HET EEUWIGE ROME
Dramatische werking van het
alledaagse in de film
Give us this day" van Dmytryk
r
Kon. Familie in Juni
naar Groningen
teleurstelling
J
ZATERDAG 25 FEBRUARI 1950
Voor de filmcamera
Nederlandse filmregisseuse legt
laatste hand film voor Verenigde
Naties
Zusters Franciscanessen
i|
ONDERSCHEIDING VOOR
„BRANDARIS" BEMANNING
BITTERE RIJST" VAN DE
SANTIS EEN BITTERE
'door J. K1LMENEY KEITH
mz-ifs Te mnjem- liet
StTotneïgemis eehlgenete nem
Lm.!»!**
De ptad als decor in de speelfilm is
een ontdekking van de laatste jaren,
afgezien dan van enkele min af meer
toevallige opnamen. Thans echter
treedt de een of andere stad, uiteraard
meestal epn fascinerende metropool, in
steeds meer films op de voorgrond,
niet alleen als sfeerschiidering, maar
als actief element, dat op logische en
verantwoorde wijze in het filmverhaal
is ingevloehten.
Intussen worden de mogelijkheden,
welke zich in dit opzicht voordoen, nog
lang niet ten volle benut. In feite is men
zelfs maar heel weinig gevorderd op 4e
weg, waarop René Clair jaren geledep
o-a. met ?jjn „Sous les Toits de Paris'1
de eerste schreden heeft gezel.
Niettemin bewijzen tal van films, welke
de laatste tijd zijn uitgekomen, dat men
meer oog krijgt voor de mogelijkheden,
welke de grote stad aan de filmer biedt.
In „The Third Man" speelt b.v. het
zwaar gehavende Wenen een belangrijke
rol. Op het ogenblik wordt in Parijs een
film gemaakt, „L'Homme de la Tour
d'Eiffel", waarin, naast Charles Laugh-
ton, de stad aan de Seine een belangrijke
rol te spelen krjjgt. „Berliner Ballade"
was, wat de Duitse hoofdstad betreft, een
stap in de goede richting en binnenkort
komt Londen aan de beurt in een film
over Guy Fawkes.
Maar de stad, die gedurende de laatste
jaren het meest als filmdecor heeft ge?
diend, is toch wel Rome- Trouwens, de
Eeuwige Stad is daartoe ais van nature
aangewezen. We herinneren ons ver*
schillende films, waarin, jaren geleden
reeds, allean Rome's poezie. het eeuwige
lied van Rome, de grondslag vormde
voor uitstekende films, al waren dat dan
ook in hoofdzaak documentaires,
Momenteel is Rome zowel decor als
actief, meespelend element in tal van
films', hoewel er toch" ook weer, filfpiek
gezien, nag 'slechts sprake is van een
aarzelend én misschien niet voldoende
doordacht begin. Desondanks is het feit
belangrijk genoeg om hef te signaleren
en er éven wat dieper °P ia te £aan.
Het is eigenlijk onnodig te zeggen, dat
het begon met het thans ze vertrouwde
Italiaanse „naturalisme", hetwelk 4e Bar
lianen zelf liever „verisme" noemen- a}s
wortelend in een sinds lang in de litera
tuur bestaande tendenz,
In een film als „Ladri di Bicielette"
(Fietsendieven) is Rome in verschillende
aspecten een belangwekkend decor. Wié
Rome kent, 'zal menige plaats van haar
deling herkennen. Ds film is inmiddels ge
zoveelste in een rij, welke de stelling
waar maakt, dat de Eeuwige Stad heden
ten dage het meest gebruikte filmdecor
is- Dif is niet eens een kwestie van een
ierte période. De Italiaanse filmindustrie
is eigenlijk al jaren bezjg, am van Jtome,
het levende hedendaagse Rome, te pro
fiteren, nadat ze veel te lang een voor
liefde "hééft gehad voor het antieke van
de papier maché-decars.
In 1942 deed Luigi Chiarini een eerste
stap |n de goéde richting met zijn „Via
delle (ginqué Lupe" (Weg der Vijl Ma
nen), maar m déze fjlm kwam alleen een
bepaalde Wijji tot haar recht en niet
Rome in al zijn aspeetén. Trouwens, ze
ver is het ook nu nog niet.
Sindsdien werd Rome gebruikt als ach
tergrond van een drietal middelmatige
speelfilms van Bpnnard, waarin, even
eens in 1942, enkele sterren optraden, die
thans algemeen bekend zijn geworden,
jü. Anna Magnani en ALdo Fabrizi.
Nadien werden verschillende documen
taires gemaakt, zoals „Castel Sant'An-
gelo" van Domenico Paolella, „Colleseep"
en „Via Margutta" van Raffaelie Saitto,
„fre Rioni" van Ubaldo Magnaghi en de
filmieke weergave van Ottorino Hes-
pighi's vermaarde „Foniane di Roma" en
„Pini di Roma" door Mario Costa- Met
„Caecia alle volpe" (Vossenjacht) maak
te Alessandro Biasetti tenslotte een do?
cumenlaire in kleuren van Rome's em?
geving. s
Het was Roberto Rosselljni, die min of
meer bewust van Rome's monumentali?
telt gebruik maakte om aan zijn films
grotere belangrijkheid te verlenen. Zo in
„Rome, ©pen Stad" uit het jaat" 1945.
Daarin was cje vermaarde Piazza di
Spagna voor hem een dankbaar\bject.
In ,,Paisa" f1946) komt Rome slechts
even voor, maar ip Vittorio de Sica's
„Sciuseia" (De Schoenpoetsertjesj is het
één en al Rome, van 40 Via Veneto tot
de Porta Partese.
e»ok in andere, minder bekende films
komt "Rome voor. Vrij vaak zelfs in
..Roma. e'iitA libera" van Marcello Pag-
liero en „Fatalita" van Giorgio Bianclu
uit de jaren 1946 ep 1947.
