De Goudkust verwacht tot 80.000 deelnemers
I
i I
m
Brabanders naar hun nieuwe
vaderland
m
Kard. vonPreysing stuurde appels
aan Nederlandse gevangenen
Passagiers over de Atlantische
Oceaan
r
Nederland heeft iets goed te maken
mm
Toch wetenswaardig
MkmBKË
Besprekingen tussen
K.V.P. en C.D.U.
Emigreren is pionieren J"
Afscheidsdag te Veghel
z.
Qld Vic" en Theatre
Hébertot in ons land
Kans op regen blijft
Een Duitse dominee brengt posthume hulde
aan de bisschop van Berlijn
ZATERDAG 10 FEBRUARI 1951
PAGINA S
I 1 -
M
lÉHi
Het eerste zaad
Wat bereikt werd
:v«
er
H.
T
Solidair met orkestleden tournee
„Geen avontuur
Opvoeringen van Sliaw en
Claudel
W^WniSriSA^1 Utrecht 14
April Eindhoven, 15 Apnl Amsterdam
(matinee en avond), 16 April Rotterdam
17 April Hilversum en 18 April Maas
tricht.
WEER NED. GEZANT
SPANJE
IN
IN 1950 MEER DAN EEN
MILLIOEN
STUDIE INDISCH RECHT
WORDT OPGEHEVEN
Na Pasen geen candidaalsexamen
meer
r
Eucharistisch Congres in heidens Afrika
De kathedraal
van Kumasi, de
bisschopskerk
van mgr H. Pau-
lissen. Dit mo
numentale
bouwwerk geeft
wel een idee
van de durf van
de missionaris
sen.
De naam Goudkust, evenals „Het Ding" van Ger de Roos,
is de mensen, sinds het bezoek van onze zy)arte P"es
leken, naar het hoofd geslagen, anders is het niet te begapen,
hoe journalisten, die toch borg staan voor/J"^^ 7ieaers
richtgeving, hebben kunnen rapporteren, dat de negert negers
die onlangs als verstekelingen op een Engejff boot in Amster
dam waren komen aanwaaien, Goudkustnege g lvl0e van
7A\ smaken ->o werd ons medegedeeld, een mengelmoes van
Frans en EnaêfJen zij hadden zièh ingescheept in Dakar, het
uiterste Noordelijke puntje van ^zwarte conU^ ongeveejr
eren ver van de Goudkust vermderd aUi Amjtentonwm
Dakar. Hoe ™ar«mu(jkust 'ecii^ngelse kolonie en wordt er dus
ae0enFdraLlae/prok"n^ Menmag dus gevoeglijk aannemen, dat
geen trans 9esPro Frans zouden spreken, geen negers zijn,
Goudkustnegers, d k.e iopen en dus ook geen behoefte
die met een lende - naar Amsterdam te maken om in het
%jkï" Holland een pantalon of een jacketje op de kop te tikken.
-Av,
i
Deze digressie is natuurlijk met bedoeld
als een steek onder water aan liet adires
van de heren journalist®1- Zij werd hier
alleen maar ingevoegd als een aanloop,
als een inledidimg tot hetgeen volgen .gaat.
Immers, als een berichtje, zoals het bo
venstaande, belangrijk genoeg geacht
wordt om met grote koppen en koeien
van letters in onze grote dagbladen te
worden opgenomen, hoeveel belangrijker
fc dan niet hot bericht d'ait op diezelfde
Goudkust, waar zoveel over te <3 oen is
geweest, nu een Eucharistisch Congres
gaat gehouden worden, waar de wereld
pers zach mee gaat bemoeien.
Een Eucharistisch Congres in heidiens
Afrika is op zichzelf reeds een hele Se~
beurtenis. Dat dit Congres o,p de Goud
kust ifflehorden wordlt, heeft voor ons
Nederlanders een heel bijzondere bete
kenis.
