Nieuwe Schiedamsche Courant | 1950 | 31 januari 1950 | pagina 3

Nieuws ui. STAD e„ OMTREK

8 VOOR GIDSEN-ALFABETH

De weldaad van iedere nacht

Gladde wegen

verkeer

Vooral Spoorwegen hadden last

stremden het

van

de ijzel

Het vijf en twintigste, een beslissend uur

Ontstellende roman van
een Roemeense auteur

eheugen

Hulp

Groot werk aan de
winkel

Electriciteit in de hersenen

Prinses Beatrix in
spanning:

Incident in Surabaja

Ook Wali Negara van
Mandura treedt af

Gezin door huilbui,
gered

SOMBERE PROFEET

Hilversummer wilde
zijn vrouw doden

Verlaging kub. meter-
prijs bouwkosten

Van Maarseveen per
boot naar Nederland?

Dinsdag 31 januari 1950

PAGINA 3

GROTE VERRASSINGEN 1 wat beoogd, werd, n.l. de impressie van

LUSTRUM VIERSPELEN-
KAMP

PAS OP UW STRAATJE

SÏLICOSE IN DE MIJNEN

DAMCLUB SCHIEDAM

Maria Lichtmis. m„uul.

KOSTELOZE INENTING

VORST BRENGT BELANG
STELLING VOOR TELEFO
NISCH WEERBERICHT

OEFENWEDSTRIJD
DR. M. EUWE-J. N. DONNER

OP DE SCHAATS
VERONGELUKT

GEVAAR OP LOOSDRECHTSE

Sch„tenI1Mer,LiSSEN

Zal vader uit Venezuela
telefoneren?

K.N.I.L. slangs met T.N.I.

„TALENWONDER"

VEROORDEELD

Slaapcentrum

Het omslaan van het weer van soms strenge vorst tot lichte dooi in
het Zuiden en tol lichte vorst in het Noorden van oris land, neef!
vanochtend heel hel verkeer op Neerland's wegen in de war gestuurd.
De nattige sneeuw maakte de straten spiegelglad en geen voertuig
durfde- het aan om snel over deze „ijsbanen"' te rijden. Vooral de
Spoorwegen zijn de dupe van de „ijzeligo" wegen geworden. In Lim
burg werden enkele busdiensten gestaakt, terwijl de electrische
treinen wegens ijzelvorming op de rails veel langzamer moesten
rijden, waardoor soms aanzienlijke vertraging ontstond. Ook de
particuliere busdiensten op Zuid-Beveland konden geen verbinding

Schiermonnikoog geïsoleerd

BUREAU HUISVESTING

BURGERLIJKE STAND

NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT

72ste Jaargang No. 21147

De kantoren der Redactie en Admi
nistratie zijn tijdelijk gevestigd in het
gebouw R.K. Volksbond, Lange Haven
71, Schiedam, telefoon 67387.
Giro-nummer 9095 ten name van de N.V.
De Courant De Maasbode, Rotterdam.
Abonnementsprijs ƒ3,90 per kwartaal,
1,30 per maand, 0,32 per week.

birvooUruitbetaTn°grden' PIaatsin* uits,ultend

Directeur: J. Kuijpers.

Hoofdredactie: Prof. Dr. St. Tesser O.P.
en Leo J. M. Hazelzet.

Algemeen redacteur: H. A. Paalvast.

Twee der voornaamste bezwa-
ren tegen de zogenaamde „concen
tratiekampen-literatuur" zijn, dal
deze literatuur meestal anecdotisch
en, over het geheel genomen, bai
slecht van stijl is. Dit feit is op zich
niet verbazingwekkend omdat de
ze literatuur bijna uitsluitend ge
maakt werd door mensen, wier
goede wil de plaats innam van een
belletristische aanleg. Men wilde
verontwaardiging luchten, getui
gen, eren, waarschuwen of men gaf
eenvoudig gehoor aan de drang om
een soms jarenlang opgekropt en
weerloos gedragen lijden af te rea
geren in een verhaal van de din
gen, welke men had meegemaakt.

Technocratie

J

Roman in de roman

Eindeloze nacht

Geen verbinding met Texel

Veerdiensten gestremd

Per voet over de Waddenzee?

Nederlanders gaan in Australië
nieuue haven graven

SECRETARESSE VAN
PRINSES WILHELMINA

een orkest te geven. Uitstekend werk.

Een routine-avond als de gebruikelijke De vrolijke verrassing werd evenmin
■groeps-demonstratieiets anders zou vergeten, zoals uit Jeugd bleek. Na de

het wel niet worden, meenden wij tij
dens onze gang naar Musis Sacrum gis
teravond. Een avond, waarbij de repre
sentatie goed maakt wat er aan tijd ver
loren gaat.

Maar het viel volkomen anders uit.
Vanaf de A. van het Gidsen-alfabeth, zo
parmantig door vijf kabouters het toneel
opgedragen, tot en met de Z van zon
en zang aan het eind van de avond be
zorgde de Catharina van Sienagroep ons
de ene aangename verrassing na de ande
re; werd het geheel een gebeurtenis, die
wij zonder schroom heus wel cultureel
werk in de jeugdbeweging durven noe
men.

Of is 't geen op hoger plan brengen van
de natuurlijke begaafdheden, als het ac
teren zo vanzelfsprekend en zo onge
dwongen gaat, dat er bij de kleine foutjes
niet gestunteld wordt, maar juist wordt
blijk gegeven van een ideaal gemis aan
vaise schaamte. Of heeft het geen cul
turele betekenis ,als er bijzonder goed
gezongen wordt, zowel een- als meer
stemmig, waarbij vooral goede uitspraak
en prettige tempi opvielen.

