BEFAAMDE FILM NAAR
BEFAAMDE ROMAN
R
Campagne van Spaarraad sticht
verwarring
Hoofdarbeiders kampen met
„nivelleringstendenz"
Leerkrachten bi j de K.R.O. braaf
in de klas
10
DE
MAN
in 't grijs
„Gone with the windfilm in technicolor
van Victor Fleming
ADIO
programma
Ned. Spaarbankbond
Kath. Bond van Adm. Personeel enz
Amsterdam bij
een
Engelse Marine
oefeningen
ct
MAANDAG 12 JUNI 1950
YOORLOPIG EEN ENKELE
VOORSTELLING
ONTWIKKELING YAN GELD-
WEZEN THANS IN GOEDE
RICHTING
Gematigd optimisme
lil
PATER VAN ROOY O.P.
Vicaris Provincialis voor de
Antillen
PATER M. Van grinsven
C.S.S.R. f
Van den Helder uit
EX-DIRECTEUR VAN „DE
TELEGRAAF' IN CASSATIE
Tot verwerping van zijn
beroep geconcludeerd
BENOEMINGEN BISDOM
HAARLEM
MET TOON RAMMELT ALS
BOYEN-MEESTER IS HET
ZO KWAAD NOG NIET
maag
De grootste en de beste!
Nog bekering nodig?
GRADUS Jr. OEFENT ALS SPUITGAST IN SPé
GEEN DEVALUATIE VAN
DE MARK
Wel deviezenpremie
overwogen
door A. HRUSCHKA
PAGINA 5
HOOGTERECORD VOOR
INDUSTRIËLE PRODUCTIE
STERK STIJGENDE EXPORT
VAN INDONESIë
ERNSTIG GEWOND BU
VECHTPARTIJ
JONGETJE VERDRONK
BIJ HET BADEN
VERDRONKEN
SCHAAKRUBRIEK
Van de befaamde film „Gone with the ivind" naar de niet minder befaamde
roman van Margaret Mitchell zal, zoals men heeft kunnen lezen, ter gele
genheid van het Holland Festival een enkele voorstelling worden gegeven
en wel op Dinsdag 20 Juni in het City-theater te Amsterdam.
De belangstelling voor de „première" is overweldigend groot. Geen won
der, want sinds 1939 is de roep over deze film herhaaldelijk tot ons land
doorgedrongen. Waarbij nog als extra aantre i e ijklieid komt, dat het in
verhouding aan slechts weinigen zal zijn gegeven voorlopig in elk ge
val om deze monster-productie van David (J. oelznick te zien.
de ontwikkeling van de karakters der
personen, die de schrijfster zich heeft
geschapen, op de achtergrond raakt en
zelfs grotendeels verloren gaat in de
maalstroom van gebeurtenissen, welke
op het doek wordt geprojecteerd.
Als illustratie van levenswijze en kle
derdracht, architectuur en woninginrich
ting in dit weelderigste tijdperk van de
Amerikaanse historie uit het einde van
de vorige eeuw is „Gone with the wind'
zonder weerga. En ook als levendige en
melodramatische reconstructie van de
Amerikaanse Burgeroorlog. De bijgelo
vige angst van het Zuiden, als Sherman
zich een weg baant naar de zee; de bur
gers, die in paniek uit Atlanta vluchten,
als de half verhongerde, haveloze Zui
delijke troepen de laatste tegenstand
gaan bieden: de mateloze ellende van de
gewonden, die in de hete zon van Geor
gia liggen te versmachten, terwijl er
slechts een enkele oude dokter is om ze
te verzorgen; de ondergang in bloed en
vlammen van een cultuur, imposant in
zijn verschrikking, dit alles is overtui-
Mogelijkheid niet uitgesloten, dat dc
film normaal in roulatie
wordt gebracht
Naar «trhaarse artikelen wordt het
meest door hl? publiek gevraagd. Het
dfn ook een vaak toegepast staaltje
van wijze verkooppolitiek om onver
koopbare artikelen vlot van de hand te
doen door de levering van het aantal
stuks per klapt te rantsoeneren. Daar
mee is geenszins gezegd, dat „Gone with
the wind" volgens ons een onverkoop
baar artikel zou zijn. Integendeel, het is
een emotioneel drama en kleurrijk cos-
tuumstuk, dat vooral op de vrouwelijke
toeschouwer een onweerstaanbare aan
trekkingskracht zal uitoefenen. De ro
man, waarnaar de film is gemaakt, ge
niet een overweldigende populariteit.
Aan de vervaardiging er
van zijn „kosten noch
moeiten gespaard", zoals
dat heet en bovendien is
de verleden jaar over
leden regisseur Victor
Fleming een ervaren en
serieus vakman, die alles
heeft gedaan om het werk
van Miss Mitchell recht
te doen wedervaren. Alle
factoren dus, welke er
toe bijdragen, publiek te
trekken. Maar toch ge
loven we, dat de belang
stelling voor deze film
minder groot zou zijn ge
weest, als ze op normale
wijze in roulatie was ge
bracht.
In geen geval is „Gone
with the wind" de „groot
ste film, welke ooit is
vervaardigd", zoals De
Publiciteit ons wil sugge
reren. Hoogstens de lang
ste, want haar vertoning
duurt drie uur en veertig
minuten, éénmaal onder
broken door een pauze.
