cfflsi 1945:
TOEN NEDERLAND VRIJ WERD
'P- Indonesia misbruikt haar
machtspositie
Nederland herdacht zijn doden
Ontroerende plechtigheden
alom in den lande
Eenheidsstaat in Indonesië
Wap
ens werden in Rotterdam
vlot gelost
Weer een dreiging in Berlijn
RODE OPMARS
Vruchten der bevrijding
moeten zijn strijdgeest
broederschap, liefde
Scherpe surveillance maar slechts
onbetekenende relletjes
Vrijdag 5 Mei 1950
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Ambonese leider klaagt over verloren
federalisme
De uitlevering van
Westerling
JNieuw-Giiinea wjj hij
Koninkrijk blij ven
Nationale herdenking
in Ridderzaal
Overeenstemming bereikt
Geen mate? taal voor agressieve doeleindin
Verklaarde Minister Schokking
Koningin eerde
gevallenen
V.S. zullen eigen
militaire uitgaven
verminderen
Hevige explosie op
oieiiie
Nieuwe wapen-
zendingen zullen volgen
Westelijkenzouden in treinen smokkelen
Aanval op Formosa
wordt voorbereid
Moordenaar van 10 ïaar
BERICHT
WEERBERICHT
verzoek Vth?omen werd, geschiedde het
volgens vovkS in de iuWe vorm' doch-
den was dbre,gen inlichtingen te Lon-
totstavfno b geen bewijsmateriaal
Thans moei Xan bet verzoek gevoegd,
het hof vand| gouverneur beslissen of
ra1 worden Si"gapore bijeengeroepen
Indonesisch P grond van het fol"mele
I Vm S. verzoek of dat men. alvo-
tot bTwhsmlt te nemen, zal wachten
tangen "s naal ui* I"donesië °"t-
tNa twee dagen besprekingen is
v anochtend overeenstemming be
reikt over de vorming van de een
heidsstaat, aldus verneemt Aneta
lit gezaghebbende bron.
De besprekingen hieromtrent
Werden gevoerd tussen de Indo
nesische minister-president, de
beer Hatta, namens de regering
der R. I. S., en de president van
Oóst-Indonesië,
staatshoofd van
dr. Mansur, en
Sukawati, het
Oost-Sumatra,
vertegenwoor
digers van deze deelstaten. Bin
nenkort zal de R. I. S. met de
Republik Indonesia van Djogja
onderhandelen over de wijze,
waarop de eenheidsstaat zo spoe
dig mogelijk tot stand kan worden
gebracht.
K. ran si egging hij monument in
Baarn
Truman niet zo 6omher
De verwach-tóng van heden, tot morgen-
©wand ki'idit:
Over hat atbg-eme^n veel ibewo'Mcinjg met
piatat&edij'k enaige ©gen en ietis thiotgere tempé-
ra|t!U<ren nöin varwiaajg, Zwatokie tot matiige
wuind n'oordzaikedijik uit Noordelijke ricih-
tiugen.
^Zafcendag 6 Me»i: Zon op 5.02 uur, zon. onder
20-12 uur; mean op 1.20 uur, maan onder
7.46 uur.
NIEUWESCHIEDAMSCHE COURANT
Wie herinnert zich niet de avond van de 4e Mei 1945, toen hekend werd, dat
het Duitse eger .te overgaf. En wie zal ooit die stralende ochtend van de
Se Mei vergeten, waarop de bevrijding van het Westen van ons land door de
onder tekening van de capitulatievoorwaarden te Wageningen een feit werd.
eTh°t i-ar' rCm.rreU9de brak los' want toen eerst bisten wij, wat het zeggen
en betekenen wil, vrij te zijn.
Daarna de intocht van de Canadezen! Wij hesen ons op hun jeeps en tanks (1)
en bereidden hun een onvergetelijke ontvangst. En in Rotterdam, dat zozeer
van de furie had te lijden, duurde het niet lang, of het publiek maakte een
begin met het slopen van de Duitse bunkers. Men wilde de vreselijke her
inneringen aan alles wat de burgerij was aangedaan, wegvagen (2).
