K.R. O. plaatst de Kerk
in het centrum
EEN NEDERLANDS BALLET
Jan Ligtvoet ivon de
Cauberg-proef voor Porsche
polder vordert
Adenauer antwoordt Grotewohl:
„Neen!"
Heerlen zag Keiler in de aanval
wrm
Camera
|^f Mysterie
iéi
m
m
Televisie-programma
Reportages over sociale onderwerpen
Gevestigd te Den Haag
Het drama van de ballpoint-pen
Subsidie voor bouw van particuliere
middenstandspanden
Coup de théatre
Blessure verhinderde
knock-out-zege
De match kreeg een ander karakter
m
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1951
PAGINA 4
Amusement van de A.V.R.O
Ruimteprobleem
PATER SWAGEMAKERS SJ. f
JUBILERENDE
JUWELIERSFIRMA
Specialiteit: burgemeesters
ketting
A.R.K.A. NAAR ROME
EIGEN BOUW IN VRIJE TIJD
Als 't knaagt in ïïw spieren,
üw gewrichten alleen nog
maar pijnlijk bewegen
- en venijnige scheuten door Ov
leden schieten
WELVERZORGDE HANDEN
In elk jaargetij Hamea-Gelei
AMBONEZEN DANKEN
„DOOR DE EEUWEN TROUW"
TIJDELIJK STAATS
EXPLOITATIE
Bouwprogramma
Middenstandsbouw
Het ligt in de bedoeling een regeling
Zuidelijke polders
De formule
Geslaagde rit
De uitslag
Van Dam bleek superieur aan
Dekeersgieterook Roos won
WATERPOLO.ZEVENTAL
Wassen Is goed, maar
Het
door PERCY KING
11
ms
3^
ÜP W'
m
ROOZENBURG WON!
(Van onze correspondent)
Nu de televisie op 2 October definitief zal gaan „draaien" is het voor
de kijkers van belang te weten wat de diverse omroepen als programma
zullen bieden. De K.R.O., zal voorlopig vooral sociale onderwerpen voor
baar uitzendingen gebruiken. Deze reportages blijven niet beperkt tot het
„binnenwerk", doch worden ook elders opgenomen. Professor J. B.
Kors O.P., de voorzitter van de K.R.O., zal tijdens de eerste uitzending het
woord tot de kijkers richten. Binnen de kortst mogelijke tijd als de
reacties op de eerste beelduitzendingen kunnen worden gepeild en men
meer ervaring heeft gekregen in het televisiewerk zullen ook kerk
diensten worden uitgezonden en flitsen van kerkelijke gebeurtenissen
worden gegeven. Het behoeft nauwelijks betoog dat de Katholieke Omroep
de Kerk in het middelpunt van zijn uitzendingen zal plaatsen, niet in het
minst omdat de televisie, meer nog dan de radio, in het geloofsleven een
belangrijke rol kan gaan spelen.
Hetzelfde geldt uiteraard voor de N.C
R.V., welke zich in Amerika heeft georiën
teerd op de mogelijkheden der televisie
en de hierbij opgedane ervaringen in haar
programmasamenstelling zal gebruiken.
De contacten met de Amerikaanse televi
siemaatschappijen heeft de N.C.R.V. aan
vankelijk zover door willen voeren dat
de Amerikanen programma's naar Ne
derland zouden sturen, welke dan door
de N.C.R.V. uitgezonden konden worden,
De prijzen, welke voor deze programma's
worden gevraagd zijn voor de N.C.R.V
echter een beletsel dit plan door te voe
ren. Evenals bij de K.R.O. en de N.C.R.V.
zal ook de V.A.R.A. haar voorzitter, de
heer Burger, in de eerste televisieuitzen
ding het woord laten voeren. Verder
wenst deze omroep zijn beelduitzendin
gen een zo veelzijdig mogelijke inslag te
geven, waarbij men aan sociale onder
werpen ook grote aandacht wil besteden.
