Communistische politiek in
Hongarije
Kamerleden informeren naar de
sterkte van politiecorps
Verkenners eerden Jan van Hoof
R
DE BOEKENSCHAT van het
Apostolaat ter Zee
3
Het eenheids streven gaat door
//onder
AKKERTJES?!
ADIO
Dr. Szövérffy licht Nederland in
Amsterdam zat zonder
stroom
Prins Bernhard in
Mexico
Kwestie van bestaanszekerheid
Monument op zijn graf opgericht
programma
Werd Karp vermoord?
Hongaars witboek
inzake Vogeler c.s.
Rijksbijdrage voor
voogdijkinderen
Geluk gehad op
onbewaakte overweg
Toen chauffeur
aanbelde
Oost-Java kan geen dag wachten
Het
der liefde
MAANDAG 27 FEBRUARI 1950
PAGINA 5
Defecte kabel de oorzaak
DIR.-GEN. van politie
te 's-HERTOGENBOSCH
100-JARIGE OVERLEDEN
SLAGVELDIN ST. ANTON
AANVRAAG overtreft
STERK HET AANBOD
NIEUWE REPORTAGE
WAGENS BIJ DE RADIO
INDONESISCH AMBASSADEUR
BIJ IIET VATIC AAN
KRANKZINNIGE GESTELD
OVER KRANKZINNIGEN
Ook voor nazorg steun gevraagd
BEDRIJFSCHAPPRIJZEN 1949
VOOR DE BEST VERZORGDE
HARING EN VIS
FAILLISSEMENTEN IN 1949
Zeer sterk gestegen
Verdween passagier met taxi
(Van onze correspondent).
MINOT, UITVINDER DER
LEVERKUUR, OVERLEDEN
OUDSTE ZEEUWSE WAS JARIG
ETS TOEN KWAMP-IE
Ottwell Binns
A. W. NIKMKVER f
(Van cmze speciale verslaggever).
Wij waren in de gelegenheid, een
onderhoud over de politieke toestand
in Hongarije te hebben met dr. Jos.
Szövérffy, een vooraanstaand katholiek
Hongaar, die een belangrijke rol speel
de in het openbare leven van zijn land,
hetwelk hij reeds vóór het proces tegen
kardinaal Mindszenty moest ontvluch
ten, en die op het ogenblik in Neder
land vertoeft, om hier enige spreek
beurten te vervullen.
Dr. Szövérffy, zo bleek ons bij dit on
derhoud, is voorstander van een terug
keer naar een coalitie van Donaulanden,
■welke blocvorming in de geschiedenis
steeds van groot nut gebleken is voor ne
tegenhouden van de gevaren Ult f
Oosten. Zo'n bloc kwam vroeger voor
de vorm van de dubbelmonarchie Uos-
tenryk-Hongarije. Woneariie van
Als een proeve van wat i
Rusland te verwachten heeft, vertelde
onze zegsman het volgende:
Toen na de Duitse bezetting de Russi
sche verovering van Hongarije volgde,
moest er een „vrije" regering worden ge
vormd. De Russen pakten daartoe o.a. een
aantal handelaren op, die zij toevalliger
wijze op de markt van Macko aantroffen,
laadden ze in vrachtauto's en voerden ze
naar Debreczen, alwaar zij de „gelukki
gen" vertelden, dat zij deel uitmaakten
van het parlement. Zo werd het nieuwe
„vrije" bewind gevormd.
De belangrijkste maatregel, welke daar
na genomen werd, was de hervorming
betreffende het grondbezit. Wat de bo-
doende bekend. Langzamerhand echter
wist men hem te isoleren door het ge-
vangennemen van zijn naaste medewer-
kers. Eerst echter toen de communisten
ervan overtuigd waren, dat de Westelijke
mogendheden geen daadwerkelijk verzet
zouden bieden tegen hun anti-kerkelijke
politiek, begon pas de actie tegen de
Hongaarse primaat in al haar felheid.
Zwaar is de druk, waaraan Hongarije
thans is blootgesteld, aldus dr. Szövérffy.
Doch het passieve verzet in de ambtelijke
wereld en bij de burgerij is zeer groot.
De Hongaren hebben al eens meer bewe-
demverdeling betreft, bestonden er inder-1 Nederlandse gezantschap werd bijge
daad grote misstanden, doordat de grond
in het bezit was van betrekkelijk weini
ge, doch zeer machtige grootgrondbezit
ters. Zo kwam men ertoe, de grond te
verdelen onder de kleine boeren, die geen
eigen grond hadden. Daartegen viel op
zichzelf weinig of geen bedenking te
maken. Maar de fout was, dat in de
grondverdelingscommissies communisten
Uit de steden zaten, die geen verstand
hadden van grond en landbouw, doch
even vrolijk toch moesten uitmaken, hoe
de nieuwe situatie op het gebied van de
bodempolitiek moest worden.
Ook de Kerk bezat uit schenkingen uit
gestrekte stukken grond. Ook deze wer
den afgenomen. De communisten hoopten
aldus de Kerk te treffen, maar particu
lieren gaven toen in -zo ruime mate van
hun bezit aan de Kerk, dat de communis
tische toeleg mislukte.
Een ander staaltje van de communisti-
•che politiek is het volgende: Bij de eer-
•te verkiezingen (die in 1945 plaats had
den) behaalden de rechtse partijen 60
pCt. van de uitgebrachte stemmen en de
communisten niet meer dan 16 pCt. Door
de Russische bezettingsmacht werd echter
«eëist, dat de communisten toch in de
regering zouden worden opgenomen, on
der bedreiging, dat er anders buiten de
niet-communisten om geregeerd zou wor
den.
Om de zaak nog „fraaier" te maken
eisten de communisten van hun kant voor
hun meedoen aan de regering de sleutel
posities op, o.a. in het politie-apparaat en
bij het benoemen van burgemeesters. Zo
werd de invloed der rechtse- en midden-
?^?etÜn jeruggedrongen en kon de in
filtratie der communisten van boven af
beginnen.
