VLIEGTUIGEN DA VEREN OVER
WEST-EUROPA
Internationale conferentie over
mijnindustrie
Wetsontwerp kan geen oplossing
irengen
Zonder Moerdijkkanaal geen
Benelux
Om de democratie in Finsterwolde
Een wethouder dreigde met
„Neurenberg"
ESCADRILLES DIE „BOOMPJE
VERWISSELEN"
Mr J. Cramer
Belangrijke Chemische Industrie zou
kunnen worden opgebouwd
Tweede dag van „Ombrelle" minder aanvallen
De oefening van
Donderdag
Welvaartsplan N.V.y.
misdrijf in bezettings
tijd?
Om de vrede te redden
Productieverhoging en 40-urige arbeidsweek
Toezicht credietwezen
Vadertje Staat heeft het voor het zeggen
Antwerpse volks vertegenwoordiger
wil klare wijn
Peron sauveert Richter
Communisten streng afgestraft in de
Tweede Kamer
VRIJDAG 25 MEI 1951
PAGINA S
Engelsen in Nederland
van het reve wil staats
secretaris LATEN
VERVOLGEN
Engelse minister zeer tevreden
over Ned. luchtmacht
Commissaris der Koningin
in Drenthe
PROF. DR E. GORTER
V)
Nederland voorbeeld
Minimumleeftijden en
arbeidstijd
GEEN DIESEL-ELECTRISCHE
TRACTIE OP „MILLIOENEN-
LIJN"
LANDBOUW EN
INDUSTRIALISATIE
De „twaalf" bezoeken
Schoonebeek
SNIJBLOEMENEXPORT
NAAR BELGIE
VEREENIGD FONDSENBEZIT
NATIONALE PRODUCTIE
DER VER. STATEN
„DRIE SCHAKELS" BELOOFT
EEN SUCCES
INDIASE AMBASSADEUR
GAAT WEG
U moest u zélf
eens kunnen zien rijden
Anhydtiet in Nederland
INVESTERINGEN VAN
f 100 MILLIOEN NODIG
Verschillende producten
Het is ernst met de luchtverdediging van West-Europa. Na de oefening
„Cupola", die verleden jaar honderden vliegtuigen in de lucht bracht,
moet de „Ombrelle" thans de deskundigen verder inzicht geven in de stand
van zaken ten aanzien van de luchtdefensie en niet minder in hetgeen
daaraan nog valt te verbeteren. Want verdediging, daarop zijn heel deze
manoeuvres, waaraan zeven landen deelnemen, gericht. Elke gedachte aan
aanval is er vreemd aan.
Een nieuw element vormt ditmaal het optreden van de tactische lucht
macht naast de eigenlijke luchtverdediging en de strategische bommen
werpers. Dit maakt het noodzakelijk, dat ook grondstrijdkrachten aan de
oefening deelnemen. Zulks gebeurt echter in hoofdzaak slechts symbolisch,
omdat „Ombrelle" een oefening is voor de luchtmacht en niet een gecombi
neerde lucht- en landoefening.
Donderdag, de tweede dag, dat de „Pa
rasol" uitstond over West-Europa, zijn
vliegende reuzenforten, begeleid door
„Wellingtons" en Mosquito's" in alle
vroegte opgestegen voor het aanvallen
van doelen in de gebieden van Parijs,
Brussel en Straatsburg. Jagers, bestuurd
door Amerikaanse, Britse, Franse, Belgi
sche, Nederlandse en Deense vliegers, vie
len de reuzenforten aan hetzij vóór het
bereiken van de doelgebieden, hetzij hier
boven.
De oefening van Donderdag had ten
doel de soepelheid der luchtverdedigings
organisaties en de reactiesnelheid van de
verdedigende escadrilles jagers te beproe
ven. Daarom wisselden escadrilles „Vam
pires" en „Meteors" van bases in Neder
land. België en Frankrijk.
Om de oefening zoveel mogelijk op de
de werkelijkheid te doen gelijken, voerden
Amerikaanse „Thunderjet"- en Britse
.,Vampire"-jagers op geringe hoogte aan
vallen uit, teneinde de aandacht der lucht-
verdeginig op ben te richten. Maar de
verdedigers komen er steeds beter in en
zij hebben gisteren meer „vijandelijke"
bommenwerpers onderschept en aangeval
len dan Woensdag.
„De vijand heeft niet op dezelfde schaal
aangevallen al Woensdag" heet het offi
ciële communiqué. „Hij spaart zijn krach
ten voor de volgende fase der oefening".
Deze derde fase begint vanavond om
uur en duurt tot na middernacht. In de
nacht van Vrijdag op Zaterdag loopt de
oefening af.
De Earl of Bandon, „air commodore
*an de R.A.F., commandant van de twe°cle
groep van „The Northern Tactical Air-
f°rce" is een goedlachse man. Hu verten
snel en heeft er kennelijk zelf veel ple
ger in. Hij heeft misschien ook wel reden
om in zijn schik te zijn, want de honder
den Engelse luchtmachtmensen, die thans
in Nederland zijn en onder zijn comman
do slaan, doen het lang niet slecht naar
zijn idee. Zes-en-negentig uur geleden
rijn zij aangekomen en dat zou men niet
zeggen als men in hun volledig ingerichte
kamp komt. Hier klopt het hart van deze
Engelse eenheid en is het een tentenkamp,
ingericht met eigen hospitaal, tandarts
kliniek, mobiele cantine en mobiel radar
station.
Vier dagen geleden zaten allen nog in
Duitsland en met honderden voertuigen
en in een tempo van driehonderd mijl in
vijftien uur is de weg naar Nederland af
gelegd.
Thans heeft deze Engelse groep de zorg
voor een luchtsector, die voor een deel
in Nederland en voor een deel in Duits
land valt. Bordjes met het R.A.F.-em-
bleem en Engelse opschriften wekken een
illusie van een Brits vliegveld.