De Goudkust en onze vaderlandse
geschiedenis
Immers, de Goudkust vertogenwwrdigt
voor ons nog een stuk vaderland
schiedenis- Toen de speurtocht mar h
begeerlijke Indië
jammerlijk In de overwinter ng di
Zembla was vastgelopen, toen bovendien
de reformatie had weggevaagd de schei
dingslijn van Sixtas IV, waardoor de
koloniale bezittingen ten voordele van
Portugezen en Spanjaarden in een West-
en Oost-zóne waren onderverdeeld, begon
de Oost-Indische Compagnie haar plan-
n-cn uit te werken om liamgs de Kaap van
Goede Hoop het lang begeerde doel te
van Albion uit hun forten te drijven en
in^EngekeenPCkwamen echter terug en
vwï eentij'd was er pais en vree tassen
de twee naties-
De krijgshaftige Ashanti's
Maar In het Noorden had zich een groot
i ni«kriik gevormd, samengesteld uit een
.antol deelstaten, die alle de grote ko-
nïne van Ashanti als hun leenheer erken-
V n Deze Ashanti's zagen met lede ogen
',ic beste vruchten van de handel met
'blanken in de handen der kustbewo
ners vielen. Zij verlangden de afschaffing
van elke tussenhandel en dit betekende
oorlog. Bijna jaarlijks trokken hun troe-
„en moordend naar het Zuiden en zo groot
was hun stootkracht, dat zjj vaak tot on
der de muren der Engelse forten versche
nen. Alle handel lag practisch stil en wat
de Engelsen het meeste dwars zat, was,
wat z« noemden, die verraderlijke hou
ding der Hollanders, die met de Ashanti's
gemene zaak maakten en hen van vuur
wapens voorzagen.
Om aan deze sluikhandel een einde te
maken, kwamen d:e Hollanders en Engel
sen overeen om hun respectieve be
zittingen te verdelen, waardoor alle for
ten ten Westen aan de Hollanders en alle
forten ten Oosten van de „Sweet River"
aan de Engelsen zouden komen.
Deze overeenkomst bracht grote beroe
ring teweeg onder de inlandse bevolking.
Immers, verschiillenide stammen, die met
de Engelsen tegen de Ashanti's gevochten
hadden, kwamen nu onder voogdijschap
van d<e Hollanders te staar,, die steeds de
zijde van die Ashanti's hadden gekozen.
Het leed geen twijfel, of deze op wraak
beluste Noorderlingen zouden het de thans
weerloze stammen niet gemakkelijk ma
ken. Overal braken onlusten uit en de
positie der Hollanders werd weldra on
houdbaar.
Trouwens, in Holland had men nog
maar weinig belangstelling voor Afri
kaanse bezittingen, die alleen maar een
nadelig saldo vertegenwoordigden; en zo
werd op de 17e Februari 1872 in Den Haag
het verdrag getekend, waarin Holland af
stand deed vam ai zijn bezittingen in de
Goudkust met als voorwaarde, dat al de
goederen, die zich momenteel in de ver
schillende forten bevonden, zouden wor-
den vergoed. Hg prijs, die ud'teindielij k
betaald werd. .bedroeg 3.790 611 d.
Zeven jaar later, 27 September 1879,
werden de eerste missiona
rissen ontscheept op het
strand van Elmina. Z\j von
den er nog vele tekenen van
Nederlands bewind. Daar
waren de Nederlandse na
men, die de negers hadden
overgenomen; Van Boven,
De Heer, v. d. Pujje, Larst
en nog vele andere. Er was
een „Hollandse" tuin en 'n
„Hollands" kerkhof. Er was
zelfs een kleine nederzet
ting van enkele inlandse
hutten, die trots de naam
van „Vroomdorp" droeg en
nog draagt; en tot In 1930
kon men oude mensen ont
moeten, die een voortreffe
lijk woordje Nederlands
spraken.
Zij vonden er nog oudere
sporen.
Langs de lagune stond
nog steeds de ruïne van het
kerkje, dat door de Portu
gese Capucijners daar was
neergezet en dat 'door de
protestantse Hollanders was
verwoest. Zij hoorden van
een beroemde fetisch in het
naburige Bantima. Deze fe
tisch heette „San Antonio"
en zou bestaan uit de over
blijfsels van een stenen
beeld van de H. Antonius.
Ook was er nog een soort
religieuze secte, de „Santa
Maria" genaamd en waar
van de ingewijden zich op gezette tijden
pleegden te kleden in brede gewaden, die
veel weg hadden van dalmatieken.
