in het t^jsr^ü°ar
srtr.k'T
Breda gaat zevende eeuwfeest
vieren
Herstelbank en banken zullen
kapitaal bijeen brengen
EEN GROTER TERREIN
WORDT BESTREKEN
Z.Em. Kardinaal De Jong en heel
het Episcopaat aanwezig
Zusters Penitenten-Recollectienen
150 jaar in Dongen
sir tjftöc inïï
yr
Zwitserland is niet gekant tegen
liberalisatie
driemaal ts scheeps
recht
Kleurrijke festiviteiten (met veel oranje)
worden voorbereid
Oprichting Export Financierings Mij
Deelneming met de
dood van mgr Hopmans
Ontwerp Bedrij fsvergnnningcnwct 1951
Duitslands buitenlandse
schulden
RAADSEL
Verkeer eist vier doden
in Z.O.-Brabant
DONDERDAG 22 FEBRUARI 1951
PAGINA S
Onder enorme belangstelling bad gistermorgen in Breda de uitvaart
plaats en de teraardebestelling van het stoffelijk overschot van wijlen
Z. H. Exc. mgr J. P. Hopmans. Met vrijwel gans de clergé van het
Bredase diocees waren de hoogste kerkelijke autoriteiten in den
lande hiertoe naar Breda gekomen. Allereerst Z. Em. Joh. Kardinaal
de Jong, de Aartsbisschop van Utrecht en de overige leden van het
Nederlandse Episcopaat, maar ook de Pauselijke Internuntius,
Z. H. Exc. mgr Paolo Giobbe en talloze anderen.
In het Gasthuis
Pilaar de Kathedraal
De rouwplechtigheid
DE ZAAK DE VTIDER
De laatste tocht
J)e tentoonstelling
WEER HOGERE WOLPRIJZEN
Plieiiiv record te Kaajistad
BRUTALE INBRAAK BIJ
JUWELIER
Dader direct gegrepen
KIND IN LOKET VAN
HUISVESTINGSBUREAU
DE NIEUWE N.V. ZAL OOK
LENINGEN OP KORTE
TERMIJN SLUITEN
Groots festijn
VEELZIJDIG ARBEIDS
TERREIN
„Kostschool voor jonge
jufvrouwen'
De viering
DE SLUITINGSBE'^EGDHEID
Financiering militaire op
drachten
Engelanti zal Duitse voorwaarden
vermoedelijk goedkeuren
DE MOEILIJKHEDEN BIJ HET
HILVERSUMS EFFECTEN
KANTOOR
VERKEERSa
Verkeers-R A A D S E L
ONTBINDING VAN
CONCERNS IN DUITSLAND
HARING IN RUIL VOOR KALI
NAAR SOVJET-UNIE
8 DODEN DOOR BRANDEN IN
JANUARI EN DECEMBER
NON-DISCRIMINATIE EN CON-
TINGENTERING KUNNEN NIET
SAMENGAAN
Breda droeg zijn oude
bisschop ten grave
Toen het diocees zich gistemorgen op
maakte om zijn geliefde °p
zijn laatste tocht te ver gezellen, plerisde
de regen over de oude bisschopstad
Maar op het ogenblik, dat het stoffelijke
overschot uit het Gasthuis naaf bulten
"werd gedragen, hiekl de stromende
regen op.
Het gemeentebestuur van Breda had
er voor gezorgd, dat niet alleen da
brandende straatlantaarns voor de kathe-
draal met rouw waren bek,.eed, maar
ook de lichten op de Haagdijk en verder
op de weg naar Zuijlen.
Reeds geruime tijd voor half tien
begaven zich tal van priesters uit het
diocees naar het Gasthuis en maakten
vóór het uittrekken van de stoet nog
van de gelegenheid gebruik om een
enkel moment in de chapelle ardente
te vertoeven Een laatste bezoek werd
tegen tien uur aan de rouwkapel ge-
bracht door mgr Calewaert, bisschop van
Gent. die met zijn secretaris nadien de
pontificale Requiemdienst bijwoonde. In
de straffe wind hingen aan de Haven
talrijke vlaggen met de pauselijke wim
pel halfstok; ook van het Bredase
stadhuis was het nationale dundoek ge
hesen. terwijl voorts in die straten naar
Zuijlen welhaast huis aan huis de vlag
gen waren uitgehangen.
De eerste drukte kreeg de stedelijke
politie te verwerken nabij het bisschop
pelijke paleis in de Veemarktstraat
waar rond tien uur het Hoogwaardige
Episcopaat, alsmede de pauselijke Inter
nuntius, mgr Paolo Globbe. abten, pre
laten en twee Maltezer ridders
Brabant aankwamen. En rond de oua
stadshaven was de belangstelling
minder groot. Men trotseerde het si
weer, om toeh vooral niets t®
van dit plechtige uitgeleide. Ver
gingen, vertegenwoordigers van
en congregaties tot ver bniten
dom. sooedden «leb naar de
ên congregaties tot ver bniten M» WJ-
dom. spoedden slch naar de
barakathedraal, waar onder de eersten
aankwam Z. Em. kardinaal De J«ntr.
later gevolg door een bijna ongekend
aantal geestelijke, wereldlijke en mili
taire autoriteiten nlt het ranse land.
Aan de voet van de kathedraal was een
wacht van verkenners en welpen gevormd
o. 1. r. aalmoezenier Bastiaansen uit
Breda.
Het Gasthui® Mn de Haagdijk bevatte
omstreeks tien uur honderden priesters
uit all« gewesten van het bisdom, die
rich o 1. v. mgr Baeten in de kapel ver-
Tameldeti en daar nog enkele ogenblikken
In gebed bijeen bleven.