De A.V.R.O. heeft een programma
samengesteld, dat een „elastische" vorm
heeft, zodat, al naar gelang de smaak
der kijkers, veranderingen in de opzet
kunnen worden aangebracht. Vast staat
dat de A.V.R.O. aan het amusement een
groot deel van zijn uitzendingen zal
wijden.
De Nederlandse Televisiestichting wil
voorts een zo breed mogelijke samenwer
king bereiken, welke o a. tot uiting zal
komen in het verzorgen van gezamenlijke
programma's op nationale feestdagen.
Op 73-jarige leeftijd is Maandagavond
lp het Petrus Canisiuscollege te Nijmegen
•verleden pater G. A. M. Swagemakers
S.J. na bijna 40 jaren van vruchtbare
priesterlijke arbeid.
Pater Swagemakers was van 1915 tot
1921 leraar Latijn en Grieks aan het St.
Willibrorduseollege te Katwijk. Van 1921
tot 1929 stond hij als kapelaan in de St.
Aloysiuskerk te Utrecht. De twintig daar
op volgende jaren was hij verbonden aan
de Jezuïetenkerk in de Molenstraat te
Nijmegen.
Donderdag 24 September
HILVERSUM n (298 m.) 7.00 KRO, 10.00
NCRV, 11.00 KRO. 14.00—24.00 NCRV.
7.00 Nieuws; 7.1! Ochtendgymn.; 7.30 Gram;
7.45 Morgengebed; 8.00 Nieuws; 8.15 Gram.;
9.00 Voor de hulsvrouw; 9.40 Gram.; 10.00
Gram.; 10.15 Morgendienst; 10.45 Gram.; ll.oo
voor de zieken; 1145 Jongenskoor; 12.00
Angelus; 12.03 Gram.: 12.33 Gram.: 12.55 Zon
newijzer; 13.00 Nieuws; 13.20 Gram.; 13.35
Sopraan en piano; 14.00 Kamerorkest en
solist; 14.45 Voor de vrouw; 15.15 Gram.; 15.30
Fluit, viola da gamba en clavectmbel; 16.00
Bijbellezing; 16.43 Vocaal ensemble; 17.00
Voor de Jeugd; 17.30 „Tussen Dollard en
Schelde", (caus.); 17.50 Gram.; 18.00 Ver-
zoekprogr.; 18.30 „w^rkclassilicatie in de
landbouw" (caus.); 18.45 Gram.; 19.00 Nieuws;
19.13 Levensvragen; 19.30 Muz. caus.; 19.40
Radiokrant; 20.00 Nieuws; 20.05 Gram.; 20.45
Wat doen wij met de film en de bioscoop?"
(caus.); 21.00 Bas en plano; 21.30 Promenade
Ork.; 22.15 Buitenl. overz.; 22.35 Gram.; 22.43
Avondoverd.; 23.00 Nieuws; 23.15—24.00 Gram..
HILVERSUM I (452 m.) 7.00 AVRO, 7.60
VPRO; 8.00—24.00 AVRO.
7.oo Nieuws; 7.15 Gram.; 7,50 Dagopening;
8.00 Nieuws; 8.13 Gram.; 9.00 Morgenwijding;
9.15 Gram.; 10.30 Da Antwoordman; 10.45
Gram 10.50 Voor de kleuters; 11.00 Orgel ép
bariton; 11.45 Voordracht; 12.00 Gram.; 12.33
„In 't spionnetje"; 12.38 Pianospel; 13.00
Nieuws; 13.20 Metropole ork.; 13.50 U kunt
het geloven of niet; 13.55 Gram.; 14.00 Voor
de Vrouw; 14.05 Gram.; 14.30 Pianorecital;
15.00 Voor de zieken; 16.00 „Op zoek naar de
horizon" (hoorspel); 16.25 Gram.; 17.00 Voor
de jeugd; 17.30 Orgelconc.; 17.50 Regerings-
uitz.: Jeugduitz. R. H. Smit; „Wat wil je
weten?"; 18.00 Nieuws; 18.15 Sportprobl.;
18.30 Orkestconc.: 19.00 Militaire reportage;
19.10 Lichte muziek; 19.45 „De medische sport
keuring'1, causerie; 20.00 Nieuws; 20.05
Actual; 20.15 Radio Philh. Ork.; 21.20 „De
Woeste Hoogte" (hoorspel); 22.40 Gesproken
brief uit Londen: 22.45 Zangdeclamatie en
gitaar; 23.00 Nieuws; 23,15 Sportactual.i 23.30
—24.00 Gram.
