RUST VOOR
DRENTSE
GEREPATRIEERDEN OP
HEIDE
si»trs?ss» «v? «f?
&r,saffi£.vB te- r
r
TWINTIG PRENTBRIEFKAARTEN
PER PELGRIM
Verslag van een
familiefeest
Filmster noch Kanaal
zwemmer
Westerbork99 werd woonoord Schattenberg
Zelfs die uit de vorige
zijn opgeruimd
eeuw
Tevredenheidondanks primitieve
huisvesting
Moedige vrouwen
PAGINA S
VRIJDAG 20 OCTOBER 1950
De mensen leken niet erg bereisd.
De man, die het rieten koffertje droeg, klampte op het haast
verlaten Zondagochtend-station voor alle veiligheid de chef nog maar
eens aan: of dat nu de trein naar Bergen op Zoom was.
De vrouw, degelijk in deftig boerenzwart, was zó haastig om achter
haar man de trein in te komen, dat ze struikelde en met een hoogrood
o-ezicht op de derde-klas-bank ging zitten bekomen van de schrik.
„We rijen, moeders.zei de man opgelucht en beet de punt
van een zondagse sigaar af. „Dit gaat toch naar Bergen op Zoom?"
Een van de medereizigers knikte geamuseerd, zag later hoe de
man een briefje openvouwde, waar de vertrek- en aankomsttijden
van de trein op stonden.
Verder mompelden ze de hele reis hoogstens een paar schuwe
woorden tegen elkaar, keken naar buiten zonder al te veel te zien.
Koffer vol souvenirs
WfeTT? ttmis uit d« Missie met een
-ntHe~ePrvatr en
"HU Ven t„,deZelMe niet e"
V erschrikkelijke
woorden.
Mupe en de kannibalen
De tranen van een
Missionaris
't me° tl- Slbc.MiM» ™.n
Stadsgezichten hebben de
voorkeur
Maria brengt hulp
Geestelijke eenzaamheid
Toch een paradijsje.
bonsde
Fakkellopers zonder glorie
h— een bedelpreek mag houden enl^—
i 'o avonds in de gymnastiekzaal T r 1 1)
een bedelpreek mag houden en
s avonds in de gymnastiekzaal
van de school lichtbeelden,
waarbij het auditorium bulkt
van het lachen om die rare ne
gers (onsmakelijke levensge
woonten doen wonderen), maar
de aankomende jeugd vindt „De
Derde Man" toch véél mooier
dan al die lichtbeelden van:
,,En hier ziet u de Pater op
dienstreis.
En tenslotte,...
De oude missionaris, die „ren
teniert en nog wat spuitjes
w .wanneer ik weer tery.gr'
mijn hart
(foto, overgenomen uit Missie-almanak Juvenaat.)
Diezelfde Zondagochtend 2ag ik dat
echtpaar in de kapel van het Juvenaat.
Ze zaten op de voorste bank en in die
bank had nóg een aantal oudere mensen
een plaats gekregen.
Achter hen, In de tweede bank, zaten
Unioffl in witte superplie,
enkele jonge Paters
De vrouw had nu een witte zakdoelc in
de mouw van haar paasbeste mantel, d.e
haalde ze er één keer uit, toen haar zoon
na het Evangelie naar voren gi"S mc
anderen en voor het altaar neerknie
Eén keer maar en dan nog wa*,J^t
Bchaamd, want op 't platteland verberg
men z'n ontroering maar liever, en lo
niet met zün tranen te koop.
Hun naam had u niets gezegd: ze had
den niemand in de familie, die deze
naam ooit beroemd gemaakt had: t was
ÊeLShIddenng^m filmster in hun ver
wantenkring; geen won, die wanner
was, of minister, hardloper, bokser of
6 Wanneer deze mensen in de treincoupé
verteld hadden: „Wij zijn de ouders van
Clark Gable" of „Onze jongen heeft ne.
