Optreden van kinderen voor
film, toneel en televisie
Het patroon van de week
Neem nog een vruchtje
Zusters Augustinessen gaan in
Amsterdams binnenstad werken
i
DE- VERGL3SING VAN
SUPERINTENDANT QUILD
Vrouwen!
Voor de filmcamera
BRUNOTT
Oud-minister Wijers
onderscheiden
Hoe krijgt U patronen in
Uw bezit f
Recepten voor de winter-inmaak
Mi III oenen dames
Voor Mgr. Stepinac's
vrijlating
nl
GUY HAMILTON
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1950
'ADVIES VAN 'N ENGELSE
COMMISSIE
Hollywood's bijdrage tot de strijd
om Zuid-Korea
PAGINA 4
HOUTEN HUIZEN VOOR
TURKIJE
Pruimenjam (2\2 a 3 potjes)
Peren pasteuriseren
Pruimen en perziken
pasteuriseren
Zoetzuur van meloen
Hiervoor gebruikt men het harde
vruchtvlees, dat overblijft als het sap
pige vlees verwijderd is. Men schilt
dit harde vruchtvlees zeer dun.
C359
WEER HAMSTERAARS IN
BELGIE
IN VIER PAROCHIES HULP
AAN OUDERS EN KINDEREN
Het kind in de bioscoop is een pro
bleem, waarover voorlopig het laatste
woord nog wel niet zal zijn gezegd.
Maar het kind voor de filmcamera is
een minstens even actuele kwestie, ze
ker in Engeland, waar onlangs een daar
toe speciaal door de regering benoemde
commissie rapport heeft uitgebracht over
het optreden van kinderacteurs voor
film, toneel of televisie.
In Engeland is het, zoals we al eens eer
der hebben aangestipt, aan kinderen be
neden 14 jaar verboden, als acteur voor
de filmcamera op te treden. Het enige re
sultaat van dit verbod was, dat kinderen
tóch voor de film speelden. Alleen ge
beurde dat clandestien, want vervolging
van overtredingen is in Engeland achteraf
niet mogelijk.
In haar rapport adviseert de commissie
liet optreden van kinderen, onverschillig
van welke leeftijd, voor film, toneel en
televisie te legaliseren. Gaat de regering
met dit advies accoord, dan zullen de film
maatschappijen, die kinderen beneden 14
jaar voor bepaalde rollen nodig hebben,
de wet niet meer behoeven te overtreden
door ze de studio binnen te smokkelen.
De commissie stelt de volgende be
schermende maatregelen voor:
Een maximum van 80 werkdagen per
jaar, als speciale voorzieningen zijn ge
troffen voor de opvoeding van het kind.
In bijzondere gevallen kan dit aantal tot
100 worden verhoogd.
Een arbeidsweek van vijf 8-urige werk
dagen voor films. Het aantal toneelvoor
stellingen, waarin een kind mag optreden,
moet beperkt blijven tot vier per week.
Dit aantal mag worden verdubbeld gedu
rende de vacantie of als het kind een
privé-leraar heeft. Medische keuring vóór
en na elke voorstelling. Aanstelling van
een gouvernante voor elke groep van
twaalf kinderen.
Verdienen kinderen méér dan honderd
pond per jaar, dan moet het geld bij een
officiële spaarbank worden gedeponeerd.
Van het acteren voor de film zegt de
commissie: „Wil men het kind in alle
phasen van zijn ontwikkeling Uitbeelden,
dan kan geen bepaalde leeftijdsgrens wor
den gesteld. Kinderen, die als filmacteurs
optreden, moeten precies als andere kin
deren opgroeien. Hun werktijd moet daar
om op eên zo klein mogelijk deel van het
gezinsleven beslag leggen.
Een lijst van filmacteurs, waaruit de
studio's te allen tijde een keus zouden
kunnen doen, naar het voorbeeld van Hol
lywood, wordt door de commissie onge
wenst geacht, daar zulk een lijst de film
kinderen tot „een klasse apart" zou ma
ken.
Spyros Skouras, president van de 20th
Century-Fox, heeft onlangs een contract
getekend met Sol Hurok en Rudolph Polk,
respectievelijk president en vice-president
van de World Artists. Volgens dit contract
zal Fox de productie en verfilming ter
hand nemen van de z.g. „film-concerten",
die door de meest begaafde musici ter
wereld zullen worden gegeven, opdat ook
degenen, die niet ln de gelegenheid zijn,
hun Concerten bij te wonen, in de bio
scoop kunnen zien en horen, wat ze an
ders zouden moeten missen.
Elke concert-film zal zijn gewijd aan
een groot musicus. Irving Reis, de regis
seur van „Al my sons" en „Dancing in
the dark" (Achter de schermen van Hol
lywood), die binnenkort in ons land zal
worden vertoond, is verantwoordelijk
voor dé regie van deze films, die in Hol
lywood zullen worden opgenomen.
Twee van zulke concertfilms zijn in
tussen reeds gereedgekomen. Ze zijn ge
wijd aan de beroemde pianist Arthur Ru
binstein en de grote violist Jasha Heifetz.
Andere concert-films zijn op het ogen
blik in productie met de zangeressen Ma
rian Anderson en Rise Stevens en de mu
sici GregOr Piatigorsky, Patrice Munsel,
Yehudi Menuhin enz.
Sol Hurok gaat binnenkort naar Europa
om daar contact op te nemen met grote
Mariene Dietrich, die in de Engelse
film „No Highway" de rol zal spelen
van een ster, die over het hoogtepunt
van haar roem heen is.
Europese musici voor de volgende films
in deze serie. Bovendien overweegt 20th
Century Fox de mogelijkheid, een serie
films te vervaardigen met beroemde bal
letten.