De verbindingen, dat is volgens de „air
commodore" Bandon het grote probleem.
Hij is vol lof over de Nederlandse mede
werking en het zaakje marcheert dan ook
wel. Maar als zo'n paar dagen het burger
telefoonnet met een extra militaire capa
citeit wordt belast, is het niet onbegrij
pelijk, dat het niet altijd even vlug gaat
als men wenst. De moderne oorlog eist
snelheid en improvisatietalent en vooral
ook ervaring en daarom zegt de „air com
modore": „Wq moeten meer van deze
oefeningen hebben en vooral in groter
hi de te Utrecht gehouden alg. verga
dering van de Ned. Ver spoor. en
tramwegpersoneel is meeg;edeelhet
NVV in de loop van dit laar. efn
yaartsplan zal PUblicV'en ^Zlwrmtriol'-
hmen worden uitgestippeld WOC. 'nn~e
sens het NVV, bij de oplossing
economische moeilijkheden rekening
■moeten worden gehouden.
Besloten werd de naam dezer organisa
tie te wijzigen in Ned. Ver. van vervoer,
personeel (organisatie van personeel,
werkzaam in spoorweg- tramweg- en pu
bliek wegvervoersbedrijven).
Tot opvolger van dc met pensioen gaan
de voorzitter G. Joustra is bij enkele can~
didaatstelling de heer H. J. Kanne, tot
dusverre secretaris van de vereniging, ge-
hozen.
De schrijver G. K. („Simon") van het
Reve heeft de officier van justitie te
Amsterdam te kennen gegeven, dat hij
zich door uitlatingen van de staats-secre-
taris van O. K. en W., mr Cals, aange
tast voelt in zijn eer en goede naam. Hij
verzoekt de officier van justitie tot ver
volging van de staatssecretaris over te
gaan.
Bedoelde uitlatingen werden gedaan in
een rede, waarin mr Cals enige woorden
wijdde aan de beslissing, die hij onlangs
heeft genomen, toen hij bij de toeken
ning van een reisbeurs voor de winnaar
van de novelleprijsvraag voor jonge let
terkundigen het advies van de jury niet
«eheel opvolgde
De tekst van de pa/sage, waarvan de
heer het Reve aanneemt, dat deze
°P hem daat luidt: „De overheid, die
het algemeen 'belang tot richtsnoer dient
te nem!^ heeft te waken tegen uitwas-
se'" d?e kennelijk het algemeen welzijn,
ook op geestelijk terrein, bedreigen en in
ft rijd komen met de normen van open-
bfre orde en goede tlligt «tax
hiel op de weg van de overheid zodanige
Ultmgen te bekronen of op
°ok aan te moedigen".
Bij graafwerkzaamheden in Amsterdam-
Noord hebben arbeiders op 60 c.M. diepi
in de grond beenderen aangetroffen van
een lijk, dat daar enige jaren geleden
moet zijn begraven. De politie heeft de
resten iq beslag genomen en voor onder
zoek naar het Wilhelmina-gasthuis over
gebracht. Het is mogelijk, dat het lijk
in de bezettingsjaren in de grond is ver
borgen. aldus de politie. De politie acht
misdaad niet uitgesloten In verband met
een groot gat in het schedeldak.
verband, want, zoals bekend, is deze oefe
ning lp hoofdzaak een verdedigingsoefe
ning. Bij de oefening „Cirrus" in het na
jaar echter zal men al de problemen van
de luchtoorlog voorgeschoteld krijgen
De Engelsen met hun vijf squadrons
Vampires zijn verdeeld over de vliegvel
den Soesterberg, Volkel en Welschap.
In het radarstation wordt ongetwijfeld
het hardste gewerkt in deze sector. Der
tig a veertig man zijn daar voortdurend
in de weer met punaises, koptelefoons,
klosjes, draadjes. Gekleurde lampjes flit
sen aan en uit. In een hokje boven het
geheel troont de commandopost, die de
tafels overziet en aan de hand daarvan de
orders aan de „squadronsdoorgeeft. Het
is het normale beeld van een luchtoorlog
dis in de eerste plaats uitgevochten wordt
op de tafels in de „operationsroom".
Omstreeks half één gistermiddag arri
veerden vier Belgische Dakota's op het
vliegveld Volkel met de opdracht zich te
melden bij groppcaptain Chaplin, de com
mandant van de Engelse eenheden. Om
half vier vertrokken ze weer, tot het dak
toe volgeladen met mannen en materiaal.
Eén Engels squadron moest plotseling
overgebracht worden naar Luxeuil in
Frankrijk en een uurtje later loeiden de
Vampires de lucht in op weg naar Frank
rijk.
Tot het wezen van een effectief lucht
verdedigingssysteem behoort nl. ook de
mogelijkheid van het hergroeperen van
strijdkrachten op korte termijn. De moge
lijkheid dus om complete eenheden met
het bijbehorende grondpersoneel en het
grondmateriaal van de ene naar de andere
basis te verplaatsen zonder verlies aan
doelmatigheid. Snelle hergroepering van
luchtstrijdkrachten volgens dit systeem,
veronderstelt niet alleen een gezamenlijke
operationele procedure tussen de geal
lieerden, maar ook een mate van stan
daardisatie van materieel, dat het moge
lijk maakt aan vliegtuigen van één land
zich met een minimum aan vertraging van
nieuwe munitie en brandstof te voorzien
op een basis van het andere land. Neder
landers en Belgen speelden hetzelfde spel
letje van verhuizen tussen Gilze-Rijen en
de Belgische basis. Binnen enige uren zat
een volledig Belgisch squadron op Gilze-
Rijen en waren de Nederlanders honderd
kilometer naar het Zuiden verplaatst.
