Opleiding van onderwijzers in
nieuwe banen
Kweekschoolcursus in „leer-
kringen" verdeeld
R
Nieuwe, grote hulp op wasdag
Negerpriesters danken Nederland
WEDEROPBOUW OPENBARE
HONIG'S
de mjn
gnjs
iSport'Varia van overal
LICHAMEN
Minister Lieftinck vond een oplossing
in t
Uit de sportwereld
ADIO
programma
Canada wenst nieuw
beraad over atoom
energie
Vliegtuig in wildernis
neergestort
■J
Opzienbarende toepassing van Actief Wit
De Paus houdt zich fit
op een home-trainer
Geen beter
bindmiddel
voor Uw
groenten
en sausen
dan
Honig's Maizena
A
Triton wint de
Telegraaf-beker
DONDERDAG 15 JUNI 1950
PAGINA 3
FINANCIËLE GELIJKSTEL
LING VOOR BIJZ.
KWEEKSCHOOLONDERWIJS
Onderwijzersacte na 3 jaar
vakstudie
Daarna begint de eigenlijke vakstudie,
waarvoor, naar de mening van de minis
ter, drie jaren nodig zijn. Alsdan kan de
akte van onderwijzer worden behaald,
welke tevens het recht verleent om tot
hoofd ener school te worden benoemd.
Toelatingseisen
VOORMALIGE MUNITIE
OPSLAGPLAATSEN
niet voldoende gezuiverd?
SENSATIONELE TRIOMF
TOCHT
Afrika'
11
MEN MOET DE TOUWTJES NOOIT TE STRAK SPANNEN
door
HRUSCHKA
Willem III gaf goed partij
RONDE VAN BELGISCH
LIMBURG
ITALIË WINNAAR VAN HET
MILITAIR VOETBALTORNOOI
VAN EST TWEEDE TE PARIJS
BELGIE IN DE TOUR DE FRANCE
EUR. RECORD KOGELSTOTEN
Verschenen is een wetsontwerp, dat
nieuwe regelen omvat voor de oplei
ding van onderwijzers en onderwijze
ressen. De kweekschool zal volgens
dit wetsontwerp een cursus van
vijf leerjaren geven, verdeeld over
drie „leerkringen". De eerste leerkring;
die uit twee leerjaren bestaat beoogt
de algemene vorming van de leerling,
de tweede leerkring, die eveneens'1
leerjaren duurt, heeft de
vorming van de leerling als toekom:stig
onderwijzer op het oog en de derde
lccrkrin? welke uit een leerjaar be-
lult heeft ten doel, voortbouwend op
de reeds verkregen practische vorming,
de leerling nader vertrouwd te maken
met de lagere school.
Belangrijk is in dit wetsontwerp ook,
dat het rechtsgelijkheid wil verwezen
lijken tussen het openbaar en bijzonder
kweekschoolonderwüs.
In de memorie van toelichting wordt
o.a. gezegd, dat de sohool voor Uitgebreid
Lager Onderwijs (ULO) bij uitstek het
voorportaal voor de kweekschool is. Er
is' geen overwegende grond om deze toe
gangsweg tot de onderwijzersopleiding
uit te schakelen-
Het is noodzakelijk, dat na hét Uitge
breid lager onderwijs de algemene ont
wikkeling in de kweekschool voortgang
vindt. Daartoe dient de eerste leerkring,
zoals deze in het wetsontwerp wordt
voorgesteld. In deze leerkring zal er ,na?^
moeten worden gestreefd aansloitcno a
het onderwijs, dat de teerlmg v^rdien
heeft genoten, de verworven kennis en
vaardigheden van de leerlingen te ver
diepen en te verruimen.
De tegenwoordige splitsing in „akte van
onderwijzer" en „Akte van hoofdonder
wijzer" behoort in beginsel te vervallen.
De minister stelt voor de eigenlijke
vakstudie uit twee gedeelten te doen be
staan: een eerste gedeelte van twee jaren
(tweede leerkring) en een tweede van
een jaar (derde leerkring).
Alleen zij, die beide gedeelten hebben
doorlopen, kunnen worden geacht be
voegd te zijn. Zij zijn benoem
baar aan alle soorten val lagere
scholen en, behoudens de eis van
een aantal practijkjaren, ook zonder
meer benoembaar tot hoofd enerscno
Degenen, die slechts het eerste gedee
van de vakstudie hebben volbracht
derhalve als met-volledig bevc^gdmoe-
ten worden aangemerkt, zijn s een
noembaar tot onderwijzer
sohool voor gewoon lager onderwijs.
Willen zij tot onderwijzer aan een
sohool voor voortgezet gewoon lager
onderwijs of uitgebreid lager onderwijs
worden benoemd, dan zullen zij eerst
hun vakstudie dienen af te maken.
De derde leerkring opent daartoe- de
gelegenheid. In deze leerkring wordt de
band met de kweekschool wat losser. De
leerling gaat kennis nemen van de meest
voorkomende typen van scholen voor la
ger onderwijs. Hij zal een nader te be
palen tijd aan een school van elke soort
moeten doorbrengen en daarbij de taken
vervullen, welke de directeur van de
kweekschool in overleg met de leraar in
de opvoedkunde hem opdraagt.
Gelijk uit het ontwerp blijkt, worden
voor de toelating tot de eerste klasse van
de kweekschool in de toekomst geen an
dere eisen gesteld dan die, welke daar
voor thans gelden. De huidige mogelijk
heid om na een toelatingsexamen tot de
tweede klasse dier school te worden toe
gelaten is evenwel afgesneden.
De toelating tot de derde klasse, d.i. de
eerste klasse van de tweede leerkring,
van degenen die 'n Hogere Burgerschool,
een gymnasium of een in dit verband ge
lijkwaardige onderwijsinrichting hebben
doorlopen, volgt uit de opbouw van de
school in drie leerkringen, waarvan de
eerste de algemene vorming der leerlin
gen afsluit.