Wat de vertoningsduur
betreft, wordt zij slechts
benaderd door „Les En-
lants du Paradis" van
Marcel Carné. Dat laatst
genoemde film veel kor-
ter schijnt, pleit slechts
v00r haar kwaliteiten,
want tijd is tehslotte betrekkelijk en
valt langer of korter naarmate de aan
dacht min of meer wordt geboeid. Bo
vendien is er een grens aan het concen
tratievermogen van de filmbezoeker,
welke bij een kleurenfilm als „Gone
with the wind" spoediger is bereikt, om
dat technicolor de ogen meer vermoeit
dan het zwart-wit, met hoeveel soberheid
en overleg de kleuren ook mogen zijn
toegepast.
.Victor Fleming heeft het verhaal van
Margareth Mitchell, over welks betrek
kelijke verdiensten we het hier niet zul
len hebben, zo nauwkeurig mogelijk ge
volgd. Dit kan als een winst worden be
schouwd, omdat Hollywood slechts zel
den het werk van een auteur eerbiedigt.
Maar het gevolg is tevens geweest, dat
Rhett Butler (Clark Gable) en Scarlett O'Hara
(Vivien Leigh) in „Gone with the wind", een
Selsnick International-film, welke door Metro
Goldwyn Mayer wordt uitgebracht
gend en waardig geënsceneerd door Vic
tor Fleming, wiens bekwaamheid en ar
tistieke oprechtheid hier het sterkst tot
uiting komen.
De tweede helft van de film, die een
sterke inzinking vertoont, waarvan het
DINSDAG, 13 JUNI 1950.
HILVERSUM I (402 M.) 7.00—24.00 KRO. 7.00
jjws.; 7.15 Gram.; 7.45 Morgengebed en litur
gische kalender; 8.00 Nws.; 8.15 Gram.; 9.00 V.
tj vrouw; 9.30 Waterstanden; 9.35 „Licht
baken"; 1000 V. d. kinderen; 10.15 Amuse-
mentsork.: 10.40 Schoolradio; 11.00 V. d.
vrouw; li-30 Utrechts Stedelijk ork en solist;
11.50 Godsdienstige causerie; 12.00 Angelus;
12.03 Lunchconc.; 12.30—12.33 Mededelingen;
12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nws. en Kath. nws.;
13.20 Promenade-ork. en soliste; 14.00 Piano
en zang; 14.30 Gram.; 15.00 Schoolradio; 15.30
Metropole-ork.16.00 V. d. zieken; 16.30 Zie-
kenlof; 17.00 V. d. kinderen; 17.15 Felicitaties;
17.45 Amusementsork en soliste; 18.20 Sport-
praatje; 18.30 Radio-Volksuniversiteit; 19.00
Nws,; 19il5 AetUal.; 19.25 „Dit is leven", cau
serie; i9.4o Gram.; 19.45 Lichte muziek; 20.00
NWf-i 20 05 De gewone man; 20.12 Radio
Philh. ork. en solist; 20.50 Voordracht; 21.00
Kamerork.; 22.32 Actual.; 22.40 Godsdienstige
causerie en Avondgebed; 23.00 Nws.* 23 15—
24.00 Omroep-ork. en solist.
HILVERSUM II (298 M.) 7.00 AVRO.. 7 50
VPRO., 8.00—24.00 AVRO. 7.00 Nws.* 7 15
ochtendgymn.; 7.30 Gram.; 7.50 Dagopening*
8.00 Nws. en weerberichten; 8.15 Gram.; 8.55
V* d. vrouw; 9.00 Herhaling herengymn.: 9 25
Gram 10.00 Morgenwijding; 10.15 Pop. conc.;
10*59» kmderen; 11.00 Radio volksuniver
siteit, 11.30 V. d. zieken; 12.00 Kwintet; 12.33
i.00
i Tenor
gitaar; 14.50 Gram.; VsTsYv/T jeugd*3Vso
Si vTSSeiT ?9WOo':Viool
20.05 Actual.; 20.15 Theater-ork!;'20 NJ£"
kleine negertjes"; 21.45 Strijkork.; 22 15"n?i
ten!, overz.; 22.30 Kamerkoor, instrumentaal
•ensemble en solist; 23.00 Nws.; 23.15™^
Gram.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.
nws., 7.05 Verz.pr., 7.30 kron., 7.40 gym.,
.e - nr. 8.00 nws. 8.05 conc-, 9.110
Eng. LP nws., 9.10 v. d. huisvr.. 10.00
Louis Mordish (org.), 10.30 Anton en ork.
11.00 VGO pop. werken v. grote mees?
ters, 11.30 Klavierrecital, 12.00 VI. Br.. L.
g.am, 12-15 Laeremans en harmonica
ork. 12.32 L. gram. 12.45 Verv. Laeremans
en ork. 13.00 Nws. 1315 Gram. 14.00 V.G.O.
„Onder ons" v. d. dames. 15.00 °Pe^
fragm. 15.30 VI. Br. Romant. gram. 1600
Gram. 16.15 Verz. pr 17.00 Nws. 17.10
Gram. 17 20 Stemmige gram. 17.40 Exo
tische rythmen. 17.55 Duivensportkron.
18.00 Marika Papaioanou (piano). 18.25
Boekbespr. 18-30 v. d. Sold. 19.00 Nws.
19.30 Gram 19.50 „Spotvogels". 20.00 Omr.
21.00 Nwe opera-opn. 21.45 Act. 22.00
Nws. 22.15 Ork. v. Frerar. 22.45 Menu
etten v. Mozart 23.00 Nws. 23.05-24 00
Senerade voor 13 blaasinstrum. v. Mo
zart.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng.