Het lag gisteravond helemaal niet in
de bijkomstigheden van dure montages,
oogverrukkende costumes of overweldi
gende decors; de nadruk viel op het met
overgave gespeelde spel, waarin geen on
derscheid was te zien tussen de kinder
lijke spontaneïteit van de kabouters, de
vaak zo moeilijk uit de verlegenheid te
ontdooien gidsen en de op het toneel wel
haast altijd groeiende reserve van pio
niersters en leidsters. Het was een avond
op een zeer hoog plan, waarbij alleen
het geld, zoals altijd, enig roet in het
eten gooide door zijn onmisbaarheid en
door de daaruit voortvloeiende tombola.

De A van het gidsen-alphabet is de aal
moezenier. Pater A. Willems opende de
avond in de stijl van het gegeven door
erop te wijzen, dat tussen de polen A
(aalmoezenier) en Z (genade-zon) de ker
nen L (Leidsters) en M (Maria) liggen.
Het is immers op de eerste plaats de ont
wikkeling van het bovennatuurlijk leven
dat de Katholieke Gidsen in hun spel uit
eindelijk beogen.

Iedere keer. dat de 5 letter-kabouters
de oude kapitaal verwijderden en er een
nieuwe voor in de plaats zette, genoot
de zaal van de parmantige parade met
het fanfarend zingen wat de meiskes de
den. Niet w.einig steunde hierbij en bij
andere nummers Henny Dijkhof aan de
piano.

De denkmuts bracht twee kostelijke
oude tantes op het toneel, die her en der

een pittige opmerking wierpen. Hoogte
punt voor de pauze waren „Het eeuwig
geheim", een door G. L. Cor Hamakers
bewerkt vertelsel over een dispuut, dat de
heilgen in de hemel over „Het Handboek
voor Gidsen" hebben. Vooral St. Augus-
tinus oogstte met zijn spitse opmerkingen
veel succes.

Het Intermezzo voor stem-orkest, een
door G. L. Hamakers bewerkte canon,
was een vondst, welke volkomen bereikte

loterij moest er, vanwege de tijd, wat
gesmokkeld worden. Nu vielen.nog op de
dans „Onder moeder parapluie", eenvou
dig, maar goed, Powel, de Uil en de
Vlaggendans.

Met een klein kampvuur werd de avond
besloten.

De leidsters hadden de afzonderlijke
nummers ingestudeerd, terwijl de regie
en het denkbeeld voor de avond afkom
stig waren van G. L. Cor Hamakers.

In de zaal waren behalve Pastoor Oor
sprong en de paters van de Singelparo
chie ook Pastoor van Kessel en enkeie
gidsenleidsters uit Utrecht aanwezig.

De resultaten van de gisterenavond in
Café Pleinzicht gespeelde wedstrijden in
het kader van de Vier-spelen-kamp zijn
als volgt:

cadre 35/2; E. Hekman

100 21 35 100 2 pnt. moy. 4.76

J. Doejaaren
100 21 16 37 0 pnt. moy. 1.76
libre: E. Hekman

150 13 50 150 2 pnt. moy. 11.53

J. Doejaaren
150 13 9 29 0 pnt. moy. 2.23
1 band: E. Hekman

30 18 5 30 2 pnt. moy. 1.666

J. Doejaaren
30 18 4 12 0 pnt. moy. 0.666

3 band; E. Hekman

20 27 5 20 2 pnt. moy. 0.740

J. Doejaaren
20 27 4 9 0 pnt. moy. 0.333
Zelfde wedstrijden:

A. W. v. d. Maarel

100 16 26 100 2 pnt. moy. 6.25
P. Eikenbroek

100 16 27 71 0 pnt. moy. 4.43
A. W. v. d. Maarel

150 35 28 150 2 pnt. moy. 4.28
P. Eikenbroek

150 35 19 147 0 pnt. moy. 4.20
A. W. v. d. Maarel

30 26 5 21 0 pnt. moy. 0.807
P. Eikenbroek

30 26 5 30 2 pnt. moy. 1.153
A. W. v. d. Maarel

20 37 3 11 0 pnt. moy. 0.297
P. Eikenbroek

20 37 3 20 2 pnt. moy. 0.540
De stand is nu:

Afdeling A:

1. J. v. Duijl (Rembrandt) 15 pnt.

2. N. v. Huet (Westen) 11 pnt.

3. J. v. d. Valk (Flardinga) 10 pnt.

4. J. v. Eik (de Waal) 4 pnt

Afdeling B:

1. l. v. Lee (Westen) 23 pnt.

2. H. Seger (Karseboom) 12 iL*

3. C. Köneman (Eureka) 12 -nt'

4 h v V •d;^Wctier- (Pleinzicht) 8 pnt

5. M. Kooij (de Sluis) n nnt

Afdeling C: P

A>Rwm(T,ber j (Rembrandt) 25 pnt.

- r (Karseboom) 12 pnt.

O F. Gouka (Entre Nous) 11 pnt.

I' S' y°gelezang (D.V.) '7 pnt.

5. M. de Nie (Eureka) 5 pnt.

Afdeling D:

Jjj- Hekman (Oosten) 25 pnt.

j- P- Eikenbroek (Pleinzicht) 25 pnt.

3.G. Valkesteijn (Rembrandt) 13 pnt.