't Kanaal over gezwommen zou
een dat goedmoedige geamuseerdetac J
'„de boeren zijn op reis") onnudddg*
hebben laten varen. Hun kennelijke een
vond zou de zaak dan zelfs nog interes
santer gemaakt hebben: „Hele gewone
mensen hoor, maar aardig
Thans konden ze hoogstens zeggen, dat
ze op weg waren naar de plechtige uit
reiking van het missiekruiseen van
de jonge missionarissen was hun zoon.
Geen filmjournaal geen afscheids
recepties bij de autoriteiten, n gemengd
bericht in de -kranten.
Ni-et zeer interessant....
Och, de Pater gaat n-aar -een ver land,
nietwaar.... naar de zwartjes
Zilverpapier, postzegels, de zelatrice
voor d-e almanak en het -missieblaadje.
Do-pen van heidenkinde-rtjes, medicijn
mannen, naakte dikbuikige negerjon
getjes, zusters in het wit, die wonden
z°fgen en tenslotte in elke aflevering
missie-lectuur de tekst over de
w^kliedenf^1 iS en het fiebiek
Interessant. .7
hesef datri„so,uvenir«; alleen reeds het
komt maakt de°^eh°^0rt V3n
interessante verhalen vertellend:
*\a zpst men waarschijnlijk:
sommigen zullen ontdekken, dat-ie de
hele avond nooit over zichzelf gesproken
heeftwel over zijn werk en avontu
ren, maar nooit over zichzelf.... Mis
schien zijn zn verhalen „iet geheel
compleet
Interessant.
De dorpszoon, die in 2ijn eigen kerk
halen moet", en op een bank
in de zon uren voor zich uit
kan staren en ontelbare pijpen
goedkope tabak rookt
„Op de hoofdstatie was een
bisschop die een papegaai had;
wanneer je binnenkwam, zei ie
„Gaat U zitten, Heeroom".
Zo nu en dan is uit de ver
halen niet precies meer op te
maken wie dat „Gaat U zitten.
Heeroom" zegt: de papegaai of
de bisschop; bovendien is de
totaal versleten missionaris vrij
hardhorend door de kilo s
kinine, die hij in zijn leven ge
slikt heeft.
Nee, hij mag niet meer terug:
die paar maanden, dat ie nog
zou kunnen werken, zouden
nooit de grote reiskosten recht
vaardigen.
Interessant
De kruisuitreiking was zeer
sober; na het Evangelie zegende
de Provinciaal der Congregatie
een aantal eenvoudige kruisen
en sprak er de tekst over uit,
welke ook bij de wijding van
't professiekruis gébruikt worcu.
„Wij smeken U, Heilige Heer,
Almachtige Vader, Eeuwige
God, gewaardig U dit Kruis te
zegenen opdat het een heilmid
del zij voor het mensdom. Moge
het ons geloof versterken, onze
goede werken vermeerderen,
de zielen redden, ons troosten,
ons beschermen tegen de woe
dende aanvallen van onze vij
anden, door Christus, Onze
Heer, Amen"
Een mens, die eerst nauw
keurig overwogen heeft wat hi)
nodig heeft, en die daarbij zijn
ogen niet sloot voor bepaal
de vernederende mogelijkheden
van zijn zwakte; een mens, die
zich geen pose heeft aangemeten van
zelfverzekerdheid
Nadat dit gebed was uitgesproken,
ging de rij jonge missionarissen in witte
superplie de bank uit, naar voren. De
familie keek, zag slechts één van hen,
dacht; „daar gaat onze jongen
Ze knielden een voor een voor het
altaar, kusten de hand van de Provin
ciaal, hun onmiddellijke Chef, vereerden
daarna het zojuist gewijde kruis, waar
aan Christus, hun hoogste Opdrachtgever
gestorven was.
