Documentaire film over de
van Turijn
H. Lijkwade
DISNEY, tekenfilmer en .spec
filmregisseur
:P-
HET PATROON VAN DE WEEK
DE VERGISSING VAN
SUPERINTENDANT QUILD
r
fVoor de filmcamera
Sociale Zekerheid
Uit zijn werk blijkt momenteel onzekerheid
en gebrek aan overtuiging
JV
Hoe krijgt U patronen in
Uw bezit?
Mgr. A. van Miltenburg
O. F. M.
de zaak-bertha
Feest op Castelgandolfo
ned. gezantschap in
GUY HAMILTON
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1950
PAGINA 4
-
Azië
INITIATIEF VAN
PROF. DR. GEDDA
Binnenkort vertoning in
verschillende versies over
de gehele wereld
d
Midden in de rug valt een plooi
van boven af, welke van de taille tot
de heup wordt vastgestjkt.
C 502 is een afkledende vestblouse
voor iets zwaardere figuren. In de
rug zijn 2 coupenaadjes aangebracht.
Van voren valt dit model met 2
puntjes op de rok, aardige kraag en
rever en lange gladde mouw.
Pasvorm verkrijgbaar in maat 42,
44, 46, 48, 50 a 0.-50.
Benodigde stof van 90 cm. breed
2 tot 2.30 meter.
Wegens vacantiè tot 21 Augustus
gesloten.
haal van een familie uit de Zuidelijke
Staten van Noord-Amerika, die terug
keert naar haar plantage in Georgia, waar
het zoontje Johnny (Bobby Driscoll) Un
cle Remus ontmoet, een oude neger, die
zinrijke fabels weet te vertellen. Deze fa
bels "worden in de oude Disney-stUl in
beeld gebracht, terwül de overgangsscè
nes de getekende dierenfijuren samen
brengen met de acterende hoofdpersonen.
Uncle Remus' verhalen over de vos, de
beer en het slimme konijn zün verreweg
de beste fragmenten in deze productie,
vaak geestig, met vaart en vol vondsten
benoemd tot Apostolisch
Delegaat in Pakistan
HERTOGH
PRETORIA
e«nt van de bezoekers uit lieden, voor aam gedacht, me te bedrinken!
televisie en filnmieuws uit Amerika,
en Europa.
Het vijfde nummer van de „Revue In
ternationale du Cinéma", de drietalige uit
gave van het Office Catholique du
Cinéma (O.C.I.C.), staat in het teken van
het H. Jaar.
Interne moeilijkheden zijn oorzaak
geweest, dat dit nummer eerst thans is
verschenen, doch nu ze eenmaal zijn
overwonnen, blijken ze geen nadelige In
vloed te hebben gehad op de omvang en
inhoud van dit zeer interessante katho
lieke filmtijdschrift.
In een indrukwekkend voorwoord wijst
de redactie er op, dat zij een poging wil
doen om de tegenwoordige positie van de
film te bepalen. Het feit, dat het H. Jaar
samenvalt met het gouden bestaansfeest
van de film maakt deze poging nog aan
trekkelijker.
De film, aldus de redactie, is geen filo
sofie en nog veel minder een ethisch sy
steem. Zij is op de allereerste plaats een
industrie, hetgeen haar geschiedenis be
wijst. Maar somstijds weet zij ook Kunst
te zijn.
Hoewel vol prijzenswaardige bedoelin
gen, benaderen sommigen het vraagstuk
van de film van een verkeerd standpunt
uit. De besten onder hen pogen daarbij
gebruik te maken van beproefde mid
delen, welker zwakheid echter is, dat zij
tot een geheel ander gebied behoren,
zoals literatuur of toneel. Anderzijds zijn
er, nu vijftig jaar. vele verlichte geesten,
die de film nog steeds als een vorm van
kunst negeren en haar uitsluitend be
schouwen als een machine om bepaalde
visuele schoonheden vast te leggen, wel
ke de literatuur niet kan beschrijven of
het toneel niet tot leven kan brengen.
De filmkunst ls slechts machtig zo lang
«y werkelijk Kunst is. Verdwijnt de
Kunst, dan is de film niets anders dan
een middel tot vermaak van laag allooi,
een verdovingsmiddel voor oog en oor,
dat een juist oordeel verzwakt, de ener
gie verlamt en de samenleving ondcrmijnt.
Moge ons tijdschrift, aldus besluit de
redactie, er toe bijdragen om de geeste
lijke elite ervan te overtuigen, dat de
film niet langer kan worden genegeerd
als een scheppend medium en als een mid
del tot opvoeding en lering. Iedere cul
tuur en heel in het bijzonder de kerke
lijke cultuur die weigert gebruik te
maken van dit middel om zovelen te be
reiken, roept de grootste gevaren over
zichzelf af.
Een der meest belangwekkende artike
len, welke het jongste nummer van de
„Revue Internationale du Cinéma" bevat,
is van de hand van de Italiaan Vitaliano
Rovigatti,
In dit met een tweetal foto's verluchte
artikel deelt de schrijver mede, dat on
langs in de Cinecitta-studio's te Rome een
film is gereed gekomen, die tot titel
draagt „Christus' Foto". Het is een docu
mentaire film over de H. Lijkwade, die
in de kathedraal van Turijn wordt be
waard.
Voor de eerste maal in de geschiedenis
is deze eerbiedwaardige reliek door de
filmcamera gefotograveerd. Professor dr.
Luigi Gedda, vice-president van de Ka
tholieke Actie in Italië, heeft het initia
tief tot de vervaardiging van deze film
genomen. Hij deed dit met een tweeledig
doel: op de eerste plaats wilde hij weten
schappelijk aantonen, dat de Lijkwade
zonder enige twijfel rond het lichaam van
Christus is gewikkeld geweest en op de
tweede plaats wenste hij uit de reliek een
verder gaande bevestiging af te leiden van
de details van hot lijdensverhaal, uit de
evangeliën.