H.S- Nws. 7.15 Gram. 7.50 „Lift up your
hearts". 8.00 Fr. Br. Nws. 8.10 conc. 9.00
VI. Br. Nws. 9.05 Symph. gram. 10.00
Lux. Ménage en Misque (VI) 11.00 ld.
(Fr 11 15 Eng. L. P. BBC Welsh Orch.
12 D Eng. II S. Gram. 12-30 v d Arb.
1? F Ca-n pr. 13 25 Kron. 13.20
1 00 The Testament
c v. koor e.u ork. 1-1.25 Gram
1 L. P. Spa oriV 15-30 V. c. Solt*1
1 -5 en cr.;. 16.15 Mrs. Dale's
dago- 16 30 Michaeioff en Mazurka ork
17.30 Fr. Br. v. d. Zieken. 18.00 v. d. Sold.
18.40 Gram. 18.45 Eng L. P. Bull's ork.
19.00 Eng. H. S. „Meet the band" (Loss.
en ork.) 19.25 Pauze. 19.30 Eng. L. P.
„Round the Halls'". 20.00 „Educating
Arvhie". 2030 Hallo Wenen. 21.30 Fr. Br.
Voordr. 21.45 Gram. 22.00 Eng. L. P. Nws.
22.15 Beschouwing testmatch. 22.20 Gib
bons en ork. 23.00 Fr. Br. Gev. dansmuz.
23.55-24.00 Nws.
1 ,v v A »iV 1 w
Vivien Leigh in één van de veertig
verschillende costuums, welke ze als
Scarlett O'Hara draagt in de film
„Gone with the wind"
gebrek aan werkelijk interessante stof
wel de voornaamste oorzaak is, concen
treert zich op de verdere lotgevallen van
de heldin Scarlett O'Mara, op een plot
selinge edele zelfverloochening van
mensen, die tot dan toe alleen maar van
zelfzucht hadden doen blijken en op een
hele reeks aandoenlijke doodsbedden.
Kan men, dank zij de historische cos
tuums, niet bemerken, dat de film ruim
tien jaar oud is, aan het spel kan men
dit» wel. De speeltechniek voor de ca
mera heeft zich de laatste tijd, vooral
onder de drang van het naturalisme der
Italianen na de oorlog, aanzienlijk ge
wijzigd. Het sp%l in „Gone with the
wind" doet dientengevolge zwaar en al te
nadrukkelijk aan.
Vivien Leigh als Scarlett O'Hara is
de lichtzinnige vrouw, die andere vrou
wen haar mannen ontsteelt, die liegt en
bedriegt, die wispelturig, laag en heb
zuchtig is. Maar diep in haar, als in
iedere vrouw, leeft de zucht naar eigen
huis en grond. Echtgenoot en kinderen,
kleren, rijkdom en aanbidding komen
pas op de tweede plaats. Aan het slot
van de film zet Rhett Butler, ,haar man
(een rol, die als voor Clark Gable ge
schreven lijkt) zijn hoed op en wandelt
de deur uit. En als Scarlett hem huilend
naroept: „Maar wat moet er dan van mij
terechtkomen?" antwoordt hij laconiek;
„Dat kan me geen steek schelen". Op
dat moment zal iedere man in de zaal
geneigd zijn, instemmend naar zijn hoed
te grijpen. Maar de vrouwelijke toe
schouwers zullen blijven zitten om te
zien, hoe Scarlett, in tranen badend, plot
seling haar hoofd opheft en haar ogen
droogt, als ze zich bewust wordt, dat ze
haar huis nog heeft en tot zichzelf zegt,
dat er, waar het mannen betreft, „al
tijd een morgen is".
Olivia de Havilland ls een sympathieke,
gevoelig gespeelde Melanie Hamilton,
Leslie Howard vertolkt de dromerige
Ashley Wilkes, terwijl Hattie McDaniel
als de negermeid iéder van het doek
speelt, als Fleming baar daar maar even
de gelegenheid toe geeft.
De mogelijkheid is niet uitgesloten,
dat „Gone with the wind" binnen af-
1ti,d, hier 'ande normaal in
roulatie komt. Een definitieve beslissing
is te dien aanzien nog niet getroffen
maar Metro Goldwyn Maver gaat stap
pen ondernemen om de film te impor
teren.
F.
Niet minder dan 138 spaarbanken wa
ren door 531 deelnemers vertegenwoor
digd op de gisteren in het Concertge
bouw te Haarlem gehouden 39ste spaar
bankdag, waar de voorzitter van de Ne
derlandse spaarbankbond mr. Jacq. Du-
tiih, de openingsrede hield.
Uitvoerig ging de heer Dutilh in op de
bevordering van de spaarzin door de stich
ting voor spaarpropaganda en de na
tionale spaarraad. H(j zag tussen deze
twee instellingen, waarvan de eerste het
sparen bij de bondsspaarbanken en de
tweede het sparen in het algemeen wil
bevorderen, moeilijkheden rijzen door
bet optreden van de rijkspostspaarbank,
die, naar hij zeide, niet voldoende re
kening houdt met de traditie van de
bondsspaarbanken.
De campagne van de spaarraad, die
zich met ruime middelen in hoofdzaak
tot de jeugd is gaan richten, sticht veel
verwarring. Spr. maande daarom tot ge
zamenlijk overleg om de spaarpropagan
da tot een zo hoog mogelijk peil op te
voeren.
