Konings-droom van 'n moeder
Gouverneur van Bandung wil
met Westerling onderhandelen
Bonaire kreeg laatste bezoek
van Prins Bernhard
Frans kabinet aan zijden draad
Hilariteit bij Indo-China-debat
't Was FEEST in NEDERLAND
IJszondag zag jong en oud op
de schaats
SASTROAMIDJOJO OVER ACTIE-
WESTERLING
">-«««<■ 5,™
VORST werd
STRENGER
Westerlings proberen
met de groep der
bamboesperen
v.
Maandag 30 Januari 1950
r
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Lt.-generaal Sudirman
overleden
Wali Negara van
Pasundan treedt af
Ramp dreigt door
droogte
V leeswarenfabriek
door brand verwoest
Hevige autobotsing eist
zes gewonden
Aardbeving nabij
Perzische Golf
Auto botste tegen boom
Wettelijke bescherming
van staatsgeheimen
Minister valt flauw bij belasting-discussie
Stakingen in Enschede
verlopen
noi
J
WEERBERICHT
„Ik hoop, dat mijn zoon
koning wordt
Omdat men de deelstad wil
opheffen
MOH. ROEM ARRIVEERT
A.S. ZATERDAG
Nederlandse medewerking
gevraagd
THANS NAAR VENEZUELA
iiiSsÉi "'i
Twee doden en twee gewonden
II. K. H. PRINSES BEATRIX, DIE MORGEN 12 JAAR WORDT.
DR. JACHIM COADJUTOR
VAN KARD. INNITZER
APOSTOLAAT TER ZEE IN
LISSABON
Nieuw tehuis geopend
tow,,,,™, uü Wiihe. OH Zwolle, otjw.er"en'LJ?h*
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Geleidelijk toenemende bewolking- met
later plaatselijk enige sneeuw. Vannacht
hier en daar nog strenge vorst, morgen
middag lichte vorst. Zwakke tot matige
wind hoofdzakelijk tussen Oost en Zuid.
Dinsdag 31 Januari: Zon op 8.23 uur,
onder 17.25 uur, maan op 14.01 uur, onder
7.29 uur.
Een correspondent van Reuter meld
de gisteren uit Bandung, dat hij uit
betrouwbare bron had vernomen, dat
de Indonesische miltaire gouverneur
van Bandung, de overste Sadikin, had
aangeboden, openiyk te onderhandelen
met Westerling.
Westerling zou in dergelijke onder
handelingen hebben toegestemd op be
paalde voorwaarden, en wel, dat de
regering het bevel tot arrestatie van
hem en zijn mannen zal intrekken en
de minister-president van Pasundan,
Anwar Tjokroaminoto, in vrijheid zal
stellen.
Neutrale waarnemers meenden, bij
voorbaat te kunnen verklaren, dat de
regering der R. I. S. niet in deze voor
waarden zal treden.
Te Bandung was gisteren enige ont
spanning in de toestand waar te nemen,
al blijft in het gebied van West-Java de
toestand „potentieel explosief". Het uit
gaansverbod voor de Nederlandse mili
tairen is verlaat van 2 uur tot 7.30 uur,
dat voor de bevolking bleef onveranderd.
In de bergen rondom Bandung blijven
eenheden van Westerling zich verenigen
met mensen van de Darul Islam en an
dere guerillabenden.
Onder andere zou zich een goedgewa
pende groep, die bekend staat onder de
naam „De Bamboesperen" bij hem heb
ben gevoegd. Deze groep zou volgens de
geruchten, aldus Reuter's correspondent,
onder leiding staan van de al meermalen
als dood vermeld- Tan Malakka.
Een correspondent van Agence France
Press heeft in Ankara een onderhoud
gehad met Westerling's moeder. En zij
verklaarde: ,,Ik hoop, dat mijn zoon ko
ning van Indonesië zal worden".
Sedert hij twee jaar geleden moham
medaan werd, zo vertelde zij verder, had
hij in Indonesië zeer aanlokkelijke hu
welijksvoorstellen gekregen. „Hij is een
flink schutter en een kranig ruiter, hij
spreekt vloeiend Turks, Grieks, Frans,
Duits, Nederlands, Engels, Chinees en
Indonesische dialecten".