Ten aanzien van de eisen voor een be
noeming tot leraar aan een kweekschool
meent de minister, dat hier dezelfde ei
sen moeten worden gesteld als die, welke
gelden bij benoeming tot leraar aan een
school voor voorbereidend Hoger of Mid
delbaar Onderwijs. Voorgeteld wordt de
bezitter van lagere Middelbaar-Onder-
wijsbevoegdheden op één lijn te stellen
met de voor het Middelbaar Onderwas
volledig bevoegde leraar.
Het onderhavige wetsontwerp beoogt
tevens de financiële rechtsgelijkheid
tussen het openbaar en het bijzonder
kweekschoolonderwüs, welke de wet
sedert 1920 wenst, maar welke tot op
heden, ondanks de vele daartoe ge
dane pogingen, nog altüd niet is tot
stand gekomen, te verwezenlijken.
De financiële gelijkstelling zal, wat de
kosten van exploitatie betreft, geen ver
hoging van uitgaven voor het rijk met
zich mede brengen. Tegenover het be
drag van de hogere uitgaven voor de
maeriële kosten staat een ongeveer ge
lijk bedrag aan schoolgelden, welke ten
bate van het rijk zullen komen.
Als nieuwe post komt de rentevergoe
ding voor de gebouwen der gesubsidieer
de kweekscholen. Gaat men uit van een
gemiddelde waarde van 60.000 en een
rente van 3%%, dan bedraagt de rente
vergoeding aan deze scholen in totaal
62 x 2100 130.200.
De minister is verder van oordeel dat
een rsdBlijkc vcr^o^dins ib uitzicht dient
te worden gesteld voor de onderwijzers
van het lager onderwijs, die belast zijn
met de practische oefening van de leer
lingen van de kweekschool. Indien deze
vergoeding op 1 per uur zou worden
bepaald en iedere onderwijzer 2 leerlin
gen tegelijk in zijn klasse heeft, is bij
het tegenwoordige aantal vereiste uren
van practische oefening een bedrag no
dig van 144.000.
De totale kosten van het onderhavige
wetsontwerp bedragen dus 130.200
144.000 274.200.
Is het de minister bekend, dat bij de
felle brand, die 12 Juni j.l dertig ha.
bos en heide, gelegen onder de gemeente
Veldhoven (N.-Br.) is de as legde, op
het terrein van de brand de aanwezig
heid werd geconstateerd van op de voor-
malige geallieerde munitiedump achter,
gebleven granaten en patronen, die niet
alleen krachtig tot de aanwakkering van
het vuur hebben bijgedragen, doch ook
het blussingswerk zeer gevaarlijk maak
ten?
Zo luidt een vraag van het Tweede-
Kamerlid de heer Van der Zanden
(KVP) aan de minister van Oorlog.
Vragensteller, die vreest, dat ook el
ders in het land een dergelijk voorval
zou kunnen plaats vinden informeert
verder of de minister niet van oordeel
is, dat de aanwezigheid van deze explo
sieve stoffen op onvoldoende zuivering
van 't betrokken terrein wijst en zo ja of
de minister dan bereid is te bevorde
ren, dat op korte termijn ae nodige
maatregelen zullen worden getroffen ter
naderecontrole van voormalige muni
tieopslagplaatsen
De Canadese regering dringt er bij de
regeringen der andere Westerse landen
op aan, dat pogingen zullen worden on
dernomen, om de commissie voor de
atoomenergie der Ver Naties, wier werk
zaamheden thans zijn verlamd door de
weigering der sovjet-gedelegeerden tot
het bijwonen van vergaderingen waarop
ook het nationalistische China is verte
genwoordigd, weer aan het werk te krij
gen, aldus heeft Pearson, de Canadese
minister van buitenlandse zaken bekend
gemaakt.
Pearson verklaarde, dat de regerin
gen der vier westerse landen ervan over
tuigd zijn éen contröle-stelsel te hebben
uitgewerkt, dat in de practijk zou vol
doen.
Een eenmotorig Norseman vliegtuig
is bij de grens van Ethiopië en Somali-
land neergestort, waardoor zes Amerika
nen o.w. een vrouw en een kind in
de wildernis, waar leeuwen en luipaar
den leven, terecht gekomen zijn.
In een slechts zwak waar te nemen
radioboodschap werd meegedeeld, dat al
len in leven zijn. Het toestel zou volko
men versplinterd zijn. Ethiopische vlieg
tuigen zijn uitgezonden om naar 't vlieg
tuig te zoeken.
Gistermiddag is voor de ingang van
het Merwede-kanaal op een woonarkje,
dat op weg was van Lemmer naar Rotter
dam en gesleept werd door de Shell 25,
door een onverwachte manoeuvre van de
sleepboot, tengevolge waarvan de sleep
kabel strak kwam te staan, een man over
boord geslagen en verdronken. Het slacht
offer, afkomstig uit Vlaardingen, was va
der van drie kinderen.
Advertentie
Alle lezeressen kennen natuurlijk het
ene of het andere zelfwerkende was
middel. De verbreiding van het zelf
werkende wasmiddel betekende indertijd
een uitkomst. Boenen en wrijven ver
vielen geheel. Thans echter is het zelf
werkende wasmiddel in een nieuw
stadium gekomen. Dobbelman in Nijmegen
slaagde erin, haar Casrtella Zelfwerkend
Wasmiddel geheel nieuwe eigenschappen
mee te geven door de toepassing van
Actief Wit. Dit maakt het de huisvrouw
mogelijk de methode van het optisch
bleken toe te passen: een werkwijze, die
vroeger alleen door scheikundigen kon
worden toegepast. De resultaten over
treffen iedere verwachting. De was wordt
vele en vele malen helderder. Wit goed
glinstert U tegen, kleuren worden als
nieuw, weefsels worden soepel en zacht.
Wie met het verbluffend effect van
Castella kennis maakt, verwondert zich
niet over de sensationele triomf van dit
nieuwe wasmiddel.