Overal in het verhongerde Westen kwam het Rode Krui, handen te kort met
het uitdelen van voedsel en gretig werden de harde „kaken" geaccepteerd (3).
Ook de Binnenlandse Strijdkrachten kwamen in actie (4) e„ handhaafden in
samenwerking met ae overheid de orde.
In Limburg, Brabant en in het Oosten van het land was men begaan met de
noden van de landgenoten in het Westen. Grote hoeveelheden voedsel en
andere benodigdheden werden ingezameld (5), waardoor de gemeenschavsrin
en de verbondenheid van alia landsdelen daadwerkelijk werden gedemonstreerd.
En nu na vijf jaren is het Westen daarvoor nog even dankbaar al, heel het
volk voor zxjn bevrijding.
Timoer Besar heeft een
zakoi g Ultfeseven, waarin zij de oor-
Ambona?ngeS *rVOOr de losmakinE van
d.W^s de Verenigde Staten van In-
tpJl. Yan deze verklaring heeft zij
vprw Ultge2°nden aan de diplomatieke
ïLii gA .00!'dlglrs van Amerika, Enge-
n -omS'i?' Canada en Frankrijk,
„ue organisaties „Twapro"
(Commissie Rechtsherstel
Ambon) omvat en ongeveer 60.000 leden
telt, streeft, zoals bekend, naar samenbun
deling van de volken van Ambon, Timor
en de Minahassa in een staatkundige
structuur die sterke culturele betrekkin
gen met Nederland kan onderhouden.
In haar verklaring zegt de P.T.B. o.m.:
„Door tomeloze haat gedreven tegen
vroegere machthebbers, hebben de lei
ders der Republik Indonesia hun door
terreur verworven machtspositie in de
m?,1£ïV00rvilge federatie doelbewustmis-
biuikt en blijven zij die consequent mis
bruiken om alle overige volkeren van
de Indonesische Archipel in het Javaan
se gareel te dwingen, door hun eigen
troepen overal heen te zenden, hun ter
reur naar elders uit te strekken en met
verkrachting van de nog maar kort gl-
vastgestelde voorlopige Indonesi
sche constitutie, de gehele Indonesische
federatie samen te smeden tot een een
heidsstaat waarover zij alleen, als ty-
rannen, zullen teersen.
Na dit alles is thans voor het Ambone-
se volk het tijdstip gekomen om zijn
staatsrechtelijke banden met de republiek
en de door haar overheerste R.I.S. te ver-
Wkeebese£enP IT b6Urt onafhanke-
uit te roepen." SOUVereine mogendheid
se^ken ministerie van buitenland-
verzoek vat ^vestigd, dat een nieuw
Staten van t p6 regering der Verenigde
Westerling Jndonesië tot uitlevering van
was ontvange°r de regering tc singapore
worden toegepast op
Westerling en indien dit ZQ iSj o{ Wes_
terling g w°rdt door een bepaling
inzake poUtieke wa d(
nveïf. 2eWrdpngeen betrekking heeft
Rechtsgele «m Londen neigden naa
ï'er .;preenkont>;» tot de mening, da
Ho nadruk n 20g gold" doch legde'
er fk bleef bb i, at de beslissende uit
spraak bi dij het hof van Singapore.
In Hollandia is dezer dagen een ver
gadering g?£°bden van de „Centrale
Arlanhet flot der6w vertegenwoordiging".
i.dll aaneen^ ^sprekingen werd een
resolutie a genomen, waarin wordt ge
zegd, dat eze vertegenwoordiging, ge-
let op de fczaamheden waarmede de
regeringen an Nederland en Indonesië
de PanJahh-_^mmissie voor Nieuw -
Gumea hebben belast, besluit:
aan de Nederlandse
en Indonesische
regeringen en de internationale we
reld te verklaren, dat het Irianse volk
nimnier enige beslissing 0f ënig ad-
vies dezer commissie zal kunnen aan
vaarden strijd met de wensen en
belangen va» het yrjanse vojk; blii-
yend deel ui blijven rabken van hët
NederSden Verer5gd drr
vtpDNederfaEn!iUtle werd aangeboden aan
se parlement a regering- het Nedërland-
rninea de gouverneur van Nieuw-
Gumea en aan de pers.