Gisteravond was het nachtvliegen op
Volkel. De basis is normaal niet ingericht
voor nachtlandingen, maar de Engelsen
hadden een complete nachtlandingsinstal-
latie medegenomen en zo schenen de lan-
dingslichten over het wijde Volkelse veld.
Om 9 uur meldden de radarstations de na
dering van een sterke vijandelijke lucht-
strijdmacht, vermoedelijk Amerikaanse
B 50's. werd gezegd. Het bleken echter
Britse Lincolns te zijn. Eén voor één ver
schenen zij, niet in de gebruikelijke for
matie, maar achter elkaar om beurtelings
het vuur tot zich te trekken, maar waren
daardoor toch ook de dankbare prooi voor
de jagers.
In de vallende schemering denderden
de Vampires over het veld en gingen even
later de aanvallers achterna. Zij hadden
er op gerekend, want van zeven uur af
stonden zij voor de helft op „readyness"
en voor de helft of „standby". Phases in
de mate van startklaarheid. Zij waren
zorgvuldig „gebriefed", hadden een uit
voerig weerbericht gekregen en wisten,
dat ei' een onweersbuitje dreigde, dat er
aanvankelijk wolkenvorming op driedui
zend voet en later op 1200 voet zou zijn
en dat zij boven 10.000 voet gevaar voor
ijsafzetting liepen. De extratanks gingen
onder de vleugels en de vliegers werd op
het hart gedrukt uitvoeriger inlichtingen
mede te brengen dan des. morgens.
(Van onze verslaggever.)
het Viegreld Soesterberg in de offi-
cers-mes, van (,e R A G welke weidse
"aAm, a.an een langwerpige zeildoeken-
„L gekend, hebben wij gislermid-
i i iJ!l hou<1 gehad met de Engelse
luchtvaart, mr Arthur .T.
Henderson, a(e jn verj,an^ met dc
.,OmbreHe"-ocfcning twee dagen in ons
land heeft vertoefd
Na in Wiesbaden en België te zyn ge
weest, heeft hij hier Volkel en Valken
burg, Gilze-Rijen en Welschap bezocht.
In Eindhoven werd de luch gebruikt,
vanwaar hij dan gistermiddag omstreeks
kwart over vijf op Soesterberg arriveerde.
Daar ontmoette hem de Engelse onder
minister voor de luchtvaart mr A. Craw
ley, die in 33 minuten met een Meteor 7
van Northfolt naar Soesterberg was ko
men vliegen. v
Uit zwakheden valt te leren
Zijn indruk over de resultaten van de
oefening weergevend, zei de minister, dat
er nog wel een en ander te verbeteren
valt. Met name in de verbindingen zijn
zwakheden naar voren gekomen, waar
uit echter te leren valt. De moeilijkheid
was, dat van drie of vier vliegvelden ge
opereerd is. Voora* de telefoonverbinding
is niet altijd even vlug geweest. De Ne
derlandse gastvrijheid noemde de minis
ter op elk niveau even hartelijk-
Deze oefening, zo vervolgde de heer
Henderson, duidde er niet op, dat de in
ternationale toestand verergerd is, maar
diende als bijdrage tot de integratie van
de Westeuropese luchtverdediging, welke
kant wij zeker opmoeten. Engeland traint
zich ook niet militair om oorlog te begin
nen tegen een ander land, maar om zijn
deel bij te dragen in de versteviging van
de Westerse democratie en Westerse
levensstijl. De lucht is de eerste verde
digingslinie en de luchtmacht moet te
allen tijde de hoogste prioriteit hebben.
Om de vrede te redden moet onze positie
versterkt worden en daarbij is de lucht
macht zeer belangrijk, wat ook in de
vorige oorlog gebleken is. Deze oefening
is er om zoveel mogelijk ervaring op te
doen, opdat de ophouw der versterking
van West-Europa in de juiste banen ge
schiedt.
Ons tanksysteem sneller dan
in andere landen
Minister Henderson stelde het op prijs,
dat wij zouden publiceren, dat hij over
de Nederlandse luchtmacht zeer tevreden
was. Hij noemde haar zeer efficiënt en
vooral het tanksysteem van vliegtuigen
in Nederland, dat aanmerkelijk sneller is
dan in andere landen, had hem zeer ge
troffen. „Het is het beste, dat ik ooit bjj
de luchtmacht heb gezien en wij zullen
de aankoop ervan in Engeland zeker zeer
bijzonder bestuderen".
Tijdens zijn bezoek aan ons land heeft
Z. Exc. op openhartige wijze met de Ne
derlandse luchtvaartautoriteiten over de
Engelse luchtvaart gesproken. Van Ne
derlandse zijde, bestond veel belangstel
ling voor het civiele waarnemers-corps,
dat in Engeland werd opgebouwd en ge
heel uit vrijwilligers bestaat.
Generaal-majoor Baretta, plaatsvervan
gend chef van de luchtmachtstaf, zag de
mogelijkheid, dat een dergelijk corps
zeker ook in ons land opgebouwd werd,
omdat practisch iedereen het onderschei
den van vliegtuigen van de grond af zou
kunnen leren. Jongens- van 16 jaar, die in
het algemeen veel animo voor vliegtuigen
hebben en ze al gauw uit elkaar weten
te houden, zouden zelfs voor waarnemers
geschikt kunnen zijn. Wellicht is er veel
liefhebberij voor
Ongeveer zes uur gisteravond is mr
Henderson, in gezelschap van de heer
Crawley in zijn „Valetta" weer naar En
geland vertrokken.
Bij K.B. is aan mr dr R. H. baron de
Vos van Steenwijk met ingang van 15
Juli 1951 op de meest eervolle wijze ont
slag verleend als Commissaris der Konin
gin in de provincie Drenthe met dank
betuiging voor de vele en gewichtige
diensten, door hem aan den lande be
wezen.