Engeland, BBC Home Service. 330 M.
12.00 Lichte muz.; 12.20 Voor de boeren:
12.30 Voor de arbeiders; 12.55 Weerber.; 13.00
Nws. en mededelingen; 13.20 Fiünprogr.;
14.00 Schoolradio; 15.10 Hoorspel; 15.40 BBC
Northern Orchestra: 16.45 Caus.; 17.00 Voor
de kinderen; 17.55 Weerber,; 18.00 Nws.; 18.15
Sport; 18.20 Marsen en walsen; 19.00 „Talk
yourself outih of this"; 19.30 Zang; 20.00
Gevar. progr.; 20.30 Twintig vragen; 21.00
Nws.; 2045 Caus.; 2140 Strijkkwartet; 22 25
Klankbeeld: 23.00—23.03 Nws.
Engeland BBC Light programme, 1500 en
247 M.
124» Dansmuz.; 12.45 Orkestconc13.45
Voor de kleuters: 14.00 Voor de vrouw; 15.00
Lichte muz.; 15.30 Voor de soldaten; 15.45
Lichte muz.; 16.16 Mrs Dale's Dagboek; 16.30
Caus.; 16.45 Vairétté Ork.; 17.15 „Echoes from
the Past"; 17.30 Militair ork.; 18.15 Klank
beeld; 18.45 Hoorspel; 19.00 Nws.; 19.25 Sport;
19.30 „zdp Goes a Million"; 204» „Hallo
Denemarken"; 21.00 Ge-var. progr.; 22.00 Nws.;
22.15 Dansmuz.; 22.45 Sport; 23.00 Voordracht;
22.15 Orgelspel; 23.56—24.00 NWS.
Nordwestdeutscher Rundfunk. 309 M.
12.00 Amitsementsmuz.; 13.00 Nws.; 13 25
Klein Amusementsork.; 15.40 Dansmuz.; 16.45
Nws.; 17.00 Planorecital 18.00 Ge-var. progr.;
19.45 Nws.; 20.05 Sympohle-ork., Omroepork.
en solist: 20.3» Hoorspel; 22.05 Muz. vanl de
Rijn22.15 Nws.: 22.38 Jazzmuz.; 24.00 Nws.;
0.30—1.00 Dansmuz.
Frankrijk, Nat. grogramma 347 en 249 M.
12.30 Omroenork.; 13.00 Nws.; 13.20 Omroep-
ork.14.05 Zang; 14.25 Hoorspel met muz.;
18.10 Gram.; 17.10 Orgelconc.; 17.55 Gram.;
18.30 Amcrïk. ul-tz.; 19.00 Gram.; 20.00
..Marouf", o-pera: 22.00 Lichte muz.; 22.30
Gram.; 23.15 Kamermuz.! 23.4524èOO Nws.
Brussel. 324 en 484 M.
324 M. (Vlaams progr.)
117.45 Belgische muz.; 12.30 Weerber.; 12.34
Voor de boeren; 12.43 Gram.: 12.50 Koersen;
12.56 Gram.; 13.00 Nws.; 13.15 Gram.; 15.00
Engelse les: 15.15 Gram.; 15.40 Franse les;
16.00 „Euro-pa treedt aan"; 16.30 Gram.; 17.00
Nws.;' 17.10 Gra-m 17.15 Voor de kin-deren;
18.15 Gram.: 18.30 Voor de soldaten; 19.00
Nws.; 13.30 Zang en plano: 19.50 Caus.; 20.00
Verzoekiprogr.21.00 Klankbeeld; 21.30 Gram.;
21.45 Actual.. 22.00 Nws.; 22.15 Gram.; 33.00
Nws.; 23.05—24.00 Dansmuz.
