HAMSTEREN IS DWAAS
Verstandige Amerikanen doen
er niet aan mee
Voortrekkers bouwen een huis
SURREALISTISCHE SEANCE
BIJ BORDEWIJK
Een bijkomstige of een wezenlijke plaats voor
Maria in de katholieke geloofsleer?
O. L. Vrouw van Fatima op de
vuurlijn
Premieregeling woningbouw 1950
V
Paus smeekt 0111 gebed
voor vrede
De herkaveling van
Walcheren
the zenaren in spanning lol morgenavond
Vertellingen van generzijds
Brits parlement
vervroegd bijeen
Lie naar Noorwegen
GOD EN ZIJN WERELD
Begrip en onbegrip aan reformatorische zijde
Bij Zaandam werd
steenkool aangeboord
Atoomspionnage:
nieuwe arrestatie
Vliegluig in zee gostorl?
Succesvol middel
tegen lepra
Van de Veiligheidsraad
geen nieuws
Luisterrijke processie in hel Noorden
van Vietnam
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1950
PAGINA 6
Anti-hamsteraars-vereniging
Aanleg van wegen en waterlopen
vordert goed
Notarisachtig
OP 1 SEPTEMBER OFFICIEEL
IN WERKING
F. Bordewijk.
Chroomijzer
Voor onderhoud met Scandina
vische ministers
TWEE JAAR GEëlST TEGEN
KERKDIEF
EEMSKANAAL NIET DIEP
GENOEG MEER
„Groninger Havenbelangen'
dringt aan op uitbaggering
BISSCHOPSWIJDING
MGR. BRONSVELD
M aarschijnlijk loos ulurm
Verhaal van ooggetuigen
DIEFSTAL VAN UW AUTO IN
HET BUITENLAND
Betekent invoerrechten betalen
(\'an een bijzondere medewerker)
NEW 1ORK, 10 Augustus.
Een van rle vele onaangename gevolgen, die de oorlog in Korea, de ver-
boogde internationale spanning en de gedeeltelijke mobilisatie in de V.S.
hebben gehad, is liet hamsteren, dat op zijn beurt prijsverhoging en spc-
eulatie veroorzaakt. Juist kunstmatige goederenschaarste en prijsverhoging
slepen iets met zich mede, dat men ook in de V.S. nooit meer hoopt terug
te zien: controle op de prijzen en distributie.
Nu is het is nog niet zo ver, dat deze
maatregelen zijn ingevoerd, maar men
houdt rekening met de mogelijkheid, dat
de president op een bepaald tijdstip
krachtdadig zal moeten ingrijpen. Daar
om heeft fie.t Huis van Afgevaardigden
vandaag reeds een wet aangenomen, die
Truman de bevoegdheid geeft distributie
en een loon- en prijsStop in te stellen
en streng op te treden tegen hamste
raars.
De Congresleden en vooral de re
publikeinse voelden er aanvankelijk
niet veel voor, de president deze ver
strekkende bevoegdheden toe te kennen.
Hoe komt het dan, dat zelfs vele op
positieleden in het Congres plotseling de
meerderheid zijn bijgevallen?
Het antwoord is eenvoudig: Zij heb
ben byna allemaal van kiezers uit hun
staat of district talrijke brieven gekre
gen, waarin dringend gevraagd werd
distributie en contröle op de prijzen in
te voeren, teneinde het hamsteren en
verdere prijsverhogingen tegen te gaan.
De leden van het Huis en van de Se
naat konden uit de aard van deze brie
ven opmaken, dat het hier om een spon
tane actie ging en niet om iets kunst
matigs, opgezet door bepaalde belang
hebbende organisaties of groepen. Daar
om werden tegenstanders van distribu
tie en prijscontrole op uiterst korte ter
mijn voorstanders ervan. Zelfs indien zij
er persoonlijk op tegen waren, wilden zij
toch hun kiezers bevredigen
Wat het hamsteren en de prijzen zelf
betreft: de Koreaanse crisis is bijna zeven
weken, oud en het hamsteren is inmid
dels gelukkig alweer teruggelopen. De
prijzen zijn aanvankelijk scherp geste
gen, doch worden allengs weer wat
stabieler.
Levensmiddelenpositie veilig
Aan het begin van deze onzekere toe
stand,dus einde Juni en in Juli, werd
er practisch overal in de V. S. op grote
schaal gehamsterd. Wat levensmiddelen
betreft, waren vooral suiker en koffie
zeer in trek. De Amerikanen die
overigens nooit distributie hebben ge
kend in die mate, die wij in Nederland
meemaakten zijn n.L nog niet ver
geten, dat suiker tot Juni 1947 gerant
soeneerd is geweest. Vandaar, dat vele
huisvrouwen, beducht voor algemene
oorlog en grote schaarste, de winkels
bestormden, hoewel Amerika thans over
geweldige hoeveelheden suiker beschikt
en nog meer aankopen, in Cuba doet.
Amerikaanse zakenlieden, die het weten
kunnen, vertelden ons dat de nieuwe,
grote Amerikaanse suikeraankopen, door
de oorlog in Korea bespoedigd, Cuba „tot
een rijk land maken".
Er is ook, wat koffie betreft, geen
schaarste en hetzelfde geldt ook voor
andere levensmiddelen, vooral voor vet
en vlees. De Amerikaanse veestapel b.v.
telt meer dan 80 millioen stuks! Wat
graan betreft, zijn. er nog 500 millioen
schepsels van de oogst van verleden jaar
overgebleven en een milliard schepels
mais zijn voorradig de helft meer dan
in 1941
Hamstemeigingen waren eerder te
verwachten m. b. t. de aankoop van
auto's en televisietoestellen, wasmachines,
ijskasten e. d. Inderdaad steeg de. ver
koop daarvan dan ook onmiddellijk aan
zienlijk, want er bestaat een kans dat
men, indien de politieke toestand nog
meer mocht verslechteren, in plaats van
deze artikelen oorlogsgoederen zal gaan
fabriceren.