Chef-staf van de weermacht
der V.S.I.
t' De voormalige opperbevelhebber van
1de T.N-I., luit- generaal Sudlirman, die
bij presidentieel besluit var, 28 Decem
ber 1949 was benoemd tot chef-staf van
tie weermacht der V.S.I- is te Magelamg,
•waar hij de laatste maanden verbleet,
toverleden- Hij was 40 jaar oud.
Oorspronkelijk was Sudirman onder-
Wijzer, doch tijdens de Japanse bezet
ting nam hij dienst bij het Japans-Indo-
inestische hulpcorps en werd opgeleid tot
'officier. Hij maakte hier snel promo
tie en had bij de Japanse capitulatie
tie rang van majoor.
Hij nam daarna de leiding op zich van
De Wali Negara van Pasundan, de heer
Wiranata Kusumali, heeft hedenochtend
bekend gemaakt, op een nader te bepalen
datum, zijn mandaat ter beschikking te
zullen stellen. Deze mededeling was ver
vat in de ingekomen stukken, die werden
voorgelezen bü de opening van de verga
dering van het parlement van Pasundan
van heden.
De heer Wiranata Kusumah herinnert
er in dit schrijven aan, dat hij door .het
parlement op normale wijze is verkozen
en steeds met hart en ziel de belangen
der negara heeft behartigd. „Later zegt
hij verder zijn er stromingen ontstaan,
die naar de opheffing der negara streven.
Ondanks de besluiten van de Rondetafel
conferentie hebben deze groepen de strijd
niet gestaakt en is in de Pasundan de
onrust zelfs nog toegenomen". In verband
met het vorengaande ziet de. heer Wira
nata Kusumah zich dan ook genoodzaakt
zijn mandaat ter beschikking te stellen.
In het parlement werd voorts een motie
aangenomen, waarin wordt aangedrongen
op een overdracht van de bevoegdheden
der negara aan de regering der R.I.s Te
vens wil de motie het aan d,e centrale
regering te Djakarta overlaten' om ver
dere besluiten te nemen omtrent het <*e
bied der negara. De tekst van deze reeds
eerder ingediende motie zal zodanig wor
den gewijzigd dat hij m overeenstemming
zal zijn met de grondwet der Ris
(Van onze Amsterdamse redactie)
„De actie Westerling is een zeer ern
stige kwestie. Onze minister van Defen
sie heeft een „statement" uitgegeven en
onze premier heeft een arrestatie-bevel
uitgevaardigd. Toch zijn wij erg optimis
tisch en Ijopen, als er zich geen compli
caties voordoen, de zaak m een paar we
ken te kunnen „fixen a dus antwoord
de mr Ali Sastroamidjojo op de vraag,
wat hij dacht van de kwestie Westerling.
Mr Sastroamidjojo, de nieuwbenoemde
ambassadeur van de R.I.S. in de Ver
enigde Staten, arriveerde Zaterdagmid
dag in gezelschap van zijn vrouw en drie
kinderen met de Constellation „Batavia"
op Schiphol, waar hij de pers gelegen
heid gaf, hem enige vragen te stellen
„Wat is uw eerste taak in de Ver
Staten?"
„Mijn voornaamste taak zal het de
eerste tijd zijn, het nieuwe Indonesië be
kend te^ maken, zoals het werkt in volle
souvereiniteit. Niet alleen economisch,
maar ook cultureel en politiek is dat van
zeer veel belang. Het financieel-econo-
misch probleem is wel het eerste, dat om
een oplossing vraagt, daarvoor is reeds
de heer Djuanda naar de V.S.".
„Waar heeft uw regering nu vertegen
woordigers?"
,,Voor Nederland is de heer Roem als
H.C. aangesteld. Verder zijn er tot nu
toe ambassadeur benoemd voor de Ver
Staten, Engeland, de Philippijnen, India
en Pakistan. Het instellen van een am
bassade in Parijs wordt nog overwogen,
terwijl bovendien het Vaticaan om uit
wisseling van diplomaten heeft gevraagd"
Op de vu*aagd of de heer Sjahir op de
lijst van ambassadeurs voorkwam, ant
woordde mr. Sastroamidjojo ontkennend.
„Heeft uw land voor al deze belang
rijke posten de geschikte vertegenwoordi
gers?"