484 M. (Frans progr.)
14.05 Omroeipork.; 13.00 Nws.; 13.10, 1330
14.00, 15.00 en 16.00 Gram.; 16.30 Viool en
plano; 16.50 Gram.; 17.10 Dansmuz.; 18.30
Grahm.; 18.45 Omroepork.; 19.40 Gram.; 19.45
De omroepverenigingen moeten nu nog
het probleem om ruimten voor de tele
visiestudio's te zoeken oplossen. Voor
lopig zal men te Bussum blijven uitzen
den, doch de grote omroepverenigingen
zijn reeds druk doende in Hilversum
ruimten te vinden voor het inrichten van
hun televisiestudio's, bureaux etc. Ook
zal ruimte, indien zulks mogelijk is, wor
den vrijgemaakt in de eigen gebouwen,
hetgeen echter geenszins betekent dat
hierdoor het personeel van de geluids
uitzendingen en de beelduitzendingen
vermengd zal worden. Men wil integen
deel deze beide groepen streng geschei
den houden.
De firma Alard, een juweljersbedrijf
in Maastricht, viert dit jaar zijn 125-jarig
bestaan. In de vorige eeuw was een van
de specialiteiten van de firma de burge
meestersketting. Talrijke zijn er afge
leverd en nog geregeld komen er exem
plaren binnen, die na zovele jaren dienst
enige reparatie of restauratie behoeven.
Ter gelegenheid van dit jubileum zal van
Zaterdag 22 September af door de firma
een tentoonstelling van edelstenen en
sieraden worden gehouden.
A.s. Zaterdag vertrekt een groep van
plm. vijftig leden der Alg. R. K. Ambte
naren Vereniging naar Rome. De alge
mene voorzitter, de heer B. van Elk, ge
meentesecretaris van Eindhoven, zal
aan de H. Vader de dank der organisatie
overbrengen voor hetgeen Hij en Zijn
Voogangers ter bevordering der sociale
zedelijkheidhebben verricht. De Z. E.
adviseur, J. Kraakman, en enkele leden
van Arka's hoofdbestuur maken mede
deel uit van de deputatie.
Naar aanleiding van ons bericht over de
woningbouw in Culemborg schrijft men
ons uit Oldenzaal, dat een dergelijke op
zet daar reeds gedurende twee jaren is
voorbereid en men met het bouwen van
6 woningen op precies dezelfde wijze, op
11 Juli is gestart.
Dit is geschied op particulier initiatief
van twee Oldenzaalse inwoners, die veel
met woningzoekende jongeren in contact
kwamen. Na het overwinnen van enige
belangrijke moeilijkheden bij de voorbe
reiding is van het begin der uitvoering
van 't plan af alles meegelopen en nu ver
loopt het bouwschema in Oldenzaal vlug
ger dan men ooit had kunnen verwachten.
Daar men hier twee maanden eerder
begonnen is en het hier slechts voorlopig
zes woningen betreft, is het resultaat op
het moment reeds meer zichtbaar. De
geest, waarin door de ploeg van zes ge
werkt wordt en de manier, waarop ken
nissen,, vrienden en buren meebouwen, to.
taal belangeloos, is voorbeeldig.
(Advertentie)
dan is 't meer dan tijd can Kruschen
Salts te nemen. Duizenden lijders aan
Rheumatische pijnen gingen U daarin
voor. En met wonderbaarlijk gevolg.
Toch ie Kruschen geen tovermiddel,
't Is alleen maar de natuurlijke stimu
lerende werking van Kruschens zes
minerale zouten op Uw bloedzuiverende
organen, die deze verlichting te weeg
brengen. Wacht er toch niet mee! Neem
Kruschen Salts. Ter wille van Uw hele
gestel. Uw humeur, dat keert gelijk een
blad aan een boom, als die pijnen van
U afvallen en ge U weer vief en fit en
monter voelt worden.
Korenmijten verbrand. In de nacht van
Maandag op Dinsdag zijn zes korenmij
ten, staande aan de Kazerneweg te Kla-
zinaveen uitgebrand. De brandweer was
bijna zes uur bezig met blussingswerk-
zaamheden.