Tot Commissaris der Koningin in
Drenthe is ingaande 15 Juli benoemd mr
J. Cramer, uit Assen, sinds 20 Nov. 1945
lid der Eerste Kamer voor de P.v.d.A.
Mr J. Cramer is 25 Februari 1899 ge
boren te Heukelum. Hij heeft rechten ge
studeerd aan de rijksuniversiteit in
Utrecht, is directeur van de stichting
Opbouw Drenthe, lid van het college van
curatoren der Rijksuniversiteit te Gro
ningen en voorzitter van de voogdijraad
te Assen. Mr Cramer is ridder in de
orde van de Ned. Leeuw.
Op 1 September a.s. treedt prof. dr E.
Gorter, hoogleraar ir. de kindergenees
kunde aan de Leidse universiteit, af. Bij
die gelegenheid zal hem door zijn oud
assistenten en assistenten, van wie een
zeer groot aantal zowel hier te lande als
in het buitenland als kinderarts is geves
tigd, een huldeblijk worden aangeboden.
Dit zal bestaan uit een door Kees Verwen
te Haarlem geschilderd portret en uit een
„Prof. Gorter-nummer" van het Maand
schrift voor Kindergeneeskunde, waar
aan prof. Gorter sedert de oprichting er
van in 1931 hoofdredacteur-secretaris is.
Twee weken lang is deze maand in
Genève de Industriële Commissie voor
de Steenkolenmijnbouw van het Interna
tionale Arbeidsbureau bijeen geweest. Zij
voerde besprekingen, waarbij onder meer
de productiviteit der steenkolenmijnen,
de minimumleeftijd van jonge ondergron-
ders en de arbeidstijd in de mijnen ter
sprake kwamen. Aan de conferentie na
men tien kolenproducerende landen deel,
namelijk Nederland, België, Frankrijk,
Engeland, Turkije, Zuid-Afrika, de Ver
enigde Staten, Canada, India en Australië.
De commissie legde de resultaten van
haar besprekingen vast in een aantal re
soluties, waarvan de belangrijkste betrek
king heeft op de productiviteit der steen
kolenmijnen. Daarin wordt o.a. gezegd,
dat aan de werknemers een rechtvaardig
aandeel in de voordelen ener vermeer
derde productie behoort te worden toe
gekend en dat het invoeren van memo
den en technische installaties tot vermeer
dering der productie van geëigende maat
regelen ter vergroting van de veiligheid
der arbeiders en tot het verbeteren van
de hygiënische verhoudingen in de mijnen
vergezeld dient te gaan. Nader gaat de
resolutie dan in op de gevaren, welke zich
in het bijzonder door stofontwikkeling
voor kunnen doen. In verband hiermee
dringt zij er op aan, dat waar nodig stof-
bedwingende methoden zullen worden in
gevoerd, dat maatregelen zullen worden
genomen voor een systematisch klinisch
en röntgenologisch onderzoek der mijn
werkers en dat iedere gewenste aandacht
Tijdens een lunchvergadering "van het
departement Rotterdam van de Mij voor
Nijverheid en Handel heeft gisteren de
heer A. A. van Sandick gesproken over
het ingediende wetsontwerp Toezicht
Credietwezen.
De heer Sandick begon met er op te
wijzen, dat het voornaamste doel van het
wetsontwerp is. ket beleid op monetair
gebied te coördineren in verband met de
algemene economische omstandigheden
en het tegengaan van de inflationistische
ontwikkeling door restricties op de cre-
dietverlening. Met deze doelstelling kan
men zich over het algemeen verenigen.
Het gaat echter om de wijze waarop en
volgens het wetsontwerp zal dit geschie
den door het steller, van maxima voor de
credietverlening aan het bedrijfsleven in
verhouding tot de creditgelden, die aan
de banken zijn toevertrouwd en minima
voor de hoeveelheid liquide middelen, die
de banken moeten aanhouden.
Daarbij wordt een onderscheid gemaakt
tussen de verschillende soorten liquiditei
ten. Hier begint het fronsen van de wenk
brauwen. zo zeide de heer Van Sandick.
want tegelijkertijd blijft de credietgeving
In een onderhoud, toegestaan aan het
Antwerpse blad „Le Matin", heeft de
heer Joris, volksvertegenwoordiger voor
Antwerpen en ondervoorzitter van de
Belgische Kamer van Volksvertegen
woordigers, meegedeeld dat op 22 Mei in
Breda een vergadering is gehouden ter
voorbereiding van een ministeriële con
ferentie over de waterwegen- en haven
problemen in de Benelux.
De heer Joris noemde het verslag van
de gemengde Belgisch-Nederlandse com
missie voor de waterwegen- en haven
problemen teleurstellend en vroeg zich af
hoe de regering hierop zal reageren.
Men zal ons nieuwe offers vragen, zo
ging hij verder, want de Nederlandse han
delsbalans heeft nog steeds een tekort
en de bedreiging van volledige opneming
van het Nederlandse quotum in de inter
nationale betalingsunie is in zoverre wer
kelijkheid geworden, dat Nederland zich
genoopt ziet deels tot vereffeningen in
goud over te gaan,
Dc verruiming van het Duits-Neder
landse handelsverkeer zal in hoge mate
de ernstige economische toestand, waarin
Nederland verkeert, moeten verhelpen.
Ongetwijfeld zal Óen Haag ons nieuwe
overeenkomsten met betrekking tot het
Duitse scheepvaartverkeer voorstellen,
welke in feite nieuwe offers van de Ant
werpse haven ten gunste van Rotterdam
en met betrekking tot de Nederlandse
markt, insgelijks van de Belgische ex
porteurs offers ten gunste van hun Duitse
collega's zullen vergen.
Het verslag van de bijzondere commis
sie zal samen met de onderhandelingen
over de Duitse handel, het einde van
Benelux betekenen zo meende de heer
Joris.