4. A. W. v. d. Maarel ïBellevue) 5 pnt.

5. J. Doejaaren (D.G.M.) 2 pnt.

Vanavond worden de wedstrijden

voortgezet met de partijen J. v. d. Valk
N. v. Huet en C. Ruggenberg—M. de
Nie.

Het is een witte wereld van ijs-gruizels,
waarin alles schuifelend en aarzelend zijn
weg zoekt. De lucht, die in vele hoofden
sneeuw-hoofdpijn veroorzaakte, liet van
nacht om 4 uur een last sneeuw vallen en
begon daarna om 5 uur met wat regen
na. De vorst, verschanst in de grond,
sloeg terug. De straten werden glijbanen,
de vroege voorbijgangers glibberden
over straat als traankokers over de huid
van een walvis. Om half 6 kwamen de
méldingen van gladheid bij de Gemeente-
Reiniging binnen. Onmiddellijk werden 3
auto's uitgestuurd om de hoofdwegen en
de busroutes te bestrooien met een meng
sel van zand en zout. Daarna trokken 12
ploegen van twee a drie man met een
wagen de stad in om systematisch de
voornaamste straten onderhanden te ne
men. Alles werd gedaan om zo snel mo
gelijk het ongerief te verhelpen.

Maar het allervoornaamste was toch de
plicht van de bewoners aan straten, om
hun stoepen glij- en slipvrij te maken
door het strooien van as of zand. Dat is
een politie-verordening, maar meer dan
een politie-verordening is het een daad
van gemeenschapszin.

Bij de behandeling van de begroting
van economische zaken heeft minister v.
d. Brink aan de heer J. Maenen toege
zegd nadere informaties te zullen ver
strekken omtrent het aantai silicosepa-
tienten bij de gezamenlijke steenkolen
mijnen.

In verband hiermede deelt de minister
thans mede, dat in dt jaren 1940 tot en
met 1949 1978 gevallen van silicose wer
den aangegeven. Hiervan zijn er nog 150
in behandeling, terwij] er 574 werden
afgewezen. In 14 gevallen kon de uitke
ring worden beëindigd.

Het aantal patiënten bij de Gezamen
lijke steenkolenmijnen bedroeg'derhalve
op 31 December 1949; 1210

d? huishoudelijke competitie van
de damclub Schiedam werden de vol-
?!y1n0P9artrje" gespeeld: K. de Blois-J.
dm n^'r' ïan Noordennen-W. v. d.
Pol 20; W. Verhaal-I. Visser 2.0- J Le-
vering-J. C. Onink 1—1: A. Struik-B. v
d. Hull 11; D. Zonnevela-J. de Wilde
02, D. Mast-A, Verberk afgebroken.

De Bekerwedstrijd tussen M. van Noor-

Citaat van de dag: Wie staat, zie toe,
dat hij niet valle.

Vandaag: Dinsdag 31 Januari: St. Johan
nes Don Boseo.

Grote Kerk, 8 uur: Concert door Rott.

Philharmonisch Orkest. Solist Herman
Krebbers in vioolconcert van Beethoven.

Café Pleinzicht: Voortzetting wedstrij
den in het kader van de Vierspelenkamp.

Morgen: Woensdag 1 Februari: St.

Ignatius.

Amstelbron (bovenzaal): 21e Jaarverga
dering van R.K. Onderwijzersver. „Sint
Augustinus*.

Café Pleinzicht: Voortzetting wedstrij
den in het kader van de Vierspelenkamp.

Overmorgen: Donderdag 2 Februari.

Torenzaal, 8 uur: Inleiding over Loken- dennen en J. P. v. d. Watering eindigde
spiritualiteit door pater Hensen 0_P. in remise.

Dagelijks: Passage, 2, 7 en 9.30 uur:Vrijdag a.s, speelt Schiedam 2 voor de
Eiland der verdoemden (14 jaar). 1 competitie thuis tegen V.D.V. 2 uit Viaar-

Monopole, 2, 7 en 9 uur: De duivels'dingen.

van het wilde Westen (14 jaar). I

Ijsbaan Tennispark Spieringsnoek en 1

Terrein Schiedamse IJsclub Spierings-
hoek: Schaatsen.

Op Vrijdag 3 Februari 1950 des na
middags van 2 tot 3 uur bestaat gelegen
heid tot kosteloze inenting tegen diphte-
rie voor niet schoolgaande kinderen van
1 jaar en ouder in het gebouw van de
G.G. en G.D. Tuiniaan 80.

als '.^setelefoon-abonné's kunnen, zo-
nUch t ?nd' vanaf 1 October j.l. telefo-
hrniv ™eert,er'cht opvragen. Het ge-
ze melding is met een dag-
a van ongeveer 2000 wel iets

Tw! u ,de verwachtingen gebleven,
nï 4? (eufonisch weerbericht nog een
nieuwtje betekende, was het daggemid-
ueide met ''370 ruim het dubbele
van nu. In de afgelopen vorst week is het
,,a??emiddelde tot 4100 upgelopen en op
y^'Jdag 27 Januari is zelfs 8183 maal te
lefonisch naar de weerverwachting ge
ïnformeerd.

In verband met het fraaie succes, dat
de Hagenaar J. H Donner in het Hoog
oventornooi heeft behaald, heeft hét
Haagse Schaakgenootschap ,.Discend>
discimus" voor hem een oefenmatch van
vier partijen tegen dr. M. Eu we georga
niseerd. De partijen zullen worden ge
speeld op de Dinsdagen 14 en 21 Fe-
Bruar.i en de Zaterdagen 18 en 35 Fe
bruari. Er wordt gespeel-), tn het gebouw
van het N. S G., Van Speykstraat, Den
Haag.