De Ned. Opera kan in de tegenwoordige
omvang niet gehandhaafd worden bij de
huidige stand der subsidiëring. Verplaat
sing van de Nederlandse Opera naar
's-Gravenhage zou, blijkens een nauwkeu
rig accountantsonderzoek, grote kosten
verhogingen veroorzaken en kan 'dus niet
worden verwezenlijkt.
De Ned. Opera kan echter wel behou
den blijven, indien verschillende bezuini
gingen worden toegepast en de gemeen
ten, die thans per voorstelling subsidiëren,
het subsidiebedrag aanmerkelijk verho
gen; dit bedrag moet op 3.000.per
voorstelling worden gesteld.
Tot de bezuinigingen, die de Ned. Opera
zou moeten toepassen, behoort het ophef
fen van de eigen balletgroep. De ballet
ten bij operavoorstellingen zouden in de
toekomst moeten worden gegeven door
een zelfstandig Nederlands Balletgezel
schap, te vormen uit de beste krachten,
in ons land op dit gebied werkzaam.
Deze balletconcentratie was trouwens
reeds sinds enige tijd in verband met de
financiële nood der bestaande balletgroe
pen in overweging. De staatssecretaris van
O. K. en W. stelt thans voor, dat de ge
meente 's-Gravenhage, waar het nieuwe
ballet gevestigd zou worden, meer in het
bijzonder de instandhouding hiervan voor
haar rekening zou nemen, waartegenover
zij, in stede van 3.000.1.500.per
voorstelling van de Ned. Opera zou bij
dragen.
Vestiging van het Ned. ballet te 's-Gra
venhage lijkt B. en W. in vele opzichten
aantrekkelijk voor de stad als nationaal
en internationaal cultuurcentrum, vooral
nu alom een stijgende belangstelling voor
de balietkunst valt waar te nemen.
Verwacht wordt, dat de Ned. Opera per
jaar 20 maal in Den Haag zal optreden.
Hiervoor is dus nodig een subsidiebedrag
van 30.000.
De begroting vóór het nieuw te vormen
Nederlandse Balet wijst een jaarlijks te
kort aan van 146.000.Hierin zou de
Ned. Opera 40.000.— bijdragen. Het Rijk
en de gemeente Amsterdam zullen elk
10.000.— 's jaars bijdragen, terwijl van
particuliere zijde gerekend wordt op ca.
(Advertentie)
10.000.—. Het restant van het tekort
76.000.— is voor Den Haag. Den Haag
zou dus voor opera en ballet een subsi*
diebedrag nodig hebben van 106.000.—»
Voor 1951 is, aannemende, dat déze
Voor '51 is, aannemende, dat deze nieuwe
regeling op 1 Sept. ingaat, derhalve een
bedrag nodig van 1/3 x 106.000.— of
rond 35.300.—. Aangezien op de begro
ting voor 1951 kan worden beschikt over
een bedrag van 10.000.dient het res
tant ad 25.300.alsnog door de raad
beschikbaar te worden gesteld.
Enige tientallen Ambonese vrouwen, af
komstig uit vrjjwel alle kampen, hebben,
vergezeld van een aantal mannen een be
zoek gebracht aan de woning van de heer
Conradi te Eindhoven, waar zij de voor
zitter van „Door de Eeuwen Trouw" een
aantal prachtige geschenken, o.m. een kris
met ivoren gevest en zilveren schede aan
boden. Mevrouw Suontokil, voorzitster
van de Ambonese Vrouwenbond, bood
deze geschenken aan „uit naam van het
hele volk der „Zuid-Molukken" om danlc
te betuigen voor hetgeen door „Door de
Eeuwen Trouw" is gedaan. Voorts voerde
de heer Wairata, het woord.
De heer Conradi verzekerde, dat „Door
de Eeuwen Trouw" samen met de Ambo
nezen de strijd voor de vrijheid der
Zuid-Molukken zou voortzetten.