Het ogenblik is aangebroken om klare
wjjn te schenken, zo vervolgde hij. Het is
hoog tjjd de Nederlandse regering dui
delijk te maken, dat België zou weigeren
voortaan nog over Benelux besprekingen
te voeren, indien het Moerdijkprobleem
vooraf geen bevredigende oplossing heeft
gekregen en dat met betrekking tot het
handelsverkeer met Duitsland door ons
land geen enkele financiële of andere
toegeving zal worden gedaan zolang de
Nederlanders blijven blijk geven van on
begrip ten opzichte van de Moerdijk-
kwestie.
Indien de Belgische regering zou aar
zelen een krachtdadige houding aan te
nemen zou volgens de heer Joris blijken,
dat de algemene opinie in België is, dat
men zich niet langer met vage beloften
in het ootje mag laten nemen en dat de
tijd is aangebroken om er een einde aan
te maken, desnoods, op een brutale ma
nier.
aan de overheid in de vorm van het aan
houden van schatkistpapier gehandhaafd.
Waar het de Ned. Bank is, die met fiat
van de minister van Financiën de per
centages moest vaststellen, heeft de mi
nister van Financiën het dus in feite voor
het zeggen. Hu kan het crediet aan het
bedrUfsleven drukken en dat aan de staat
opvoeren. Maar de minister is partU in
deze.
Het wordt nu de staat gemakkelijk ge
maakt op korte termijn te lenen, terwijl
het voor het bedrijfsleven moeilijker
wordt gemaakt. Dit acht de heer Van
Sandick improductief, Hij wees er op, dat
alle werkgevende groepen, ook de con
fessionele, in de Sociaal Economische
Raad het wetsontwerp hebben afgewe
zen en hun bezwaren hebben kenbaar
gemaakt in een minderheidsrapport, dat
zeker t. z. t» aan de Tweede Kamer ter
kennis zal moeten worden gebracht.
Is het nu zo, dat verhoging van de cre-
dietverlening aan het bedrUfsleven in
flatoire tendenzen zal oproepen? De heer
Van Sandick is van mening, dat dit niet
het geval zal zUn want de financiering
van roulerende goederen, die buiten on
ze wil in prijs zijn gestegen, kan nooit
inflatie verwekken.
Spreker wees er in ander verband ook
nog op, dat het bedrijfsleven wel veel
koopt, maar dat het ntet zo maar lukraak
en onverantwoordelijk koopt. Bovendien
zal er toch gekocht moeten worden, wil
het doel, dat nog eens in de jongste de-
viezènnota wordt onderstreept, de ver
hoging van de productie, verwezenlijkt
wordt.
De heer Van Sandick erkent, dat de
financiële positie van de staat moeilijk
is en gezien de tendens bij het bankwezen
om schatkistpapier niet te verlengen ten
gunste van andere c'.edieten, nog moei
lijke zou kunnen worden. Van de andere
kant ziet hij weinig mogelijkheden te ko
men tot consolidatie van vlottende schuld.
Maar een oplossing, zoals in dit wets
ontwerp gegeven, achi hij niet juist. Naar
zijn mening was er voor dit punt wel
een oplossing te vinden geweest op an
dere wijze en wel door het treffen van
een noodvoorziening ad hoe, waartoe de
banken zeker bereid zouden zijn geweest-
De persdienst van de Argentijnse pre
sident, Peron, deelt officieel mede, dat
de atoomgeleerde Ronald Richter, die
volgens een krantenbericht uit Rio de
Janeiro een fantast zou zijn en zich
onder politiebewaking zou bevinden, van
daag ter gelegenheid van de nationale
dag van Argentinië, 24 uur nchtereen
werkte „bij wijze van eerbetoon aan
president Peron en zijn echtgenote".
Richter wordt in dit communiqué „di
recteur van de nationale laboratoria voor
atoomenergie" genoemd. Waarnemers te
Buenos Aires beschouwen dit als een of
ficieel antwoord op de berichten, dat
Argentijnse legerdcskundigen Richter een
„zwendelaar" noemden en dat zijn ont
dekkingen „niets anders dan kolossale
bluf" waren.
(Van onze parlementaire redacteur)
's-GRAVENHAGE, 24 Mei 1951.
Raul de Groot was niet aanwezig. -
Dat betekende, dat de communisten er met alles op hadden gezet om
van deze zaak een grote propaganda-rel tc maken. Alleen als er iets heel
bijzonders in dc Kamer aan de hand is, komt de partij-secretaris in hoogst
eigen persoon opdagen om een redevoering te houden en dat gebeurt
hoogstens twee of driemaal per jaar. Nu begon de heer Haken het geval-
Finsterwolde uiteen te zetten. Men liet hem rustig praten en de belang
stelling in d0 Kamer was als bij een slepende begroting, waar geen enkele
spanning meer inzit en waarbij de Kamerleden zich kennelijk zitten te
vervelen. De meesten waren dan ook maar vast naar hnis gegaan.
Er kwam eerst leven in de brouwerij, i hij met een hele serie van bewijzen, dat
3e, socialistische heer Scheps aan heter in de gemeente Finsterwolde sprake
woord kwam was van grove verwaarlozing van het
De
'n de aanvang uiteenzette,1 bestuur der gemeente-huishouding.
democratie zich moest ver-
communistische aanslagen
beS°nnen de communisten
^Tlperen' Maar ze kregen er van
zó 2ed"cht van langs, dat
Sr.t in ™,aar ,heel gauw afzagen,
j ui üiaf i"aie kon worden ge
duld, zeide de heer Scheps, kan in abnor
male tijden niet worden geduld. De de-
mocratie kan zich niet laten afslachten.