Hollywood draagt ook z'n steentje bij
tot het winnen van de oorlogt De studio's
verzenden duizenden ster-foto's naar de
Amerikaanse soldaten in Korea. Lana
Turner, Esther Williams, Betty Grable en
Jane Russell zijn nog even populair als
gedurende de laatste wereldoorlog. Maar
ér zijn drie nieuwe favorieten: Ava Gard
ner, Shelley Winters en Vera Ellen. Maar
daarbij laat Hollywood het niet. Iedereen,
die er een film wil regisseren, zal voortaan
eerst een eed moeten afleggen, dat hij
geen communist is, noch communistische
sympathieën heeft.
De bioscoop-exploitanten in Amerika op
hun beurt kijken, voordat ze in openbare
vertoning komt, iedere film nauwkeurig
na op alles, wat als pro-communistisch
zou kunnen worden beschouwd. Uit „Taw-
ny Pipit", de Engelse film over een paar
duinpiepers, die Ook in ons land met vrfel
succes is vertoond, moest een stuk muziek
worden gecoupeerd, omdat men meende
er iets van de „Internationale" in te ont
dekken.
Tenslotte een oorlogscommentaar van
Groucho Marx: „Korea kan Hollywood
beslist niet méér kwaad doen dan de te
levisie al heeft gedaan".
Margot Fonteyn, de beste balletdanseres
van Engeland, zal de hoofdrol vertolken
in een film, welke de titel „The Sleeping
Beauty" (De Schone Slaapster) zal dragen.
Sir Alexander Korda heeft aangekon
digd, dat begin volgend jaar met de pro
ductie van deze film een begin zal wor
den gemaakt, wanneer Miss Fonteyn haar
tournee door Amerika heeft geëindigd. Er
zal geeaa poging worden gedaan, het bal
let in 0en filmverhaal te verwerken.
Margot Fonteyn heeft van Sadler's Wells
toestemming gekregen om in de film te
dansen en heeft het contract reeds ge
tekend.
Miss Fonteyn, wier werkelijke haam
Peggy Hookham is, ia 30 jaar oud en
wordt zowel in Engeland als in Amerika
geprezen om haar dansen in „The'Slee
ping Beauty". Toen ze 14 jaar was, trad
ze voor het eerst in het openbaar op als
een van de 32 sneeuwvlokjes in het
Notenkrakersballet van Sadler's Well's.
licht van mening hebben doen ver
anderen?
In de omgeving van Rugby School
de bekende „public school" in het Engelse
plaatsje van die naam - waren onlangs
alle lantaarnpalen verwijderd en de witte
verkeerslijnen van de wegen gewassen om
alles er zoveel mogelijk te doen uitzien
als in Tom Brown's Schooldays (De
Schooltijd van Tom Brown). Men was er
namelijk bezig met de verfilming van
dit bekende boek van Thomas Hughes.
Vijftig jongens van Town House in
Rugby en de Lawrence Sheriff School
(een bijgebouw) hadden de tijd van hun
leven, want ze mochten voor de film
spelen.
Gekleed in het uniform, met de goud
rode petten, die de jongens van Rugby
droegen in de dagen van Tom Brown, op
hun hoofd, moesten ze drie weken lang
voor beroepsacteurs fungeren. Ze kregen
er zelfs een paar shillings per dag voor
betaald ook!
Een hoogtepunt in de film is 'n Rugby-
match aan het eind van het schooljaar, als
het „School House" tegen de rest van de
school speelt.
Iedere jongen van Rugby nam aan de
verfilming van deze scène deel. Het was
de langste wedstrijd in de analen van
Rugby, want hij begon 's morgens vroeg
en eindigde pas tegen zonsondergang.
„Ik vrees, dat de illusies van heel wat
jongens zijn vernietigd", verklaarde
Desmond Nurst, de producent van de film,
toen het werk was afgelopen. „Tot nu toe
dachten de meesten, dat spelen voor de
film niets anders dan een pretje Was".
Mickey Rooney zijn ware naam is
Joe Yule, jr. die op 23 September 1921
in Brooklyn werd geboren, heeft deze
maand zijn zilveren jubileum gevierd als
acteur. Toen hij een baby van elf maan
den was, debuteerde hij reeds met zijn
ouders in een variété-nummer en op vier
jarige leeftijd kwam hij in Hollywood.
Onlangs heeft hij een rol gespeeld in de
film „He's a Cockeyed Wonder" naast
Terry Moore en William Demarest onder
regie van Peter Godfrey. In deze rol vol
deed hij zo goed, dat hij een contract
heeft gekregen om in de komende twee
jaren nog drie films te maken.
De Franse actrice Micheline PreBle, die
Micheline Prelle heet, sinds ze een Con
tract heeft gekregen in Hollywood, is daar
voor twee films Opgetreden: „Under my
skin" met John Garfield en „Guerilla op
de Philippijnen" met Tyronne Power
onder regie van Fritz Lang. Thans zal ze
naast Danny Kaye optreden in de film
„Riviera Story" een muzikale comedie in
technicolor van William Perlberg De
buitenopnamen voor deze film zullen
zonder acteurs aan de Cóte d'Azur worden
gemaakt, de binnenopnamen in Holly
wood.
Advertentie
MERCEDES
T KW A LI TE IT S H OR LOGE
VERLOOF»! GEEN MINUUT
lc kwaliteit aakerhorloge, 15 ftteneo, anti
magnetisch, onbreekbaar glas 37.50
Idem. waterdicht, stofvrij 44.75
Idem. luxe kast, goud plaque 49,50
Alloo «chrift. garantie Rembonn verhoogd 0.50
N. BINNENWEG 199 R DAM
Bij K.B. is rar. Th. R. J. Wijers, oud
minister van Justitie benoemd tot ridder
in de orde van de Nederlandse Leeuw.
Door tussenkomst van een Amerikaanse
firma, welke in Turkije een groot werk
uitvoert, kreeg de firma A. van 't Ver
laat en Zn. in Giessendam een Turkse
opdracht van 300.000 voor het leveren
van 30 houten woningen met een opper
vlakte van circa 100 M3„ met inbegrip
van verlichting, sanitair enz.
Voor aanstaande moeders zijn er dik
wijls moeilijke problemen wat de kleding
betreft.