Da film beeldt de geschiedenis uit van
de H. Lijkwade, beginnend met enige zeer
oude documenten en eindigend in de te
genwoordige tijd.
De Lijkwade van Turijn bevat, zoals be
kend. een dubbele afdruk van Christus'
lichaam, welke na het verloop van eeuwen
Bing Crosby gaat opnieuw een
priesterrol spelen in „Kyoto Satur
day Afternoon', een film over het
missiewerk van pater L. Steinbach.
en ondanks de vele omzwervingen, welke
de reliek heeft gemaakt, nog duidelijk
zichtbaar is. Voor het blote oog lijken
de afdrukken echter heel weinig op een
portret. De verbazing, toen men de eer
ste fotografische plaat ontwikkelde, met
behulp waarvan een reproductie van de
wade weTd gemaakt, was groot. Men ver
wachtte een negatief en in plaats daar
van verscheen een positieve afbeelding.
De Lijkwade kon derhalve niets anders
zijn dan een ..fotografische negatief" van
Christus, waarbij dient te worden aan-
getekend, dat het principe van het nega
tief onbekend was vóór de 19e eeuw.
Na deze verbazingwekkende en onver
wachte ontdekking stelden geleerden een
uitgebreid onderzoek naar de aard en de
betekenis van de details, welke op he"
linnen stonden afgedrukt. Hun werk
maakte het mogelijk de juistheid te be
vestigen van de mededelingen over de
geseling, de kroning met doornen en het
doorboren van de polsen (niet de handen)
met nagels. Het was zelfs mogelijk Chris
tus' lengte te meten: de aard van het wa
ter. dat uit Zijn zijde vloeide, te iden
tificeren en de doodsoorzaak vast te stel
len.
In een film van langere vertoningsduur
zou het mogelijk zijn geweest, deze onder
zoekingen meer in details te tonen. Gedda
heeft zich echter beperkt tot de essenilele
feiten. Op deze wijze zullen millioenen
van de geschiedenis der Lijkwade kunnen
kennis nemen en krijgt de onderlegde toe
schouwer gelegenheid tot een studie van
onbetwistbare waarde.
De film is vertoond tijdens het Inter
nationale Congres van Katholieke Dok
ters, dat in Rome is gehouden. Een lang
durig applaus getuigde van de bewonde
ring, welke deze geleerde vergadering
voor het werk van professor Gedda had.
Bijzondere lof komt volgens Rovigatti
ook toe aan de jonge regisseur Marcel
Baldi (Blasetti's assistent-regisseur voor
de film „Fabiola"). die, ofschoon hij
slechts weinige spectaculaire elementen
tot zijn beschikking had niets anders
dan documenten er in slaagde ze tot
een buitengewoon evenwichtig geheel
samen te voegen door middel van een
commentaar dat uitmunt door beknoptheid
en bondigheid.
Deze korte documentaire film zal bin
nenkort in verschillende versies over de
gehele wereld worden vertoond.
Voorts bevat het nummer van de Film
revue een overzicht van de verschillende
bijbelse films van Lumière tot Gance, een
reeks artikelen over de meest uiteenlo
pende onderwerpen zoals Da Invloed van
de Film op het Geestelijk Leven, Film en
Psychologie van Agosto Gemelli, een be
schouwing van Don L. Kearny over da
Op verzoek van het Vaticaan zal de
titel van de film „Eerste Communie".
waarmee Alessandro Blasetti onlangs is
gereed gekomen, worden gewijzigd in
..Zijne Majesteit Meneer Dupont".
Ludwig Berger, die vóór de oorlog ook
in Nederland heeft gefilmd („Pygmalion"
en „Ergens in Nederland") is voornemens
„De Toverfluit" te verfilmen. De film
zal in de Franse studio's worden vervaar
digd.
Na een ware triomftocht door Italië zijn
Stan Laurel en Oliver Hardy aan de Cöte
d'Azur begonnen aan hun nieuwe film
„Atoll K", welke wordt geregiseerd
door de Fransman Léo Joannon.
Tijdens hun reis zijn de beide komieken
tot de ontdekking gekomen, dat ze in
Italië „Crick en Crock", of nog vaker
„Stanlio en Olio" worden genoemd. In
Spanje heten ze „Gordo en Flago", wat
de dikke en de dunne betekent. En door
hun bewonderaars in China worden ze
„Fu-Fu en Tu-Tu" genoemd.
Onder de titel „Kyoto Saturday After
noon" is er in Hollywood een film uit
gekomen over het missiewerk van patei
L. Steinbach. De hoofdrol in deze film
wordt vertolkt door. Bing Crosby, die,
zoals men wéét („Going my way"!), al
enige ervaring heeft op het punt van
priesterrollen.
Pater Steinbach kwam vier jaar gele
den in Kyoto aan temidden van de
uiterste armoede, hongersnood en ziekte.
De communisten -/aren toen druk bezig
om met optochten en demonstraties munt
uit dieze toestand te slaan.
Met twaalf jongemensen richtte pater
Steinbach een Vincentius-conferentie op
en samen trokken zij op bedeltocht, huis
aan huis. Zij bedelen nog steeds en iedere
Zaterdagavond komen 1200 mensen naar
de Franciscuskerk, waar ze een mand
voedsel krijgen en vaak nog schoenen of
kleren voor de kinderen.
Dit is de derde film van de World Ho-
cisons Film, een organisatie onder leiding
van de paters van Maryknoll, die ten
doel heeft een reeks goede missiefilms te
produceren. De beide eerste films: „The
Miracle of Blue Cloud Country" en „The
Kid down the Block" zijn door de helft
van alle televisiezenders in de Verenig
de Staten vertoond.
