenisstraf met
aftrek van één jaar voorarrest veroor
deeld. Na de bevrijding werd W. m
België eveneens wegens oplichting
oordeeld tot twee jaar gevangeniss ra
Na die straf te hebben uitgezeten were
hij aan Nederland uitgeleverd voor hei
proces, dat thans wordt «evoerd.
De eerste getuige Yan. gls'et™, fan
was -de heer J. D-, die m to
verdachte 139.000 ter hand had. ge
steld, ten dele om hulp te krijgen
een wegens illegaal werk gea"'e® in
schoonzoon, ten dele om een badrag
vreemde valuta na de oorlog er
kunnen krijgen. Van dit geld 11noon
iets terug gekomen- De schoonz-00
getuige is omgekomen- Het contac
tussen de heer D. en verdachte was ge
legd door de heer Schaffer, die g
in W- geloofde en steeds diens hulp aan
vrienden aanbood.
De heer D-, die aanvankelijk dacht,
dat de oplichter door de Duitsers wera
gechanteerd, begon hem n-a verloop
tijd te wantrouwen. Een deel van he
geld had W. toen in bankbiljetten van
1 000 die niet meer geldig waren,
willen terugbetalen, doch de heer D- had
dit natuurlijk niet aangenomen.
„Vriend van Churchill"
De behandeling werd voortgezet met
het verhoor van de koopman H V die
verdachte 75-000 „zwart" geld in'geld
en effecten zou hebben gegeven om dit
later als „wit geld terug te ontvangen.
De ge uige ver elde, hoe verdachte zich
rrnwehm o? u" als ee« vriend van
A' s bankier en als ere-consul
dedelingen wekten6 A1 T
waarom tenslott^
HeTemZ' ll:ansac°e werd besloten
de transactie" lled was dat er V£m
het geld verdun.t8reCht kWam
het dvw™oodragvaninHg b5,gon,nen mel-
vankpHilr de heer P'. die aan
schoonzoon PvlnKdn t^ d*
heer D uif de eerste S^ge de
krijgen. P hA handen der Duitsers te
dienst in Jd aen,zeer mooie staat van
had hij ziohk g' Met veel succes
beijverd voor het vrijma
ken van gearresteerde illegale werkers.
Volgens zijn verklaring zou hij onge
veer 200 mensen vrij hebben kunnen
krijgen. Doen de heer D. contact met W.
had, bepaalde deze, dat alle andere
pogingen om diens schoonzoon vrij te
maken gestaakt moesten worden- De"
heer D. heeft de heef P- dus verzocht
zijn pogingen te-staken, hetgeen laatst
genoemde prompt -heeft gedaan.
Kost juf frown had geen interesse
.Mevr- H.H-, .bij - wie verdachte de
laatste tijd voor de oorlog ondergedoken
is geweest, verklaarde weinig of niets
van het doen of laten van W- te weten.
„Dat interesseerde haar niet", zei zij
W. had altijd zijn kostgeld betaald en
was steeds goed voor het gezin gje-
weest. Ook toen zij later een tijdschrif'
las, waarin naar aanleiding van het
proces tegen W. voor de oorlog een
groot artikel over hem stond, waaruil
moest blijken, dat hij een oplichter zou
zijn, had zij geen argwaan tegen hem
■opgevat.
De heer C. S- v d O., die bankier van
verdachtewas na de oorlog, had vrij
spoedig zijn relatie met W verbroken,
toen hem bleek, dat deze hem valse
ponden wilde verkopen.
Na de verklaringen van twee
Duitse rechercheurs, die mede hadden
geholpen illegale werkers te bevrijden,
maar daarmee op verzoek van W- waren
opgehouden, werd het proces verdaagd
tot Maandag a.s.