Toch zal de Amerikaanse industrie
er zeker in slagen om een bepaalde
hoeveelheid vredesgoederen te blijven
aanmaken. Hoe fantastisch groot de
Amerikaanse productiemogelijkheden
zijn, blijkt b.v. op het ogenblik uit
het feit dat alle autofabrieken, die
grote orders hebben gekregen om tanks
te bouwen, in staat zijn de aflevering
van auto's op hetzelfde peil als tot nu
toe voort te zetten.
Nu men weer wat van de shock van
het uitbreken van de Koreaanse oorlog
is bekomen, wordt het verzet tegen het
hamsteren in de V. S. steeds groter. Vele
winkeliers zijn tot vrijwillige rantsoene
ring overgegaan en geven slechts een
geringe hoeveelheid suiker aan onbeken
de, verdachte klanten af. En er zijn
steeds meer tekenen, die er op wijzen,
dat het Amerikaanse volk zich tegen
het hamsteren verzet en het advies van
zijn president opvolgt. Een van deze te
kenen is een reusachtige advertentie van
Macy's, het grootste Amerikaanse waren
huis, in alle grote New Yorkse dagbla
den. De kop luidt: „Hoeveel geld kunt U
uit angst wegsmijten?" En het warenhuis
legt uit, dat er geen schaarste is, dat
foamsteraars hun eigen familie en hun
buren schade berokkenen en dat hamste
ren dom is. omdat het de prijzen ver
hoogt.
Een huisvrouw in een kleine stad in
de staat Pennsylvania is een ander voor
beeld: zij besteedde uit haar huishoud
geld een bedrag van 7.00 om lidmaat
schapskaarten voor een anti-hamsteraars-
vereniging van huisvrouwen, waarvan zij
presidente wilde worden, te laten druk
ken. Volgens de laatste berichten :s
deze vereniging thans volop in actie en
doet goed werk om het hamsteren te
gen te gaan.
Een andere grote advertentie werd in
de kranten geplaatst door een van da
grootste Amerikaanse boerenbladen, de
„Country Gentleman", waarin met offi
ciële statistieken duidelijk werd bewe
zen, dat hamsteren volslagen overbodig
en „onnozel" is.
In Portland, in de staat Maine, begon
op 6 Augustus een „oorlog tegen het ham
steren", die een hele week duurde en
werd georganiseerd door de Kamer van
Koophandel aldaar. Vooraanstaande per
soonlijkheden uit Maine, zoals de gouver
neur van de staat, hebben bij deze gele
genheid redevoeringen tegen het hamste
ren gehouden.
Een ander verhaal bereikt ons uit
Atlanta, de hoofdstad van de Zuidelijke
staat Georgia, waar een reporter van
het dagblad ..Atlanta Journal" in op
dracht van zijn krant aan het hamste
ren ging, teneinde te weten te komen
wat de reactie van het publiek en het
winkelpersoneel zou zijn- Hij vertelde
achteraf, dat hij, toen hij grote hoeveel
heden suiker, peper en sigaretten kocht,
verschillende „vrijmoedige opmerkin
gen" over zijn eventuele afstamming,
vaderlandsliefde, enz., te horen had ge
kregen! Toen hij verschillende ponden
peper aanpakte, aldus deze reporter, en
aan een andere klant vertelde, dat dat.
„spul schaars zou worden", antwoordde
de ander: „Het enige, dat schaars zal
moeten worden, zijn mensen zoals u!"
Uit al deze voorbeelden en ze zijn
maar een greep uit velen blijkt, dat
het Amerikaanse volk genoeg krijgt van
hamsteren. Het gezonde verstand van het
Amerikaanse volk zal de overwinning be
halen. En de hoop van het Kremlin, dat
in Amerika door hamsteren een economi
sche chaos zou kunnen worden gescha
pen, zal, zoals zo vele andere Moskouse
verwachtingen, in rook opgaan!
Tijdens de generale audiëntie in de Sint
Pieter. die Woensdagavond 9 Augustus,
aan ruim 30.000 pelgrims werd verleend,
heeft Z. H. de Paus de aanwezigen in de
zes wereldtalen toegesproken. Hij smeek
te hen te binden, opdat de oorlogsdrei
ging van de wereld zou verdwijnen. Hij
voegde er aan toe, dat de kerk immer
de onrechtvaardige oorlo-g heeft verwor
pen en veroordeeld en altijd heeft ge
tracht de vrede te bevorderen.
Bij de pelgrims waren er uit de oude
en de nieuwe wereld. Ook bevond zich
een grote groep van pelgrims uit Turkije
onder de aanwezigen. De overgrote meer
derheid werd echter gevormd door Ita
liaanse arbeiders en boeren.
Met de uitvoering van het gigantische
karwei der herverkaveling van Walche
ren worden goede vorderingen gemaakt.
Men werkt ihans volop aan de aanleg
van nieuwe hoofd- en landbouwwegen en
liet leggen van drain eerbuizen. Het ge
hele ei'md wordt ontsloten door een net
van voortreffelijke wegen, die, voorzover
gereed, reeds druk gebruikt worden. Nog
in de loop van dit jaar komen in de
Zuidwatering vrijwel alle nieuwe wegen
definitief klaar, in de Noordwatering de
meeste nieuwe en in de Oostwatering
vele. Een der mooiste verbindingen wordt
die tussen Middelburg en Domburg via
Grjjpskerke en Aagtekerke. Volgend
jaar kan men de afstand tussen beide
plaatsen afleggen langs een prachtige
5 meter brede weg (exclusief het rijwiel
pad.
De hoofdwatergangen zijn voor het
merendeel gereed en tientallen bruggen
zijn gebouwd. Veertig kilometer weg is
voorts reeds beplant. Gepoogd wordt eind
1952 met. de aanleg van wegen en water
lopen nagenoeg klaar te zjjn.