Bovendien wisten de sovjets, met be-
?"P,y,ï? ge ontrouwe katholieke in
tellectuelen, een zogenaamde „Katholieke
Par Un.., leven te roepen. Kardinaal
Mindszenty liet zijn waarschuwende stem
daartegen horen. Maar de communisten
wisten door een Handig opgezette fluister
campagne toch bij een deel van het een
voudige volk de mening ingang te doen
vinden dat bedoelde „Katholieke partij"
de partij van kardinaal Mindszenty was.
Met noodlottige gevolgen natuurlijk by
de verkiezingen.
De actie van kardinaal Mindszenty te
gen de communistische politiek is
Amsterdam heeft gisternacht met een
ernstige stroomstoring te kampen ge
had, die dank zU het late uur bij de
hoofdstedelingen echter niet al te veel
last heeft veroorzaakt.
Het was vijf minuten voor één Zondag
ochtend, toen plotseling een groot ge
deelte van de stad zonder stroom kwam
te zitten. Oost, Zuid en ongeveer de helft
van het centrum waren op dat moment
in eens van electriciteit verstoken. Direct
ging men aan het werk om de oorzaak
op te speuren. Dit was geen gemakkelijk
karwei, temeer daar geen meldingen van
brand of explosie binnen kwamen.
Een goer half uur later, omstreeks
half twee, slaagden de ingenieurs van
het G.E.B. er in sommige delen van de
- 1 stad weer in te schakelen. De oorzaak
zen, dat ze het zeer lang kunnen uithou- h€t was inmiddels half twee gewor-
den, .als het er om gaat, het ogenblik der i den was echter nog steeds niet gevon-
bevryding af te wachten, en zullen ook den. Men had toen echter voldoende ze-
nu weer de worsteling weten te door- kerheid dat het defect in een kabel zat
staan. |n geen der electriciteitsstations was
schade geconstateerd, weshalve men alle
kabels begon door te meten.
Omstreeks kwart voor drie waren alle
gestoorde stadsgedeelten weer onder
spanning en had men de oorzaak van de
storing gevonden. Een der drie hoofd
kabels, die de Centrale Noord aan de
overkant van het Y met het verdeelsta
tion aan de Hoogtekadijk verbindt was
defect, waar was gisteren nog niet be-
De defecte kabel passeert behalve het
Noordzeekanaal nog 4 55 andere kanalen
te Amsterdam en het zal dus een heel
onderzoek worden om deze kabel centi
meter voor centimeter te onderzoeken.
Op het ogenblik wordt de verbinding
tussen de centrale-Noord en de Hoogte
kadijk onderhouden met de 2 resterende
kabels. Het is niet te hopen dat hiervan
nog een door overbelasting breken zal,
want in dat geval zou het herstel van de
storing heel wat meer dan twee uur kos
ten.
Hartelijk was de toast, die president
Miguel Aleman van Mexico gisteren op
zijn hoge gast, Prins Bernhard der Ne
derlanden, uitbracht. En even hartelijk
was het a al woord van de Prins, die zijn
gastheer in diens landstaal toesprak. De
ze speeches werden afgestoken tijdens
eer. groot banket, dat door de Mexicaan
se president ter ere van zijn Nederlandse
gast in Mcxico-City werd gegeven. Het
banket, dat door alle vooraanstaande
vertegenwoordigers van het Mexicaanse
ministerie von buitenlandse zaken en het
woond, vond zijn hoogtepunt in de uit
reiking van twee hoge onderscheidingen,
eer. voor de gast, de andere voor de
gastheer.
De eer3te onderscheiding was het
grootïint van de orde van de Aztekische
Adelaar ,dat president Aleman aan het
eind van zijn toespraak de Prins aan
bood. Prins Bernhard overhandigde de
president hierna de eretekenen van
Grootkruis van de Nederlandse Leeuw.
De dag te voren woonde de Prms op
de Nederlandse ambassade een receptie
bij voor de Nederlandse inwoners van
Mexico-City, waarna hij de ere-gast was
op een gala-receptie op het ministerie
var, buitenlandse zaken.
Des ochtends had de Prins een krans
gelegd op htt gedenkteken voor de Mexi
caanse strijders voor de onafhankelijk
heid en bijna twee uur doorgebracht in
het museum voor nationale historie in
het kasteel Chapultepec. het verblijf van
keizer Maximiliaan in 1864. Voorts be
zocht Prins Bernhard aartsbisschop Luis
Maria Martinez en de kathedraal, waarna
hij nog tijd vond om in de stad te „win
kelen".
Blijkens het Voorlopig Verslag van de
Eerste Kamer over de Justitiebegroting
ia- in de afdelingen ook de kwestie van
het directoraat-generaal van politie in
's-Hertogenbosch ter sprake geweest.
Er is namelijk gevraagd, of het juist
is, dat de procureur-generaal bij het ge
rechtshof te 's-Hertogenbosch indertijd
zou zijn ontheven van de waarneming
van het directoraat van politie. Zo ja,
dan zou men gaarne vernemen, waarom
zulks was geschied.
Van andere zijde werd de aandacht
gevestigd op een artikel in „De Maas
bode" van 9 Januari j.l., waarin de vo
rengenoemde procureur-generaal uiteen
zet, dat in zijn ambtsgebied de waar
neming van het directoraat van politie
in feite berust bij een der advocaten-
generaal. behoudens de verantwoorde
lijkheid van de procureur-genraal voor
die waarneming. Naar aanleiding hier
van werd de vraag gesteld, of deze prac-
tijk ook wordt gevolgd bij de andere
parketten der gerechtshoven. Men zou
hierover gaarne nauwkeurig worden in
gelicht.
Vele leden spraken in het algemeen de
hoop uit, dat de minister bij het bevor
deren van benoemingen bij de rechter
lijke macht in toenemende mate er in zou
slagen, aan de onderscheidene bevol
kingsgroepen hier te lande recht te doen
wedervaren. Met grote belangstelling had
men kennis genomen van de instelling
van een vaste commissie ter beoordeling
van de geschiktheid van gegadigden voor
rechterlijke functies. Gaarne zou men
vernemen, welke taak de bewindsman
aan die commissie had toegedacht.