In 1943 en 1949 wend een vijftal docu
mentaires van Rome gemaakt, waarvan
de aantrekkelijkste was „Strada t'aoendo
(Op weg) van Fernando GereHio, welke
een pelgrimage in beeld brengt yan een
vagebond naar de Sint Pieter. Sindsdien
is er nog een tiental artistieke documen
taires gemaakt, zo b.v, een filmpje, alleen
gewijd aan de obelisken van Rome, een
tweede aan de Sixtijnse kapel en een
derde 'aan hef Vaticaanse Museum.
Een film met Rome als achtergrond,
tiie met de bqven alles staande „Ladri
di Bieicïette" te vergelijken valt, is de in
hetzelfde jaar gemaakte „Botto il sole
di Roma" 'Onder de zon van Rome) van
Renato Casteilani, waarin karakteristieke
Romeinse instellingen en gewoonten tot
een integrerend deel vap het verhaal zijn
geworden.
De Nederlandse fllrnregisseuse Helen
van Dongen heeft de laatste hand gelegd
aar, haar film „Of human rights'* TMen?
secrecht'en), welke in opdracht van de
Publiciteitsafdeling van de Verenigde
Naties onder haar regie en preductie-
leiding werd vervaardigd.
De film ia gewijd aan het Handvest
van de rechten van de mens en verge
lijkt de theorie van het Handvest met de
practijk van het dagelijkse leven in een
provinciestadje in een niet nader aan
geduid land, waar tegen deze rechten
vaak onbewust wordt gezondigd. Ook
wordt, de noodzaak van het Handvest
aangetoond door een reeks beelden-van
de nazi-terreur.
Aan de film, vervaardigd naar een
scenario van Joseph March, verleenden
drié beroepsacteurs hun medewerking en
voorts een "twintigtal New Yorkse school
kinderen. De film zal omstreeks half
April door de Verenigde Noties in inter
nationale roulatie worden gebracht.
Rusland heeft het 30-jarig bestaan van
zijn filmindustrie gevierd. Ter gelegen
heid daarvan is men in Moskou begon
nen met de bouw van een reusachtig
filminstituut, dat. de naam zal dragen
van „Mosk-film" en dat elk jaar vijftig
films zal vervaardigen,
De citer-rage, die de halve wereld
heeft thans Wénen bereikt, waar één man
er de stoot toe gaf. Want 00k in Wenen
js de citer jarenlang niet méér geweest
dan een der vele relieken uit het ver?
leden. Toen kwam Anton Karas met zijn
eitervnuziek voor de film „The Third
Man".
Engelse bezoekers aan Wenen begonnen
te vragen: „Waar kap ik de prachtige
eitermuziek van jullie ergens horen?
Thans betekent een café met eitermu?
ziek een café, waar geld wordt verdiend
- want ook de Wieners zelf vragen er
em.
Br Rudoif Vogel, voorzitter van de
filmcommigsie van 4e West?Quitse „Bun?
destag" heeft op gen persconferentie in
Bonn medegedeeld, dat de Duitse film?
indiistrie vastloopt dpor de mvoer van
buitenlandse rolprenten, met name de
Amerikaanse. „Wij hebben er niets te
gen", aldus dr Vogel, „de beste buiten
landse films in Duitsland te importeren,
maar wij wensen daartegenover een af
zetgebied voor de Duitse producten in
den vreemde".
Véór de eorjeg brachten 4e Duitse
films, die in het buitenland werden ver
toond veertig millioea mark op. In 1948
draaiden er in- Duitsland 45 procent bui
tenlandse films, 45 proeent oude Duitse
films en 10 procent nieuwe Duitse filrna.
Om de Duitse filmindustrie voor onder?
gang té behoeden achtte dr Vogel off}?
èiejè geldelijke steun noodzakelijk-
Geen wonder, dat de Nerferiapdse film
industrie, die bovendien peg zwaar door
de fiscus wórdt belast, zich niet redden
kan.
4
Het Engels toneelstuk „Bonaventure"
van Charlotte Hastings is door een Hol?
Advertentle
DONGEN.
Kweekschool „SI. Antonius" met afdeling A
en B. Opleiding fröbeiakte A en B.
Pensionaat „St. Joseph", U.L.Ö.-school, Huis-
houdonderwijs, naaien en Knippen, piano, ty
pen, steno, middenstand enz.
Middelbare Meisjesschool „Maris Stella"
Missiescholen in Indonesië (Medan en Band-
jermasin). Moederhuis en Noviciaat, Hoge
Ham 25, Dongen, waar gaarne inlichtingen
worden verstrekt voor aanmelding van leer
lingen en intrede van postulanten.
lywoodse filmmaatschappij aangekocht
voor de productie van dit jaar.
Het stuk, dat op het ogenblik in het
Londense Vaudeville Theatre wondt op-
gevoer4, is een dramatische „thriller",
welke in een klooster speelt. De hoofd
persoon is een zuster, die optreedt als
smateur-detective, een rol, die thans
wordt gespeeld door Fay Cempton.
Geza Radvanyi, de regisseur van de
Hongaarse film „Ergens in Europa" is
voornemens een film te maken naar aan
leiding van „Ladrj di Bieicïette" (Fiet
sendieven) van Vittorio de Siea en wel
de ware levensgeschiedenis van Lamberto
Maggiorani, de werkman, die dóór de
Siea werd uitgekozen om de hoofdrol in
zijn beroemde film te spelen.
Uit de advertenties voor sommige der
nieuwste Britse films, zoals voor de film
..Madeleine", Noel Coward's „Thé Astoni
shed Heart' en de duikbeptfilm „Mornipg
Departure" met John Mills, is een be
paalde naam verdwenen
Al die films werden gemaakt voor Mr
Rank. Maar In de advertenties eptbreekt
dc regei: „J. Arthur Rank presenteert",
terwijl op het witte doek in de bioscoop
deze regel is gewijzigd in: „De J. Arthur
Rank Organisatie presenteert".