Op deze resten kon niet meer worden
voortgebouwd en zo vorderde de kerste
ning maar langzaam. Langzaam, omdat
onze protestantse broeders, de Wesleyanen,
reeds een vijftigtal jaren eerder voet aan
wal hadden gezet; langzaam ook, omdat
in deze periode van onze Confraters een
verschrikkelijke tol geëist werd.
Een ereschuld
Ook de Hollanders kwamen weldra
weer terug. Nu niet om er slaven te halen
voor het werk, dat zij zelf niet aan
konden, maar om er het geloof te bren
gen, dat hun voorouders hadden uitge-
stampt.
Met eerbied brengen wij in herinnering
de namen van onze Nederlandse pioniers,
de paters v. d. Pavoordt, Dumoulin,
Molenaars, Hamers, Geels en de Jong, die
na een korte missie-arbeid als slachtoffers
vielen van dit zware klimaat.
Maar altijd weer opnieuw kwamen
nieuwe recruten de opengevallen plaatsen
van hen die zich vol overgave gegeven
hadden innemen, totdat in 1923 de ge
hele Goudkust aan de Nederlandse Pro
vincie werd toevertrouwd.
En dit is een tweede reden, waarom dit
Eucharistisch Congres Nederlands be
langstelling moet trekken. In een aarts
bisdom en twee bisdommen van de Goud
kust werken een 120 Nederlandse Missio
narissen zonen van het land en zonen
van een en dezelfde Sociëteit. Zij organi
seerden dit groot, geestelijk festijn. Dit
Eucharistisch Congres is hun werk, een
brok Nederland in den vreemde, dat
nergens zijn gelijke heeft.
En zou mlssielievend Nederland hier
onverschillig voor blijven?
Dat het thans mogelijk is om op de
Goudkust een Eucharistisch Congres te
houden is op zichzelf reeds een wonder.
In 1880 werd Elmina als eerste post door
pater Moreau gesticht. Sinds 70 jaar zijn
deze missionarissen daar nu werkzaam,
iets meer dus dan de gemiddelde spanne
tijds van een mensenleven. Dat nu na
zeventig jaar een Eucharistisch Congres
kan gehouden worden, waar de wereld-
- af -
-
gg |é|hH
- l. ,y'v.'V
Spiegeltje, spiegeltje in de handEen jonge
schone uit het goudkustgebied bewondert, en
niet ten onrechte, haar beeld in het
weerkaatsende glas.
Het voornaamste missiegebied,
toevertrouwd aan de Sociëteit voor
Afrikaanse Missiën (S.M-A.) strekt
zich uit lairgs de gehele Guinea-
kust, het grote onderstuk van de
enorme Noorderbuit vam Afrika en
dat dn een rechte lijn van West
naar Oost loopt met een kustlijn van
over de 3000 k.m., omspoeld door
de Atlantische Oceaan.
'Het gebied omvat de Vrijstaat
Liberia, de onmetelijke Franse
Ivoorkust, de Engelse Goudkust, het
Franse Toigiolamd en roemruchtig
Dahomey en de gehele Westelijke
helft van Nigeria. De totale opper
vlakte bedraagt 1.844.000 k.m.2, met
een .bevolking van over de 24 mil-
lioen zielen.
Tot 1923 waren de Nederlandse
missionarissen verspreid over de
gehele lengte en breedte van dit
onmetelijk gebied. In 1923 echter
kreeg de toen opgerichte Neder
landse Provincie van deze Sociëteit
(in Nederland beter bekend onder
de naam van „Paters van Cadier en
Keer") haar eigen missiegebied, de
Goudkust namelijk. De Goudkust
is onderverdeeld in één aartsbis
dom, Oape Coast, en vier suffra
gaan-bisdommen, namelijk: Keta,
Accra, Kumaist en Tamaie. Het bis
dom Accra wordt bestuurd door de
Sociëteit van het Goddelijk Woord
en dat van Tamaie door de Witte
Paters. De overige twee bisdommen
plus het aartsbisdom van Cape
Coast zijn toevertrouwd aan de zor
gen van de Paters van Cadier en
Keer.