„De RepUblik Indonesia had reeds ver
tegenwoordigers met practische ervaring.
De beschikbare krachten worden nu over
de voornaamste posten opnieuw ver
deeld. Twee jaar geleden was ik ook al
in de V.S., bij de UNO in Lake Success^.
Het is van veel belang om langzaam to.
uitbreiding van de staf medewerkers aan
de ambassades over te gaan.
Na de mededeling, dat de heer Roem
aanstaande Zaterdag in Nederland kan
worden verwacht, kwam de heer Sastroa
midjojo aan het eind van het
uit eigen beweging op de kwestie-W
terling terug. ld s
„Het is van zeer veel belang ajd
Z. Exc. „als ook van Nederlandse z j- -
duidelijke verklaringen word_en atgeiegu,
maar dan ook duidelijke acties. Niet a -
leen „statements", maar ook maatrego
len".
„Hoe bedoelt u dat?" M
„Door gecoördineerd optredenvan
derlandse en Indonesische zijde".
,Door militaire actie?"
Neen!, maar bijvoorbeeld door P°,lltle®„
optreden". „Wie zich gedraagt als een
feappfeciep-rl 'ïv0ns *apd zeker worden
fine echt^fld' SJt 0Ptreden van Wester-
het vei-t beeft zeer slechte invloed op
teurs van°n? obij het volk- De dese-"
rtif, de Nederlandse strijdkrachten
moeterf «tr Westerling zijn overgelopen,
n streng worden gestraft. Het is
hia.i.fFuft gewicht, dat deze zaak niet
f. ®uw-blauw gelaten wordt. De leidende
van de actie Westerling zijn
Nederlanders, dit maakt op ons volk een
zeer ongunstige indruk. Dit optreden
wordt door de Indonesiërs aangevoeld als
een erfenis van de vorige koloniale toe
stand
Op de vraag of de T.N.I de toestand
de baas zou kunnen blijven, antwoordde
de ambassadeur bevestigend.
Vandaag zou de heer Sastroamidjojo
met zijn gezin de reis, naar New-York
per K.L.M. voortzetten.
Argentinië wordt geteisterd door een
van de grootste droogten van de laat
ste twintig jaar.
Volgens de boren zal, Indien er niei.
spoedig regen valt, de oogst onherstel
bare schade lijden-
De boeren in de provincie Buenos
Aires schatten, dat wellicht 80 pet. van
de maisorgs verloren za) gaan-
Het gras is bruin geworden e<n de
veefokker.- hebben de regering drin
gend om ander voedsel voor het vee
gevraagd
Een hevige brand heeft Zaterdag de
vleeswaren- en conservenfabriek van de
ta. Meester in Wijhe voor een groot deel
verwoest.
De brand brak omstreeks half vier des
middags door onbekende oorzaak uit in
de afdeling expeditie en pakkerij. Hei
vuur greep snel om zich heen en het
duurde dan ook niet lang of de brand
had grote afmetingen aangenomen. De
brandweer van Wijhe maakte dan ook
dankbaar gebruik van de assistentie, die
de brandweren uit Zwolle. Olst. Deven
ter en Raalte haar boden.
De blussingswerkzaamheden ondervon
den door de vorst grote belemmering. De
brand woedde bovendien zo hevig, dat
de brandweerlieden het vuur nawelijks
tot op 10 meter konden naderen. Des
ondanks was men de brand een goed uur
later nagenoeg meester. Een groot deel
van de fabrieksgebouwen werden een
prooi der vlammen. De rokerij en de sla
gerij konden, evenals het dicht bij de
fabriek gelegen woonhuis worden gered
De behouden gebleven fabrieksgedeelten
liepen echter grote schade op. Hoeveel
de totale schade bedraagt is nog niet be
kend.
Zaterdagavond zijn twee auto's, een
komende uit de richting Amsterdam en
een uit de richting Halfweg, op de j ii
Haarlemmerstraatweg nabij de zg. eer
ste molen tegen elkaar gebotst. Deze
botsing was zo hevig, dat de uit de
richting Amsterdam komende wagen
na een slag rond gemaakt te hebben,
rechtsaf de trambaan op reed en daar
iegen een lichtmast tot staan kwam.
De wagen werd vrijwel totaal vernield,
terwijl de drie inzittenden alien vrjj
ernstig werden gewond. Z(j zijn opge
nomen in het Wilhelminagaslhuis te
Amsterdam.