Het gaat hier om leven en dood en dan
moet men handelen gelijk een agres
sieve democratie betaamt. En toen kwam
heer Scheps wilde bewijzen, dat de rech
ten der burgers niet meer veilig waren
in Finsterwolde. Daartoe had hij zo on
geveer alle gemeenteraads-notulen van
de laatste jaren meegebracht en het
moet worden gezegd, dat er stof genoeg
inzat voor een afdoend bewijs van deze
stelling.
In eerste instantie had als eerste spre
ker de communistische afgevaardigde, de
heer Haken het woord gevoerd met de
bekende communistische paraphrase van
nergens ooit mooier geweest dan juist in
Finsterwolde. Maar toen kwam de heer
Scheps met enige citaten uit redevoerin
gen van een andere heer Haken; een
broer van het Kamerlid en wethouder
van Finsterwolde.
Die had eens gezegd, dat zij met hun
tegenstanders wel eens zouden afrekenen
en hen zouden berechten als in Neuren
berg.
Dat noemde de heer Scheps bedreiging
en chantage.
En toen was de boot aan. De heer Gort
zak interrumpeerde heftig- Maar met de
heer Scheps is het kwaad kersen eten.
Zelfs voor iemand als de heer Gortzak,
die toch allerminst voor het debat be
vreesd is.
Als U dreigt met Neurenberg zo
beet de heer Scheps hem toe dan is
dat chantage en als U dat niet begrijpt,
dan is U nog dieper gezonken dan ik ooit
had kunnen denken.
De hamer van de voorzitter moest aan
het communistische geschreeuw een einde
maken.
Maar de heer Scheps zette zijn bloem
lezing uit de notulen van de gemeente
raad van Finsterwolde voort. Een der
lagere ambtenaren, die niet naar het pij
pen van de heren communisten wilde
dansen en die men er niet uit had kun
nen werken, hadden de communisten
f 300.op zijn salaris weten te korten.
Dat was nu de zorg van de communisten
voor de kleine man.
Een ander citaat hield in, dat met per
sonen als de burgemeester zou worden
afgerekend, zodra de arbeidersklasse
evenals in China het recht in handen zou
nemen. De heer Scheps was er alleen
maar niet over te spreken, dat het zo
lang had geduurd, voordat de regering
met deze maatregelen was gekomen.
De sprekers der overige partijen had
den niet zoveel tijd nodig om hun mening
vrijheid en vredelievendheid en het was lover deze zaak te zeggen. De heer Rool-
vink (KVP) stelde vast, dat iedereen m
ons democratische land recht heeft op
bescherming bij de wet. Hij hield een
juridisch betoog, dat begon en eindigde
bij Buys, Maar de heer Stokvis, de juri
dische expert van de communisten, deed
het niet met Buys alleen, maar haalde er
ook nog Van der Pot en De Savornim
Lobman bij. terwijl de heer Roolvink be
toogde, dat de grondwet ons gelukkig de
mogelijkheid schonk tegen dit soort van
terreur op te treden, vond de heer Stok
vis natuurlijk, dat de kiezers juist van
hun grondwettelijke rechten werden be
roofd.
Zoals de heer Roolvink. zo spraken ook
de heren Krol (CH), Ritmeester (VVD)
en Algera (AR).
Het wetsontwerp zelf kwam eigenlijk
hier op neer. De raad van de gemeente
Finsterwolde wordt ontbonden. Aan bur
gemeester Van der Tuin worden alle be
voegdheden toegekend, die normaal bij
de gemeenteraad of bij het college van
B. en W. berusten. Tot uiterlijk 1 Dec.
1953 treedt de burgemeester op als ge
volmachtigd regerings-commissaris, die
alle verordeningen zal uitvaardigen, wel
ke in het belang der openbare orde, ze
delijkheid of gezondheid worden vereist,
zonder dat hij daarvoor goedkeuring van
de raad nodig heeft. De burgemeester
heeft zich alleen stipt te houden aan de
bevelen, die de minister van Binnen
landse Zaken en de commissaris der Ko
ningin hem geven. In plaats van bij de
raad is er beroep mogelijk op het college
van Ged. Staten.
Het liep allemaal met een sisser af.
Toen de communisten in het begin, nadat
hun partijlid Haken was uitgesproken,
met interrupties begonnen, die het karak
ter van obstructie dreigden aan te nemen,
hamerde de voorzitter deze zo stevig af,
dat zij van verdere interrupties maar af
zagen. Zij staken slechts verder de kop
pen bijeen, blijkbaar om hun gedragslijn
voor morgen als de behandeling zal wor
den voortgezet, uit te stippelen. Dan zal
eerst minister Van Maarseveen hun van
antwoord dienen. En dat antwoord zal
wel kort en krachtig zijn.
F. S.
zal worden besteed aan het onderzoek be
treffende evt. medische maatregelen; een
onderzoek, waarvoor fondsen beschikbaar
behoren te worden gesteld. Nader zal het
voorkomen van stofziekten worden be
sproken tijdens een aparte conferentie,
welke dienaangaande zo spoedig mogelijk
door het Int. Arbeidsbureau zal worden
belegd.
Met betrekking tot het vergroten van de
productie, zo wordt verder in de betrok
ken resolutie gezegd, zou het vooral wen
selijk en belangrijk zijn, dat methoden tot
samenwerking tussen werkgevers en
werknemers worden aangemoedigd en
ontwikkeld teneinde een volledige samen
werking tussen beide partijen te verzeke
ren. Met het oog hierop spreekt de Com
missie de wens uit dat het Int. Arbeids
bureau de verschillende systemen van sa
menwerking zal bestuderen en dat het in
deze studie de bestaande systemen in de
mijnindustrie der verschillende anden
zal betrekken.