Te Warga kwam de 68-jarige M. de B.
die deelnam aan een hardrijder van de
den der plaatselijke ijsclub in de klasse
van mannen boven de zestig jaar dusda
nig op het ijs te vallen, dat hij kort daar
na aan de gevolgen is overleden.

aan zich on t" n er verstandig

buiten de af'ezette°hareChtSe plassen niet
baan is uitstekend begeven Deze

waarschuwt Vi l maar daarbuiten, zo
OP de pwJiPl b'^emeester, is het ijs

vensgevaarlijk betrouwbaar en le-

Eerst Zaterdag a.s. zal Prinses Beatrix
haar verjaardagsfeestje hebben, Dan
komen tientallen vriendjes en vriendin
netjes naar Paleis Soestdijk om het feest
mee te voeren. Er worden dan weer kin
derfilms vertoond en op een feestelijk
versierde tafel zullen de lekkernijen prij
ken rond een verlicht aquarium, waarin
celluloid visjes ronddobberen. De konin
gin, zal de leiding van de feestelijkheden
hebben.

Woensdag komt een delegatie Haagse
kinderen naar Soestdijk om de jarige ge
lukwensen aan te bieden.

Vandaag is de dag der geschenken en
ongetwijfeld wacht prinses Beatrix met
spanning of een van haar grootste wen
sen: een telefonische gelukwens van va
der, in vervulling iai gaa,

Vorts stod er vadaag op het programma
een feestvoorstelling van „Assepoester"
door de Oranjevereniging in Baarn.

Zondagochtend ontstond te Surabaja
een incident, tussen Indonesische militai
ren van het KNIL en de TNI. Op Kaliasin
werd een militair van het KNIL aangere
den door een „Betjak", waarop hij de
bestuurder van het voertuig en klap gaf.

Een op wacht staande TNI-er gaf daarop
de militair van het KNIL een mep, waar
op deze zich verwijderde, doch terug
keerde met 10 andere militairen van het
KNIL, gewapend met geweren en sten-
guns en voorzien van een weaponearrier.

Zij begonnen Kaliasin af te zetten. De
militaire politie wist erger te voorkomen.

Later gaf de plaatselijke commandant
een communiqué uit, waarin gezegd
wordt dat de situatie in de stad rustig is.

Na de staatshoofden van Oost-Java en
Pasundan heeft thans ook de Waii Ne
gara van Madura zijn mandaat ter be-
sdhikking van het parlement gesteld.

Tjakaningrat heeft deze stap genomen
mede in verband met de politieke ont
wikkelingen in zijn Negara.

Hedenochtend deed de Arnhemse recht
bank uitspraak in <je zaak tegen de 55
jarige H. Roskam, het z.g. „talenwonder",
die zich gedurende de enige jaren als
professor uitgaf en als prof. dr. Henri
Roskam tal van oplichterijen pleegde.

R. was veroordeeld tot 2% jaar ge
vangenisstraf.

Het op één na jongste kind van een
gezin in dc Kempenaerstraot te Amster
dam, heeft door een lastige bui waar
schijnlijk zijn ouders, broertjes en zusjes
van de deod gered.

Vroeg in de morgen toen allen in huis
nog sliepen, begon hét opeens te huilen
Dc andere kinderen konden het niet ge
kalmeerd krijgen, waarop een zusje de
hulp van vader inriep. Om i" <*e slaap
kamer van de kinderen te komen, moest
deze langs de keuken. waar hij een
scherpe gaslucht rook> Hij ontdekte hier
tot zijn schrik, dat de gasslang van het
gasstel was losgegaan, terwijl de hoofd
kraan niet was gesloten, zodat het gas de
keuken binnenstroomde Vermoedelijk is
dit gebeurd doordat het achterwiel van
een fiets, die in de keuken stond, war weg
gegleden en de slang had losgerukt. De
gezinsleden, die inmiddels allen wakker meer onderhouden. In sommige deien van het land was vanochtend
waren geworden, voelden zich reeds licht

en misselijk. In allerijl werd de genees- 2elIS elk verkeer onmogelijk,
kundige dienst ontboden Het jongste kind
werd zuurstof toegediend, terwijl de
overige kinderen zich onder behandeling
van de huisarts moesten stellpn. Daarmee
zal het gevaarlijke avontuur zonder ver
dere nadelige gevolgen wel afgelopen
zijn.

ledereen kent het dagelijks terugkerende geheimzinnige ogenblik, waarop
hij inslaapt, maar weinigen zullen in staat zijn het zo juist te beschrijven
als Dante het deed op zijn tocht door het Vagevuur:

„(Toen) drong in mijn geest 'n nieuw gepeins naar binnen,

Waaruit zich telkens nieuwe weer verhieven.

En van het ene doolde ik naar het andre,

Tot zich mijn ogen van vermoeidheid sloten....

En mijn gepeins ging over toen in dromen".

Vert. C. KOPS, Purg. 18. 141—145.
Lang en breed heeft de physiologie zich met dit verschijnsel bezig
gehouden en op 't ogenblik staat dit wel vast, dat de slaap bestaat in een
verminderde prikkelbaarheid van het zenuwstelsel, die veroorzaakt wordt
door vermoeidheid van het centrale deel hiervan, vooral de grote hersenen.

