in de Duitse Angst regeert Volksdemocratie Eeuwige jeugd b ij Offerman I Men durft niemand meer te vertrouwen Sociale aspecten van de belastingen Culturele samenwerking Ned.-België Strakke lijnen, sombere kleuren STADSWIJK als FILMACTEUR Wanneer worden we bevrijdvraagt men voorzichtig Fiscale overheid moet uit de particuliere sfeer worden teruggedrongen v„ gSS*»*- Westerling in België Ongestoord film „horen" Panic in the streets gespeelde documen taire van Elia Kazan VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1950 .J PAGINA f kleine pl°oitjeS' de S Enige bezigheid: schrijven van memoires Nu ook voor slechthorenden NIEUW VEILINGCOMPLEX TE BERKEL EN RODENRIJS DE FISCUS EN DE OMROEPVERENIGINGEN A.V.R.O. krijgt navordering van 1.5 millioen Giften voor goed doel (Van onze speciale verslaggever.) LEIPZIG, Augustus 1950. Het uitbannen van de atoombom is de beste levensverzekeringstaat er op een metershoog wit bord even buiten Berlijn. Bij dat bord begint de Russische zone van Duitsland. Overal langs de prachtige autoweg van dat punt tot Leipzig prijken dergelijke borden met communistische leuzen. Ze variëren van een met een vredesduif gekroonde verzekering: „De krach ten van de vrede zijn sterker dan die van de oorlogsstokers", tot de onhof felijke boodschap aan de Amerikaanse bezettingsmacht „Von Hamburg bis Rome, ami go home". En in Leipzig zelf is geen blinde muur, geen schutting en geen aanplakzuil ontkomen aan de verfkwast en stijfselemmer van fanatieke partijgenoten. De stad zit van onder tot boven vol met pro paganda om de misschien argeloze bezoekers uit het Westen te overtuigen van de alom levende wil tot vrede. In de dagen van de Messe ie Leipzig één Potemkin-donp. Men tracht met alle mogelijke middelen de indruk te wekken van welvaart, arbeidsvreugde en tevre denheid. In de winkels liggen artikelen, die er het hele jaar niet zijn. Hotels en restaurants hebben een ongewoon_ uitge breid menu. In de binnenstad krioelt t van tentjes, waar Russische bedrijven als Handels-organization en Intourist volop broodjes, gebak en koele dranken ver kopen. Met kwistige hand is alles nieuw in de verf gezet. Allerlei instanties heb ben voor een week nieuw meubilair en mooie tapijten geleend. Duizenden vlag gen (waaronder veel rode) wapperen van gebouwen en woonhuizen. Slechts de aardappelhopen van andere jaren ont breken op straat om de valse indruk van overvloed te vervolmaken. Het is echter allemaal schijn. Schijn en angst In een bouwvallige en trieste woon kazerne in de oude binnenstad, geeft een Duitse dokter een ander beeld van Leipzig. Eerst demonstreert hij duidelijk De Russische zone van Duitsland (niet te verwarren met de gemak kelijk te betreden Russische sector van Berlijn) is een hermetisch ge sloten gebied voor nieuwsgierige buitenlanders. De Leipziger Mes biedt de enige gelegenheid blik te werpen in deze Ruf^e zone en met eigen ogenM» a™ schouwen, hoe het leven ach IJzeren Gordijn is. Dat heeft onze speciale verslaggever ged bijgaand artikel geeft hUgjn in drukken weer van Leipzig^ een sombere, communistische stad, die voor zes jr' omgetoverd wordt ri,rb£S» Potomkm-dorp. restaurant te gaan eten. Een van de vrije restaurants natuurlijk. In de an- En voor de fles witte wijn zou een ar- beider drie-en-een-halve dag hard moe ten werken. „Maar dat ls toch niet te betalen....?" „Nee...." Practiseh alles is nog op de bon. Van de bonnen alleen kan men echter niet behoorlijk leven. Velen moeten het echter wel. Men kan de fantastische prijzen in de HO nu eenmaal niet be talen Ondanks het opvoeren van de productie blijft alles schaars. Tachtig procent ervan gaat namelijk naar de Sovjet-Unie. Het leven wordt steeds