De heer F. Dohmen, voorzitter van de
Ned. Kath. Mijnw.bond, en lid van de de
legatie, die ons een en ander vertelde
over de conferentie, was van oordeel, dat
Nederland wat dit laatste punt betreft
zeer nuttig werk kan doen door bekend
heid te geven aan de vorm van samen
werking tussen werkgever en werkne
mer, welke in ons land, met name in onze
mijnindustrie, werd ingevoerd. Vooral
voor de Mijnindustrieraad is hier een be
langrijke taak weggelegd. De heer Doh
men hoopte dan ook, dat zodra men in
Genève met de studie begint, het bestuur
van dit orgaan contact zal opnemen met
het Int. Arbeidsbureau en dat het door
publicaties over het Mijnstatuut, de prak
tijk van de P. B. O. etc., het buitenland
op de hoogte zal stellen van de oplossing,
welke in de Ned. mijnindustrie gevonden
werd; een oplossing, waarop ons land
trots kan zijn en die ten volle waard is
tot voorbeeld te worden gesteld.
Met het oog op de wenselijkheid van
verhoging der koïenproductie verzocht de
commissie het bestuur van het Int. Ar
beidsbureau het bureau opdracht te ge
ven om na te gaan welke vorderingen de
verschillende landen maken als gevolg
van het invoeren van technisch-organisa-
torische en werk-organisatorische metho
den, om studie te maken van de methoden
van technische en practische opleiding
der mijnarbeiders, benevens van de mo
gelijkheden om een zo groot mogelijk
aantal vergelijkbare statistieken betreffen
de de productie in de verschillende landen
te verkrijgen en om een bezoek van een
internationale missie aan de Noord-Ame
rikaanse steenkolenmijnen,ie organiseren.
ln een resolutie betreffende de mi
nimum-leeftijd van ondergronders be-
Op een schriftelijke vraag van het
Tweede Kamerlid de heer Maenen KVP,
betreffende aanwending van vrijkomen
de diesel-electrische treinstellen op de
spoorlijn Heerlen-Kerkrade-Schin op
Geul (millioenenlijn) heeft de minister
van Verkeer en Waterstaat, de heer
Wemmers, geantwoord, dat hervatting
van de dienst met diesel-electrische
treinstellen, welke vrijkomen ten gevolge
van de electrificatie van de lijn Amers-
foort-Enschede-Oldenzaal, niet mogelijk
is. Het gebrek aan modern reizigersmate-
rieel dwingt de N. S. te streven naar een
zo nuttig mogelijk gebruik van dit ma
terieel. Dienovereenkomstig zijn de vrij
komende diesel-electrische treinstellen
bestemd voor gebruik op enkele andere
trajecten, welke op grond van hun ver-
voersomvang daarvoor het eerst in aan
merking kwamen.
Pe,AW®a'f jongelui op industrfalisatie-
reis hebben gisteren een bezoek gebracht
cüü i!et e"el?'erl bij Schoonebeek, aan
schotten s aardappelmeelfabriek en een
chemische fabriek in Hoogezand. Het
markantste in Schoonebeek waren wel
de koeien die gezapig haar sprietjes
stonden te kauwen op enkele meters van
de ja-knikkers, die iedere dag 2000 ton
aardolie naar boven pompen. Na de
schijnbare wanorde en het lawaai in de
bednjven, die de voorafgaande dagen
worden bezocht, was de landelijke rust
op Schoonebeek en de strakke orde op
de terreinen van de Ned. Aardoliemaat
schappij een verademing. Het bezoek
werd geheel in stijl afgesloten met een
Drentse koffiemaaltijd in een landelijke
herberg.
's Middags werd een deel van de fa
briek van Scholten bezichtigd Zoals
André Heestermans uit Ulvenhout des
avonds in zijn tafelspeech opmerkte
werd de deelnemers van de excursie hier
duidelijk welke rol de landbouw in het
i ndustrialisal ïeproces speelt. De direc
teur van het bedrijf, de heer B. Möller
w„ees, er°P> dat het deviezenrendement'
van de agrarische industrie zeer hoog is
in vergelijking met het deviezenrende-
an3ere takken van industrie,
er hoeven hier geen grondstof
fen te worden ingevoerd. Bovendien, al-
er Möller, stijgt de (deviezen)-
opbrengst van een product, naarmate het
P r vorm wordt afgeleverd. En uit
breiding van de veredelingsindustrie zou
U J eren v'an Groningen grote mo
gelijkheden scheppen.
veelt de commissie als maatstaf aan, dȎ
personen beneden 16 jaar niet onder
gronds te werk mogen worden gesteld
en personen tussen 16 en 18 jaar alleen
voor opleidingsdoeleinden of onder be
paalde voorwaarden, regelende de werk
plaatsen, de toegestane arbeid en een
systematisch medisch toezicht. Met be
trekking tot de arbeidstijd in de mijnen
stelde de commissie voor, dat tijdens
haar volgende conferentie de tekst
ener aanbeveling zal worden opgesteld,
waarin de suggestie wordt gedaan, dat
elke regering deze arbeidstijd zal rege
len op basis van veertig uur per week.
Verder verzocht de commissie het Int.
Arbeidsbureau nog in overleg met de
Verenigde Naties en/of het Mijnindustriële
Comité van de Economische Commissie
voor Europa een conferentie te organise
ren, welke een internationale overeen
komst met betrekking tot de organisatie
der productie, de import, de export en de
kolenprijzen moet zien te bereiken. Tever.s
werd gepleit voor een internationa1 con
ferentie ter verkrijging van een coördina
tie van de systemen op het gebied der
sociale zekerheid voor de mijnwerkers
Hierbij moet de mijnwerkers worden ge
garandeerd. dat zij onafhankelijk van hun-
nationaliteit en van het land of de landen,
waarin zij hebben gewerkt, over hun totaal
aantal dienstjaren ouderdomsrente zullen
krijgen uitgekeerd.