Het is algemeen bekend, dat de H.
Vader iedere dag oefeningen maakt om
zich in goede lichamelijke conditie te
houden. Tot voor kort maakte hij zelfs
iedere dag gebruik van een z.g. home
trainer (stilstaande fiets). Het verwondert
dan ook niemand, dat de Paus, die zeer
goed de waarde van de regelmatige sport
beoefening kent, zich voor de verrich
tingen van de groten in de sportwereld
interesseert. Deze belangstelling is bij
talrijke audiënties gebleken. Ook de dage
lijkse berichten in de kranten over de
sportgebeurtenissen volgt de H. Vader
met interesse. Onlangs voerde hij nog op
een audiëntie aan 3000 motorrijders een
gesprek over de toestand van Fausto
Coppi, wiens ongeluk Hem zeer had ge
schokt. In een telegram aan Coppi heeft
Paus Pius XII de wielrenner na zijn on
geluk Zijn medeleven betuigd en hem
Zijn Apostolische Zegen geschonken.
EN DUSPER BOOT.
Om in Italië te blijven: keeper Moro
en spil Parola (beiden van een klasse die
men elders vermoedelijk op heel het Con
tinent tevergeefs zoekt) hebben hun zin
gekregen. Zij alleen wilden niet naar Rio
vliegen, de rest wilde wel. „Dan blijven
jullie maar thuis", meende de Italiaanse
voetbalbond. Maar Moro en Parola zijn
nu eenmaal Moro en Parola (van een
klasse enzen dtisgaat heel de
Italiaanse voetbalploeg per..., boot'.
GEEN ONDERONSJES.
Wanneer in de toekomst een titelge
vecht om een wereldkampioenschap bok
sen zal worden gehouden, zullen daarin
door de oppermachtige Amerikanen ein
delijk ook eens de Eiliropese boksleiders
worden gekend. Mischien worden we nu
dan verlost van de kuiperige Yankees
onderonsjes om de wereldtitels. Misschien
houdt dan ook het gesol met drie we
reldkampioenen in hetzelfde gewicht
eindelijk eens op.
„ZULLEN WE RUILEN?»
Denis Compton is een beroemd Engels
sportman, internationaal van groot for
maat in voetbal en cricket. Nu loopt Denis
de Grote met een „knietje". Heel Engeland
op de achterste benen; de kranten, die
zich uitputten in nieuws over „De Knie",
worden op straat uit de handen der ver
kopers gerukt, en iedereen zit in zak en
as, omdat Denis deze zomer waarschijn
lijk niet meer in internationaal cricket
kan uitkomen. Hij wordt overladen met
brieven, fruitmanden en andere presen
tjes. Maar hoor:zelfs is een van zijn
bewonderaars zo ver gegaan om Denis
zijn gezonde knie in ruil voor diens zieke
aan te bieden....!
„VOOR DE DOKTER!"
In de tenniswereld raakt men voorlopig
niet uitgesproken over „de sensatie van
Parijs", toen daar de Australische crack
Frank Segdman, de grote favoriet voor
Wimbledon (officieus wereldkampioen
schap), door een onbekend Amerikaantje,
nr. 24 in de States, zonder pardon met
2—6, 61, 36, 6—4, 75 in een der
voorronden om het Franse kampioenschap
werd uitgeschakeld. Een onbekend Ame
rikaantje, deze Irwin Dorfman, maar er
waren daar in Parijs méér van die onbe
kende Yankees die het de Europese en
Australische grootheden danig lastig
maakten. Favoriet Segdman weet zijn
verrasende nederlaag aan een verzwikte
pols. „Voor de dokter ermee", zei men in
Parijs. Maar de Roentgen-foto wees niets
uit. En sindsdien heeft men in de tennis
wereld genoeg stof om te praten. Met
één slag is nu Patty, die toen in plaats
van Segdman de Franse kampioens
titel won, meteen ook de grote man voor
Wimbledon.
MATTHEWS NAAR RIO.
It's Matthews, MATTHEWS, MAT
THEWS". Zo bracht in een driedubbele
kop een Engels blad het bericht, dat de
„oude" Stanley Matthews, de allergeniaal-
ste voetballer van ale tijden, eindelijk,
ondanks zijn leeftijd en grillige vorm,
toch weer door de Engelse keuze-com
missie in genade is aangenomen en is op
penomen in het Engelse elftal voor de
wereldkampioenschappen te Rio de Ja
neiro (die over twee weken beginnen).
En over die terugkeer van Matthews de
Geweldige is iedereen in Albion opge
togen. Maar er zijn ook schaduwen: Tom
my Lawton, door publiek en spelers nog
altijd als de beste midvoor beschouwd,
is niet uitgenodigd en moet in Notting
ham blijven; en Neil Franklin, nummer 1
van de stopperspillen, is enige weken ge
leden verhuisd naarColumbia, waar
hij voor de club Santa Fé in de hoofdstad
Bogota uitkomt. Daar missen de Engelsen
twee cracks aan. Dat van Tommy Lawton
is force majeure van de K.C. Maar het
vertrek van Franklin (wel naar Zuid-
Amerika maar niet naar de Zuid-Ameri
kaanse stad die thans voor de voetballers
de stad der steden is: Rio) neemt de
Engelsman de speler hoogst kwalijk.