(Van onze correspondent.)
H. M Koningin Juliana ca Z K H
Prins Bomhard, zullen vermoedelijk be
gin Juni een bezoek van twéé dagen
brengen aan stad en provincie Gronin
gen. De geruchten omtrent dit Konink
lijk voornemen bestonden reeds lang,
doch de plannen schijnen thans vaster
vormen te krijgen.
In deze zelfde periode valt de grote
internationale bakkerstentoonstelling „De
zilveren krakeling", die van 1422 Juni
zal worden gehouden en waaraan vele
landen deelnemen. Vermoedelijk zal het
Koninklijk bezoek hiermede samenvallen.
De invloed van de na
oorlogse Italiaanse film
op de producties van
andere landen is bijson
der groot geweest en nog
steeds kan men in
Engelse, en Amerikaanse
films elementen aantref
fen, die hun Zuidelijke
afkomst niet verlooche
nen. Een sterk voorbeeld
daarvan levert „Give us
this Day", die Edward
Dmytryk voor Arthur
Rank maakte. IS iet om
dat de auteur van de
novelle, waarnaar het
draaiboek is gemaakt,
een Italiaan is, n.l. Pietro
di Donato, ook niet om
dat het verhaal zich af
speelt in de Italiaanse
kolonie te New-York,
maar hoofdzakelijk om
dat in deze film getracht
is een menselijk drama
uit te beelden binnen de
grenzen, die het werke
lijke leven stelt.
Annunziata (Lea Padevani) en Geremio (Ham Wtina-
maker) in Edward Dmytryk's film: „Qlve us this day"
De schilderachtige „Piazza di Spagna" te Rome, door Roberto Rossellini in
zijn film „Rome, Open Stad" dankbaar benut.
Woensdag 1 Maart is het precies een
jgar geleden, dat 'een geweldige storm onze
kust beukte In deze orkaan is bij Ter
schelling het Poolse vrachtschip „Kato
wice" vergaan. Enkele minuten vóór de
boot in de golven verdween, sprongen de
26 Polen aan boord van de motorredding-
boot „Brandaris'' van de Koninklijke
N.Z.H.R.M. Woensdagavond zal in hotel
Nap op Terschelling de bemanning van de
Brandaris" schipper Douwe Tot, zjjn
zoon, de niachinedrijver Klaas Tot, stuur
man J, de Beer en opstapper E. R. de
Beer namens de Poolse regering onder
scheiden worden. De schipper krijgt het
gouden, de drie anderen het zilveren
kruis van verdienste van Polen.
l)e gemiddelde film -?• ep lang niet al
leen de Amerikaanse mistékent op
groteske wijze de mensheid en haar on
derlinge verhoudingen en het waren de
Italianen, dié deze verhoudingen weer
enigszins herstelden er. 4e ongeschminkte
mens in ecu ongeschminkt drama brach
ten. De dramatische working van alle
daagse gebeurtenissen en van bestaan
bare conflicten tussen gewone mensen,
was voor velen een openbaring en bij
het succes van de eerste Italiaans? films
a de oorlog lag imitatie er. epigonisme
voer de pand. Het imiteren bleek 'in
middels moeilijker dan op het eerste
gezicht verondersteld was. Het bleek n.l.
eenvoudiger te zijn, de werkelijkheid te
er tekenen en in geëxalteerde vorm 0P
te dienen, pan haar eerlijk en jorapt-
woord weer te geven. Dit zal regisseur
Edward Dmytryk ook wel duidelijk ge
weest zijn bü zijn verfilming van ..Give
lis this Day", want bU herhaling zien
wij in deze film de zo noodzakelijke
eenvoud gp eerlijkheid, die hij een en
kele maal betracht, wijken voor een pa
thetisch beeld of een sentimentele scène.
En dat is juist, wat dR verhaal van een
voudige mensen niet moet trekken.
Geremio '.s in de novelle van Pietro
di Donato een arme Italiaanse metselaar
in New-York, die eep jong meisje, A«*
nmziata, uit Italië laat overkomen om
zijn vrouw te worden, 'ti3 stelt in V., ar
argeloosheid één voorwaarde: een eigen
huisje, en Geremio weet althans voor
drie dagen die Illusie te verwezenlijken.
Dan wordt het echtpaar uit de niet be
taalde woning gezet en verhuist het naar
een troosteloze' huurkazerne.
Na deze eerste teleustelling, nemen
de jonggehuwden zieb voer te sparen
yoor Annunziata's ideaal, maar het le
ven is duur. er komen kinderen en Ge
remio krijgt geen vaat werk.
De jagep gaan voorbij en bet grote ge-
ai p leeft i'fg steeds in dezelfde benauw
de, triestige woonruimte. In het crisis
jaar 1929 vcltrekt zich dan dit mense
lijke drama- Geremio kan opzichter wor
den bij een goedkoop opgezet bouwwerk,
maar hti weet, dat er niet voldoende vei-
Ugheidsmaatregelen zijn genomen en dat
hét leven var zijn arbeiders op het spel
slaat Hijzelf wordt tenslotte het sleept"
offer van rit ongezonde project en dé
verzekering keert aan Annunziata een
I positief in haar levensbeschouwing, il
1 ;s in dit katholieke milieu weinig te
merken van een geloof. Reden genoeg om
.Give us th.s Day" in de belangstelling
ran volwassenen aan te bevelen.