moeilijker vertrouwt de man me toe na ook eerst eens gekeken te hebben wie er om ons heen zitten, „steeds minder vrijheid... steeds meer dwang om lid van de com munistische partij te worden.... pres sie om te spionnerenom je collega's te verradenwe hebben het nog pps meegemaaktbij het schaften zei een van de arbeiders, dat hij niet ge noeg verdienen kon om in de HO te kopen.... de volgende morgen was de geheime politie er al om hem te ver horen. Dergelijke dingen zijn aan de orde van de dag". „Oorlog is de enige uitkomst" Op de weg naar het vliegveld even bul ten Leipzig brengen een paar sigaretten de taxi-chauffeur meteen aan het praten. Een buitenlander vertrouwt men eerder Ti?en van de eigen mensen. „Weet u geen manier om naar het wes ten te vluchten...." vraagt de man ten slotte. Tweemaal zijn ze al bU hem aan de deur geweest om hem lid van de com munistische party te maken. Beide keren heeft hy geweigerd. De laatste keer heb ben ze een kruis achter zijn naam gezet. Dat betekent, dat hy op de zwarte lyst staat. Misschien arresteren ze hem op 'n dag. Of ze nemen hem zijn taxi af. „Wanneer komen de Amerikanen ons toch bevrydenzucht hy. „weet wel, dat we naar een oorlog snakken., het is de enige kans om van de commu nisten af te komen.... het is altijd beter dan zo door te moeten gaan.... van bin nenuit kunnen we niks beginnen.wat kunnen we doen't moet van buiten komenen niet te lang meer uitbiy ven". Op de eerste dag van de economische en sociale studiedagen aan de Tilburgse Hogeschool behandelde gisteren prof. dr. G. W. Groeneveld: „De sociale aspecten van de belastingen". De huidige overheidsfinanciën beïn vloeden in aanzienlijke mate de inko mensverdeling. Spreker beklemtoonde in het byzonder de herdistribueringsfunctie van de belastingen, het wegbelasten van overschotten derhalve van de hoge in komens en de overheveling van deze gelden naar de lagere inkomensgroepen. De moderne extreme opvatting inzake de sociale belastingpolitiek gaat in be ginsel zelfs zo ver, dat die herdistributie van inkomens en vermogens de typische taak van deze belastingpolitiek wordt. Hiermede wordt dit gehele zo belang rijke vraagstuk in de overheidssfeer ge schoven. Een dergelijke sociale belasting politiek is in beginsel onaanvaardbaar. Op deze wijze accapareert de overheid een terrein, dat niet het hare is. Deze herdistributie van inkomens etc. moet voor zover als gerechtvaardigd is, ter hand worden genomen door de levende economische en sociale gemeenschap, dus door de leden dezer gemeenschap en de organisaties gelegen tussen individu en de staat. Hier is het, dat juist de pu- bliekrechteiyke organisaties een taak wacht, wil men socialisatie van inkomens en vermogens van bovenaf voorkomen. Bovendien kan het bedrijfsleven beter de economische mogelijkheden bepalen van die sociale eisen. Het zit er als het ware boven op. Pakt men dit vraagstuk Vlaggen, affiches en leuzenLeipzig zit er vol mee. Maar men vertelt er niet bij, dat van heinde en ver taxis gevorderd zijn om Leipzig een wat levendiger aanzien te geven. Het is ln die beklemmende atmosfeer van Leipzig, dat ik me weer eens bewust ben van het grote voorrecht een vry man te zijn. De mensen benijden me hartstoch- teiyk om het feit, dat ik kan gaan waar ik wil. Ze benijden me, omdat ik vryuit pakje met levensmiddelen krijgen is ris- kant. bommige mensen worden ontslagen omdat ze een broer of een neef in West- Duitsland hebben. „En wat moet je beginnen als je werk loos bent...." zegt de man, „je kunt naar de uraniummijnen gaan en daar lang zaam omkomen of je aansluiten by de Volkspolitie om het Russische leger te versterken". Het is opvallend zoveel gasten in het restaurant