Enfin, men hoopt nu maar, dat de al 3d
jaar oude Stanly Matthews dat wereld
kampioenschap voor de leermeesters van
het voetbal gaat veroveren. In hun hart
zijn de Engelsen wel bang. Voor de oorlog
teruggetrokken in hun ongenaakbare
„splendid isolation" (zo van „wij zijn te
goed om ons spelpeil in ontmoetingen
met andere landen te laten bederven")
hebben zij toen nooit aan de drie tour-
nooien om het wereldkampioenschap
(winnaars Bolivia, Italië en Italië) mee
gedaan. En nu zij voor het eerst dan wel
meedoen, verdraagt hun standing niet
anders of zij zullen nu die titel verove
ren ook. Maar dat zit nog.Dit zijn de
21 uitverkorenen: doel: Bert Williams
(Wolverhampton) en Ted Ditchburn (Tot
tenham); achter: Alf Ramsey (Totten-
ham), Johnny Aston (Manchester United),
Laurie Scott (Arsenal), Bill Eckersley
(Blackburn); middenlinie: Billy Wright
(Wolverhampton), Laurie Hughes (Liver
pool), Jim Dickinson (Portsmouth), Bill
Nicholson (Tottenham), Jim Taylor Ful-
ham), Willie Watson (Sunderland), Henry
Cockburn (Manchester United); voor
hoede: Jack Milbum (Newcastle), Stan
Mortensen (Blackpool), Roy Bentley
(Chelsea), Wilf Mahnion (Middlesbo-
rough), Tom Finney (Preston)Stan Mat
thews Blackpool), Eddie Baily (Totten
ham) en Jim Mullen Wolverhampton
de manager van het gezelschap is de be
kende Arsenal-manager William Winter-
bottom.
WIJ SLAPEN NOG MEER.
Goed nieuws voor de slapers. Jack Hol
den, 43 jaar en een der grootste lange-
afstandlopers van de laatste twintig jaar,
en Maureen DysonGardner, 22 jaar, ge
trouwd met haar trainer Geof Dyson,
moeder van een kindje van bijna een jaar,
balletdanseres en hordenloopster, op de
80 meter horden samen met onze Fanny
BlankersKoen houdster van het wereld
record, een der beste athleten van Enge
land na de oorlog, troef op de Ol. Spelen
van '48 maar een nog grotere troef op
die van '52. Twee top-athleten dus, wier
woord voor hun mindere broeders en
zusters in de sport wel interessant is. Wel,
zowel Jack Holden als Maureen Gardner
hebben verklaard: slapen is voor een
sportman (vrouw) zeer belangrijk. Jack
slaapt 8 en Maureen 10 uur per dag. Slaap
is een van de allerbelangrijkste vereisten
voor een goede lichamelijk conditie,
menen zij. En Maureen voegde er aan
toe: Ik geloof dat te veel mensen te wei
nig slapen en dat is in het algemeen zeer
ongezond. Toen Uw varia-schrijver dat
las, besloot hij zich de volgende ochtend
nóg eens een keer om te draaien.
VRIJDAG 16 JUNI.
HILVERSUM I (402 M.) 7.00—24.00 NCRV,
7.00 Nieuws; 7.15 Gewijde muziek: 7.45 Een
woord voor de dag; 8.00 Nieuws en weerber.
8 15 Gram.; 9.15 V d. zieken; 9.30 Waterst.
9.35 Gram.; 10.30 Morgendienst; 11.00 Gram.
1115 Viool en piano; 11.45 Gram.; 12.00 Mari-
nierskapel; 12.33 Koorconc.; 13.00 Nieuws-
1315 Promenade-ork en solist; 14.00 Blaas-
kwintet en piano; 14.30 Gram.; 14.40 Voor
dracht; 15.00 Cello-recital; 15.25 Gram.; 15.40
Voordracht: 16.00 Kamerork.; 17.00 „Wetens
waardig allerlei"; 17.30 Friese causerie; 17.46
Orgel; 18.15 Causerie; 18.30 Kerkkoor; 18.45
Causerie; 19.00 Nieuws en weerber.; 19.15
Regeringsuitz.; 19.35 Gram.; 19.40 Radiokrant
30.00 Nieuws; 20.05 Causerie over de Nationale
Reclasserlngsdag; 20.20 Radio Philh. ork. en
solist; 21.20 Causerie; 21.40 Lichte muziek
22.05 Gram.; 22.30 Koor, ork. en solisten, 22.45
Avondoverdenking; 23.00 Nieuws; 23.1524.00
Gramofoonmuzlek.
HILVERSUM II (298 M.) 7.00 VARA, 10.00
VPRO, 10.20 VARA, 12.00 AVRO, 16.00 VARA
19.30 VPRO, 21.00 VARA, 22.40 VPRO, 23.00—
24.00 VARA.
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymn.7.30 Gram.
8.00 Nieuws en weerber.; 8.18 Gram.; 8.50 V.
d. vrouw; 9.00 Gram.; 10.00 Causerie; 10.05
Morgenwijding; 10.20 Gram.; 10.30 V. d.
vrouw; 10.45 Alt en piano; 11.05 Radiofeuille
ton; 11.20 Gram.; u.30 Orgel; 12.00 Dansmuz.
12.33 Sportpraatje; 12.45 Gram.; 13.00 Nieuws
13.15 Lichte muziek; 13.50 V. d. vrouw; 14 00
Gram.; 15.00 Voordracht; 15.20 Gram.;4 15.30
Lichte muziek; 16.00 Trio; 16.30 V. d. Jeugd
17.00 Omroepkoor; 17.25 Muzikale causerie;
18.00 Nieuws; 18.15 Felicitaties; 18.30 V. d.
Strijdkrachten; 19.00 „Denk om de bocht
19.15 Pianoduo; 19.30 „Op bezoek bij ande
ren", causerie; 19.45 Reportage: 20.00 Nieuws;
20.05 Causerie over Nationale Reclasserlngs
dag; 20.20 Sopraan en plano; 20.40 „De red
ding der menselijkheid in de crisis der hui
dige cultuur", causerie; 21.00 Verzoekprogr.;
21.35 Klankbeeld; 22.00 Buitenl. Weekoverz.;
22.15 Populaire muziek; 22.40 Causerie; 22.45
Avondwijding; 23.00 Nieuws; 23.15-24.00 Gram.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.
nws., 7.05 gram., 7.30 kron., gym.. 7.50
«ram., 8.00 nws., 8.05 conc., 9.00 nws,
9.05 gram., 10.00 Lux. Ménage en Musi-
que (VI.), 11.00 VGO kwart» v. Beetho
ven. 11.40 uit operetten v. Offenbach,
12.00 VI. Br. gram., 12.32 omr. ork., 13.00
nws., 13.15 Gerd Mertens en Mona Ba-
rany, 14.00 VGO Casinointerm,, 14.30 Fr.