Toewijzing van kavels
In de aanstaande winter zal de herver
kavelingscommissie een begin maken met
toewijzing van kavels aan de landbouwers
voorlopig alleen in de Zuidwatering, welk
gebied, dat vroeger altijd zeer terecht een
slechte naam btf de boeren had, uitste
kend verbeterd is. Voor de grote hoek
tussen de Schroeweg en de West Oude
Havendijk is het verdelingsplan al be
kend. Vroeger lagen daar niet minder
dan 433 perceeltjes, nu komen er ongp-
veer 60 kavels goede bouwgrond. Er zijn
uit dit gebied genoeg boeren naar de
N.O.-polder verhuisd om de sanering er
van te kunnen doen slagen. Wellicht
blijft er zelfs voldoende grond over om
boeren ,die elders op Walcheren wonen,
de gelegenheid te bieden zich in de Zuid
watering te vestigen.
(Vap onze Brabantse redacteuri.
In Heeze wordt een huis gebouwd
Ken keurige woning met 'n verd eplng,
een natuurstenen deuromljjsting en ecu
Sirtt-Joris-te-paarb van fayence in de
gevel. Die Sint Joris duidt op de Ver-
toebedeeld. zeker van geluk kunnen
sprekpn. Die verloting heeft plaats oil
het kampvuur en gegadigden zijn aiie
nog met
families van Heeze. die than
of gebrekkig gehuisvest zijn
Eigenaar der woning wordt de kerk
kennertj. Want het bijzondere" van deze j van Heeze. terwijl de huurprijs zal wor-
woning is. dat zjj door jonge mannen den afgemeten aan de wels'and van de
van de Verkennerij wordt gebouwd. I toekomstige bewoner De huur-opbrengst
komt de armen van Heeze ter, goede.
Of het buis Zondag a! heleitiaa! klaar
zal zijn, staat nog te bezien, maar ia
Jonge kerels sjouwen met kalk voor
het stucwerk en timmeren onder ieidmg
van een ervaren timmerman. Het zijn
Voortrekkers uit het Triade-kamp onder
Heeze. dat 1 Augustus zijn poorten
opende voor deelnemers uit de Benelux*
landen. Eigenlijk is het werk op 10 Juli
begonnen, want van dien datum af wer
den onder bet licht van schijnwerpers,
in de avonduren de fundamenten gelegd
door ter zake kundige voortrekkers uit
de omgeving, in samenwerking me'
plaatselijke ambachtslieden. Van 1 Aug
af wordt er echter door ploegen uit net
Triade-kamp de gehele dag hard gewerkt,
soms tot in de nacht. Een voortrekker-
electricien in overall leidt ons rond. Het
is een ruime woning met beneden por-
ta-al, grote kamer, keuken eij bijkeuken
en boven vier kamers plus douchecel. De
materialen werden door particulieren
cadeau gedaan, terwijl de meewerkende
ambachtslieden voor het grootste deel
belangeloos hun kracht ter beschikking'
stelden.
Zo komt er goedkoop en goed een
aardige woning tot stand, op grond die
de gemeente ten geschenke gaf.
De leider van het kamp legt er
overigens de nadruk op, dat de hele
onderneming slechts moet gezien worden
als iets symbolisch. Het doel der ver
kennerij is het aankweken der christe
lijke dienstbaarheid en dit bouwkarwei
mag slechts worden beschouwd als een
oefening der zelfvorming in sociale geest
Met da-', al zal degene, wien deze woning
Zondagavond a.s. bij loting te huur wordt
Bordewijk s figuren het is reeds meer dan eens geschreven
bezitten vrijivel alle een sinistere, bizarre grootsheid, die hen buiten de
^daagse maatschappij plaatst als vertegenwoordigers van een vreemde
haliucinaire wereld. Een Bint. een mevrouw Doom, een Dreverhaven
hebben alle dat huiver ingsivekkende van ongenaakbare reuzen uit een
boze droom.
Het is dan ook geen revolutionnaire j kerkhof waar de begrafenis van een le-
vernieuwing in zijn werk, wanneer Bor-
dewjjk thans met een bundel „Vertellin
gen van generzijds" voor de dag komt,
waarin hij een poging doet de grillige
fantasie-beelden van de droom in het
keurslijf van exacte vertellingen te com
primeren. Het is alleen maar een opzet-
telijker en dieper tasten in de geheimen
van het onbewuste dan hij in vroegere
boeken deed.
De zeven verhalen vertonen een zelfde
schema. Zij beginnen met een notaris
achtig preciese beschrijving van een vrij
onbeduidende omgeving de weg naar
Hulst, een cafétuin in het polderland, een
Zeeuws stationsemplacement of een
(Van onze Haagse redactie)
De premieregeling woningbouw 1950
zal met ingang van 1 September a.s. in
werking treden, aldus deelde dr. ir. Z. Y.
van der Meer, directeur-generaal van de
Wederopbouw en Volkshuisvesting op
een hedenmorgen gehouden persconferen
tie mede.
Het grote verschil, aldus de heer Van
der Meer, tussen de oude en de nieuwe
premieregeling is daarin gelegen, dat bij
de oude regeling de bijdrage a fonds per-
du na tien jaar afhankelijk werd gesteld
van het dan geldende huurpeil. Dit gaf
voor belanghebbenden enige onzekerheid,
welke met de nieuwe regeling is verdwe
nen. De bijdrage a fonds perdu wordt nu
ineens en voor altijd vastgesteld, zodat
.men weet, waaraan men toe is.
Ook wat de uitvoering betreft, is er
enig verschil tussen de oude en nieuwe
regeling. Bij de oude regeling stelde de
minister de bijdrage vast voor ieder ge
val afzonderlijk. Volgens het nieuwe
systeem wordt de bijdrage bepaald niet
naar de opgezette exploitatierekening,
maar naar het aantal personen, dat in een
woning kan wonen.