Door MARTIN W. DUYZINGS.
EINDHOVEN, Dinsdagavond.
Er lag, vanmiddag, een troostprijs op de tafel, waarop de Eindhovense
1"I -m t -i ecu nuuB LjJiyn up uc iaiej, waaiup ue mna novense
lp PYI1 AltatlP T7QV» IXfAnirlAAof V.v.v. en de Kempenrijders" voor een bescheiden tien mille aan wissel-
v AJJ1U1 LCI L1C V Clll 'IC lil 'UI lUvIfll" en andere prijzen hadden geëtaleerd, toen men de overlevenden van de
Voor de Noordoost-polder staat op de
begroting voor 1952 een bedrag van
59.597.200. Nu een definitief plan is op
gemaakt voor de ontginning der zeer
heterogene gronden om Urk kan tot ont
ginning worden overgegaan. Deze zal be
staan in het egaliseren der sloot- en stort-
gronden, het voorzien van infiltratielei
dingen voor zover nodig en het door be
werking met ploeg en eg geschikt maken
van de gronden voor de aanleg van gras
land. Er Is nog In totaal aan te leggen
pl.m. 1000 ha bos, verdeeld over een
periode van 5 jaar. Ieder jaar zal dus
pijn. 200 ha worden ingeplant, aangevuld
met de beplanting van dorpen, boerde
rijen en wegen. Tevens vragen de reeds
bestaande oppervlakte bos en de beplan
ting langs de wegen onderhoudswerken
in d« vorm van dunning.
Doordat in 1951 het bouwprogramma
niet volledig is uitgevoerd, is de ver
pachte oppervlakte slechts beperkt ge
weest. Dit heeft, tot gevolg, dat in 1952
een aanmerkelijk grotere oppervlakte in
tijdelijke staatsexploitatie zal bli'ven dan
aanvankelijk de bedoeling was. De totale
oppervlakte cultuurgrond in eigen exploi
tatie zal derhalve plm. 22.500 ha. beslaan,
waarvan plm. 4000 ha. in grasland zal
worden geëxploiteerd. Hierop zal het
mogelijk zijn plm. 15.000 stuks jong vee
in te scharen. Ongeveer 3000 ha. zal be
zet zijn met lucerne en rode klaver, ter
wijl de overblijvende 15.500 ha. met in
hoofdzaak granen zullen worden beteeld.
De tijdelijke staatsexploitatie is thans
in hoofdzaak geconcentreerd in het
Westelijke gedeelte van de polder; de ge
middelde kwaliteit der gronden aldaar is
In het algemeen minder dan die in het
overige gedeelte van de polder.
Tengevolge van de stijging van de
bouwkosten en andere bijzondere om
standigheden, waarmede bij het opstel
len van de begroting voor 1951 geen
rekening kon worden gehouden, kon ln
1951 slechts een deel van het bouw
programma worden uitgevoerd. Zo moest
het aantal boerderijen van 24 ha. en
groter met een derde, dat van boerderijen
kleiner dan 24 ha. met een vijfde en het
aantal woningen met ongeveer de helft
worden verminderd. Hierdoor is er een
zekere wanverhouding ontstaan tussen
het aantal boerderijen enerzijds en land
arbeiders- en andere woningen ander
zijds, waardoor de organische opbouw
van de polder in gevaar dreigt te komen.
Met het oog op de dringende eis tot be
perking van de Investeringen zullen in
1952 eveneens minder boerderijen kun
nen worden gebouwd dan aanvankelijk
was voorgenomen. Het begrote bedrag
voor de boerderijenbouw voorziet in de
bouw van in totaal 160 boerderijen; het
aantal te bouwen landarbeiders- en
andere woningen wordt geraamd op 350.
te treffen voor subsidiëring van de
bouw van particuliere middenstands
panden. Voor de subsidiëring van mid
denstandsbouw is, in afwachting van
het tot stand komen van de finan
cieringsregeling, voorlopig een bedrag
van 1.000.000 uitgetrokken.