Met grote vreugde en dankbaarheid viert het Nederlandse volk vandaag
het eerste lustrum van zijn bevrijding. Met droefheid in het hart heeft het
gisteren zijn doden herdacht. Stijlvol waren over het gehele land de plech
tigheden, waarin onze gevallen helden werden geëerd. Het meest indruk
wekkende gebeuren vojtrok zich gisteravond na klokslag acht. Twee
minuten lang kwam er een grote stilte over ons land en dacht een
ieder aan hen, aan wie Nederland zo enorm veel te danken heeft gehad.
^ten hof hei Hbeindelijk moeten vast
stellen of het Engels-Nederlandse uitle-
'1 ieti ju ar Grebbenberg; bij de herdenking van de gevallenendie gisteren
plaats had, legt de vertegenwoordiger van H. M. de Koningin, luit.-kolonel
Lawick van Pabst een krans aan de voet van het kruis.
In de Ridderzaal te Den Haag was ons
volk gisteren in al zijn' lagen vertegen
woordigd. Hier had, zóals elk jaar, de
officiële nationale herdenking plaats.
De minister-president en tal van mi
nisters. de voorzitters van de Eerste en
Tweede Kamer eri vele Kamerleden, de
Commissaris der Koningin in Zuid-Hol
land, vele burgemeesters en tal van andere
autoriteiten waren aanwezig. Van buiten
landse zijde woonden vertegenwoordigers
van het corps diplomatique in grote ge
tale de plechtigheid bij.
„Wij berdenken hier", zo zeide prof. Rdoe"'nS de harde dagelijkse arbeid ge
Kranenburg, de voorzitter der Eerste Ka-if e>1' .m de zware en moeilijke taak.
mer, die als eerste zijn rede uitsprak, „dei voorzien in de behoeften van het volk
moeilijkste jaren van ons nationale be
staan. Dit waren jaren van lijden, verzet
en strijd. Met diepe dankbaarheid herin
neren wij ons vandaag die gehele moedige
jonge generatie van onze landen, welke
in dit verzet en deze strijd is gevallen en
tot het laatste ogenblik trouw is gebleven
aan het grote ideaal van de vrijheid en
de menselijke waardigheid.
Na de bevrijding zijn er aan ons volk
zulke grote eisen gesteld, dat elke dag en
bijna elk uur van ons leven er aan gewijd
was aan die meedogenloze eisen te vol
doen, De verhoudingen hebben zich ont
wikkeld, nieuwe gevaren zijn ontstaan,
die het ontwerpen en uitvoeren van
nieuwe maatregelen vereisen. In één
woord het leven, zowel het openbare als
het particuliere, is moeilijker, harder ge
worden. Velen zijn dan ook ontgoocheld.
Anderen echter, hebben een zekere vol
een
en het land opnieuw op te bouwen
arbeid, die vruchten afwerpt".
Liefde, geen wraak
Na de rede van prof. Kranenburg zong
het Toonkunstkoor, afd. 's-Gravenhage,
onder leiding van Willem van Otterloo
het „Wilt heden nu treden voor God den
Heere" uit Valerius Gedenckklanck.
Prof. dr K, van Dijk voerde vervolgens
het woord. Hij wees er op. dat de gedach
tenis der doden, die voor onze vrijheid
vielen, onze liefde vraagt en niet onze
wraak. De liefde eerst tot ons volk en tot
?el ^U1t v!n 0ranje' dat mede zijn vas
tigheid heef m de harten van allen, die
het waarachtig-goede voor Nederland zoe
ken, de liefde tot onze vrijheid en tot de
zegepraal van het recht in deze wereld
over alle tyranme, maar tegelijk ook de
liefde, die om Gods wil de vergeving
kent. en die bij de graven der doden df
hand der verzoening niet weigert
Na de rede van prof. Van Dijk zong de
tenor Donald Dame enige liederen. Een
ander kunstzinnig onderdeel van het pro-
de?I1pueyo,0rrn pianosoli van Eduardo
Dankbaarheid
dpnf"™?41? sprak de vice-ministerpresi-
dent mr J van Schaik.
