De Ned. luchtmacht in West-
Europees verband
Volgend jaar Amerikaanse
bommenw er per s
Senaat behandelt Unie-zaken en
Overzeese Rijksdelen
Een matte en ongeïnspireerde
Rossellini
Herstel van particuliere exploitatie
van radiodistributie
Nota aan de Tweede Kamer
ONTSTELLENDE CHAOS IN
WEGVERVOER
Kleuter onderwij s
ZWARE REGEN
Elke dag éénmaal rond de wereld
Fokker gaat nacht jagers houwen
Sterke positie
Prijsverlaging in België
Verontivaardiging over de uitlatingen
van Mohammed Yamin
Aantal aansluitingen sterk gedaald
Lidmaatschap van
B. E. R. C. verplicht
Nieuw Frans echec
in Indo-China
ysrjDAG 3 novemrf.r 1950
PAGINA 3
HET BEELD IS WEER BEST
Taak van M.L.D.
Luchtmacht en M.L.D. niet één
Het personeelsvraagstuk
Gebrek aan bereidheid
Regering verlaagt omzetbelasting
EMIGRATIE NAAR
AUSTRALIë
Volgende iveek overeenkomst
KONING GUSTAAF V
HERDACHT
„STROMBOLI"
VERBOD COMM. DEMON
STRATIES IN INDONESIë
Radiotoestel in huur
Garantiefonds
Voorlopige samenvatting
Verhoging precariorechten
Verdere behandeling
Critiek op de Veiligheidsraad
K.V.P. zegt vertrouwen
niet op
GRANDMA MOSES TROK
5000 BEZOEKERS
■"-a
r JdWseaan?iwfnnd lot'" Tuw"
regeling van het w, 6un ,wettellJk.e
te geraken, de e bt0waarschoolonderwijs
minister mr C Fnr-if ™aal in 1870 onder
1920 tijdens hét rn(„; ?e tweed* maal in
Th. de Visser B™'nisterschap van dr J.
echter na het' vn„7® ontwerpen werden
betrokken minktkipig versla§ door de
Visser voelde hSs teruggenomen. Dr De
bewaarschoolond''kt'aiir niet veel voor het
minst.p aerWii
minste in ziin X! WlJS' t
dat men hei morie
m-
wie
hij schreef ten-
men het'e "lcinone van toelichting,
was of kinrtJ/ n°s allerminst over eens
tot zes jaar „ren ln de leeftijd van vier
ten worden o 3r een bewaarschool moes-
°Pgevoed gezonden dan wel in het gezin
eevorderrfno int«ssen na dertig jaar zover
nieuwe de drie ministers, die het
kleutert sontwerp tot regeling van het
ünaniPi! 'is hebben ondertekend,
moet7 Van oordeel zijn, dat zo men al
dip fSen, dat een leerverplichting voor
ome *e"tjd niet wel te verdedigen is,
C1 *„at «tt afhankelijk is van de gezinsom-
det j eden> men toch overtuigd kan zijn,
oat de levensopvatting van hen, die onder
wijs geven, op kinderen van vier tot zes
Wren van wellicht nog grotere invloed
ls dan op kinderen van de leerplichtige
«eftijd en dat de invloed van het kleuter
onderwijs op het gemoedsleven van het
kind niet mag worden onderschat.
Oat is reeds een belangrijke voor
uitgang. Het eerste deel van deze
stelling is echter zonder twijfel in
sterke mate voor bestrijding vat
baar. Mag men namelijk uit het feit,
dat voor sommige kinderen wel, voor
anderen in de leeftijd van vier tot zes
jaar het schoolonderwijs niet wenselijk is,
concluderen, dat een leerverplichting voor
die leeftijd niet goed te verdedigen
is? Zij zou dit slechts zijn,
dien het aantal kinderen voor
schoolonderwijs op die leeftijd wel wense
ijk is, een uitzondering zou vormen
op het gehele aantal kinderen. Dit is
echter allerminst het geval. Men moet hier
itgaan van het getal kinderen voor wie
i onderwijs wel gewenst wordt en als
t aantal zodanig jS) dat j-,et een deej van
i.^l„t0ekfim,St}ëe volkskracht raakt, dan
wii? ur e 3ke regeling van dit onder-
°P haar plaats.
meest k*incferri?khtS t0t voorbeeld °"Zv
Noord-Brabant Provmcie, namelijk
„pVovinmaal eP(luête van de Stichting
bant" naar Pbouworgaan Noord-Bra-
onderwii toestand van het kleuter-
het soh i?n deze provincie blijkt, dat in
linver o?üar 1948/1949 het aantal leer-
ont\m bedroeg, voldoende dunkt
vaaJr 0611 wettelijke regeling te recht-
digen. De ministers, die het betrokken
tot ®°ntwerp hebben ingediend, komen
w tfe,.?rkenning, dat het treffen van een
zatov-ï. regeling op korte termijn nood-
j-, 1Jk moet worden geacht,
op >tzJ erkenning is echter niet gegrond
tief ,u°or ons hierboven aangegeven mo-
steiljn ruolief, dat tot een volledige gelijk-
huidige aanleiding zou geven, maar op de
weivf 0estanden bij dat onderwijs,
Wo 0 niet zelden in ernstige mate te
f «a overlaten. Op grond van die
sjanden, alsmede op grond van de
P sitie van 's Rijks schatkist, komen de
misters dan tot een regeling, welke geen
ledige gelijkstelling betekent, maar niet
meer is dan een subsidie aan dit soort
nderwijs. Een subsidie, welke de minis
ters wensen te stellen op 40 per leer-
Ung. Voor de provincie Noord-Brabant zou
alt bij het vermelde aantal van 34.370
leerlingen een bedrag betekenen aan
rijkssubsidie van 1.374.800. Deze som
Wekt zo iets als de illusie van een com-
Plete zilvervloot' als men bedenkt, dal
kleuteronderwijs het tot nu toe zo
0tlgeveer van de liefdadigheid heeft
m°eten hebben.