pers notitie van zal nemen en waarheen
bisschoppen van uit Amerika, Engeland,
en het Midden-Oosten zullen komen, is
op zichzelf reeds een merkwaardige ge
beurtenis, die aantoont welk een gewel
dige afstand de Goudkust in deze be-
trekkelijk korte tijd heeft afgelegd. Dit is
des te merkwaardiger, wanneer men be
denkt, dat het missiewerk aldaar na de
eerste wereldoorlog goed op gang kwam. i
In 1923 werd de Beneden-Volta alge-1
sneden en pas in 1932 volg
de Kumasi als derde vica
riaat. Kumasi was toen
reeds een veel belovende
post, maar nog ver af van
wat zij nu is. Alleen de
muren van de mooie ka
thedraal stonden er toen,
de diensten werden gehou
den in een van de missie
gebouwen.
Mgr H. Paulissen, ener
giek en vol leven, heeft het
vicariaat van Kumasi ge
maakt tot wat het nu is:
een bloeiend missiegebied
met 11 hoofdposten, 453 bui
tenposten, 36.000 katholie
ken op een bevolking van
700.000 zielen, 270 scholen
met 30.000 leerlingen.
Achtttlen jaar nadat hij
het bestuur van het vica
riaat op zich genomen had,
zal nu in zijn bisschop-
stad Kumasi, het grote Congres gehouden
worden, dat de gelovigen van het aarts
bisdom en vier bisdommen bij elkaar zal
brengen, onder de leiding van een twin
tigtal bisschoppen en aartsbisschoppen.
In Kumasi zullen van 19 tot 27 Februari
a.s. 60 tot 80.000 gelovigen getuigen van
hun geloof in Jesus Eucharisticus en
wij zullen met hen meeleven, met dit volk,
dat wU in vroegere jaren zoveel kwaad
berokkend hebben, maar dat nu uit de
handen van onze zonen de grootste van
alle weldaden heeft ontvangen, het
geloof.
„De Tafelberg", Oosterbeek.
Pater J. v. d. KOOY S.M.A.
De 78-jarige Nam, Kwasi Nyako 1, de mfahene (hoofd) van Kwalm danst
bij gelegenheid van zijn zilveren jubüe op het hem aangeboden feest.
De vrouwen aan zijn zijde dragen vaten met water om zijn handen en voeten
te wassen.
NIGERIA
KAMEROEN
Kumassl
Accra
Half Maart zullen enige afgevaardigden
van de K.V.P. en enfge leden van de
kamerfracties van die partij op uitnodi
ging van de Christen-Democratische Unie
in Duitsland naar Bonn gaan, teneinde
besprekingen te voeren met partljfunction-
narissen en parlementsleden. Zulks als
vervolg op besprekingen, welke vorig
jaar te 's-Gravenhage zijn gehouden. Een
agenda voor deze bijeenkomst is nog niet
vastgesteld.
(Van onze correspondent)
,j»n en jonge mannen, vrou-
Gezinshoofden kJ,nt,eren waren gig.
fj. Exc. mgr TE Paulissen,
bisschop van Kumasi.
bereiken Beschermd door die kanonnen
.va^De Ruvwr trokken onze koopvaardij-
schenen hun baan naar het verre Zuiden.
Omdat men de wijde Oceaan nog te
BcvSrhfk^chtte, trok men vlak langs do
Szich ravitaillerend waar dit mogelijk
j ,,j Ao Goudkust aan.
D°ze'ee^Ste Nederlandse avonturiers
vonden te Goudkust ^^rfc"4
Portugezen. Nu is ni'
groot woord. Men
Verstaan, of zij do ..riosteiis stond/..-,
gekoloniseerd had fen. H enke)ehao_
hier en daar langs het v
delskantoren, die, ter b^nemimg van
de ondernemers, in de vormeen k rt
gebouwd waren bemand
ga'.mizoen soldaten, voora
Georges te Elmina heeft_g i daar Qan f,_
des tijds doorstaan en nog steeds
rand van een hevige bran d€ hand
even gaaf, alsof het 10 s ontsprongen
van zijn bouwmeesters was
Zij dreven handel in S^Wedindtecte
de vraag naar slaven voor te overhand
kolonies had sinds enige ta"
genomen. handel stond de
Zulk een winstgevende n»n
reis
„Hollander wel aan en h" 0„dernomen
naar de kust. die eigenlU* we W(.,r
was om langs de Kaap eenRiding tot
naar ind.e te zoeken, werd» pa(p|,e>
de stichting van een nle"" .,ie naar het
de Westindische Compagnie, had
voorbeeld der Portugezen, tot
de Westindiers van dc nodige
Voorzien.