Hij handhaafde zijn standpunt van het
vorig jaar inzake beleggen van spaar-
bankgelden In de risico-dragende sfeer
en zeide dat, evenals het levensverzeke
ringsbedrijf, ook de spaarbanken slechts
in belangrijke mate zullen deelnemen
aan de industriefinanciering, indien
daaraan het risico-dragend karakter
wordt ontnomen.
Des middags hield prof. dr. J. Tinber
gen, directeur van het Centraal Plan
bureau een voordracht over het onder
werp: „De betekenis van het sparen
voor het herstel van de volkswelvaart".
Prof. Tinbergen verklaarde, dat de
waarde van het geld en het vertrouwen
in de munt belangrijke factoren zijn, die
tot de spaarzin der bevolking kunnen
bijdragen. Niets is zo fnUikend voor de
spaarzin als het gevaar van inflatie, maar
ondanks de moeilijkheden van de jongste
devaluatie van de gulden kan gezegd
worden, dat de ontwikkeling van ons
geldwezen thans in qe goede richting gaat.
Met name de
biljettencircuiatie
(Van onze Amsterdamse redactie)
De Ned. Kath. Bond van Administra
tief, Verkopend en Verzekeringsperso-
neel begon gisteren in Amsterdam zijn
twee-jaarlijkse algemene vergadering.
Voorzitter J. de Wit achtte de groei van
de bond, die er in 16 maanden 1651 nieu
we leden bij kreeg, te gering voor de
door de tegenwoordige vraagstukken
geëiste getalsterkte, zonder welke men
nooit de gewenste invloed zai kunnen
uitoefenen.
Sterk benadrukte de voorzitter de ern
stige bezwaren, die de hoofdarbeiders
hebben tegen de nivelleringstendens, die
hoofdarbeiders wil gelijkschakelen met
de handarbeiders. Deze tendens komt
naar voren in een loon- en prijzenpoli
tiek, die uitsluitend de positie van de
handarbeiders als norm neemt en met
betrekking tot de op stapelstaande P.B.
O. en Ondernemingsraden in de daar
voor geprojecteerde z.g. bedrijfsbonden
waarin de kans om gelijkgeschakeld, zo
niet naar het tweede plan verdrongen te
worden, voor de hoofdarbeiders benau
wend groot is, aldus spr.
Voor de vorming van een afzonder
lijke vakcentrale voor hoofdarbeiders
voelde ook de heer De Wit niets, mits de
K.A.B. een „blijvend bewoonbaar huis"
zal zijn en dat hangt af van het volledig
begrip, dat de handarbeiders zullen moe
ten tonen „voor de betekenis en plaats
van de hoofdarbeiders in het bedrijfs
leven".
Nadat de voorzitter gewezen had op
het belang ook het hogere kaderperso
neel binnen het raam van de organisatie
tot een nauwere binding te brengen en
protest had aangetekend tegen het mis
bruik van hef gezegde „proletariër met
e witte boord" voor elke kantoorbe-
unic^dozer6^6 hij' mee' dat de bpdrijfs'
7*1] maken ;dagen baar standpunt bekend
sen aan de rpVerband met bet dezer da-
ontwerp van riVeede Kamer voorgelegde
om erp van de nieuwe winkelsluitings-
*n Van de middag spraken
ivnanfihmf O„varbondssecretaris de heer
tof C Klavcr geestelijk adviseur rec-
D® aft,redande bestuursleden, de he-
ren Kriek, JVialths^ Dg Ries, v. d. Broek,
v. d. Star en mej. de Brauwer 'werden
alle herkozen. De vacatures Bijvoets en
De Wit werden nog niet beide bij eerste
stemming bezet, daar alleen de heer
Aarts uit Den Bosch voldoende stemmen
op zich wist te verenigen.
Met ingang van 6 junj j j ;s de hoog-
eerw. pater W. J. van Rooy O.P. be
noemd tot vicaris provincialis van de in
de Nederlandse Antillen werkende paters
Dominicanen. De nieuw benoemde vi
caris is tevens Plaatsvervangend aposto
lisch vicaris van de Nederlandse Antillen.
Pater Van Rooy werd geboren op 2
Maart 1893. Hy ontving de H. Priester
wijding op 15 Augustus 1915. Gedurende
tal van jaren was hy pastoor te Otraban-
da op Curasao.
(Van onze correspondent).
Zaterdag it na een bezoek aan de kapel
„In 't Zand" te Roermond op straat al
daar door een hartverlamming getroffen
blijvende daling der
van de Nederlandsche
Bank toont wel aan, dat onze monetaire
autoriteiten de situatie vast In de hand
hebben, zodat de toekomst in dat opzicht
met een gematigd optimisme kan worden
tegemoet gezien.
Omtrent de grootte en de verdeling der
1 besparing merkte hij op, dat bij de fondsen
en verzekeringsmaatschappijen (de institu
tionele beleggers) jaarlijks gespaard wordt
voor ca. 500 millioen en in de bedrijven
(door reservering uit de winst) voor ca.
ƒ600 millioen. Over het sparen in de
gezinnen is helaas slechts weinig bekend.
Spr, bepleitte het opvoeren van de vrije
bespragin en een grotere spaarzaamheid
t.w. de bereidheid om een deel van het
inkomen af te zonderen.
„Veel zal afhangen van het vertrouwen
in de spaarbanken en door deze instel
lingen geboden servcie. Gelukkig gaat de
ontwikkeling weer in de goede richting.
