Opleiding van onderwijzers in nieuwe banen Kweekschoolcursus in „leer- kringen" verdeeld R Nieuwe, grote hulp op wasdag Negerpriesters danken Nederland WEDEROPBOUW OPENBARE HONIG'S de mjn gnjs iSport'Varia van overal LICHAMEN Minister Lieftinck vond een oplossing in t Uit de sportwereld ADIO programma Canada wenst nieuw beraad over atoom energie Vliegtuig in wildernis neergestort ■J Opzienbarende toepassing van Actief Wit De Paus houdt zich fit op een home-trainer Geen beter bindmiddel voor Uw groenten en sausen dan Honig's Maizena A Triton wint de Telegraaf-beker DONDERDAG 15 JUNI 1950 PAGINA 3 FINANCIËLE GELIJKSTEL LING VOOR BIJZ. KWEEKSCHOOLONDERWIJS Onderwijzersacte na 3 jaar vakstudie Daarna begint de eigenlijke vakstudie, waarvoor, naar de mening van de minis ter, drie jaren nodig zijn. Alsdan kan de akte van onderwijzer worden behaald, welke tevens het recht verleent om tot hoofd ener school te worden benoemd. Toelatingseisen VOORMALIGE MUNITIE OPSLAGPLAATSEN niet voldoende gezuiverd? SENSATIONELE TRIOMF TOCHT Afrika' 11 MEN MOET DE TOUWTJES NOOIT TE STRAK SPANNEN door HRUSCHKA Willem III gaf goed partij RONDE VAN BELGISCH LIMBURG ITALIË WINNAAR VAN HET MILITAIR VOETBALTORNOOI VAN EST TWEEDE TE PARIJS BELGIE IN DE TOUR DE FRANCE EUR. RECORD KOGELSTOTEN Verschenen is een wetsontwerp, dat nieuwe regelen omvat voor de oplei ding van onderwijzers en onderwijze ressen. De kweekschool zal volgens dit wetsontwerp een cursus van vijf leerjaren geven, verdeeld over drie „leerkringen". De eerste leerkring; die uit twee leerjaren bestaat beoogt de algemene vorming van de leerling, de tweede leerkring, die eveneens'1 leerjaren duurt, heeft de vorming van de leerling als toekom:stig onderwijzer op het oog en de derde lccrkrin? welke uit een leerjaar be- lult heeft ten doel, voortbouwend op de reeds verkregen practische vorming, de leerling nader vertrouwd te maken met de lagere school. Belangrijk is in dit wetsontwerp ook, dat het rechtsgelijkheid wil verwezen lijken tussen het openbaar en bijzonder kweekschoolonderwüs. In de memorie van toelichting wordt o.a. gezegd, dat de sohool voor Uitgebreid Lager Onderwijs (ULO) bij uitstek het voorportaal voor de kweekschool is. Er is' geen overwegende grond om deze toe gangsweg tot de onderwijzersopleiding uit te schakelen- Het is noodzakelijk, dat na hét Uitge breid lager onderwijs de algemene ont wikkeling in de kweekschool voortgang vindt. Daartoe dient de eerste leerkring, zoals deze in het wetsontwerp wordt voorgesteld. In deze leerkring zal er ,na?^ moeten worden gestreefd aansloitcno a het onderwijs, dat de teerlmg v^rdien heeft genoten, de verworven kennis en vaardigheden van de leerlingen te ver diepen en te verruimen. De tegenwoordige splitsing in „akte van onderwijzer" en „Akte van hoofdonder wijzer" behoort in beginsel te vervallen. De minister stelt voor de eigenlijke vakstudie uit twee gedeelten te doen be staan: een eerste gedeelte van twee jaren (tweede leerkring) en een tweede van een jaar (derde leerkring). Alleen zij, die beide gedeelten hebben doorlopen, kunnen worden geacht be voegd te zijn. Zij zijn benoem baar aan alle soorten val lagere scholen en, behoudens de eis van een aantal practijkjaren, ook zonder meer benoembaar tot hoofd enerscno Degenen, die slechts het eerste gedee van de vakstudie hebben volbracht derhalve als met-volledig bevc^gdmoe- ten worden aangemerkt, zijn s een noembaar tot onderwijzer sohool voor gewoon lager onderwijs. Willen zij tot onderwijzer aan een sohool voor voortgezet gewoon lager onderwijs of uitgebreid lager onderwijs worden benoemd, dan zullen zij eerst hun vakstudie dienen af te maken. De derde leerkring opent daartoe- de gelegenheid. In deze leerkring wordt de band met de kweekschool wat losser. De leerling gaat kennis nemen van de meest voorkomende typen van scholen voor la ger onderwijs. Hij zal een nader te be palen tijd aan een school van elke soort moeten doorbrengen en daarbij de taken vervullen, welke de directeur van de kweekschool in overleg met de leraar in de opvoedkunde hem opdraagt. Gelijk uit het ontwerp blijkt, worden voor de toelating tot de eerste klasse van de kweekschool in de toekomst geen an dere eisen gesteld dan die, welke daar voor thans gelden. De huidige mogelijk heid om na een toelatingsexamen tot de tweede klasse dier school te worden toe gelaten is evenwel afgesneden. De toelating tot de derde klasse, d.i. de eerste klasse van de tweede leerkring, van degenen die 'n Hogere Burgerschool, een gymnasium of een in dit verband ge lijkwaardige onderwijsinrichting hebben doorlopen, volgt uit de opbouw van de school in drie leerkringen, waarvan de eerste de algemene vorming der leerlin gen afsluit. Ten aanzien van de eisen voor een be noeming