Zeer vele leden zagen met belangstel
ling uit n2»r de publicatie van het rap
port der commissie-Langemeijer over het
politievraagstuk. Zij spraken de hoop uit,
dat die publicatie zo tijdig zou geschie
den, dat het rapport punt van bespreking
zou kunnen uitmaken bij de openbare
beraadslaging over deze begroting.
Betreurd werd, dat de minister had ge
meend, zich aanvankelijk te moeten neer
leggen bij vermindering van het korps
rijkspolitie met 5000 man. Reeds thans
immers is dit korps onderbezet. Vooral
ten plattelanrte wordt geklaagd over ge
brek aan politieel toezicht in het a'Se-
meen. Men drong er op aan. dat in de
bestaanszekerheid van de ambtenaren by
de rijkspolitie geen verdere wijziging ten
kwade zou worden gebracht.
(Van onze correspondent.)
Te Leiden is in de ouderdom van hon
derd jaar overleden de wed. Van Rosen-
Sollie, de oudste ingezetene van Leiden.
Aan het eind van het vorig jaar mocht
zij haar honderdste geboortedag in vrij
goede gezondheid herdenken. Thans
kwam vrij onverwacht voor haar het
einde.
Zondagmiddag is op de R. K. Begraaf
plaats aan de Daalseweg te Nijmegen het
monument, dat de Nationale Padvinders-
raad heeft doen oprichten op het graf
van de bekende Nijmeegse verzetsheld
Jan van Hoof, die bij zijn leven als voor
trekker deel uitmaakte van de Verken
ners der Katholieke Jeugdbeweging, met
een korte plechtigheid overgedragen aan
de familie.
De leden van de Nationale Padvinders-
raad overkoepelend orgaan van de
katholieke en neutrale verkennersbewe
gingen zowel als de meeste leden van
de nationale hoofdkwartieren van beide
bewegingen, de Nijmeegse districtbestu-
ren, de burgemeester van Nijmegen, mr.
Ch. Hustinx. de wethouders J. B. Tilman,
mr W. H. Meuwissen, voorts de ouders
en vele vrienden van Jan van Hoof ver
zamelden zich in de aula, terwijl de
hoofdcommissarissen der katholieke en
neutrale Verkennersbeweging, resp. de
heren H. D. M. baron van Voorst tot
Voorst en W. C. Roest van Limburg, de
verkenners, die vele Nijmeegse groepen
vertegenwoordigden, inspecteerden.
Nadat daarna de verkenners, w. o. de
St Canisiusgroep, waartoe Jan van Hoof
behoorde, en de gasten zich rond het graf
hadden geschaard, sprak hoofdaalmoeze
nier A. Verhoeven een kort gebed uit.
Vervolgens droeg hoofdcommissaris
Van Voorst tot Voorst met een toespraak,
waarin hij de persoon van Jan van Hoof
als padvindersheld en voorbeeld voor de
jeugd duidelijk deed uitkomen, het graf
monument over aan de familie.
Nadat de districtscommissaris dér ka
tholieke verkenners te Nijmegen, de heer
F. J. de Fraiture, een korte karakter
schets van Jan van Hoof als voortrekker
had gegeven, werd de plechtigheid met
het gezamenlijk bidden van een Onze
Vader voor de zielerust van de gevallene
besloten.
Er is feest geweest in het Posthotel te
Sankt Anton, waar koningin Juliana met
de Prinsesjes haar intrek heeft genomen.
Een der kinderen van de hotelgasten was
jarig en dat moest natuurlijk gevierd
worden. En hoe! De niets vermoedende
bezoeker die het hotel binnenging, werd,
toen hij nog geen twee stappen in de hal
had "ezet, op een haar na omvergelopen
door ^Prinses Beatrix, die met een hoog
rode kleur lachend 'een deur uitrende.
De nog steeds onwetende bezoeker deed
een paar stappen verder en keek om de
hoek in de eetzaal van het hotel. Het was
of er een slag geleverd was. Links en
rechts lagen stoelen op de grond en hol
den grote mensen en kinderen m het
rond. Temidden van die drukte onze
koningin hard lopend Z1C^ eerJ weS ba-
nend lan^s de omgevallen stoelen op de
vlucht vofr prinses Irene. Mevrouw Pen-
nink, de verzorgster van de Prinsesjes,
vertelde de bezoeker die zich inmiddels
in de eetzaal had gewaagd, Jat er een
kinderpartijtje was georganiseerd en weg
was ze weer met achter haar aan jagend
kleine Margriet.
Prinses Beatrix was .1"r*llddgl®
gekomen met „ammunitie "men vol
serpentines, waarmede ze mevfouw Pen
nink en de Koningin belaagde, tot alles
omstrengeld was geworden tot een
uitwarbaar kluwen, waarin bootden noch
armen te onderscheiden waren. Fnnse
Irene stond midden in de zaal en bü«
„verzamelen" op haar padvindersfluit,
waarop een aanval van nog groter om-
Prinses Beatrix bleek een onuitblusbaar
uithoudingsvermogen te bezitten en was
de laatste, die naast haar Kameraadjes
op een stoel neerviel om uit te blazen
van het gevecht. Maar Margriet bleef tot
het spel'bereid, mevrouw Pennink kon
haar nauwelijks overtuigen van het teil,
dat de slag voorbij was en het tyd was
voor omkleden en avondeten. Toen gin
gen ze stuk voor stuk naar hun kamer,
het slagveld, overdekt met een centime
ters dikke laag serpentines, verlatend.
Dinsdag {8 Februari
HILVERSUM I (301.5 7.00—24.00 KRO
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymn. 7.30 Or
gel. 7.45 Morgengebed en Liturg, kalender
8.00 Nieuws en weerberichten 8.15 Gram. 9.35
Lichtbaken 10.00 V. d. Kinderen. 10.15 Gram.
10.40 Schoolradio. 11.00 V. d. vrouw 11.30
Kamerork. solisten. 11.50 Godsdienstige
causerie 1200 Angelus 12.03 Metropole ork.