geen das dragen. Het herinnert biykbaar teveel aan de bourgeoisie. Maar de prijzen slaan geen slecht figuur in een kapitalistische staat. Een biefstuk (200 gr. vlees, 25 gr. boter staat er op het menu achter) met gebakken aardappelen en sla kost elf mark (officiële koers: 12.50) Een kannetje mokka erna zeven mark. in een derrmoet^men bonnen inleveren. Als er geen Messe was zou ik het niet wagen met u gezien te wordenbe kent hij e«Wk- Contact met een buiten- lander wekt dadelijk achterdocht op. Een spion is overal om er rapport van te ma ken. En de moeilijkheden beginnen. Men wu zo weinig mogelijk contact mét hetkan zeggen wat ik wil zonder voor Westen. Kranten zijn verboden. Het be- iemang bang te zyn. En dat niemand me zoekenr^van familieleden eveneens. Een I dwingen kan van een politieke partij lid te worden. Ze zyn jaloers op myn kleren en op mijn schoenen en ze kunnen zich moeilijk voorstellen, dat er nog een we reld is, waar de communisten het niet voor het zeggen hebben en de mensen niet dag en nacht in angst leven voor de politie. „Oorlog ls de enige uitkomst...." zeg gen ze. Zes dagen is Leipzig een betrekkelijk dorado. Maar dan zakt het IJzeren Gor- dyn weer. De sctoyn verdwynt. Het som bere leven van alledag herneemt zyn sleur. Een leven van bedrieglijke vre- desleuzen en bloedrode vlaggen. Van drei gende communistische posters voor de komende herfstverkiezingen en van drom men arrogante politiemannen. En van angst. Op 8 en 9 September werd te Brussel de 17e vergadering gehouden van de ge mengde technische commissie ter uit voering van het Nederlands-Belgisch cultureel verdrag. In de loop van de maand November, zo werd hier besloten, zal door de Rijksuniversiteit te Gronin gen een Belgische Week worden georga niseerd. Zes Belgische hoogleraren zul len er het woord voeren. Verder zal een twaalftal hoogleraren uitgewisseld wor den, telkens voor de duur van een week. De commissie heeft een uitwisseling van hoogleraren in de geschiedenis ge regeld, telkens voor een periode van 1 maand. Voor het academisch ja»r 1950-1951 werd aan 22 Nederlandse jongere afge studeerden gelegenheid verschaft hun wetenschappelijke opleiding in België voort te zetten. Bovendien zullen vier jonge Nederlandse kunstenaars lessen volgen aan Belgische instellingen voor kunstonderwijs. Anderdeels werden aan 39 Belgische afgestudeerden studiebeur zen toegekend voor Nederland. Jonge Op de autoweg naar Leipzig staat dit bord: een van de vele vredes duiven, waarmee de Russen in de Oostzee-zone hun propaganda voeren ten einde de wereld te doen geloven dat zij niets anders dan een wereld vrede willen wantrouwen. Een Introductiebrief van een collega in Berlijn plus mijn Neder landse paspoort, overtuigen hem echter van myn goede trouw. We moeten zo oppassen voor spionnen en verradersverontschuldigt hy zich. Zorgvuldig sluit hy de deur. Voor alle zekerheid kijkt hij nog even om de hoek van de wachtkamer, of daar mis schien iemand zit. Het is de angst, die het leven hier beheerst. Angst om een ontevreden woord te zeggen. Angst om ergens critiek op te leve^^ïtetCTen de vele politic-organen. °^AfDpeA spionnen/mee. In tremen, bij P in dokterswachtkamers lokken ze anti-communistische uitlating een sie uit. De meeste mensen kennen praktijken. Er zyn er echter steeds weer. die zich laten verleiden tot een cru gesprek over het communisme, Voor het beseffen slaat de machtige geheime politie toe. „II moet er zelf midden ln leven, om te weten wat het ls steeds in angst te verkeren", verzekert de arts; „geen nacht gaat er voorbij, of er worden mensen van hun bed gelicht en naar de gevangenis gebrachtajs je des nachts wakker ligt en je hoort buiten