tot leraar aan een kweekschool meent de minister, dat hier dezelfde ei sen moeten worden gesteld als die, welke gelden bij benoeming tot leraar aan een school voor voorbereidend Hoger of Mid delbaar Onderwijs. Voorgeteld wordt de bezitter van lagere Middelbaar-Onder- wijsbevoegdheden op één lijn te stellen met de voor het Middelbaar Onderwas volledig bevoegde leraar. Het onderhavige wetsontwerp beoogt tevens de financiële rechtsgelijkheid tussen het openbaar en het bijzonder kweekschoolonderwüs, welke de wet sedert 1920 wenst, maar welke tot op heden, ondanks de vele daartoe ge dane pogingen, nog altüd niet is tot stand gekomen, te verwezenlijken. De financiële gelijkstelling zal, wat de kosten van exploitatie betreft, geen ver hoging van uitgaven voor het rijk met zich mede brengen. Tegenover het be drag van de hogere uitgaven voor de maeriële kosten staat een ongeveer ge lijk bedrag aan schoolgelden, welke ten bate van het rijk zullen komen. Als nieuwe post komt de rentevergoe ding voor de gebouwen der gesubsidieer de kweekscholen. Gaat men uit van een gemiddelde waarde van 60.000 en een rente van 3%%, dan bedraagt de rente vergoeding aan deze scholen in totaal 62 x 2100 130.200. De minister is verder van oordeel dat een rsdBlijkc vcr^o^dins ib uitzicht dient te worden gesteld voor de onderwijzers van het lager onderwijs, die belast zijn met de practische oefening van de leer lingen van de kweekschool. Indien deze vergoeding op 1 per uur zou worden bepaald en iedere onderwijzer 2 leerlin gen tegelijk in zijn klasse heeft, is bij het tegenwoordige aantal vereiste uren van practische oefening een bedrag no dig van 144.000. De totale kosten van het onderhavige wetsontwerp bedragen dus 130.200 144.000 274.200. Is het de minister bekend, dat bij de felle brand, die 12 Juni j.l dertig ha. bos en heide, gelegen onder de gemeente Veldhoven (N.-Br.) is de as legde, op het terrein van de brand de aanwezig heid werd geconstateerd van op de voor- malige geallieerde munitiedump achter, gebleven granaten en patronen, die niet alleen krachtig tot de aanwakkering van het vuur hebben bijgedragen, doch ook het blussingswerk zeer gevaarlijk maak ten? Zo luidt een vraag van het Tweede- Kamerlid de heer Van der Zanden (KVP) aan de minister van Oorlog. Vragensteller, die vreest, dat ook el ders in het land een dergelijk voorval zou kunnen plaats vinden informeert verder of de minister niet van oordeel is, dat de aanwezigheid van deze explo sieve stoffen op onvoldoende zuivering van 't betrokken terrein wijst en zo ja of de minister dan bereid is te bevorde ren, dat op korte termijn ae nodige maatregelen zullen worden getroffen ter naderecontrole van voormalige muni tieopslagplaatsen De Canadese regering dringt er bij de regeringen der andere Westerse landen op aan, dat pogingen zullen worden on dernomen, om de commissie voor de atoomenergie der Ver Naties, wier werk zaamheden thans zijn verlamd door de weigering der sovjet-gedelegeerden tot het bijwonen van vergaderingen waarop ook het nationalistische China is verte genwoordigd, weer aan het werk te krij gen, aldus heeft Pearson, de Canadese minister van buitenlandse zaken bekend gemaakt. Pearson verklaarde, dat de regerin gen der vier westerse landen ervan over tuigd zijn éen contröle-stelsel te hebben uitgewerkt, dat in de practijk zou vol doen. Een eenmotorig Norseman vliegtuig is bij de grens van Ethiopië en Somali- land neergestort, waardoor zes Amerika nen o.w. een vrouw en een kind in de wildernis, waar leeuwen en luipaar den leven, terecht gekomen zijn. In een slechts zwak waar te nemen radioboodschap werd meegedeeld, dat al len in leven zijn. Het toestel zou volko men versplinterd zijn. Ethiopische vlieg tuigen zijn uitgezonden om naar 't vlieg tuig te zoeken. Gistermiddag is voor de ingang van het Merwede-kanaal op een woonarkje, dat op weg was van Lemmer naar Rotter dam en gesleept werd door de Shell 25, door een onverwachte manoeuvre van de sleepboot, tengevolge waarvan de sleep kabel strak kwam te staan, een man over boord geslagen en verdronken. Het slacht offer, afkomstig uit Vlaardingen, was va der van drie kinderen. Advertentie Alle lezeressen kennen natuurlijk het ene of het andere zelfwerkende was middel. De verbreiding van het zelf werkende wasmiddel betekende indertijd een uitkomst. Boenen en wrijven ver vielen geheel. Thans echter is het zelf werkende wasmiddel in een nieuw stadium gekomen. Dobbelman in Nijmegen slaagde erin, haar Casrtella Zelfwerkend Wasmiddel geheel nieuwe eigenschappen mee te geven door de toepassing van Actief Wit. Dit maakt het de huisvrouw mogelijk de methode van het optisch bleken toe te passen: een werkwijze, die vroeger alleen door scheikundigen kon worden toegepast. De