Uit de zitting was nog gebleken, dat
men de oplichter in Brussel te pakken
had gekregen, toen hij zijn hotelreke
ning met valse ponden wilde betalen
-ysUifW
AmpiiÜSUjlj
een-mam
Advertentie
(..BINNENWEG 195 R'DAM
Er heerst een ongekende activiteit
op de Noordelijke korte banen. Her
en der en overal gaan de vlaggen uit
de torens en kondigen affiches en ad
vertenties in de plaatselijke bladen
aan, dat de baanbesturen tot een grote
bedrijvigheid zijn gekomen. Het was de
laatste dagen geen uitzondering, wan
neer er per middag een 49, 50 rijde-
rijen van zeker formaat werden geor
ganiseerd. De rijders en rijdsters heb
ben daarop op de bekende, oude ma
nier gereageerd: zij hebben kennelijk
dc hoofden bij elkaar gestoken en zijn
overeengekomen, elkaar zo veel als
maar mogelijk is uit de weg te blijven-
Met het gevolg, dat er al verschillende
clubs waren, die haar activiteit niet met
een behoorlijke inschrijving beloond za
gen. Men hield wedstrijden met een do
zijn of nog minder deelnemers(sters)
en moest het A en B-systeem, ontleend
aan de paardensport, toepassen om tot
een redelijk bezet programma te komen.
Doch ook daar, waar men op een be
hoorlijke lijst kon bogen, zag men toch,
dat er één of hoogstens enkele ware
cracks aan de start verschenen, verder
oude bekenden uit vroegere gloriejaren
een Rinse Slof, een Doekele Hielke-
ma, een Sjoerd Zeldfcnthuis en anderen
en dan veel'onbekend materiaal. Dat
uit dit laatste soms een veelbelovende
nieuweling te voorschijn trad, is de
eerste winst van deze winter.
Maar wat wil men? Het is de rijdsters
en rijders op de kortebanen niet om eer
of titels, met om organisatorische kwes
ties, doch heel nuchter bekeken
om geld te doen. Daarom hebben zij de
eerste dagen als vanouds eikaars krach
ten gemeten en wetend ho; zij tegen
over elkaar staan, houden zij nu blijk
baar voldoende voeling om met de kleinst
mogelijke inspanning de meeste prijzen
in zo kort mogelijke tijd in de wacht
te kunnen slepen. Dat die inspanning
met dat al, op de zware 160 of 140 meter
baan, met haar volle afstand aan spurt
en haar vele ritten vóór en tegen de
wind om van de gevreesde „kamp"-
ritten nog maar te zwijgen! nog heel
groot is, staat als een paal boven water.
Doch een Hollandse winter is even
wispelturig als, naar sommiger meivng,
de vrouw, en zo gezien moet men het
ijzer berijden, als het koud is- Niet het
ijzer, doch het weer.
„Partijen" uit de tijd
Deze practische instelling van de deel
nemers mag funest zijn voor die banen,
die zo eens in enkele jaren toch wel
op een grote wedstrijd hopen, men zou
hiertegen weinig kunnen doen, zo men
het al wilde proberen. Het is voor de
baanbesturen m elk geval een gelukkige
omstandigheid, dat de reglementering
van dte voormalige provinciale bonden
intact blijft, ook onder het regime van
de huidige gewesten. Ware dat niet het
geval, men zou het hebben gezien hoe
de banen zich als om strijd op het ver
krijgen van de sterkste deelnemers zou
den hebben geworpen. Met opdrijving
va'h het prijzenbedrag als onvermijdelijk
gevolg. Doch dat is thans, nig de uit te
loven som aan puijzen is gereglemen
teerd en men tevoren het houden van
een wedstrijd moet aanvragen, gelukkig
vermeden.
Het is niet onlogisch aan te nemen,
dat de opkomst en de huidige hegemo
nie van de Westelijke cracks hier heil
zaam heeft gewerkt. Was het tevoren
vaak een coterie van een handje vol
Friese, of in elk geval Noordelijke ster
ren, nu is de rivaliteit in volle omvang
ontbrand, terwijl de laatste dagen door
de spreiding van de cracks de aanleiding
tot het toepassen van minder sportieve
methoden ook beduidend geringer is ge
worden.