Zij bouwden hot fort voox
van de Portugezen verwydera
loiplg van hen geen last te 'di00r
Hollanders werden weldra g de De_
de Engelsen en de Enge'^ dcnbu.rgers
«er. en de Denen dom de Br tiestrijd
en er ontspon zich een conc bemeestc_
voor wie de beste plaatsen k het ein<Je
ren. Dit alles .«peelde zich P b£^in van
van de zestiende eeuw min Hollan-
de zeventiende eeuw. v°ora erden
der» toonden zich agressief en
op de Portugezen het be angn)ke £ort van
Elmina; dat hun tot op het emoe van
XlXe eeuw in handen is gebleven, unze
grote Mlchiel de Ruyter profiteerde van
de eewste Engelse oorlog otn de
wen, ®elsjes. r"Veghel bijeengekomen
terenmiddag in veg Ke„efde Bra
om hun afschmd vai ftct dan met
bantse land te vie weemoed en
een ondergrond van aanhoren,
om de goede raadgeving Hansselli Bis.
welke Z.H. Exc. mgr <i n(] en diverse
schop-coadjutor van f8Chcidsbijeen-
andere sprekers op deze |iet hart
komst do vertreklcenden op
bonden. van die
Het was het laatste same - K,lhtvrije
Brabanders, die in het verre daar-
Canada hun nieuwe vaderlan ieuWe
mee voor zieh en de hunnen een n.
toekomst hopen te vinden. mor-
In Vegliels parochiekerk had w
gens de bisschop van Den Bosch E
Mutsaerts een stille H. Mis.opgedragen,
geassisteerd door rector w
geestelijk adviseur van dcn-l.o-
deken Teulings uit Veghel. Na .deze
Mis gaf de bisschop aan de emigrant^
zijn vaderlijke zegen.
Advertentie
Advertentie
RO'IERDAM
TEL. 34971
VOORHAVEN 101
Evenals het hoofdbestuur van de Ned
Organisatie van Musici en Artisten en de
Verenigde Besturen der Studenjen Muziek
gezelschappen heeft de Bedrijfsunie van
de Samenwerkende Organisaties in de
Kunst en |het Amusement haar leden
dringend ontraden om gedurende het con
flict tussen het bestuur van de N.V. Het
Concertgebouw en de orkestleden, to
solliciteren naar een plaats in dit orkest.
Het bestuur van de Bedrijfsunie ver
klaart zich solidair met de musici die
weigerden te musiceren toen de sfeer
voor het leveren van een artistieke
prestatie niet meer aanwezig was.
Op de middagbijeenkomst, gearran
geerd door de Vèsttgingscommissie van de
N.C.B., waren o.m. talrijke geestelijke en
wereldtjke autoriteiten, bestuurderen van
N.C.B., leraren en leraressen der gege
ven cursussen aanwezig. Van regerings
wege was tegenwoordig mr dr Haver
man, regeringscommissaris voor de
emigratie. In de feestelijk versierde zaal
prijkte naast de Nederlandse de Canadese
vlag.
po emigranten werden op hartelijke
wlJze toegesproken door mgr dr J. Hans-
sen, die ln opdracht van het Episcopaat
een studiereis naar Canada maakte.
Hij begreep dat het voor deze Bra
banders moeite kostte de trouwe grond
te verlaten, doch hogere waarden maak
ten dit afscheid noodzakelijk. Emigre-
ren is pionieren en niet avonturieren;
vooral het begin is vaak moeilijk. Daar
om gaf mgr Hanssen de vertrekkenden
vele practische wenken en adviezen
mee. daarbij de mogelijkheden en de
moeilijkheden van het nieuwe vader
land belichtend.
Met cc'1 dringende opwekking goede
Katholieken te blijven, sloot spr zijn af
scheidswoord na allen een gelukkige toe
komst te hebben toegewenst.