„Ontvang, dierbare broeder, deze
beeltenis van het kruis van onze Zalig
maker, Jesus Christus, opdat gü altijd
zijn Kruisoffer indachtig zijt en U zelf
altijd als een volmaakt slachtoffer van
Zijn allerzoetste Hart rnoogt opdragen
en U zo aan Hem aanbieden
Verschrikkelijke woorden van een
verschrikkelijke schoonheid; woorden, die
n prachtige, maar in hun consequenties
bijna onmenselijk zware taak opleggen
een ridderslag, die angstig en tegelijk
zeer moedig maakt; een brandmerk dat
huiveren doet van pijn.
„Amenantwoordt de geknielde
missionaris.
„Het z\j zo", en hiermee heeft hij op
nieuw ook de laatste consequentie van
zijn professie, zijn kloosterroeping aan
vaard.
nemen, de laatste plechtige Hoogmis in
jaren. De laatste Hoogmis in een ruimte,
welke in elke steen getuigt van traditie,
van „bewoond" zijn. Dit juvenaat omsluit
reeds bijna vijftig jaren een aantal men
sen met een volkomen gelijk gericht
levensdoel: deze kapel is een „bewoond
Godshuis".
In deze omgeving is men veilig, in deze
kapel is gebeden.
Dit was een veilig thuis: hier stommel
de men als kleine jongen op winter
ochtenden slaperig de bank in; op een
lessenaar in de studiezaal kraste men een
initiaal, in de gangen herkende men
onmiddellijk de typische koude sigaren
rook-lucht; in de refter hadden alle
gerechten traditioneel weinig vleiende
bijnamen.
In dit huis waren feesten en uren van
ernst, voetbalmatches en zenuwachtige
examendagenhier heeft men met
zichzelf en z'n roeping gevochten. Hier
verdeelde de bel de aifgemeten taken zo
veilig over heel de dag.
„Gelukkige missionarissengij zijt
fakkellopers met dit Teken van Jesus
met dit instrument onzer verlossing. Met
deze fakkel der blijde Boodschap zult gij
overal de brand ontsteken en het Licht
brengen van het enige ware Geluk
Van het moment dat deze nieuwe
taak zal aanvangen, in de Congo of in
Finland, zal men in een „nieuwe ruim
te" staan, een ruimte zonder traditie,
ingesloten door de harde, haast vijandige
atmosfeer van het nieuwe en traditieloze.
En men zal alléén staan
Ik kwam voor het eerst met verlof
uit het Noordenuit Finland; men
reist er honderden kilometers om een
paar parochianen te ontmoetenhet
is een koud land en op de terugweg
mocht ik ergens in Duitsland een Hoog
mis opdragen. Het overviel mehet
was niet eens zo'n mooie mis, maar op
een gegeven moment kón ik niet meer,
ik moest ophouden omdat ik huilde
Zo'n Juvenaat is eigenlijk één groot
gezin, in tegenstelling met elke anaere
in
-kostschool, w-aar leraren en leerlingen
fundamenteel anders zijn ingesteld. Hier
wordt men zeer geleidelijk, elf, twaaif
jaar oud, losgeweekt uit de eigen fami
liekring, terwijl de toekomstige congre
gatiegemeenschap een steeds belangrij
ker plaats gaat innemen.
Er vallen er zeer veel af, maar de rest
wordt via iets, dat men wellicht nog het
beste zou kunnen omschrijven met „con
gregatie-teamspirit" steeds meer geïm
pregneerd tot zij geheel gerijpt zijn in
de diepere spiritualiteit der congregatie.
Na de Hoogmis kwamen alle Paters bij
elkaar om de nieuwe missionarissen te
feliciteren. Wie wilde kon een sigaar
krijgen en een borrel.
De missieveteranen glimlach.en om ae
opgewondenheid hunner nieuwe collega s.
Daar zaten missionarissen, die terug
gingen naar Brazilië, een voor de vierde
keer; hij vertelde me dat ie het hier
nooit meer zou wennen. „Och, je komt
nog eens terug voor je familie, hè? Ik
ben nou sinds Mei met verlof't Is
genoeg, hoor!"