Ieke en Foeke
Neen," het gaat bepaald sportief toe
bij deze wedstrijden om het geliefde
geld. Dat was overigens bij de „vrou
wen" usance en het was dan ook heel
normaal, dat toen onze internationale
athlete Foekje Dillcma in moeilijkhe
den geraakte omdat haar enige paar
schaatsen in het ongerede waren ge
komen, de nationale schaatskampioene
leke Nienhuis haar spontaan haar eigen
reserve-ijzers aanbood, opdat het Bu-
rumcr meisje toch maar kon blijven
meedingen. Dat zijn gestes, die het
sportieve hart toch wel even goed
doen, al bleef het spijtig, dat het
Foekje niet voldoende bleek te helpen
om voor dc prijzen te kunnen mee
dingen-
Bij dte „mannen" was het vaak anders.
Wij maakten daar boven al melAing van-
Doch ook hier komen betere eigenschap
pen naar voren. Het bleek tijdens een
rijderij in Dokkum, waar de bekende
Jan Pomper Friesland's titelhouder 1948,
het in die finale tegen de Enkhuizen,aar
Jongert moest opnemen. De Fries be
gon met de grootste moeite de eerste
rit te winnen, doch kreeg de kans van
de dag, toen in die tweede race het leer
werk van een van Jongert's schaatsen
het begaf. Doch Pomper zag het onge
val en hield tijdig in, zodat de organisa
toren wel een derde rit moesten inleg
gen. En nu ging het dan erop of eron
der, èn doordat de Fries eRn vastere
slag bleek te hebben, werd de Enkhui
zenaar dan tóch maar op sportieve
manier geklopt.
Ouderwetse inzettingen
Is er, zo gezien, stellig vooruitgang te
bespeuren in deze oude tak van sport,
bet blijft opvallend hoe ter wij 1 in
andere sporten de meest moderne mid
d-elen worden toegepast hier ae ir -
ditie de wedstrijdorganisatie blij t
heersen- Nog zwaait de locale starte
zijn vlag n.og tracht hij het afmatten
der rijders onderling, door het forceren
van valse starts vaak tevergeefs
tegen te gaan, en nog rijden de veie
tientallen deelnemers aan een "jdenj
bij tweeën voor en tegen de wJnd. °Yfr
de baan Om van de b.esl ^nde derde
„kamp"-ritten nog maar te ^w'lge"; J®
het wonder, dat «enige wedstnjd uren
vergt van het publiek, dat de koude
maar moet trotseren en vaak ook nog de
duisternis?
Hij wachtte tot een uur vóór zonson
dergang en verliet toen zijn schuilplaats.
De vallei was doodstil en hij vermoedde,
dat de vervolging verder was gegaan
over de heuvel, waar de schildwachten
geposteerd waren geweest. Hij meende,
dat het geen had die kant uit
gaan, aangezien het meer dan waarschijn
lijk was, dat hij bij het overtrekken van
de heuvel regelrecht in de armen zou
lopen van de mannen, die naar hem
zochten.
Hij besloot de richting van de vallei
te volgen en voort te gaan naar de kant
van de plantage, die hij had opgemerkt,
w/it hij had ondraaglijke honger en
niettegenstaande het risico, dat het na
deren van menselijke woonplaatsen mee
bracht, was het noodzakelijk voedsel te
krijgen.
Eerst was het gaan tamelijk moeilijk,
toen sloeg hij een nauw voetpad in,
volgde dat en kwam, totaal onverwachts,
terecht bij een inboorlingenhut. Er stond
een Kanakavrouw aan de deur en voor
hij zich kon terugtrekken, had ze hem
reeds gezien. Hij aarzelde een ogenblik
en stapte toen naar voren.
Ik heb honger, zei hij in het Frans.
De vrouw keek haastig om zich heen,
kwfL zonder een woord de hut in en
m even later terug met een bord
pt pap- Hjj bedankte haar en begon te
de ruwen houten lepel, die ze
T«ij "ad gebracht. Hij had dit eenvou-
maar bevredigende maal half vol-
toen een voetstap hem deed om-
b en-.^en blanke man, aan zijn kleding
ennelijk een planter, stond tien meter
van hern af, hem met nieuwsgierige
oge", aan te kijken. In de veronderstel-
stelling, dat dit het einde was van zijn
avontuur, maakte hij aanstalten bord en
tepel neer te zetten maar de nieuw-aan-
gekomene zsii
Neen, monsieur, beëindig uw maal-
Hj'd. Ik kan begrijpen, dat u erge hon
ger hebt.