Men diene dan echter te bedenken, dat
de regering deze subsidie aan voorwaar
den heeft verbonden, waaraan het kleuter-
^uderwijs zal moeten voldoen. Zo mag
48 i£>rfntal leerlingen per leidster slechts
het bezi?®en, een hoofdleidster moet in
tijd van van het diploma B, de leef-
minste een Jaar hebben bereikt en ten-
vervuld, e€5le^sttijd van drie jaar hebben
zijn van het ör idster moet in het bezit
salariëring bij??10 A, terwijl voorts de
geregeld. wetsontwerp wordt
„De Nederlandse luchtmacht maakt per jaar zo'n 50.000 vlieguren. Het
aantal per dag is voldoende om één maal de wereld rond te vliegen.
Wat de opbouw van onze luchtmacht betreft, Nederland oriënteert zich
daarvoor op zijn eigen, de Amerikaanse en de Engelse productie. Wij hopen
voor de tactische luchtmacht onder het wederzijds hulpverleningsplan een
groot aantal tactische jagerbommenwerpers van de Amerikanen te ont
vangen. Het ziet er naar uit, dat de eerste squadrons, die volgend jaar
zullen worden geformeerd, met het allermodernste materiaal zullen worden
uitgerust. Alles wat maar mogelijkerwijs in Nederland kan worden betrok
ken zoals werkplaatsen-uitrusting, tankwagens, radio, kleding en uitrusting,
meubilair enz., wordt bij de Ned. industrie besteld.
Voorts zal Fokker waarschijnlijk de Meteor XI, een nachtjager, voor ons
gaan bouwen. Het contract biervoor staat wel zo ongeveer in de grondverf."
niet verkort zal wor-
onderdelen zeker
den".
Als materiële overweging kan men daar
nog aan toevoegen, dat een vlieger na
zijn diensttijd gedurende minstens drie
jaar als zgn. maandvlicger nog een toe
lage heeft van gemiddeld 2000 per jaar,
afhankelijk van zijn rang.
enquête nu is gehj6uan bovenvermelde
van de 380 kleuterschol11' dat in Brabant
een schoolgebouw waV? er slechts 248 in
slechts 13% pet van de kh>ftVestigd' dat
alle opzichten aan redeUjk lersch°len in
sociaal-hygiënisch gebied void"°™en °P
126 scholen het aantal kinderen dfl ln
ster boven de 50 lag dat in i93P0Llald-
het hoofd der school met de vOrehfte
bevoegdheid bezat en van de 461 leidstlrS
er slechts 265 (57 pet) gediplomeerd
waren en dat de salarissen van de leid.
xters voor 85,7 pet beneden de 900 per
jaar lagen, waarbij 35 pet der leidsters
(voor het grootste deel kloosterzusters) in
het geheel geen salaris kregem
Hieruit kan men zich gemakkelijk een
voorstelling maken, welk een sanerende
invloed van genoemde rijkssubsidie zal
kunnln uitgaan op het kleuteronderwijs
^WaT^difzSvervloot
^eddeT va^hoofdleidsters en, leidsteFs
z°udeiT de uitgaven van de salarissen in
rh^nblJopgeë^t.
daarom houd? het wetsontwerp zich ook
met^n aanvullende subsidiering
W. d* gemeentelijke overheid. Hierom
wordt bepaald, dat genuwrten,
d kleuterscholen in stand ho]en'
Jaarlijks aan de bijzondere schole
een gelijk bedrag uitkeren als de
voor personele en materiële expl°«atl0
uitgaven van het openbare onderwijs, na
kleuterschool expinu0, welke 20 ve_
rige gemeenten fn df®rt' voor alle,i M
dus van de goedheid der1^1""6* hlii
ven afhangen of het klcut/™60' hier
Brabantse gemeenten, SInds de resultaten
der reeds genoemde enquête bekend wer
den, tot een aanzienlijke subsidieverho
ging voor het kleuteronderwijs besloten
Maar ook dan blijft deze aanvullend"
subsidiëring niet geheel bevredigend
voorzover het hier immers een jWn*
betekent in een wetsontwerp.
Maar zowel dit wetsontwerp als de door
de gemeenten reeds gevoelde subsidie.
Politiek vormen intussen een bewijs Van
Wardering van hetgeen er tot nu toe
°°r de particulieren voor het kleuter-
°nderwijs fs gedaan. Dit .te e^ennen^zal
een sterkere stimulans zijn volle
perste stap in de richting van een volle
dige sanering van het kleuteiro
dlt onderwijs het aanzien te.»0 van
overeenkomt met de belangrijkheid
deze vorming. Belangrijk, omdat n
z°als de memorie van toelichting z
111 de wijze van beïnvloeding het rulI1i0
Paedagogische oogmerk over het didac
tische aspect praevaleert.