..ut minuten over tien wend een
Precies vijf fourneren van de
begin gemaakt met nel
rouwstoet. h nabij de Capu-
Intussen hadden »cn verenlgin-
cijnerkerk de organisaties de jeURd.
gen. zowel van ouderen ais omfioers»e
verzameld en trokken, mei rleh-
vlaggen voorbij het Gasthuis gebeipT
ting van de kathedraal. Gnoe
van de St. Barbana-klokken braven
dan de priesters naar buiten. Voorops
als kruisdrager kanunnik A. Asselbe R
met aan elke zijde een theologant
het groot-seminarie Hoeven als Gaiu
bouwdrager. Aan Het slot ging mgr Baeten
met witte mijter en zwarte koorkap; even
daarvoor de kanunniken J. Antonissfffl
uit Breda en dr Van den Bom uit Etten.
de vicaris-generaal, mgr dr W. Koenraad'
terwijl naast mgr Baeten meegingen mgr
Xj van Gils, president van het groot
seminarie Hoeven en mgr P. Sweere. re
gent van Ypelaar, die beiden tijdens de
pontificale dienst als troondiakens fun
geerden.
De catechisten van het E. K. Werk sloten
deze massale rouwstoet. Onder leiding
van de Sehola Cantorum van het groot
seminarie zongen de priesters tijdens de
tocht naar de kerk het Miserere.
Onder het gelui der klokken en het
zingen der Lauden trekt de stoet van
bisschoppen en overige hoogwaardig
heidsbekleders de kathedraal binnen.
\tar Baeten schrijdt voor het stoffelijk
overschot van mgr Hopmans uit. Langs
rijen van vlaggen dtr katholieke verent
(Van onze correspondent)
Maandagavond kofflt in de Eindhoven-
se gemeenteraad een jle or
de tot medewerking stichten
van een katholieke I«®re J°"M«M»el»ool
verdient de aannacm iceus
de derde keer zei worden, datd
tot deze medewerking ^i besluiten.
Ree-ds in 1029 immers en vervolgens
spaak in het wiel Toen der toestand m
1940 onthoudbaar was gew j*jeek
tot bouwen wilde overga h
raadsbesluit door de wet March;ant van
1933 zijn geldigheid verloren t(hebben.
Op 6 Mei 1940 keurde ten£.
stel opnieuw goed. doch tand en een
volge van de oorlogs toe
besluit betreffende stopzet'1 g -
lenbouw van de secretaris-ge
het departement van 0.< K-
tot uitvoering ervan worden o SI
In Woensel hoopt men nu. da
de nog steeds ongebouwde sc
..drie maal is scheepsrecht
Zoa's bekend
krmer van de -nhr
gebroeders A F en C
gesproken van het hun ten
Naar vij thans vernemen heeft d
van Justitie bij genoemde rech
De Walle. cassatie aangetekend tegen dit
vonnis. Dit is evenwel pro fo"n® JE'
schied. om de termijn, binnen
cassatie moet worden aangetekend, n
te laten verlopen. Het is dus nog geens
zins zeker' of de zaak opnieuw zal wor
den behandeld.
gingen trekt de stoet; een laatste groet
van het diocees aan de overleden Bis
schop.
Tevoren hebben zich reeds vele aan
zienlijke personen begeven naar net
priesterkoor. Afzonderlijk is. geluk reeds
gezegd, Z. Em. kardinaal de Jong aange
komen en langzaam begeeft deze zich naar
zijn plaats vlak bij het hoofdaItaar De
vier katholieke ministers arriveerden
reeds eerder en de burgemeester van
Breda met de wethouders der stad.
Als dan de rouwstoet tot voor het
altaar is gekomen, Plaaï®f"
lijke autoriteiten, de Maltezer r dders en
de wereldlijke autoriteiten, die de stoet
voltrnn in de kanunnikenbanken van het
zwïa"'in rouw gehulde priesterkoor.
He, etoffeliik overschot van mgr Hop-
mfn^ wordt daarvoor in het transept
ODeebaard de kleine witte mijter van de
overledene vormt de bekroning van het
rouwkleed. Aan weerszijden van de baar
bevinden zich de beide Schoiae Cantorum
van de kathedraal en het groot-seminarie
H<En<rege'rnat,g klinkt de gedragen Gre
goriaanse zang op van de Missa Exse-
m aris. als eenmaal mgr. Baeten het
altaar heeft bestegen
Een driedubbele rij flambouwen brandt
op het altaar; de bisschopszetel is in
zwarte rouw en overal voor de beelden,
die de kathedraal sieren, branden vele
kaarsen.
Na de Consecratie gaan de gelovigen,
die de kerk geheel vullen, een bidpren
tje halen en zoals in het Bredase ge
woonte is bij deze gelegenheid ook een
reliquie vereren. Van vier kanten trek
ken de massa's op, om, even eerbiedig
huigend voor het stoffelijk overschot,
een laatste groet te brengen aan de ge
storven kerkvorst en geHjktfldle een
herinnering aan hem mede te nemen
De grootste plechtigheid is wellicht
na de bisschopsmis de vijfvoudige
absoute.
De plechtigheden verplaatsen .zich
thans geheel naar het brede transept. De
vier Nederlandse bisschoppen plaatsen
zich aan de vier hoeken van de lijkbaar
en na een inleidend gezang van mgr
Baeten verrichten dan achtereenvolgens
mgr Giobbe, mgr. Lemmens, mgr. Hui-
bers. mgr. Mutsaerts en mgr. Baeten de
absoute. De klokken luiden, wanneer
tenslotte de stoet met het stoffelijk over
schot de kathedraal verlaat.
Naast de vele autoriteiten, die wil
reeds vermeldden, merkten wij nog op de
abten van Oosterhout en Zundert. mej.
Geldens namens H. M de Koningin, de
commissarissen der koningin in de pro
vincies Noord-Brabant en Limburg, prof.
Sassen van de universiteit van Leiden,
de rector-magnificus en de secretaris
van de senaat van de Nijmeegse univer
siteit en prof. ir J. Froger.