De andere wagen schoot het rijwiel
pad op en hotste tegen een boom. De
bestuurder en twee jongens, die in deze
wagen zaten, werden door glasscherven
gewond. Naar de politie mededeelde
heeft vermoedelijk de uit de richting
van Amsterdam komende wagen ora
onverklaarbare redenen te veel links
gehouden.
Vanaf Woensdag j.i is de aan de Per
zische Golf gelegen haven Bushire en
omgeving door een reeks aardbevingen
geteisterd. Ongeveer twintig dorpen zijn
van de aardoppervlakte weggevaagd. Als
gevolg van de heersende koude, welke
gepaard ging met sneeuwval, hebben uit
gezonden reddingsploegen het toneel van
de ramp nog niet kunnen bereiken. Men
schat het aantal slachtoffers op ruim 1500.
°e laatste dag
heeft Priïiö* d"8 ,vau een drukke week
aan een bezoek^»"» Zaterda® besteed
vliegen ten n Bonaire, 20 minuten
De Prin Van Curacao gelegen.
zaghebber8 dThl £egroet door de ge-
de erewacht iAn ,Kru§ers. waarna hij
was door de Tnh *»erde' die geleyerd
Per auto bitn NaSSaU>'
verneur en de re ,Z de Pri;is, de §°u-
naar de Brionkazern»Van bet gezelschap
waar men van-
bevolking door een
in feestkledjj mc- vlf ®haag van kinderen
van de juichende
naar net gezaot,öKu.agS,e^es CI1 ula"je op
de klokken lufdd?nberHShUis ging' terw«]
een zanghulde van 'a nam. de Prins
ontvangst, waarna 06 schoo!kinderen in
werd gehouden "an ^"pkleurTÜk défilé
to een
gevmg.
en vereni-
om-
Wederom te voet heeaf n_-
tie werd gehouden, die door een groot
deel der bevolking werd bezocht. De gou
verneur bracht een heildronk uit op Ko
ningin Juliana en Prins Bernhard. Na
mens de bevolking ri' p hjj de Prins een
oprecht gemeend welkom toe. „Bonaire
is een eenvoudig eiland zonder pretenties,
doch koestert een grote liefde voor het
vorstenhuis. De altijd hechte band met
het Huis van Oranje is door de komst van
de Prins nog meer verstevigd", aldus de
gouverneur. Hij verzocht de Prins ten
slotte de Koningin de onveranderlijke
gevoelens van trouw en aanhankelijkheid
over te brengen.
Landraad Hellmund bood vervolgens
een vitrine aan met kunstig gerangschikte
voorwerpen van de zeebodem, zoals ko
ralen, kreeften enz. als iets eigens van
het eiland.
Om even vijf uur was de Prins op het
vliegveld Hato van Curacao terug Hier
mede was het officiële bezoek aan de
Ned. Antillen ten einde.
Zondagavond zou Z. K. H. op de
„Heemskerk" naar Venezuela vertrekken.
im&i&i
Een zeer ernstig auto-ongeval op de
Barchmann Wuytierslaan te Amersfoort
heeft het leven gekost aan de Soester
pedikant ds M. Verkerk en aan een 14-
jarige jongen uit Woudenberg.
Ds Verkerk had des avonds een dienst
geleid van de jongelingenvereniging te
Woudenberg en werd in een bestelauto
van de heer W. Veenendaai uit Wouden-
berg naar Soest teruggebracht.
In de laadbak van de auto bevonden
j zich ook i.og twee zoons van de heer
Veenendaai. Op de B.W.-Iaan, ter hoogte
van het dierenpark, geraakte het rechter-
achterwiel van de auto in een richel in
liet straatoppervlak De auto begon hier
door te slingeren en botste tegen een
boom. Omstanders, die te hulp snelden,
vonden het zwaar verminkte lichaam van
ds Verkerk op de weg. Ook de heer
Veenendaai was uit de auto geslingerd
en werd zwaar gewond aangetroffen.
In de laadbak trof men het ontzielde
lichaam aan van het 14-jarig zoontje van
de heer Veenendaai. Zijn broer had lichte
verwondingen en een zenuwschok op
gelopen.