Evenals bij de oude regeling zal bij de
nieuwe gelden, dat woningbouw met ver
minderde premie (60 pet. van de premie)
voorrang zal hebben bij het verstrekken
van bouwvolume. Deze aangelegenheid is
echter nog slechts voor dit jaar van be
lang, omdat het de bedoeling is het bouw
volume het volgend jaar vrij te geven.
Nog een verschil tussen de oude en
nieuwe regeling is, dat woningen voor
gezinnen met meer dan zes kinderen gro
ter moeten zijn dan de voor de woning
bouw vastgestelde kubiekemeterinhoud.
Woningen met bedrijfsruimte mogen ook
iets groter gebouwd worden. Onder be
drijfsruimte wordt verstaan ruimte voor
een bedrijf, zoals b.v. een winkel. Voor
het uitoefenen van" een beroep, zoals b.v.
dat van dokter of advocaat, wordt be
halve in sociaal noodzakelijke gevallen
geen grotere ruimte toegestaan.
Of volgens de nieuwe regeling meer
gebouwd zal worden dan thans, valt niet
te zeggen. Op het ogenblik wordt reeds
zeer bevredigend gebouwd. In het eerste
halfjaar van 1950 bedroeg het aantal
gereedgekomen woningen reeds 10 pro
cent meer dan in de dienovereenkomstige
De Britse regering heeft Vrijdagavond
besloten het Britse parlement op 12 Sep
tember a.s. te doen bijeenkomen om de
stand der landsverdediging te bespreken.
Aan deze beslissing van de Britse re
gering was een in allerijl belegde kabi
netsvergadering voorafgegaan, welke ook
door de leiders der Britse strijdkrachten
is bijgewoond. Men meent, dat op deze
vergadering belangrijke besluiten zijn
genomen betreffende de landsverdediging
Eerste minister Clement Attlee is Vrij
dagochtend vroeg door koning George in
speciaal gehoor ontvangen.
Het Britse parlement is 28 Juli uiteen
gegaan, om. behoudens onvoorziene
omstandigheden, op 17 October a.s. weer
bijeen te komen.
periode van 1949. Het is de vraag of de
arbeidsmarkt toelaat, het aantal in uit
voering zijnde woningen, dat thans 45.500
bedraagt, nog op te voeren.
Wat de bouwtijd betreft, ook daarom
trent zijn de cijfers niet ongunstig. Over
een complex van 60 woningen werd voor
de oorlog ongeveer 11 maanden ge
bouwd, in 1947 en 1948 16 a 17 maanden
en thans Is de bouwtijd 12 a 13 maanden.
In 1949 werd driekwart van de woningen
door woningbouwverenigingen en de ge
meenten gebouwd en een kwart door par
ticulieren; thans is de verhouding onge
veer half om half.
De na 1 Juli ingediende aanvragen voor
premiebouw zullen automatisch volgens
de nieuwe premieregeling worden afge
werkt; de vóór die datum ingediende
aanvragen volgens de oude regeling, ten
zij de aanvragers de wens te kennen ge
ven volgens de nieuwe regeling te wor
den behandeld en op hun aanvrage nog
geen beslissing genomen is.
vaar plaats vindt.
Maar niet alleen de omgeving, ook de
sfeer in het begin belooft weinig be
langrijks. Ook de personen die de schrij
ver laat optieden zijn doodgewone lie
den, heel wat minder opvallend dan we
van hem gewend zijn. Kortom, Borde-
wijk's zo effectief en geladen proza
schijnt aanvankelijk verspild aan een
historie die niet veel om het lijf heeft.
Totdat er, plotseling het geheimzinnige
teken is, dat de weg opent naar de uiter
ste mogelijkheden van wat de menselijke
fantasie in een droom of op het ogen
blik van de dood als werkelijk kan er
varen.
Het is deze overgang van de nuchtere
realiteit naar de peilloze diepte van de
droomfantasie, die Bordewijk's jongste
verhalen hun spankracht geeft. Van de
zonderlinge priëlentuin in de polder
wordt de wandelaar Simon plotseling
meegevoerd naar het cosmisch vuurwerk
van de „tweede zon". De vacantiereizi-
gers in het geïnundeerde Zeeland zien
voor hun geestesoog het brave station
van Goes' veranderen in een fantastisch
rollend monster, en een onschuldige
fruitkar wordt tot een afgrijselijk schrik
beeld.
Hoe moeilijk het is een nauwkeurige
beschrijving van een droom te geven,
heeft Van Schendel in een onlangs post-
huum gepubliceerd opstel uiteengezet.
Het is geep geringe verdienste van Bor-
dewjjk dat hij erin geslaagd is de boven-
werkeljjke sfeer van zijn droomverhalen
tastbaar te maken zonder zijn karakter
van nauwgezet realistische beschrijver
prijs te geven.
Maar, hoe knap Bordewijk zich in dit
„surrealisme" ook beweegt, toch hebben
sommige van de vertellingen zoals „Van
Mi.ddelburg en Goes" en „Gesprek achter
de doodkist" iets gewilds. Het beste ver
haal uit de bundel is dan ongetwijfeld
het verhaal waarin het haliucinaire ele
ment het minst nadrukkelijk naar voren
treedt en dat meer een magische verte
kening van de werkelijkheid is dan een
realistische beschrijving van een nacht
merrie. Dat verhaal heet „Werf I. Hulst".
De geweldige tegenstelling tussen het
ingeslapen stadje en de koortsige ener
gie in de imaginaire werf, welke hierin 't
hoofdthema vormt en waarmee het con
trast tussen de brave inwoners en de ge
heimzinnige tyran die de werf bestuurt,
en tussen de vluchtende Jan en de door
het avontuur van de grommende werf
geïntrigeerde Grada correspondeert,
geeft deze vertelling de allure van een
gaaf en krachtig werkstuk.