Br. Deenhe rauz., 15.45 Eng. L. P- Leon
en ork., 16.15 VI. Br., verz.pr., 17.00 Fr.
Br., medel. en interv., 17.10 v. d. ziek.,
18.00 v. d. sold., 18.30 VI. Br. v. d. sold..
19.00 nws., 19.30 1. gram., 19.50 feuill.,
20.00 Fr. Br. Omr. ork., 21.00 gev. gram.,
21.30 Lux. Ie Pêle-Mêle, 22.00 VI. Br.
nws., 22.15 verzpr., 23.00 Fr. Br. gev.
conc., 23.5524.00 nws.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng. HS
nws., 7.15 Kursaal orch., 7.50 „Lift up
your hearts", 8.00 Fr. Br. nws., 8.10 conc.
9.00 Eng. LP nws., 9.10 v. d. huisvr., 10.00
Peter Keane (org.), 10.30 Wilson en
dansork., 11.00 mrs. Dale's dagb., 11.15
jnuz. couserie, 11.30 BBC Schots var. ork.
12.00 Eng HS gram., 12 30 Eng. LP Ital.
muz., 13.00 BBC Welsh orch
gev. pr., 14.00 v. d. vrouw, 14.30 VI. Br
gram., 14 45 VGO zangrecital. 15.00 ork.
Geraldo, 15.30 conc., 16.00 Fr. B. symph
Jazzmuz., 16.30 Eng. LP mijnw. ork.,
17.00 VGO sol parade, 17.30 Eng. LP Ro
binson Cleaver (org.), 18.00 Elmaan en
Bohemian Players, 18.30 Geraldo en
„String Chor", 19.00 Fr. Br. gram., 19.30
Eng. HS „Puffney Post Office", 20.00 VI.
Br. gram'., 20.15 Eng. LP „Variety Fan
fare", 21.30 muz. in miniatuur, 22.00 nws,
22.15' „Topic for to-night" 00 "*-«■
De vijf negerpriesters van de Goud
kust en de vier negeropperhoofden die
ons land bezoeken waren gisteren de
gasten van Mgr. Van Hussen, directeur
van de Pauseljjke Liefdewerken in
Den Haag.
Er staat hun een programma te
wachten, dat hun gehele dag in beslag
neemt, maar zü zijn hier om het ka
tholieke leven te leren kennen en de
dagen, die zij in Nederland doorbren
gen, hebben zij daartoe hard nodig.
Het gaat erom hier de sensus catholi-
cus te ervaren van het katholieke volk,
te proeven, dat er iets is, dat boven
het nationale beginsel uitgaat, de
grootheid te zien van de universele
Katholieke Kerk.
Mgr. Van Hussen heeft van deze ge
legenheid gebruik gemaakt iets te zeg
gen over het grote belang van een eigen
inlandse clerus, een werk, dat door de
Pauselijke Genootschappen zo zeer wordt
bevorderd en dat door de Pausen zo
sterk is aanbevolen.
Deze tijd van het overal ontluikend na
tionalisme is hét ogenblik voor de vor
ming van een inlandse clergé. En dan is
het eigenlijk toch maar droevig te moe
ten bedenken, dat slechts 1/5 van het
Nederlandse volk, dat tochzo'n grote
missieliefde heeft, lid is van de Pauselij
ke Genootschappen: Voortplanting des
Geloofs Kindsheid en S.P.L. De Pausen
hebben de deelneming aan deze Genoot
schappen zo dringend gevraagd en het
offer is zó klein, dat het voor niemand,
een bezwaar kan zijn.
Toch heeft Nederland in dit opzicht
goed werk gedaan. Reeds 1100 pries
ters zijn door Nederlanders in staat
gesteld hun studies te maken en zijn
nu als inlandse clergé in de missie
werkzaam. Nog 1175 bereiden zich op
Nederlandse beurzen op hun priester
wijding voor.
Deze priesters beamen dit. Sinds 1880
is de Missie in hun gebied werkzaam en
nu is reeds de erkenning gekomen,
doordat Rome er drie bisdommen heeft
ingesteld, waarvan één bisschop de Ne
derlandse missionaris Mgr. Paulissen uit
Maastricht is.
Father Paul Yawo vertolkte de dank
van deze mensen door te zeggen begrip
te hebben voor wat Nederland voor hun
missie had gedaan.
„Wij vertegenwoordigen heel
„Voor deze broederschap danken wij U,
zeide hij, en wij vertegenwoordigen heel
Afrika, wü- vijf priesters en vier stam
hoofden".
Ook de 52-jarige Alphons Kofi danktg
Nederland „God zond een man uit Ne
derland en hij deed ons goed, maar bid
voor ons en doe alles wat mogelijk is".
Deze man sprak geen Engels, maar het
Ewe, de taal van het land, en een der
priesters vertaalde het in het Engels.
Het opperhoofd Stephen Tamakloe
Owuzu IV vertelde ons trouwens, dat dit
gewoonlijk zo ging in zijn land. Ook als
de missionarissen hun taal spreken,
mogen zij dat in tegenwoordigheid van de
hoofden niet doen en voor het volk ook
niet. Ieder neemt dan zijn eigen tolk mee
en spreekt in zijn taal, wat dan door de
tolk wordt vertaald. Deze tolk heeft ook
weer evenals de stamhoofden zijn onder
scheidingsteken. Als de priester in de
kerk preekt, mag hij om zijn waardigheid
ook de taal der inlanders niet spreken.
Er is een tolk, die zijn preek uit het
Engels vertaalt. Zelfs als de priester de
taal van het land machtig is.