Het middaguur had juist geslagen, toen
de pontificale Requiemdienst ten einde
was. Rond de kathedraal was de toeloop
van belangstellenden op dat spitsuur meer
dan overweldigend. De politie had ech'er
tijdig voorzorgsmaatregelen getroffen
Ook langs de weg naar de begraafplaats,
waar de mensenmenigte op de trottoirs
in compacte massa's bijeenstond. Via de
Haagdijk werd de .kerkvorst voorbij het
Gasthuis geleid, waar hij zijn laatste
levensjaren heeft mogen doorbrengen.
Toén de stoet de dodenakker bereikte
luidden de klokken van de St. Martin.us-
kerk. Aan de ingang van de begraafolaats
vormden vaandeldiraagsters van de vrou
welijke jeugdbewegingen een erehaag
Abten, prelaten. Maltezer ridders en de
kanunniken van het kathedrale kapittel
begeleidden het stoffelijk overschot, na een
zegening door mgr Baeten. naar de graf
kelder. De priesterscharen stelden zich op
voor de vlaggen wacht en onder het zin
gen van het De Profundi® trok men. ge
volgd door familieleden van Mgr, mede
naar de laatste rustplaats van de bisschop.
Verder sloten zich hierbij aan de dekens
uit het bisdom en het Bredase stads
bestuur, dat zijn ereburger eveneens de
laatste eer bewees.
Mgr Baeten verrichtte tenslotte de be-
aardi ngsplechtigheid.
Rechts achter de Calvarieberg op Zuij
len is het stoffelijk overschot in de graf
kelder bijgezet. Mgr Hopmans rust hier
juist achter zijn voorganger, mgr Leyten
met aan de rechterzijde diens voorganger,
mgr Van Beek. Al deze vier graven zijn
overkoepeld door een hardstenen gedenk
zuil, waarop straks nog de namen van de
ontslapen kerkvorst zullen warden aan
gebracht. alsmede diens wapen.
de
F dp Vilder vrij
taste gelegde
(Van onze Brabantse redacteur.)
De toerist en de vreemdeling, die in de
zomermaanden van het volgend jaar langs
het grenskantoor Wemhout van België uit
Nederland zullen binnenkomen, zullen
daar worden opgewacht door lieftallige
jongedames In nationale en oranje kle
derdracht, die een corsage zullen aanbie
den. een bloemstukje met veel oranje, en
een label eraan, die de aandacht zal ves
tigen op de stad Breda. 8peclale wegwil-
*er» langs alle wegen van Brabant zullen
de rest doent
AL!8 efn van do vele pijlen, die de
nm Bfeda 1952" »P haar boog heeft
7nn taf? Stf.ln 1952 herdenkt dat het
knLJ to rted'e" de stadsrechten ver-
tvin, lm van de nati°-
isnostel'liinff h internationale be-
langstelling te brengen Vnnr Hp msrloi^
van 10 Juli tot eind Augu«m wo^t een
heel programma ontworpen. wwvM de
hoofdpunten zijn: 6en historische tentoon!
stelling, een feestelijke aankleding met
illuminatie van het „Valkenburg" vroe
ger de tuin van het kasteel van Breda,
en congressen en feesten allerwegen.
Een stedelijk feest en een Oranjefeest
wordt het dus Want de Oranje-Nassaö's
baronnen van de stede en haar omgeving
bootten Breda groot, maar dankten zelf
ook hun positie in de Nederlanden fan
de belaogriikheid van hun Baronie. Ten
nauwste met elkaar verweven duE zl|n dp
hktfrifhe ontwikkelingen der stad en
de opgang van onze pmsen en latere
koningen.
Geen wonder is het Aan ook dat een
grote historische tentoon ..^eden Ml
der kernpunten van de fees ate
uitgroeien en het treft tn W0.rd(?T1
dat deze expositie gehouden houWWerken
in één der eerbiedwaardnse ^0 tegen-
van het kasteel der Nassau s
woond'ige K.M.A.). i, de
Uiteraard zijn er hoogtepunte
geschiedenis der stad o.a. de S
het privilege van 1404 door Enge10,
Nassau of de inneming van Breda in
en deze zullen met documenten wo
gestaafd. Maar veel meer wil men
zoeken in overzichtelijke maquettes
diorama's, in schilderijen en concrete
voorwerpen, die elk hun boeiende -
eifflen taal spreken.
Er zaïl tot uiting worden gebracht, hoe
graaf Hendrik van Na?sau de belangrijk
ste raadgever van keizer Karei V was.
juist dank zij zijn gewichtige bezitting
Breda: zal aangetoond worden, dat de
grote gebouwen en kloosters der stad aan
de Nassau's te danken waren, en zal men
laten zien dat b.v. de bouw der stad nu
nog gebaseerd is Op een grondplan van
Hendrik III van Nassau.
Op de wolveüing te Sydney stegen de
Prijzen gisteren verder boven de reeds
de vorige dag gestegen prijzen. Fine cross-
breds comebacks stegen minstens 2H pet.
Oe mededinging was scherp, vooral van
Engeland en het. Continent. Superfijne
vette merino vlieswol maakte een no
tering van 346 d per pound en de meeste
soorten bereikten de 300 d of meer.
Te Invercargill in Nieuw-Zeeland wer
den gisteren alle vorige recordprijzen ge
broken. Extra fijne en medium crossbred
wol bereikten het hoogste niveau, n.l. 180
pence.
een flinke en algemene kooplust
iepen gisteren op de wolvelling te Kaap-
stod de noteringen met t0 pet. t.o.v. die
van de vorige veiling
De hoogst betaalde prüs was 175 d. per
tb. voor vier balen merino spinners. Na
de veiling werd een nieuwe recordprijs
behaald toen een baal fijne super kamwol
voor 183 d. per lb. particulier van de
hand werd gedaan.
Gisteren in de vroege ochtenduren is
te St Oedenrode een brutale inbraak met
diefstal gepleegd bij de juwelier M. De
dader sloeg met een ijzer een etalageruit
in en zag kanis ongeveer 30 gouden rin
gen en dertig polshorloges te bemachtigen.