Bordewijk lezen blijft overigens ook
dit boek is in dit opzicht geen teleur
stelling een genoegen, alleen al door
het eigenaardige, maar dikwijls zo rake
proza, dat deze schrijver tot een „chroom
ijzeren verlengstuk van '80" maakt, zo
als Vestdijk het heeft uitgedrukt. IJzer,
beton e.d. zijn geliefkoosde begrippen in
Bordewijk's beeldspraak, maar hoe weet
hij van deze onaandoenlijke materialen
pakkende taaifantasieën te construeren.
Zijn beschrijvingen van gebouwen of
bruggen „uit rag van staal geweven"
zouden een weldadige verrijking kun
nen geven aan het zo dorre vocabulaire
van bouwmeesters en ingenieurs.
Telkens verrast hij met een oorspron
kelijk, zij het soms wat precieus, beeld.
Van het polderland zegt hij:
„Elk schildersoog moest wel verrukt
zijn van die polder, te allen tijde om de
grootsheid van de, meest vochtig glin
sterende, plafondstukken in deze na-
tuurzaal, en 's zomers bovendien door
het groene gespijkerd vloerkleed gewa
terd met zilver."
En voor een verkeerskaart van Hulst
met de rode autobuslijnen heeft hij de
ze vondst: „Het greep om zich heen;
het strekte naar alle kanten zjjn grillig
geknakte insectenpoten uit, helder rood
van sterk pulserend slagaderlijk ver-
keersbloed."
Al staat van deze bundel o.i. alleen
het verhaal „Werf I. Hulst" op het hoge
peil van Bordewijk's beste werk. zijn
excursies naar de wereld van de droom
zijn ongetwijfeld het lezen waard.
P.
N. a. v. „Vertellingen van generzijds"
door F. Bordewijk. Uiig. Nijgh en
v. Ditmav, Rotterdam.
hel kart daarop zal zijn opgeleverd,
zeker.
Trygve ,Lie, algemeen secretaris der
V. N„ verlaat voor ongeveer een week
Lake Success voor een bezoek aan zijn
vaderland Noorwegen.
Deze reis van Die heeft niets „dra
matisch", aldus een woordvoerder der V.
N. Lie hoopt een onderhoud te hebben
met de ministers van buitenlandse za
ken der drie Scandinavische landen.
„Zouden zich in de Veiligheidsraad on
voorziene ontwikkelingen voordoen", al
dus de woordvoerder, dan zou Lie on
middellijk per vliegtuig terugkeren.
Lie zal zijn functie als algemeen se
cretaris der V. N in deze tijd blijven
uitoefenen en dagelijks contact onder
houden met Lake Success. Sjamaldha-
reelall, toegevoegd algemeen secretaris in
algemene dienst, zal Lie te Lake Success
vervangen.
Op de. vraag van een verslaggever, of
hij in deze week ook naar Moskou ging,
lachtte Lie en schudde zijn hoofd op
zulk een wijze, dat de verslaggever niet
kon uitmaken, of Lie ja of neen knikte.
Tegen de 30-jarige timmerman P. v. d.
H. uit Bred«, die zich o.a. aan veertien
diefstallen uit offerblokken van kerken
heeft schuldig gemaakt, heeft de Officier
van Justitie bij de Bredase rechtbank .gis
teren 2 jaar gevangenisstraf geëist.
Het eerste onderwerp, dat in het ..Herderlijk Schrijven van de Generale Synode
der Nederlandse Hervormde Kerk betreffende de Rooms-Katholieke Kerk" wordt
behandeld is: De plaats van Maria in de R.K. Kerk. De eerste opmerking waarmee
de behandeling van dit onderwerp opent, luidt: „De hoge verering, die aan Maria
geschonken wordt, is allerminst iets bijkomstigs in het geheel der R.K. Kerk, zoals
vele buitenstaanders wel menen. Integendeel, Maria staat in het middelpunt van
het geloof
Als het inderdaad waar is, dat Maria
in het katholicisme een centrale plaats
inneemt, dat zij daaruit niet weggedacht
kan worden en meer nog dat de
leer omtrent haar tot de wezenskern
van het katholieke geloof behoort, dan
wordt het begrijpelijk, waarom- het
Herderlijk Schrijven bij zijn voorlich
ting omtrent de katholieke leer met Maria
begint.
Men kan zich afvragen, hoe de com
missie, die voor het Herderlijk Schrijven
verantwoordelijk is, zo snel (reeds in de
eerste zin, welke zij na de inleiding
schreef) tot een dergelijke essentiële
functie van Maria meende te moeten be
sluiten. Het valt niet te ontkennen, dat
de Moeder van Jesus, vooral gedurende
de laatste eeuw, bijzonder veel aandacht
krijgt in het katholieke geloofsleven. De
pausen noemen in hun officiële brieven
en toespraken haar naam voortdurend
en wijden de wereld aan haar toe en vin
den daarbij in kleinere katholieke krin
gen veel navolging.
Er worden Maria-congressen gehouden
en Maria-plechtigheden; de theologische
handboeken besteden ettelijke bladzijden
aan de taak van Maria in Gods plan met
de mensen; in geen enkel z.g. goed katho
liek gezin ontbreekt haar beeltenis; in
talrijke katholieke gebedenboekjes wordt
Maria geregeld aangeroepen; haar voor
spraak wordt gevraagd en in zeer duide
lijke en sterke taal geeft men soms uit
drukking aan zijn vast geloof in de grote
en bijna onfeilbare invloed der Moeder
Gods op het Hart van haar Zoon.
Zowel van katholieke als van reforma
torische zijde kan men na enige studie we
ten, dat in het katholicisme alléén Chris
tus volkomen in het middelpunt staat.