De stem van de man was rustig en er
teg een vriendelijke klank in. Zich af
vragend wat het slot zou zijn, beëindig
de Juan zijn maal en keek de man toen
vragend aan.
Ik veronderstel, dat u me terug
zult brengen naar de gevangenis.
De hemel verhoedde dat, was het
snelle antwoord. Ik heb een man op de
driehoek gezien en u ziet er niet naar
uit alsof u honderd tweehonderd
zweepslagen zoudt kunnen overleven.
Dan.
Kom mee. monsieur, en vertel me
uw geschiedenis.
Verwonderd ging Juan Cabados met
de man mee en terwijl zij naast elkaar
langzaam hét dal doorliepen, vertelde
hij op verzoek van zijn metgezel de ge
schiedenis van zijn veroordeling en zijn
ontsnapping. De mar luisterde aandach
tig; tenslotte knikte hij.
U hebt pech, monsieur, maar wel
licht kan ik iets doen om die te vermin
deren. Luister. De speurders zijn de heu
vel overgegaan. Ze denken, dat u het
eiland doortrekt maar vanavond moet u
teruggaan naar Noumea.
In deze kleren?
Laat de zaak van de kleren maar
aan mij over en eveneens de kwestie
van het nodige geld. In het donker moet
u dus teruggaan naar Noumea. Ze zul
len u daar niet zoeken in het hol van de
leeuw Er liggen schepen van uw land
genoten in de haven. Zij zullen u helpen,
want zeelui hebben een medelijdend hart
en u zult in staat zijn terug te keren naar
uw eigen land als vrij man.
Juan keek verwonderd naar de man,
die aldus voorstelde zijn weldoener te
worden.
Waarom doet u dit, monsieur? vroeg
hij plotseling.
Omdat ik ook een vogel in de kooi
ben geweest! Ja, vervolgde hij, in ant
woord op de ongélovdige blik van de
ander, ik heb een paar slechte jaren op
lie Nou doorgebracht. Ik ben, zoals
u wel vermoedt maar weigert te gelo
ven één van de vrijgestelden. Het is mij
toegestaan vrij op Nieuw Caledonië te
leven, maar ik mag het niet ver
laten en als 11 gaat, zult u dus geluk
kiger zijn dan ik. Maar kom, monsieur,
wij moet ons haasten. De uren van
duisternis zijn aanstaande en voor u
zijn ze zeer kostbaar.
Zij versnelden hun pas de vallei door
en bereikten nu het huis. welks dak
de schilder van het moeras uit had
opgemerkt. De eigenaar er van ging
voorop door een plantage, betrad een
welige wildernis van bloemen en toen
zij er aan de andere kant uit kwamen,
bevond de artist zich voor een venster,
dat tot aan de grond reikte.
Vlug, monsieur, naar binnen.
De vluchteling gehoorzaamde zonder
uitstel aan de opdracht eh een ogen
blik later glimlachte de planter.
We hebben het mooi gedaan,
monsieur. Niemand weet van uw aan
wezigheid in het huis en niemand heeft
u gezien behalve de Kanakavrouw, die
u het eten heeft gegeven en zij zal
niet spreken. Binnen een uur zult u
op weg zijn naar Noumea. Excuseer
mij nu, ik ga kleren voor u halen. Ik
ben zo terug.
Hij keende zich om en verliet het
vertrek. Juan Cabados keek hem na
met dankbare blik.
HOOFDSTUK XI
Nu kent v me niet
Op hetzelfde ogenblik, dat het ka
non zijn donderendt waarschuwing naay
de schildwachten zond, ten teken, dat
een van de veroordeelden was uitge
broken, zat een man op de veranda
van een hotel aan de buitenkant van
Noumea. Hij leunde voorover, bijna
gebogen en er lag een spanning in zijn
houding, die de aandacht moest hebben
getrokken van een ieder, die hem toe
vallig had gezien. Toen het kanon door
dè rustige nacht bulderde, keek hij
eensklaps op en het maanlicht dat op
hem viel, verlichtte de gelaatstrekken
van Carlos Cabados.