Toen ik vroeg of ie het erg zou vinden
om in Brazilië dood te gaan, antwoordde
ie diep verontwaardigd: „Maar man, ik
ga er doodmisschien dat ik over een
Een onzer redacteuren werd en
kele weken geleden uitgenodigd om
de uitreiking der missiekruisen bij
te wonen in het Juvenaat der Pries
ters van het Heilig Hart te Bergen
op Zoom.
In nevenstaand artikel vertelt hij
naar aanleiding van deze plechtig
heid iets over de meest bescheiden
werkers, de missionarissen, wier af
scheid van Nederland meestal
slechts in het korte gemengde
nieuws vermeld wordt, en daarbij
ver onder doet voor dat van diplo
maten. generaals, voetbalelftallen
en filmsterren, terwijl de boot,
waarmee zij voor verlof terugkeren
nooit met muziek en huldigingen
wordt ingehaald.
Mensen, die in hun successen
slechts Gods werk zien. Mensen, die
zichzelf zö volkomen wegcijferen,
dat ze zelfs in hun.... mislukking
Gods succes zien....
jaar of tien, als ik zeventig ben, nog eens
een keertje kom kijken, met stokken of
zomaar dat zal dan ook de laatste
Daar'was een ex-legeraalmoezenier, die
terug ging naar Sumatra en mq een
liet zien van zijn kerkje. Totaal ver
woest. „Hier was de doopvont, zie je
wel, die staat nog half
Ik keek ernaar; nou ja, het was
puin van een kerkje.
Maar toen keek ik nog eens: Hier had
die man zich nou jaren half dood op ge
zwoegd dit had ie bij wijze van spre
ken met zijn eigen handen opgebouwd;
het was nog erger dan wanneer ïemanu
bij de ruïnes van zijn eigen huis stona.
„We beginnen weer maar van voren af
aan
's Middags in de refter werd er voor
gedragen door de studenten. Onvermij
delijk kwam daar weer eens een jonge
Mupe (missionaris) tussen hongerige
kannibalen terecht; er werden liedjes ge
zongen en een jongen van de „Kleine
Kant" hield, van het ene plusfoursbeen
ontvang, dierbare broeder deze beeltenis van het kruis.
Hij knielt, gaat terug naar zijn plaats,
dit kleine kruis in de hand.
Misschien iets bleker.
„Gelukkige missionarissen, gelukkige
familiewendt de Rector zich tot de
overvolle kapel.
De priesterstudenten kijken hun jonge
ogen uit, de witte zakdoek veegt even
tersluiks langs de ogen, een man snuit
tamelijk luidruchtig zijn neus.
Het afscheid van een missionaris is
haast zö natuurlijk, de abstractie
van het brengen der blijde boodschap
aan de heidenen dusdanig „cliché", dat
sommigen zich verbazen over de mense
lijkheid van een missionaris. Familieleden
excuseren met iets van schaamte zijn
„zwakte
„U moet niet denken, dat hij geen
goede missionaris is, maar nou de laatste
keer had hp het veel moeilijker bü zijn
vertrek". Rondom juicht het Sanctus uit
de „Missa Regiria Coeli" van Palestrina;
wierook stijgt loom-blauw uit het kost
bare wierookvat op naar de gouden glans
der talrijke kaarsen; er zijn bloemen op
het altaar en de kazuifels staan stijf van
goudbrocaat.
Misschien is dit voor allen, die afscheid
Van onze Romeinse correspondent)
Tengevolge van de overgrote toevloed van pelgnms^nu; rn,! - de laatste
weken i» de Romeinse kleinhandel dezer dage" -ïgende
catastrophe komen te staan: de prentbriefkaarten va uitver
kocht. De winkeltjes aan de Via della Conciliazione kondenaau de enorme
vraag niet meer tegemoet komen: de Romeinse ansi :n °P>
de pelgrims moesten magen en bekenden maar met arn ziichten
geruststellen. Terzelfdertijd raakten, zelfs op het postkantoo postzegds
van Ren lire uitverkocht, welke nodig zijn voor prentbriefkaarten-met-
alleen-hartelijke-groeten naar het buitenland.