„Ze geven me twee of drie filmsterren
éh twee millioen gulden. Alles, wat ik
heb te doen. is de sterren goed door el
kaar schudden om weer twee millioen
terug te verdienen". Definitie door een
filmproducent van zijn beroep.
Het vertoningsrecord voor films ip
Broadway (22 maanden voor „The Big
Parade") zal waarschijnlijk worden ge
broken door de Engelse film „De Rode
Schoentjes" met Moira Shearer in de
hoofdrol. De Art. Cinema, die de film al
63 weken achtereen heeft vertoond, heeft
onlangs ƒ300.000 betaald voor het. privi
lege. de film zo lang mogelijk op het pro
gramma te mogen houden.
Hollywood wil dolgraag generaal Eisen
hower in een film laten optreden. Men
wil hem in één enkele scène laten mee
doen: het uitreiken van onderscheidingen
aan Amerikaanse soldaten.
Het. Juli-Augustus-nummer van het.
„Katholiek Staatkundig maandschrift"
(uitg, K.V.P.) bevat een reeks artikelen
over bovenstaand onderwerp.
Prof. rar. J. J. M. van der Ven behan
delt. morele aspecten der sociale zeker
heid en vraagt in verband hiermede aan
dacht voor bezitsvorming en vastheid
van werkgelegenheid.
Mr. J. J. M. Veraart bepaalt zich meer
in concrete tot enkele vernieuwingen in
de Nederlandse sociale verzekering en
wel met betrekking tot de kring der ver
zekerden en de omvang der voorzienin
gen. HU besluit zUn artikel met opmer
kingen over de organisatie van de uit
voering.
Aan bet uitvoeringsprobleem van de
sociale verzekeringswetten is de verhan
deling van de heer C. W. A. van Uden
gewijd. HU beperkt zich tot de organi
satorische en de administratief-techni-
sche gezichtspunten.
Tenslotte is in dit nummer een bUdrage
opgenomen van dr. Th. H. Mulders over
de financiering en economische gevolgen
van de Sociale verzekering.
De moeilijkheden, waarmee Walt Disney in zijn tekenfilniproduëtie te
kampen heeft, worden nu ook voor de geïnteresseerde buitenwacht steeds
duidelijker. Toen de hoge productiekosten van zijn korte' filmpjes de
exploitatie ervan niet meer rendabel maakten, is de vader van Miokev
Mouse overgestapt op avond-vullende werken, die hem voor niet minder
ingewikkelde problemen plaatsten. Een tijdelijke oplossing werd gevonden
in een combinatie van speel- en tekenfilm, maar toen ook daar bet
nieuwtje en dus de grootste attractie af was, is Disney zich gaan bemoeien
met de documentaire en de volledige speelfilm.
Dit snel wisselen van werkobjecten
pleitte ongetwijfeld voor Disney's onder-
nemings- en experimenteerlust, maar het
wees ook op een onzekerheid en een ge
brek aan overtuiging, die In zUn werk
duidelijk merkbaar werden. De meester
had zijn greep op het materiaal, dat bij
ais geen ander had beheerst, verloren. In
fragmenten vond men de oude Disney
nog wel terug, maar andere elementen,
vooral het Kitsch-element, vermengden
zich met de geslaagde passages en ver
zwakten de eindindruk.
Misschien Is deze gang van zaken wel
het duidelijkst merkbaar in „Lied van het
Zuiden" (Song of the South) de film van
Disney, welke thans, in het Nederlands
nagesynchroniseerd, in ons land wordt
vertoond. „Song of the South" bevat zo
wel zuivere speelfilm- als zuivere teken
film-fragmenten, maar ook nog gemengde
passages, waarin bewegende tekening en
camerabeeld gecombineerd voorkomen, 'n
echte stalenkaart dus van Disney's kun
nen op het uitgebreide en gevarieerde
filmgebied.
De speelscènes bevatten eer» kort ver-
Onze filmmedewerker Charles
Boost is tijdens een bezoek aan
Londen, in de gelegenheid geweest,
kennis te nemen van ..Treasure Is
land", Walt Disney's eerste volle
dige speelfilm.
Een vergelijking tussen dit nieuw
ste werk en de gecombineerde
speel- en tekenfilm Song of the
South", welke thans In ons land
wordt vertoond, heeft de heer Boost
aanleiding gegeven tot een interes
sante beschouwing over de moei
lijkheden, waarmee Disney heeft te
kampen en over de wijze, waarop
hij deze tracht te overwinnen.
Tegen betaling van het verschuldigds
bedrag zün zU uitsluitend verkrijgbaar
bij het Atelier Croon, BeatrUwtraat 4.
Rotterdam, elke dag van 9-12 en van 2-5
behalve 's Zaterdags. Schriftelijke be
stellingen gelieve men eveneens uitslui
tend aan dit adres te richten. Het ver
schuldigde bedrag kan dan per postwis
sel of giro (onder no. 271291 Atelier
Croon, Rotterdam) worden voldaan.
Geen geld of postzegels in brieven slui
ten! Geen brieven of briefkaarten aan
het bureau van de courant!
Nog enige weken en de zomer is
voorbij, waarmee dan de tijd weer is
aangebroken om de wintergarderoBé
in orde te maken. Zo langzamerhand
wordt er al iets bekend over de
nieuwe mode. Wat de kleuren be
treft zal naast vele pasteltinten,
bruin wel de hoofdkleur worden. In
zeer vele nuances wordt dit gebracht,
zodat er voor elk wat wils bij is.