Het is begonnen!, fluisterde hij
Hij stond op, nog steeds luisterend,
terwijl zijn ogen naar de vage omtrek
van de strafkolonie staarden alsof hij
kon zien, wat er gebeurde tussen die
onheilspellende schaduwen. Hij bleef
zo een lange poos staan en toen bracht
de nachtwind het zwakke geluid van
Geweerschoten tot hem. Opnieuw
kraakten de schoten en toen was het
weer stil. Hij ging weer in de stoel
zitten en schonk met bevende hand een
glas wijn in uit een fles, die op het
tafeltje bjj hem stond. Hij ledigde het
en schonk nog een glas in, toen stak
hij een sigaret op en het licht van de
lucifer, dat op zijn knap gelaat viel,
liet zien hoe doodsbleek het was. Lan
ger dan een uur bleef hij daar zitten,
teugjes wijn drinkend. Ontelbare siga
retten rokend, luisterend naar de or
geltoon van de Stille Oceaav en kij
kend naar het maanlicht op zijn wijde
wateren. Een gordijn van de andere
kant van de warande werd omhoog
getrokken en toen er een geluid kwam
van lichte voetstappen, draaide hjj
snel het hoofd om met gespannen ver
wachting in zijn blik. Toen verdween
plotseling de glans uit zijn ogen en hij
keek snel voor zich, want de nieuw
aangekomene was een vrouw en niet
de man naar wie hij had uitgezien.
(Wordt vervolgd).
ZONDAG 29 JANUARI.
HILVERSUM I (301.5 M.): 8.00 NCRV, 8.30
IKOR, 9.30 KRO, 17.00 NCRV, 19.45—24.00 KRO.
8 00 Nieuws en weerber.; 8.15 Gram.: 8.30
Prot vroegdienst; 9.30 Nieuws en waterst.;
9 45 Gram.; 9.55 Hoogmis: 11.30 Gram.; 11.40
Pianovoordracht; 12.15 Apologie; 12.35 Gram.;
12 40 Lunchconcert; 12.55 Zonnewijzer; 13.00
Nieuws, mededelingen en Kath. nieuws; 13.20
Lunchconc.; 13.45 „Uit het Boek der boe
ken'" 14.00 „Koning Swentibold", oratorium
(14 45—15.15 Boekbespr.); 16.15 Reportage: 16.30
Lof" 17.00 Christ. Geref. kerkdienst; 18.30 V.
d. Strijdkr.19.00 Kamerkoor; 19.15 Bijbel
causerie: 19.30 Nieuws; 19.45 Actual.; 19.52
Boekbespr.; 20.05 De gewone man; 20.12
Gevar. progr.; 22.45 Avondgebed en liturgi
sche kalender; 23.00 Nieuws; 23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II (416 M.): 8.00 VARA, 10.00
VPRO, 10.30 IKOR, 12.00 AVRO, 17.00 VPRO,
1730 VARA, 20.00—24.00 AVRO.
8.00 Nieuws; 8.15 Gram.; 8.30 V. d. tuin;
8.45 Amusementsmuziek; 9.10 Sportnieuws;
9.15 Verzoekprogr. (gr.pl.); 9.45 Causerie;
10 00 V. d. kinderen: 10.30 Remonstrantse
kerkdienst; 12.00 Strijkkwartet, trio, tenor,
viool en piano; 12.30 V. d. jeugd; 12.40 Piano;
13.00 Nieuws; 13.20 Zuid-Amerik. ork.; 13.50
,Even afrekenen, heren"; 14.00 Gram.; 14.05
Boekbespr.; 14.30 Radio Philh. ork. en so
liste; 15.30 FUmpraatje; 15.45 Dansork.: 10.10
Koorconc.; 16.30 Sportrevue; 17.00 Causerie;
17.20 Declamatie; 17.30 „Oome Keesje", hoor
spel; 17.50 Kinderkoor; 18.03 Reportage; 18.15
Niews en sportuitslagen; 18.30 Cabaret; 19.00
..Radiolympus"; 19.30 Lichte muziek; 20.00
Nieuwe 20.05 Orkesteone.; 20.35 Actual.; 20.50
Metropole ork.; 21.20 Cabaret; 21.45 Kamer-
ork. en soliste; 22.30 Vioolspel; 23.00 Nieuws;
23.15—24.00 Gramofoonmuziek.