hp'voitin! 1 in de bezettingsjaren onze
hrnkln strijdbare geest niet ont-
ZOjzei bij. „Daarin werd zjj
gaa?Trdi°°r onze toenmalige vorstin
S.?ln Wilhelmina en de gehele Ko-
"'"5' familie, die in den vreemde
onze goede zaak op de bres hebben
gestaan, en wel op een wjjze die haar de
mvergankeljjke dankbaarheid der natie
i i ,verzekerd. Daarin werd zjj hier
Le lande krachtig gesteund door de hoog
ste kerkelijke en andere gezagdragers."
„En thans kan", zo vervolgde mr.
an Schaik, „alles tezamen geno-
men, het lustrum na de be-
vryjding gepaard gaan met gevoelens
van grote dankbaarheid, ook jegens
Hem, wiens zegen kennelijk op ons
volk heeft gerust. Laten wjj vurig ho
pen, dat de dramatische worsteling, die
zoveel milioenen slachtoffers heeft ge-
eist, over alle tegenstellingen heen.
toch haar bekroning zal mogen vinden
in een overwinning van het goede op
het kwade en van de broederschap der
volkeren over hun verdeeldheid en
gespletenheid."
Met het zingen van een couplet van
het Wilhelmus werd de stijlvolle plech
tigheid besloten.
Ook H. M. Koningin Juliana heeft
gisteravond de gevallenen geëerd. Toen
n Baam een stille stoet bij het monu
ment voor de gesneuvelden in het
Amalia-plantsoen arriveerde, stond daar
reeds de Koningin, die vergezeld was
door de Prinsesjes Beatrixen Irene
Nadat de twee minuten stilte waren
betracht, legde H. M„ die in een zwart
gewaad gekleed was. als eerste een krans
van groen met witte bloemen aa.n de
voet van het monument. Na de krans-
legging vertrokken de Vorstin met de
Prinsesjes weer naar het paleis Soest-
dijk.
Op de Grebbeberg
Ook elders in den lande heeft men de
gevallenen eerbiedige hulde gebracht.
Zo ook op de Grebbeberg. Omstreeks
elf uur gisterochtend kondigden hier
tromgeroffelen de eerste maten van
het „Wien Neerlands bloed", ten gehore
gebracht door de Koninklijke Militaire
Kapel, de komst aan van generaal mr
H. J. Kruis. Even later werd déze ge
volgd door de vertegenwoordigér van H
M. de Koningin en de Prins der Neder
landen, luit.-kol. jhr. D. van Lawick van
Pabst.
Generaal Kruis sprak de herdenkings
rede uit namens de minister van Oorlog
Vervolgens werd .Herzwunden" van
Gnegten gehore gebracht en legden luit.
kol. Van Lawick van Pabst, namens Hare
Majesteit en Prins Bernhard, en gene
raal Kruis, namens de regering een
krans aan de voet van het kruis. Namens
verschillende militaire onderdelen en
stichtingen werden nog kransen gelegd,
waarna twee minuten stilte in acht werd
genomen.
P'ecbtigheid werd besloten met het
ilhelmus
(Zie vervolg pag. 3)
President Truman heeft gisteren weer
een optimistische persconferentie gehou
den. H« zeide o.m., dat hij niet ongerust
is over de huidige staat van de kou
de oorlog en dat hij de Amerikaanse de
fensiebegroting voor het volgend jaar
verwacht te kunnen verlagen.
Naar aanleiding van de opmerking van
Millard Tydings, voorzitter van de se
naatscommissie voor de gewapende dien
sten, dat de V.S. zich dicht bjj een wer
kelijke oorlog met de Sovjet-Unie be
vinden, verklaarde Truman, dat Tyding
onnodig ongerust was, en dat de situatie
niet zo ernstig is als in de eerste helft
van 1946 en nog steeds verbetert.