resultaten over treffen iedere verwachting. De was wordt vele en vele malen helderder. Wit goed glinstert U tegen, kleuren worden als nieuw, weefsels worden soepel en zacht. Wie met het verbluffend effect van Castella kennis maakt, verwondert zich niet over de sensationele triomf van dit nieuwe wasmiddel. Het is algemeen bekend, dat de H. Vader iedere dag oefeningen maakt om zich in goede lichamelijke conditie te houden. Tot voor kort maakte hij zelfs iedere dag gebruik van een z.g. home trainer (stilstaande fiets). Het verwondert dan ook niemand, dat de Paus, die zeer goed de waarde van de regelmatige sport beoefening kent, zich voor de verrich tingen van de groten in de sportwereld interesseert. Deze belangstelling is bij talrijke audiënties gebleken. Ook de dage lijkse berichten in de kranten over de sportgebeurtenissen volgt de H. Vader met interesse. Onlangs voerde hij nog op een audiëntie aan 3000 motorrijders een gesprek over de toestand van Fausto Coppi, wiens ongeluk Hem zeer had ge schokt. In een telegram aan Coppi heeft Paus Pius XII de wielrenner na zijn on geluk Zijn medeleven betuigd en hem Zijn Apostolische Zegen geschonken. EN DUSPER BOOT. Om in Italië te blijven: keeper Moro en spil Parola (beiden van een klasse die men elders vermoedelijk op heel het Con tinent tevergeefs zoekt) hebben hun zin gekregen. Zij alleen wilden niet naar Rio vliegen, de rest wilde wel. „Dan blijven jullie maar thuis", meende de Italiaanse voetbalbond. Maar Moro en Parola zijn nu eenmaal Moro en Parola (van een klasse enzen dtisgaat heel de Italiaanse voetbalploeg per..., boot'. GEEN ONDERONSJES. Wanneer in de toekomst een titelge vecht om een wereldkampioenschap bok sen zal worden gehouden, zullen daarin door de oppermachtige Amerikanen ein delijk ook eens de Eiliropese boksleiders worden gekend. Mischien worden we nu dan verlost van de kuiperige Yankees onderonsjes om de wereldtitels. Misschien houdt dan ook het gesol met drie we reldkampioenen in hetzelfde gewicht eindelijk eens op. „ZULLEN WE RUILEN?» Denis Compton is een beroemd Engels sportman, internationaal van groot for maat in voetbal en cricket. Nu loopt Denis de Grote met een „knietje". Heel Engeland op de achterste benen; de kranten, die zich uitputten in nieuws over „De Knie", worden op straat uit de handen der ver kopers gerukt, en iedereen zit in zak en as, omdat Denis deze zomer waarschijn lijk niet meer in internationaal cricket kan uitkomen. Hij wordt overladen met brieven, fruitmanden en andere presen tjes. Maar hoor:zelfs is een van zijn bewonderaars zo ver gegaan om Denis zijn gezonde knie in ruil voor diens zieke aan te bieden....! „VOOR DE DOKTER!" In de tenniswereld raakt men voorlopig niet uitgesproken over „de sensatie van Parijs", toen daar de Australische crack Frank Segdman, de grote favoriet voor Wimbledon (officieus wereldkampioen schap), door een onbekend Amerikaantje, nr. 24 in de States, zonder pardon met 2—6, 61, 36, 6—4, 75 in een der voorronden om het Franse kampioenschap werd uitgeschakeld. Een onbekend Ame rikaantje, deze Irwin Dorfman, maar er waren daar in Parijs méér van die onbe kende Yankees die het de Europese en Australische grootheden danig lastig maakten. Favoriet Segdman weet zijn verrasende nederlaag aan een verzwikte pols. „Voor de dokter ermee", zei men in Parijs. Maar de Roentgen-foto wees niets uit. En sindsdien heeft men in de tennis wereld genoeg stof om te praten. Met één slag is nu Patty, die toen in plaats van Segdman de Franse kampioens titel won, meteen ook de grote man voor Wimbledon. MATTHEWS NAAR RIO. It's Matthews, MATTHEWS, MAT THEWS". Zo bracht in een driedubbele kop een Engels blad het bericht, dat de „oude" Stanley Matthews, de allergeniaal- ste voetballer van ale tijden, eindelijk, ondanks zijn leeftijd en grillige vorm, toch weer door de Engelse keuze-com missie in genade is aangenomen en is op penomen in het Engelse elftal voor de wereldkampioenschappen te Rio de Ja neiro (die over twee weken beginnen). En over die terugkeer van Matthews de Geweldige is iedereen in Albion opge togen. Maar er zijn ook schaduwen: Tom my Lawton, door publiek en spelers nog altijd als de beste midvoor beschouwd, is niet uitgenodigd en moet in Notting ham blijven; en Neil Franklin, nummer 1 van de stopperspillen, is enige weken ge leden verhuisd naarColumbia, waar hij voor de club Santa Fé in de hoofdstad Bogota uitkomt. Daar missen de Engelsen twee cracks aan. Dat van Tommy Lawton is force majeure van de K.C. Maar het vertrek van Franklin (wel naar Zuid- Amerika maar niet naar de Zuid-Ameri kaanse stad die thans voor de voetballers de stad der steden is: Rio) neemt de Engelsman de speler hoogst kwalijk. Enfin, men hoopt nu maar, dat de al 3d jaar oude Stanly