Radio-distributie III: 8.00 VI. Br.: nws.;
8.05 ork. Torch; 8.30 dagklapper; 8.45 ork.
Torch: 9.00 nws.; 9.15 gram.; 9.20 Eng. H. S:
ork. Creen; 10.20 Fr. Br.; Casinopr.; 11.00 VI.
Br.; carillon: 11.05 vrol. muz.; 11.45 Fr. Br.:
„Hot Club"; 12.00 VI. Br.: liederen; 12.15 „The
Rainbow"; 12.30 weerber.; 12.32 verv. ork.;
13.00 nws.; 13.15 liedjes; 13.30 v. d. sold.; 14.00
opera- en Belcanto; 15.30 Eng. L. P.: verz.
pr.; 16.30 „Take if from here"; 17.00 Kootw.:
Djakarta; 18.00 NWDR.kamerork.; 18.45 Fr.
Br.: v. d. jeugd; 19.00 VI. Br.; nws.; 19.30
muz.; 20.00 gev. pro.; 21.45 act.; 22.00 nws.;
22.15 ens.: 23.00 nws.; 23.05 „Andrew Sisters";
23.25 Heath en Winstone.
Radio-distributie IV: 8.00 Fr. Br.: nws.: 8.10
verz. pr.; 8.30 weer; 8.32 verz. pr.; 9.00 Eng
L. P.: piano; 9.20 „Ranchers"; 9.40 Macpher-
son; 10.00 nws.: 10.10 „String en Choir"; 10.30
„Pioneers of Rhythm"; 11.00 gram.; 11.30
Squadronnaires Dance; 12.00 Fr. Br.: kunst-
overz. ;12.08 Ens. Heyne; 13.00 Eng. L. P.; verz
pr.; 14.15 Peter Yorkse; 15.00 Fr. Br.; gram.;
15.45 marsen; 16.00 Lux.: filmmuz.; 16.15 Char
lie Kunz; 16.30 Ork. Stapleton; 17.00 Eng. L.
P.: comm. singing; 17.45 „Round Britain
Quiz": 18.15 verz. pr.; 18.45 parade: 19.30
..Ray's a Laugh"; 20.00 Lux.: „Pirouettes";
20.15 „Vivent les Gosses": 20.30 Eng. L. P.:
..Palm Court Orch."; 21.30 Comm. singing:
22.00 ork. Ternent; 23.00 nws.; 23.15 Charlie
Kunz; 23.30 „Think on these things"; 23.45
Macpherson.
Maandag 30 Januari
HILVERSUM I (301.5 m.) 7.00-24.00 NCRV.
7.00 Nieuws, 7.15 Ochtendgymn, 7.30 Gram,
7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws en
weer. 8.10 Sportuitsl, 8.20 Gewijde muziek,
8.45 Gram, 9.15 V. d. zieken, 9.30 Famihe-
comp, 10.05 Gram, 10.30 Morgendienst, 11.00
Gram. 11.20 Voordracht, 11.40 Pianorecital,
12.10 Koor en piano, 12.33 Trio, 13.00 Nieuws,
13.15 Mandolinemuziek, 13.45 Gram, 14.00
Schoolradio. 14.35 Sopraan en harp, 15.00
Causerie over kamerplanten, 15.25 Sopraan,
alt, tenor, bas, cello en cembalo, 16.00 Bij
bellezing 1.45 Gram, 17.00 V. d. kinderen,
17.15 Koperkwartet, 17.45 Regeringsuitz, 18.00
Pianoriuo, 18.20 Sport, 18.30 V. d. strijdkr,
19.00 Nieuws, 19.15 Engelse les, 19.30 Gram,
1.9.40 Radiokrant, 20.00 Nieuws, 20.05 Gram.
20.15 Marinierskapel, 20.45 „Het huis Lauer-
nesse", hoorspel, 21.45 Verzoekpr,, 22.05 Int.
Evang. comm. 22.15 Kamerkoor en Bach-ons
22.45 Avondoverdenking, 23.00 Nieuws, 23.15
-24.00 Gram.