Men wil graag aardig gekleed gaan,
maar dient er toch rekening mede te
houden, dat niet alle modellen in die tijd
geschikt zijn. Hoewel zeer veel kleuren
modern zijn, doet men toch verstandig
niet al te helle kleuren te kiezen. Ook
zware stoffen moeten vermeden worden.
Dunne soepele stoffen en stemmige
tinten, voldoen het meest en kunnen met
een aardige garnering toch evengoed
leuk staan. Ook is het vervelend als men
steeds knopen moet gaan verzetten of
plooien uitleggen, om aan de goede
wijdte te blijven.
Bij nevenstaand model heeft u daar
geen last mede. Het lijfje en de rok wor
den ruim aan het taillestukje gezet en
blijven steeds op dezelfde maat.
De ceintuur wordt aan beide zijden al-
gewerkt en een flink stuk te wijd ge
nomen.
Nu maakt men aan weerskanten van
het taillestukje een gesp en haalt daar
de ceintuur door, eerst naar voren en dan
weer terug.
De nodige ruimte valt op zij en achter
onder de ceintuur en het enige wat u
te doen heeft is, zo nu en dan de cein
tuur iets te verstellen.
Het lijfje valt schuin over elkaar en
is aan de hals met een breed uitlopende
De 29-jarige Mickey Rooney, die in
Augustus van dit jaar zijn zilveren
jubileum als acteur heeft gevierd.
Tegen betaling van het verschuldigde
bedrag zijn zij uitsluitend verkrijgbaar
bij het Atelier Croon, Beatrijsstraat 4,
Rotterdam, elke dag van 9-12 en van 2-5
behalve 's Zaterdags. Schriftelijke be
stellingen gelieve men eveneens uitslui
tend aan dit adres te richten. Het ver
schuldigde bedrag kan dan per postwis
sel of giro (onder no. 271291 Atelier
Croon, Rotterdam) worden voldaan.
Geen geld of postzegels in brieven slui
ten! Geen brieven of briefkaarten aan
het bureau van de couranti
Advertentie.
Vrouwen hebben vaak moeilijke en
pijnlijke tijden. Zy kunnen deze aan
merkelijk verlichten, ja die pijnen
doen verdwijnen door het gebruik van
Togal, dé grote pijnverdrljver. Togal is
onschadelijk voor hart, nieren en maag.
By apoth. en drogist f 0.83, f 2.08, f 7.94.
Marlène Dietrich zal in Engeland de rol
spelen van een ster, die reeds over het
hoogtepunt van haar roem heen is, in de
film „No Highway". Haar tegenspeler in
deze film is James Stewart.
Precies twee jaar geleden heeft Mar
lène Dietrich een dergelijke rol in de film
„World Première" geweigerd, omdat „zo'n
rol wel eens té echt kan zijn".
Zou de rol, die Gloria Swanson in de
film „Sunset Boulevard" speelt, haar wei-
Het is nu niet alleen het seizoen van
de pruimen, maar ook de tijd, waarin de
meloenenoogst het grootst is. Daarbij
sieren appelen, peren (vooral Clapp's
Favourite, een sappige, grote, groengele
peer met een rode blos), perziken en
druiven de etalages van onze groenter-
winkels.
Gelukkig neemt het gebruik van vruch
ten in ons land de laatste jaren toe. Dat
is verheugend, omdat fruit door zijn rijk
dom aan vitamines en voedingszouten (zo
als kalk, fosfor, ijzer én koper) van On
schatbare waarde is voor de gezondheid.
Eén deel van het fruit kunnen wij voor
de winter houdbaar maken, door het te
verwerken tot jam, zoetzuur e.d. of het
in te maken. Wij laten hiervoor enige
recepten vólgen:
1 kg. pruimen, 750 g. suiker,, (5 g.
citroenzuur, opgelost in 1 a 2 theelepels
warm water, of wat citroensap).
De pruimen wassen, ontpitten en met
iets water verwarmen tot ze zacht zijn.
De pruimenmassa inkoken tot 2/3 van het
volume, de suiker (en het citroensap of
het Opgeloste citroenzuur) toevoegen en
de jam laten koken, totdat een paar drup
pels, die men Bnel op een bord laat af
koelen, niet meer uitvloeien. De jam
dan in goed schoongemaakte potjes over
doen. De potjes afsluiten met een stukje
vochtig cellophaan of perkamentpapier,
dat met een elastiekje of touwtje over
het potje wordt gespannen.
De handperen schillen, in vieren snij
den, de klokhuizen verwijderen en de
vruchten wassen. De stukken peer, totdat
zij in de flessen gedaan worden, in water
leggen, «Varaan een klein beetje zout is
toegevoegd. Glazen en deksels met heet
sodawater goed schoonmaken en naspoe
len met schoon heet water. De ringen 10
minuten uitkoken. De glazen tot 2 cm
onder de rand met de peren vullen en
bijvullen met gekookt lauw water of met
een suikerstroöpje van water met 20 a
50 g. suiker per dl., tot 5 cm. onder de
rand. De randen van de glazen met een
niet-pluizende doek schoonmaken en de
schone, vochtige ringen en deksels er op
leggen. De ketel met lauw water vullen
tot de hoogte van de inhoud der gla/en
Zachte peren verhit men 30 minuten bij
90 gr. C„ harde peren verhit men 45 mi
nuten bij 90 gr. C. (gerekend van het
ogenblik af dat de thermometer 00 -gr
aanwijst). Als die tijd om is, de glazen
uit de ketel halen, bedekken met een
dioek en laten afkoelen. Pas als d-e fles
sen koud zijn de klemmen verwijderen.
Wil men pruimen pasteuriseren, dan
kan men deze het best van te voren in-
pri'kken, de schilletjes gaan dan minder
stuk. Pasteuriseertijd: 30 minuten bij 90
gr. C. Perziken pasteuriseert men 30
minuten bij 75 gr. C.
500 760 gr. meloen, 7,5 dl. inmaakazyn,
500 g. suiker, een stukje pijpkaneel, 5
kruidnagelen.