Door het gerinkel van glas werd de
eigenaar wakker Hij stelde een onderzoek
in en waarschuwde de politie. Al'le wegen
en bruggen in de omgeving werden afge
zet en enkele uren later had de politie
succes want nabij de brug te Son werd
omstreeks 7 uur aangehouden zekere W.
afkomstig uit Helmond. De man, een
goede bekende van de politie, die pas
enkele dagen geleden uit de gevangenis
was ontslagen, trachtte nog te vluchten;
hij kreeg echter geen kans. De gestolen
buit werd nog op hem gevonden.
Het gerechtshof te 's-Gravenhage heeft
gistermorgen arrest gewezen lh de zaak
tegen de Dordtse sigarenmaker B. K., die
zijn kind van vier maanden had neerge
legd in het loket van het huisvestings
bureau te Dordrecht. Men had hem daar
verteld, dat hij niet voor toewijzing van
een woning in aanmerking kwam.
Het Hof veroordeelde K. tot twintig
gulden boete subs tien dagen hechtenis,
wegens het opzettelijk in hulpeloze toe
stand brengen van iemand, tot wiens on
derhoud en verzorging hij krachtens de
wet verplicht was.
De Dordtse rechtbank had K. veroor
deeld tot een voorwaardelijke gevangenis
straf van een week met een proeftijd van
twee jaar en 20.— boete subs, tien da
gen hechtenis. De procureur-generaal had
bevestiging van dit vonnis gevraagd met
verhoging van de boete tot 40.— subs. 20
dagen hechtenis.
Het i« een bekend feit, dat met de
bouw van zeeschepen tegenwoordig zeer
grote bedragen gemoeid zijn, aangezien de
prijzen van de voor de bouw benodigde
materialen sedert de oorlog^ sterk zijn
gestegen en juist de laatste tijd weer ver
der omhoog gaan. Voor de scheepvaart
maatschappijen is de bouwfinanciering
dan ook een groot probleem en zij kijken
wel terdege uit voor zij hun orders plaat
sen. Dit geldit niet alleen voor de Neder
landse maatschappijen maar ook voor de
buitenlandse.
Van de kant van de scheepsbouwers
wordt begrijpelijkerwijze een tamelijk
felle concurrentie gevoerd om de bouw
orders te verkrijgen en de toestand is
reeds geruime tijd zo, dat <de scheeps
bouwers wel genoodzaakt zijn bepaalde
faciliteiten toe te staan ten aanzien van
de betaling, willen zij nog ondiers uit het
buitenland kunnen aantrekken. De facili
teiten bestaan dan voornamelijk hierin,
dat betaling in termijnen kan plaats vin
den en niet vóór de aflevering, maar
daarna.
Deze vorm van leveraneienscrediet kun-
nen onze- scheepsbouwers niet uit eigen
middelen financieren, vandaar dan ook,
dat zij zijn komen aankloppen bij de ver
schillende financieringsinstellingen in ons
land, banken, seheepshypotheekbanken
e.d. en ook bij de Herstelbank met het
verzoek, voor dit doel crediet te verlenen.
Dit verschijnsel heeft nogal afmetingen
aangenomen en met het oog daarop is de
Herstelbank weer In overleg getreden
Interessante dingen rullen er te zien
zijn. Te weinig bekend is. dat het smeek
schrift der Edelen in Breda werd op
gesteld en dat b.v. prins Maurits te Breda
werd geboren.
Het kasteel der Nassau's en zijn oude
tuin. het tegenwoordige Valkenburg, ko
men b(j de feestelijkheden in de volle
belangstelling te staan. Carel Briels zal
de festiviteiten coördineren en dat het een
groots festijn gaat worden blijkt nu al
Tachtig amateurverenigingen zullen ver
schillende malen een manifestatie voor
het kasteel verzorgen; tal van buurtver
enigingen ontwerpen reeds plannen voor
de viering met licht en bloemen in hun
w|jk; vele congressen, sportgebeurtenis
sen, volksdansen, harmonie-concerten e.d.
staan .op het program.
En de kleurrijkste attractie wordt een
complete bloemententoonstelling geva
rieerd met fonteinen, koepels en zitjes,
met verversingsgelegenhedcn en twee
centra van vermaak.
Het aardigste van aft zal wellicht nog
zijn. dat door de zorg van overste Stoor
vogel intussen de hoektorens van het
oude kasteel in hun oorspronkelijke toe
stand hersteld zullen zijn en de drie mo
numentale ingangen uit hun verval zullen
zijn opgehaald, zodat althans iets van de
oude Nassau-glorie aan dit, somtijds erg
verminkte gehowv, zal zijn teruggegeven
(Van onze correspondent).
In Maart zal het 150 jaar geleden zijn,
dat de Congregatie der Zusters Peniten
ten-Recollectienen, een van oorsprong
Belgische kloostergemeenschap, zich door
een toevallige omstandigheid In Dongen
in het Bisdom Breda vestigde. In de loop
der jaren hebben de Zusters een veel
zijdig arbeidsterrein weten te winnen;
een pensionaat werd gesticht niet
zozeer om de wetenschap dan wel om het
aankweken van goede omgangsvormen
een kweekschool, dagscholen en ook de
missie-arbeid werd ter hand genomen
Aangezien de stichtingsdatum van de con
gregatie In de Vastentijd va», is de
viering van het 150-jarig bestaan bepaald
op Dinsdag 3 Juli.