Diverse sprekers brachten daarna nog
hun afscheidsgroet, o.a. Rector Bekkers
en de voorzitter van de N.C.B., de heer
JSwitette werden telegrammen van aan-
J vtuikheid verzonden aan H. M. de
Koningin en Z; Ern. Kardinaal De Jong.
«.«in April zullen twee voortreffelijke
Begin Apr" toneelgezelschappen op
buitenlandse ton
g®a" company" komt. Shaw s
Vic Tniak® pound's Conversion" spe-
„Captam Brass {drollen A1?c ciunes
len met in dc oorlog enige Hamlet-
(die hier kort na 1d j j en R0ger
vertolkingen gaf) U«
Livesey. Op J
(Van onze weerkundige medewerker).
Het is de laatste dagen enkele malen
heet toegegaan in de atmosfeer. Nauwe
lijks was de rust na de stormen van
Zondag en Maandag teruggekeerd, of
nieuwe depressies kondigden zich aan,
waarvan vooral de depressie, die Don
derdagavond boven de golf van Biscaye
ontstond, veel invloed had op het weer
bij ons. Zij trok met grote snelheid langs
1 onze kust naar het Noord-Oosten en deed
de wind daarbij tot volle sterkte toene
men met snelheden tot 100 K.M. per uur
tijdens stoten. Dat was dus nog erger
dan wij het Zondag hebben gehad. Maar
dank zij die grote snelheden van de aan
gevoerde lucht hebben wij het gister
nacht zó warm gehal als maar zelden
in Februari voorkomt De temperatuur
steeg midden in de nacht tot 12 graden,
een waarde die op zo'n uur normaal is
voor Juli, maar die in Februari 13 graden
boven normaal is.
Toen gistermiddag de depressie snob
wegtrok bedaarden de stormen spoedig.
Vanmorgen was de wind overal gaSn lig
gen terwijl het er toen naar uitzag, dat
•er voorlopig geen nieuwe stormen te
wachten zijn. Op de oceaan is nL een
uitgestrekt gebied van hoge druk ont
staan, terwijl ook boven Centraal-Europa
de luchtdruk vrij hoog blijft Daar tussen
in is een vore van lage druk gelegen, die
van Noorwegen over de Britse eilanden
tot ln de Golf van Biscaye reikt Grote
hoeveelheden koude lucht stromen dien
tengevolge van de oceaan naar Spanje en
Portugal en vandaar naar het Noorden.
Deze lange omweg is er oorzaak van. dat
de ergste kou er af is als deze lucht in
ons land arriveert. Erger zijn de storin
gen, die zich met deze stroming mee be
wegen en die oorzaak kunnen zijn van
tijdelijke regenvaL Zo'n storing bracht
vannacht en vanmorgen in de Oostelijke
provincies lichte regen, terwijl het van
ochtend in het Westen nog tamelijk goed
was na een koude nacht, waarin de tem
peratuur plaatselijk tot het vriespunt
daalde.
Voor Zondag zal er weer op een toene
men van de bewolking moeten worden
gerekend; de kans op regen blijft daarbij
voorlopig aanwezig, aangezien zich van
morgen boven Zuid-Frankrijk een nieu
we storing deed gevoelen, die naar aile
waarschijnlijkheid naar het Noorden zal
trekken
si
Schouwburg te den Haag de
Britse ambassadeur weer i" Moskou.
De Britse ambassadeur in Moskou, Sir
David Kelly, is na een afwezigheid van
tien weken per vliegtuig naar
teruggekeerd.
Moskou
piaats. Daarna e Apnj nllvo[.
dam, 5 April den dam_ g AprU Rot_
?Urdö J toAoritLeiden, 11 April Utrecht
terdam, 10 Ap old yic begint het
Theatre Hébertot z^n tournee met Cteu-
Hel'S t^êTegff in de KoninkSke
Schouwburg te den Haa«^nu NymePgen
volgen 4
heeft
première
April Amster-
6 April Hilver-
Het overlijden van de Berlijnse Kardi
naal-aartsbisschop Graaf von Preysing is
voor de protestantse proost van Berlijn,
Heinrich Grüber, aanleiding geweest om
een publieke hulde te brengen aan de
hulpvaardigheid van de katholieke Kerk
vorst. Het artikel, waarin de proost fei
ten uit liet sombere verleden doet her
leven, doet tegenwoordig de ronde door
de Duitse pers en vanwege zijn inhoud
verdient het ook onder de ogen van de
Nederlandse lezer te worden gebracht.