Scholen dringend noodzakelijk
Dit Togoland is nu al een kerkprovincie
met drie bisdommen. Ongeveer 400 van
de bewoners van dit land zijn ter bede
vaart naar Rome gegaan. De leken heb
ben hun eigen reis betaaid, de reiskosten
voor de priesters zün door de leken
bijeengebracht.
Als wij vragen stellen over het Katho
lieke leven daar, is er slechts één roep
en dat is de roep om scholen.
Er zijn al vele scholen en in dit opzicht
is de toekomst er hoopvol, maar er moe
ten er méér komen.
üe priesters zijn gekleed in de gebrui
kelijke kledij, zwarte toog en sjerp, maar
de stamhoofden en leken dragen hun
wollen opperkleed en zij rillen hier van
de kou. Een van hen is een beeldhouwer.
Hij vraagt ons om goudpoeder om hier
wat crucifixen en dergelijke te maken
en te vergulden. Hij heeft een flinke si
garenkist goudstof nodig voor dat werk.
Het zal wel zo moeten zijn naar de zede
van Togo. Ik beloof hem goudpoeder.
Maar als ik Is avonds informeer met de
bedoeling het te bestellen, blijkt het dat
een dergelijke hoeveelheid ƒ300,host.
Ik zal het hem morgen vertellen als hij
bij mij op bezoek komt, want hij wil eens
graag de woning van een Nederlandse
Katholieke familie zien.
Er wacht hun nog een heel programma.
Gistermiddag zijn zij de gasten geweest
van de Pauselijke Internuntius, Mgr
Giobbe, zelf een groot bevorderaar van
het Missiewerk. Dat dateert nog uit de
tijd, dat hij de directeur was van het
Italiaanse missiewerk. Mgr Giobbe heeft
dit bij dat bezoek nog een» benadrukt.
Aan het einde van de week zullen de
negerpriesters Rotterdam gaan, waar
zij ook op het bureau van „De Maasbode
zullen worden ontvangen. Daarna komen
nog Amsterdam en Brabant aan de beurt.
En aan het einde van deze maand zullen
zij naar Engeland reizen om vandaar naar
hun vaderland terug te keren.
F. S.
(Vergadering van 14 Juni)
Nadat nog in de avondvergadering van
Dinsdag bij de artikelsgewijze behandeling
van het wetsontwerp Financiering Weder
opbouw Publiekrechtelijke lichamen een
groot aantal amendementen kon worden
afgedaan, omdat zij óf werden ingetrokken,
óf door minister Lieftinck werden over
genomen, begon de vergadering van gis
teren met een soort vertrouwvol beraad
tussen minister Lieftinck en de Kamer.
Dat ging natuurlijk over art. 18 en in ver
band daarmee ook over art. 12, dat daar
mee verband hield. Zoals wjj in ons vorig
overzicht reeds schreven, had de Kamer
bezwaar tegen dit artikel, daar het tegen
de Grondwet zou zijn.
Immers met dit artikel werd een wij
ziging gebracht in de reeds aangenomen
Advertentie
•n vi"",
•1
wet op de Materiële Oorlogsschaden zon
der dat de Raad van State hierin was
gekend.
Minister Lieftinck 9telde hiertegenover,
de bevrijdende werking in de wet op de
M. O. Het aantal uitkeringen ten aanzien
van welke de bevrijdende werking gold,
was voldoende bekend. Ten aanzien echter
van art. 93 van de wet M. O. was twijfel
gerezen over de toepassing. En nu had de
minister niets anders gadaan, dan zijn be
doelingen t.a.v. dit art. 93 hier nog eens
te verduidelijken.
Toen was er op de valreep een amen
dement-De Haas gekomen, dat her
opening van de besprekingen over art.
12 noodzakelijk maakte, daar dit ver
band hield met art. 18. Hierover moes
ten nu minister Lieftinck en de Kamer
blijkbaar eerst nog eens van gedachten
wisselen.
Intussen ging de Kamer met de agenda
voort, terwijl minister Lieftinck met een
aantal Kamerleden in druk gesprek was
gewikkeld. Minister Teulings sprak over
het salaris en over de taak der staats
secretarissen en inmiddels zag men minis
ter Lieftinck van het ene Kamerlid naar
het andere wandelen om de kwestie van
art. 18 op te lossen. Toen aan het einde
der vergadering de behandeling van dit
wetsontwerp werd hervat, bleek de zaak
te zijn opgelost. Minister Lieftinck kwam
met een nota van wijzigingen op art. 12
en 18. De strekking daarvan was, dat de
nadere verduidelijking in dit wetsontwerp
niet geldend zou zijn voor art. 93 van de
wet op de Materiële Oorlogsschade.
Hiermede was de heer De Haas (K.V.P)
en mét hem de Kamer het eens en
hij trok dus zijn amendement in.
Minister Lieftinck had nog gezegd, dat
hij in dat geval een wijziging zou voor
stellen op art. 93 van de wet M. O., maar
prof. Gerbrandy zei, dat hij zich, wat deze
wijziging betreft, alle vrijheid wenste
voor te behouden. Alleen de heer Hoog-
carspel (C.P.N.) bevredigde deze oplos
sing niet. Hij bleef tegen art. 18. Maar
het wetsontwerp in zijn geheel werd
z. h .st. aangenomen. Ook door de heer
Hoogcarspel.
Bij een wijziging van het negende hoofd
stuk H der Rijksbegroting 1949 maakte
alleen de heer Gortzak (C.P.N.) enige be
merkingen, vooral over de D.U.W.-werken
en de werkloze sigarenmakers, die in de
D.U.W. grondwerk moesten doen. Minister
In 't Veld zette hierop nog maar weer
eens rustig de moeilijkheden rond de
werkloosheid uiteen.
Slechts de samenvoeging van de ge
meenten Werkendam, De Werken en
Sleeuwjjk leverde toen nog een kort de
bat op. Het kwam eigenlijk neer op een
oratio voor Sleeuwijk, maar minister Teu
lings zette uiteen, dat waar samenwerking
noodzakelijk was, men beter tot samen
voeging kon overgaan. In een apart Sleeu
wijk zag de minister geen heil. Bovendien
zou door deze samenvoeging één krach
tige gemeente aan de rand van de Bies-
bosch ontstaan. Ook dit wetsontwerp werd
daarna z. h. st. aangenomen.