C 532. Van dit japonnetje, te ma
ken van dunne wollen stof of jersey
is bet patroon verkrijgbaar in maat
38, 42, 44, 46, 48 a 0.85. Benodigde
stof van 130 cm. breed van 2.25 tot
2.75 m. Dit model is geheel door-
geknoopt van voren. Onder de op
gestikte plooi opzij, is gelijk de zak
vastgezet. Kraag en rever en korte
mouw met omslag. Bijzonder aardig
komt 't uit als men de kraag, revers,
manchetten en de randjes van de
zakken en de knopen van een af
stekende tint neemt.
en sterk contrasterend met de gebrekkig
geacteerde spcol.-cén» die lansdradig *'1
j vervelend zijn. Waarbij komt d»! de
synchronisatie technisch niet perfect is
geslaagd, zoaat mondbewegingen niet cor
responderen met bet gesproken voorn,
hoewel de tekst zich in allerlei bochten
[wringt om wél overeen: temming tussen
beeld en geluid te bereiken.
Dat de overgang van teken- maar speel
film ook met eenvoudig is. bewijst dc eer
ste volledige speelfilm, die Walt Disney
in Engeland met behulp van bevroren
credieten vervaardigde. Als onderwerp
koos hij Robert Louis Stevenson's wereld
beroemde avondturenroman „Treasure Is-
i land", die vroeger al eens met Wallace
1 Beery en Jackie Cooper door ds Metro
Goldwyn is verfilmd. Maar hoewel Dis
ney's verfilming meer het origineel be
nadert dan die oudere versie, laat zij nog
altijd niet de spanning en de romantiek
van dit. prachtige verhaal volledig tot
baar recht komen. Zij brengt wel alle
uiterlijke gebeurtenissen ervan in beeld,
maar zü besteedt te weinig aandacht aan
de sfeer en het opbouwen van de span
ning, die integrerende elementen van het
verhaal zijn. De technische beperkingen,
die het filmen in Engeland stelde, waarbij
een echt tropisch schatt.eneiland tot de
onmogelijkheden behoorde, dwongen de
regisseur tot een onevenredig lange in
leiding tegenover de eigenlijke avonturen
op het eiland, die daardoor te snel en te
onvoorbereid verliepen. Maar erger dan
deze evenwichtsfouten was het geringe
overwicht van de regisseur op zijn spe
lersmateriaal. De John Silver van de En
gelse acteur Robert Newton büvoorbeeld
was vol aanmatigende toneeltrucjes en
hebbelükheidjes, en Ben Gunn, de zon
derlinge bosneger op het eiland werd in
de film 13611 baardige spookverschijning
uit een derderangs revue. Weer 'n Bobby
Driscoll, Disney's bijdrage tot Hollywood's
wonderkinderen-kolonie, de hoofdrolspe
ler in „Treasure Island", maar hU is ta
jong voor de Jim Hawkins uit Stevenson's
boek en daardoor is men geneigd zijn
avonturen minder ernstig te nemen dan
nodig is om geboeid te blijven.
Zo is Disney ook in deze onderneming
niet volledig geslaagd, al zal zijn film
wel boeiend zijn voor hen, die het boek
van Stevenson niet kennen. Maar het
wachten blijft op «yen werk, in welk genre
ook, dat. de oude glorie van deze film-
pionier zal doen herleven. C. B.
Het Provincial ast der Minderbroeders
te Weert heeft uit Rome het bericht
ontvangen, dat de H. Stoel het bisdom
Karachi (West-Pakistan), dat aan de
zorgen der Nederlandse Minderbroe
dersprovincie is toevertrouwd, heeft
verheven tot aartsbisdom.. Mgr. Alcui
nus van Miltenburg O.F.M.. tot nu toe
bisschop, is thans aartsbisschop van
Karachi geworden. Tevens heeft de
H. Stoel de nieuwe aartsbisschop van
Karachi benoemd tot Apostolisch De-
legaat voor Pakistan.
Mgr. Van Miltenburg werd 14 Septem
ber 1909 te Harmeien geboren. Na zUn
priesterwijding in 1935 vertrok hij in het
zelfde jaar naar de missie van Karachi.
Na de dood van de eerste prelaat, mgr.
Salesius Lemmens O.F.M, in 1942, werd
pater Alcuinus tot zijn opvolger benoemd.
In 1948 werd de missie van Karachi tot
bisdom verheven en S October van dat
jaar ontving mgr. Alcuinus van Mllten-
burg de bisschopswijding.
In zijn diocees werken momenteel 64
Franciscanen, van wie 16 inheemsen. Ver
der telt het aartsbisdom een vijftiental,
inheemse wereldgeestelüken. Het aantal
katholieken bedraagt 20.000.
Als Apostolisch Delegaat voor Pakistan
is mgr. Van Miltenburg opvolger van een
andere Nederlander, nl. mgr. L. P. Kier-
kels C.P. Na de scheiding van India en
Pakistan was deze benoemd tot Aposto
lisch Nuntius voor India, met zetel te
New-Delhi en tegelUk tot Apostolisch De
legaat voor Pakistan.
Het. Tweede Kamerlid de lmer Bruin
Slot. (A.R.) hoeft zich tot. de minister van
Buitenlandse Zaken gewend met de
schriftelUke vraag of de minister bereid
is bü de Britse regering de nodige stap
pen te doen, opdat Bertha Hertogh on
geacht het te Singapore geldende recht.,
onverwUld aan de ouders worde terug
gegeven.
We herinneren hierbU aan ons bericht
van Donderdag, dat baron Gevers, de
Ned. charge d'affaires in Londen, reeds
enige bezoeken aan de Britse secretaris
generaal van buitenlandse zaken in ver
band met deze zaak heeft gebracht.