Zoals men weet, wordt het lichaam initrum, in de achterhoofdswindingen (6)
zijn oewuste uitingen bestuurd uit de een gezichtscentrum, waar de gezichts-
hersenen Zo zetelen (zie het figuurtje)indrukken tot bewustzijn komen, in de

kleine hersenen (7) een evenwichtscen-
trum dat ons in samenwerking met an
dere delen van hersenen op de been
houdt

in de voorhoofdswindingen (1. 2 en 3)
o.a de „centra" dit zijn verzamelin
gen van zenuwcellen die de bewegin
gen regelen van hoofd hals er. ogen, en
bovendien van belang zijn voor alles wat
betrekking heeft op schrijven. Zo heelt
men in de voorste centrale winding '4)
een hele rij van centra die de bewegin
gen dei ledematen regelen in de slaap-
wirdingen (5) een motorisch spreekcen-

A1 deze centra bestaan uit levende]
cellen en hebben dus op tijd rust nodig
om zich van hun werkzaamheden ie
kunnen hersteller.. Ze verwerken dan
practisch geen van buiten door del

zenuwen aangevoerde prikkels De lo«
ketten zijn gesloten, de mens slaapt.
Dat de hersencellen inderdaad veran
deren gedurende hun werk heeft men
kunnen vaststellen door honden ab
normaal lang wakker te houden Het
bloed neemt dan allerlei afvalstoffen
uit deze cellen mee jn als dit bloed
ingespoten wordt bij een normale hond.
dan wordt dit dier onmiddellijk slape
rig.

De „diepte" van de slaap heeft men
nagegaan door te onderzoeken, hoe sterk
eer. geiuidsprikkel moet zijn om een sla
pende te wekken Toer bleek dat da
slaapdiepte dus de gevoelloosheid, eerst
sne1 toeneem» dan langzamer en na 1 5
2 uren haar diepste punt bereikt Daarna
r.eem* ze af eerst sneller en dan lang
zamer, om tenslotte enige uren voor het
wakker worden op geringe diepte
j olijven.

Dit normale verloop van de slaap kan
I door de omstandigheden sterk gewijzigd
j worden. Zo kunnen plotselinge sterke
prikkels de slaap wel onderbreken, maar
j vaak treedt hij onmiddellijk daarna weer
:l Op iedere graad van diepte corres
pondeert een riectrische activiteit van
het hersenweefsel, die bij diepe slaap
sterk gereduceerd is Niet alle psychi
sche werking is in slapende toestand
onmogelijk Want er is een speciale, niet
gecontroleerde activiteit, die wjj kennen
als dromen en die begeleid wordt door
verarderingen ir, de electrische toestand
van de hersenen.

Men heeft kunnen aantonen, dat in de
tussennersenen een centrum ligt. dat
als het geprikkeld wordt de slaap uit
lokt Dit „slaapcentrum" reageert m
normale omstandigheden automausch
Op vermoeiing van de spieren,*op ver
dunning van de lucht op de bei gen. op
koude enz. Dan doet dadelijk het waal-
schuwende slaapinstinct zich geiden,
wa irdoor het lichaam zich instelt op
slapen Slaapmiddelen schijnen ook
primair op dit centrum in te werken.

Slaap is nodig Mens en dier kunnen
langer zonder eten dan zonder slaap De
langste tijd. die iemand achter elkaar
wakker gewees* is bedraagt 115 uren.
Claparède merkt op: „Wij slapen met
omdat we vermoeid zijn maar wij sla
pen om het niet te worden' Even juist
maar poëtischer bezong Shakespeare in
zijn ..Macbeth" de slaap aldus:

„De slaap, die 't warnet van de zorg

ontrafelt,

De dood van elke leefdag, 't bad der

moeden,

De balsem van 't gemoed, het tweede.
Ja, hoofdgerecht van 's levens dis".

(Vert. Burgerdijk).

A. S.

Diverse veer- en bootriienstcn in j uitgevallen, evenals de bootverbin-

de grote rivieren zijn nu gestremd of ding tussen Zaandam en Amsterdam.

«ebeel opgeheven. De verhindin" Jn Limburg werden de N. S. busdiens-
tneei I n vermmun Venlo-Roermond, Roermond-Sittard

Texel—Den Helder is voorlopig ook

Op Ameland wachten thans 11 passa
giers. waaronder een die naar een zie
kenhuis moet worden vervoerd. In Leeu
warden wachten 4 personen op reisgele
genheid naar het eiland.

Zover het oog reikt, is de Waddenzee
bedekt met ijs. Op Ameland zijn reeds
stemmen opgegaan om de overtocht te
voet te wagen. Gebrek heerst er nog
niet op het eiland.

De veerdienst op Schiermonnikoog is
vanochtend wegens üs gestaakt. Er was
sprake van. dat een vliegtuig van de
Luchtstrijdkrachten vandaag op Schier
monnikoog zou komen,' doch in verband
met de weersomstandigheden is de
vlucht uitgesteld.

De veerdienst OeffeitGennep function-
neert, ook voor vrachtwagens, geheel
normaal.

Het Bureau Huisvesting, Nieuwstraat
12, Schiedam, deelt mede, dat het op Don
derdagen te houden gebruikelijke spreek
uur, voorlopig niet zal doorgaan.