Dit verklaarde luit.-gen. I. A. Aler, chef
van de Ned. luchtmacht in een interview,
waarbij hij nader inging op de laak en
mogelijkheden in West-Europees verband
van het Ned. luchtwapen dat, z?? da
chef luchtmachtstaf zei, uitgegroeid is tot
een gelijkwaardige partner van lan°- en
zeemacht en dat door zijn veel groter
bereik eerder is aangewezen op mtei-
nationale samenwerking. De oefeningen:
„Bulldog", „Cupola" en d-
ben aangetoond, dat men in w.-Europa
met deze samenwerking reeds een eind op
de goede weg is.
Sprekende over de sterkte van ide Ned.
luchtmacht wees de chef luchtmachtstaf
erop, dat deze niet alleen bepaald wordt
door het aantal gevechtsvliegtuigen, dat
thans in de lucht kan worden gebracht.
„De sterkte moet eveneens beoordeeld
worden naar de snelle ontplooiingsmoge
lijkheden en deze zijn stellig aanwezig.
Wij beschikken over uitstekende scholen
en de kwaliteit van ons personeel is be
paald niet beneden het West-Europese
gemiddelde. Ook organisatorisch zijn wij
in staat om bjj voldoende middelen de
luchtmacht snel op te bouwen.
De staf kan het werk beslist aan. Ge
zien deze factoren zou ik de positie
van de Nederlandse luchtmacht sterk
willen noemen'
„Hoe staat u tegenover één Ned. lucht
macht, dus een samengaan van Marine
Luchtvaartdienst en Militaire Lucht
vaart?
„De M.L.D.", zo zeide generaal Aler,
„heeft een onvervangbare eigen taak. Het
vliegkampschip is onmisbaar bij de zee
gaande vloot. Voorts heeft de M.L.D. een
taak boven de Noordzee. Onder deze om
standigheden is er alle reden tot de nauw
ste samenwerking tussen M.L.D. en Mili
taire luchtvaart, een samenwerking, die
b.v. bij de opleiding van technisch en
vliegend personeel reeds bestaat en die
men zowel van de zijde van de Kon.
Marine als van de luchtmacht nog kan en
zal verstevigen".
„Er Is thans geen enkele reden", aldus
de generaal, „om de M.L.D. op te doen
gaan in de luchtmacht. Wjj van de lucht
macht althans denken er niet over van
een afgebroken M.L.D een stukje van de
luchtmacht op te bouwen".
„Waarom heeft de M.L.D. niet mee
gedaan met de oefening „Cupola?"
„Dat kan ik u niet zeggen, maar wel
kan ik u verzekeren, dat. bij de volgende
oefening de M.L.D. mee doet".
En deze volgende oefening zal waar
schijnlijk niet al te lang meer uitblijven.
Het plan bestaat nl. om, te beginnen
met Januari, iedere maand een inter
nationale luchtmachtoefening boven
Europa te houden. Voorts zal er prac-
tisch gesproken ieder'e week n oefening
zijn, waarbij de gehele Ned. sector ge
zamenlijk oefent.
Wet de groei van de luchtmacht gaat
vanzelfsprekend een uitbreiding
?in*T6el gepaard. De vraag naar ieer-
ment rs in Nederland is op
nt nog groter dan het aanbod, „doch
zo zeide de chef luchtmachtstaf, „veront
rustend is dit niet. Met de opleiding van
vliegers gaat het lang niet slecht. Be
halve onze opleidingen in Woensdrecht en
Gilze Rijen, kunnen wij thans geregeld
een aantal leerlingen naar Amerika en
Canada zenden en ik mag wel zeggen,
dat ze in het internationale milieu een
hitgesproken goed figuur slaan".
„Hoe denkt u de afstand tussen vraag
en aanbod te overbruggen"?
„Ik Ben er van overtuigd, dat er genoeg
gezonde Nederlandse jonge mannen ge
vonden zullen worden, die aan de eisen
voldoen. Zij weten echter vaak de weg
naar het vliegerberoep nog niet in vol
doende mate te vinden. Ik persoonlijk ge
loof, dat het goed zou zijn, als iedere
dienstplichtige eerst bekeken werd op zijn
geestelijke en lichamelijke geschiktheid
als vlieger.
Gebrek aan bereidheid zou voornamelijk
kunnen ontstaan, doordat een vlieger drie
jaren onder de wapenen moet blijven om
als jachtvlieger te kunnen dienst doen.
Het ziet er echter naar uit, dat de tegen
woordige diensttijd ook voor andere
In het kadet van de actie tot prijsver
laging, welke de Belgische regering thans
voert, heeft het Verbond van Levensmid-
delenbedrijven de minister van econo
mische zaken toegezegd met ingang van
1 November de prijzen voor chocolade,
cacao, rijst en ontbijtkoek met 2.5 pc1.,
van beschuiten met 3 pet., van tafelolie
en Portugese sardientjes met 5 pet., te
zullen verminderen.
Aangezien de regering besloten heeft
de omzetbelasting op genoemde artikelen
van 9 tot 4.5 pet. te verlagen, zal de
totale prijsvermindering 7 tot 9.5 pet. be
dragen.