voetstappen, klopt het hart je al in de keeliedereen voelt zich bedreigdmen arresteert immers volkomen willekeurigdat is de kracht van het systeemhet creë ren van angst. Met die angst en een handjevol mensen houdt men millioe- ne« in bedwang. Terreur is het nIets anders dan terreur!" De dokter zucht. „En 't verschnlkkelijkste is, dat je nie- kunt vertrouwente moet steens 0p je woorden passen.... mee- ken 6ie Ipft de grote massa... - soms blij- Fn wat an ,vrienden verraders te zijn. CenteatiekampkaonfS levend f ^n' een mensenleven telt niïtfn de commu: nistische maatschappte. et Onrustig draait de dokter zich naar de deur, als°f hij vermoedt, dat er toch te lui*teren. Fluiste rend buigyhij zich nog dichter naar me toe. i „•t Is erger dan onder Hitier.... veel erger.... ma„aL„®„v, ,esten beseft 't «iet men onderschat de kracht en de plannen van het communisme.... Korea is voor ons geen verrassing.en even. min zal het ons verbazen als de Russen ineens naar de Rijn opmarcheren.ach. ter hun vredesleuzen bereiden ze zien voor op agressie! Onbetaalbaar Ben ander» Duitser is bereid met me De componist Offerman van de Nederlandse couture, preludieert zijn ode aan „La Jeunesse Eternelle", met een goed gekozen inleiding in zijn kleine cataloog, aanwezig op ieder tafeltje van het restaurant „Victoria" te Amsterdam. En om aan zijn naam nieuwe luister en betekenis toe te voegen, beginnen alle namen van zijn modellen met een O. De meest klassieke, de meest exotische. Het valt zo samen, dat de „Ouverture" klassiek is, in de vorm van een redingote, iets korter dan de smalle rok, die er slechts een paar centimeter onder uit treedt. Het enige opvallende is de herfstige kleur l."j bruin beige geruit tweed. Vlotter is het jasje in klein rood en zwart "bje, driekwart, ruim en sportief, ceintuur en brede revers. >hen-eftr en vaak somber wat kleuren de nieuwe herfst- en winter- inurs' mantelcostuum in ve- ingezette^lkno'pi'g gesloten' met ronde, de even b°uderpas, met hoog opstaan- blèekvioletglVsgen kraag V3n PeTsianerr; nituur van !£*ern,ble met wij'd jas:|e' g blouse en eprakjes boven elkaar en voud- m geruit roodviolet hoog gesloten, a0*1®'"186'811311116 r?be' tjes van klete de rokzoom waaier de naden, die ontspringend aan te middagtailleur vormen; z7ar: brede revers te *™et ?°epele rugplooi, schouder rond, ook ng van ver-omrand i De lijn is strak, af*® ingezet, de heupen even r r°i dacht. De ochtend-, middag en meer geklede jurken zijn van Franse, dunne soepele wol* Er i-s wol in lichte zomerse toten geborduurd en gelncrusteerd met dik on liggende bloempjes en nopje™ zoals °?n de zeer licht beige robe 4t' tobbel vouwen zaksohoot .waarbij een hoedje werd gedragen m abrikooskleur, en in het décolleté een dxuiventrosvormig bijou, van groen en blank cornalijn, ge vat in zilverfiligraam De hoeden van Madame Maud, bege leid door haar zelve, kwamen wat iaat op Schiphol aan .waardoor de show la, ter begon. Het wachten was de moeite waard, want hét grappige „puntje", vers uit Parijs ,was de levende ironie op de „zelfingekeerdheid" der nieuwe mode. Geïnspireerd o,p de vroeg-middeleeuw' se dracht der edelvrouwen ,in top de yie sluier .welke de geharnaste ridder in zijn tournooi werd toegeworpen, dra gen deze verkleinde suikerbroden op de punt een jolig veertje, gekruld, wuivend, rechtstandig, tot de plumeau van het opgetuigde circuspaard toe. De tamtoou- rins, minder charmant, omdat ze plat en breed op het gezicht staan, zijn vaak geborduurd, met git bezet, met bont omzoomd. Zijn de wollen robes meestal hoog ge sloten en wol is zeer favoriet in dit seizoen de cocktailjurken hebben een .bescheiden décolleté, soms afneembare jasjes, waaronder lage