Katholicisme is Christendom. Het. ka
tholicisme belijdt, als het er op aan
komt, even duidelijk en onomwonden
als de reformatie, dat er „slechts één
Middelaar is tussen God en de mensen:
de mens Jezus Christus". Wat er voor de
rest ook nog over Maria verkondigd
wordt, aan deze stelling kan nooit wor
den tekortgedaan; zij is schriftuurlijk;
zM is ook voor de Katholieke Kerk een
Goddelijke openbaring. Er is in of ouder
of boven de wereld geen andere naam
waarin wij zalig kunnen worden dan in
de naam van Jezus, en wee degene die
een ander Evangelie verkondigt dan dat
van Hem. Zijn Evangelie is in diepste
wezen geen Maria-leer, maar een Chris
ten-leer. Christus is de bewerker en het
samenvattende voorwerp van ons geloof;
door Hem komt het tot stand, en een
maal tot stand gekomen zal het voort
durend primair naar Hem blijven zoeken.
Het katholieke geloof echter wil
Christus zoeken in Zijn volledigheid, in
alles wat Hij historisch en dwars door tijd
en ruimte heen voor de eeuwen en voor
de wereld van vandaag is en betekent; de
volledige Christus met alles wat Hij
sprak, onderging en deed, onverbrekelijk
verbonden met het machtige werk Zijner
Verlossing en met alle resultaten dezer
Verlossing. Overal waar de Katholieke
Kerk een dergelijk resultaat der Verlos
sing opmerkt, huivert zij van eerbied
voor de Verlosser, voor Christus, de Be
werker van het heil. Zij schrikt er daar
bij niet voor terug (waarom zou zij ook?)
deze resultaten bij hun naam te noemen,
ook niet als een van die resultaten Maria
heet en zelfs niet wanneer zij uit haar
geloof beseft, dat deze Maria Moeder van
God genoemd moet worden en dat haar
een onbevlekte Ontvangenis en een vol
komen feitelijke zondeloosheid moet wor
den toegekend.
Indien de Katholieke Kerk dan ook be
paalde dingen omtrent Maria met zo'n
grote stelligheid gelooft, dan is dat omdat
zij zo stellig in Christus en in de werk-
dadigheid van Christus' Verlossing ge
looft. Zo is haar Maria-verering in de
kern niets anders dan Christus-verering;
Maria behoort bij de volledige Christus,
want alles wat zij is en heeft, al haar
prijzenswaardige eigenschappen, al haai'
kostbare praerogatieven, dankt zij aan
Christus; zelfs als zij Mede-verlosseres
genoemd zou moeten worden (hetgeen
geen katholiek geloofspunt is) dan komt
haar die naam slechts toe, inzover
Christus haar ook daartoe verlost heeft.
Haar taak in Verlossing en Middelaar
schap kan dus slechts secundair en af
hankelijk zijn; alleen Christus is de
souvereine, onafhankelijke Verlosser en
Middelaar en ondanks alle lofprijzingen
voor dc Moeder Gods (en dus voor
Christuszal geen enkele katholieke
theoloog het in zijn hoofd halen, aan
Maria in het geheel van het verlossings
werk een zelfstandige plaats toe te
kennen.
In het „Haagsch Dagblad" van Woens
dag 2 Augustus 1.1. staat een artikel op
genomen met als kop: „R. Katholieke
kringen critlseren te grote Maria-vere-
rlng". Uit dit artikel blijkt hier en daar
zeer veel begrip voor wat er aan katho
lieke zijde aan opvattingen omtrent Ma
ria leeft De kop boven het artikel is
echter onjuist. Het kan zijn, dat er in ka
tholieke kringen onevenwichtigheid bin
nensluipt ln de Maria-verering, dat de
verhoudingen uit het oog worden ver
loren, dat men niet langer of niet vol
doende meer ziet hoe Maria's glorie ju'®*
bestaat ln haar volstrekte afhankelijk
heid en toegewijdheid aan Christus. Dit.
zou ons recht geven te spreken van een
onevenwichtige of een wanordelijke Ma
ria-verering. Wij willen niet ontkennen,
dat er soms aanleiding bestaat iets der
gelijks te signaleren. Er is geen enkel
bezwaar tegen in te brengen, dj1 men
van katholieke of van welke zijde ook,
de kwaal (die soms kan uitgroeien tot
een volkskwaal) bij zijn naam noemt: in
dien men haar dan ook maar bij naar
ware naam noemt, en indien men dij zijn
erltiek zich dan maar niet laat leiden
door niet ter zake dienende argumenten.
Het argument b.v., dat er v°or een be
paald onderdeel uit de Maria-leer geen
bijbelse aanwijzingen zlin, is (veronder
steld zelfs dat de bewering juist ls), te
gen de Katholieke Kerk van geen enkele
kracht, zolang men niet aangetoond heeft,
dat de Kerk, by de omschrijving en de
definiëring van het geloof slechts af mag
gaan op bijbelse aanwijzingen.
Indien men van reformatisch zijde aan
dit punt voorbijgaat, gaat men voorbij
aan net kardinale punt. waarom het luist
gaat; zoals dat b.v. gebeurt in het be
wuste artikel in het „Haagsch Dagblad",
en zelfs in een uitvoerig en officieel do
cument als het Herderlijk schrijven.
In het geschil tussen Rome en Refor
matie gaat het altijd wederom om de
juiste bepaling van het wezen en de taak
der Kerk, Voor een gelovige katholiek is
het voldoende, dat z'.in Kerk hem Maria
voorhoudt ais de eerste volledige chris
ten, als de eerste mens die volledig, met
lichaam en ziel, aan Christus was toege
wijd. als de eerste volstrekte „gelovige",
als de Moeder Gods, uitverkoren en ge
zegend onder alle vrouwen, als de zonde
loze en onbevlekte, om daaruit zijn
liefdevolle eerbied af te leiden voor haar,
die vóór alle anderen door het ontstel
lende geheim van Menswording en Ver
lossing werd aangeraakt. Dit hoeft niet te
betekenen, dat Maria een wezenlijke
plaats inneemt in de katholieke geloofs
leer, in die zin dat zij, aan de wezenlijke
plaats van Christus in de weg staat. Dit
betekent echter wèl, dat wij krachtens
de prediking van Christus' Kerk geloven,
dat de taak en de voorrechten van Maria
onmiddellijk en zonder verdraaiing van
bijbelse feiten uit het wezenlijke ver
lossingswerk van Christus voortvloeien.