De prijsverminderingen zullen ook
worden toegepast op de huidige voorra
den. Het verbond van levensmiddelenbe-
drijven heeft alie kleinhandelaars aange
spoord zich te houden aan de regelen
die met betrekking tot deze prijsve. la
gingen zijn vastgesteld. Het Verbond
der Belgische Koffiebranders heeft van
zijn kant inmiddels bekend gemaakt, dat
de prijzen van alle koffiesoorten met 5
pet. zuilen worden verlaagd. Ook de
Belgische leerindustrie zal op alle soorten
gelooid leer, die sedert 1 Augustus zijn
gestegen een korting toepassen van 5 pc'
Verwacht wordt, dat Nederland en
Australië de volgende week een overeen
komst zullen tekenen voor de emigratie
van 25.000 Nederlanders naar Australië in
1951, zo is van gezaghebbende zijde te
Canberra meegedeeld.
Voor het eerst in ons land zal men onder het genot van een kopje koffie of
eep kleintje Pils naar een voetbalwedstrijd leunen kijken of een hoorspel
kunnen volgen op het scherm van een televisie-toestel, terwijl men van de
Zondagse wandeling even uitrust in een café. Eindhoven heeft deze primeur
en het programma dat men driemaal per week kan zien, wordt nog uit
gezonden door Philips. Wanneer echter de zendmast in Lopik klaar is,
zullen waarschijnlijk wel veel caféhouders liun voortvarende collega volgen.
(Van onze weerkundige medewerker).
Een depreesie, die rakelings langs de
grens van Zeeland en Brabant met
Heigië is gelrokken en die vervolgens om
vier uur vannacht Maastricht passeerde
heen enorme hoeveelheden regen ver
oorzaakt. in het tijdvak van gisteravond
7 uur tot vanmorgen 7 uur viel te Eind
hoven 35 millimeter regen, dit is dus in
twaalf uur tijds meer dan de helft van
de normale maandsom die ongeveer zes
tig millimeter bedraagt. Op de vliegvel
den van Woensdrecht, Gilze-Rijen en
Maastricht werd resp. 28, 23 en 15 milli
meter gemeten, in de Bilt, Vlissingen en
op vliegveld Twenthe was het 22 milli
meter, in Hoek van Holland 13 en op
Ypenburg 12 millimeter In het Noorden
van het land was echter niets abnormaals
aan het handje; in Den Helder viel 0.6
millimeter, in Leeuwarden 1 en in Gro
ningen 5 millimeter. Opmerkelijk groot
was in de Zuidelijke provincies de daling
van de barometer. Vliegveld Maastricht
meldde vannacht, dat de barometer daar
in negen uur tijds 25 millibar was ge
zakt! Dit had tijdelijk een sterke toene
ming van de wind tot gevolg en toen
omstreeks vier uur vannacht het centrum
van de depressie over Maastricht trok,
had de gemiddelde windsnelheid daar
bijna de stormgrens bereikt, terwijl met
een stoot van bijna 100 km per uur korte
tijd nagenoeg orkaankracht werd geme
ten. De elementen zijn vannacht in de
Zuidelijke provincies wel te keer gegaan!
De depressie wordt gevolgd door een
rug van hoge druk, die de gebieden van
hoge druk bij Portugal en in het Poolge
bied verbindt. Daardoor was de wind in
ons land vanmorgen reeds naar het Noor
den gedraaid, zodat koudere lucht bin
nenstroomt, die daarmede een einde heeft
gemaakt aan het betrekkelijk zachte
weer, waarmede November was begoiv
nen. Aangezien de hoge druk zich wee#
over Scandinavië begint uit te breide»
zal dit koudere weer zeker enkele dage*
aanhouden. Aanvankelijk blijft 4e kans
op buien daarbij tamelijk groot.
's-GRAVENHAGE, 2 November 1950
Bij de aanvang van de vergadering van
de Eerste Kamer herdacht de voorzitter,
prof- Kranenburg, het overlijden van
koning Gustaaf V van Zweden. Namens
de regering sb.it minister Joekes zich bij
de waarderende woorden van de voorzit
ter aan en prees hjj de overleden monarch
om zijn beleid, dat steeds op de vrede
gericht was.
Daarna dook de Senaat in de begro-
Ingrid Bergman als volleerde
Hollywood-celebriteit tussen
nauwelijks reagerende
acteurs.
De film „Stromboli" van
Roberto Rossellini, die door
toevallige en niets ter zake
doende omstandigheden een
nogal ongezonde en sensa
tionele vóór-reclame heeft fg;
gehad, is nu eindelijk ook in
Nederland aangekomen. Men
weet dat, behalve particu
liere verwikkelingen, deze
film ook nog een ruzie ver
oorzaakt heeft tussen de ma
ker en de R. K. O., de maat
schappij die „Stromboli" fi
nancierde en uitbracht. Ros
sellini heeft de R. K. O. een
eigenmachtige montage van
zijn film en een smakeloze
publiciteit verweten en de
filmmaatschappij heeft met andere be
schuldigingen geantwoord.
Al met al is er dus heel wat te doen
geweest om „Stromboli" vóór zij de bios
coopzalen bereikte en het zal wel nie
mand verwonderen, dat de film na deze
opgewonden voorhistorie blijkt tegen te
vallen. Althans als werkstuk van een zo
kundig regisseur als Rossellini toch be
wezen heeft te zijn. Slechts in enkele frag
menten herkent men de hand van een
ervaren vakman, maar nergens in de film
wordt men gegrepen door een uitzonder
linge behandeling van de stof en het slot
met de vluchtende Karin (Ingrid Bergman)
moet zelfs ronduit slecht en vervelend
worden °enoemd. Naar inhoud vertoont
Karin (Ingrid Bergman) en haar man Antonio
Mario Vitale) in „Stromboli" van Roberto
Rossellini.