Op Zondag 13 Augustus zullen de be
woners van Castelgandolfo het feest van
de vis vieren. Castelgandolfo ligt aan het
meer van A'.bano, een kratermeer in de
Albaanse heuvelen, dat zeer visrUk is. Het
feestprogramma bevat behalve een alle
gorische optocht van versierde wagens en
éen groot vuurwerk ook een tentoonstel
ling van de gevangen vissen. In de och
tenduren van deze dorpsfeestdag gaat
echter eerst een deputatie uit het- dorp
naar de zomerresidentie van Z. H. de
Paus om aan de H. Vader de mooiste eu
grootste vis aan te bieden.
Jhr. tnr. J, D. van Karnebeek, gezant-
schapsraad van ons gezantschap te Pre
toria, zal worden -vervangen door de ie
gezantschapssecretaris mr. R. B. baron
van Lynden, die thans met verlof hier te
lande is.
Ons Romanbijvoegsel
KORTE INHOUD VAN HET
VOORAFGAANDE
Superintendant Quild van Scotland
Yard heeft de diefstal van de beroemde
en kostbare diamant „Het hart van
Sheharazade" opgelost. Een zekere Boult
had deze edelstenen laten stelen en er
waren verschillende dieven op uit om
zich op hun beurt bet „Hart" toe te
eigenen. Ten slotte bleek, dat miss Do
rothy Whitaker, terwijl de anderen om
de diamant vochten, er mee vandoor
was gegaan. Daar het „Hart" door de
handlangers van Boult van haar broer
gestolen was, scheen dus de zaak op
gelost.
Maar weldra daagden er nieuwe moei
lijkheden op. Whitaker werd dood in
zün kamer gevonden. Men neemt zelf
moord aan, temeer daar er een getypte
brief met de handtekening van Whita
ker is gevonden, waarin deze bekent de
diamant te hebben verkocht aan Fred
Springham. Quild zowel als Dorothy ge
loven met in de zelfmoordtheorie en
evenmin in de echtheid van de brief. Een
zekere Francis Graham maakt aanspraak
op de diamant, maar Dorothy gaat de
edelsteen eenvoudig uit het huis van
Springham weghalen, waarbij ze heel
toevallig geholpen wordt door O'Brien,
die als Paul Dyson, butler bij mr. Boult
was geweest. Springham weet echter,
dat miss Dorothy de hand in de diefstal
heeft gehad. Daar het meisje door Gra
ham bedreigd wordt, roept zij de hulp
van O'Brien in.
Als er echter een nieuwe moord ge
pleegd wordt en Guy Heward, een no
taris. die ook het eerste avontuur
heeft meegemaakt en zich daarna met
Dorothy Whitaker heeft verloofd,
klaarblijkelijk door boosaardige opzet
in staat van verdenking wordt ge
bracht, zijn er voor O'Brien redenen
om wantrouwen te gaan koesteren te
gen miss Whitaker. Volgens Heward
zou zij zelf „Francis Graham, de man
die niet vergeet" zijn,
Heward wordt onder bewaking ge
steld van de detective Peter Kelley.
Daarna maakt O'Brien met miss Whi
taker een afspraak voor een ontmoe
ting in de bar van Jun Stebbins.
Alvorens daarheen te gaan wordt
O'Brien opgeheld door een onbekende,
die „Het hart van Sheherazade" op
eist.
16)
Accoord, zei hij toen. Waar? Wan
neer?
Dineer vanavond zeven uur in het
Regent's Palace, Piccadilly Circus. Er
zal een tafel voor u gereserveerd zijn
tafel vijftien. Alle kosten zijn natuur
lijk voor mij. U bent iemand van -goede
manieren en zult het dus niet te bont
maken. Na uw koffie krijgt u alle ge
wenste inlichtingen, 't Is van mijn kant
fair play; 'k verwacht van u 't zelfde.
Dat spreek. Nog een kleinigheid.
Als we 't eens worden, dan geen chèque.
Bankpapier, -niet te groot.
Kan gebeuren, mijnheer O'Brien.
Tot vanavond dan. 't Zal me een genoe-
zij-n, u te ontvangen.
Patrick legde de hoorn neer. 'k Denk.
dat aan dat genoegen wel 't een en ander
mankeren zal. mijnheer Springham. Gra
ham, of wie je mag zijn, mompelde hij.
HU beëindigde zijn toilet en ging naar
de ontbytzaal. waar Andy Haw-kins met
ongeduld wachtte.
Dat nieuwe -beroep legt nogal be
slag op je tijd, zei hij geërgerd. Van
nacht schijn je weer aardig in actie te
zUn geweest. En drie kwartier te laat
aan 't ontbijt.
'k Ben goed opgeschoten, Andy.
Als 'k het-niet glad mis 'heb. is de zaak
minder ingewikkeld dan ze lijkt, 'k Moet
nog een stuk of wat dingen nasnorren.
om volle zekerheid te hebben. Vanavond
valt 't scherm 't stuk is uit.
Je spreekt als een orakel, spotte
Hawkins. Kan je voor dr. Watson niet
een tipje van de sluier oplichten?
Nog even wachten, Andy: 'k Zal
je in die tussentijd een paar opdrach
ten laten uitvoeren. Misschien lijken ze
je krankzinnig. Om te beginnen: je
moet om kwart voor twaalf in Jim Steb
bins' bar zyn. Hou je doppen goed open.
Ik kom er ook 'k heb er een af
spraakje met een dame. Zodra je mijn
dame aanstalten ziet maken, om op te
staan, kom je naar onze tafel en je geeft
de meneer, die haar probeert lastig te
vallen, een tik op zyn kop. Naar 't oude,
beproefde Ierse recept, Andy. Tik hem
dus zó, dat hU alleen maar voor een
poosje van de sokken gaat. Die meneer
heeft vandaag heel wat op zün program-
j ma staan, zeker wel even veel als ik. en
hü most dat kunnen afwerken. Na dien
tik maak jij je uit de voeten. Staat mUn
dame niet op, of staan we allebei ge
lijk op, dan is mijn berekening mis ge
weest en gebeurt er niets.