GEBOREN: Carla C M d v D Blom
en H J v d Water; Franciscus M z v H M
Willemse en J v Dorp; Petronella d v C
Plugge en S Boomert; Johannes J z v J
G C Vis en J M Willebrand; Wilhelmina
Johannes L F M z v J L Scholte en C
M M d v Tt. Zappeij en J C C v Pelt;
J M Brökling; Sylvia C d v J 't Hart en
F. Pols; Gerrit z v J v d Vooren en A
Bogerd; Paulus M z v J A Meijninger en
J C Zwaaneveld; Philomena M d en Cla-
sina M ds v H L Sonneveld en J v d
Spek; Marian d v C Ooms en A Kramer;
Frank z v L J Nobel en W M Bazen:
Geertruida M d v J J Koevermans en
M A v d Water; Johannes H z v J Dries
en M Buijs; Johannes CCivW Koning
en F C v Houtert; Nicolaas P z v L H A
Lansbergen en R v d Heuvel; Dieuwertje
C d v Th. H Dal en C W Klomp; Theo
dora H d v C A v d Pas en A C W v
Deurzen; Reinoldus FAzvMAAvd
Moezel en M M Krowinkel; Maria M d v
J W E Eikenbroek en M Looman

OVERLEDEN: G Dijkstra, 83 j wed. v
D Rolaff; CJvd Velde, 66 j; W Beumer
83 j; H Molenschot 64 j; C Cordia 70 j
vr. v H J E Stolk.

OAOBtAO trOOH SCHIEDAM EN OMSWEKEH

Advertentie-prijs op gewone kolombreedte
f 0.15 per millimeter hoogte.

Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 0.30 per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prtjs
verkrijgbaar bq de administratie of btl de

erke-vL advertentie-bureaux.

Ka „pioenen (kleine advertentlën) tot 20

woorden t l.. Elk woord meer 5 ets.

Alle advertentie-orders worden afgesloten en
geplaatst overeenkomstig de Regelen voor
het Advertentie-wezen.

De geschriften, welke op deze wijzö
ontstonden, hebben stellig hun waarde, at
zou die waarde slechts een documentaire
zijn, maar voor de verklaring van een
tijdsverschijnsel was hun waarde gering,
en wel omdat men niet verder kwam dan
de al te eenvoudige onderscheiding van:
aan de ene kant slechts edele en onschul
dige slachtoffers en aan de andere kant
slechts brute en misdadige beulen.

Het ligt voor de hand, dat men, als
slachtoffer, gemakkelijk tot een dergelijke
eenvoudige onderscheiding komt. De be
zinning ontbreekt om ergens in de diepte
te gaan zoeken naar oorzaken, die slacht
offer en beulen verbinden of werkelijk
scheiden. Daarvoor was nodig iemand,
die, de dingen zelf aan den lijve ondervin
dend, ze toch door wijsgerige scholing op
een afstand wist te houden, terwijl hij
tevens in het bezit zou moeten zijn van
de artistieke gaven om zijn abstracte be
vindingen weer in waarachtig levende
menselijke gestalten om te zetten.

Er is in deze richting reeds een poging
ondernomen door de bekende Franse
schrijver Vercors, in zijn novelle „De wa
pens der duisternis". Vercors zocht het
vooral in de onherroepelijke scheiding van
slachtoffers en beulen.

Maar hoe voortreffelijk Vercors' bedoe
ling ook is geweest, haar beperktheid is
toch niet te ontkennen. Hij kwam niet
verder dan de constatering van het feit,
dat onze maatschappij zich op dreigende
wijze ontwikkelt naar een bepaalde schrik
wekkende constellatie, waarin onze per
soonlijkheid op alle mogelijke wijzen ge
weld wordt aangedaan; maar de drang
onder welke deze ontwikkeling voortgaat
liet hij buiten beschouwing. Zeer waar
schijnlijk omdat hij die nog niet begreep.

Het wachten was dus nog altijd op het
boek, dat die drang wist te beschrijven
en waaruit misschien zou blijken, dat
beulen en slachtoffers beiden slachtoffer

Kv - ?un' 1 boelt nu is onlangs in
Frankrijk verschenen. Het is van de hand
Lan .fe" longe Roemeense schrijver C.
Virgil Gheorghiu en draagt tot titel: La
vingt-cmquième heure, Het vijf en
twintigste uur (onder deze titel zal het
boek nog dit voorjaar, bij de uitgeverij
Fax, ook in een Nederlandse vertaling
verschijnen).

Gabriel Marcel noemt de roman, in zijn
inleiding, een ontstellend boek en deze
kwalificatie onderschrijven we met volle
overtuiging. Het boek is niet zozeer ont
stellend om de zaken welke er in worden
verhaald, maar omdat het genadeloos en
met een ijzeren consequentie aantoont,
dat de verhaalde mens-onterende ver
schrikkingen een eigenschap zijn van de
maatschappij, die zich in onze wereld aan
het vormen is en dat is: de technocratische
maatschappij, de maatschappij wier gelaat
de machine is.

Gheorghiu, die zich in deze roman een
ras-schrijver toont, volgt bij zijn compo
sitie een interessante techniek, waardoor

zijn boek als ^rhaal een zeer boeiende
en volstrekt ware gestalte krijgt, terwijl
het intellectueel en geestelijk een oor
spronkelijk en zeer diepzinnig gedachten-
leven verraadt.