(12.3012.33 Mededelingen) 12.55 Zonnewij
zer 13.00 Nieuws en Kath. nieuws 13.20 Ka
merork. 14.00 Pianorecital 14.30 Gram. 15.00
Schoolradio 15.30 Gram.16.00 V. d. zieken
I.30 Ziekenlof 17.00 Declamatie 17.30 V. d.
kinderen 17.45 Regeringsuitz. 18.00 Amuse-
mentsork. 18.20 Sportpraatje 18.30 V. de
strydkr. 19.D(t Nieuws 19.15 Actual. 19.25
„Dit is Leven", causerie. 19.40 Gram. 19.45
„Komt toch, en volgt ons na", klankbeeld
20.00 Nieuws 20.05 De Gewone Man 20.12 Ho
bo s, fagotten en hoorns 20.30 Lijdensmedlta-
ttie 21.30 Maastrichts Stedelijk ork. (22.00—
22.15 Gram) 22.40 „Bewaar het U toever-
trouwde pand" en Avondgebed 23 00 Nieuws
23.1524.00 Gram.
HILVERSUM II (416 m) 7.00 AVRO 7 50
VPRO 8.00—24.00 AVRO
7.00 Nieuws 7.15 Gram. 7.50 Dagopening
8.00 Nieuws en Weerberichten 8.15 Ochtend
blad 8.40 Gram 8.55 V. d. Vrouw. 9.00 Gram.
930 Waterst 9.35 Gram 10 00 Morgenwijding
10 15 Populair Conc.10.50 Vd..kinderen 11.00
Radio volks universiteit. 1130 Y- d. aaeken
12.00 Orgel 12.33 V. h. Platteland 12.40 Piano
13.00 Nieuws 13.15 Financ. Weekoyerz. 13.25
Gram. 14.00 V d Vrouw 1430 Gram. 16,30
V. d. Jeugd. 1730 Gram 1800 Nieuws 18.15
Piano 18.30 Radio Volks Universiteit 19.00 V.
d. Kinderen 19.05 Fanfare ork. 19-25 Toneel
beschouwing 19.40 .Paris vous parle 19.45
Koorzang 20.00 Nieuws 20.05 Actual. 20.15
Gev. Prog. 21.30 Gram 2145 Buiten! üverz.
22.00 Accordeonork., vocaal ensemble en so
list 22.30 Piano-recital 23.00 Nieuws 23.19—
24.00 Gram.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.:
nws 7.05 gram. 7.30 kron. 7.40 gym. 7.50
gram. 8.00 nws 8.05 Negro-Spirit. 8.20
Eng. H. S.: gram. 8.50 .Lift up your
hearts" 8.55 weer 9.00 VI. Br.: nws 9.05
gram. 10.00 Eng. L. P.: nws 1010 verz. pr,
II.00 Reg. Dixon 11.30 Eng H. S.: „Melo-
dians" 12.00 VI. Br.: gram. 12.30 weer
12.32 ork. Larue 13.00 nws 13.15 gram.
14.00 Fr. Br.: koorwerken 14.50 gram.
15.00 Lux.: Ménage en Musique (VI.)
15.30 Kalundborg: cab ork. 16.00 Eng. L.
Pu Pavilion Players 16.30 mil. ork. 17.00
Fr. Br.; ber. 17.10 v. d zieken 17.30 Koot
wijk; Ned. strijdkr. 18.00 Fr: Br.: v. d.
gold. I8.30 VI. Br.: v d. sold. 19.00 nws
19.30 Hawiianmuz. 19.50 feuillet. 20.00 Fr.
Br.: omr. 0rk. 20.30 Eng. L. P.: ork. Wal
ters 21.00 „Take it from here" 21.30 „Spot
the winner" 22.00 VI. Br.: nws 22.15 ork.
Payne 22.45 gram. 23.00 nws 23.05 gram
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Lux.
nW! -I® „P.onjour le Monde" 7.25 Po
chette surprise 7.30 Eng. H. S.: ork. Sa
lisbury 7.55 weer 8,00 Fr Br.: nws 8.10
cone. 9.00 kookpr. 9.10 gram. 10.00 Lux.:
en Musique (VI. en (Fr.) 11.30
HWDK: gram. 12.00 amus. ork. 12.30 Fr.
Br.: omr. ork. 13.00 Eng. L. P.: „Mrs Da-
- d-btv 1315 BBC revue-0rk. 14.00
14 1" v. d kind 15.00
- ,'V ,w 15.40 NWDR: gev. muz 16.15
V. (1. Kind. I6.45 Eng. H. S.: v d. vrouw
17.00 ens. Gibbons 17.15 Eng. L. P.: acc,
l7-30.-™ Geial^o 18.00 Sandy Macpher-
gon '8°r- B"U 19.00 rhythm, muz. 19.15
gerenade-ork 1945 )10örsp# 20.00 Béro-
inünster. iieaerencyclus 2Q15 Tonhalle
orch. 22.00 Eng. H. s.: nws 22.15 Fr. Br.:
celloconc- v Dvorak 22.55 nws 23.00 Eng.
L P-: F5 ,vTnP'c for to-night" 23.20
i^onsork. d Amato 23.40 rumba-orle.
In de haven van Rotterdam werken
reeds vijf en twintig jaar de priesters en
een kring van katholieke dames en heren
aan het sociale werk onder de zeelieden.
Iedere Zaterdag gaan de aalmoezeniers en
een aantal heren aan boord der schepen
en inviteren de katholieke zeelieden, om
de volgende Zondag naar de H Mis te
komen en alle anderen om de Zondag
avond en de weekavonden door te brengen
in een gezellig milieu, waar zij niet spe
culeren op het geld en de goedgeefsheid
der zeelieden, maar als werkelijke vrien
den trachten de zeeman m zijn noden
tegemoet te komen en hem alle service te
bilden, die in staat is, om de uren van
eenzaamheid aan de wal te ondervangen
en hem te bewaren voor de morele ge
varen, die de verleiding van een haven
stad met zich brengt.
Ook voor de zeelieden van Neder
landse nationaliteit worden acties ge
voerd. Het spreekt vanzelf, dat de Ne
derlanders naar hun huis en familie
gaan, wanneer het schip in een Hol
landse haven binnenloopt. Wanneer ech
ter hun schip weer naar zee gaat, geeft
„Stella Maris" een kist met boeken mee,
zodat de zeelieden in hun vrije tijd een
goed middel bezitten, om de verveling en
lediggang te vermijden Dat dit middel
in de praktijk vruchtbare resultaten af
werpt, wordt ons steeds weer bevestigd
door de verklaringen der zeelieden zelf.