De azijn met de suiker en de kruiden
tot een dunne stroop koken. De meloen
in blokjes snijden en deze in de stroop
koken tot ze doorschijnend zijn gewor
den. De meloen uit het vocht nemen en
dit inkoken tot een dikke stroop. Deze
stroop over de stukjes meloen gieten en
de massa in een kom wegzetten tot de
volgende dag. Er trekt weer vocht uit
de meloen, zodat men de stroop nog
maals moet inkoken. De stukjes meloen
op het laatst (als de stroop dik genoeg
is) nóg even meekoken. Het zoetzuur
dan overdoen in schoongemaakte potjes
of flesjes en deze afsluiten met een stop
of deksel of met een stukje natgemaakt
cellophaan. Deze Inmaak is lang houd
baar.
kraag gegarneerd. Mouw met manchet,
welke evenals de kraag met een kantje
is afgewerkt.
Patroon verkrijgbaar 0.75 in de
maten: 40, 42, 44, 46 en 48.
Benodigde stof van 130 c.M. breed van
2.50 tot 3 meter.
Advertentie
zeggen Voor de handen niets
beter dan HAMEA-GELEI.
De Britse Katholieke j ongemannenvfav
eniging heeft de secretaris van de labour-
partij, Morgan Phillips, en de labooir-
delegatie, die komend weekeinde een be-
zoe?. ??.n Joe£oslavië gaat brengen, ver
zocht bij maarschalk Tito stappen te doen
om de vrijlating te verkrijgen van aarts
bisschop Josef Stepinac, aldus meldt dm
Katholieke „Universe".
Volgens een mededeling van de voor
lichtingsdienst van het bureau van dm
Joegoslavische minister-president geniet
mgr Stepinac, die sedert 1946 een gevan
genisstraf ondergaat, een uitstekende ge
zondheid, aldus meldt A.F.P.
De Belgen zijn weer druk aan het ham.
steren naar aanleiding van geruchten, dat
de regering van plan zou zijn tot rant
soenering over te gaan. Zij slaan o.m.
koffie, suiker, slaolie, lucifers en inge
blikte voedingsmiddelen ln. Lucifers en
slaolie zouden in sommige plaateen al
bijna niet meer te krijgen zijn.
In kringen, die nauw bij de regering
betrokken zijn, verklaart men dat de ge
ruchten over a.s. rantsoenering vals zijn.
De zusters Augustinessen van sint
Monica die in Utrecht reeds vele jaren
haar prachtig apostolaatswerk verrichtten
hebben zich vandaag ook in Amsterdam
gevestigd. De bedoeling is, dat over
enige tijd 14 zusters en 0 maatschappe
lijke werksters in de hoofdstad zullen gaan
werken. Onderhandelingen 2un, zoals
bekend, nog gaande om de zusters hear
intrek te laten nemen in het voormalige
schuilkirkje „Ons Lief Heer op Solder"
(Museum Amstelkring). Er zal echter een
en ander aan het pand verbouwd moeten
worden om het voor de zusters en haar
helpsters bewoonbaar te maken.
Tot zo lang zullen zes zusters-onderwij-
zeressen en een leke-leerkracht van de
fröbelschool van Hilversum uit, waar het
hoofdklooster op de Monnikenberg ge
vestigd is, naar Amsterdam heen en weer
reizen, om onderwijs te geven aan de kin
deren van vier parochies in het oude
stadsgedeelte: de St. Nicolaasparochie, de
St. Dominicusparochie, de „Papegaai" en
de Mozes- en Aaronparochie. welke
kinderen de St. Antoniusschool bezoeken
aan de Kromboomsloot.
De arbeid van de zusters zal zich even
wel veel verder uitstrekken dan de vor
ming van de jeugd alleen, hoe voornaam
en belangrijk zulks ook is. Geheel in de
lijn van het mooie werk, waarvoor deze
religieuzen zich inzetten, zal haar belang
stelling ook uitgaan naar het gehele gezin,
van waaruit kinderen onder haar hoede
worden geplaatst.
Wanneer wij spreken over gezlnswerk
of hulp in de huishouding, waarvoor deze
zusters zich geheel geven, dan moet men
dit zeer breed opvatten, want haar streven
is op de eerste plaats de ouders volkomen
hun eigen verantwoordelijkheid bij de
opvoeding van hun kinderen te doen
dragen. Èr kunnen tal van Omstandig-
heden zijn, waardoor de ouders niet bij
machte zijn de kinderen volledig te
vormen. De zusters willen de ouders niet
alleen moreel helpen, maar ook metter
daad, b.v. wanneer een moeder door
ziekte niet in staat zou zijn haar huis
hóuden te doen.
Het gaat er echter niet zo zeer om voor
namelijk als „hulp in de huishouding"
te fungeren wanneer er andere in
stanties zijn. die dergelijke diensten kun
nen verrichten, zullen de zusters dit blijde
begroeten maar om hulp in de meest
uitgebreide zin.
De school kan een prachtig Inter
mediair zijn om met de ouders in con
tact te komen, vooral door inschakeling
van een speciale maatschappelijke
werkster, die geregeld de gezinnen be
zoekt, een figuur, zoals men die in Ame
rika kent als „visiting teacher".
Kort en goed, het gaat er dus om de
gezinnen, onverschillig of zij al dan niet
practiserend katholiek zijn, ln al hun
moeilijkheden bij te staan en de ouder*
bij de opvoeding van hun kinderen steun
te geven, in de hoop op deze Wijze de
beleving van dé godsdienst door de ouder»
en de kinderen zo goed mogelijk te be
reiken.
De zusters vinden daar In het oude Am
sterdam, in de buurt van het Waterloo-
Piein, op de vele grachtjes en wallen,
uit L-, zoveje gezinnen huizen, één zeer
enkni arbeidsterrein en gedurende
bii voi maantien zijn enkele zUstefs rèeds
J„ fi® mensen een bezoek komen bren-
fipu °ueral, onverschillig in wélk mi-
hartpliit -men> z«n zij vriendelijk en
hartelijk ontvangen.