„Stromboli" veel overeenkomst met de
eerder uitgebrachte „Vulcano", die Wil
liam Dieterlee in Italië maakte met Anna
Magnani. Ook nu komt op een vulkanisch
eiland een vrouw, die door de stugge be
volking niet geaccepteerd wordt, ditmaal
geen vrouw van slechte zeden, maar een
vreemdelinge, die met een visser van
Stromboli is getrouwd om uit een kamp
voor heemlozen te geraken.
't Onherbergzame eiland, de armoede en
de vijandige houding, vooral van de vrou
wen, maken Karin dood ongelukkig en
zij kent slechts één verlangen: zo snel
mogelijk te emigreren. Maar daarvoor is
geld nodig en haar man, Antonio, (Mario
Vitale) verdient maar weinig met de vis
vangst. Een korte uitbarsting van de vul
kaan. waardoor de bevolking een nacht
op zee moet doorbrengen, ontneemt
Karin, die in verwachting is, haar laatste
geduld en zij ontvlucht het huis.
Langs de helling van de nog steeds
werkende vulkaan probeert zij de andere
kant van het eiland te bereiken om van
daar per boot naar Messina over te ste
ken. maar halverwege moet zij haar
vlucht opgeven. Het einde, waarbij Karin
snikkend op de grond valt en God om
kracht smeekt,, laat de toeschouwer vol
komen in het onzekere over haar verdere
plannen.
Maar, eerlijk gezegd, wij geloven niet,
dat velen zich hierover het hoofd zullen
breken, want de vrouw heeft de hele film
door alles nagelaten om onze belangstel
ling en sympathie te winnen.
Los gezien van de uitwerking, vertoont
hét scenario van „Stromboli" een veel
hechtere constructie dan dat van „Vul
cano". Het bezit ongetwijfeld meer moge
lijkheden en het is in de psychologische
tekening van zijn sujetten veel aanne
melijker. Maar voor Rosellini, die gewend
is improviserend te werken, betekende
dit min of meer gewone verhaal waar
schijnlijk toch al een te grote gebonden
heid. Zijn verfilming is in ieder geval
mat en ongeïnspireerd en hij slaagde er
niet in, zijn enige „star" Ingrid Berg
man af te stemmen op de soberheid
van de andere medespelenden en op het
realisme van de omgeving. Ook al moest
zij „de vreemdelinge" zijn in die omge
ving, dan nog was het niet nodig, haar
als volleerde Hollywood-celebriteit te
laten spelen temidden van niet- of nauwe-
lijik reagerende acteurs.
Rossellini was in „Rome, open stad? en
vooral in „Païsa", een revolutionnaire
regisseur, die alle z.g. wetten van filmspel
en alle tot routine verworden wijzen van
verfilming op verrassende wijze wist te
doorbreken. Het valt eigenlijk niet te
verwonderen, dat hij faalde toen Holly
wood met geld en spel zijn pad kruiste.
C. B.
De minister van Verkeer en Waterstaat heeft aan de Tweede Kamer een
nota doen toekomen inzake de exploitatievorm van de radiodistributie.
Deze nota bestaat uit een prae-advies, een voorlopige samenvatting en een
aanwijzing boe de procedure van de verdere behandeling zou moeten ver
lopen. Het prae-advies is een nadere uitwerking van de belangrijkste prac-
tische punten welke zich voordoen bij herstel van de vroegere exploitatie
vorm der vadiodistributie. Het is een aanvulling op de studie van deskun
digen, welke door de minister bij de oriënterende nota van 15 Nov. 1949
ter kennis van de Kamer werd gebracht en welke slechts algemene richt
lijnen bevatte. De in het thans gepubliceerde rapport geopperde denk
beelden mogen echter geenszins worden gezien als gedane toezeggingen,
waaraan de B.E.R.C. (Bond van Exploitanten van Radiocentrales) of de
regering gebonden zouden zijn.
De Indonesische regering heeft in een
gisteren gehouden speciale vergadering
van het kabinet der R.I- besloten, alle
demonstraties, die door de SOBSI waren
aangekondigd bij de herbegrafenis der
stoffelijke overschotten van de leiders van
d* opstand te Madioen, te verbieden.
De in het prae-advies gedane voorstel
len komen in het kort Merop neer:
De centrale organisatie «I worden ge-
vormd door de Bond van Exploitanten
Vari Radiocentrales (BERC), die de ge
zamenlijke particuliere radiodistnbuan-
ten vertegenwoordigt tegenover het
Staatsbedrijf der P.T.T. en de overige
overheidsorganen.
In de machtigingsvoorwaarden zal de
bepaling moeten worden opgenomen, dat
de machtiginghouders verplicht zijn zich
bij de BERC aan te sluiten en dat het lid
maatschap van de BERC een van de
prealabele voorwaarden is voor het ver
lenen van de machtiging.