In 1949 konden 336 kisten met boeken
worden uitgegeven. Dit is veel inderdaad.
Maar nog altijd moeten vele verzoeken
van rederijen en scheepsofficieren worden
afgewezen als zij om boeken vragen, en
wel om de eenvoudige reden, dat er niet
genoeg boeken in onze bibliotheek aanwe
zig zijn. Thans zijn ongeveer 6000 boeken
in omloop op de schepen en als we aan
alle aanvragen wilden voldoen, moesten
er nog enige duizenden exemplaren bü
komen.
Het is hierom, dat wij een oproep rich
ten aan allen, die belangstelling hebben
voor het sociale werk onder de zeelieden
of deze interesse zullen opvatten, en aller
medewerking vragen, opdat binnen af
zienbare tijd ieder schip kan uitvaren,
voorzien van goede en gezonde lectuur.
Als men in zijn boekenkast kijkt, ziet men
altijd nog wel romans, reisverhalen, detec
tives en populair wetenschappelijke wer
ken, die men eenmaal kocht en las en
daarna tussen zijn collectie plaatste zon
der nog ooit naar het boek te grijpen- La
ten die boeken hun geld opbrengen! A!s
ze alleen maar in Uw boekenkasten staan-,
hnn„? waarde vrijwel nul en kan men
hnna genieten van de aardige stof-
i- j d»e er omheen zit. Laten de zee-
nu ook genieten van Uw boek; zij
Het het en hebben er behoefte aan.
r,? JTf11 enige ontspanning op zee. Maar
tf-.Tii oa„n goede boeken zijn; een oud
Sn of een vervelend verhaaltje
Qt °?r ons u eon zeeman niet interessant,
kosten hoek, wij betalen de porto-
m arts"3 Van VnR'K- Zeemanshuis ..Stella
t'oi 947m'Uenhovenstraat 33, Rotter-
dam, tel. 24762, gixo 95272
De autoriteiten, die het onderzoek in
handen hebben betreffende de geheim
zinnige dood van de Amerik. militaire
attaché te Boedapest, kapitein Karp, ach
ten de mogelijkheid van moord niet uit
gesloten. Zoals gemeld, werd het ver
minkte lijk van de diplomaat in een tun
nel bij Salzburg (Oostenrijk) gevonden.
Karp was op weg naar Patijs en had
juist te Wenen een bezoek gebracht aan
mevrouw Vogeler, echtgenote van de te
Boedapest wegens „spionnage" veroor
deelde Amerikaanse zakenman.
Mevr. Vogeler zegt, ervan overtuigd te
zijn dat er misdrijf in het- spel is. Kort
nadat het lot van Karp haar bekend was
geworden,' werd zij door een onbekende
vrouw opgebeld en kreeg de geheimzin
nige boodschap „Karp's lot voor ogen te
houden."
Door een woordvoerder van de Hon
gaarse regering is medegedeeld, dat de
autoriteiten te Boedapest binnen enige
dagen een „witboek" over het proces
tegen Vogeler, Sanders C.S. zullen doen
uitgeven, waarin „elk woord van de
getuigenissen" zal zijn opgenomen.
Mr. Sukardjo Wirjoparmoto, hoofdre
dacteur van het weekblad „Mimbar In
donesia", is benoemd tot ambassadeur
der Ver. Staten van Indonesië bij het
Vaticaan.
De Ned. Radio Unie. die de technische
apparatuur voor de omroepverenigingen
verzorgt en in de na-oorlogse jaren voor
het reportagewerk met zeer oud mate
riaal moest werken, heeft door de eigen
dienst-afdelingen de bouw van nieuwe
reportagewagens laten voorbereiden. De
ze wagens zijn zo modern en geperfec-
tionneerd, dat zij ook de aandacht van
buitenlandse experts trekken. Twee ervan
geheel door de dienst zelf op het ge
kochte chassis gebouwd zijn thans in
gebruik; binnenkort volgen er weer twee
en de laatste zullen omstreeks Mei „lo
pen"/ De wagens zijn o. m. uitgerust met
een klein mobiel zendertje en èen mi
niatuur studio. Een is bestemd voor de
wereldomroep.
Er zullen er vermoedelijk nog enkele
op verzoek van een Nederlandse fabriek
worden gebouwd ter levering aan het bui
tenland, onder meer aan de radio in Iran.
Psycho-analytici, die werken voor de
Japanse regering, hebben de
geadviseerd van het hoofd van n iuaas-
zinnigengesticht te Tsjiba nabij Tokio
dat bij de omwoners bekend stond ais
„het huis van de dood". Na een onder
zoek naar berichten, dat verpleegden
tengevolge van foltering en mishande
ling waren gestorven, kwamen zij tot de
conclusie, dat het hoofd var. het gesticht
een „gevaarlijke krankzinnige" was.
De" hoofdverpleger van het gestient
verklaarde, dat hij, wanneer hij de in
structies van zijn superieur uitvoerde, 'r.
dolk droeg, daar hij aanvallen van oR
patiënten vreesde.
Steeds meer wint de idee veld, dat de
nazorg een noodzakelijk sluitstuk behoort
te zijn van alle zorg aan de verwaar
loosde en ontspoorde jeugd gewijd. In dit
verband waren bij het afdelingsonderzoek
van de justitiebegroting vele Eerste-Ka-
merleden van oordeel, dat in het ver'eden
te geringe aandacht was gewijd aan de
nazorg van de pupillen, die tot hun-meer-
derjarigheid aan de zorg van voogdijver
enigingen en dergelijke waren toever
trouwd. En zij drongen er met klem op
aan, dat de regering het werk van de na
zorg financieel zal steunen omdat het dan
alleen mogelijk zal zijn, dat deze in stand
wordt gehouden.
Verscheidene leden stelden voorts de
vraag, of een spoedige regeling kan wor
den tegemoet gezien betreffende de rijks
bijdrage in de onkosten, verbonden aan
de opvoeding van kinderen, toevertrouwd
aan voogdijverenigingen, daar deze kin
deren van de huidige toestand op dit stuk
het slachtoffer dreigen te worden.