HILVERSUM II (416 m.) 7.24-24.00 AVRO
7.00 Nieuws, 7.15 Gram, 8.00 Nieuws en
weer, 8.15 Radio ochtendblad, 8.40 Gram,
8.55 V. d. vrouw, 9.00 Gram. 9.30 Waterst,
9.35 Gram, 10.00 Morgenwijding, 10.15 Popu
lair conc, 10.50 Gram, 11.00 Voordracht, 11.15
Carillon en orgel, 12.00 Semi-klassieke mu
ziek, 12.33 „In 't spionnetje", 12.38 Cowboy-
liedjes. 13.00 Nieuws. 13.15 Hongaarse mu
ziek, 13.50 Gram, 14.00 Causerie, 14.20 Viool
en piano, 14.45 Voordracht en harpspel, 15.00
Blaasens en piano. 15.30 Gavar, progr, 16.35
V. d. kinderen, 10.45 „Musicalender", 17.30
V. d. padvinders, 17.45 Gram, 18.00 Nieuws
18,15 „De plaats van de notaris in de sa
menleving, causerie, 18.25 Gram, 18.30 Radio
filmkrant. 19.00 V. d. kinderen, 19.05 Amu
sementsmuziek, 19.30 Muzikale causerie, 19.45
Regeringsuitz, 20.00 Nieuws. 20.05 „Radio-
scoop". 23.00 Nieuws. 23.15 Reportage, 23.25-
24.00 Gram.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. B.:
Nws; 7.05 Gram.; 7.30 Kron.-, 7.40 Gym
7.50 Gram.; 8.00 Nws; 8.05 Conc.; 9.00
Nws; 9.05 Gram. 10.00 Eng. L.P.: Nws;
10.10 Verz.pr.; 11.00 Orgel. 11.30 Eng. H.S:
Mil. ork. 12.00 VI. B.: Volkslied.; 12 30
Weerber.;12.40 Pianoduo; 13.00 Nws; 13.15
Gram. 14.00 Eng. H. S.: Nws; 14.10 „Those
were the days". 15.00 Lux.; Ménage en.
Musique (VI.). 15.30 Kalundborg: Ork. v.
Aarhuus. 15.50 Eng. H. S.: BBC Welsh
Orch.; 16.20 BBC Schots ork. 17.00 Koot
wijk: Djakarta. 18.00 Béromunster: Ci-
thertrio. 18.30 VI. Br.: v. d. sold.; 19 03
Nws; 19.30 Charlie Kunz; 19.50 Feuille
ton; 20.00 Kamerork.; 21.00 Act.; 21.15 Od
het. Volksbal; 22.00 Nws; 22.15 VI. pr.;
23.00 Nws; 23,05 Gram.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Lux.:
Nws; 7.15 „Bonjour le Monde". 7.30 Eng.
H. S.: Acc. ork.; 7.55 Weerber. 8.00 Fr. Br.
Nws; 8.10 Conc.; 900 Kookpr.; 9.10 Gram.
10.00 Lux Ménage en Musique (VI.) err
(Fr.). 11.30 NWRD: Gram.: 12.00 NWRD
Amus. ork. 12.30 Fr. Br.: Ork Wills. 13.00
Eng. L.P.: „Mrs. Dale's Diry"; 13.15 Ted
Hedth; 14.00 Gram.; 14.15 v. d. kind.; 15 00
v. d. vrouw. 15.40 NWRD: Ork. Greihs m.
sol.; 16.00 Amus. "rk. 16.30 Eng. L. P.;
Ork. Wildeman. 17.00 Fr. Br.: Ber.; 17 10
Gram.; 18.00 v. d. sold.; 18.30 Rawicz en
Landauer. 18.45 Eng. L. P.: Ork. Phillips-
19.15 Ork. Hurst: 19.45 Hoorsp. 20.00 Lux!
Ork. Mertens; 20.30 Weerber.; 20.31 Par-
lez moi d'amour". 20.45 Fr. Br.: Gram
21.15 Bach. 22.00 Eng. H.S.: Nws 22 15
Eng. L. P.: Palace of Varieties; 230Ó Nws;
23.15 ..Topic for to-night"; 23.20 Eiic
Winstone.