Het contact tussen de bisschop en de
proost dateert uit het jaar 1939, toen de
laatste zich naar het paleis in de Behring-
strasse begaf om te overleggen, wat er
kon worden gedaan voor de slachtoffers
van het Nazi-bewind. In October 1940,
zo vertelt de dominee, kwam uit Neder
land bericht, dat tien voormannen van de
Katholieke Actie daar gearresteerd wa
ren en naar Duitsland zouden worden
overgebracht. Na lang zoeken kwam men
tot de ontdekking, dat de arrestanten
zich in de politiegevangenis aan de
Alexander-Platz te Berlijn bevonden.
Door bemiddeling van een 'diplomaat
werd van de Gestapo verlof gekregen om
gevangenen van boeken, ondergoed
levensmiddelen te voorzien. De bis
schop, graaf von Preysing. stelde alles
wat nodig was ter beschikking.
Kort vóór Kerstmis werd de proost
door de bisschop opgebeld: „Herr Pfar-
rer, zo zei hij, ik heb voor de Kerstmis
van thuis mooie appels gekregen, die zou
ik aan de Nederlandse gevangenen aan
de Alexanderplatz willen cadeau doen".
Dominee Grüber zou die appels verder
bezorgen. Doch toen de appels van de
Kardinaal op het politiebureau arriveer
den, waren de Nederlandse arrestanten
er niet meer. Zjj waren ondertussen naar
het concentratiekamp Sachsenhausen
overgebracht. Drie dagen later werd ook
proost Grüber gearresteerd en daarheen
gevoerd, waar hfj nu kennis mocht ma
ken met de mannen, voor wie hij had
medegezorgd en die tot dusver onbekend
vóór hem waren geweest. Onder hen be
vonden zich de professoren Schmutzer en
Regout. evenals kapelaan Van Lierop en
rector Rooyackers.
Twee dagen na Kerstmis werden de Ne
derlanders naar het administratiegebouw
ontboden, blijkbaar voor een verhoor:
maar zij kwamen terug met een doos
appels, over welker herkomst de
geen verklaring wist te geven. Het waren
de appels van de bisschop, die van de
Alexanderplatz naar Sachsenhausen wa
ren doorgezonden. De Nederlandse kame
raden deelden het fruit aan al de „be
woners" van hun blok als een verlaat
Kerstgeschenk uit. De proost had niet
kunnen denken, dat hij zelf nog zoveel
genoegen zou hebberf van de appels, die
hij op de Alexanderplatz had bezorgd.
„Op dezelfde dag", schrijft proost Grü
ber „maar tien jaar later waren wij
weer bii een pontificale mis aanwezig om
van de overleden Kardinaal von Preysing
afscheid te nemen. Van hen, die toen de
bisschoppelijke appels mochten eten,
zijn behalve ik nog slechts één katholieke
en een protestantse geestelijke in leven.
Doch over dit afscheid straalde voor mjj
het woord van de Apostel: ,JDe liefde
houdt nimmer op!"
Nu de V. N. haar besluit om de diplo
matieke betrekkingen met Spanje te ver
breken ongedaan hebben gemaakt, krijgt
Nederland ook weer een gezant ln Madrid
De Staatscourant van gisteren vermeldt
thans officieel de benoeming van mr W.
C. Graaf van Rechteren Limpurg tot Hr
Ms buitengewoon gezant en gevolmach
tigd minister bij de Spaanse Staat
In 1950 hebben meer dan 1.000.000 per
sonen de reis over do Atlantische Oceaan
gemaakt en door de scheep- en lucht
vaartmaatschappijen werden meer beta
lende passagiers op de Atlantische routes
vervoerd dan ooit tevoren in de laatste
20 jaar, volgens cijfers die door de Ame
rikaanse New York Times verzameld zijn
bij de Amerikaanse reisbureaux.
Bovendien werden 94.271 ontheemden
uit Europa naar Amerika en Canada ge
transporteerd terwijl voorts naar schat
ting nog ettelijke duizenden passagiers
met vrachtschepen de reis over de Oceaan
maakten.