Mère Constance v. d. Linden, de eerste
overste, die in 1814 overleed, had aan
vankelijk tn 1800 het plan 'n pensionaatje
te beginnen ln een kasteeltje buiten Waal
wijk gelegen, waarvan de eigenaar in
Breda woonde. Teneinde deze aangelegen
heid met hem te kunnen regelen, begaf
zij zich met nog enkele zusters op 9
November 1800, toen over de gehele pro
vincie een hevige storm woedde, op pad
In Dongen moest vanwege het noodweer
noodzakelijk worden geschuild en kwam
het gezelschap terecht bij pastoor Lambert
van Gils die ook wel belangstelling bleek
te hebben voor het pensionaatje 1 Hij ver
wees de zusters naar een huis ..Bollekens
Stotje' genaamd; de reis naar Breda werd
niet meer voortgezet en zo verbleef men
voor goed in Dongen, waar op 26 Maart
1801 met het werk begonnen werd
Zuster Mathilde Deane was de eerste
Dongense zuster-mlsstonaris Zij werkte
12 jaar op Curacao en overleed te Wel
gelegen op 3 October 1873. Als eerste
zusters vertrokken op 17 Maart 1923 naar
Sumatra: Edmunda Mulder, Hildegardis
de Wit en Salesta Hazelzet, allen uit
Amsterdam! Pudentiana Cuelenaere uit
Aardenburg; Laurentine Pijnenburg uit
Alphen en Leo Pelkmans uit Teteringen
Toen de zusters zich ln Dongen gin
gen vestigen, was deze plaats reeds een
welvarend dorp van 2500 zielen Het
huis, waarin de zusters haar intrek na
men, was het eigendom van zekere J
Oomen, dokter te Dongen Het was in
die tijd „de Franse kostschool voor
jonge jufvrouwen en gevestigd twee
uuren van Breda ln eene gezonde en
aangename landstreek".
De eerste uitbreiding ondergingen de
gebouwen onder het bestuur van mère
Therese Bosmans, die de congregatie van
1851—1882 leidde. Mère Bonaventura van
Dijk stond in 1883 aan het hoofd; slechts
enkele maanden echter, daar zij spoedig
kwam te overlijden. In Augustus 1929
aanvaardde mère Isabella (H. Laane uit
Steenbergen) het algemeen bestuur en zij
Is nog steeds met de leiding belast. Zij
gaf de grote stoot aan de stichting van
een missie op Borneo, die in 1937 een feit
werd. Onder haar bestuur werden kloos
ters gesticht in Hoofdplaat, Dorst. Breda
(Belcrumkwartier), Oosterhout. Breda
(Driesprong). Steenbergen en Eede. In
totaal heeft de congregatie een twintigtal
bijhuizen verspreid over het gehele land
In 1939 werd het klooster „Maria-Oord"
te Dongen gebouwd voor zieken en ouden
van dagen onder de leden van de congre
gatie; hiermede was tegemoet gekomen
aan een Idee van mgr Hopmans. Voorts
verzorgen de zusters de zieken- en wijk
verpleging in Dongen. Direct na de be
vrijding hebben de zusters onderdak ver
leend aan de professoren en seminaristen
van Ypelaar, dat bij de bevrijding totaal
werd verwoest.
In de Paasweek worden de zusters uit
de verschillende bijhuizen verwacht om
het jubileum te herdenken. De Bisschop
van Breda, mgr Jos Baeten zal op 3 Juli
een pontificale H. Mis opdragen, waarna
een herdenkingszitting zal worden ge
houden In de-weken nadien zullen heel
wat reünisten Dongen aandoen: dat er
belangstelling voor bestaat moge blijken
uit een schrijven van een 80-jarige dame
die de pensionaat'aren van Dongen nog
niet is vergeten I ter gelegenheid van
dit feest zal van de hand van zuster
Ancilla een brochure verschijnen.
(Van onze correspondent).
Z. H. de Paus heeft Zijn deelneming
betuigd aan Z. Hgw. Exc. mgr Jos Bae
ten met het overlijden van mgr Hop
mans. Ook heeft mgr Baeten telegram
men van deelneming mogen ontvangen
van H. M de Koningin en H. K. H.
Prinses Wilhelmina die van het overlij
den van mgr Hopmans in kennis waren
gesteld. In de dagen der bevrijding heeft
mgr Hopmans H. M. en H. K. H. meer
malen ontmoet en in zijn kathedraal mo
gen ontvangen.
n(^fehctZtu^i?h afvragen, is thans dan
i Ir n«o gekomen de gehele voor
tornpn nllrt 0 regelinS over boord
te werpen. Daartoe wil de regering in ver-
band met de huidige economische situatie
en de moeilijke toekomst, die waarschijn
lijk nog voor ons ligt niet over gaan. Wel
acht zij het wenselijk de bedrijfsvergun-
ningen aan een nieuwe regeling te onder
werpen. Dit met door wijziging en aan
vulling van de bestaande voorschriften,
doch. in verband met bu ."toepassing daar
van gebleken gebreken en leemten, acht
7ij belichaming in een geheel nieuwe wet
de Bedrijfsversunningwet 1951, gewenst!
Wij zien hierin wederom een crescen
do tèndenz. Gold de wet 1938 immers
alleen voor de nijverheid, het Besluit
1Q41 voor Industriëen en groothandel, de
nieuwe Wet 1951 zal voor het gehele be-
drtlfsleven gelden, met uitzondering, van
fandbouw visserij, bankwezen en ver
zekeringsbedrijf.
naarenboven spreekt het wetsontwerp
ni?t\,=n vestiging Of uitbreiding", het be-
nn!if! 'hija Wem ene maatregel van be-
aangewezen bedrijf in d hp, Rjik
der vergunning van onze Minister, die het
aangaat."
Deze 'formulering is gekozen omdat ten
aanzien van verschillende bedrijfstakken
geen voldoende nauwkeurige gegevens be
schikbaar zijn Wordt thans (onder wer
king van de aanhangige wet» een bednjrs-
tak gesloten, m a w is een nieuwe vesti
ging of uitbreiding daarin verboden, dan
verkrijgt thans bedoelde sluiting deze in
houd. dat voor elke bedrijfsuitoefening in
beginsel een vergunning vereist is; ook
derhalve voor wat de bedrijfsuitoefening
in reeds bestaande ondernemingen betreft
Hun rechten worden echter ontzien;
krachtens de regeling toch zullen zij recht
kunnen doen gelden op een vergunning
voor een productie-capaciteit, reap, om
vang der bedrijfsuitoefening, ten minste
gelijk aan die op het tijdstip van sluiting.