Londense waarnemers voorspellen le
vendige gissingen over hetgeen Truman
in den zin heeft met zjjn verklaring dat
terwjjl de West-Europese leden van
het N.-Atlantisch pact bü de a.s. bespre
kingen te Londen vermoedelijk van Was
hington te horen zullen krijgen, dat zjj
méér moeten uitgeven voor hun gemeen
schappelijke verdediging de Ver. Sta
ten mogelijk hun eigen militaire uitga
ven zullen verminderen.
„9p .ongeveer 10 km. van Catania
(Sicil e) is gisteren een munitie-opslag
plaats in de lucht gevlogen, tengevolge
waarvan 13 personen om het leven zijn
gekomen en 30 anderen ernstige verwon
dingen hebben opgelopen. Een tweetal
zware explosies deed de huizen schudden
en verbrijzelde vensterruiten In Catania
zelf is zoveel schade aangericht, dat men
zich in een gebombardeerde stad waant.
Twee boeren, die hun kudden in de
nabijheid van de opslagplaats lieten
grazen, zijn verdwenen Men vermoedt
derhalve, dat het aantal* doden 15 be
draagt.
(Van onze speciale verslaggever)
Dank zjj het trit dat de politie door
doeltreffende maatregelen de commu
nistische onniststokers verhinderde de
monstraties Ae houden en partiële sta
kingen te forceren mede door de kalme
bonding van de overgro e meerderheid
der Rotterdamse havenarbeiders, heeft
de lossing van ?e eerste Amerikaanse
wapenzending u,t Amerikaanse s.s.
„Empire State' K^srtr®n °P normale
wijze kunnen plaats vinden
Deze wapenlading ,u''- een hoe
veelheid van ongeveer 450 scheepstonnen,
stukken luchtdoelgeschut, verschillende
soorten infanterie wapens, materiaal voor
de verbindingsdiensten en een hoeveel
heid ammunitie. Het gr"otfte gedeelte
was in kisten verpakt. In adat eerst de
aan boord zijnde stukgoederen waren ge
lost, ging men des avonds te zes uur tot
het uitladen van het wapenmateriaal
over, waartoe een ploeg havenarbeiders
speciaal was aangewezen. Het materiaal
werd gedeeltelijk in lichters geladen en
in spoorwegwagons, zodat in de stad zelf
het vervoer niet werd opgemerkt De ter.
reinen van Thomsen'* Havenbedrijf aan
d« Lekhaven, waar het schip ligplaats
had genomen, waren hermetisch voor on
bevoegden afgesloten. Zelfs voor de naar
Rotterdam gekomen Amerikaanse jour
nalisten werd geen uitzondering gemaakt.
Men liet hen niet op de kade, in de loods
of aan boord van de „Empire State" toe.
De lading werd door een tweetal Ameri
kaanse vertegenwoordigers aa_. een twee
tal vertegenwoordigers van het Neder
landse leger overgedragen.
TV „Empire State" had de rode vlag
in top, ten teken, dat er zich gevaarlijke
trouillerende politieboten zorgden, dat
men te water het schip njet benaderen
kon in verband met de explosieve lading
Ee verwachting was. dat de wapenen
vannacht om drie uur gelost zouden zijn
Afgezien van de enkele relletjes welke
in de ochtendur u van communistische I
zijde georganiseerd waren, is het in de
Rotterdamse haven rustig gebleven Er
kan dus worden vastgesteld, dat de los
sing van d« eerste wapenzending uit de
Verenigde Staten zonder noem ens waar-
d'ige incidenten heeft kunnen plaats vin
den.
Minister mr. W. F. Schokking, minis
ter van Oorlog en Marine, heeft een ver
klaring gepubliceerd naar aanleiding van
t feit, dat het eerste Amerikaanse schip
met wapenen voor Nederland in de Rot
terdamse haven is gelost. Hfl zegt daar-
in o.a.:
AHn «"ai!» a°°»"D^lvlperSb™,reanlse militaire treinen, die slechts militair,
V n geallieer- goederen en goederen van de contröle-
de autoriteiten te Berlijn er gisterencommissie vervoeren uit Berlijn geëx-
„Deze wapenen zijn niet bedoeld om
agressieve doeleinden te dienen.