De Wijze,
waarop deze zustefs, die er
fwaalfuurüehtP°omden in zon gezin êen
f™nle. i® gebruiken, deze Amster
dammers die het ln het algemeen niet te
breed hebben en dikWijis onder zeer kom
mervolle omstandigheden leven, tegemoet
kwamen, heeft veel vertrouwen gewekt,
wat veel goeds voor de toekomst Delooft.
Men heeft begrepen dat het niet zoals
sommigen wel eens schamper opmerken,
te doen is om „zieltjes-winnerij" maar
louter door het bewijzen van 'liefde
diensten wat zon te brengen in de wo
ningen, waar het door de vele zórgen zo
triest en somber kan zijn.
Als echte engelen van liefde gaan deze
zusters van huis tot huis, om te zien, waar
hulp nodig is en zij zien er niet tegen op
het meest onprettige werk te doen en
menig moeder, die er behoefte aan heeft,
vindt in haar een oprechte vriondio me
wie zij in goed vertrouwen haar moei
lijkheden kan bespreken.^BMPl
Wat een vreugde zal het ook voor de
kinderen van de school aan de Krom
boomsloot zijn, wanneer zij in een pret
tige, frisse en vrolijke omgeving zitten.
Het is een oud gebouw, een voormalige
Armenische kerk, dat op de monu
menten-lijst staat, maar de zusters heb
ben er voor gezorgd, dat het intérieur
meer werd aangepast bij het jonge
volkje, dat een groot deel van de dag
binnen deze oude muren doorbrengt.
r
P,
t,
Ons Roman bi v oegsel
KÓRTE INHOUD VAN HET
VOORAFGAANDE
Superintendant Quild van Scotland
Yard heeft de diefstal van de beroemde
en kostbare diamant „Het hart van
Sheharazade" opgelost. Een zekere Boult
had deze edelstenen laten stelen en er
waren verschillende dieven op uit om
zich op hun beurt het „Hart" toe te
eigenen. Ten slotte bleek, dat miss Do
rothy Whitaker, terwijl de anderen om
de diamant vochten, er mee vandoor
was gegaan. Daar het „Hart" door de
handlangers van Boult van haar broer
gestolen was, scheen dus de zaak op
gelost.
Maar weldra daagden er nieuwe moei
lijkheden op. Whitaker werd dood in
zijn kamer gevonden. Men neemt zelf
moord aan, temeer daar er een getypte
brief met de handtekening van Whita
ker is gevonden, waarin deze bekent de
diamant te hebben verkocht aan Fred
Springham. Quild zowel als Dorothy ge
loven met in de zelfmoordtheorie en
evenmin in de echtheid van de brief. Een
zekere Francis Graham maakt aanspraak
op de diamant, maar Dorothy gaat de
edelsteen eenvoudig uit het huis van
Springham weghalen, waarbij ze heel
toevallig geholpen wordt door O Dnen,
die als Paul Dyson, butler by mr. Boult
was geweest. Springham wêet eenter,
dat miss Dorothy de hand in de diefstal
heeft gehad. Daar het meisje door Gra
ham bedreigd wordt, roept zij de hulp
van O'Brien in.
Ais er echter een nieuwe moord ge
pleegd wordt en Guy Heward, een no
taris. die ook het eerste avontuur
heeft meegemaakt en zich daarna met
Dorothy Whitaker heeft verloofd,
klaarblijkelijk door boosaardige opzet
in staat van verdenking wordt ge
bracht. zijn er voor O'Brien redenen
om wantrouwen te gaan koesteren te
gen miss Whitaker. Volgens Heward
zou zij zelf „Francis Graham, de man
die niet vergeet" zijn,
Heward wordt onder bewaking ge
steld van de detective Peter Kelley.
Daarna maakt O'Brien met miss Whi
taker een afspraak voor een ontmoe
ting in de bar van Jun Stebbins. Hier
vraagt hij haar, hem toch alles eerlijk
te vertellen wat ze weet.
19)
Zij ruilden hun glazen, dronken en za
ten zwijgend. O'Brien keek de kamer
rond. Zag hij goed? Daareven hingen de
gordijnen stil. Het kon ook niet anders,
want geen raam stond open en de deur
was dicht. Nu bewogen zij heen en weer,
alsof de wind er mee speelde. Springham
zag hem glimlachend aan. Het leek
O'Brien, of het hoofd van zijn vis-a-vis
groter en groter werd, aanzwol tot gro
teske afmetingen. Hij staarde er gefasci
neerd naar. Draaide het werkelijk op
Springhams hals in het rond? Weer viel
Patrick's blik op de gordijnen. Zij waren
niet langer groen, zoals bij zijn binnen
treden. maar grijs. Ze schenen zich in
een mist opgelost te hebben.
Bedwelmd, zei hij met onvaste stem.
Hij begreep niet, hoe 't gebeurd kon zijn.
Bedwelmd.
Als van een grote afstand hoorde hij
Springham's zelfingenomen lach.
Maar ikbegrijp niet. O'Brien
vatte de armleuningen van zijn fauteuil;
hij had hun steun nodig om er niet af
te glijden, 'k Verruilde mijn glas toch
met het jouwe.
Dat deed je ook, zielige stumper!
Springham's stem leek nu van heel, heel
ver te komen. Ik ben niet zo'n klünge-
laar als jij, Patrick O'Brien! Ik ver
wachtte, dat je zou voorstellen, van glas
te ruilen. Als je 't niet gedaan had, zou
ik 't mijne niet leeggedronken hebben.
Hij grinnikte. We leven in zo'n verdor
ven wereld, hè, O'Brien? Springham
stond op, opende de tussendeur en riep
Max Evans, 't Is gebeurd, zei hii. Na
tuurlijk tippelde de sukkel er in! Wacht
hier: 'k ben zo terug.
Söringham begaf zich naar beneden en
droeg een der chasseurs op, een taxi te
bestellen. De portier vertelde hij. dat een
vriend, die hem een bezoek bracht, blijk
baar wat al te copieus gedineerd had en
na 't gebruik van nog een paar glazen
cognac op zijn kamer zwaar beschonken
was geworden. Met de taxi zou hij hem
naar huis brengen en zorgen, dat geen
op'ïen werd verwekt.