Omtrent een en ander zullen alsdan de
nodige gegevens zijn te verstrekken; ver
der geldt bedoeld recht slechts voor zover
tevoren vestiging of bedrijfsuitoefening in
overeenstemming was met de geldende
wettelijke voorschriften. Behoudens be
staande ondernemingen heeft alsdan nie
mand recht op een vergunning, nieuwe
verzoeken zullen aan een nauwgezet on
derzoek worden onderworpen, waarbij
op alle omstandigheden zal worden gelei.
De gevallen waarin de wet aan de Over
heid bevoegdheid zal verlenen om tot
sluiting van bedrijven over te gaan zijn
thans van drieërlei aard. n.l, a. op grond
van bestaande of dreigende overcapaci
teit of overbezetting, welke het, verbod van
bedrijfsuitoefening in het algemeen be
lang doet zijn. b. ter bevordering of uit
breiding van bepaalde ondernemingen als
uitvloeisel van het streven naar verdere
industrialisatie, en c. ter bevordering van
volkenrechtelijke verplichtingen met be
trekking tot coördinatie van investeringen.
Het eerste geval beoogt het ernstige ge
vaar van verspilling van kapitaalgoederen,
welke onvermijdelijk het gevolg is van een
te grote uitbreiding van bedrijven, te
voorkomen. Het is echter vanzelfspre
kend. dat hierbij met grote voorzichtigheid
moet worden gehandeld. Uitbreiding toch
kan ook leiden tot groter afzet, nieuwe
benuttingen van een artikel, waardoor een
aanvankelijke overproductie tot blijvende
zeer nuttige en lonende resultaten leidt.
enz.
Hantering van de slultlugsbevoegdheid,
in verhand met het streven naar Industri
alisatie, zal geboden kunnen zijn om de
oprichting te stimuleren van een of meer
ondernemingen in bedrijfstakken, die in
Nederland nog niet zijn vertegenwoordigd
of slechts In beperkte mate aanwezig zijn
en dus een welkome uitbreiding van ons
Industriële apparaat kunnen zfjn.
Het kan alsdan nodig zijn dergelijke
ondernemingen In hun eerste periode van
ontwikkeling te beschermen.
Men denke in dit verband slechts aan
buitenlandse ondernemingen, die zich
daardoor in hun afzetgebied bedreigd zien
en hier te lande een „vechtbedrijf" zouden
willen vestigen, teneinde de ongewenste
en opkomende mededinger uit de weg te
ruimen.
Tenslotte behoort in verband met de
groeiende internationale samenwerking op
economisch gebied ook de bevoegdheid tot
sluiting te bestaan; dit in het kader van
een coördinatie van investeringen. Als
gevolg van internationaal overleg zullen
zich alsdan toch gevallen kunnen voor
doen, dat ons land een verplichting tot
een beperking van het industriële appa
raat in een bepaalde bedrijfsgroep dient te
aanvaarden.
Evenals in de wet van 1938 rtas voorge
schreven, dient de sluiting bij Algemene
Maatregel van Bestuur te geschieden. Het
is vanzelfsprekend dat de draagwijdte
van de sluiting niet steeds dezelfde be
hoeft te zijn.
Hoe de omvang van de bedrijfsuitoefe
ning bepaald zal worden, dient van geval
tot geval te worden bekeken en vastge
steld. Een vaste regel is hiervoor niet te
géven.
Het ligt voor de hand dat de omvang
van de productie of van de afzet in een
bepaald tijdvak als norm zal gelden. Ook
is denkbaar dat b.v. het grondstoffenver
bruik of het aantal in dienst zijnde arbei
ders als criterium wordt genomen.
De regeling dient overgelaten te wor
den aan de algemene maatregel Van
bestuur, omdat het van de aard van de
bedrijfstak zal afhangen, welk criterium
moet worden gehouden.
Beschouwing der mogelijkheden zal
doen beseffen, dat toepassing der wet met
bedachtzaamheid, beleid en souplesse zal
dienen te geschieden. De op grond daarvan
te treffen economische maatregelen zul
len, als alle economische regelingen, niet
tot het eigen eng gebied beperkt blijven,
doch op aanverwante terreinen secundaire
en tertiaire werkingen doen gevoelen
Bevordering van het algemene landsbe
lang zal daarbij telkenmale de leidende
richtsnoer dienen te zijn, ook bij het
nemen van beslissingen indien door be
langhebbenden tegen bevolen sluitingen
het weigeren' van een vergunning, enz.
(waartoe in de wet de mogelijkheid
wordt geopend een beroep is of wordt
ingesteld bij de Soc.-Econ. Raad. Wij twij
felen niet of bij de a.s. behandeling in de
Kamer zullen nog meerdere aspecten van
het vraagstuk als hiervoor behandeld in
beschouwing worden genomen.
's-Gravenhage C. A. J. VISSERS
met verschillende banken, met de bedoe
ling een exportflnancieringsmaatschappij
in het leven te roepen, die dergelijke
transacties zal gaan financieren. Dit over
leg heeft succes gehad.
De Herstelbank met de verschillende
banken gaan samen het kapitaal bjj elkaar
brengen.
Dit kapitaal zal echter voor de Export-
financieruigsmij. niet voldoende zijn en
daarom zal deze ook nog geld gaan lenen.
Dus boven haar eigen middelen gaat da
Exportfinaneierinigsmij. nog vreemde
middelen aantrekken en wel leningen
met een korte of een betrekkelijk korte
looptijd.
Hoe groo thet bedrag aan vreemde mid
delen dat moet worden aangetrokken zal
zijn, staat nog niet vast. Een en amder zal
natuurlijk verband houden met de finan-
cieringssehema's van de verschillende
seh eepsbou wonders.
Het is o.i. niet onmogelijk dat de insti
tutionele beleggers bij het verstrekken
ken van deze leningen t.z.t. een rol zullen
spelen.