Matthews dat wereld kampioenschap voor de leermeesters van het voetbal gaat veroveren. In hun hart zijn de Engelsen wel bang. Voor de oorlog teruggetrokken in hun ongenaakbare „splendid isolation" (zo van „wij zijn te goed om ons spelpeil in ontmoetingen met andere landen te laten bederven") hebben zij toen nooit aan de drie tour- nooien om het wereldkampioenschap (winnaars Bolivia, Italië en Italië) mee gedaan. En nu zij voor het eerst dan wel meedoen, verdraagt hun standing niet anders of zij zullen nu die titel verove ren ook. Maar dat zit nog.Dit zijn de 21 uitverkorenen: doel: Bert Williams (Wolverhampton) en Ted Ditchburn (Tot tenham); achter: Alf Ramsey (Totten- ham), Johnny Aston (Manchester United), Laurie Scott (Arsenal), Bill Eckersley (Blackburn); middenlinie: Billy Wright (Wolverhampton), Laurie Hughes (Liver pool), Jim Dickinson (Portsmouth), Bill Nicholson (Tottenham), Jim Taylor Ful- ham), Willie Watson (Sunderland), Henry Cockburn (Manchester United); voor hoede: Jack Milbum (Newcastle), Stan Mortensen (Blackpool), Roy Bentley (Chelsea), Wilf Mahnion (Middlesbo- rough), Tom Finney (Preston)Stan Mat thews Blackpool), Eddie Baily (Totten ham) en Jim Mullen Wolverhampton de manager van het gezelschap is de be kende Arsenal-manager William Winter- bottom. WIJ SLAPEN NOG MEER. Goed nieuws voor de slapers. Jack Hol den, 43 jaar en een der grootste lange- afstandlopers van de laatste twintig jaar, en Maureen DysonGardner, 22 jaar, ge trouwd met haar trainer Geof Dyson, moeder van een kindje van bijna een jaar, balletdanseres en hordenloopster, op de 80 meter horden samen met onze Fanny BlankersKoen houdster van het wereld record, een der beste athleten van Enge land na de oorlog, troef op de Ol. Spelen van '48 maar een nog grotere troef op die van '52. Twee top-athleten dus, wier woord voor hun mindere broeders en zusters in de sport wel interessant is. Wel, zowel Jack Holden als Maureen Gardner hebben verklaard: slapen is voor een sportman (vrouw) zeer belangrijk. Jack slaapt 8 en Maureen 10 uur per dag. Slaap is een van de allerbelangrijkste vereisten voor een goede lichamelijk conditie, menen zij. En Maureen voegde er aan toe: Ik geloof dat te veel mensen te wei nig slapen en dat is in het algemeen zeer ongezond. Toen Uw varia-schrijver dat las, besloot hij zich de volgende ochtend nóg eens een keer om te draaien. VRIJDAG 16 JUNI. HILVERSUM I (402 M.) 7.00—24.00 NCRV, 7.00 Nieuws; 7.15 Gewijde muziek: 7.45 Een woord voor de dag; 8.00 Nieuws en weerber. 8 15 Gram.; 9.15 V d. zieken; 9.30 Waterst. 9.35 Gram.; 10.30 Morgendienst; 11.00 Gram. 1115 Viool en piano; 11.45 Gram.; 12.00 Mari- nierskapel; 12.33 Koorconc.; 13.00 Nieuws- 1315 Promenade-ork en solist; 14.00 Blaas- kwintet en piano; 14.30 Gram.; 14.40 Voor dracht; 15.00 Cello-recital; 15.25 Gram.; 15.40 Voordracht: 16.00 Kamerork.; 17.00 „Wetens waardig allerlei"; 17.30 Friese causerie; 17.46 Orgel; 18.15 Causerie; 18.30 Kerkkoor; 18.45 Causerie; 19.00 Nieuws en weerber.; 19.15 Regeringsuitz.; 19.35 Gram.; 19.40 Radiokrant 30.00 Nieuws; 20.05 Causerie over de Nationale Reclasserlngsdag; 20.20 Radio Philh. ork. en solist; 21.20 Causerie; 21.40 Lichte muziek 22.05 Gram.; 22.30 Koor, ork. en solisten, 22.45 Avondoverdenking; 23.00 Nieuws; 23.1524.00 Gramofoonmuzlek. HILVERSUM II (298 M.) 7.00 VARA, 10.00 VPRO, 10.20 VARA, 12.00 AVRO, 16.00 VARA 19.30 VPRO, 21.00 VARA, 22.40 VPRO, 23.00— 24.00 VARA. 7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymn.7.30 Gram. 8.00 Nieuws en weerber.; 8.18 Gram.; 8.50 V. d. vrouw; 9.00 Gram.; 10.00 Causerie; 10.05 Morgenwijding; 10.20 Gram.; 10.30 V. d. vrouw; 10.45 Alt en piano; 11.05 Radiofeuille ton; 11.20 Gram.; u.30 Orgel; 12.00 Dansmuz. 12.33 Sportpraatje; 12.45 Gram.; 13.00 Nieuws 13.15 Lichte muziek; 13.50 V. d. vrouw; 14 00 Gram.; 15.00 Voordracht; 15.20 Gram.;4 15.30 Lichte muziek; 16.00 Trio; 16.30 V. d. Jeugd 17.00 Omroepkoor; 17.25 Muzikale causerie; 18.00 Nieuws; 18.15 Felicitaties; 18.30 V. d. Strijdkrachten; 19.00 „Denk om de bocht 19.15 Pianoduo; 19.30 „Op bezoek bij ande ren", causerie; 19.45 Reportage: 20.00 Nieuws; 20.05 Causerie over Nationale Reclasserlngs dag; 20.20 Sopraan en plano; 20.40 „De red ding der menselijkheid in de crisis der hui dige cultuur", causerie; 21.00 Verzoekprogr.; 21.35 Klankbeeld; 22.00 Buitenl. Weekoverz.; 22.15 Populaire muziek; 22.40 Causerie; 22.45 Avondwijding; 23.00 Nieuws; 23.15-24.00 Gram. RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br. nws., 7.05 gram., 7.30 kron., gym.. 7.50 «ram., 8.00 nws., 8.05 conc., 9.00 nws, 9.05 gram., 10.00 Lux. Ménage en Musi- que (VI.), 11.00 VGO kwart» v. Beetho ven. 11.40 uit operetten v. Offenbach, 12.00 VI. Br. gram., 12.32 omr. ork., 13.00 nws., 13.15 Gerd