Een paar minuten later werd O'Brien,
tussen Söringham en Evans in, naar de
auto geloodst.
XLI.
Toen Patrick zijn verdoving te boven
kwam. lag hij op het vloerkleed van een
eenvoudig gemeubeld vertrek. De handen
waren hem aan de voeten gebonden,
waardoor zijn lichaam als 't ware dubbel
gevouwen werd. Die houding veroor
zaakte hem ondragelijke pijn. O'Brien
zette de tanden op elkaar: hij gunde zijn
kwellers het plezier niet, dat Zij het
hem zouden horen uitgillen.
Springham knikte hem toe. Een
beetje ongemakkelijk, hè? spotte hij. 't
Is nog maar 't voorspel, O'Brien. Een
soort liefkozing, vergeleken bh wat je
wacht. Ja, dat zal je zelf ook heel ori
gineel vinden, 'k Zal je er alvast iets van
vertellen. Jaren geleden brak in een
Amerikaanse gevangenis oproer uit. Het
werd natuurlijk onderdrukt, maar niet
dan nadat twee cipiers en eriige gevange
nen gedood waren. Tot, de raddraaiers be
hoorde een kerel, die levenslang had. De
bewakers eisten, dat hij zijn voornaam
ste medeplichtigen noemen zou; hij vertik
te 't edhtei', een kik te geven. En wat
deden ze? Raad eens, O'Brien, wat ze
deden?'
Springham zweeg even. Hij glimlachte
een meedogenloze, schrik aanjagende
glimlach.
Ze hingen hem by zyn grote tenen
op. Toen gingen ze weg uren lang lie
ten ze hun slachtoffer hangen. O'Brien,
er kan geen vreselijker marteling uitge
dacht worden, dat iemand op te hangen
aan zjjn grote tenen, 'k Heb werkelijk
een rijke fantasie, maar 'k waag me niet
aan een beschrijving van de helsche pij
nen,, die zo iemand uitstaat. De ge
vangenis-autoriteiten kwamen achter het
gebeurde en lieten de man direct naar
het hospitaal brengen, 't Was al te laat;
hij stierf. Verreweg 't beste voor hem,
anders zou hy ongeneeslijk krankzinnig
gebleven zyn. O'Brien, wanneer 'k op een
avond, toen ik vermoedelijk iets te veel
gedronken had, die gebeurtenis niet aan
superintendant Quild had verteld, zou hij
er nooit achter gekomen zijn, dat Godfrey
Whitaker geen zelfmoord pleegde, maar
vermoord werd".
Probeer je smoesjes aan een ander
te slyten, fantast! snauwde O'Brien, zyn
ondragelijke pynen een ogenblik ver
getend.
Springham lachte zachtjes. Jij zult
op dezelfde manier sterven als Whitaker.
Maar stel je gerust: zó bar ais die Ameri
kaanse cipiers maak ik het niet. Zo bar
heb ik het Whitaker ook niet gemaakt.
Hy aanvaardde dankbaar de oplossing,
die _'k hem aan de hand deed, en dat zul
jij óók doen. O'Brien. Je tyd begin op te
schieten. Hoe zou je denken over 't
schrijven van een afscheidsbrief?"
O'Brien lag heel stil. De laatste woor
den bleven in zyn hersenen nahameren
het schryven van een afscheidsbrief, 't
Vaarwel van een zelfmoordenaar!
Krankzinnig idee! Hij dacht er niet aan,
zelfmoord op bevel te plegen. Hy wilde
evenmin sterven door de hand van een
ander. Er móést een mogelykheid zyn,
om uit deze val te ontsnappen! Wanneer
hy zich bereid verklaarde, Springham's
eis in te willigen, dan won hij daar in de
eerste plaats mee, dat hjj althans voor
een poosje van die helse pijnen zou ver
lost worden. Doch dat was, hoe belangryk
ook, 't voornaamste niet. 't Voornaamste
was, dat hy ty'd zou winnen. Daarvan
hing alles af.
Patrick knikte en onmlddeliyk klapte
Springham in de handen. Max Evans ver
scheen. Hh maakte O'Brien's touwen los.
Aanvankelijk doorstroomde Patrick een
gevoel van verademing; daarna wérd
alles zwart om hem heen. Minuten lang
was hy 't bewustzijn kwjjt.
Toen opende O'Brien de ogen weer. Hij
zag een paar voeten; Springham moest
dus dicht bij hem staan. Maar die voe
ten? Wat was er in Godsnaam toch met
die voeten? De kamer scheen plotseling
opnieuw in duisternis gehuld te zijn; we
derom voelde O'Brien zich op een golf
van bewusteloosheid wegdrijven. Het
duurde niet lang. En toen zag hij weer
die voeten. Hy wilde 't uitschreeuwen van
vertwijfeling, maar geen geluid kwam
over zijn lippen. Er was iets verschrikke-
lyks met die voeten. Iets, dat hem krank
zinnig maken zou, als hy er naar bleef
kijken.
Even later zat hij in een stoel aan tafel.
Zijn lichaam protesteerde in felle steken
van pijn, toen hij trachtte, rechtop te
gaan zitten. O'Brien kreunde smartelyk.
Hij moet een hartversterking heb
ben, zei Springham: Whitaker had er heel
wat nodig, voor hy in staat was, een letter
op papier t.e zetten.
O'Brien herinnerde zich de krantenver
slagen. Op de whiskyfles en 't glas waren
de vingerafdrukken van Sir Godfrey ge
vonden, en van niemand anders. Werd dit
een zuivere copie van het Whitaker-dra-
ma? Vermoedelijk wel. 't Deed er niet toe,
Niets deed er meer toe, behalve de gun
stige verandering in zijn toestand het
ophouden van die helse pijnen te rek
ken. Zijn geweldig bevende hand schonk
whisky: veel van de drank vloeide ér
naast. Met een zeem nam Evans 't ge
morste op. O'Brien dronk, zijn tanden
klapperden tegen 't glas. Hij zuchtte diep,
nam de penhouder, aarzelde.