In de loop van 1952 zullen 44 bedrijven
van verschillende grootte in blijvende
staksexnïóitat ril», Va ««moSf Bayeux en Eindhoven het onmogelijke ge-
siaatsexpioitatie zijn met een gezamen- Tprwiil de rest van ziin he
hike oDDervlakto van nlm rmo n;-e-ssieera. lerwiji ae resi van zijn De
derde Fakkel-Rallye in een der zalen van ,,'t Silveren Seepaert" verzamelde,
teneinde hen te vergasten op de met zoveel spanning en in zoveel raadsels
gehulde tegemoet geziene ontknoping van het rallye-avontunr, waaraan
wij ons met zoveel genoegen hadden overgeleverd.
Men had vanmorgen, die troostprijs een juweel van een gereedschaps
tas in allerijl geïmporteerd in een charmante poging om het effect
althans énigszins te verzachten van de ongeëvenaard bittere pil, welke men
voor een der deelnemende equipes, de Belgische Studebaker-crack Abheloos
en zijn drie co-eqipiers, in petto had.
Een bittere pil?
De ronde, gemoedelijke Belg had, vol
komen onopvallend eigenlijk, tussen
Hjke oppervlakte van plm. 1200 ha. Dit is
iets meer dan 6 pet van het aantal uit
gegeven bedrijven.
Naast de landbouwbedrijven ressorteren
onder dit artikel drie tuinbouwproef-
bedrijven en een fruitteeltdemonstratie-
bedrijf.
Voor de Zuidelijke polders is aange
vraagd 27.263.200. Wat indijking en
droogmaking van de Oosterpolder be
treft, wordt erop gerekend, dat de in
1950 aanbestede dijkvakken alsmede het
in 1951 bij Harderwijk begonnen vierde
werk voor een belangrijk deel in 1952
voltooid zullen worden. Daarnevens zul
len, in aansluiting met deze geleidelijk
te voltooien werken, nieuwe dijkvakken
worden uitgegeven.
Voor wat betreft de kunstwerken moet
gerekend worden, dat de bij Harderwijk
te bouwen tijdelijke schutsluis in 1952
zal worden voltooid, terwijl een aanvang
zaj worden gemaakt met de bouw van de
gemalen van de schutsluizen, welke toe
gang zullen geven tot de nieuwe polder.
Het wordt wenselijk geoordeeld om,
evenals in het belang van de arbeiders
bi) de andere Zuiderzeepolders is ge
schied, de culturele verzorging en de be
hartiging van de geestelijke en de zede
lijke belangen van de arbeiders bij de
Oosterpolder ter hand te nemen, waartoe
bedragen van resp. 5000 en 6000 zijn
uitgetrokken.
manning kaartlas, route-puzzles oploste en
moyennes berekende, had de man uit
Leopoldsburg zijn zware Studebaker met
dash en met een mikvast oog in dol tem
po naar het Noorden gejaagd en toen hij
op de Valkeriburgse Cauberg zeker niet
de slechtste prestatie leverde in de klim-
proef en toen daar al gebleken was, dat
al zjjn concurrenten tenminste één contró-
le over het hoofd hadden gezien, had de
Belg in die laatste 200 kilometers, die hem
tot aan het Philips Ontspanningsgebouw
nog restten, de zilveren fakkel plus de
daaraan verbonden 750 florijnen practiscb
maar voor het grijpen.
En toch struikelde hij nog!
Hij struikelde over de enige kinderach-
itige opgave, waarvoor men de deelne-
mers, eigenlijk alleen maar voor de aar
digheid, op héél die lange tocht had ge
plaatst. „Vul in op uw stempelkaart de
naam van een autobusgarage aan uw lin
kerhand, vlak voor het kruispunt, dat 4
kilometer voorbij Susteren ligt en vul
vervolgens in de naam der benzinemaat
schappij, die vlak voor de bebouwde kom
van Roermond benzipe-pompen, zowel
Unks als rechts van de weg tegenover el
kaar heeft".
Men kon dat eenvoudig niet missen,
zo men toevallig niet tot bet uitsterven
de gilde der analfabeten behoorde. Rn
dat de Belg het toch miste, dat hij daar
door zijn rallye verloor, kwam alleen
maar door een ballpoint!