De gewonden werden naar het zieken
huis „De Lichtenberg" te Amersfoort
overgebracht.
Naar wU vernemen, is binnenkort de
indiening bij de Tweede Kamer te ver
wachten van een wetsontwerp, houdende
nadere voorzieningen met betrekking tot
de bescherming van gegevens, waarvan
de geheimhouding in het belang van de
staat wordt geboden.
Dr. Jachim, professor in de moraal
theologie en rector van het Weeshuis der
Barmhartige Zusters te Wenen, is be
noemd tot coadjutor van kardinaal In-
nitzer, aartsbischop van Wenen.
Als merkwaardige bijzonderheid kan
worden gemeld, dat dr. Jachim, die in
1913 werd geboren, in hetzelfde weesh /j
werd opgevoed als waarover hij later als
rector werd aangesteld. De Zusters heb
ben de begaafde jongeman laten stude
ren.
Onder groot rumoer heeft de Franse
nationale vergadering Zaterdagavond
het debat over Indo-China voortgezet.
Een voorstel van rechts, om aan elk
gemeentehuis in Frankrijk de rede aan
te plakken, die tevoren door de minis
ter van defensie René l'leven was ge
houden (deze rede was door het lawaai
onverstaanbaar voor de kamerleden en
de pers, maar is door de stenografen
opgenomen) werd aangenomen met 377
tegen 194 stemmen.
De communisten stelden daarop voor,
aan elk gemeentehuis de namen aan te
plakken, die voorkomen op de cheque
talons van Hoang Van Co, destijds senii
officieel vertegenwoordiger van Bao
Dai, die onlangs genoemd is bij het
debat over de corruptie in Indo-China.
Onder grote hilariteit werd dit voorstel
met algemene stemmen aangenomen
(Men meent dat de uitvoering van het
voorstel onmogelijk is).
Daarop stelden rechtse afgevaardigden
voor op dezelfde wijze bekendheid te ge
ven aan de namen dergenen, die de nieu
we auto van Thorez. een Delahay de luxe
hebben betaald.
„Dit is belachelijk", zei de voorzitter,
waarop de motie werd ingetrokken.
Kort na middernacht heeft de assem
blee de verdragen met Vietnam, Cambod
ja en Laos, waardoor deze staten autono
mie binnen de Franse unie krijgen, met
40) tegen 193 stemmen geratificeerd.
Vóór stemden de M.R.P., radicalen, so
cialisten, gematigden en de meeste recht
se afgevaardigden. De communisten en
enkele rechtse en onafhankelijke over
zeese afgevaardigden stemden tegen.
Zondag beleefde de Franse assemblee
ernstige ogenblikken. George Bidault, de
minister-president, stelde namelijk in de
nationale vergadering drie maal de ver
trouwenskwestie bij de tweede lezing van
het wetsontwerp tot belastingverhoging,
dat te voren door de raad van de repu
bliek (senaat) was verworpen.
De vertrouwenskwesties, waarover
waarschijnlijk Dinsdag gestemd zal moe
ten worden, betreffen de artikelen over
verhoging van de productiebelasting, de
nieuwe belasting op het wegvervoer en
die op niet-uitgekeerde winsten.
De minister van financiën, Petsche,
kreeg in de ochtendzitting een flauwte,
doch verscheen Zondagavond weer op
zijn plaats in de ministerbank.
Later op de avond stelde Bidault een
vierde vertrouwenskwestie, gekoppeld
aan de stemming over het totale bedrag
der civiele uitgaven, 1.095 milliard francs.
De nationale vergadering had in eerste
lezing een totaal bedrag van 1.098 milliard
francs goedgekeurd, doch de regering be
sloot de civiele uitgaven met 3 milliard
te verlagen.
De militaire begroting van 420 milliard
francs werd bij handopsteken aangeno
men.
Bidault zal de Dinsdag te houden stem
ming oyer de gehele ontwerp-begroting
als. beslissend voor het ai dan niet aan
blijven van de regering beschouwen.
Hiermede wordt dus voor de vijfde maal
de kwestie van vertrouwen gesteld.
De Franse senaat de raad van de
republiek heeft Zondag-ochtend het
regeringsontwerp betreffende de weder
invoering van collectieve onderhandelin
gen tussen werknemers- en gevers met
enige wijziging goedgekeurd. Het gea
mendeerde wetsontwerp gaat thans ter
tweede lezing naar de nationale vergade
ring.