Van ontsparihg in 1948 z(jn wij gekomen
tot een spaaroverschot in 1949, dat bij de
particuliere spaarbanken aanzienlijk groter
is dan bü de rijkspostspaarbank", aldus
besloot spr.
(Van onze correspondent)
In de komende veertien dagen zullen
acht Engelse motortorpedoboten van de
kustbeveiligingsdienst der Britse Marine
onder commando van luitenant comman
der R. F. Plugge oefentochten houden
op de Noordzee en het Marsdiep. In ver
band hiermee arriveerde Zaterdagavond
in de haven van Den Helder een lan
dingsvaartuig van de Britse Marine, met
materiaal voor een tentenkamp, dat op
de Hoofdgracht te Den Helder zal wor
den opgericht als verblijfplaats voor de
bemanningen van de torpedoboten.
De proc.-fiscaal bij de bijz. raad van
cassatie heeft Zaterdag geconcludeerd
tot verwerping van het beroep van de
voormalige directeur van het dagblad
„De Telegraaf", de Amsterdammer Hen
ri Holdert,
Koldert gebruikte tijdens de bezetting
„De Telegraaf", welk blad hij uitgaf bij
de drukkerij „Elsevier" te Amsterdam,
waarover hij het beheer voerde, om dé
nationaal-socialistische idee te verkondi
gen. Voorts wordt H., die door het Am
sterdams B. G. tot 12 jaar gevangenisstraf
met aftrek werd veroordeeld, ten laste
gelegd, dat hij er de oorzaak van is ge
weest, dat de heer G. van der Linde, die
in zijn bedrijf als hoofd-administrateur
werkzaam was, door de S. D. vijftien
maanden van zijn vrijheid werd beroofd.
De raadsman van H. betoogde, dat de
visie van het Bijz. Gerechtshof op de per
soon van H. onjuist was geweest en dat
daar van een „vooringenomenheid" dien
de gesproken te worden. Pleiter wees op
het uitgebrachte psychiatrische rapport,
waarin verklaard wordt, dat H- het pue
riel stadium niet te boven is gekomen,
hetgen volgens hem vele van requirants
handelwijzen verklaarde. Pleiter was van
mening dat H. volkomen te goeder trouw
was geweest.
De proc.-fiscaal aehtte de door de ver
dediger aangevoerde cassatiemiddelen on-
igegrond en concludeerde tot verwerping
van het beroep.
Uitspraak 7 Juli a.s.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd tot kapelaan te 's-Gra-
venhage (H. Familie), de weleerw. heer
P. A. van den Bosch: te Oegstgeest, de
weleerw. heer W. C. de Bot, die kapelaan
was te Schoonhoven.
Drie vrouwen zijn Zaterdag bfl een
brand in een speelgoedmagazijn te Brad
ford (Engeland) in de vlammen omge
komen. Het magazijn brandde uit.
(Van onze redacteur)
Talrijke katholieke onderwijzeressen en
onderwijzers, onder wie opvallend veel
religieuzen van verschillende congrega
ties, gekomen uit de verste hoeken van
het land, zijn Zaterdagmiddag in een der
grote zalen van de K.R.O.-studio te Hil
versum als in een klaslokaal bijeen ge
komen om een les in schoolradio te vol
gen. Het is ongetwijfeld een vreemde
sensatie voor hen geweest, stil te moeten
luisteren naar het woord van een ander,
maar bij een bovenmeester als Toon Ram
melt, is het waarachtig wel gezellig
schoolgaan en ook zijn assistenten, Leni
Verstegen, Herman Fikkert, Tom Bouws,
Léon Povel, Manus Willemsen en Ton van
Tomputte weten prettig en onderhoudend
en overleden pater M. van Grinsven les te ^even'
C.ss.R. v I Bovendien was er een „leraar" uit het
p. Tone Grinsven werd op 10 Ja- j buitenland, mr. Soupham, hoefd van de
nuari I800 in Qen Bosch geboren; in 1903 schoolradio van de B.B.C. in Londen, die
trad hij bij de Reremptoristen in. waar-iets over de ontwikkeling van dit insti-
na hij in 1908 de H. Priesterwijding ont-tuut in Engeland vertelde, waar men
ving- Pater Van Grinsven was na een evenals Zweden en Zwitserland al veel
studietijd in Rome, leraar aan het Juve- lanSer schoolradio kende In Engeland
naat van de RerfemntnrLsten aan do ka- kan men het aantal luisteraars in de
nel „In 't v^Tr:!! A f,® school naar de speciaal voor het onder
was hii te Roermond. Voorts wjjs gegeven uitzendingen op 20.000 stel-
Yn w Professor ln moraal-theologie t len en ook hier beSeft men de noodzaak
J Groot Seminarie van de Re- I van een voortdurend contact tussen on-
dempioristen te Wittem Van zijn hand derwijs-instanties en de mensen van de
verschenen vele artikelen in diverse radio. Mr. Soupham had alle bewonde-
tijdsehriften. ring voor het peil, waarop de K.R.O.-
Advertentie
per rol
(£>1476
schoolradio-uitzendingen reeds staan. Een
lofprijzing, die de heer Rammelt zeker
goed zal hebben gedaan en ook hij zelf
mocht met voldoening constateren, dat de
grote betekenis van schoolradio, welke
voor enkele jaren nog een theoretisch
vraagstuk was, steeds meer begrepen
wordt.
Nadrukkelijk wees hij er op, dat de
schoolradio de onderwijzer niet wil ver
dringen, doch slechts een hulpmiddel is
in handen van de leerkracht. Zij brengt
de werkelijkheid in de klas en wil een
synthese geven van hetgeen daar in vak
jes en beetjes gedoceerd moet worden.