Duidelijk is anders, gromde Haw
kins, maar je kunt je zin krygen.
Mooi. Dan verder. Hier heb Je twee
telefoonnummers. Die bel je om beurten
op telkens uit een ander publiek sta
tion. en onder verschillende naam. Je
kunt er direct mee gaan beginnen. Na
tuurlijk snap je, dat je een keer of wat
je stem moet veranderen., 't mag niet
in de gaten lopen, dat éèjn en dezelfde
altijd maar opbelt.
Hawkins keek zyn vriend nUdig aan.
't Is best mogelyk, Pat, dat Jij 't van
Jezelf denkt maar ik ben niet zo ver
waand, me voor een duivelskunstenaar
uit te geven.
Je zult eens zien, Andy, hoe mak
kelijk 't gaat. Zo nu en dan steek Je een
steentje in je mond, net als Demosthe
nes. Die vent is er een mirakel goed
spreker door geworden. Neen, alle gek
heid op een stokje, ouwe jongen; 't is
ernst. Elk van die telefoonnummers bel
je ook op als Lord Lu-kas Lewesha-m,
drie maal, maar met behoorlijke tussen
ruimte. Je verzint wel de een of andere
smoes als boodschap. Denk er om, dat Je
steeds dien naam laat herhalen, want
dat is 't belangrykste vaan alles. Begre
pen?
'k Zal een baard krijgen, als 'k er
wat van snap. Staat al die poespas in
verband met het „Hart van Shehera
zade"? Je vader volgde een andere me
thode, om te krügen, wat 'hij hebben
wou. Ik geef daar nog altyd de voorkeur
Rsn.
Ga nu maar, Andy. Het is best
weer; wat wandelen zal je figuur ten
goede komen. Troost je, dat je n°®, !e
mede-slachtoffers hebt. Maar jy hebt de
erebaan; niemand anders mag voor
Lord Lukas Lewesham spelen. En, o ja,
Andy tussen drie en vier moet je in
't Imperial wezen. Het zou kunnen, dat
ik je daar nodig heb.
O'Brien's eerste gang was naar de ma
nager van het hotel. Men had het lyk
van Bill Evans de vorige avond ontdekt,
toen hij niet reageerde op het kloppen
van de kellner, die hem op het vastge
stelde uur zijn diner bracht. Na een uur
wachten forceerde men de deur en vond
de bewoner van 692 vermoord. Scotland
Yard werd gewaarschuwd: men had
geen moeite, de gewaande Salomon
Abendroth te indentificeren als een nog
maar kort geleden ontslagen tuchthuis
boef, Bill Evans. Terwille van de repu
tatie van het hotel beloofde Scotland
Yard, aan het gebeurde alleen dan
ruchtbaarheid te zullen geven, als het
door de omstandigheden onmogelijk an
ders kon. Er was aan de dode niet veel
verloren.
Nog geen nader nieuws, mijnheer
Davidson?, vroeg O'Brien.
De manager schudde het hoofd. Niets
Het onbegrijpelijke blyft, dat de man
door het raam van zijn kamer zou zijn
doodgeschoten, maar toevallig staan de
twee vertrekken boven en beneden,
waarlangs de brandtrap loopt, al een dag
of wat leeg. Van de overige bewoners
komt geen enkele voor het plegen van
zo'n geraffineerde moord in aanmerking.
De enige verklaring zou zün, dat iemand
die met Evans een rekening te veref
fenen had, het hotel is binnengeslopen,
hoewel zoiets, met ons controle-systeem,
haast ondoenlijk moet worden geacht.
Ik liep even bij u binnen, myn
heer Davidson, loog O'Brien met het on
schuldigste gezicht van de wereld, om
dat een vriend van me, die een detecti
vebureau heeft, zich byzonder voor het
geval interesseert. Ziet u, Evans werd
voor verschillende delicten gezocht
dat was de reden, waarom hij zich in
het hotel zo achterbaks hield. Ik ken
toevallig een aantal particuliere speur
ders, die hem achterna zaten. Mogelijk
is een van hen wel hier geweest.
O'Brien noemde voor de vuist weg n
serie namen, die hem te binnen scho
ten, en hij verwonderde er zich niet over
dat de manager telkens neen moest
schudden. Hy ging naar de deur. fnaar
keerde terug.
Nog één vraag, mijnheer Davidson.
Hij stelde een vraag dicht aan het oor
van de manager.
Ondanks de donker-dreigende wolk,
die boven de reputatie van 't Imperial
hing, schudde de heer Davidson van het
lachen.
U bent éen grapjas, mijnheer O'
Brien! Die meneer is hier even welkom
als de president-commissaris! Ja, hij
was hier gisteren tegen de middag en
eergisteren en de dag daarvoor ook.
Neen maar, als u nog eens wat weet!
Och, een mens kan zich vergissen,
nietwaar, mijnheer Davidson?, zei O'
Brien onverschillig. Alleen die niet na
denken vergissen zich ook niet.
Maar alle onverschiligheid was van zjjn
gezicht verdwenen, toen hU hotel uit
stapte. HU straalde van voldoening en
floot een vrolük wüsje. Na in de buurt
een paar boodschappen gedaan te heb
ben, liep hij een publiek telefoonstation
binnen, waar hij een drietal gesprekken
voerde. Vooral in 't laatste scheen hü bü-
zonder veel genoegen te hebben gevon
den, want hU grinnikte zachtjes by 't
verlaten van de cel.
XXXV
Zo oppervlakkig beschouwd, had de har
van Jim Stebbins niets verdachts een
bar, zoals men ze Mj bosjes in Londen
aantreft. Geen boxen, waar bezoekers
heimelük snode plannen konden smeden.