Déze Etigtise film faalde dus gedeel
telijk in haa1 poging om het geeole Ita
liaanse voorbeeld 11a te volgen, maar
hetzelfde geldt in veel sterker mate voor
een autheniiek product uit de Romeinss
studio's, waarvan bij voorbaat pet ge
rucht ging, dat liet moest worden gere
kend 'tot de grote werken uit de Ita
liaanse school
Bij het zier, van ..BI» Amare'' (git-
tere Rijst) van Giuseppe de Santm, zal
mrn tot de conclusie komen, dat dit ze
ker niet het geval is.
De film zet vol goede beje{'en m- Het
vertrek van de meisjes en vrouwen, die
des zomers gaan werken op de uitgé-
strekte rijstvelden in de l'ovlakte. wordt
door de camera in forse bewegingen ge
observeerd, met dat gevoel voor massa-
J'egie, waarin zowel het chaotische ge
heel als hst menselijke detail zijn opge
nomen. Handig betrekt de bewegende
camera Het voorval van een ontsnapte
dief op her perron in haar observatie
van de vertrekkende vrouwen en even
gemakkelijk en vloeiend wordt zodoende
het misdadige element betrokken bij hBt
sceieJe drama van de rijstwerksters "in
de Pavlakte.
DR laatste 'had ongetwijfeld hoofd
thema moeten werden van deze film,
maar °m één of andere onverklaarbare
reden heeft de Santis na enige indruk
wekkende opnamen van de rijstvelden
en na enige suggesties van mogelijke se
riate conflicten, dit thema losgelaten en
zich geconcentreerd op de avonturen vari
de ontsnapte misdadiger en op de twee-
dacht die door zijn aanwezigheid ontstaat
tussen twee vrouwelijke hoofdfiguren
Literaard heeft dit bedachte verhaal
tje; dat zied slecht? op enkele personen
conentreert, niet de betekenis van een
bewogen tijdsbeeld of van een groot
menselijk drama, waaraan vroegere Ita
liaanse film? haar waarde ontleenden.
Men kan dit verhaaltje boeiend vinden
of" niet, het motiveert in geen enkel op
zicht bepaalde details, die voor 'n drama
van groter formaat onontbeerlijke ac
centen hadden kunnen zijn en dan als
zodanig waren geaccepteerd.
Nu vinden de spectaculaire verschij
ningen der vrouwen in hun werkkledij
en vindt vooral de aandacht van de ca
mera voor de hoofdpersoon, de actrice
Silvana Mangane, geen dwingend mo-
t.ef, zodat deze uiterlijkheden tot onge
wenste attracties
bedrag uiri groot genoeg, zoals zij bitter wenste attracties in een sensationele
cnmenkt. om een eigen lmisje la khanerl worden. Dit zou dan geheel passen
cpmerkt, om een eigen huisje
|{0p6il
pit verhaal houdt talrijke gevaren in
orp pathetisch en onecht te worden en,
zoals gezegd, Dmytryk heeft gje gevaj-eB
met altijd weten te omzeilen. Soms treft
hij dpor een sober, menselijk accent,
waarin toep alie tragiek van deze iware)
gebeurtenis ligt opgesloten, maar meest
al js 4e tgea van jiet drama er
naast en in de scène van het ongeluk,
gaat de z.g. realiteitszin zo ver, dat dR
slot sensationeel en onwaardig wordt.
Ondanks deze tekortkomingen blijft de
film een te prijzen poging om een een
voudig menselijk gegeven tot leven te
brengen; zij formuleert, een scherp pro
test tegen striate toestanden, die, lateii
we hopen, Biet meer bestaan en zjj is
p Ons RomanbiJ voegsel
KORTE INHOUD VAN HET VOOR
AFGAANDE:
Sir JaRa Ryman nodigt in zijn huis
een paar families uit. om de verloving
van zijn pupil, Eva Chauncey, met Fe
lix Mountain 'n jonge dokter uit Lon
den te vieren. Zij ontmoet daar o,a.
naar neef Michaël, die op Eva ver
liefd is-
Als iedereen naar bed is, bespreekt
sir John met Pilkiflgtoa, zijn zaken-
compagnon, eer) belangrijke transactie
Later wordt hij dood op 'n stoel in dé
bibliotheek gevonden met een Afri
kaans mes, dat hij in zijn collectie be
waarde, in SijB hart.
Dfsehoon er geen sporen van in
braak zijn te bespeuren, wordt een
belangrijk docum irmist, zonder
■welke de transact ie niet kan door
gaan Inspecteur Cartwright vindt op
tafel een visitekaartje van de moor
denaar, waarop staat Nemesis Londen-
Hij vraagt aan Pilkingten, wat de in
houd van het gestolen document was.
De verschillende aanwezigen worden
ondervraagd.
In de kamer van een der gasten, Dale,
worden verbrande documenten gevon
den En een zakdoek en 'n paar hand
schoenen eveneens verbrand.
Het onderzoek vordert slechts zeer
langzaam. De zaak schijnt voortdurend
ingewikkelder te werden. De personen,
die bij het drama betrokken zijn kun
nen nergens anders aan denken ef over
praten. Zo oók Eva en £8
kregen bezoek van een zekere Mr
Pilkington, compagnon van Jonn
Ryman. Pilkingion informeert Paar
de stand van zaken.
-(paioAJOA 2P-IOA4'
Eva on Felix gaan samen met dr
Chauncey proberen het geheim van
het hui» te ontdokken. ïn de tuin
graven zfl naar een gang, maar Heb
ben nog geen resultaat kunnen boe
ken-
Eindelijk meent men een spoor te
nebben emdekt en een zekere Ruther-
ford wordt door de politie gezoeht.
14).