Nederland was en ia een vredelie
vende natie, die niet anders wenst
dan in vrede en vrienschap met alle
volkeren te leven. Maar mocht onze
vrijheid worden aangetast, dan zjjn
wij vast besloten met alle middelen
de agressie af te weren. Het is nut
tig dit uitdrukkelijk vast te stellen
juist op deze dag, waarop wij onze
doden uit de oorlog en de bezetting
hc -den ken.
Het lossen der wapenen is vlot ge
Havenarbeiders te Rotterdam bezig
met het lossen van de Amerikaanse
wapens uit de „Empire States".
landse volk beseft, waar zijn belangen
liggen.
Nieuwe wapen-zendingen zullen vol
gen. Dit betekent echter niet, dat Ne
derland nu op zjjn lauweren kan gaan
rusten. Het bewapeningsvraagstuk is met
deze wapen-zendingen niet opgelost. De
Amerikaanse hulp betekent een waarde
volle aanvulling op onze eigen krachts
inspanningen. Nederland zal evenwel het
leeuwenaandeel moeten leveren en zal
zich offers moeten getroosten, wil het
geen gewillige prooi voor een eventuele
agressor zijn.
Grote dank zijn wij verschuldigd aan
het Amerikaanse volk, dat ons op zo ge-
nereuse wijze tegemoetkomt in onze ma
teriele moeilijkheden.
Laten wjj ons deze hulp waardig tonen
en laten wij van onze bereidheid blijk
geven om offers te brengen voor de op
bouw van een krachtig defensie-apparaat
ter bescherming van de Westerse be-
van beschuldigd, dat zij in militaire
goederentreinen illegaal goederen nit
Berlijn naar West-Duitsland exporte
ren. In Westerse kringen ziet men deze
beschuldiging als een inleiding tot
nieuwe Russische belemmeringen van
het goederenverkeer tussen Oost- en
West-Duitsland.
Het persbureau liet trouwens zelf al
doorschemeren, dat de Russen het in die
richting sturen. „Er zullen maatregelen
moeten worden overwogen, die het toe
komstig gebruik van militaire treinen
voor smokkeldoeleinden onmogelijk ma
ken". aldus A. D. N.
Een Bntse militaire woordvoerder
heeft de beschuldigingen tegengesproken.
„Geen enkele soort metaal wordt in Brit-
porteerd", zo verklaarde hij.
West-Berlijnse bevrachtingsonderaemln-
gen melden, dat zij in de afgelopen twe,
dagen moeilijkheden hebben ondervon
den bij het inladen van goederen, die per
spoor naar West-Duitsland moesten wor
den vervoerd.
kA»J f AV.U irl 'SSrr is vlot ge-, ter bescherming van de Wesi
4KDC We.n besond, Ep*tchled- Dit 1» wn hewiia, dat bet Neder- j achaving en van onze vrijheid."
„Een grootscheepse aanval van com-
munrstische strijdkrachten op de eilan-
d®." Taitoean en Tsjoetsjan kan elk ogen
blik worden verwacht", zo heeft een
woordvoerder van de Chinese nationa
listische regering verklaard: „de oom-
Vanwege de directie van de Postdienst "lunis,t?" beschikken op het ogenblik
Is de Ned. Dagbladpers medegedeeld, dat 44 °°rl°gsschepen, 200 pantserwa-
op heden de laatste briefpostbestelling f«v,pS 600 vliegtuigen. Zij hebben aan
vervalt. Ook zal geen gelegenheid tot het h„»Ina s 92Saa„u? °,ngevee,r 6-600 motor-
afhalen van dagbladen In de namiddï
voeren voor een invasie op Formosa".
Te Suraibaja heeft de politie een tien
jarige Indonesische jongen gearresteerd,
die een landgenoot met revolverschoten
heeft vermoord.
Vanwege de directie van de Postdienst
worden gegeven.
De bovengenoemde postale maatregelen
zullen voor onze postabonné's tot het door
ons betreurde gevolg leiden, dat zij van
daag niet meer in het bezit van ons dag
blad worden gesteld. Het zal hen op zijn
vroegst morgenochtend bereiken.
DE DIRECTIE.