ontvangen die al sedert 1921 vredig
rust inhet monumentissimoop het Piazza
Venezia en de straten van Rome vol
Op het ogenblik, dat wij dit schrijven,
is het evenwicht tussen vraag en aanbod
weer hersteld maar de afgelopen dagen
zijn voor de kleinhandelaars alhier in me
nig opzicht iKmib: 1 geweest. Een gedeelte
var. hen is naar de zolder getogen, en
heeft daar in oude kisten en pakken nog
prentbriefkaarten opgeduikeld van vóór
de vorige wereldoorlog, waarop de paar
dentram" nog door de Corso reed. en de
nauwe steegjes rondom het Fotum Ro-
manum nog niet warén opgeruimd. Van
stoffige bergplanken kwamen ze in schrik
barende hoeveelheden te voorschijn; de
ansichten met de Santa Maria degli An-
geii, gereed om de Onbekende Soldaat te
van de troepen, die terugkeerden van het
front uit de oorlog van 14- 1». Wij hebben
gezicht op het centraal
prent met een
zoals het was, voordat
station van Rome, zosw w zei£s oa
een waardige menigte costuums van het
fiu-de-siècle.
Bij een kleine enquête, dezer dagen bij
de ansichtenverlppers Sehouden, is ko
men vast té staan dat de behoefte aan
religieuze kaarten beduidend geringer is
dan de vraag naar stadsgezichten. De pel
grims willen blijkbaar aan hun vrienden
en bekenden laten weten, dat zij zich met
beperken tot het bezoek aan de vier basi
lieken, en dat zij niet zodanig in beslag
worden genomen door het volbrengen
van de ritus van het jubileum, dat er geen
tijd over zou schieten om ten voile te ge
nieten van wat er buiten de basilieken m
Rome nog te beleven valt.
De kaarten met het Monument voor
Vittorio Emamjele „th® "f,"
zullen de Amerikanen altijd Wijven zeg*-
gen en die met de beroemde Fontana
di Trevi bleken bij dit onderzoek de mees
te aftrek te hebben, terwijl ook vele pel
grims belust bleken te zijn op het ver
zenden van kaarten met de Via vutorio
Veneto, de Champs Elysées van Home,
waar alleen werkelijk onbetaalbare hotels
gelegen zijn. Misschien aldus „11 Mes-
saggero" willen zij aldus op listige
wijze hun familie in de waan brengen,
dat hun de weelde is toegestaan van te
logeren in een dezer grote hotels, in
plaats van gehuisvest te zijn in een
klooster of in een pelgrimshuis op de
Monte Mario of San Marco. Een vergeef
lijke dagelijkse zonde peinst de Mes-
saggero die door de Poenitenciers van
het Jubileum wel zal worden vergeven
bij de kleine daad van boete, die de pel
grims steljen, wanneer zii voor de biecht
stoelen der basilieken neerknielen, om
het traditionele tikje te ontvangen met
de penitenciersstok.
Het blijkt dus inderdaad de prentbrief-
(Van onze speciale verslaggever)
Midden in de Drentse heide, op een betrekkelijk grote afstand van de
bewoonde wereld, in de buurt van Assen, ligt „Schattenberg", een naam,
die liefelijk in de oren klinkt, maar wanneer we de plaats van ligging,
Westerbork, nader aanduiden, smartelijke herinneringen wekt.
Toen Westerbork door de bevrijding als concentratie-kamp voor Joden
had afgedaan, werden er tot 1947 politieke gevangenen in ondergebracht
en thans dient het als tijdelijke verblijfplaats voor ruim 200 uit Indonesië
gerepatrieerde gezinnen.
hun dierbaren veilig achter blijven.
Dat is in Indonesië wel eens anders ge
weest, zoals ons menig dapper vrouwtje,
dat blij is hier te mogen wonen, vertelde
en ook al heeft zij nu alleen de zorg voor
de kinderen, des te groter is de vreugde,
wanneer vader 's Zaterdags thuis komt en
als hij voor lange tijd vertrokken is. slaat
ze er zich wel moedig doorheen.