Mertens en Mona Ba- rany, 14.00 VGO Casinointerm,, 14.30 Fr. Br. Deenhe rauz., 15.45 Eng. L. P- Leon en ork., 16.15 VI. Br., verz.pr., 17.00 Fr. Br., medel. en interv., 17.10 v. d. ziek., 18.00 v. d. sold., 18.30 VI. Br. v. d. sold.. 19.00 nws., 19.30 1. gram., 19.50 feuill., 20.00 Fr. Br. Omr. ork., 21.00 gev. gram., 21.30 Lux. Ie Pêle-Mêle, 22.00 VI. Br. nws., 22.15 verzpr., 23.00 Fr. Br. gev. conc., 23.5524.00 nws. RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng. HS nws., 7.15 Kursaal orch., 7.50 „Lift up your hearts", 8.00 Fr. Br. nws., 8.10 conc. 9.00 Eng. LP nws., 9.10 v. d. huisvr., 10.00 Peter Keane (org.), 10.30 Wilson en dansork., 11.00 mrs. Dale's dagb., 11.15 jnuz. couserie, 11.30 BBC Schots var. ork. 12.00 Eng HS gram., 12 30 Eng. LP Ital. muz., 13.00 BBC Welsh orch gev. pr., 14.00 v. d. vrouw, 14.30 VI. Br gram., 14 45 VGO zangrecital. 15.00 ork. Geraldo, 15.30 conc., 16.00 Fr. B. symph Jazzmuz., 16.30 Eng. LP mijnw. ork., 17.00 VGO sol parade, 17.30 Eng. LP Ro binson Cleaver (org.), 18.00 Elmaan en Bohemian Players, 18.30 Geraldo en „String Chor", 19.00 Fr. Br. gram., 19.30 Eng. HS „Puffney Post Office", 20.00 VI. Br. gram'., 20.15 Eng. LP „Variety Fan fare", 21.30 muz. in miniatuur, 22.00 nws, 22.15' „Topic for to-night" 00 "*-«■ De vijf negerpriesters van de Goud kust en de vier negeropperhoofden die ons land bezoeken waren gisteren de gasten van Mgr. Van Hussen, directeur van de Pauseljjke Liefdewerken in Den Haag. Er staat hun een programma te wachten, dat hun gehele dag in beslag neemt, maar zü zijn hier om het ka tholieke leven te leren kennen en de dagen, die zij in Nederland doorbren gen, hebben zij daartoe hard nodig. Het gaat erom hier de sensus catholi- cus te ervaren van het katholieke volk, te proeven, dat er iets is, dat boven het nationale beginsel uitgaat, de grootheid te zien van de universele Katholieke Kerk. Mgr. Van Hussen heeft van deze ge legenheid gebruik gemaakt iets te zeg gen over het grote belang van een eigen inlandse clerus, een werk, dat door de Pauselijke Genootschappen zo zeer wordt bevorderd en dat door de Pausen zo sterk is aanbevolen. Deze tijd van het overal ontluikend na tionalisme is hét ogenblik voor de vor ming van een inlandse clergé. En dan is het eigenlijk toch maar droevig te moe ten bedenken, dat slechts 1/5 van het Nederlandse volk, dat tochzo'n grote missieliefde heeft, lid is van de Pauselij ke Genootschappen: Voortplanting des Geloofs Kindsheid en S.P.L. De Pausen hebben de deelneming aan deze Genoot schappen zo dringend gevraagd en het offer is zó klein, dat het voor niemand, een bezwaar kan zijn. Toch heeft Nederland in dit opzicht goed werk gedaan. Reeds 1100 pries ters zijn door Nederlanders in staat gesteld hun studies te maken en zijn nu als inlandse clergé in de missie werkzaam. Nog 1175 bereiden zich op Nederlandse beurzen op hun priester wijding voor. Deze priesters beamen dit. Sinds 1880 is de Missie in hun gebied werkzaam en nu is reeds de erkenning gekomen, doordat Rome er drie bisdommen heeft ingesteld, waarvan één bisschop de Ne derlandse missionaris Mgr. Paulissen uit Maastricht is. Father Paul Yawo vertolkte de dank van deze mensen door te zeggen begrip te hebben voor wat Nederland voor hun missie had gedaan. „Wij vertegenwoordigen heel „Voor deze broederschap danken wij U, zeide hij, en wij vertegenwoordigen heel Afrika, wü- vijf priesters en vier stam hoofden". Ook de 52-jarige Alphons Kofi danktg Nederland „God zond een man uit Ne derland en hij deed ons goed, maar bid voor ons en doe alles wat mogelijk is". Deze man sprak geen Engels, maar het Ewe, de taal van het land, en een der priesters vertaalde het in het Engels. Het opperhoofd Stephen Tamakloe Owuzu IV vertelde ons trouwens, dat dit gewoonlijk zo ging in zijn land. Ook als de missionarissen hun taal spreken, mogen zij dat in tegenwoordigheid van de hoofden niet doen en voor het volk ook niet. Ieder neemt dan zijn eigen tolk mee en spreekt in zijn taal, wat dan door de tolk wordt vertaald. Deze tolk heeft ook weer evenals de stamhoofden zijn onder scheidingsteken. Als de priester in de kerk preekt, mag hij om zijn waardigheid ook de taal der inlanders niet spreken. Er is een tolk, die zijn preek uit het Engels vertaalt. Zelfs als de priester de taal van het land machtig is. Scholen dringend noodzakelijk Dit Togoland is nu al een kerkprovincie met drie bisdommen. Ongeveer 400 van de bewoners van dit land zijn ter bede vaart naar Rome gegaan. De leken heb ben hun eigen reis betaaid, de reiskosten voor de priesters zün door de leken bijeengebracht. Als wij vragen stellen over het Katho lieke leven daar, is er slechts één roep en dat is de roep om scholen. Er zijn al vele scholen en in dit opzicht is de toekomst