corsages, met goudyersiering. Veel zwart. Ook kant in jade, over donkerbruin taft. rose kant over zwart .gargonne stijl, alleen een kanten waaier uit de heup voor de ro mantiek .Veel deux-pièces, ook in het meest geklede genre. Metaalkleuren met een weerschijn, tinten ontleend aan het wisselend palet der zee. Nergens uit bundigheid, tenzij in het saffieren deux- pièces van satijn, waarvan de schoot, zo sierlijk gebogen als de kiel van een boot, een weelde van gedrapeerde strikken en lussen in hetzelfde materiaal half ver borg. By de avond-toiletten sleepte 't jonge meisje het weduwekleed van doffe, be werkte zwarte zijde over de loper. Het droeg klepzakjes als sportieve noot op de rok en uit het lage^ corsage bloeide een krans op van vergeet-my-niet-blauwe rozen. medici kwamen hiervoor vooral in aan merking. De commissie heeft met genoe gen vastgesteld, dat ongeveer een geiyk aantal Walen en Vlamingen van 't voor deel van deze beurzen zal profiteren. In de loop van het zomerverlof 1951 zal een vrij groot aantal Belgische onder- wijzers en leraren van verschillende on- derwijsgraden in de gelegenheid gesteld worden in Nederland vacantie-cursus- sen te volgen. Het ministerie van open baar onderwüs zal hieromtrent te zijner tyd de nodige inlichtingen verstrekken. Tenslotte werd voor het volgend set zoen een uitgebreid programma voor sa. menwerking op artistiek gebied opge steld. Zo zullen Belgische en Nederlandse koren worden uitgewisseld en worden enige tentoonstellingen in het vooruit zicht gesteld. Een tentoonstelling van Glonlngsie schilders zal te Luik .Charleroi en Ber gen worden gehouden. Een retrospectieve Willink-tentoon stelling zal te Brussel en zo mogelijk te Luik gehouden worden. In de zomer van 1951 komt een ten toonstelling van Belgisch beeldhouwwerk in Nederland. Verder worden plannen uitgewerkt voor een tentoonstelling van „Neder landse tekeningen van vyf eeuwen". Tenslotte zal in beide landen een ge mengde perstentoonstelling worden in gericht, alsmede een gemengde boeken tentoonstelling in verscheidene Belgi sche en Nederlandse steden. Sedert Westerling verlof heeft gekre gen om in België te verblijven is het ge rucht rond deze voormalige kapitein van het K.NXL. verstomd en zyn naam is uit de kolommen van de dagbladen ver dwenen. Een correspondent van A. P. heeft hem thans in Brussel ontmoet. „In een bescheiden pension", zoals de corres pondent het noemt, maar Westerling constateerde dan ook, dat zijn financiële toestand niet zo best was. Waarschyniyk zouden hy en zyn vrouw noodgedwongen naar Spanje gaan, want „we hebben slechts dunne tropenkleren en het kost hier in Belgie een fortuin om een win- tergarderobe aan te schaffen". De hoge kosten van het levensonderhoud hadden hem al gedwongen Brussel te verlaten en zich „ergens in de provincie" te vesti gen. Een andere reden voor deze verhui zing was bovendien, dat hy rust wilde heb ben om zijn memoires te schrijven, welke hij tegen het einde van dit jaar wil pu bliceren. Het schrijven ervan was niet al tijd even gemakkebjk doordat verschil lende van zyn dagboeken verloren waren gegaan. De memoires zullen in het Engels verschonen. Op het ogenblik echter ls hij doende met pogingen om zyn kinderen uit Indonesië near België te krygen. Westerling mag in België vrö rond reizen, daar hy zyn erewoord heeft ge geven, dat hy zich niet in de politiek zal mengen. Gevraagd naar zpn toekomstplannen zei Westerling: „Ik heb er geen, maar ik sta open voor ieder voorstel". „Er zijn berichten, dat ik mö heb j aangemeld als vrüwilliger voor Korea. Dit is niet waar. Ik heb tien jaar oor log achter de rug, maar dat betekent niet, dat Ik een avonturier ben, die aan iedere