Het herstel van de particuliere exploi
tatievorm zal geschieden door tussenkomst
van de BERC. Er zal worden vastgesteld
een datum van overgang. yan die datum
af zijn financiële resultaten voor reke
ning van de exploitanten, die uiteindelijk
de desbetreffende machtigingsgebieden
zullen verkrijgen. De BERC stelt zich
garant voor de verrekening van lasten
en baten met het staatsbedrijf der P.T.T.
over de periode van de vorenbedoelde
overgangsdatum tot het tijdstip waarop
de machtiging wordt uitgereikt.
De BERC verleent medewerking aan de
concentratie van die machtigingsgefoieden
waarvoor dit wenselijk en mogelijk moet
worden geacht. Voorzover zich voor be
paalde gebieden geen gegadigden voor
doen of voorzover bepaalde gebieden niet
rendabel zijn, regelt de BERC in overleg
met het staatsbedrijf der P.T.T de samen
voeging dezer gebieden met aangrenzende
gebieden of draagt zorg voor ae liquidatie
van het betrokken bedrijf. Vindt liqui
datie (d.w.z. opheffing) van een bedrijf
plaats, dan wordt aan de vroegere eige
naar geen schadeloosstelling gegeven.
Deze behoudt echter de in 1941 en latere
jaren voor dit bedrijf betaalde schade
loosstelling.
Aan de aangeslotenen bij de te liqui
deren bedrjjven zal door de BERC de
mogelijkheid worden geboden een radio
ontvangtoestel in huur te verkrijgen tegen
hetzelfde tarief als waarvoor men aan
gesloten kan zijn op een radiocentrale. Er
zal nochtans geen verplichting bestaan om
aan hen, die vroeger geen abonnê waren,
een zodanige service te verlenen.
Het juiste bedrag van de restitutiesom
welke aan het staatsbedrijf der P.T.T.
moet worden terugbetaald, zal in nader
overleg tussen dit staatsbedrijf en de
BERC worden vastgesteld.
De BERC is bereid een garantie
fonds ten bedrage van 10 millioen
ter beschikking te stellen op de in
het voorgaande bedoelde datum van
overgang. Dit garantiefonds wordt
door de BERC van de leden ver
kregen door een heffing van 25,
per aansluiting op basis van 400.000
aansluitingen. Bovendien zal aan dit
garantiefonds worden toegevoegd het
bedrag, dat eventueel als compen
satie voor de naar aanleiding van de
in 1941 plaats gehad hebbende naas
ting betaalde belasting, zal worden
ontvangen (te ramen op 6 millioen)
De BERC acht het mogelijk de exploi
tatie ter hand tc nemen op basis van een
tarief van ƒ36,per jaar (buiten be
schouwing gelaten de invloed, welke
devaluatiegevolgen alsnog op materiaal en
loonprijzen kunnen hebben) mits het
totaal aantal aangeslotenen op de parti
culiere bedrijven niet min of meer per
manent beneden 300.000 daalt. Een tijde
lijke daling beneden dit aantal kan zij
het met moeite worden opgevangen.
Voorts wordt aangenomen, dat de vóór
de naasting in 1941 bestaande heffingen
in geen geval zullen worden verhoogd.
De minister verheelt zich niet, dat het
kritieke punt gelegen is in het ontbreken
van voldoende reserve indien na de over
heveling het aantal aangeslotenen mede
als gevolg van het verhoogde tarief defi
nitief dan wel voor langere tijd beneden
het voor redelijke exploitatie toelaatbare
minimum zou dalen.
Ter oriëntering moge dienen, dat bfj
toepassing van het huidige tarief van 24
excl- de luisterbijdrage het aantal aan
sluitingen reeds is gedaald van rond
520.000 tot bijna 480.000. Deze daling zet
zich nog steeds voort.
Anderzijds kan erop worden gewezen,
dat het verplicht stellen van de vorming
van een voldoende te achten reserve voor
dit risico in de gegeven omstandigheden
naast de reeds in het prae-advies ge
noemde financiële verplichtingen, on
evenredige lasten zou leggen op de parti
culiere exploitanten.
Bovendien moet de minister de
aandacht er op vestigen, dat blijkens
terzake gevoerd overleg met zijn
ambtgenoot van Binnenlandse Zaken
de mogelijkheid zeer waarschijnlijk
moet worden geacht, dat de voor 1941
met betrekking tot de radiodistributie
geldende precarioheffingen in niet on
belangrijke mate zullen worden ver
hoogd indien wederom tot particu
liere exploitatie dezer bedrijven zou
worden overgegaan.
Voorts dient te worden gerealiseerd dat,
naar uit 'het overleg met zijn ambtgenoot
van Financiën is gebleken, terugbetaling
van de destijds door de radiodistribuanten
betaalde belasting over de naastingssom
men uit 's Rijks schatkist niet in over
weging kan worden genomen, omdat aldus
aan deze categorie van belanghebbenden
een behandeling zou ten deel vallen,
welke onevenredig gunstig zou afsteken
bij die welke oorlogsslachtoffers in het
algemeen ondervinden.
Het zal in elk geval wenselijk zijn in
het bijzonder deze consequenties aan de
betrokkenen duidelijk te maken. Het ligt
dan ook in het voornemen thans op
korte termijn door middel van de B. E.