Aan de denkers en schrijvers der refor
matie is het dus, te trachten ons hierin
te begrijpen; op de katholieken rust de
verantwoordelijkheid, door hun gedragin
gen een dergelijk begrip niet te bemoei
lijken of bijna onmogelijk te maken.
Bij de proefboring aan de rand van
Zaandam en Oostzaan, waarmede de Ne
derlandse Aardoliemaatschappij in April
j.l. een begin maakte, heeft men op een
diepte van 1480 meter het kolenhoudende
arboon aangetroffen. Nadien werd 200
meter dieper geboord. Verschillende
laagjes steenkool werden in die periode
doorboord. De dikte varieerde van 2 tot
70 c.m. De opzet van de boring was een
inzicht te krijgen in de bodemstructuur.
Dc proefboring wordt normaal voortgezet
tot een diepte van ca. 3000 meter.
Be Amerikaanse veiligheidsdienst heeft
Vrijdag de 34-jarige mevr. Ethel Rosen
berg--Greenlass uit New York City ge
arresteerd, onder de beschuldiging mede
te hebben geholpen aan het uitleveren
van atoomgeheimen aan de Sovjet-unie.
Zij is de echtgenote van Julius Rosen
berg en een zuster van David Greenglass,
die beiden al in Juli werden gearresteerd.
Haar vader was uit Rusland afkomstig en
haar moeder uit Oostenrijk. Zij zelf werd
in Amerika geboren.
(Van onze correspondent).
De Vereniging „Groninger Havenbe
langen" heeft zich in verband met de
moeilijkheden, welke het Eemskanaal
voor de scheepvaart oplevert, in 'n adres
gericht tot Ged. Staten van Groningen
met het verzoek 't Eemskanaal over de
gehele lengte door uitbaggering op de
officiële diepte van 4.50 M. te brengen.
De diepte blijkt volgens het rapport
zeer te zijn verminderd, aangezien kort
geleden het m.s. Jozina, beladen met
hout voor Groningen, met een diepgang
van 3.42 M„ tussen de bruggen 3 en 4
aan de grond is gelopen Acht uur later,
toen het water na sluiting van de sluis
deuren te Farmsum weer enigszins was
opgekomen, heeft het schip zijn reis
vervolgd. Bii de aftakking van het Van
Starkenborg.kanaal liep het schip op
nieuw aan de grond en kon later met
veel risico voor zijn schroef, over de bo
dem schurend, de Oosterhaven bereiken.
In bet rapport wordt aangedrongen op
uitbaggering van het kanaal op korte
termijn, zulks in het belang van de Gro
ninger scheepvaart,
Op het feest van het Onbevlekt Hart
van Maria (22 Augustus) zal de nieuw
benoemde apostolisch-vicaris van Tabora
mgr. Cornelius Bronsveld W. P. door de
bisschop van Haarlem mgr. Huibers, tot
bisschop worden gewijd. Medeconsecrato-
ren zullen zijn mgr. Baeten, coadjutor
van Breda en mgr. Van Oirschot, aposto
lisch-vicaris van Mbeya.
De plechtigheden zullen plaats hebben
in de parochiekerk van de H. Cyriacus aan
de Grote Noord te Hoorn (N.H.) 's mor
gens om half tien. De receptie, is in het
gezellenhuis van één uur tot half drie.
Gistermiddag z.cudgn enkele badgasten
<>p hei strand bij IJmuiden een vliegtuig
in zee hebben zien neerstorten ongeveer
zeven kdoineter ten Zuiden mui die plaats
Dij het Bloetnendaalse strand.
Zij meldden dit aan de houder van een
consumptie-tent di" op zijn beurt weer
de kustwacht te IJmuiden waarschuwde.
Onmiddellijk daarop is toen de „Neeltje
Jaeoba", een reddingsboot van de N.Z.H.
R.M., uitgevaren om een onderzoek in te
stellen terwijl op bel marinevliegveld
Valkenburg een mitchell-bomhtenwerper
met de piloot luitenant, t.er zee vlieger
derde klas Zalman opsteeg.
Ook de loodsboot is uitgevaren. Deze
heelt navraag gedaan bij de gezagvoer
der van een Grieks schip, dat zich op
het. moment der melding in de onmiddel
lijke omgeving van de aangegeven plaats,
ongeveer 7 kilometer ten Zuid-Westen
van IJmuiden, bevond. De bemanning
van dit schip heeft echter niets waar
genomen
De rijksluchtvaartdienst op Schiphol
gaf door dat er geen vliegtuig vermist
wordt
Er is alle reden om aan te nemen, dat
het alarm van de vacantiegangers een
loos alarm is geweest. Inmiddels zijn
reeds drie schepen die in de onmiddellijke
nabijheid waren van de plaats, waar het
vliegtuig zou zijn neergestort, IJmuiden
binnengevallen. Geen van de stuurlui
heeft iets bemerkt. Evenmin is alarm ge
maakt door enkele vissersschepen, die ter
plaatse visten.
De waarnemingen zullen dus wel op
gezichtsbedrog hebben berust.
Tegen negen uur gisteravond is de
„Neeltje Jaeoba" in de haven van IJmui
den teruggekeerd, zonder dat. het zoeken
enig resultaat had gehad. Ook de loods
boot en de marine-bommenwerper heb
ben hun pogingen toen gestaakt.