Nog geen beslissingen genomen
Door minister Mansholt is medege
deeld dat men tijdens de Benelux-bespre-
kingen te Breda over de Nederlandse
snijbloemen-export nog geen definitief
accoccd had bereikt, doch dat men wel
in principe een overeenstemming had
getroffen en dat de vertegenwoordigers
van Nederland en België binnen de eerst,
komende twee weken bijeen zouden ko
men om de verschillende in- en uitvoer-
vraagstukken te regelen.
Men zou dan overwegen; een uitvoer-
heffing op snijbloemen, die beperkt moet
blijven en moet eindigen op een nader
vast te stellen datum. Gedurende de
komende 14 dagen zal de Nederlandss
regering in nauw contact met de Bel
gische de export zodanig regelen, dat de
uitvoer niet ten nadele zal werken van
de Belgische handel.
De N.V. Mij. tot Exploitatie van Ver-
ecnigd Fondscnbezlt te 's-Gravenhage
ontving in 1950 aan interest en dividen
den ƒ11.990 (18.286), terwijl de winst op
effecten ƒ8.723. (2.536) bedroeg. Na af
trek van onkosten en afschrijvingen res
teert een saldo winst van ƒ13.204 (11.0291,
waaruit voorgesteld wordt een onveran
derd dividend van 2(4 pet. uit te keren.
De over het algemeen zeer matige om
zetten in 1950 en de geringe fluctuaties
waren oorzaak dat op de binnenlandse
fondsen slechts beperkte winsten konden
worden gemaakt. Het herstel van de
Amerikaanse waarden maakte echter
weer veel goed. De dividendinkomsten
bleven bij 1949 ten achter omdat in 1949
nog belangrijke achterstallige dividenden
tot uitkering kwamen, wat in 1950 niet
meer het geval was.
Over de mogelijkheden van 1951 laat
zich niets voorspellen. Het in de eerste
maanden van 1951 bereikte resultaat was
echter niet onbevredigend.
Volgens het Amerikaanse departement
van handel heeft de Amerikaanse pro
ductie in het eerste kwartaal van dit jaar
het recordniveau van 313.900 millioen
per jaar bereikt, hetgeen een stijging be
tekende van 8 14 milliard ten opzichte van
de overeenkomstige periode van 1950.
De grote middenstandstentoonstelling
„De Drie Schakels", welke van 19 tot en
met 28 Juli in Musis Sacrum te Arnhem
zal worden gehouden, belooft een groot
succes te worden. Het aantal inzendin
gen is op het ogenblik reeds zo groot,
dat de organisatie heeft besloten een ne
ven-gebouw op te trekken naast Musis
Sacrum. Verschillende grote fabrieken,
handelsondernemingen en bedrijven zul
len op „De Drie Schakels" vertegenwoor
digd zijn.
De Indiase regering heeft haar ambas
sadeur in Nederland, dr Mohan Sinha
Mehta, benoemd tot hoge-commissaris in
Pakistan.
U zaudt «r mluchltn van schrikken (want
da meeste manschan dénken wel, dit ze
zoo voorbeeldig rijden, maar in werkelijk-
haid....). Er gebauran zóó al ongelukken
ganoag helpt mee. da veiligheid verhoo-
gen houdt u aan de regels van den weg l
Ala U rijdt
Ait U drinkt
drinkt dan niet
rijdt dan niet
In Nederland komt op mogelijk ex
ploitabele diepte in de streek tussen
Winterswijk en Almelo en als „hoed"
boven zoutkorsten bij Weerselo en
Schoonlo anhydriet in grote hoeveel
heden voor.
Bij deze laatste plaatsen vindt men op
150 meter diepte een gipsmassa met een
waarschijnlijk 10 meter dikke anhydriet-
laag vlak op het zout, dat een totale
oppervlakte van circa 310 hectare bij een
dikte van 75 meter heeft. Ook aan het
Twente-Rijnkanaal heeft men in het con
cessiegebied van de Kon. Ned. Zoutindus-
trie een vrij dikke anhydrietzóne aan
getroffen. Deze zal vermoedelijk 11 tot
16 meter dik zijn op een diepte van 279
tot 286 meter. Een nader onderzoek wordt
Ingesteld.
Gebaseerd op deze gegevens van de
geologische dienst heeft het Centrale In
stituut voor Industrie-Ontwikkeling de
mogelijkheden van exploitatie dezer an-
hydrietlagen en een daarop aansluitende
chemische industrie onderzocht. Men zou
gips voor stukadoors en landbouw, gips
platen, zwavelzuur en cement, ammoniak
en sulfaat en aanverwante producten uit
het te winnen anhydriet kunnen fabrice
ren. De kosten voor een mijn met een
productie van 2000 ton anhydriet per dag
en het bouwen van vier fabrieken met
bijgebouwen en installaties worden op
het ogenblik met het nodige voorbehoud
op ongeveer 100 millioen geraamd De
kostprijs van de fabrikaten sou 53 mil
lioen per jaar bedragen tegen een op
brengst van f 64 millioen. Een aanzienlijk
rendement dus. Aangezien een groot we
reldtekort aan zwavel- en zwavelproduc-
ten bestaat, en Nederland vrijwel alle
soorten zwavelverbindingen of grondstof-
ren daarvoor moet importeren, waarnaast
binnenlandse cementproductie van
oOO.OOO ton slechts de helft van de behoef
te dekt, acht men de toekomst ener che
mische industrie, gebaseerd op anhydriet-
winning, gunstig.
De 600.000 ton anhydriet. die per jaar
zouden moeten worden gedolven, zouden
voor 10 pet tot stukadoorsgips, voor 10
pet voor diverse doeleinden, voor 20 pet
tot plasterboard (gipsplaat), voor 30 pet
tot zwavelzuur en cement (resp. 160.000
ton geconcentreerd zwavelzuur en 160.000
ton cement) en voor 30 pet tot ammo
niumsulfaat moeten worden verwerkt.