Anderen maakten de opmerking, dat tal
van instellingen zich voor ernstige finan
ciële moeilijkheden zien gesteld.
Zij zouden met het oog hierop het pleit
willen voeren voor een meer gedifferen
tieerde subsidieregeling, niet uitsluitend
gegrond op een vaste vergoeding per
kind per dag, doch tevens rekening hou
dende met de totale kosten, door de in
stelling gemaakt in verband met de doel
matigheid van het werk.
De zozeer verbeterde mogelijkheid van
opleiding voor de diploma's a en b-kin
derbescherming zal niet leiden tot 'een
verhoging van het werkpeil, tenzij het
subsidie voor het werk der kinderbe
scherming wordt vastgesteld op zulk een
bedrag, dat aan de werkers in gezins- en
gestichtsverpleging een redelijk salaris
kan worden uitgekeerd.
Op de onbewaakte overweg aan de
Holwierderweg te Appingedam is Zon
dagmorgen een personenauto, bestuurd
door zekere H. uit Holwierde door een
trein uit Delfzijl gegrepen. De wagen
werd enkele meters meegesleurd en kan
telde tegen de berm van de weg. Een
inzittend meisje kreeg een sleutelbeen
fractuur, doch de beide andere inzitten
den kwamen er met de schrik en wat
schrammen af. De wagen werd totaal
vernield.
Evenals in voorgaande jaren zijn in het
afgelopen jaar een groot aantal ladin
gen aangeroerde haring en vis met een
cijfer gewaardeerd. Het schip, dat het
hoogste gemiddelde Cijfer behaalde in
elk der vier grote aanvoerplaatsen,
komt in aanmerking voor de prijs, die
het bedrijfschap voor visserijproducten
in 1946 heeft ingesteld voor de best
verzorgde haring en/of vis. De uitslag
voor 1949 is als volgt:
Van de Vlaardingse haringvloot: VL
61, schipper J. Rog van de N.V. v. Toor's
Stoomvisserij.
Van de Scheveningse haringvloot: Sch
262 schipper D. Pronk van de N.V. V/h
A. v. d. Toorn Jz.
Van de Katwijkse haringvloot: KW
129, schipper Adr. van Beelen van de
visserij maatschappij „Indulinde"; van
de Katwijkse trawlloggervloot KW 84,
schipper H. J. Mssemaker van de re
derij Jac. van Duyn Jzn. c.v. van de
IJmuider trawlvloot behaalden zowel de
IJM 43. schipper A. Vooys van de N.V.
Verre Visserij Maatschappij als de IJM
99, schipper P. Wijker van de N.V. Vis
serij Maatschappij „Batavia" hetzelfde
gemiddelde
De „bekroonde" schippers komen in
het bezit van de bedrijfswisselbeker,
terwijl zij gemachtigd zijn in 1950 de be-
drijfswimpel op hun schip te voeren. De
overige leden van de bemanning ont
vangen een oorkonde.
Aangezien voor de IJmuider trawl
vloot. slechts één beke. beschikbaar is,
zullen de schippers van de beide „aan
de kop liggende" IJmuider trawlers er
om loten wie de wisselbeker dit jaar in
zijn bezit krijgt. Beide schepen zullen
wel de wimpel mogen voeren.
Binnenkort zullen de prijzen officieel
worden uitgereikt.
Uit voorlopige gegevens, van het T B S.
blijkt, dat de in 1946 aangevangen stij
ging van het aantal faillissementen on
verminderd voortduurt. Het totaalcijfer
kwam van 168 in 1945 op 1694 In 1949,
dit is ruim tienmaal zo hoog. Behalve
de maand April, waarin het aantal uit
gesproken faillissementen beneden dat
van April 1948 bleef, geven alle overige
maanden van 1949 een hoger cijfer te
zien. Voor sommige maanden was het
aantal aanmerkelijk hoger; bijv. Juni
1948 93, Juni 1949 182.
Gesplitst naar bedrijven en beroepen
is het hoogste cijfer in de groep handel
n.l. 426 in 1949 tegen 344 in 1948. De
groep „overi'ge" (incl. die faillissemen
ten waarin nog geen opgave van beroep
of bedrijf bekend was) steeg van 411 in
1948 tot 607 in 1949.
Het aantal faillissementen per 100000
inwoners liep van 1.8 in 1948 op tot 17.0
in 1949 De provincies Utrecht, Noord
en Zuid-Holland vermelden een hoger
cijfer dan het Rijk n.l. 19,2. 26.7 en 20.9
tegen 17 voor het Rijk. Zeeland vertoont
met 3,7 het laagste cijfer. Van zeven
steden met meer dan 100.000 inwoners,
die alle een hoger cijfer vermelden dan
het Rijk, is dat van Amsterdam het on
gunstigst n.l. 34.8 per 100.000 inwoners.
Bijna 60 procent van de in 1949 uitge
sproken faillissementen van Noord-Hol
land betrof bedrijven of personen in
Amsterdam gevestigd. Het overeenkom
stige percentage van de provincie Zmö-
Holland voor 'sGravenhage en Rotter
dam tezamen beloopt ruim 68 procent.
Zaterdagavond kreeg een Arnhems
taxi-chauffeur opdracht een passagier
naar een aares in de Van Heemstralaan
te rijden. Toen de man voor het opge
geven huis stopte, verzocht de passagier
hem aan te bellen en te vragen of mijn
heer Frans thuis was. Maar toen de
chauffeur aanbelde, hoorde hij tot zijn
verbazing de auto starten en zag hij de
wagen in snelle vaart de Amsteraamse
straatweg oprijden in de richting Ede.
Terstond waarschuwde de gedupeerde
n,an de politie in Arnhem, die op haar
beurt haar c<\ilega's in Ede op de hoogte
sielde. Daar trok men met de motor er
op uit en inderdaad, men kreeg de ge
stolen auto in het vizier. Jammer ge
noeg echter verloor de politie bij t pas
seren van een paar voertuigen de wa
gen uit het oog. Toen was de hoop ge
vestigd op Woudenberg, waar de <#en-
etns gewaarschuwde politie een autoval
had opgesteld. Maar de dief met zijn ge
stolen voertuig kwam hier niet opdagen,
zodat men aanneemt, dat hij via een zij
weg is ontkomen. Voorlopig ia hij nog
spoorloos.