Onze Parijse correspondent seint:
De minister-president bevindt zich
weer in de zelfde positie als in de laat
ste dagen van December. Hoewel het
moeilijk is, vooruit te zeggen of de natio
nale vergadering van houding zal veran
deren, moet toch de zeer geringe meer
derheid van 30 December j.l. de rege
ring tot grote voorzichtigheid stemmen.
De uitslag hangt nn af van enkele
aan- of afwezigen en de spanning is
groot. Behaalt Bidault de meerderheid,
die slechts enkele stemmen kan tellen,
dan heeft hij voor geruime tijd de baan
vrij voor het programma, dat bovenal
beoogt: herstel van de sociale rust
door de collectieve overeenkomsten en
de reglementering van het grondwette
lijk stakingsrecht.
De verhoging van de transporttarieven
met 40 pet. gaat heden te Parijs in. De
communistische organisaties vragen aan
de arbeiders om niet te betalen en roe
pen daarvoor de medewerking van de
personelen in. Maar uitgebreide politie
maatregelen zijn genomen om die hulp te
beletten.
Lt. generaal Sudirman f
een der republikeinse strijd-organisa
ties, die na het uitroepen der republiek
Indonesia werden gevormd. Later werd
hij commandant van de toenmalige T.
N- I. het republikeinse leger. Hij leed
feeds meer dam een jaar aan t. b- c„
toen de Ned. troepen Djokja bezetten,
'lag hjj ziek dn het paleis van de sultan
Hij wordt automatisch opgevolgd dooi
de sous-chef van de generale staf, ko
lonel Simatupang, die Mhans te Djakar
ta vertoeft.
Minister-president Mo-h Hatta heeft
medegedeeld, dat Jt. generaal Sudirman
ipostlhuum t-ot generaal is bevorderd.
Feest was het gisteren in de Lage Ban-1 schoonheid van Neerlands dorpen en ste
den Feest van Zuid tot Noord en van den zich spiegelde in de omhoogrijzende
Oost tot West. Wat Vrijdagmiddag bijna zon. Dik had de vorst haar bloegen ge-
,-j.. resenseeld op de ruiten en bij het ont-
vervlogen scheen, maakte de weeromslag
die nacht tot een feit: de vorst bleef en
daarmee beleefden we voor het eerst
weer sedert een paar jaar een ijszonaag
als een juweel.
Een da a met een gouden zon in een
blauwkoepelende hemel, dun als Pors®'
lein Het leek of de koude vriesnactit
alle'kwaad had weggen-omen en de volle
(Van onze weerkundige medewerker)
De afgelopen nacht heeft de streng
ste vorst van deze winter opgeleverd.
Op de vliegvelden van Ypenburg en
Gilze-Rijen vroor het vanmorgen niet
minder dan dertien graden, terwijl
Groningen, De Bilt en Woensdrecht
-.waalf graden vorst meldden. De kou
de was dus nogal gelijkmatig over het
land verdeeld, de kust had iets minder-,
o.a. was te Den Helder de laagste tem
peratuur min acht graden Deze ster
ke afkoeling is bijna geheel een ge
volg van de uitstraling gewees'" de
heldere hemel en het feit, dat er wei
nig luchtbeweging was, hebben er een
drachtig toe samengewerkt, om het.
kwik zo ver te laten zakken, als het
hele vorige jaar niet was voorgeko
men. In het midden van het land en
ook in Brabant heeft het sneeuwlaagje
dat de warmtetoevoer van de grond
ifsluit er nog aan medegewerkt de
koude intenser te doen zijn.
Veel verandering zit er nog niet in
de lucht. Boven Scandinavië hand
haaft zich een krachtig gebied van
hoge druk, terwijl boven Polen een
depressie is gelegen, die zich vanmor
gen nog iets naar het Westen bewoog.
Tussen deze beide in bewegen zich
grote hoeveelheden koude lucht naar
West-Europa, hoewel nergens uitzon
derlijk lage temperaturen voorkomen.