Weer zag hij op het gelaat van do
Japanner een herhaling van de blik,
die. hij had gezien in de bibliotheek op
de morgen van Ryman's dood en weer
liep er een rilling over Zfjn rug. Wie ook
rte misdadiger mocht rijn, deze, die
zich zelf als wreker hadaangesteld,
zou geen modelijden hebben. Nazsfhu-
mal verklaarde, dat hij het lijk van
zijn meester slechts tegen gevaar be
schermde, hetzij menselijk of boven
natuurlijk- De begrafenis zou morgen
plaat» hebber- en zolang sou hij het
lijk bewaken- Hij ontkende, dat hij van
zijn plaat? buiten d« deur van de ka-
nuer van de dode geweest was en ver
klaarde, dat hij volstrekt niet d'ieht
bij Miss Chauncey geweest was.
- Ik ben geneigd hem te geloven,
zeide Drewitt, toen hij zich weer bij
het gezelschap voegde. Herinnert U
eidh nog die anonieme kaarten?, zeide
hij nu tot Pilkmgton. Het is hoogst
onwaarschijnlijk, dat die man Engels
kan schrijven, laat staan het juist tc
doen. Bovendien is dit niet 'het schrift
van een ontwikkeld Japanner. Het is
meer dan waarschijnlijk, dat hetgeen
hij zegt, waar is en dat alle», waar hij
ep uit is, niets anders is dan bloedige
wraak te nemen op heni, die Sir John
doodde. Wat er van zij, ik zal hem
onder toeizicht houden, zodat, als hi)
iets verkeerd? in zijn hoofd mocht heb
ben, hij geen kans heeft om dat uit
te voeren. Ik zou tooh wel eens wil
len weten, wat Miss Chauncey feitelijk
zag,
-r- Voor zover ik meen, is het niets
anders dap een hevige nachtmerrie,
zeidé Mountain langzaam; hjj had het
gesprek afgeluisterd.
Eva was weer volkomen bewuste
loos. Het is het gevolg van zenuw
achtige spanning. De dpod van haar
voogd was een vreselijke slag.
Ik geloof niet, dat het tot iets
dient, als wij allen hier blijrven, mom
pelde Dale tot de detective, en ik
veronderstel niet, dat Mountain in het
bijzonder van deze toestand geniet.
De gasten begonnen langzaam naar
hun kamers te gaan,
Eva bewoog zich krampachtig, ging
half op zitten en zeide met hoge stem,
waarin een hijsterische lach onder
drukt werd:
Je zeide, Felix, dat het niet zou
weglopen, maar het deed het wel. Het
l'lep vreselijk vlug.
- 'Ao is het dat?, dacht de dokter
met bitter zelfverwijt. Ik moest levend
gevild worden.
Je moet mij je laten helpen, kirde
mrs England, die zigh druk gemaakt had
met gordijnen en blinden. Zij stopte haar
zo ijverig onder, dat zij haar bijna uit
het bed gestoten had. In de oorlog ben
ik verpleegster geweest en de generaal
zeide.
Hij onderbrak haar zonder gewetens
wroeging. toen hij een ogenblik ophield
{net het dekbed nog ip zijn hand.
Mrs. England, wijt u de detective
verzoeker) even hier te komen?
De echtgenote van de majoor trachtte
de reden van dit onverwacht verzoek te
begrijpen en heimelijk een beetje trots
dat zij enigszins betrokken was in de
nieuwe verwikkeling van het moest prik
kelend avontuur, dat zij ooit beleefd had,
fladderde zij achter hem door en ging
naar Drewitt, die nog op het bordes
wachtte.
De deteetive vond de dokter verbijs
terd bij het bed staren op de blauwe
zijden sprei.
Js?. vroeg hij.
Ik vroeg mU af. wat dit mocht zijn,
zeide Mountain langzaam, zonder zich te
béweggn.
Een dunne witte kaart was met een
grote speld aan het dekbed bevestigd.
De detective behoefde zich niet te buk
ken om te beseffen waar zij vandaan
kwam. Toch boog hij zich voorover, om
de boodschap te lezen. Hij herhaalde luid
de wporden ter wille van Mountain
ofschoon deze ze reeds éan buiten kende
en geen van beiden merkten, dat de
deur zacht geopend werd en het hoofd
van Mrs England rondgluurde in een
verrukking van opgewondenheid.
„Pas op veor uw verloofde. Denk
aan John Ryman. Londen",
Drewitt maakte deze eigenaardige bood
schap met zorg les.
Dan was het toch niet helemaal een
nachtmerrie, merkte hij droog op: de
vraag is maar, hoe kwam de kerel bin
nen.
Hij onderzocht de vensters, een ervan
stond even open, maar nog niet eens ver
genoeg om het lichaam van een kind door
te laten, om te zwijgen van een volwas
sen mens. Er kon pok geen kwestie van
zijn, dat het van buiten was open ge
duwd en daarna weer dicht gemaakt.
Toevallig stond er een kleine tafel voor
het venster en daarop bevond zich een
vaas met bloemen en enige boeken. Al|
de indringer door het vensier was bin
nengekomen, kon hij feitelijk onmogelijk
een botsing vermeden hebben.
De deur bleef daarom de enige op
lossing. Het was bekend, dat Eva ze nooit
sloot, want zij had een eigenaardige vrees
voor brand, hetgeen waarschijnlijk moest
toegeschreven worden aan het feit, dat
zij eens al? gast in een huis was geweest,
waar brand was uitgebroken en een
vrouw in een gesloten kamer verbrand
was.
Er waren evenwel geen duidelijke vin
gerafdrukken op het handvat, daar ten
minste drie of vier personen het de laat
ste minuten hadden aangeraakt.
Het i? niet mogelijk, dat de Japan
ner deze kaarten geschreven heeé't, ver
trouwde Drewitt zijn ondergeschikte eni
ge uren later toe. Deze Oosterlingen zijn
de slimste klanten, die je kuRt denken.
Naszhumai kan makkelijk in de kamer
gekropen zijn en de kaart op de sprei
gehecht hebben; toevallig of door een
onhandigheid van zijn kant, is Miss
Chauncey wakker geworden, heeft hem
gezien met dat groot mes in zijn handen
en is door de schrik bewusteloos gewor
den. Ik heb niét graag, dat hij '5 nachts
door het huis rondloopt. Heeft hij enig
vermoeden, wie de moordenaar eigenlijk
is. en denkt hij zelf wraak te nemen?