Vermoedelijk zal deze constructie rp
korte termijn haar beslag krijgen. Het
zal dan mogelijk zijn, dat belangrijke bui
tenlandse orders, die anders niet verkre
gen zouden zijn, nu voor de Nederlandse
scheepsbouw worden aangetrokken.
De Export financierings mij zal niet al
leen buitenlandse schoepbouworders, doch
ook andere buitenlandse orders finan-
clëren, ln het algemeen orders betref
fende de meest waardevolle goederen,
zoals o.a. ook spoorwegmaterleel.
Voor het departement 's-Gravenhage
van de Ned. Mij voor Handel en Nijver
heid heeft drs J F- Posthuma, directeur
van de Herstelbank, medegedeeld, dat de
Herstelbank zich behalve met de oprich
ting van een exportfinancieringsmaat
schappij zal bezighouden met de finan
ciering van militaire opdrachten aan de
Nederlandse industrie.
Reeds geruime tijd Is de Herstelbank be
zig 'n lening op de kapitaalmarkt te plaat
sen. Het bedrag, waarover onderhandeld
wordt, beloopt ten hoogste 100 mlllloen,
waarvan de Bank maximaal 75 millioen
zal opnemen. De lening wordt geplaatst
tegen een rentevoet van 3'/j pet. Wegens
de lange opnemingsperiode 8 a 10
kwartalen moet de bank een vrü hoge
provisie betalen, nl. 1?£ Pet. Deze lening
wordt geplaatst zonder garantie van de
regering.
Een ander initiatief, dat de Herstelbank
heeft willen nemen betreft het gebruik
van de tegenwaarde-gelden van de Mars
hall-hulp voor de verstrekking van
ris; co-dragend kapitaal.
Dit initiatief is doodgelopen, omdat de
Amerikanen willen, dat deze gelden voor
militaire doeleinden worden besteed.
Sprekende over de economische moei
lijkheden, waarin Nederland op het ogen
blik verkeert, zeide drs Posthuma, dat het
huidige grote tekort op onze betalings
balans voornamelijk toe te schrijven is
aan het feit. dat er ln de laatste jaren
teveel is geïnvesteerd. In 1950 gingen de
investeringen zelfs met een bedrag van
ongeveer een milliard gulden de grens
van het toelaatbare te boven.
Drs. Posthuma bracht tenslotte de
credietverstrekking aan kleine en middel
grote ondernemingen ter sprake. Hij is
geen voorstander van de ontwikkeling
van vele kleine bedrijven, daar dit naar
zijn oordeel kapitaalverspillen met zich
brengt. Niettemin wil de Herstelbank
ook dergelijke bedrijven steunen, daar
deze toch altijd nog moeilijkheden bieden
en er toch rekening moet worden gehou
den met de individuatie I-ehe instelling
van ons volk. Voor de financiering van
kleine en middelgrote bedrijven heeft de
Herstelbank een bedrag van een millioen
gulden uitgetrokken. De credieten zullen
worden verstrekt tegen een rentevoet, die
varieert naar gelang van de bedrijfs
resultaten.
In gewoonlijk welingelichte kringen te
Londen gelooft men, dat Engeland zijn
goedkeuring zal hechten aan de voor
waarden, waaronder de regering van de
Bondsrepubliek bereid is de vooroorlogse
schulden van Duitsland te erkennen.
De Bondsregering zou o.m. de voor-
waardie hebben gesteld, dat zij als gelijk
gerechtigde zal kunnen deelnemen aan
een eventuele internationale conferentie
over de Duitse schulden, en dat de kwes
tie van Duitelaods buitenlandse activa
onmiddellijk in behandeling zal warden,
genomen.
Wanneer de voorwaarden van de West-
duitse regering zowel door Engeland als
door Frankrijk en Amerika zijn goedge
keurd ,is de weg vrij voor de lang-ver-
wachte herziening van het bezettings
statuut. Men heeft deze herziening lange
tijd moeten uitstellen, omdat de Bonds
regering weigerde de veram'.woordelij n-
heid voor alie schulden van het Derde
Rijk te aanvaarden. Men meent overigens
te weten, dat een aanzienlijk deel van
deze schulden niet de regering van West-
Duitsland in rekening zal worden ge
bracht. daar zij niet verantwoordelijk is
voor de Oostzone.
Crediteuren van het wegens betalings
moeilijkheden gesloten Hilversums ef
fectenkantoor Hasselaar, hebben gisteren
een vergadering gehouden waarop het
grootste deel der belanghebbenden aan
wezig was. Een der crediteuren deelt ons
mede, dat aan de hand van de voorlopig
opgemaakte cijfers het tekort vermoede
lijk f 125.000 zou bedragen. Indien credi
teuren accoord gaan met een minnelijke
schikking zal ongeveer 35 procent van
iedere vordering kunnen worden uitge
keerd.
De aanwezigen hebben, alvorens hier
toe te beslissen uit hun midden een com
missie van vertrouwensmannen benoemd,
die op korte termijn, na een in te stellen
onderzoek, aan hen advies uit zal bren
gen omtrent het al dan niet accepteren
van het voorgestelde accoord.
Iemand ziet, dat uiteen vóórhetn rijdenden
auto links een arm wordt uitgestoken. Wat
kan dit beteekenen l
jetï jes5|U|| fi«| «p 'jpinpuet
snp|epucuJ3|itp ■suaa |3m >;oü jjnaqaï js^j)
JT?P 8(DI" p8»"8 jPjom jg -g
•auaSaj 3ou jsi| jo ')|30a us^i 'z
'atcSis u,z uea tpse ep jdoin putui»|
pjcoMjuv
In Helmond en omgeving zijn gisteren
vier mensenlevens aan het verkeer ten
offer gevallen.
Te Liessel liep een achtjarige jongen,
van achter een boerenwagen tegen een
juist passerende vrachtauto op. Het
ventje werd op slag gedood. Op een
straatkruising te Helmond raakte gister
middag een moeder en haar tweejarig
zoontje onder een vrachtwagen van
Van Gend en Loos. Het kind werd ge
dood en de moeder moest met ernstige
verwondingen naar het ziekenhuis wor
den overgebracht.