F. S.
39)
Ze verschrok .want Albert was naast
haar komen staan en zei:
De rekening zal niet zwaar zün.
Liefde vergeeft alles en mevrouw Bac
ker heeft de graaf toch lief gehad.
Die hem liefgehad?
Een spotlach klonk op.
Was die geen vrouw geweest met
een warm hart en een weifelende hand,
dan had ze hem allang vermoord voor
dat
Hanna zweeg, zij hulde zich huiverend
in haar sjaal, keek nog eens schuw naar
13.45 Lux j,et graf en was gereed om weg te gaan.
™- Arme Marie. God schenke u de
vrede, waarvan men u op aarde heeft
beroofd lispelde zij.
Albert volgde haar. Toen zij het kerk
hof verlaten hadden en door de velden
gingen, bleef hij plotseling staan en zei
vastberaden
Hanna, van het leven en de dood
van die vrouw weet je méér dan je
zeggen wilt. Wie was zij, en waarin be
staat het geheim, dat haar leven ver
duisterde? Ik vraag je dit niet uit louter
na. Ik wil het
recht laten zegevieren.
22.20 Stone
en ork., 23.00 voordr., 23.15 John Madin I nieuwsgierigheid, Hanna.
(org.) 23.56-24.00 nws. 1
Een huivering door trilde het lichaam
van de blinde. Zij richtte haar doffe ogen
°P de jonge tuinman, als kon zü nog op
zijn gezicht lezen. Angst en voldoening
streden blijkbaar in haar binnenste.
Doch haar mond bleef gesloten.
Nu. Hanna, antwoord eens Je bent
een brave vrouw en je wilt mü daarbij
toch wel helpen?
Zij schudde langzaam het hoofd.
Neen. Er zal geen woord over mün
lippen komen. De doden en de leven
den heb ik met een heilige eed gezwo-
rn, te zullen zwijgen; en had ik gewe
tenwie je bent, ik zou je niet heb
ben verzocht, mü naar het graf te bren
gen.
Hanoa, heb je zoeven aan het graf
van mevrouw Backer niet gezegd: „Arme
Marie, wat je wilde kan niet gebeuren?"
Waarom weiger je, mij te helpen om de
wil van de dode, die je liefhad, te ver
vullen?
Ik heb ook gezegd: „Arme Marie, ik
kan je niet helpen!" Neen, van mij zul
je niets te weten komen van dat schrik
kelijk geheim. Wil God, dat alles aan het
licht komt, dan zal Hü zelf daarvoor
wel zongen; ik heb er 't recht niet toe.
Maar, Hanna, God wil het! Als Zijn
werktuig ben ik naar Grauenegg geko
men.
't Is mogeiyk, dat het Gods wil is.
Maar dan zal Hij zelf je helpen. Wat mü
betreft, het enige, wat ik met een zuiver
geweten kan doen, is: zwygen en je niets
in de weg leggen.
1 Maar zo ver zal je zwijgen toch niet
gaan, dat je mij niet wil zeggen, wie
zekere Josefa Kögler was en wat er van
haar is geworden?
Hanna verschrok weer. Toch antwoord
de zü, zonder een zweem van aarzeling:
Zij was mijn zuster en is ruim twin
tig jaar geleden gestorven.
Waaraan?
Aan bloedvergiftiging, die zü bü de
uitoefening van haar beroep had opge
daan. Zij was eerst ziekenverpleegster en
hield later te Graz een pension voor zieke
dames, die van elders kwamen en niet
naar een ziekenhuis wilden. Een van die
dames werd wegens kanker geopereerd
en by de verpleging liop Josefa een in
fectie op, waaraan zij gestorven is.
Dank je.Was het een groot pen
sion?
Neen, maar 'n paar kamers. De prijs
was nogal hoog, zodat alleen welgestelde
personen gebruik konden maken van het
pension, dat een uitstekende naam had.
Dit kan iedere dokter, die er gewerkt
heeft getuigen.
Ik twü'"d er niet aan.... Was het
pension of de kliniek ook voor
kraamvrouwen ingericht?
Ja, enigszins, maar die kwamen er
hoogst zelden.
GoedEn nu, om op onze zaak
terug te komen, wees zo goed, mij althans
nog één ding te zeggen: Is majoor von
Grauenstein betrokken bij de dubbele
moord op zijn broeder en die op mevrouw
B&cker?
Daar weet ik niets van en ik wil er
ook niets van weten,
Houd je hem voor een rechtschapen
mens?
Ja.
Heeft hij iets uit te staan met het
geheim van mevrouw Backer?
Hanna aarzelde een ogenblik.
Jaantwoordde ze toén.
En gravin Renate?
Hanna schudde zenuwachtig het hoofd.
Je vraagt te veelte veelIk
voel de stenen van 't kasteelplein onder
mijn voeten.Laat me alléén naar mijn
kamer gaan en heb je een beetje medelij
den met een oude, ongelukkige vrouw,
vaag mü dan niets meer. 't Is hard ge
noeg, zijn leven lang zo iets te dragen
Zij sloeg mét vaste tred links af naar
de ingang van het, kasteel en verdween in
de vestibule.
Albert keek haar een ogenblik teleur
gesteld na. Daar ging zij heen, de enige,
die misschien door één woord al de raad
sels had kunnen oplossen, en zü ver
schanste zich achter het zwijgen, haar
opgelegd door een eed!
Was hij vruchteloos als tuinmansknecht
naar Grauenegg gekomen? Silas Hempel,
want niemand anders dan hij verborg
zich achter het slimme masker van de
opgeruimde Albert voelde zich moe
deloos.
De stem van zijn baas wekte hem uit
zün mijmering.