Eerlijk gezegd hebben wij op onze
tocht, die wij onlangs langs woon
oorden voor gerepatrieerden maakten,
wel betere verblijfplaatsen gezien en
wij konden tijdens ons kort verblijf in
Westerbork niet aan een drukkend
gevoel ontkomen, misschien door het
gemis aan intimiteit vanwege de grote
uitgestrektheid van dit kamp of door
de melancholiek makende stilte van
de onafzienbare helde rondom de hou
ten barakken.
Waar wij echter naar binnen gingen,
troffen wij dezelfde opgewekte cn tevie-
den stemming aan en juist die rust is voor
deze mensen, die lange tijd in angst en
spanning geleefd hebben, zo heilzaam.
Zulks zei ons ook de arts van dit op
vangcentrum. die bij vele bewoners aan
vankelijk een gemis aan moed om weer
iets van het leven te maken, aantrof, ter
wijl na een verblijf van enkele maanden
de energie dikwijls terugkeerde en ge
vraagd werd of men weer aan het werk
mocht gaan.
Voor het merendeel is het prikkeldraad
nu opgeruimd, maar de huisvesting blijft
primitief, ook al is er veel verbeterd, doch
een groot voordeel Is zeker, dat het ge
zinsverband gehandhaafd blijft. In die zin
dan te verstaan, dat in vele gevallen de
man, ingedeeld bij de Koninklijke Land
macht, ergens in een garnizoensplaats
verblijft en slechts de weekeinden bij
vrouw en kinderen doorbrengt. Ook ver
trekken er binnenkort oude leden van het
K.N.I.L. naar Nieuw-Guinea en zij gaan
heen met het geruststellende gevoel, dat
ondervonden. Ook het eten werd geroemd,
dat binnen het kwartier is uitgereikt,
dank zij de grote capaciteit van de keu
ken, die berekend is op 3000 personen.
Binnenkort zullen hier nog ongeveer 10 J
gezinnen bij komen, die er zelf niet ln
slaagden onderdak te vinden.
Zoals men weet, zijn deze woonoorden
bedoeld als opvangcentra en alles wordt
in het werk gesteld, waarbij het rijk de
gemeenten door faciliteiten hij de woning
bouw stimuleert in het bijzonder ook aan
de gerepatrieerden te denken, om deze
mensen weer op normale wijze in de
maatschappij in te schakelen.
Dit is een groot probleem, zoals mr.
Kiveron, secretaris-generaal van het
ministerie voor Uniezaken en Overzeese
Gebiedsdelen ons verzekerde, zodat de
overheid zich blijft inspannen met de
voortreffelijke en onmisbare hulp van
kerkelijke en particuliere instanties.
Ook aan de geestelijke verzorging
wordt alle aandacht besteed en in het
schamele, maar devote kapelletje,
waar naast een primitief altaar een
beeld van Maria te midden van bloe
men stond, zullen zeker velen kracht
putten voor de talloze moeilijkheden,
die deze zo zwaar beproefde mensen
ongetwijfeld hebben.
op het andere wiebelend met een helle
braniestem een toespraak, die begon met
„Beste Missionarissen"; behalve de doos
sigaren die iedere scheidende missionaris
kreeg aangeboden, was er nog een grote
koperen bel voor een ex-surveilant, d»
naar Congo vertrok.
Het geheel deed enigszins denken aan
een bruiloft of een ander groot familie
feest vol toespelingen, welke voor bui
tenstaanders gedeeltelijk onbegrijpelijk
waren.
Na het feestdiner werd er natuurlijk
gevoetbald, waarna de bel luidde voor
het plechtig Lof, en 's avonds voor het
souper (onder meer rijst met kersen, dia
traditioneel voor hoge feestdagen
vermeld zouden worden in alle brieven
naar huis) werd er nog een missiefilm
gedraaid (einde eerste, tweede, derda
acte etc.), waarin het nogal cowboyach
tig toeging.