Op de weg tussen Aarle-Rixtel en
Lieshout kwam de 56-jarige voerman
Van O., van de bierbrouwerij ..Bavaria"
te vallen doordat een opstapbeugel af
brak. De man kreeg de wielen van de
zware wagen over zijn lichaam. Het
slachtoffer dat gisteren juist jarig was
direct dood.
De 59-jarige gehuwde gtationsbeambte
der N. S. te Heeze M. v. d. L., die per
bromfiets van zijn nachtdienst huis
waarts keerde, werd gisterochtend op
het kruispunt van de snel verkeersweg
Maarheeze—Weert, BudelMaarheeze
(dorp) .bij het oversteken van deze
snelverlceersweg in zijn woonplaats
Maarheeze gegrepen door een vracht
auto. De man werd eveneens vrijwel op
slag gedood.
De geallieerde Hoge Commissie in
Duitsland heeft besloten tot de ontbinding
van vier verkooporganisaties voor steen
kolen in W.-Duitsland. Dit besluit is ge
nomen in het kader van het programma
tot het uit de weg ruimen van gevaar
lijke concentraties van economische
macht.
De vier betrokken organisaties ziin: de
Kohlenhandelsgesellschaft Gtückauf. Abt
Beck Co., Deutsche Kohlenhandelsge
sellschaft Lüders, Meentzen Co.,
Kohlenkontor Weyhenmeyer Co. en
Kohlenwertstoff A.G. De eeTste drie on
dernemingen zijn steen kolen verkoop or
ganisaties ln de Amerikaanse zóne de
laatste is een organisatie voor de ver
koop van nevenproducten.
Reeds eerder en wel in September J.l.
werden zes organisaties geliquideerd, t.w.
Ver. Stahlwerke, Krupp, Mannesmann,
Kloeckner. Hesdh en Gutehoffnungshütte,
alle staalfabrieken.
Voor ontbinding komen voorts nog
drie concerns in aanmerking, n.l. Otto
Wolff, Reichswerke WatenstedtSalzglt-
ter en het Flick complex.
Zoals gemeld is, heeft de Nederlandse
Redersvereniging voor de haringvisserij
onlangs met de Sovjet-handelsautoriteiten
een contract, gesloten voor de levering
van 40.000 kantjes gezouten haring aan
Sovjet-Rusland.
Naar ons thans wordt medegedeeld, be
staat er een nauw verband tussen deze
exnorttransactle en de aankoop van een
belangrijke partij kali. Deze haringleve
rantie is n.l. mogelijk geworden, zo ver
nemen wij van de directie der N.V. Ne-
derland-Oostzee Handel Mij „Nedo" te
Amsterdam, door de gelijktijdig aange
gane kali-transactie, die de aankoop be
treft (door voornoemde ..Nedo") van een
hoeveelheid kali van 23.000 a 29.000 ton ln
de Sovjet-Unie. Een grote partij van de
aangekochte kali is inmiddels reeds hier
te lande gearriveerd.
De directe schade veroorzaakt door
branden in de maanden December 1950 en
Januari 1951 wordt respectievelijk op
1.864.695 en 1.271.200 geraamd.
Ten gevolge van brand verloor in De
cember 1 persoon het leven en werden 33
personen gewond, waarvan 12 leden van
het brandweerpersoneel. In Januari was
het aantal slachtoffers dat door brand
werd gedood of gewond veel groter. Acht
personen verloren het leven en 40, waar
van 10 leden va>n het brandweerpersoneel,
werden door brand gewond. In totaal wer
den gedurende deze twee maanden 14
boerderijen, geheel of gedeeltelijk door
brand vernield en leden handel en in
dustrie met een totaal van 19 branden een
schade van 1.369.500.
Het nieuwsagentschap Reuter heeft naar
aanleiding van een raadszitting van de
O.E.E.S. op 8 Februari in Parijs het be
richt verspreid, dat Zwitserland zich te
gen een uitbreiding van de handelslibera
lisatie zou verzetten. De Zwitserse legatie
te 'sGravenhage geeft hierop het vol
gende commentaar
In de zitting van de raad van plaats
vervangers van de O.E.E.S. is geen verdei
gaande liberalisatie besproken, maar wel
de kwestie, of het Drincipe van nön-dis-
criminatie dat reeds voor het geliberali
seerde gedeelte van de goedereninvoer
van toepassing is, ook op de nog gecon-
tingenteerde sector zal worden uitgebreid
De Zwitserse delegatie was van mening
dat het principe van non-discriminatie
met dat van contingenterlng duidelijk in
tegenspraak was. Contingenten worden op
grond van bilaterale onderhandelingen
vastgesteld, waarbij ieder land, de moge
lijkheid heeft, volgens het principe ,.do ut
des" concessies van zijn handelspartners
te verkrijgen. De verplichte non-discrimi
natie ln de gecontingenteerde sector van
de goedereninvoer zou tot vermindering
van het wederzijdse handelsverkeer lei
den.
Verder worden als gevolg van de oorlog
in Korea en de algemene herbewapening
in 't bijzonder de kleine en de over wei
nig grondstoffen beschikkende landen ge
noodzaakt, hun handelspolitieke wapens
gereed te houden, om deze in het belang
van de voorziening met essentiele goede
ren te gebruiken.
In dit verband wordt nog eens in her
innering gebracht, dat Zwitserland 85 7o
van de particuliere invoer heeft gelibera
liseerd, terwijl de invoersector, die onder
overheidscontrole staat, zeer klein is. Wat
liberalisatie van de handel betreft staat
Zwitserland derhalve aan de spits van alle
O.E.E.S.-landen. Bovendien bestaat er in
Zwitserland geen deviezencontróle en
heeft het de laagste douanetarieven. Men
mag dus Zwitserland in geen geval een
vijandige houding tegenover het liberali
satie-streven van de O.E.E.S. verwijten".