Weer kunt U z^n, dat de kaart met roda
inkt geschreven is en in hetzelfde schrift.
Maar waarom de dokter?
Is 11 er heel zeker van, dat. het be
trekking op de dokter heeft? vroeg
Cartwright aarzelend-
In een geval als dit, is men nooit,
zeker; dat wa? mij zo voorgekomen. Maar
wellicht kan dr. Mountain zelf enigs in
lichtingen geven.
Felix kwam naar de bibliotheek, waar
het tesprek plaats vond; om zijn mond
lag' een vermoeide trek ét) zijn bleek ge
laat bewees dat de gebeurtenissen van
de laatste nachten een geweldige indruk
op hem gemaakt hadden.
Geen wonder! dacht Cartwright.
Eerst sir John de voogd van dit meisje
en d»n het meisje zalf, dat zo verschrik
te, dat «ij bewusteloos werd en nu ïtjn
eigen levon bedreigd
-- Ik zou u een vraag willen stéllen,
zei de dokter, terwijl hij naar 't venster
ging en met melancholieke ogen over
het grasperk naar het bosch staafde, dat
ze eenzaam en stil scheen W deze kille
herfstmorgen, ala het niet indiscreet is.
Zijn deze kaarten een kenmerk, een jn
het oog valiend deej van dit geval, of
is dit de eerste kaarti die ontdekt is.
De man (of vrouw), die deze kaart
op miss Chauneey'B bed beeft gespeld,
is dezelfde, die sir John Ryman heeft
vermoord.
Mountain keek op.
Dus zijn er meer kaarten geweesi.?
Een dergelijke kaart werd op zijn
tafel gevonden, toen sir John vermoord
werd en een zeifde werd door mr. Pil-
kington ontvangen, waardoor hij werd
gewaarschuwd dat het zijn beurt zou
zijn, al? Hij het met zekere voorstelten
eens was,
--- Dus feitelijk chantage?
Erger dan dat, vrees ik- Maar kunt
u ons een reden opgeven, waarom u in
de zaken van sir John betrokken word'?
Kent u misschien vijanden, die bang zijn,
dat u bet geheim van deze misdaad
achterhaalt?
Ik heb geen vijanden, die het op
mijn teven gemunt hebben, antwoordde
de dokter kalm- In geen geval zon ver
trouwelingen van sir John ook de mijne
Het waren zijn vertrouwelingen
niet, dte hem doodden, En toch schijnt
het met dat hij vele vrienden had.
Zonder zijn °gen te bewegen, zeide de
dokter bedaard;
Hij had duizenden Vijanden. Al de
mannen en vrouwen, die zouden ge
leden hebben, als hij zijn voornemen
had doorgezet haatten hem. Voor rik
pond, dat hij bezat, moest hij een waar
de van dertig shilling torsen aan achter
docht en afgunst. En al zun geld kon
hemten slotte niet reden Het bezorgt u
vrienden van een zeker soort maar
het bezorgt u vecl gemakkelijker vijaü-
Pat was alles, wat hij hieromtrent te
zeggen had.
Intussen was Dale, voor wien het voor
het ogenblik zaak was zijn gastvrouw te
vermijden, alleen uitgegaan, toen de dok
ter zich bij de anderen gevoegd had. Hij
had er op aangedrongen- rtat ®ya bed
bleef, ten minste voor een tudje, Edifh
England groette hem met kennelijk ge
noegen. Zij had het geheim met betrek
king tpt de kaart nog niet vergeten. Zij
nodigde Mountain uit bij Haar te komen
zitten en keek hem voortdurend op ge
heimzinnige wijze aan, alsof zij wilde
zeggen;
Zij tasten allemaal nog in het. duis
ter, maar u en ik weten er alles van,
nietwaar?
Deze (voor hem) onverklaarbare toe
spelingen en vreemde vertrouwelijke ge
baren verwonderden haar gezel in hot
eerst daarna maakten zij hem boos en
tenslotte bijna gek. Hij stond op met een
gemompel, dat even goed een veront
schuldiging als een onderdrukte ver
wensing had kunnen zijn en de deur van
het vertrek ging achter Hem dicht-
Het is jammer, dat hij niet wilde
blijven en ons zijn vermoedens vertellen,
zeide Mrs. England spijtig, toen zij zeker
heid had, dat hij niet terugkwam.
—a? Ziet hij or niét doodsbleek uit van
mergen7 Geen wonder! Het moet vrese
lijk voor hem zijn. Ik ZOU wel eens wil
len weten, wie deze naeht In de kamer
van Miss Chauncey geslopen is. O, daar
gaat de dokter- Ik denk, dat bil 68»i
wandelen en deze afgrijselijkheden tracht
te vergeten.
Maar niemand luisterde naar haar; zij
vond dat men zelden luisterde, maar dat
schrikte haar niet af, om een alleen
spraak te houden,
Even nadat de dokter was heengegaan,
verscheen Eva en zeide. dat *1 Het fi®1
langer in bed kon uithouden en dat zij
hoopte, dat Felix piet alteen was uitge
gaan, omdat zij hem absoluut nodig had.