oorlog, welke uitbreekt, wil meedoen". niet vanuit de gemeenschap aan, dan zal de overheid steeds verder in de parti culiere productie en consumptiesfeer binnendringen. Het is thans juist zaak, door het zelfdoen de staat uit de parti culiere sfeer terug te dringen, waarmede tevens de grens gesteld wordt aan een steeds verder gaande socialiserende be lastingpolitiek. Men heeft heden ten dage een te grote bewondering voor de belastingen als In strument van economische en sociale politiek, hetgeen leidt tot een gevaar lijke overschatting. Het conjunctuur-politieke instrument by uitstek om economische en sociale waarden te verwerkelijken is de „prijs", volkshuishoudeiyk gezien het prysstelsel. Belastingen zyn geen prijzen, niet in- haerent aan de economische orde, doch de belastingen zyn wel gebouwd op de prijzen (inkomens) of komen met deze in contact. Wil een belastingpolitiek der halve rechtvaardig zijn, dan zullen er eerst rechtvaardige prijzen en lonen moe ten zyn. Hierop kan een sociale belasting politiek doelmatig worden gebouwd. Primair rust de verantwoordeUjkheid op de leden der economische en social» gemeenschap te zorgen voor rechtvaardi ge prijzen en lonen. Schuift men deze taak van zich af, dan zal de overheid dit via de belastingen trachten te verwezen- iyken en staat de socialisatie voor de deur. Bovendien dreigt via de extreme sociale belastingpolitiek een overschatting der economische mogeiykheden en het ont staan van een economisch en fiscaal lucht ledig waartegen Z. H. de Paus kortelings nog zo ernstig heeft gewaarschuwd. Z. H- Exc. de Bisschop van Haarlem zal Dinsdag 19 en Woensdag 20 September geen audiëntie verlenen. ZEEPOST VOOR OOST EN WEST. Met de volgende schepen kan zeepost worden verzonden; de data, waarop de correspondentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd, staan, tussen haakjes, ach ter de naam van het schip vermeld: Indonesië: m-s. „Kota Agoeng" (21 Sep tember); Nieuw-Guinea: m.s. „Celebes (23 Sept.); Antillen: s.s. „Boskoop" (21 Sept.); Suriname: m.s. „Hersilia" (27 Sept.). (Van onze Amsterdams» redactie). De slechthorenden, die in het bezit zyn van het nieuwe Philips-gehoorapparaat, kunnen nu ook in Amsterdam een bio- scoopje „pikken', waarbij zij bijna zullen vergeten, dat zij slechthorend zijn. In het City-theater aan het Kleine Gartmanplantsoen, heeft men n.l., even als onlangs to Rotterdam, de mogelük- heden, die het nieuwe gehoorapparaat biedt om via inductie het geluid op te nemen, uitgebuit door het aanbrengen van een grote uit vyf koperdraden-^be staande ringleiding in de zaal. Deze ringleiding vangt langs electrische weg het geluld van de filmband op en geeft het in electrische trillingen door. In de zaal ontstaat zo een magnetisch veld. In het nieuwe Philips-gehoorappa raat zit behalve een microfoontje ook een z.g. inductiespoeltje; is het micro foontje uitgeschakeld en het inductie spoeltje ingeschakeld, dan vangt dit de trillingen uit de ringleiding op en stuurt deze door naar het telefoontje, dat in het oor gedragen wordt en dat het ge luid perfect weergeeft. Hiermee is een groot ongemak, waar mee slechthorenden in een bioscoop tot op heden hadden te kampen, uit de we reld geholpen. De bygeluiden uit de zaal die men behalve de „filmgeluiden" bij het inschakelen van zijn gehoorapparaat tot nu toe kreeg, vallen namelijk weg. De demonstratie, dit? gisteren in het City-theater gegeven werd, slaagde nog niet geheel. In bet midden der zaal was nog een z.g. „dood veld", waar de in ductie niet doorwerkte. Door ook hier een ringleiding aan te brengen, kan dit verholpen worden. Bovendein bleek ook, dat vooral de filmmuziek iets aan waar de verliest. Door het