0*rO?
Te Washington is overleden de uitvin»
der. Yan de isverbehandeling ter be
strijding van pernicieuze anaemie, prof.
dr. Georges R. Minot. oud-hoogleraar
aan de medische faculteit der Harvard
University.
Prof. Minot deed zijn opzienbarend*
ontdekking voor de bestrijding van deze
kwaadaardige vorm van bloedarmoede in
1926. In 1935 ontving hy daarvoor in
Stockholm de Nobelprijs. Op weg daar*
neen vertoefde de geleerde toen korta
t(jd in ons land.
Een bijzonderheid is, dat prof. Minot,
die aan suikerziekte leed, nooit tot zijn
grote ontdekking zou kunnen zijn ge
komen, als hij geen gebruik had kunnen
maken van de insulinebehandeiing, die
hem in 1922 het leven redde.
De overledene werd op 2 December 1335
geboren.
De oudste inwoonster van Zeeland, de
weduwe J. PauwelsTieleman te Kloos-
terzande, vierde Zaterdag J.L haar 102e
verjaardag. Zij moet de laatste tijd het
bed houden, doch is nog helder van
geest.
In Oost-Java maakt men haast met de
aansluiting oij de republiek van Djogja
Zateidag waren in Suraüaja 16 de part <v
mentsleden» die blijkbaar vurig voorstan
der van deze vereniging zijn, in vergade
ring bijeen met de wnd. republikeinse
gouverneur en enige departementshoof
den. Na een besloten vergadering we*"d
een resolutie aangenomen, waarin wordt
gezegd, dat de ontworpen grondwettelijke
procedure te langdurig is. Daarom besloot
de conferentie: le te verklaren, dat de
toestand in Oost-Java zeer ernstig is en
ingrijpen dringend noodzakelijk is; 2e te
verklaren, dat hiermede de negara Djawa
Timur is aangesloten bij de Republiek In
donesia, met welke aansluiting de Repu
bliek Indonesia accoord gaat; 3e te ver
zoeken de gewezen negara op te nemen in
de provincie Oost-Java der republiek; 4e
bij de regering der R.I.S. aan te dringen
de aansluiting goed te keuren op grond
van art 139 der grondwet.
In Djakarta ook al
In de gemeenteraad van Djakarta heeft
de fractie Nasional Zaterdag een motie tot
opheffing van het federale district Dja
karta ingediend. Hoewel de voorzitter,
Sastromuljono meende, dat deze kwestie
U/innprio hnnrts f de competitie van de gemeenteraad
o valt, zou de motie vandaag worden behan-
Druk de infectie grondig de kop in Neem_éér> Sdertd.
of twee -AKKERTJES-,kruip onderde wol
Advertentie
eninkorte tijd bentUweeropgeknapt/j
helpen direct.'
46)
Ze wendde zich na" klein bureautje,
trok een lade open en haalde er een ge
kreukeld stukje Papl€U"'
Tantetje, zei ze, lees dat eens. Het
is g-een brief aan mij, maar ik heb het
gelezen en met het oog op wat ik te
weten ben gekomen, voel ik me volko
men gerechtvaardigd, dat ik dat heb ge
daan en dat i'k u vraag, hetzelfde te
d°en' i
De brief van een ander. Maar kind!
Er lag een ontstelde uitdrukking jp
juffrouw Duero's gelaat en haar stem
was vol protest.
Haar nichtje glimlachte bitter.
Natuurlijk-! Het is niet helemaal in
orde. maar ben heus van mening, dat
u geen gewetenswroeging behoeft te heb
ben. tantetje. Ik ben er zeker van, dat
degene, die dat briefje heeft geschreven,
zich er weinig van zou aantrekken. Ik
denk zelfs, dat de schrijfster er een
kwaadaardig genoegen in zou vinden, als
ze wist, dat we het gedaan hebben.
Pilar Duero keek nog steeds twijfe
lend en eahudde het hor ld.
0e krief van een ander? Ik houd
daar J evenmin van, tantetje.
IkaV°v|1(!frt "wist ik, dat i'k volkomen ge-
ïijkTad gehad. Alstublieft, tante, doe t
"Tante Pilar gaf tenslotte toe en las de
brief haastig dqpr. Toen zy opkeek,
dïoeg haar gelaat een ontstelde uitdruk-
king an er klonk verslagenheid in haar
St-'lk be "rijp het niet, Stella! Waar
heb je dit" briefje vandaan? Wie heeft
hlgeuSCzultVezich de avond herinneren,
dat wij met Carlos naar oe schouwburg
gingen en m'sschien zult u zi<* herinne
ren, dat hem tijdens de voorstelling een
briefje werd gebracht?
Ja, antwoordde Pilar Duero. Car
los verliet ons voor een poosje, omdat
een heer hem wenste te spreken....
Dit was het briefje- dat naar de
loge werd gebracht, zei Stella, en degene
die het schreef, is hij gaan opzoeken.
De ontsteltenis op juffrouw Duero s
gezicht werd nog groter. Ze wierp op
nieuw een blik op het briefje.
Lucille zei ze, de handtekening
lezend. Maar wie is dat?
Mademoiselle Lucille Fern-ay, de
vermaarde Parijse danseres, die u
Ben je daar zeker van, kind?
Heel zeker, tantetje. Ik heb hem
de volgende dag openlijk met haar in
s4jh auto zien rijden. En u zult zich her-
vreselijk gemeen. Maar
inneren, dat hij in de loge pertinent ont
kende, dat hij haar ooit eerder had ge
zien.
Ik wist dat die vrouw niet deug
de, zei Pilar Duero nadrukkelijk. Die
indruk kreeg ik al dadelijk, toen ik
haar zag optreden.
Stella ging daar niet op in, maar bleef
bij het onderhavige geval.
Ik kan onmogelijk trouwen met een
man, die zo onoprecht is als Carlos Ca-
bados. En er zijn andere dingen, die ik u,
zoals ik zei, niet kan vertellen op het
ogenblik. Ze zijn zelfs nog erger dan dit,
en als u ze zult te weten komen, geloof
ik dat u dankbaar zult zijn, dat ik Carlos
ware karakter bijtijds heb ontdekt.