Geen donkere hoeken, geen geheimzin
nig deuren, 't Lokaal was licht en luch
tig. Toch bestond vüf en zeventig pro-
wie politie en justitie vyandige begrippen
waren: 't nobele gilde der chantageple-
gers had er zUn pied-è-terre. De keren,
dat, Scotland Yard de bar van Jim Steb
bins met een bezoek vereerde, was zü er
nooit zonder gezelschap weer vandaan
gegaan.
Patrick O'Brien nam plaats aan een
tafeltje bü een der ramen, met. den rug
naar de straat, zodat hU 't hele lokaal
kón overzien. Hy zat. nog geen vüf minu
ten, toen Dorothy Whitaker binnentrad.
Patrick begroette haar met een stralen-
den glimlach, dien zü met een kort, koel
knikje beantwoordde.
- Ga over my zitten, zei hy. 't Kan
zün nut hebben, dat u ziet, wie binnen
komt. HU vroeg haar wat zü wenste te
gebruiken; bestelde daarop den kellner
twee vermouth. En, voegde hü den man
nog toe, 't heb me laten wüs maken, dat
dit een van de weinige gelegenheden zou
zün, waar je de echte Ierse whisky krü
gen kunt. Als dat Zo is, wil 'k er êen fles
van hebben. Maar denk er om 'k ben
een Ier. Jullie kunnen me dus niet bedot
ten.
Denkt u, een fles whisky leeg te
kunnen drinken en dan nog in staat te
zün, een behoorlük gesprek met, mü 16
voeren? vroeg Dorothy uit de hoogte.
O ja! Waarom niet,? O'Brien keek
haar lachend aan. U ziet er vanmorgen
niet uit zoals ik wenste, dat, u deed. N iet
al te best. geslapen? Om op de Ierse
whisky terug te komen 't. is een vry
onschuldig drankje, als je er eenmaal
aan gewend bent. Een echte Ier Kan t
van den vroegen morgen tot den mten
avond drinken en dan nog net zo lekker
zyn als kip. Daar moet ik u eens een mop
van vertellen. Op een goeien dag.
Dorothy viel hem bits in de rede. U
stelt u aan, alsof u al dronken bent. Hoe
durft u óp zo'n manier tegen my spre
ken? 'k Ben niet naar deze obscure ge
legenheid gekomen, om zogenaamde
moppen van een aangeschoten.
Tut tut! kalmeerde O Brien haar.
Heeft u liever, dat Guy Heward opge-
hangen wordt voor moord? Of weet u,
wie Salomon Abendroth dan wèl een
kogel door zyn body joeg
Patrick had, terwijl hy sprak, 't meis
je nauwlettend gadegeslagen; hü was
zeer benieuwd naar de indruk, die zyn
woorden op haar zouden maken. Hij ge
voelde plotseling een weldadige warmte
om zyn hals. Want de koude, minachten
de uitdrukking in Dorothy's ogen was
met één slag verdwenen; zij stonden
wijd-open van angst. En die angst kon
onmogelijk geveinsd zün. Dat was niet
de houding van een meisje, dat voor
haai- verloofde een zo geraffineerde val
had opgezet! Dorothy opende de mond,
maar sloot hem weer, toen de kellner
hun tafeltje genaderd was. O'Brien re
kende meteen af.
Let eens op die fles, juffrouw Whi.
taker. Zo ziet alleen de echte Ierse
whisky er uit. Een lange, dunne, wat ge
bogen hals, en naar onder breed uitlo
pend. denkt, dat zo'n fles whisky uit
sluitend gekocht wordt, om haar leeg te
drinken? Mis! Een heel enkele weet
maar, welk een pracht wapen ze in tüd
van nood kan 2ijn, büvoorbeeld Andy
Hawkins. Omdat hij een Ier is. net als
ik. De kans is groot, dat het hier gauw
tot een fideel knokpartijtje komt. Daar
bij zal de fles dan een rol vervullen.
Maak tl dus geen zorg "k heb er niet
Dorothy had met een half oor geluis
terd. Haar gedachten verwijlden elders.
Guy Heward heeft Salomon Aben-
droth niet vermoord, zei ze, haar ogen
in de zijne. U weet, dat even goed als
ik.
Dat spreek ik niet tegen, juffrouw
Whitaker. Maai- wat geeft het, alk we
elkaar de namen gaan opnoemen van al
le mensen, die 't niet gedaan hebben?
Daar schieten we geen spaan mee op.
We moeten uitvinden, wie 't wèl deed.
Misschien kunt u me op weg helpen.
Ik? Dorothy krulde de lippen.
Hoe zou ik?
O'Brien verkilde. Dat meisje wist iets,
dat meisje wist waarschijnlijk heel veel.
En ze vertikte het, om iets los te laten.
Goed, dan zou hij haar anders aanpak
ken! De fluwelen handschoenen moes
ten nu maar uit!
T Wilt u eens proberen, de toestand
duidelijk in te zien, juffrouw Whitaker?
Er niet omheen draaien? Guy Heward is
aan de moord zo onschuldig als een pas
geboren kind: daarom ben 'k bezig, zijn
nek te redden. U hebt me verzocht, of
'k uw zijde wou kiezen, en 't gevolg van
mijn bereidwilligheid was direct ai. dat
ik gewaarschuwd werd, mij niet met uw
zaken in te laten. Als 'k die raad volgde,
zou me heel wat narigheid bespaard wor
den. Toevallig ben 'k een koppige Ier;
k doe precies, waar 'k zin in heb. Maar
wil 'k u kunnen helpen, dan moet u
open kaart spelen. Juffrouw Whitaker,
wie is Francis Graham?
Dorothy hield de ogen neergeslagen.
Zij schoof haar glas. waaraan ze even ge
nipt had, over tafel heen en weer.