Schiet op!, snauwde Springham.
De penhouder trilde in O'Brien's hand,
klodderde inkt op 't papier. Het ging niet
en 't moest gaan. Weer schonk hij zich
een glas whisky in, dronk 't in één teug
leeg. En opnieuw begon hij te schrijven,
bizarre letters, grote halen boven en on
der de lijn. Allengs ging 't iets beter,
scheen zijn hand vaster te worden.
O'Brien sloeg een derde glas whisky naar
binnen.
Springham nam 't beklodderde papier
weg, legde, met handschoenen aan, eên
nieuw vel klaar. O'Brien schreef, 't Leek
er nog niet veel op. Het benieuwde hem,
of iemand uit het gekrabbel wijs zou kun
nen worden. Tenslotte overhandigde hij 't
geschrevene over. tafel aan Springham.
Merci, zei deze: 'k Zie, dat je je
afscheidsbrief aan commissaris Myddle-
ton gericht hebt. Was je zo bevriend met
die hoge ome van Scotland Yard?
Hij las 't geschrevene.
Waarde Commissaris Myddleton.
Ik maak een eind aan mijn leven.
Vóór Ik de hand aan mij zelf sla, wil
ik u nog een tip geven, waardoor u
een pracht-arresiatie kunt doen. Weet
u, wie Springham is? ik ben zeker
van mijn zaak, namelijk.
Springham had de lezirtg beëindigd. Zyn
ogen waren op O'Brien gericht, hard. mee
dogenloos. Toen streek hij een lucifer af,
hield de vlam bij 't papier. De as veegde
hy bijeen en deed ze in een doosje.
Hoe kwam je er achter?, vroeg hy
eindelijk.
XLII.
O'Brien vond de kracht om te glim
lachen.
Een aardig raadseltje voor jou hè?
In 't schorre geluid, dat hy voortbracht,
herkende hij zijn eigen stem nauwelijks.
Doe maar goed je best op de oplossing-
Opscheppery, anders niet, beet
Springham hem toe. Je neemt my er niet
tussen, vriend. Je probeert alleen tyd te
winnen.
Helemaal er naast was Springham niet.
O'Brien's hersenen hielden zich met een
overweging bezig: hoe tijd te winnen.
Slaagde hy daarin, dan kwam mogelijK
de hulp nog niet te laat. Doch wat dat
andere betrof hij was overtuigd,
dat de naam, door hem neergeschreven,
Springham toekwam.
Schrijf een nieuwe brief, beval
Springham. En nu geen onzin meer.
O'Brien dacht een tijdje na. Toen be
gon hij te schrijven. Elke letter kostte
hem de grootste moeite. Opnieuw richtte
hij de brief aan commissaris Myddleton.
Ik maak een eind aan myn leven; er
zit niets anders op. Verbazend jammer,
dat u niet op tijd kon zijn. Deze brief
is tegelijkértyd myn testament. Ik le
gateer u mijn meerschuimen pijp. su_
perintendant Quild ma§ mijn enige
paar slobkousen hebben.
Patrick O'Brien
Springham nam de brief en las.
Waarom Je pijp voor Myddleton?
vroeg hij.
Omdat hij niet rookt.
En dat paar slobkousen voor Quild'
Omdat hij ze zo graag draagt.
'k Betwijfel, of zij de humor zullen
begrypen, die jij er in hebt willen leggen.
Springham las t geschrevene over. Hij
staarde strak op 't papier, alsof een ze
kere passage eerst nu tot hem doordrong.
Verbazend jammer, dat u niet op tyd kon
zijn, herhaalde hij binnensmonds. Hii liet
•t papier zakken e.i zag O'Brien scherp
aan. Wat is de bedoeling van die woor-
den?
Patrick glimlachte flauwtjes, 't Is mo
gelijk, dat ik een dwaas ben, Springham.
Maar zo nu en dan heb ik toch Wel een
helder ogenblik, 'k Liét een boodschap
achter voor commissaris Myddleton, dat,
wanneer k hem om half tien niet gebeld
had, hy me op „De Berken" zou kunnen
vinden.
SPtringham schokschouderde. De oude
foef. Neen, vriend, daar neem je mij niet
mee! Te afgezaagd!
My best, zei O'Brien gelaten. Er is
telefoon hier. Bel Scotland Yard op en
overtuig je.
'k Zal 't niet doen, weerde Spring
ham kalm af, want het maakt niet het
minste verschil. Commissaris Myddleton
®al in ieder geval te laat komen.
Nu is het belletje voor het laatste be-
dryf gegaan, O'Brien. Het ligt aan jou,
of het kort of lang duurt,
Op een wenk van Springham kwam
Max Evans naar voren en verrichtte zyn
werk. Patrick wist, dat zijn krachten te
gen deze beproeving niet ,ang bestand
zouden zyn. Hij schreeuwde van de pyn,
toen zyn lichaam in de hoogte werd ge
trokken. Zyn hoofd hing omlaag, dicht
bij de grond. Het ®®rst® ogenblik was
het O'Brien,1 alsof hy in donkere wate
ren werd verzwolgen. Doch de pynen,
welke hij te ver luren had, waren zó on
menselijk, dat het bewustzijn bijna on
middellijk terugkeerde. Een hese, onge
articuleerde kreet kwam hem over de
lippen. De folteringen in de hel konden
naar zijn begrip niet vreselijker zijn.
O'Brien s armen waren vrij. Hij staar
de recht voor zich uit, op de grond. Wat
was datBinnen het bereik van zyn
greep lag een dolk. Hij raapte hem op,
liet hem weer vallen, steunde. Patrick
onderscheidde Springham's voeten; hij
stond dicht bij hem, wachtend op het
einde.
jê£- Godfrey Whitaker
Kwartier uit, hoorde
hield het geen
O'Brien zijn pijni-
ger zeggen. De stem scheen van veraf te
komen. Jij bent wel taaier, maar meer
dan een half uur geef ik je toch niet.