Een ogenblik sprak Pilar Duero niet.
Ze liep naar het raam en keek naar de
door de zon verlichte tuin. Na een kort
stilzwijgen wendde ze zich opnieuw tot
haar nichtje.
Kind, ik ben onuitsprekelijk geschokt
en bedroefd. Ik heb altijd gedacht, dat
Carlos boven.... alles van dien aard ver
heven was. en ik was meer dan blij. toen
je me vertelde, dat je met hem zou gaan
trouwen. Nu zie ik in, dat je dat niet
kunt. Het spijt me erg, Stella, terwille
van jou spijt het me erg.
Maak u alstublieft geen zorg over
mij, tante Pilar. Het zal een opluchting
voor me zijn de verloving te verbreken,
daar ik, zoals ik u heb gezegd, heb ont
dekt dat ik niet van Carlos Cabados
houd.
Heb je hem al van je besluit in
kennis gesteld, Stella?
- Neen, tantetje, ik wilde het u eerst
vertellen. IK zal hem schrijven.
Ja. zei juffrouw Duero. Dat zal mis
schien het beste zijn.
Ze keerde zich om en keek opnieuw
uit het venster en toen ze dat deed,
schrok ze.
Stella, riep ze vlug. Carlos komt de
oprijlaan op. Ongetwijfeld komt hij jou
bezoeken. Zal ik.
Ze zweeg, en de onvoltooide vraag ra
dend, schudde het meisje het hoofd.
Dank u, tante, ik zal hem zelf ont
vangen. Ongetwijfeld zal hij van mening
zijn, dat ik hem- dat verschuldigd ben,
wat' misschien ook zo is.
Je hebt gelijk. Ik twijfel er niet aan.
Stella. Ik hoopte je een onaangenaam
onderhoud te besparen maar....
Ze kon haar zin niet voltooien, want
Stella snelde op haar toe en sloeg haar
armen om haar hals.
Tantetje, je bent altijd zo lief voor
mij en veel te goed! Maar dat is mijn
zaak en ze zal voor mij gemakkelijker
zijn dan vpor u. Ze kuste haar tante. Ga
nu even weg, zei ze, met voorgewende
vroolijkheid. en laat mij alleen, om de
rol van beul te spelen.
Pilar Duero ving het geluid van voet
stappen op de stenen treden op en haas
tig beantwoordde ze de kus van haar
nichtje.
God zegene je, kind! bracht ze uit
en spoedde zich daarna heen.
Een minuut later werd Carlos Cabados
de kamer binnengelaten. Zijn ogen ston
den opgewekt en vol vertrouwen, en
toen hij Stella toetrad, lag er een glim
lach op zijn gelaat. Die atierf echter weg.
toen hij zich bewust werd van de koele
strengheid in haar houding.
Stella vroeg hij snel, wat scheelt
er aan? Ben je niet blij me te zien?
Ja, zei ze langzaam aan een kant
wel, omdat ik je iets belangrijks te zeg
gen heb.
Iets belangrijks? vroeg hij met ge
veinsde opgewektheid. Het moet wel erg
belangrijk zijn, om je zo te doén kijken
als je op het ogenblik doet.
Het is zeer belangrijk. Ik wil je
zeggen, dat ik niet met je kan trouwen.
Je kunt niet met me trouwen? Car
los' Cabados was duidelijk verbaasd. Je
maakt zeker een grapje, Stella?
Neen ik ben in mijn hele leven
nooit ernstiger geweest.
Maar waarom ben je van gedachten
veranderd? vroeg hij snel.
Het meisje wendde zloh naar het bure
autje, waarop haar tante het briefje van
de danseres had gelegd. Ze nam het op
en reikte het hem toe.
Dat is jouw eigendom, geloof ik.
Ik had het je al eerder moeten terug
geven, maar ik was 'n beetje besluteloos
ten aanzien van de te volgen koers.
Hij nam het briefje verwonderd aan.
keek er naar en bloosde toen hevig.
Stella, zei hij dringend, je moet
vergeven, wat niet meer is geweest dan
lonter een klein leugentje om bestwil.
Die vrouw is
Ik dacht dat je haar net kende, dat
je haar nooit eerder gezien had, viel
Stella hem in de rede.
(Woidt vervolgd).
Republiek een eigen weg?
Het kabinet van de Republiek Indo
nesia (Djogja) heeft Vrijdagavond de
laatste ontwikkelingen besproken in de
gebieden buiten de republiek, die aanslui
ting by haar verlangen.
Volgens verklaringen van hoge repu
blikeinse kringen is men het totaal on
eens met de gedragslijn, welke de rege
ring van de R.I.S. ten deze volgt. Ook
betreurt de republikeinse regering de
trage gang van zaken betreffende de aan
sluiting van midden-Java bij de repu
bliek, hoewel alle voorwaarden hiertoe
vervuld waren. Aan de hand van binnen
gekomen rapporten wordt gevreesd, dat
het geval van Madura zich in midden-
Java herhaalt. Indien dit gebeurt, zou dit
alleen te wijten zijn aan „de politiek van
uitstellen" van de regering der R.I.S.
De republikeinse regering overweegt
thans een protest bij de regering der
R.I.S. in te dienen over de teleurstellende
maatregelen, die de Indonesische regering
genomen heeft en het lange treuzelen in
het nemen van beslissingen. Op de vraag
of dit protest niet een verwijdering tus
sen de republikeinse regering en de re
gering der R.I.S. tot gevolg kan hebben,
antwoordde men: „Indien het tot verwij
dering komt, zal de republiek haar eigen
weg weten te kiezen".
Tp Rarpn is in de ouderdom van 62
jaar overleden de heer A. W. Niemeyer,
een bekende Groninger industrieel. De
heer Niemeyer was jaren achtereen di
recteur van de N. V. Theodorus Niemeyer
Tabak-, Koffie- en Theefabrieken De
overledene was jaren achtereen lid van
de Kamer van Koophandel en commissa
ris van vele Groninger firma's.