Patrick wachtte geduldig. Toen er geen
antwoord kwam, vervolgde hij: -- 't
Schijnt maar niet tot u te kunnen door.
dringen, juffrouw Whitaker. hoe ernstig
de toestand is. 'k Zal u nog eens 't een
en ander in herinnering moeten bren
gen. In de brief, door uw broer achter
gelaten. is sprake van een Francis Gra
ham, die hem onbarmhartig uitzoog.
Iemand, die zich Noah Johnston noem
de, maar in werkelijkheid Bill Evans was.
de man, die gisteren in 't Imperial dood
geschoten werd, kwam mü 't voorstel
doen, het „Hart van Sheherazade" uit
Springham's buitenverblüf te stelen: "V
beweerde, in opdracht van Francis
Graham te handelen. U zelf hebt een
dreigbrief ontvangen, ook alweer van
Francis Graham, van hem, die niet ver
geet. In de portefeuille van de zogenaam
de Sèlomon Abendroth vond ik een brief.
En van wie, juffrouw Whitaker? Natuur-
lük van Francis Graham! Onmiddellijk
na de moord In 't Imperial had ik een
onderhoud met uw verloofde. Hy was erg
overstuur en miste de nodige zelfcontrole.
Want toen 'k hem overrompelde met de
vraag, wie Francis Graham kon zün,
flapte hij uw naam er uit. Tot welke con
clusie leidt dit alles u«
Tot deze. Patrick O'Brien: dat u een
dwaas bentl Een ongelooflijk grote dwaas!
Wanneer ik, zoals u veronderstelt, Francis
Graham zou zijn, waarom stuurde ik mü-
zelf dan een dreigbrief op mijn dak?
Nogal eenvoudig. Om de aandacht
van uzelf af te leiden. Uw broer was het
slachtoffer van chantage geweest en nu
moest de schijn gewekt worden, dat de
misdadiger zijn praktijken met u voort-
ZU lachte onzeker. Niet kwaad be
dacht! Maar welke reden kan ik volgens
u dan hebben, om mijn verloofde naar
het Imperial te lokken en hem voor de
moord op Salomon Abendroth te laten
opdraaien?
Alweer heel eenvoudig. Om hem uit
de weg te ruimen. Guy He-.vard weet, wie
Francis Graham is, en die wetenschap
zou u wel eens noodlottig kunnen worden.
Al hebt u uw fameuze Ierse whisky
nog niet aangesproken nuchter schijnt
u toch allesbehalve te zijn. Zulke gedach
ten kunnen alleen opkomen in het brein
van gekken of dronken mensen. Willen
we het hierbij laten?"
Blijf nog even zitten, juffrouw
Whitaker. Hebt u uw vulpen meege
bracht?
Dorothy knikte onwillig,
O'Brien nam een velletje papier uit, zilt!
portefeuille en overhandigde h«-t haar,
Mijn onkostenberekenmg, zei hij droog.
Dorothy las het geschrevene. Een min
achtende trek krulde ban- mondhoeken.
U hebt het bijzonder schappelijk ge
maakt. Twee pond niet de moeite!
Zij haalde twee biljetten van een pond
uit haar tasje en legde ze oo tafel. Als
't u blieft. Js hiermee alles afgehandeld?
Op uw handtekening na. Jk heb een
compagnon Andy Hawkins. We doen
altijd samen. Om zekerheid nebben,
dat de één de ander niet bedot, vragen we
steeds een gequiteerde afrekening van
onze cliënten.
Ik had niet ander.; in. uw Kringen ver
wacht, zei ze verachtelijk en tekende.
U vergat de vermouth op te schrijven.
Hoeveel?
O'Brien negeer<^6 de hatelijkheid
Niet opstaan!, beval hij scherp, toen hij
Dorothy daartoe aanstalten zag maken.
Een paar minuten geleden is iemand
binnengekomen: hij stond bij het buffet
u onafgebroken op te nemen.
HU B3?1*,.!1.11 hear de telefooncel
waarscbunuik om z(|n baas uw aanwe
zigheid te berichten, 't. Is overbodig,
want ik neb er al voor 'gezorgd, dat die
baas op de hoogte is. Dank u. vervolg
de rati lek op anderen toon. Hi.l verge
leek Dorothys handtekening nauwkeu
rig' met die van Francis Graham onder
een tweetal brieven en knikte.
Juffrouw Whitaker, toog hy zo
voortreffelük, alsof liegen zyn tweede
natuur was. 'k heb den brief. dien u vol
gens uw zeggen van Francis Graham
ontving, superintendent Quild ter hand
Sesteld. Hü zei me, dn' de handtekening
ontegenzeggelijk door een vrouw gezet
werd. Dit op zichzelf zou niet vee) te be
tekenen hebben maar schriftexperts
bevestigden zün mening!
XXXVI
Met Dorothy's bravoure was 't plot
seling gedaan. Voor de twep^o maal ge
durende hun onderhoud zag O'Brien, hoe
zich dodelüke angst, in haar ogen weer
spiegelde.
Vertel mü toch alles, pleitte hü, een
hand op de hare leggend. U kunt me
vertrouwen, 't Is er mü om te doen, u er
door Ie helpen, niet om u te beschuldi
gen. U hebt vijanden, juffrouw Whitaker.
VUnnden zonder genade, die uitstekend
op de hoogte zijn van uw doen en laten.
Maar ik geloot wel, dat ik hun opzet
doorzie. Houd daarom niets voor mü ach
ter. Guy Heward heeft mü 't een en an
der van uw toneelstuk meegedeeld: dèar
ligt de sleutel. Misschien zas: h!1 een paar
bijzonderheden over 't hoofd. Daarom zou
k graag alles ook nog eens van u verne
men.
(Wordt vervolgd)