er hoopvol, maar er moe ten er méér komen. üe priesters zijn gekleed in de gebrui kelijke kledij, zwarte toog en sjerp, maar de stamhoofden en leken dragen hun wollen opperkleed en zij rillen hier van de kou. Een van hen is een beeldhouwer. Hij vraagt ons om goudpoeder om hier wat crucifixen en dergelijke te maken en te vergulden. Hij heeft een flinke si garenkist goudstof nodig voor dat werk. Het zal wel zo moeten zijn naar de zede van Togo. Ik beloof hem goudpoeder. Maar als ik Is avonds informeer met de bedoeling het te bestellen, blijkt het dat een dergelijke hoeveelheid ƒ300,host. Ik zal het hem morgen vertellen als hij bij mij op bezoek komt, want hij wil eens graag de woning van een Nederlandse Katholieke familie zien. Er wacht hun nog een heel programma. Gistermiddag zijn zij de gasten geweest van de Pauselijke Internuntius, Mgr Giobbe, zelf een groot bevorderaar van het Missiewerk. Dat dateert nog uit de tijd, dat hij de directeur was van het Italiaanse missiewerk. Mgr Giobbe heeft dit bij dat bezoek nog een» benadrukt. Aan het einde van de week zullen de negerpriesters Rotterdam gaan, waar zij ook op het bureau van „De Maasbode zullen worden ontvangen. Daarna komen nog Amsterdam en Brabant aan de beurt. En aan het einde van deze maand zullen zij naar Engeland reizen om vandaar naar hun vaderland terug te keren. F. S. (Vergadering van 14 Juni) Nadat nog in de avondvergadering van Dinsdag bij de artikelsgewijze behandeling van het wetsontwerp Financiering Weder opbouw Publiekrechtelijke lichamen een groot aantal amendementen kon worden afgedaan, omdat zij óf werden ingetrokken, óf door minister Lieftinck werden over genomen, begon de vergadering van gis teren met een soort vertrouwvol beraad tussen minister Lieftinck en de Kamer. Dat ging natuurlijk over art. 18 en in ver band daarmee ook over art. 12, dat daar mee verband hield. Zoals wjj in ons vorig overzicht reeds schreven, had de Kamer bezwaar tegen dit artikel, daar het tegen de Grondwet zou zijn. Immers met dit artikel werd een wij ziging gebracht in de reeds aangenomen Advertentie •n vi"", •1 wet op de Materiële Oorlogsschaden zon der dat de Raad van State hierin was gekend. Minister Lieftinck 9telde hiertegenover, de bevrijdende werking in de wet op de M. O. Het aantal uitkeringen ten aanzien van welke de bevrijdende werking gold, was voldoende bekend. Ten aanzien echter van art. 93 van de wet M. O. was twijfel gerezen over de toepassing. En nu had de minister niets anders gadaan, dan zijn be doelingen t.a.v. dit art. 93 hier nog eens te verduidelijken. Toen was er op de valreep een amen dement-De Haas gekomen, dat her opening van de besprekingen over art. 12 noodzakelijk maakte, daar dit ver band hield met art. 18. Hierover moes ten nu minister Lieftinck en de Kamer blijkbaar eerst nog eens van gedachten wisselen. Intussen ging de Kamer met de agenda voort, terwijl minister Lieftinck met een aantal Kamerleden in druk gesprek was gewikkeld. Minister Teulings sprak over het salaris en over de taak der staats secretarissen en inmiddels zag men minis ter Lieftinck van het ene Kamerlid naar het andere wandelen om de kwestie van art. 18 op te lossen. Toen aan het einde der vergadering de behandeling van dit wetsontwerp werd hervat, bleek de zaak te zijn opgelost. Minister Lieftinck kwam met een nota van wijzigingen op art. 12 en 18. De strekking daarvan was, dat de nadere verduidelijking in dit wetsontwerp niet geldend zou zijn voor art. 93 van de wet op de Materiële Oorlogsschade. Hiermede was de heer De Haas (K.V.P) en mét hem de Kamer het eens en hij trok dus zijn amendement in. Minister Lieftinck had nog gezegd, dat hij in dat geval een wijziging zou voor stellen op art. 93 van de wet M. O., maar prof. Gerbrandy zei, dat hij zich, wat deze wijziging betreft, alle vrijheid wenste voor te behouden. Alleen de heer Hoog- carspel (C.P.N.) bevredigde deze oplos sing niet. Hij bleef tegen art. 18. Maar het wetsontwerp in zijn geheel werd z. h .st. aangenomen. Ook door de heer Hoogcarspel. Bij een wijziging van het negende hoofd stuk H der Rijksbegroting 1949 maakte alleen de heer Gortzak (C.P.N.) enige be merkingen, vooral over de D.U.W.