Grote aandacht verdient ook het front
dat van Zuid-Frankrijk over Bretag-
ne, Wales en Schotland naar IJsland
loopt en waarachter zich betrekkelijk
zachte lucht bevindt. Het is lang niet
uitgesloten, dat dit front ons op de
lange duur de dooi zal brengen. Hoe
lang die duur zal zijn, was vanmorgen
nog niet te zeggen, aangezien het front
slechts uiterst langzaam dichter bij
komt. De komende nacht zal het dan
ook weer stevig vriezen.
waken wist Nederland, dat het schaat
sen kon!
En er is geschaatst!
Waar ergens maar water was in ons
kikkerland, heeft het ijs tot laat in de
avond gezoefd en gegonsd vaD de ontei-
bare gladde ijzers, die erover gleden en
prettig-angstaan jagend gekraakt..
Het was een feest van kleur en jeugd,
van onbedorven genot.
Er zijn baantjes getrokken naar har-
telust en vrolijk werd er opgelegd. En
er w et-den wedstrijd-en georganiseerd
door ofnciele bonden en door ijsvereni-
gmgen, maar evenzeer door grachtbewo
ners of, zo maar, door jongens en meis
jes, die er genoeg van hadden in lange
slierten over het ijs te maaien. De fijn
proevers bonden de blinkende rondrii-
ders onder in stille hoeken van de baan
waar ook de jongste jeugd zich onledig
hield met schaatsen, die steeds te not
waren of aldoor maar loszaten In deze
hoeken manoeuvreerden ook de enthou
siastelingen achter slee of stoel, die hun
leven lang wel altijd enthousiast maar
misschien ook «vel altijd st-imperaars
althans op de schaats zullen blijven.
Heel Nederland had de ijzers onder en
er was geen stad. geen dorp of vlek,
waar dit Hollands spel bij uitstek niet
werd beoefend 's Avonds gingen de „ijs
vrijers" en de „ijsvriendinnen" weer 'uit
een. En hun langgerekt adieu klonk over
het ijs ais de echo in een diep bos. Of
ze Zondag al „gesmolten" zullen zjjn?
Of krijgen we dan nog een reprise van
dit festijn?
Maar hoe druk het dan ook was op
sloot en plas, voor de grote tochten was
het gisteren in het algemeen nog niet de
dag. Daarvoor rhoeten eerst nog meer
balken onder het ijs komen, 't Was nu op
vele plaatsen nog al te gevaarlijk. Toch
hebben velen het ook deze dag al ver
van huis gezocht.
In Noord-Holland bracht de Elfdorpen-
tocht alleen al in Zaandam 3000 deelne
mers aan de start en onderweg kwamen
er daar nog een 1500 bij, die de grote of
de kleinroute uitreden.
Elders ir het land was een dergelijke
massatocht nog nergens mogelijk Van
Rotterdam uit b.v. hebben slechts betrek
kelijk weinigen het geriskeerd de tradi
tionele tocht naar Gouda te maken. Het
ijs was ook verre van best, maar des
ondanks zagen we 's middags toch nog
verscheidene rijders, die erin geslaagd
waren hun pijpen ongedeerd door al die
versperringen heen naar 'ruis te brengen
De eerste auto naar Marken
Officieel durven We het ijs op de
Gouwzee tussen Marken en Monniken
dam nog niet geheel betrouwbaar te noe
men", zeide Zondagavond de burgemees
ter van Monnikendam. „Individueel heb
ben weliswaar reeds vele ervaren ïjs-
lopers uit Marken de tocht met succes
volbracht, maar er loopt nog een gevaar
lijke geul door het ijs, die gemaakt is
door de telkens heen en weer va
rende sleepboot. Intussen is deze geul nu
wel weer toegevroren, maar het gevaar
is niet denkbeeldig, dat jsliefhebbers er
op sommige plaatsen nog d-oorheen zou
den gaan".
Maar al is de Gouwzee dan nog niet
geheel betrouwbaar, dat neemt niet weg,
dat gisteren als primeur voor 1950 reeds'
de eerste auto de riskante tocht naar
Marken heeft gewaagd en er veilig is
aangekomen. Het was een bestelwagen
uit Monnikendam.