aanbrengen van een ringlei ding in grote zalen, in kerken, schouw burgen en theaters kan daar de hoor baarheid voor allen, die genoemd ge hoorapparaat bezitten, aanmerkelijk wor den verhoogd. Ook thuis kan dit toege past worden, waardoor ook van een ra dio-uitzending genoten kan worden. Het telefoneren wordt tenslotte door middel van dit nieuwe Philips-apparaat voor elke slechthorende kelijk. wel uiterst gemak- Eeuwige jeugd, eeuwige wisseling. Seizoenen zyn minder veranderlijk dan de Mode in haar duizendvoudige grillig heid .De eeuwige jeugd zetelt in het mensenhart, dat niet aan verandering onderhevig is. Desalniettemin kan elke nieuwe en goede mode haar uiterlijk ver volmaken. Hollywood heeft langzamerhand de smaak te pakken gekregen van het filmen in de open lucht, maar slechts weinig regisseurs zijn zó ver durven gaan als Elia Kazan in zijn laatste film „Panic in the Streets". Scenario schrijver Richard Murphy heeft allereerst gezorgd voor een verhaal, dat de filmer dwingt buiten de studio's te blijven of anders omvangrijke bouwsels en decor werk te ontwerpen. En 20th Century Fox heeft die wenk begrepen en haar staf onder leiding van Kazan een uitstapje naar New Orleans laten •naken, wat nog altijd goedkoper is dan het nabouwen van een havenwijk in de studio. geslaagd en de spanning, waarmee de intrigue deze gedeelten doordringt, geefi er een bewogenheid aan, die een pleidooi inhoudt voor de gespeelde documentaire. Richard Widmark heeft deze keer zijn schurkenpakje uitgelaten en is een ner veuze politiedokter, die gedreven wordt ,door een zekerheid, welke geen van zijn medezoekers bezit. De sceptische politie- inspecteur wordt weer een verzorgd rol- Het nieuwe veilinggehouiv te Berkel en Rodenrijs, dat gisteren geopend werd Gistermiddag is in tegenwoordigheid van meer dan 2000 belangstellenden een nieuw veilingcomplex te Berkel en Ro denrijs geopend als waardige opvolger van drie andere oude complexen. De heer M. Prins, voorzitter van het Centraal Bu reau van Tuinbouwveilingen, verrichtte de symbolische opening door het in wer- letje van de nieuwkomer Paul Douglas,kinjg steyen van de afmijntoestellen voor (uit: „Letter to three wives en «The j tezamen 55q kopers. j>e voorzitter van de big lift") en er zÜn^een paar misdadigers vem,ng de heer B. Havenaar nazaat van van de ex-bokser Walter Palance en van een revue-komiek Zero Mostel, die be klemmend van echtheid zijn. Maar boven hen allen heerst regisseur Kazan, die zelfs een stadswijk tot leven de medespeler in zijn film wist te maken. C. B. Murphy's scenario is een handig meng sel van „thriller" en menselijk drama in jto juiste verhouding van spanning eh «langstelling ;n alledaagse dingen, die f. behoeden, om goedkoop-sensatio neel te worden. verhaal begint met een roofmoord e s aan de haven van New Orleans. ™topkniV°w de vol§ende dag door de Sol L»! water opgehaald en zon- «tenri'ofto 0p,windmg aan de bevoegde autoriteiten doorgegeven. De lijkschou wing wijst uit, dat Inderdaad van moord sprake is maar tegelijkertijd ontdekt de politiedokter, dat het slachtoffer in het laatste stadium van de meest besmette- ïyke vorm van pest verkeerde, toen hij werd vermoord. Het is volgens hem nu een levensbelang om de moordenaar(s) binnen tweemaal 24 uur te vinden, wil de stad niet blootstaan aan het gevaar van een epidemie. De politie-inspecteur, die normalerwijs het onderzoek in de moordzaak zou leiden, staat sceptisch tegenover deze sensationele uitspraak en wenst niet te worden opgejaagd in zyn routinewerk. Dit leidt tot heftige Interne ruzies en zelfs tot de onmogelijke situa tie, dat de dokter op eigen houtje het onderzoek begint Als het stadsbestuur, dat niet geheel