Ik geloof, dat hij ons gezelschap
niet langer kon' verdragen, antwoordde
mrs, Engeland koket, „en daarom ging hij
wandelen- Maar dat moet U geen verdriet
veroorzaken. Ik denk, dat hij overdag
wel veilig is. 's Nachts moet u oppas-
sen. Deze dingen gebeuren altijd om
twee uur. Ik geloof werkelijk, dat dit
huis behekst is, of het zou die akelige
kleine Japanner moeten zijn. Ik kon
dien blik niet verdragen van het eerste
ogenblik, dat ik hem zag en nu ril 'k
bepaald, als hij dicht bij mij komt- Ver
beeld je toch, dat de politie zo iemand
maar helemaal vrij laat rondlopen, die
tegen middernach door het huis sluipt,
met pep groot mes gewapend en die
iedereen, dien hij kan vinden, tracht te
doden- Als ik in de plaats van Mr. Dre
witt was, zo U ik hem terstond als ver
dacht in arrest genomen hebben. En al
is hjj ook geen misdadiger, ik ben zeker,
dat hij VsT&n^zinhig is- ÏH u, dat IK
bang was om weer naar bed te gaan-
Ik ben het met mrs. England eens, ik
geloof werkelijk dat dit huis e#n geest
huisvest voegde Lucy Deyereux er bi -
Heeft men die ook niet in Ierse fami
lies';' Ik heb gehoord, dat alle oude fami
lies in Ierland minstens één hebben,
die mensen vermoordt en aderieidm-
gen uithaalt en sommige families H^ben
er drie. Veronderstel nu eens
Ruperts een geest hadden en dat lij nog
hier rondloopt en iedereen doodt, die mei
naar zijn zin is! Heb je niet gezegd, .lieve
dat je een geest zag? Zij wendde zich tot
E Neen, zei de laatste kortaf, ik heb
U gezegd, dat ik een vreselijke
rie had en dat ik dacht, dat iemand mij
trachtte te vinden.
Maar dat is zo, riep Edith England
triomfantelijk uit. Zij voelde het °8e™Rk
gekomen om op de voorStW te treden
cn zij wilde van haar positie ten voue
genietem u? zij plotseling.
Men vond een kaartje op het bed,
waarop U gezegd werd om op te passen
voor dr. Mountain, omdat zij, die uw
voogd vermoord hebben, ook hem op de
h-eHoe'weet U dit? Heeft U de kaart
geÜ7awel. En dr. Mountain ook- Hij riep
de detective binnen. Ik dénk wel, dat de
ze de kaart heeft weggenomen.
Ik wist, dat ik gisterenavond be
hoorde terug te gaan, mompelde het
meisje, en vergat helemaal haar gehoor.
Nu is het misschien te laat.
Zü ging naar de deur.
Lieve, waarover spreek je? vroeg
de echtgenote van de majoor. Waarheen
behoorde je terug te gaan en waarom
zou het te laat zijn? Er is dr. Mountain
nog niets overkomen.
Weet U waarheen hij gegaan is?
vroeg Eva, terwijl ze geen notitie nam
van al die vragen
-r- Ik denk, dat hij is gaan wandelen,
was het antwoord.
Dank U. Zij opende de deur en ver
dween.
Ik zou nog niet in dit vervloekte
huis willen wónen, als men mu er voov
betaalde, merkte de majóorvan achter
zijn ochtendblad op. Ellen Milton had
enige tijd schuchter getracht haan at
tentie van haar echtgenoot te trekken
en fluisterde nu zenuwachtig;
Humphrey, denk Je. dat wij hier nog
langer moeten blijven? Ik zou loeh zo
graag weer naar huls gaan Daar heb
ben wij ook nog onze lieve tuin-
-- ik ben overtuigd, dat hij moet verzorgd
worden. Hij liet zijn blad ee» ogenblik
rusten.
jn Hét smakeloze reclame-schema van dc
firma, dia „Bittere Rijst" importeert en
die o.a. bovengenoemde actrice als „su
per-atoombom" bij het Nederlandse pu
bliek introduceert.
Het is moeilijk De. Santis van kwade
trouw te beschuldigen, maar wel kan <1«
maker van „Tragische Jacht'' (waarin
het. sensationele element evenmin ont
brak, maar dat daar geheel werd. opge
nomen in het drama van het na-oorlogse
Ralië), wel kan hem worden verweten,
dat bij bij zijn keuze van de hoofdper
soon en ill ile ontwikkeling van zijn
drama op laakbare wijze werd beïnvloed
door^het filmcentrum, dat. de nieegta
vrees 'voor de goede Italiaanse film aan
de dag legt; Hollywood! C. B.
Ik woet er niets van, zeide hij kort
af: Ik zou nog niet zo ongaarne deze
zaak helemaal meemaken. Het is de meest
vreemde geschiedenis, waarin ik tot nu
toe ben betrokken geweest en deze laat
ste verwikkeling maakt ze nog belang
rijker. Hij nam zijn blad weer op, zodat
het een afscheiding tussen hen vormde.
A propos, Rutherford is weer gevat.
Rutherford?, mompelde de majoor
verward; O ja, ik Herinner mij de
ontsnapte gevangene. Waar heeft mep
hem te pakken gekregen?
In het hotel hij Charing Cross. Een
beetje vermomd, zegt men, maar de po
litie snapte hem toch. Een knap stuk
werk. Hier is een hele beschrijving
van. Weet U ook, dat de kapel hierin
dc buurt was, die nacht, dat Ryman ver.
hii nu 7lift blad W6QF ö*P.
Toen Éva liet vertrek verlaten had, be
gaf zij zich direct naar de bibliotheek,
waar Drewitt nog steeds met zijn helper
was. Zij opende heftig de deur, ging
door ch kamer tot aan de plek, waar de
detective stond en vroeg enigszins uit
de hoog13®' -
Waar is dr. Mountain?
Haar gelaal was nog even bleek, als
toen zij haar het laatst gezien hadden,
haar mond was vertrokken, haar ogen
flikkerden van gramschap en vrees-
He inspecteur was nog geheel verbluf1
door de geheimzinnigheden van de nacht
en hij was niet gewond om onbeschaamd
als een hoger soort kindermeid b®han-
deld te wordien door personen die n
betrekking tot de misdaad van weinig
gewicht waren en hij antwoordde aan
ook een beetje aanmatigend:
De dokter is voor een Hopte yd
naar buiten gegaan.