De correspondent van het A. N. P. te
IJmuiden heeft inmiddels een onderhoud
gehad met de badgasten, die het ongeluk
zouden hebben Zien gebeuren. Het waren
een oud marine-man en een paartje, die
in de omgeving van paal 57 van de zon
lagen te genieten. Ze hadden omstreeks
kwart voor vijf, toen de zon ]aag aan de
horizon stond, een vliegtuig evenwijdig
langs de kustlijn zien vliegen. Het vloog
van Noord naar Zuid. Zij zagen 'n rook
pluim uit de staart van de machine ko
men. Daarop dook het toestel schui in
zee. Volgens hun verklaring was het zo
duidelijk, dat zij geen ogenblik twijfelden
of ook de kustwacht en anderen zouden
het hebben waargenomen. Zij haasten
zich dan ook niet om alarm te maken
maar bleven op het strand ten einde de
reddingspogingen, „die nu wel zullen
worden gedaan" goed te kunnen volgen.
Pas een nall uur later heeft de jonge
man het gemeld aan de houder van een
consumptietent. Deze moest toch sigaret
ten kopen en zou meteen de kustwacht
wel waarschuwen, was het commentaar.
Dit is ook omstreeks zes uur gebeurd,
maar voor de reddingboot ter plaatse
was, werd het half acht.
Navraag naar alle kanten, ook in En
geland, heeft tot resultaat gehad, dal
vast is komen te staan, dat geen vlieg
tuig wordt vermist.
De correspondent van de „Times" te
Pretoria meldt, dat een hoog percentage
van de in Zuid-Afrika voorkomende ge
vallen van melaatsheid thans als te gene
zen beschouwd wordt, dank zij het be
trekkelijk nieuwe geneesmiddel D. D. S.
Uit de leprozerie van Westfort bij Preto
ria zijn 234 patiënten (van wie 217 niet-
blanken) na behandeling met dit ganees-
middel ontslagen. Men bereikte er succes
mede in gevallen van alle stadia der ziek
te. Alleen bjj dusdanige physieke ver
woesting. dat het verdwijnen van de ziek
te niet. meer zou baten, heeft men het
niet toegepast.
De tragedie in de Veiligheidsraad is
Vrijdagavond voortgezet. Iedere avond
herhaalt zich hetzelfde spel. Jakob Malik
blijft weigerachtig de Zuid-Koreanen uit
te nodigen, vertegenwoordigers te zenden
om aan de besprekingen deel te nemen.
Daarop staat een lid van de raad op. om
uitvoerig de verraderlijke rol van Rus
land in grote welsprekendheid weer te
geven. Gisteravond vervulde de Britse ge
delegeerde Sir Gladwynn Jebb. die rol).
Malik repliceert dan met de bewering van
het tegendeel. Vervolgens wordt in de
epiloog door allen besloten om ook deze
vergadering, die zonder beslissing is ge
bleven, te verdagen. (Thans tot Maan
dag).
De A.N.W.B- ontvangt de laatste tijd
nogals een berichten van leden, wier auto
in het buitenland werd gestolen. Deze
automobilisten zijn niet alleen zwaar ge
dupeerd door het verlies van hun wagen,
maar bovendien moeten zij de invoer*
rechten betalen, omdat zij immers in ge
breke blijven dc auto weer uit te voeren.
Be A.N.W.B. waarschuwt daarom alle
automobilisten met klem hun auto in het
buitenland nergens onbeheerd of niet-
afgesloten te laten staan en vooral geen
documenten .n de wagen te laten liggen.
S. JELSMA M.S.C.
Als wij mogen aannemen, dat de Sov
jet zijn volgende slachtoffer steeds in de
communistische pers aankondigt, dan ligt
het in de bedoeling van de communisten
om Indo-China definitief in de rode vloed
golf te betrekken- Het leger-orgaan 1e
Praag. de „Obrana Lidu heeft reeds
aangekondigd, dat Vietnam zich nu ein
delijk zal losmaken van de Fransen en
hun aanhangers; dit kan niets anders be
tekenen dan dnt de communistische Viet-
minh van Ho Tsji Min. geholpen door
communistisch China, de kansen bere
kent om geheel Vietnam te overlopen en
achter het „bamboegordijn" te brengen.
Dit is een onloochenbare dreiging, die
over het reeds zwaar geteisterde Indo-
China hangt.
He is juist op dit ogenblik, dat de
triomftocht van O. L. Vrouw van Fatima
en de toewijding van Vietnam aan het
Onbevlekt Hart van Maria plaats von
den.
Ziehier het verslag van deze grootse
manifestatie van geloof en godsvrucht,
gehouden onder de onmiddellijke dreiging
van ten aanval bereide communisten.
Z. H. Exc. mgr. F. Gomez de Santiago,
Apostolisch Vicaris van Haiphong bij
Tonkin in Noord-Indochina heeft een co-
pie van het beeld van O. L. Vrouw van
Fatima laten komen ore daarmede een
bedetocht te houden in alle steden van
Vietnam.
Volgens dc pers te Haiphong heeft de
stad. zelfs heel Vietnam, nog nooit zulk
een luisterrijk feest noch godsdiensti.?
noch burgerlijk, gezien als de intocht van
O. L. Vrouw van Fatima in Haiphong. De
autoriteiten hebben alle mogelijke hulp
verleend bij de voorbereiding en hot fee*t
zelf- Er stonden talrijke triomfbogen en
de hele stad was schitterend verlicli
overal wapperden de Pauselijke kleuren
en legervliegtuigen strooiden bloemen
ov" net machtige Maria-altaar.
Rij het begin van de processie viel er
een stromende regen, doch geen kind
zelfs ging weg ujt de kilometers lange
file van vrome toeschouwers. Er werd de
hele weg langs gezongen door 50.000
personen, zowel in de Franse als in de
Vietnamese taal. Ook de witte duif aan
de voet van het Mariabeeld ontbrak niet
en wekte bewondering en enthousiasme
bij de duizenden ook niet-Katholieken.
Na de processie werd in de kathedraal
heel Vietnam toegewijd aan het Onbe
vlekt Hart van Maria en werd de plech
tigheid besloten met een plechtig „Te
Deum".