overtuigd is, maar even- mm het risico van een epidemie aan durft, ingrijpt en alle hulp toezegt, be gint een dramatische speurtocht op de onbekende daders in de havenwijken, de dokken en opslagplaatsen van New- Orleans. Er zijn geen aanwijzingen en slechts door eindeloze zwerftochten in het havenkwartier en door voortdurend contact met zijn schilderachtige, maar weinig betrouwbare bewoners, komen inspecteur en dokter in tergend langzaam tempo achter de waarheid. Als dan de schuldigen juist op tijd geïdentificeerd zijn, volgt nog een spannende jacht op de personen in kwestie, maar het eigen- ïyke drama, dat zich bovendien op hoger niveau ontwikkelt, heeft dan zijn climax reeds bereikt en de te lange achtervol ging verzwakt bijna de eindindruk van deze knappe film. Want Kazan heeft uit dit onderwerp gehaald, wat er uit te halen viel. Zijn speurtocht met de camera door de havenbuurten zyn documentair byzonder de oprichters van de eerste veiling, zeide, dat nog slechts het bestuurslid uit die eerste tyd, de heer R. R. Kromkamp, in leven en aanwezig was. Het gemeentebe stuur van Berkel bood een enorme ge- velklok aan. Uit een stand van de proef tuin Naaldwijk, waarbij de bodemcarte- ring der gemeente Berkel in beeld was gebracht (uitgevoerd op last van gemeente en veilingbestuur)bleek dat er nog ruim 200 ha. onontsloten tuinbouwgrond was, geschikt voor groente- en fruitcul- tuur. Het stichten van een dergelijk vei- lingsoomplex werd door de verschil lende autoriteiten gekenschetst als een symbool van gezonde, gedurfde onderne mingsgeest en initiatief en van een groot vertrouwen in de toekomst. Berkel en Rodenrijs neemt de vijfde plaats in, m de rij van veilingen in Nederland. Het is geheel aangewezen op de export, waar door de vroegteelt nodig is en m Mei reeds meer dan 1 miHioen kilOfgram to maten wordt aangevderd. Walter Palance en Zero Mostel, r beide moordenaars in „Panic in the Streets", een gespeelde documentaire van Elia Kazan Byna 2 millioen pelgrims zyn sedert het begin van het Heilig Jaar naar Rome gekomen. De meeste kwamen uit Italië. Voorts kwamen uit Frankrijk: 80.000, uit Duitsland 48.QOO, uit België 27.000, uit Groot Brittannië 22.000, uit Zwitserland 20.000, uit Oostenrijk 20.000, uit de Ver enigde Staten 17.000, uit Spanje 13.000, uit Ierland 6000 «n uit Nederland 5000. Aan de omroepverenigingen de VARA, de KRO en de AVRO is door de belas tinginspectie Amsterdam medegedeeld, dat men moet rekenen op een navor dering op de door de exploitatie van da omroepbladen gemaakte winsten, gedu rende een periode van tien jaar. Deze bedragen zyn voor de omroep verenigingen verschillend. De AVRO ex ploiteert haar omroepblad zelf. De KRO doet het ln samenwerking met de Spaar- nestad en de VARA in samenwerking met de Arbeiderspers. Voor de AVRO zal de navordering anderhalf millioen gulden bedragen. Indien dit bedrag in eens zou moeten worden betaald, kan de AVRO haar werkzaamheden waar schyniyk niet ten volle blijven ontplooi en. Daarom zullen de belastingautoritei ten binnenkort met deze omroep een be spreking voeren om zo mogeiyk een soe peler regeling te verkrijgen. De NCRV zou nog niet zijn aangesproken, omdat de radiogids van deze omroepvereniging ressorteert onder de inspectie Wagenin- gen en niet onder de inspectie Amster dam. De mal -aar Paul Brafldt te Amster- dai rft het Kon. Wilh. fonds ten bate van de kankerbestrijding en aan het Ned. steuncomité voor beeldende kunstenaren elk een gift groot 1575.— doen toekomen, zijnde de opbrengst der entree's voor de kijkdagen van de vei ling van de nalatenschap van de schilder Han van Meegeren.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1950 | | pagina 3