Het ijs op de Gouwzee is verre van
fraai. Niettemin zullen er talloze schaat-
dan vorige winters, toen men over
vliegtuigen, die 6 tot 8 passagiers kun
nen vervoeren, beschikte. Behalve pasa-
giers wordt er ook dagelijks post ver
voerd. De barkas „Borndiep" is er in
geslaagd van het eiland naar Holwerd
heen en terug te varen. Het blijkt, dat
er voor de Friesse kust veel ijsgang
is. Gelukkig behoeven de bewoners
over de levensmiddelenpositie niet be
zorgd te zijn, want iedere herfst zor
gen de winkeliers er wel voor, dat zij
extra voorraad hebben.
eiland zo spoedig mogelijk wensen te on- zodat het luchtverkeer veel drukker is
dernemen, dat weten de ijsclubs in Mar
ken en Monnikendam uit ervaring. Dus
hebben zij besloten, bij aanhouden van
de vorst Dinsdag a.s de officiële baan
naar het eiland uit te zetten en deze in
haar geheel aan beide zijden met stro
af te bakenen.
Of er veel ongelukken zijn gebeurd?
Zelf hebben we er slechts een paar ge
zien, maar als het overal zo is gegaan als
in Helmond en omgeving, dan is het flink
raak geweest. In het ziekenhuis aldaar
moesten namelijk niet minder dan 18
arm- of beenbreuken worden behandeld!
't IJs schijnt er hard te zijn.
Op de rivieren
Hoe graag we ook zelf ijs hebben en
hoe graag we het ieder ander gunnen, op
de rivieren moest het eigenlijk wegblij
ven en dat doet het helaas niet Van alle
kanten op de grote rivieren bereikten ons
berichten, dat wegens ijsgang de veren
uit de vaart moesten worden genomen
wegens ijsgang. Zodat het verkeer wel
zeer ernstige hinder ondervindt, al kon
het dan op sommige plaatsen voor voet
gangers en fietsers nog met een bootje
worden onderhouden, of zoals bij Tiel
Wamel door een stoomboot met aange
koppelde pont.
In Doesburg is gisteren de schipbrug
uitgenomen wegens de ijsgang en werd
voor wielrijders en voetgangers een pont-
veer over de IJssel ingelegd.
De stakingen, welke zoals gemeld, in
twee textielfabrieken te Enschede, nl. de
N V. Roombeek en de Twentse Textiel
Mij. zijn uitgebroken, omdat een aantal
vrouwen en meisjes er niet mee accoord
ging, dat zij niet in aanmerking komen
voor de 5 pCt. loonsverhoging, wijl haar
lonen boven het maximum liggen, zijn
aan het verlopen. Bij laatstgenoemde
maatschappij hebben de staaksters het
werk op de oude voorwaarden hervat,
terwijl de staking bij de andere fabriek
bijna ten einde is. Bij de N.V. Blijden-
stein en Co. hebben vijftien jeugdige per
sonen die volgens de van kracht zjjnde
regeling evenmin voor de 5 pet. loons
verhoging id aanmerking komen het
werk neergelegd. Ook de staking bij de
N.V. Gerhard Jannink begint te verlopen.
Kardinaal Gonzalves Cerejeira, pa
triarch van Lissabon, heeft aldaar een
nieuw tehuis van het Apostolaat ter Zee
geopend voor Zeelieden, Het Apostolaat
ter Zee heeft een school voor kinderen
van zeelieden opgericht, waar het on
derwijs zo is ingericht, dat het tevens
een voorbereiding is voor de zeevaart
school.
Luchtbrug naar Ameland
Wat de Waddeneilanden betreft, Schier
monnikoog was gisteren nog bereikbaar.
De veerdienst van Oostmahorn, die zeer
korte tijd gestremd was, werkte later
weer normaal.
Ameland daarentegen is en blijft
geisoleerd. Maar daar heeft men de
luchtbrug! Zaterdag was het passa-
giersverkeer tussen Leeuwarden en
het eiland zo druk, dat de Auster van
de Luchtstrijdkrachten het niet alleen
meer kon verwerken, te minder daar
enkele sneeuwbuien zo nu en dan er
toe dwongen de dienst tijdelijk stil te
zetten. Men heeft daarom bijstand ge
vraagd van de Luchtstrijdkrachten van
het vliegveld Valkenburg. De Auster
b.:.
senrij<iers zijn, die een tocht naai' httj kan slechts één passagier vervoeren.
meester. ersehiUende gebouwen n aren toen grotendeels verwoest