Daarna steeg voor het laatst die dag
de luidruchtige branding van hels lawaai
omhoog uit de twee speelzalen.
Een half uur later klonk alleen nog de
gedempte avondstem van de voorbidder
in de kapel.
Het offer dat een missionaris brengt,
wordt veelal omschreven als het „offer
van het afscheid". Hij verlaat zijn fa
milie en vrienden: de zakdoeken op de
kade en de steeds kleiner wordende fi
guur aan de reling spreken het meest
tot de verbeelding, maar over hetgeen
daarnè komt hangt de stilte.
Waarschijnlijk liigt het eigenlijke offer
ergens anders.
Ik vroeg de oude missionaris, die alles
bij elkaar vijf en dertig jaar weg geweest
was en niet minder dan dertig jaar in de
Congo gesseten had. wét hij nu het meest
gemist had.
Eerst begreep hij het niet. Hij zei: „Ik
heb niets gemistals je druk werk
hebt, blijft er geen tijd over om te gaan
zitten piekeren
En tóch.... ik hoorde het lange ver
haal van een vormingsreis, die een bis
schop maakte in de binnenlanden van
Suriname: dagen, weken in een korjaal.
De ochtenden werden in beslag geno
men door de kerkelijke plechtigheden:
uren lang in de benauwde lage ruimten
van missiekerkjes, wier wanden bol ston
den van de hitte en de ranzige lucht van
bosnegers, 's Middags organiseerde deze
bisschop volksspelen en 's avonds, wan
neer er ergens gebivakkeerd werd hing
deze zwoeger telkens zijn tqog buiten,
die donker doorzweet was, na hem eerst
binnenste buiten te hebben gekeerd.
En deze routine van een doodvermoei
de bisschop trof mü het meest: een bis
schop. die zjjn toog 's avonds luchtte op
een of andere struik, en hem 's morgens
weer aantrok.
Dat ging zo dag voor dag.
„En de eenzaamheid?' vroeg He de
gepertsionneerde missionaris.
Het alleen-zijn valt niet mee" zei hij
peinzend „Je hebt niemand om tegen
te pratensoms was ik negen weken
achter elkaar weg, het binnenland
wanneer je dan terugkeerde naar de
beschaving van Stanleyville, als dat
daar tenminste beschaving is bonsde
je hart bü de gedachte weer met andere
blanken te kunnen praten, weer confra
ters te zullen ontmoeten
Het ideaal is thans ook om minstens
twee missionarissen samen op een post
te zetten, hoewel er dan in de practijk
tóch nog altijd één op reis is en de
ander alleen thuis zit
Negen weken op missiereis lijkt
helemaal niet lang en ik wil niet klagen,
want er zijn mensen, die het vesl een
zamer hebben, die haast nóóit iemand
zien, met wie ze een behoorlijk gesprek
kunnen voeren...."
Hij stopte bedachtzaam een nieuwe
pijp. Dertig jaar Coifgo
„Nee, ik mag niet meer terug.ik
rentenier maar wat en haal wat spuit
je».... de confrater, die mij naai hu.s
bracht, toen ze me in de Congo niet meer
konden opkalefateren, nam z'n zwarte
stola mee aan boord ze dachten cat
ik 't niet halen zou tot in Holland
Ik zag hem mislezen op een buiten
post, ergens diep in de bossen. Een vuile
albe' een gekreukeld kazuifel, muf van
schimmelend vochtinderdaad bijkom
stigheden.
„En daarna gaat de Pater weer ver
der, naar een nieuwe post...."
Een 'eenzaam priester, een van de tien
duizenden, die overal ter wereld hun
plicht doen: ook in Alaska staat een
priester aap een geïmproviseerd altaartje,
j ook in China, ook op Nieuw Guinea.
Maar God is aan het wankele altaar in
een bilikken hutje even dicht bij hen
als temidden van de luister van het
Confessioaltaar in die Sint Pieter....
Allen zwoegers die naar zweet ruiken.