De roman behelst allereerst het verhaal
van Ion Moritz, een Jonge eenvoudige Roe
meense boer, die in 1938 door een gemene
intrigue van de gendarmerie-ehef In «tjn
dorp, In een werkkamp voor Joden terechi
komt, ofschoon bq zelf geen Jood Is; alle
pogingen om hem vrq te krqgen stuiten
af op de botte onbewogenheid van een
machinale bureaucratie, doch later komt
Moritz met enkele Joden, die van de com
mandant hun vrqheld gekocht hebben, In
Hongarqe terecht, waar hq, als verdachte
vreemdeling, weer in een kamp wordt op
gesloten; door de Hongaarse regering wordt
hij weer als arbeider naar nazi-Duitsland
verhandeld, een S.S.-kolonel ontdekt nu
in hem de kenmerken van een Germaans
heldenras en hij wordt eenvoudig in het
leger gestopt; hij wordt op grond van zqn
„edele Germaanse eigenschappen" tot een
huweiqk gedwongen, alles tenslotte bulten
zqn persoonlijk leven om; als S.S.-soldaal
sluit hq vriendschap met een paar Franse
dwangarbeiders, die hq helpt ontvluchten
naar de Amerikaanse zóne, waar hij korte
tqd later als Roemeen düs als vqand -
weer tn een Amerikaans concentratiekamp
terecht komt; zqn verbiqf in de kampen
duurt tot 1950, hij wordt dan vrijgelaten,
ts gedurende achttien uur vrq de enige
uren, waarin deze mens iets als een per
soonlijk leven kan genieten en worót
dan weer voor een concentratiekamp op-
gehaaid, omdat ondertussen Amerika met
Rusland in oorlog is gekomen en de man
als geboortig in een land achter het qzeren
gordijn, een vijand ts. Zijn (persoonlijke?)
vrijheid kan hij terugkrqgen, wanneer hU
zich voor het leger aanmeldt en tegen het
bolsiewisme gaat vechten.

Door deze geschiedenis heen werd de
geschiedenis gevlochten van Traian Ko-
ruga, de romanschrijver en diens Joodse
vrouw Eleonora West. Koruga heeft de
dreigende ontwikkeling der moderne
maatschappij naar de ontmenselijking be
grepen en hij wil zijn waarschuwende
roman schrijven: het vijf en twintigste
uur. „De moderne mens", zegt h(j, „weet
dat zijns gelijken, trouwens hij zelf ook,
slechts elementen zijn, die men kan ver
vangen.

De huidige maatschappij kan alleen
maar op gang gehouden worden door de
wetten der techniek. Het is een maat
schappij, welke gevormd is niet volgens
menselijke maar volgens mechanische.

(noodwendigheden. En daar begint het
drama" Het drama, dat de mens machine
zal zijn geworden? Neen, het drama dat
de mens geen machine kén worden, ter
wijl hij op alle mogelijke wijzen door de
slaven der techniek, die de ware burgers
zullen zijn, geprest zai worden slechts
machine en geen mens meer te zijn.

Wanen deze slaven der techniek zich een
soort van „meesters", in de Nietzscheaanse
"zin van het woord? Neen, zij zijn degenen
die zonder het te merken reeds in de gang
der machine meelopen; hun werd het spe
cifiek menselijke, zonder dat zij het be
grepen, reeds ontnomen. Hun lot is daar
door even tragisch als het iot der slacht
offers.

Dat uur, waarop dus de mens zal opge
houden hebben te bestaan, is het vijf en
twintigste, de dag der wereld is daarmee
heslot.en en de eindeloze nacht treedt in.
in die toestand, zegt Koruga, zal 'zelfs de
komst van de Messias niet meer baten.

Leven we reeds binnen het tijdstip van

dit uur? Ja, zegt Kpruga—Gheorghiu, en
het wordt gedemonstreerd aan de ontmen
selijking van Ion Moritz en Koruga en
diens vrouw zelf, die, vergeefs vechtend
om behoud der persoonlijke vrijheid en
waardigheid, het hoofd stoten, omdat zij
slechts te maken krijgen met de techni
sche slaven, die alleen aandacht hebben
voor het feilloze rollen van de band, of
het nu een machinale dan wel een bureau
cratische band is. In dat opzicht is er ook
geen verschil tussen bolsjewisme en Ame
rikanisme; het bolsjewisme is zelfs alleen
maar een barbaarser uitloper van het
Westelijke technocratische streven en de
laatste oorlog, welke er gestreden zal wor
den. gaat enkel en alleen om de alleen
heerschappij der techniek.

Het is eenzelfde conclusie als waartoe
Burnham komt in zijn boek: „Machts
vorming der bewindvoerders", maar bij
Gheorgiu krijgt het geheel de sugges
tieve kracht van het leven, hij betoogt
niet. maar demonstreert door de lijdende
mens. Dit geeft aan zijn boek een waar
lijk veroverende kracht: het opent ons de
weg om eindelijk te gaan haten wat ge
haat moet worden: niet de beulen maar
een afschuwelijkee materialistische ont
wikkeling, die beulen en slachtoffers ge
lijkelijk verstrikt.

Gheorgiu meent, dat het reeds te laat
is, hij kent alleen nog maar de hoop, dat
na de catastrophe (dus misschien bij het
zes en twintigste uur!) zal blijken, dat God
nog enkelen in de ark behouden heeft. Het
is evenwel voor het moment toch bemoe
digend, dat allerwegen de stem, die, tegen
de persoonlijkheid in, de grootsheid en de
waardigheid van de enkelvoudige mens
blijft verdedigen, steeds luider roept. Mo
gen steeds meer deze stemmen leren ver
staan.

DICK OUWENDUK.

en Siliard-Maastricht wegens gladheid
van de weg gestaakt.

In de omgeving van Rotterdam voorai
hij de Delfshavense Schie heeft men veel
last van ijzelvorming.

Op de trajecten Rotterdam-Amesterdam
en Rotterdam-Hoe!; van Holland onder-
v'mdeh de treinen daardoor vertraging-
Het eleetrisch trein-verkeer Hoek van
Holland-Vlaai-dingen rijdt op een lagere
stroomspanning.