-werken en de werkloze sigarenmakers, die in de D.U.W. grondwerk moesten doen. Minister In 't Veld zette hierop nog maar weer eens rustig de moeilijkheden rond de werkloosheid uiteen. Slechts de samenvoeging van de ge meenten Werkendam, De Werken en Sleeuwjjk leverde toen nog een kort de bat op. Het kwam eigenlijk neer op een oratio voor Sleeuwijk, maar minister Teu lings zette uiteen, dat waar samenwerking noodzakelijk was, men beter tot samen voeging kon overgaan. In een apart Sleeu wijk zag de minister geen heil. Bovendien zou door deze samenvoeging één krach tige gemeente aan de rand van de Bies- bosch ontstaan. Ook dit wetsontwerp werd daarna z. h. st. aangenomen. F. S. 39) Ze verschrok .want Albert was naast haar komen staan en zei: De rekening zal niet zwaar zün. Liefde vergeeft alles en mevrouw Bac ker heeft de graaf toch lief gehad. Die hem liefgehad? Een spotlach klonk op. Was die geen vrouw geweest met een warm hart en een weifelende hand, dan had ze hem allang vermoord voor dat Hanna zweeg, zij hulde zich huiverend in haar sjaal, keek nog eens schuw naar 13.45 Lux j,et graf en was gereed om weg te gaan. ™- Arme Marie. God schenke u de vrede, waarvan men u op aarde heeft beroofd lispelde zij. Albert volgde haar. Toen zij het kerk hof verlaten hadden en door de velden gingen, bleef hij plotseling staan en zei vastberaden Hanna, van het leven en de dood van die vrouw weet je méér dan je zeggen wilt. Wie was zij, en waarin be staat het geheim, dat haar leven ver duisterde? Ik vraag je dit niet uit louter na. Ik wil het recht laten zegevieren. 22.20 Stone en ork., 23.00 voordr., 23.15 John Madin I nieuwsgierigheid, Hanna. (org.) 23.56-24.00 nws. 1 Een huivering door trilde het lichaam van de blinde. Zij richtte haar doffe ogen °P de jonge tuinman, als kon zü nog op zijn gezicht lezen. Angst en voldoening streden blijkbaar in haar binnenste. Doch haar mond bleef gesloten. Nu. Hanna, antwoord eens Je bent een brave vrouw en je wilt mü daarbij toch wel helpen? Zij schudde langzaam het hoofd. Neen. Er zal geen woord over mün lippen komen. De doden en de leven den heb ik met een heilige eed gezwo- rn, te zullen zwijgen; en had ik gewe tenwie je bent, ik zou je niet heb ben verzocht, mü naar het graf te bren gen. Hanoa, heb je zoeven aan het graf van mevrouw Backer niet gezegd: „Arme Marie, wat je wilde kan niet gebeuren?" Waarom weiger je, mij te helpen om de wil van de dode, die je liefhad, te ver vullen? Ik heb ook gezegd: „Arme Marie, ik kan je niet helpen!" Neen, van mij zul je niets te weten komen van dat schrik kelijk geheim. Wil God, dat alles aan het licht komt, dan zal Hü zelf daarvoor wel zongen; ik heb er 't recht niet toe. Maar, Hanna, God wil het! Als Zijn werktuig ben ik naar Grauenegg geko men. 't Is mogeiyk, dat het Gods wil is. Maar dan zal Hij zelf je helpen. Wat mü betreft, het enige, wat ik met een zuiver geweten kan doen, is: zwygen en je niets in de weg leggen. 1 Maar zo ver zal je zwijgen toch niet gaan, dat je mij niet wil zeggen, wie zekere Josefa Kögler was en wat er van haar is geworden? Hanna verschrok weer. Toch antwoord de zü, zonder een zweem van aarzeling: Zij was mijn zuster en is ruim twin tig jaar geleden gestorven. Waaraan? Aan bloedvergiftiging, die zü bü de uitoefening van haar beroep had opge daan. Zij was eerst ziekenverpleegster en hield later te Graz een pension voor zieke dames, die van elders kwamen en niet naar een ziekenhuis wilden. Een van die dames werd wegens kanker geopereerd en by de verpleging liop Josefa een in fectie op, waaraan zij gestorven is. Dank je.Was het een groot pen sion? Neen, maar 'n paar kamers. De prijs was nogal hoog, zodat alleen welgestelde personen gebruik konden maken van het pension, dat een uitstekende naam had. Dit kan iedere dokter, die er gewerkt heeft getuigen. Ik twü'"d er niet aan.... Was het pension of de kliniek ook voor kraamvrouwen ingericht? Ja, enigszins, maar die kwamen er hoogst zelden. GoedEn nu, om op onze zaak terug te komen, wees zo goed, mij althans nog één ding te zeggen: Is majoor von Grauenstein betrokken bij de dubbele moord op zijn broeder en die op mevrouw B&cker? Daar weet ik niets van en ik wil er ook niets van weten, Houd je hem voor een rechtschapen mens? Ja. Heeft hij iets uit te staan met het geheim van mevrouw Backer? Hanna aarzelde een ogenblik. Jaantwoordde ze toén. En gravin Renate? Hanna schudde zenuwachtig het hoofd. Je vraagt te veelte veelIk voel de stenen van 't kasteelplein onder mijn voeten.Laat me alléén naar mijn kamer gaan en heb je een beetje medelij den met een oude, ongelukkige vrouw, vaag mü dan niets meer. 't Is hard ge noeg, zijn leven lang zo iets te dragen Zij sloeg mét vaste tred links af naar de ingang van het, kasteel en verdween in de vestibule. Albert keek haar een ogenblik teleur gesteld na. Daar ging zij heen, de enige, die misschien door één woord al de raad sels had kunnen oplossen, en zü ver schanste zich achter het zwijgen, haar opgelegd door een eed! Was hij vruchteloos als tuinmansknecht naar Grauenegg gekomen? Silas Hempel, want niemand anders dan hij verborg zich achter het slimme masker van de opgeruimde Albert voelde zich moe deloos. De stem van zijn baas wekte hem uit zün mijmering. Albert, je kunt naar de oranjerie gaan en de bloemen halen, dié ik voor de kamer van mevrouw de gravin bij elkaar heb gezocht. Komt in orde, Lenke. Breng ze onmiddellijk naar boven. Ik zal intussen voor de kamer van freule Rita zorgen. 