Romantiek? Olympische fakkellopers,
gebronsd en jong en sterk, met wappe
rende haren? Zweet en teleurstellingen,
en de dagelijkse omgeving van schurft
en zweren, slaapziekte en malaria.
Deze prachtige zwoegers op de verst
vooruitgeschoven posten....
Deze eenzame mensen, die slechts het
gezelschap hebben van dat kleine mis
siekruis. Het kruis, dat hun geloof ver
sterkt, hun goede werken vermeerdert,
de zielen redt. Het kruis dat hen troost
en beschermt tegen de woedende aan
vallen van hun vijanden....
Amen
„Een dag om nooit te vergeten
zeiden de twee oude mensen in de laat
ste avondtrein. En geen van beiden durfde
bekennen hoezeer ze tegen de andere
reis opzagen; de reis naar de boot, die
hun zoon zou meenemen
J. W. HOFWIJK.
kaart te zijn, die gedurende dit H. Jaar
de Romeinse kleinhandelaren geen wind
eieren heeft gelegd- oude hoofd
ambtenaar der Oostenrijkse posterijen,
die in 1869 de eerste prentbriefkaart uit
gaf (natuurlijk met. het Prato erop en
Schoenbrunn), heeft zich niet. kunnen
voorstellen, dat dit eenvoudige stukje
karton hier zulk een groot fortuin zou
maken.
Het ministerie van de Posterijen zal
aan het eind van het H. Jaar een officieel
verslag doen verschijnen van de ver
bruikte postzegels gedurende deze. twaalf
maanden. En voorzover het de ansicht
kaarten betreft, kan reeds nu wordep
berekend, dat er al bijna 40 miilioen zijn
verkocht, dat is gemiddeld ongeveer
twinting briefkaarten per pelgrim. De
post heeft tevens medegedeeld, dat het
aantal onleesbare adressen ondanks de
sterk gestegen verzending van kaarten
niet evenredig is omhoog gegaan, en dit,
vermoedt zij, zal te denken zijn aan de
toegenomen ontwikkeling der pelgrime
rende volkeren.
Egypte jvensi wapens. Egypte heelt
Amerika óm militaire hulp verzocht. Er
is echter nog geen beslissing genomen.
Op de vraag, of Egypte de Sovjet-Unie
om wapens zou vragen, indien het geen
hulp van Amerika of Engeland zou ont
vangen, antwoordde de minister van bui
tenlandse zaken: „Wij hebben dat sta
dium nog niet bereikt en overwegen
zulks momenteel niet. Wij wensen wa
pens uit democratische landen en hopen
ons niet genoopt te zien aan andere bron
nen te denken".
Sommige bewoners weten met eenvou
dige middelen hun schamele kamertjes tot
een klein paradijsje te maken, omdat daar
in de vreugde van het gezinsleven heerst.
Ergens was de huisvrouw het straatje
voor haar woning aan liet vegen. Toen zij
ons uitnodigde naar binnen te gaan, was
het voor ons geen verrassing meer daar
alles proper aan te treffen. Op tafel
prijkte te midden van een kleurrijke ver
siering een taart, ter ere van de tiende
verjaardag van het oudste dochtertje, die
vandaag gevierd werd. Het was een fami
lie uit Ambon, die o zo gelukkig was hier
rust te vinden.
En allen vonden het een „ideale plek"
om te wonen, vooral voor de kinderen
leuke bruine kopjes met ogen, die schit
teren als karbonkelstenen die buiten
naar hartelust speelden. Jonge moedertjes
waren vol lof over de verpleging, die zij
bij de geboorte van haar jongste lieveling
Het voormalige concentratiekamp
Westerbork is thans een woonoord,
„De Schattenberg" genaamd, waarin tweehonderd gezinnen uit Indonesië
rust en veiligheid gevonden hebben. Iedere dag komt de kruidenier met zijn
grote wagen. Deze huiselijke familie schijnt zijn Indische naren, waarin
de man buitengewoon gesorteerd is, erg op prijs le stellen.