Ook op Zuid-Beveland speelt de plot
selinge gladheid van de wegen het. ver
keer parten- De autobussen van de Auto
Mij „Zeeland" kunnen niet rijden. In de
z.g- „zak van Zuid-Beveland", ten Zuid
Westen van Goes is alle vekeer gestaakt,
temeer daar het ijs op de enigszins af
hellende landwegen nie: wordt afgereden
De Dienst op Oost-Zuid-Beveland zou
vanmiddag beginnen, evenals de busdienst,
Goes-Middelburg. Tot dusverre zijn nog
geen ongevallen gemeld.

Dc bootdienst Texe!-Den Helder was
vanochtend gestaakt. Het s.s. „Mars
diep" van de N.V, Teso, kon vanoch
tend vroeg de dichtgevroren haven
Oudeschild op Texel niet meer bin
nenvaren wegens het snelvaliende
water en de hoge ijsstand. zodat T sehip
met 20 passagiers en post aan boord
onverrichterzake moest terugkeren
naar Den Helder,

Precies op tijd nog had de „Dr Wa-
gemaker" de haven van Oudeschild nog
kunnen verlaten. Beide schepen lagen
vanochtend in de haven van Den Helder
De „Dr. Wagemaker" zou vanmiddag
trachten de haven van Oudeschild nog
trachten te bereiken. Dit zou dan de
laatste bootdienst van vandaag zijn. De
„Marsdiep" blijft te Den Helder liggen
om morgen eventueel op ,,'t Horntje" (de
uiterste Zuidpunt van Texel) te varen.

De Zaandemse Stoomvaart Mij. heeft
de bootdienst Zaandam—Amsterdam v,v.
in veVband met de ijsgang ook al ge
staakt.

De ANWB en de KNAC delen omtrent
de veerdiensten ©ver de grote rivieren
het volgende mede:

in het veer Dordrecht-Papendreeht
wordt de grote veerpont door middel van
twee sleepboten overgehaald. De laatste
dienst geschiedt des avonds te 20 uur
van Dordrecht.

De dienst Wieidrecht-'s Gravendeel is
voor auto's gestremd. Alleen voetgangers
en wielrijders kunnen nog worden over
gezet. De laatste dienst gaat van Wiel-
drecht om 19.30 uur en terug om 19.45.

De veerdienst van Kop in 't Land vaart
zeer onregelmatig, de laatste dienst ver
trekt te 18.15 uur.

De veerdienst Heyen-boxmeer is voor
auto's geheel gestremd.

De veerdiensten te Prongelen (nabij
Waalwijk) en het Capelse veer over de
Bergse Maas zijn gestremd. De overzet-
dienst voor voetgangers wordt onderhou-
ren met een roeiboot indien er geen
ijsgang is.

De vliegdienst, die de vorige week met
Austertoestellen op Ameland werd ge
opend, is Zaterdag j l stopgezet in ver
hand met de sterke Oostenwind, die over
de Wadden waait.

Binnen enige weken zal een tiental
werkschepen, waaronder een baggermo
len en een hopper, samengesteld tot
enige slepen, een op drie maanden be
rekende reis naar Australië ondernemen.
Aan de combinatie van aannemers, ge
vormd doo, de N.V. van Hattum en
Ulankevoort te Beverwijk en Adr. Vol
kers Mij tot het uitvoeren van openbare
werken N.V. te Sliedrecht is n.l. opge
dragen het graven van een nieuwe haven
te Melbourne.

Het transport van de nodige werkboten
me^ materialen zal geschieden door L.
Smit en Co's Internationale Sleepdienst.
Te Port-Said zal het van vier op drie
slepen wurdeu ingekrompen. Men hoopt
in Juni of Juli a.s. in Melbourne met het
baggeren te kunnen begnnen. Met net ge
hele karwei is ongeveer ZV2 jaar ge
moeid.

De politie te Hilversum heeft de 52-ja-
rige L. N. gearresteerd, die trachtte zijn
echtgenote te wurgen. N. betrad gisteren
het huis van de vrouw aan de Liebergcr-
weg en bedreigde haar met een mes. De
politie kwam ter assistentie en wist erger
te voorkomen.

Later op de dag hoorde een passerend
agent uit de wuning een luid hulpgeroep,
Hü trapte een deur in en vond de vrouw
in een benard, positie, terwijl N. haar
trachtte te wurgen.

De man werd onmiddellijk in hechte
nis genomen.

Reeds voor de devaluatie >ag het in
het voornemen van de minister van We
deropbouw en Volkshuisvesting de toe
gestane prijs per kubieke meter bouw
kosten van gesubsidieerde woningen te
verlagen.

De verlaging is sedertdien opgeschort,
doch thans aeht de minister het tijdstip
gekomen om haar in te voeren. Voor
bouwplannen, welke op of na 1 Februari
1950 bij de provinciale directies van de
wederopbouw en volkshuisvesting inko
men, wordt de kubieke meter prijs ver
laagd met 90 cent tot 1.90, variërend
met de grootte van de woningen. Opge
merkt zü, dat in de bestekken voortaan
geen post voor onvoorzien meer mag
worden opgenomen.

Het ligt in de bedoeling dat minister
Van Maarseveen Vrijdag met de „Wil
lem Ruy8"luit Indonesië naar Nederland
vertrekt. Minister Van Maarseveen V Ft
een bezoek gebracht aat- Rali ,•>-
wachte bezoeken aar MMab

zijn niet doorgegaan.

Jonkvrouwe A. M. C. Quarles van Uf-
ford. uit Breukelen, is benoemd tot twee
de secretaresse van H. K. H. prinses Wü-
helmina.