In 1950 werden door de grote scheep
vaart- en luchtvaartmaatschappijen
100.000 passagiers meer vervoerd dan in
1949.
Een groot deel van deze toename is te
danken aan het feit dat verleden jaar
samenviel met het Heilige jaar en dat
tallozen een bedevaart naar Rome ge
maakt hebben. Het aantal passagiers dat
tussen Middellandse Zee havens en ha
vens aan de Atlantische Oceaan in Noord
Amerika vervoerd werd vertoonde ten
opzichte van 1949 een toename met ruim
122.000. Ongeveer 30.000 personen, studen
ten en bedevaartgangers maakten de reis
vanuit New York per speciaal vliegtuig
of vanuit Canada per lijnvHegtuig-
In 1950 bleek het reizen per schip meer
personen te trekken, daar 690.000 passa
giers de overtocht uit Amerikaanse en
Canadese havens per schip volbrachten
Per vliegtuig werden 279.201 reizigers
van en naar luchthavens in Europa en
het Middellandse zeegebied vervoerd.
Uit de Amerikaanse havens vertrokken
in totaal 266.500 pasagiers en kwamen
298.500 personen wit Europa aan. De
negen belangrijkste luchtvaairtmaa!
schappijen vervoerden in totaal 151.398
naar de Verenigde Staten, terwij] 127.845
personen per vliegtuig de Verenigde Sta
ten met bestemming Europa verlieten.
Het reizigersvervoer over de Oceaan
was intensiever dan ooit sedert 1930,
welk jaar 1.002.353 de overtocht over de
Atlantische Oceaan maakten. In 1930 was
het verkeer door de lucht echter nog van
zeer weinig betekenis.
Zeer binnenkort is een wettelijke maat
regel te verwachten, welke de gelegenheid
tot het aanvangen met de studie in het
Indische recht opheft. In verband hier
mee zullen belanghebbende studerenden er
rekening mee moeten houden, dat de ver-
enige faculteiten van rechtsgeleerdheid en
van letteren en wijsbegeerte te Leiden,
Utrecht en Amsterdam ingevolge overleg
met het departement van O. K. cn W. met
ingang van de dag, waarop dit jaar de
Paasvacantie begint, d.i, 17 Maart, geen
candidaatsexamen meer zullen afnemen.
Zij, die vóór die datum hun candidaats
examen hebben afgelegd kunnen nog tot
uiterlijk December 1953 doctoraal-examen
doen.
Kon. Marine: Als nieuwe aanwinst voor
de Kon. Marino is een dezer dagen in
dienst gesteld Hr. Ms. „Hercules", een
bergingsvaartuig van 600 ton.
Hr. Ms. onderzeeboot „Zwaardvis"
neemt deel aan Britse onderzeeboot-oefe
ningen. Het schip wordt 15 Maart in Rot
terdam terugverwacht.
Zeepost voor Oost en West. Met de
volgende schepen kan zeepost worden
verzonden. De data, waarop de corre: p' "-
dentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd,
staan achter de naam van het schip ver
meld: Indonesië; s.s. „Roebiah" (12 FebrJ;
Nieuw Guinea m.s. „Mataram" '6 Mea-D;
Ned. Antillen m.s. „Willemstad" (13 Fe
bruari); Suriname: m.s. „Helena" (22 Ee-
burari).
De VVestduitse politie. De geallieerde
hóge commissie heeft kanselier Adenauer
medegedeeld, geen bezwaar meer te heb
ben over het overnemen der politie van
de deelstaten door de federale regering
in het geval van een noodtoestand. Het
punt in de Westduitsè grondwet, dat oieF"
in voorziet, was tot nu toe niet door de
geallieerde hoge commissie goedgekeurd.
Het door de communisten gesteunde
„vredesvoorlichtingseentrum" te New-
York City is in staat van beschuldiging
gesteld omdat het de wet heeft geschon
den waarin is bepaald, dat personen of
organisaties, die in de Ver st®t®"
treden „voor een bu11enIandse^ PÓracht-
gever" verplicht zijn zich by het Ameri-
kaanse ministerie van justitie te doen in
schrijven. De organisatie en vijf van haar
bestuursleden zullen worden vervolgd.