Film-strips, die vertoond werden, maak
ten aanschouwelijk de aandacht, die ge
woonlijk in de leslokalen voor de uitzen
dingen bestaat, terwijl nuttige aanwijzin
gen gegeven werden, om deze het best
tot hun recht te doen komen. Geboeid
hebben de leerkrachten ook zelf geluis
terd en gekeken bij enkele leerzame en
interessante uitzendingen. Tijdens de pau
ze gaven verschillende werkstukken van
leerlingen een duidelijk bewijs, dat deze
lessen in aanzienlijke mate het voorstel
lingsvermogen van de kinderen tegemoet
komen.
En voorzover nog bekering vaii de aan
wezige onderwijzers(essen) nodig was is
diL zeker bereikt door een collega uit
eigen kring, een onderwijzer uit Amster
dam, de heer Witters van de Schaep-
manschool die zijn ervaringen met de
schoolradio vertelde. Vooral de schoolbe
sturen drukte hij op het hart de school
radio niet als luxe te beschouwen. Veel
nut konden zijn collega's opsteken van
zijn mededelingen over de wijze, waar
op hij uitzendingen voorbereidt en ge
bruikt als dankbare objecten voor het
maken van opstellen. Maar als je ook een
klasje van 16 leerlingen hebtGeen
wonder, dat toen de heer Witters dit zei,
de gemoederen danig in beweging in be
weging kwamen.
Als gasten woonden de vertegenwoor
digers van de Engelse ambassade en de
British Council, leden van de hoofdin
spectie op het Rijksschooltoezicht, afge
vaardigden van de Bisschoppelijke inspec
tie, de Kath. Schoolraad en het R.K. Cen
traal Bureau voor onderwijs en opvoe
ding, de schoolradio-les bij.
De Duitse Bondsregering heeft beslist
de persberichten tegengesproken omtrent
een aanstaande devaluatie van de Deut
sche Mark. Ook de geallieerde financiële
deskundigen ontkennen de juistheid van
de geruchten omtrent een devaluatie van
deze valuta. De enige maatregel, die
wordt overwogen, om de Duitse uitvoer
te bevorderen, is het verlenen aan de
West-Duitse exporteur van beschikbare
deviezen ten bedrage van twintig pro
cent van het omzetcijfer met het buiten
land.
36)
T, s.z,°' maar dat kon de portier
op dat ogenblik nog niet weten. Maar
dat het een dief was geweest, daarvan
was hij overtuigd Hij onderzocht dus op
de eerste plaats, 0f er iets ontbrak, maar
alle dingen van waarde vond hij op hun
gewone plaats, s Morgens kwam de gra
vin en vroeg naar haar man. De portier
durfde niet van de qief spreken, want
hij vreesde, dat men hem zou wegstu
ren, omdat hij de zaak niet beter had
onderzocht.
Maar hoe is het dan uitgekomen'
Wel, heel eenvoudig. Toen ik de
kleeren van de graaf inpakte, om ze naar
hier te laten zenden, bemerkte ik, dat er
in de kasten nogal vee! ontbrak, o.d een
zilveren scheergerei, dat er zeker had
moeten zijn. Bovendién een geheel nieuw
najaarscostuum, -drie hemden, een met
zilver ingelegde revolver, die de graaf
kort te voren had gekocht en een aantal
kleinigheden. In de kasten-zelf lag alles
overhoop. Men kon goed zien, dat iemand,
die veel haast had, alles doorheen had
gegooid.
Eerst verdacht men de portier en die
kwam toen met de historie voor de dag.
Men gelooft hem niet zo geredelijk, maar
volgens mij zegt hij de waarheid. Hij
ziet er als wanhopig uit. Gisteren heeft
men ur"! in bechtenis genomen.
Wat 'n verschrikkelijke geschiede-
n.1.s' ze~ "ieie* Maar wie kan het geweest
zijn? Een dief, die over de hele nacht
beschikte, had toch meer mee kunnen
nemen?
Jean verborg achter een fijn en slim
lachje zijn persoonlijke menifg en staar
de zwijgend voor zich uit, ok de anderen
waren stil geworden en verdiepten zich
in gedachten en vermoedens.
Is dat nu de hele voorraad nieuws
die je mee hebt gebracht, Jean? vroeg
plotseling Albert met heldere, spottende
stem.
Jean wierp hem een blik toe, die van
onverholen minachting getuigde.
Neen, meneer Albert, antwoordde
hij. Ik heb nog andere dingen in mijn
mars. Zo heeft men, bijvoorbeeld, einde
lijk ontdekt, wie de vermoorde weduwe
Walker eigenlijk was.
Ditmaal lachte Albert niet meer. Hij
maakte een zenuwachtige beweging, keek
Jean bijna verbluft aan en herhaalde met
niet bijster vaste stem:
Wie de weduwe Walker eigenlijk
was? Is men dat te weten gekomen?
Algemene sensatie. Jean werd be
stormd met vragen. En hij vertelde:
Je moet weten, dat de Grauensteins
niet enkel, omdat men in de avond van
13 Augustus de zoon hier in de buuri
De politie is ook te weten gekomen
hoe, dat zou ik je niet kunnen zeggen,
dat de oude heer ongeveer een week voor
de dood van mevrouw Walker met deze
in Graz op straat heeft staan praten.