Albert, je kunt naar de oranjerie
gaan en de bloemen halen, dié ik voor de
kamer van mevrouw de gravin bij elkaar
heb gezocht.
Komt in orde, Lenke.
Breng ze onmiddellijk naar boven. Ik
zal intussen voor de kamer van freule
Rita zorgen.
't Was de eerste maal dat Hempel de
voet zette in de privé-vertrekken der
gravin, toen hü vijf -minuten later, ge
volgd door een jongen, die de bloemen
droeg, boven kwam.
De kamers een slaapvertrek en een
werkkamer waren door fluwelen gor-
dünen, die maar weinig licht doorlieten,
in een somber halfduister gehuld. In
weerwil van de kostbare tapijten en meu
bels heerste er in de kamers een kille
atmosfeer, die onaangenaam aandeed.
Albert ging naar een sierlijk dames-
schrijftafeltje, waarbovèn het levensgroot
portret van een bejaard heer hing.
Zeker het portret van de graaf?
vroeg hy.
Lenke knikte.
Ja hü heeft het twee jaar geleden
voor de gravin laten maken.
Lijkt het goed?
Uitstekend! Trek voor trek: zó zag
de arme man er uit.
Hempel verdiepte zich in het portret.
Het was een deftig, goed geconserveerd
heer op leeftijd: fletse ogen, een scherpe
arendsneus en dun grüs haar boven een
nog al smal voorhoofd.
Hoe langer Silas het portret bekeek, des
te minder onbeduidend kwam de blik
hem voor. Neen, wanneer men zich niet
tot een oppervlakkige beschouwing be
paalde, las men in die fletse grijze ogen
vastberadenheid, geest- en wilskracht. En
om de smalle lippen lag een harde trek.
(Wordt vtrvolgd.)
Voor de vierdemaal in de geschiedenis
van de Teiegraaf-beker, wedstrüden da
terend van 1898, heeft Triton beslag ge
legd op deze fel-begeerde prüs, welk suc
ces des te eervoller is, daar het werd ver
kregen met de B-Acht.
Precies als de dag te voren in de heat
tegen Nereus, ging Triton voortreffelük
weg, nam terstond aen voorsprong, ver
grootte die op de binnenbochten en weer
stond de hardnekkige aanvallen der Am
sterdammers als zü de buitenzede van 'n
bocht roeiden. Wat de vorige dag Nereus
deed, heeft nu Willem III gedaan, name
lijk de binnenkant van het Omval-piket
genomen, doch Triton lag vóór en bleef
vóór om tenslotte gedecideerd te win
nen met circa twee lengten.
Over het geheel had Triton een Jioger
baantempo, een verschil van twee i drie
slagen. Triton's tempo variëerde van 31
tot 33, dat van Willem III kwam hoog
stens tot 32. Duidelük was de prachtige
lichamelüke conditie der studenten, ver
bluffend goed jhet lange uitroeien, de
rustige recover en de lichte slag. De
vraag is gemotiveerd: als deze B-ploeg
al zulk geducht roeien toont, wat moet
dan de Oude Acht wel presteren!
De regeling van de züde van orga
niserende vereniging „De Hoop" was in
de puntjes verzorgd en ook de waterpo-
litie verleende thans alle medewerking,
zodat de race volkomen tot haar recht
kon komen. Bü Willem III viel vooral het
prachtige werk van de beide slagen, de
Tsjech Petricec en de Nederlandse skiff
kampioen Neumeier op.
De rijden waren bijzonder goed, waar
toe het goede roeiwater büdroeg, name
lijk: Triton 15 min 13% sec; Willem III
15.19%.
Woensdag werd de eerste étappe van
de Ronde van Belgisch Limburg voor
amateurs gereden, welke Van Hasselt
naar Beringen, over een afstand van 150
km ging. De uitslag van deze étappe
luidt:
1. Pansar (België) 3 uur 51 min. 35 sec;
2. Brutin (België); 3. van de Casteel
(België): 4. Schouben 3 uur 52 min. 0.8
sec.; 5. Schavvon (België).
Het ploegenklassement ziet er als volgt
uit:
1. Limburg A 15 uur 28 min 23 sec.; 2.
Antwerpen en West-Vlaanderen 15.28.41;
4. Oost-Vlaanderen 15.29.14: 5. Limburg
B. 15.29.17; 6. Brabant 15.29.28; 7. Luik-
Luxemburg 15.29.57: 8. Henegouwen—
Namen 15.41.56; 9. Nederland 16.16.32.
De finale van het internationaal mili
tair voetbaltournooi, welke op het HBS-
terrein te 's Gravenhage tussen Italië
en België werd gespeeld, werd met 21
door Italië gewonnen.
Op de Buffalo-baan is te Parijs een
z.g. revanche van BordeauxParijs ver
reden achter Derny-motoren over 100 km.
De Fransman Idee werd eerste geklas
seerd in 1 uur 55 min. 40 sec. met wiel
voorsprong op Wim van Est. Derde werd
Gaudin en vierde, op twee ronden, Le
Strat.
De meeste toeschouwers waren het met
deze beslissing niet eens: zij hadden Van
Est als eerste over de streep zien gaan.
Het bestuur van de Belgische Wieler
bond heeft de ploegen bekend gemaakt,
die zullen deelnemen aan de Tour de
France.
A-ploeg: Blomme, Couvreur, Dupont,
Hendrikx, Impanis, Lambrecht, Ockers,
Schotte, Van Ende en Verhaert.
B-ploeg: Baeyens, Close. Demulder,
Dubuisson, Storms, Verschueren.
Reserves: Bogaerts, Breuer. De Rijcke,
Gyselinck, Peeters, Van Brabant.
Bij wedstrijden te Tartuban heeft Heino
Lipp zijn Europees record kogelstoten,
gevestigd in Januari 1947, van 16.73 m.
op 16.90 meter gebracht
Waterpolo-competitie
l—11; Neptunus (Arnhem)— R.Z.C. 2
D.W.R.—G.Z.C.
2.