Weer greep Patrick's hand de dolk, dit
maal liet zij het wapen niet vallen.
Ik ben genadiger dan die Amerikaan
se cipiers, O'Brien. Jy hebt tenminste 'n
dolk bij de hand, om een einde aan de
kwellingen te maken, als je wilt. Had
mijn raad niet in de wind geslagen, jon
geman! Waarom je met mijn zaken inge
laten?
Het was O'Brien, alsóf wilde dieren
met hun klauwen zyn lichaam verscheur
den. Hij had de kracht niet meer, een
kreet over de lippen te brengen.
Moord of zelfmoord?, vervolgde
Springham tergend langzaam. Een nieu
we puzzle ter oplossing voor Scotland
Yard Niet zó lastig helaas als de vorige.
Quild had zyn mond moeten houden te
genover commissaris Myddleton over dat
Amerikaanse geval. Toch ben ik niet on
tevreden. Op de fles en het glas waaruit
je gedronken hebt, zullen ze alleen jouw
vingerafdrukken vinden. Dan is er de
afscheidsbrief. Verder afdrukken van je
vingers op de dolk. By na een onmisken
baar geval van zelfmoord by na. Er
zou geen twyfel zyn, wanneer dat van
Whitaker er niet aan voorafgegaan was.
De deur werd opengeworpen en Max
Evans stormde opgewonden binnen.
Een auto komt hier op aan! Het
was dus waar, wat hij zei, dat Scotland
Yard gewaarschuwd is!
Hou je kalm, beval Springham. Is
het hek gesloten?
Evans knikte somber.
Dat kost hun een kwartier, tien mi
nuten op zyn minst. Meer dan voldoende
Springham wees op O'Brien. Maak hem
los!
Evans ontnam Patrick de dolk en
sneed de touwen door. O'Brien tuimelde
omlaag; zijn handen braken de kracht
van de val. Hy bleef bewegingloos lig
gen.
Dit is dan de noodzakeiyke wyzigmg
van het programma, waarover ik je ge
sproken heb, zei Springham ondertussen.
Volg mijn instructies naar de l^er op,
Max. O'Brien mag hier nlets yan nayer-
tellen. Zijn lyk laat je door tluiK zax-
kên. Sluit de deur van de kamer, neem
de sleutel mee. Draal alle lichten m dit
gedeelte van 't huis uiit. Dan ga je naar
't Regent's Palace en wacht er op me.
Je zult zien, dat alles van een leién
dakje gaat.
Hij verdween in de aangrenzéhdê ka
mer. Max Evans voerde de hem gegeven
bevelen uit, onderwijl gespannen luis
terend. Buiten „De Berken" werd 't ru
moerig; sommaties klonken om de toe
gang vrij te maken. Evans trok ér zich
niets van aan. Het hoge ijzerèn hek was
sterk en zonder smidsgereedschap niét
te forceren; de tuinmuur bood geen en
kel steunpunt, dat 't overklimmen moge-
lyk kon maken.
Plotseling kwam er leven in de tuin.
Zware voetstappen knerpten Over 't
grind iemand vluchtte. De vluchte
ling werd achtervolgd door één, die
merkbaar lichter gebouwd en sneller ter
been was. Maar 't nazetten bleek een
moeilijk karwei in de stikdonkere tuin.
Een woedende kreet weerklonk, gevolgd
door een scherp bevel:
Sta, of 'k schiet! Politie!
De stem van superintendant Quild!
't Rennen hield aan, een revolverschot
knalde. Nog even waren snelle voet
stappen hoorbaar, toen werd het stil.
Quild kwam blootshoofds en buiten
adam naar 't hek gerend. Hy bukte bij
een betonnen paai, haalde een sleutel te
voorschyn en opende.
Gauw! riep hy uit. Omsingel de
tuin! Als 't direct gebeurt, kan de mis
dadiger niet ontkomen! Plotseling ver
stijfde de super. Commissaris Willett! zei
hy o.P afgemeten toon. De commissaris
en hy waren geen vrienden integen
deel. Hoe komt u hier?
Willett negeerde de vraag. Huiszoe-
ui- doen, hè? Wie verleende
machtiging?
Commissaris Myddleton.
Al klaar?
Daar ontbreekt nog wel iets aan.
Mooi. Dan zijn wij op tyd, om eên
handje te helpen. Marshall!
t Was een afgesproken sein, doch dat
ontging superintendant Quild. Vóór hy
begreep, wat gebeurde, was de robuste
brigadier boven op hem gesprongen.
Samen gingen ze tegen de grond. Maal"
Marshall beschikte over assistentie en
Quild moest het alleen uitvechten. Dé
ongelijke strijd was in een oogwenk be
slist. Toen de super weer op de been
geholpen was, nad hij de boeien om.
Glimlachend Keek hij naar zijn polsen.
Je zult ze my zef weer afdoen, Wil
lett, zei hij opgeruimd, en er behoorlyk
excuus voor vragen, Man, wat een flater!
XLIIfc
Superintendant Quild ging de commis-
saJI,s <*°0r„ n^ar Springham s bibliotheek.
Willett ontkwam niet aan een zéker
gevoel van onbehagelijkheid: alles wees
®r °P'.at iemand bezig was geweest,
huiszoeking te verrichten iemand, die
--ii?}eer aan óe hand had gehad en
S, b „aar by zijn arbeid 'was gestoord.
faam.stond open. Quild maakte er
fb" superieur opmerkzaam op en keek
hem spottend aan.
tl zult er myn vingerafdrukken
vinden. Iemand probeerde van buiten 't
jaaai open te schuiven; ik deed het van
oe binnenkant en had meer succes. De
ongewenste bezoeker wist in de
duisternis te ontkomen. Misschien heb ik
hem geraakt. Overigens heeft hij alle
reden, voor uw onbesuisde tussenkomst
dankbaar te zyn, (Wordt vervolgd)