Voorts, dat hij haar een bezoek wilde
brengen, maar een weigering kreeg. On
der de papieren van de majoor vond men
een brief van haar. die zij daags voor
haar dood geschreven had en waarin zij
hem verzocht, van dat bezoek, dat toch
geen nut kon hebben, af te zien. Zij kon
hem, schreef zij, in de zaak in kwestie
niet de minste inlichting verschaffen.
In welke zaak? vroeg Albert met
spanning.
Dat weet ik niet. En in zoverre ik
een en ander kon opmaken uit het ge
sprek ik stond in de zijkamer toen
deze morgen de rechter van instructie
dit alles aan de gravin vertelde weten
het ook de anderen niet; want de ma
joor wil er geen woord over uitlaten..
Albert, slaakte een zucht van verlich
ting.
Kort en goed, ging Jean voort: de
majoor gaf onmiddellijk toe, dat hij
met de weduwe had gesproken en haar
kende van vroeger. Toen hjj nog luite
nant was, woonde zij als onderhuurster
bij hem in. Zij heette toen Marie Deng
ier en was heel mooi. Ze vertelde, dat zij
gouvernante b\j voorname families was
geweest. In een daarvan had zij kennis
gemaakt met een rentmeester, die Fer
dinand Backer heette en zich met hem
heeft gezien, werden gevangen genomen. 1 verloofd. Backer, voegde ze erbij had
toen zijn post neergelegd en op Graue-
negg een andere betrekking gekregen;..
Hier... op Grauenegg?
r— Ja... Dat is nu 26 jaar geleden. Bin
nen drie maanden zou het huwelijk vol
trokken worden. Verder zei de majoor,
dat hü en zijn vrouw heel veel op had
den met juffrouw Dengier, die als kind
in huis werd behandeld. Ook na haar
huwelijk, kwam zij hen dikwijls bezoeken
en zij scheen gelukkig te zijn, toen alles
met een slag veranderde.
Zij was erg gereserveerd geworden,
kwam zelden en toen zij haar laatst be
zoek bracht niet lang nadat haar eer
ste kind dood ter wereld was gekomen
deelde zij de vrouw van de majoor mede,
dat zij met haar man Grauenegg ging
verlaten en nu afscheid kwam nemen.
Zij zei niet, waar zij wilden heen gaan
en haar houding en manieren waren stug
en hadden zelfs iets afstotends. Enige da
gen later vernam de majoor, dat het
echtpaar Backer inderdaad Grauenegg
verlaten had. Niemand wist, waarom, en
niemand kon zeggen, waarheen zij ver
trokken waren.
Verder had de majoor niets meer van
haar gehoord, tot hij haar toevallig in
Graz terugzag en onmiddellijk herkende.
Aanvankelijk wilde zij loochenen, dat ze
Maria Backer was, maar eindelijk moest
zij het bekennen. De majoor wilde toen
met haar in relatie treden om redenen,
waarover hij weigert, zich uit te laten;
maar hij houdt vol haar niet weergezien
te hebben
Riete schudde het hoofd.
Een moeilijk te ontwarren historie.
zei ze. Nu weet ik tenminste, hoe Anna
mevrouw Walker heeft gekend; en ik
vraag me af, hoe 't dan mogelijk is, dat
de gravin haar niet herkend heeft...
Juist daarom kwam vanmorgen de
rechter van instructie haar opzoeken.
Maar zij herinnert zich niets meer aan
gaande Backer en zijn vrouw, die maar
korte tijd op Grauenegg waren gebleven
en begrijpt niet, hoe men van haar kon
denken, dat zij voor zulke mensen een
plaatsje in haar geheugen had bewaard.
Juist iets voor haar! Wie niet min
stens een „von" voor zijn naam heeft,
wordt door haar zelfs niet aangekeken.
Zo kan ik best aannemen, dat zij me
vrouw Walker niet niet heeft herkend.
Maar Riete schudde verbaasd haar
hoofd waarom woonde die vrouw hier
onder een valse naam? En waar mag zij
het vele geld, dat men bij haar gevonden
heeft, vandaan gehaald hebben? Hanna
heeft mij gr zegd, dat de weduwe Walker
erg arm was
Jean glimlachte weer geheimzinnig.
Riete, zei hij medelijdend, je kunt
wel zien dat je niet voor criminalist in
de wieg bent gelegd. Anders zou je nog
meer opvallends hebben opgemerkt.
Zo! En wat dan, Jaen?
Dit bijvoorbeeld, dat de uitlatingen
van de majoor niet waar kunnen zijn.
Mij althans komt dê affaire verdacht
voor.
Laat horen.
(Wordt vervolgd.)
Het door het Centraal Bureau voor de
Statistiek berekende indexcijfer basis
1938 =100) van de industriële productie
liep van 141 in Maart terug tot 130 in
April. Houdt men rekening met het feit,
dat in April 5 Zondagen, 5 Zaterdagen
en de Tweede Paasdag vielen, dat blijkt
echter dat eep nieuwe recordhoogte is
bereikt. De gemiddelde dagproductie be
draagt nl. 142 pet. van die van 1938 te
genover het tot nu hoogste cijfer van 138
pet in November 1949.
Een overzicht van de indexcijfers voor
de voornaamste bedrijfstakken geeft on
derstaand staatje:
1950
Febr. Mrt. Apr.