R. C. de redactie van de voormalige par
ticuliere radiodistribuanten te peilen-
De minister denkt ook nog een oplos
sing te kunnen vinden voor het bezwaar
van de particuliere distribuanten, dat
zij nog niet weten of zij nog een aan
vullende vergoeding zouden kunnen krij
gen voor het geval de exploitatie in han
den blijft van de P.T.T. en zo ja, welke.
Aan belanghebbenden zou hij dan n.l.
een slotuitkeriog willen doen toekomen
van 4.per aansluiting op basis van
het op 1 Mei 1947 aanwezige aantal ge-
abonneerden.
♦ing van het ministerie van Uniezaken en
Overzeese Rijksdelen voor het thans bijna
beëindigde jaar 1950.
Van versch'llende zijden werd uiting
gegeven aan verontwaardiging over de
uitlating van de Indon. gedelegeerde,
de heer Mohammed Yamin, inzake de
kwestie Nieuw-Guinea, welke uitlating
algemeen ais een dreigement werd ge
voeld.
Zelfs de heer Jonkman (P.v.d.A.), die
hij alle bezwaren welke hij had tegen de
urocedure van de republiek Indonesia bij
de vernietiging der deelstaten, toch be
grip vroeg voor de moeilijkheden van de
Indonesische republiek, noemde de uit
lating van de heer Yamin geen gelukkig
begin. Hij wenste de uitdrukkelijke ver
klaring van de Nederlandse regering, dat
de komende orderhandelingen er niet
door zouden worden beinvloed.
Overigens w;lae de heer Jonkman de
gevoeligheden van Indonesische zijde zo-
vee1 mogelijk ontzien en er rekening
mede houden, oat men daar een andere
gt rachtengang volgt dan hier. Daarom
wilde hij de Une-gedachte op het ogen
blik niet vooroo stellen maar de kwes
ties, welke thans hangende zijn als vraag
stukken tussen twee souvereine staten
langs de weg van internationale rechts
verhoudingen zien op te lossen.
Wat denkt de Regering, vroeg hij voorts,
van een brenger van de Indonesische
aangelegenheden onder het departement
var Buitenlandse Zaken, waarbij de lei
ding van dat departement dan zou kun
nen worden toevertrouwd aan twee mi-
nisiers, één voor Europa, Amerika er.
Afrika, en één voor Azië, Australië en de
Pacific?
De heer Algra (A.R.) critiseerde de
houding vat) de Veiligheidsraad, die
zich dertijds in onze politiële actie
mengde en zich nu van de strijd tussen
de republiek Indonesia en Ambon
tracht af te maken.
Ook was de heer Algra en met hem
de heer De Zwaan (C-H.) allerminst
te spreken over sommige kapitalistische
groepen in Nederland, die een appèl doen
op de Nederlandse regering om Nieuw-
Guinea op vriendschappelijke wijze aan
Indonesië ovei te dragen teneinde hun
financiële en economische belangen m
Tndonesië veilig te stellen.
Wat denkt ie regering te doen voor
de Nederlandse ambtenaren in Indonesië,
wier rehabilita leuitkeringen door de re
publiek zijn ingetrokken en om tegemoet
te komen aan de ambtenaren met kleinere
salarissen, die het hoge schoolgeld in
Indonesië van 1200 voor de HBS, ƒ900
voor ULO en 600 voor LO niet kunnen
betalen? vroeg de heer Algra tenslotte.
De heren Molenaar (V.V.D.) en Algra
(A.R.) vroegen de minister het bevorde
ren van de machinale landbouw in Suri
name in studie te nemen.
Wat Indonesië betreft, herinnerde de
heer Molenaar aan de verzekering van de
regering, dat het zelfbeschikkingsrecht
der deelstaten onverkort gehandhaafd zou
worden en da' de Nederlandse troepen
niet zouden worden teruggetrokken,
voordat orde en rust verzekerd zouden
zijn Daarvan :s niets terecht gekomen.
De Kamer is omtrent de verandering in
de toestand niet tijdig ingelicht, wat de
heei Molenaar de verantwoordelijke be
windslieden zeei kwalijk nam.
Nu de Republiek zich niet heeft gehou
den aan de overeenkomst van de R.T.C.,
zou de heer Molenaar niet willen mede
werken om de toegezegde torpedo-jager
aan de Republiek over te dragen, althans
niet, zolang het Ambonese conflict niet is
opgelost.
De heer Kerstens (KVP) verklaarde in
het comité-generaal genoeg inlichtingen
van de regering te hebben ontvangen om
daaruit de conclusie te kunnen trekken,
dat de regering alles gedaan heeft, wat
redelijker en menselijker wijze mogelijk
was. De Kath. fractie meent op grond
van deze inlichtingen haar vertrouwen
in het kabinet te kunnen voortzetten.
Zich tot de heer Algra richtend, zei de
heer Kerstens, dat de regering rekening
moest houden met een sterke minderheid,
die diametraal tegenover het regerings
beleid stond, waardoor soms een draai
moest worden gemaakt, die eigenlijk niet
paste in het politieke beeld, teneinde de
oppositie niet verder te verwijderen van
het regeringsbeleid. „Wij zijn niet bereid
de huidige onbevredigende ontwikkeling
te wijten aan de regeringspolitiek".
Ook de Kath. fractie is niet tevreden
over hetgeen van Indonesië verwacht had
mogen worden als partner in de R.T.C.-
overeenkomst.
Aan het adres van de heer Mohammed
Yamin zei de heer Kerstens: „Wij aan
vaarden niet dit soort dreigementen.