't Was de eerste maal dat Hempel de voet zette in de privé-vertrekken der gravin, toen hü vijf -minuten later, ge volgd door een jongen, die de bloemen droeg, boven kwam. De kamers een slaapvertrek en een werkkamer waren door fluwelen gor- dünen, die maar weinig licht doorlieten, in een somber halfduister gehuld. In weerwil van de kostbare tapijten en meu bels heerste er in de kamers een kille atmosfeer, die onaangenaam aandeed. Albert ging naar een sierlijk dames- schrijftafeltje, waarbovèn het levensgroot portret van een bejaard heer hing. Zeker het portret van de graaf? vroeg hy. Lenke knikte. Ja hü heeft het twee jaar geleden voor de gravin laten maken. Lijkt het goed? Uitstekend! Trek voor trek: zó zag de arme man er uit. Hempel verdiepte zich in het portret. Het was een deftig, goed geconserveerd heer op leeftijd: fletse ogen, een scherpe arendsneus en dun grüs haar boven een nog al smal voorhoofd. Hoe langer Silas het portret bekeek, des te minder onbeduidend kwam de blik hem voor. Neen, wanneer men zich niet tot een oppervlakkige beschouwing be paalde, las men in die fletse grijze ogen vastberadenheid, geest- en wilskracht. En om de smalle lippen lag een harde trek. (Wordt vtrvolgd.) Voor de vierdemaal in de geschiedenis van de Teiegraaf-beker, wedstrüden da terend van 1898, heeft Triton beslag ge legd op deze fel-begeerde prüs, welk suc ces des te eervoller is, daar het werd ver kregen met de B-Acht. Precies als de dag te voren in de heat tegen Nereus, ging Triton voortreffelük weg, nam terstond aen voorsprong, ver grootte die op de binnenbochten en weer stond de hardnekkige aanvallen der Am sterdammers als zü de buitenzede van 'n bocht roeiden. Wat de vorige dag Nereus deed, heeft nu Willem III gedaan, name lijk de binnenkant van het Omval-piket genomen, doch Triton lag vóór en bleef vóór om tenslotte gedecideerd te win nen met circa twee lengten. Over het geheel had Triton een Jioger baantempo, een verschil van twee i drie slagen. Triton's tempo variëerde van 31 tot 33, dat van Willem III kwam hoog stens tot 32. Duidelük was de prachtige lichamelüke conditie der studenten, ver bluffend goed jhet lange uitroeien, de rustige recover en de lichte slag. De vraag is gemotiveerd: als deze B-ploeg al zulk geducht roeien toont, wat moet dan de Oude Acht wel presteren! De regeling van de züde van orga niserende vereniging „De Hoop" was in de puntjes verzorgd en ook de waterpo- litie verleende thans alle medewerking, zodat de race volkomen tot haar recht kon komen. Bü Willem III viel vooral het prachtige werk van de beide slagen, de Tsjech Petricec en de Nederlandse skiff kampioen Neumeier op. De rijden waren bijzonder goed, waar toe het goede roeiwater büdroeg, name lijk: Triton 15 min 13% sec; Willem III 15.19%. Woensdag werd de eerste étappe van de Ronde van Belgisch Limburg voor amateurs gereden, welke Van Hasselt naar Beringen, over een afstand van 150 km ging. De uitslag van deze étappe luidt: 1. Pansar (België) 3 uur 51 min. 35 sec; 2. Brutin (België); 3. van de Casteel (België): 4. Schouben 3 uur 52 min. 0.8 sec.; 5. Schavvon (België). Het ploegenklassement ziet er als volgt uit: 1. Limburg A 15 uur 28 min 23 sec.; 2. Antwerpen en West-Vlaanderen 15.28.41; 4. Oost-Vlaanderen 15.29.14: 5. Limburg B. 15.29.17; 6. Brabant 15.29.28; 7. Luik- Luxemburg 15.29.57: 8. Henegouwen— Namen 15.41.56; 9. Nederland 16.16.32. De finale van het internationaal mili tair voetbaltournooi, welke op het HBS- terrein te 's Gravenhage tussen Italië en België werd gespeeld, werd met 21 door Italië gewonnen. Op de Buffalo-baan is te Parijs een z.g. revanche van BordeauxParijs ver reden achter Derny-motoren over 100 km. De Fransman Idee werd eerste geklas seerd in 1 uur 55 min. 40 sec. met wiel voorsprong op Wim van Est. Derde werd Gaudin en vierde, op twee ronden, Le Strat. De meeste toeschouwers waren het met deze beslissing niet eens: zij hadden Van Est als eerste over de streep zien gaan. Het bestuur van de Belgische Wieler bond heeft de ploegen bekend gemaakt, die zullen deelnemen aan de Tour de France. A-ploeg: Blomme, Couvreur, Dupont, Hendrikx, Impanis, Lambrecht, Ockers, Schotte, Van Ende en Verhaert. B-ploeg: Baeyens, Close. Demulder, Dubuisson, Storms, Verschueren. Reserves: Bogaerts, Breuer. De Rijcke, Gyselinck, Peeters, Van Brabant. Bij wedstrijden te Tartuban heeft Heino Lipp zijn Europees record kogelstoten, gevestigd in Januari 1947, van 16.73 m. op 16.90 meter gebracht Waterpolo-competitie l—11; Neptunus (Arnhem)— R.Z.C. 2 D.W.R.—G.Z.C. 2.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1950 | | pagina 3