Algemeen 126 141 130
Werkd. in betr. maand 22 2 21,5
Gemidd, dagprod. 134 133 142
Bouwmaterialen 110 124 105
Leder, rubber, schoenen 174 199 -
w.o. leder en schoenen 137 163
Rubber 319 348
Steenkolen ,...f85 98 85
Metaalprod. 143 164 145
Papier 122 150
Textiel 135 145 139
Openb. nutsbedr170 181 169
Voedings- en genotmidd. 95 105
De export in Indonesië heeft ln Mei
een recordhoogte bereikt. De waarde
in deze maand overtrof die in de hoogste
maand van 1949 met ruim 42 pet.
Sedert het invoeren van de deviezen-
certificaten nemen de exportaanmeldin
gen voortdurend toe. Op basis van het
gemiddelde van het tweede halfjaar 1949
100 (over het eerste halfjaar zijn geen
gespecificeerde gegevens beschikbaar) is
de waarde van de aanmeldingen in 1950
(exclusief opbrengst deviezencertifioa-
ten):
Januari 143 pet., Februari 68 pet.
Maart 137 pet., April 187 pet.. Mei 248
pet. Het maandgpmiddelde van de pe
riode Januari t.m. Mei 1950 ligt ruim
56 pet. boven het gemiddelde van het
tweede halfjaar 1949.
In de nacht van Zaterdag op Zondag is
een vechtpartij ontstaan tussen R. V. en
P. P., beiden te Steenwijk. Tijdens deze
vechtpartij werd P. P. met een mes in
de rug gestoken, waardoor een long werd
geraakt. De man werd in levensgevaar
lijke toestand naar het ziekenhuis te Mep-
pel overgebracht. Tussen de beide vech
tersbazen bestond reeds lang een gespan
nen verhouding.
Vrijdagavond laat is uit het water bij
de brug van de veiling te Broek op Lan-
gendijk het lijkje opgehaald van de vijf
jarige Harry Krijnen uit Broek op Lan-
gendijk, die sinds Donderdag werd ver
mist.
Bij het baden in de Maas heeft de
18-jarige G. Bouten uit Kessel zich te
ver in het water begeven. De jongen,
die niet kon zwemmen, verdween plot
seling in de diepte; alle pogingen ten
spijt was men er gisteravond nog niet
ir. geslaagd om het lichaam te vinden.
Schaakredacteur P. A. KOETSHEÏD,
Huize St. Bernardus, Sassenheim.
(Maandag, 12 Juni 1950.)
TWEELINGEN IN DE PROBLEMATIEK.
2e serie
door J. L. v. Grieken.
Dit artikel kan als een vervolg (Maas
bode 19 en 27 Aug. 1949) maar ook als
een op zich zelf staand geheel beschouwd
worden. In deze serie zal ook het zelf-
en helpmat betrokken worden.
Laten we beginnen met een voorbeeld
uit de baby-groep en wel een zeer merk
waardige coïncidentie.
Dr. A. W. GALITZKY.
Sachmatny Journal 1897.
A. Wit: Khl, Ta4, Ld8. Zwart: Kh3,
pion g6.
Mat in vier zetten.
Opl.: 1. Lh4. g5 2. Kgl, g4 3. Lg5 (e.d.)
enz. 2gh4 3 Kf2 enz.
B. Ruim 30 jaar later kwam een andere
componist tot een soortgelijke stelling,
alleen hij had.... het zelf mat op het oog.
F. BENK5.
No. 1361 Die Schwalbe 1-'31.
Stelling als A, doch witte K op gl. Zelf-
mat in vier zetten.
Opl. 1. Lh4, g5 2. Lf2, g4 3. Khl, g3 4
Lgl enz.
Eveneens tot de babygroep behoort het
volgende geval, wat een maximum task
genoemd kan worden in de groep: waarde
verandering van één stuk.
B. FORSBERG.
Ie Prijs Revista Romana de 8ah, 1935.
Wit: Kg4, Tb4, Pd3. Zwart Ka3.
A, B, C, D, E. Plaats voor zwart op a6
achtereenvolgens D, T, L, P en pion. Een
vijfling dus, alles helpmat in twee zetten.
Oplossing:
A 1. Df6, Pc5 2 Db2 enz.
B 1. Tb6, Tbl 2. Tb3 enz.
C 1. Lc4, Pel 2. La2 enz.
D 1. Pc5, Pel 2. Pa4 enz.
E L a5, Tb3t 2. Ka4 enz.
Eveneens een max. task, nu op promotie
gebied is het volgende, overigens simpels
voorbeeld.
W. PAULY.
Bron?
Wit: Kg4, Td3, Le5, pionnen b5, c7, f3,
g6. Zwart; pionnen b6, f4, g7.
A, B, C, D. Plaats de zw. K. achtereen
volgens op bl, e7, a7 en e8.
Alles mat in twee zetten.
Opl.: A 1 c8 D enz B 1 c8 T enz. C 1.
c8 L enz. D 1 c8 P enz.
Natuurlijk kon Pauly ook wel een
zwaarder geval maken, daar was hij nu
eenmaal een „kei" voor op compositie-
gebied. Een van zijn specialiteiten was het
kringloopthema en dat ging ook wel in
tweeling vorm.
W. PAULY.
Eskilstuna Kuriren 1-'21.
A als diagr. B. als A, doch Tdl op d3.
Beide mat in vier zetten.
Onl.: A 1. Lb4, gh4 2. Ld2, Kd4: 3.
Lf4t enz.
1g4 2. Lc3c5, gf3 3. Tel enz.
B 1. Tdl, gh4 2. Tel. Kd4: 3 Tc3 enz.
1g4, 2 Lc5, gf3 3. Tel enz.
Kringloop dus van L en T.