Heel soherp klonk de vraag:
Alleen? En U stond hem da^.toe?
Dc uitdi-ukking op su i?
zeidie duidelijk, dat hij over de bewegin
gen en handelingen van d<r i °u, h il j3
te zeggen had. noch dat hü ar"
voor verantwoordelijk beschouwde.
U was op de hoogte yan de waar
schuwing, barstte zij uit; zij be0ieep die
uitdrukking op Het.
wel. U wist, dat temend deze nacht om
het huis sloop. Hij had natuurluk hele
maal niet moeten uitgaan- Mterfucn,
ligt de moordenaar wel ergens op de
loer- Hij kan op dit ogenblik wel hier
ZHare ogen dwaalden instinctmatig naar
het venster. Het volgend ogenblik Sprong
zij met. oen schreeuw terug. De blik van
de inspecteur volgde onwillekeurig gg
frare.
En ook met daar. nep zij uit. ,,Ik
zag niets maar ik hoorde iemand heel
dirht bil- Iemand houdt de wacht...,
ik weet het zekei f Zij keek op naar het
plafond en rondom naar de muren, alsof
zij plotseling doorschijnenfi waren ge-
worden en wilde openbaren wie toch
achter hen op de loer lag. En toen de
inspecteur haar trachtte te sussen,
schreeuwde zij ongeduldig:
Wat geeft toch het praten over'In
beelding en zenuwen? Wie legde die
kaart gisterenavond op mijn kamer? Die
Het geweest is, kan nu niet ver weg zijn
en hij heeft nog niet met ons afgere
kend- Denkt u, dat hy de dgkter voor
niejs bedreigde? En w{j ?yn zo blind
?o blind. Wat moet hU ons uitlachen!
Hij pekt de doodsstrijd toch lang-
Hij trachtte haar gerust te stellen, maar
zonder succes-
Als dr. Mountain wat ovorkomt, is
u verantwoordelijk, riep zij ten slotte
Uit, toen elke poging nutteloos pcheen.
Niettegeenstaande alle protest, vloog zij
de bibliotheek weer uit. in de richting
van de tuin. In de vestibule ontmoett»
?y Edith England, die buitengewoon op
gewonden was.
O lieve gilde zij verrukt, „er is tel»
gebeurd', nietwaar? Ik kan het aan uw
gelaat
Eva zei meedogenloos:
Dat is juist wat ik ga trachten lt
vinden, en stoof voorbij.
Maar hare vrees om wille van da
dokter was ongegrond, want hij wandel
de met Milton op en neer. Zij hielden op
met praten, toen zü bij hen kwam en
Mountain zeide:
Je had ntet moeten opstaan, Evey.
In bed is hei veel warmer- En Je be
hoorde zeker niet buiten te komen ep
zo'n rij we morgen als deze.
Milton verdween heel discreet en zu
konden de schelle stem van Mrs. Eng
land horen, die hem bij de tuindeur
groette. Maar het meisje stelde geen be
lang in een van beiden.
Ruiten is het v00r m« vee* ve^t"
ge7 dan voor jou, zeide zij, „met ue
moordenaar op het erf, op iou wachtena.
Hii zou zich achter een van de bomen
hebben kunnen verbergen en maar zelden
komt daar iemand en het had wel mor
genvroeg kunnen worden, voor men J»
V°HeeJ zacht troonde hij haar mee naar
het hui5-
Je bent helemaal op, Evey. Ik ben
veiUfi)-
Je bent niet veilig, sprak zij tegen-
Felix, je kunt 'hier niet langer blijven.
Ga vanmidag naar Londen-
gek, als je dat niet cteet- Na Ie wa
sehuwipg, die je gekregen bent.,»-
Waarschuwing? Vom-r
Ja; de kaart, die op mun kamer ge
vonden werd-
Voor de eerste keer zag zij t rn u
zijn ogen flikkeren-
Welke kaart? vroeg HU, terwyl hij
op het pad bleef stilstaan.
Ongeduldig stampte zij methaarvori.
O beweer nu met. dat je het niet
wpet want iii hebt ze aan de poütie ge
toond. Edith England heeft het ook ge
zien en zü heeft ®r ons a"es,van verteld-
De dokter schold mts England uit voor
een lelijke kletskous, maan- denkend aan
zijn gezelschap, maakte hij verontschul
digingen-
En ik zie niet in, waarom jij haar
zo uitscheldt, zei het meisje koud. Ik
had recht om dat te weten-
Niet in je tegenwoordige geestes
toestand, zeide hij botweg- —Die herit
al veel teveel inspanning van jé geëist-
Je bedoelt dat ik zo'n lafaard hen,
dat ik de waarheid niet kan verdragen?
Natuurlijk niet. maar het spreekt
toch vanzelf, dat ik niet wil, dat je nog
moer verontrust wordt, dan je reeds rnoet
zijn- Kwel je niet om mij, lieveling. Met
mij zal het, wel goed gaan.
Misschiien is h«t overdag me»t
maal zo gevaarlijk als 'S nachts, gaf zij
toe- Guardy werd .nachts gedood:
iemand sin op 's nachts in mijn kamer.
Maar Felix hoe is het met de geheime
kamer? Wij moeten maar de her
innering van de vorige avond, met haar
nachtmerrie en gevolgen, deed haar aar
zelen-
Haar verloofde zei kalm: Je zult
toch niet veronderstellen, dat ik je dat.
nog eenmaal laat. meemaken, nietwaar?
Dal is een van dn redenen, waarom ik
wilde, dat je vanmorgen te bed bteef-
rk wist. dat je zou aandringen om mee
te gaan. als je op was.
Heb je dan het onderzoek voortge-
^t?
Hij knikte.
(Wordt vervolgd.)