Degenen, die onder de leuze „Door de
Eeuwen Trouw" steun hebben gegeven
aan de Ambonese afscheidingspolitiek,
verweet de heer Kerstens veel onechts in
deze zaak te hebben gehaald. Wij hebben
de verklaring van het zelfbeschikkings"-
recht ondertekend en wij menen ons daar-
aap vast te moeten houden.
Maar het is onjuist de impulsieve Am
bonezen aan te moedigen in hun politiek
van afscheiding en onafhankelijkheid,
die zij in sociaal, cultureel en politiek
opzicht niet waar kunnen maken.
De vergadering werd hierna verdaagd
tot Vrijdagmorgen.
AD INTX
De Franse t, oepen zijn Woensdag be
gonnen met de militaire evacuatie van
La okay, de Franse vooruitgeschoven Wes
telijke sleutelpositie aan de grens tussen
China en Indo'China. Tenminste drie
ostaljons der Vietminh poogden een fort
'.e bemachtigen, met het doel de stad en
de omringende bruggen te bezetten.
Woensdag vormden de troepen der Viet
minh een bruggenhoofd aan de Westelijke
oever van de Roae Rivier in de nabijheid
van Laokay. Oak aan de Oostelijke oever
in de nabijheia van Traivan, ongeveer 40
km stroomafwaarts van Laokay, werden
eerheden waargenomen.
De tentoonstelling van werken der
Amerikaanse schilderes Grandma Moses,
die tot 12 November a.s. in het Haagse
Gemeentemuseum wordt gehouden, trok
in twee weken tjjds reeds 5000 bezoekers.
Dit is, voor een tentoonstelling van
schilderijen in deze tijd van het jaar, een
recordcijfer.
De in het kader van de Haagse kunst-
maand gehouden Bachtentoonstelling, die
op 31 October j.l. sloot, trok in totaal een
kleine 1000 bezoekers.
(Van onze correspondent).
Binnen een week na de bedrijfsgroep
Spoorwegen kwam ook te Utrecht de
bedrijfsgroep „Wegvervoer" van „St.
Rafaël" in eerste vergadering bijeen
onder presidium van de heer J M.
Blommers, die na een korte oriëntering
omtrent deze historische dag de leiding
overdroeg aan de heer H. Wijsman,
bondssecretaris van „St. Rafaël" Her
vorming, vernieuwing en verjonging
noemde deze de betekenis der nieuwe
structuur, waarbij als ideaal nog voor
ogen staat de fusie tot één grote bond
van verkeerspersoneel.
Herinnerend aan de snelle opgang der
positie van het Van Gend en Loos-per
soneel wees spr. op de omvangrijke taak
van het bedrijfsgroepbestuur, daar op het
gebied van goederenvervoer nog een ont
stellende chaos heerst, gezien het bestaan
in ons land van plm. 10.000 ondernemin
gen, die zich met het bedrijfsgoederen-
vervoer trachten bezig te houden,
terwijl van dezen meer dan de helft
slechts één wagen bezit. Niet meer dan
70 ondernemingen van deze 10.000 kan
men volgens spr. rekenen tot die. welke
een behoorlijke grond van bestaan heb
ben. Wat nu, bij deze ordeloosheid, op
basis van vrijwilligheid niet bereikt kan
worden zal verwezenlijkt moeten worden
door overheidsmaatregelen, waarbij spr
doelt op het binnenkort in de Tweede
Kamer komende wetsontwerp Autover
voer goederen.
Wat komen moet, is een coördinatie
van het gehele vervoerswezen, maar
hieraan zal nog vooraf moeten gaan een
sanering van de onderscheiden ver
voerstakken
Terzake dé lonen- en arbeidstijden
regeling zegde de heer Wijsman, dat men
begrip zal hebben voor de productiever*
hoging, doch dat niet te marchanderen
zal zijn omtrent de aantasting van de ar
beidsvoorwaarden en arbeidsbescher»
ming.
Geen nieuwe wanorde
Bij de minister zal worden aange-
gedrongen op spoedige behandeling van
het wetsontwerp Autovervoer goede
ren. En voorkomen moet worden, dat de
minister zich bij zijn gedachtengang
over de vestiging van de P.B.O. in het
vervoerswezen zal beperken tot orde
ningen, die weer het gevaar van een
nieuwe wanorde kunnen oproepen.
De aanstelling van een landelijk
scheidsgerecht is thans in vergevorderde
staat van voorbereiding voor een groot
aantal tram- en autobusbedrijven. Voorts
deelde spr. mede, dat in bewerking is 'n
herziening van de rijtijdenwiet en het
rijtijdenbesluit en dat de Unie Vervoer
met de Unie Verkeer een actie zal be
ginnen tot het opnemen van de 2 pet
vacantiebijslag in de loonregelingen.
Op deze vergadering waren aanwezig
70 afdelingen, vertegenwoordigende 4146
leden, zo constateerde spr. tenslotte, die
dan verklaarde, dat de bedrijfsgroep
Wegvervoer „St. Rafaël" officieel zijn
werk gaat beginnen voor de groep ver
voerpersoneel, waarvan het ledental be
draagt 4438
Bij enkele candidaatstelling werd de
voorzitter van het voorlopig bestuur, de
heer A. Wijeman, tot voorzitter van de
nieuwe groep gekosen.