Dinsdagavond heeft kanselier Adenauer
zijn uitgestelde radiorede gehouden, waar
in hü het Duitse volk mededeelde, dat hij
het aanbod van de Oostduitse premier,
Grotewohl, om besprekingen te beginnen
over de Duitse eenheid, verwerpt. De
oorspronkelijke tekst was enigszins „bij
gevijld". Toegevoegd werd bijv. de pas
sage: „In de eerste plaats dient de vrij
heid in de oostelijke sector van Berlijn en
in de gehele Sovjet-zone te worden her
steld, voordat Grotewohl over vrije ver
kiezingen kan praten". Geschrapt werd
o.m. de opmerking, dat „de enige agres
sieve mogendheid de Sovjet-Unie is".
Ook Schumacher, leider van de socia
listische oppositie in West-Duitsland,
heeft in een radiorede Grotewohl's voor
stel afgewezen. Wel voelde hij voor een
proefneming in Berlijn. Als daar onder
toezicht van de „grote vier" verkiezingen
werden gehouden, zouden de Russen kun
nen tonen wat zjj onder „vrije stemming"
verstaan. Prof. Reuter, burgemeester van
West-Berlijn, verklaarde, dat het West-
duitse stadsbestuur bereid is accoord te
gaan met verkiezingen voor geheel Ber
lijn.
De Westduitse parlementscommissie
voor zaken, geheel Duitsland betreffend
heeft besloten de oproep van Grotewohl
punt voor punt te beantwoorden. „Wij
zijn het er over eens", aldus de voor
zitter der commissie, „dat het nieuwe
Oostduitse aanbod verder gaat dan de
vorige oproepen. Maar wjj zullen om
garanties van de Russen vragen. Zon
der deze hangt het aanbod in de lucht".
Voor de hoogst geklasseerde in het
journalistenklassement bij de Fakkel-
Rallyehet Eindhovensch Dagblad,
was deze fraaie Hunter-wisselbeker,
beschikbaar gesteld door de Crescent
Cigarette Company te Eindhoven.
De equipe was Zondagochtend te
Bayeux van start gegaan met geen an
der schrijfmateriaal dan twee ballpoints.
Ze had er één aan een controle onder
weg verspeeld en de andere was toeval
lig juist ln Valkenburg overleden, wes
halve de equipe de gewenste gegevens
niet ter plaatse kon Invullen en zij zich
voornam de gevraagde namen te ont-
houdèn en vervolgens ln Eindhoven,
vóór het inleveren van het routeboek
even een vulpen te lenen!
Helaas, de Belgen, vier koppen
sterk nog wel, vergaten dat prompt,
liepen aldus 120 strafpunten op, zak
ten nu meteen naar de elfde plaats ln
het klassement en kregen de troost
prijs in plaats van de zilveren fakkel,
waarop zij al rekenden.
Zo ging dan nu de Eindhovenaar Jan
Ligtvoet, die met zijn Jowltt Jovelin al
leen de beruchte contróle van M orb en an
had gemist, toch nog met de eerste prps
aan de haal, nadat deze Eindhovense rij
der, die zich in frappant korte tud tot een
crack van internationaal niveau bee" ont
popt, dit jaar zowel de Brabant-Grensrit
als de even moeilijke West-Nederlandrit
op zijn naam geschreven had.
De tweede prijs was voor de Eindho-
vense-Bredase equipe Van der Meulen-
Smulders, wier Porsche slechts twee
strafpunten méér had opgelopen, doch die
dat weer goed maakte dbor de Cauberg-
klim en de daaraan verbonden kostbare
beker voor zijn rekening te nemen vóór
het vinnige Renaultje van de knap rijden
de Valkenswaarder Luyendijk, vóór de
snelle M. G. van Lodewiks en zelfs vóór
de Jaguar van Mignot, die zich, al zijn
paardekrachten ten spijt, met de vierde
plaats in de klim tevreden moest stellen.
Overigens: de Jaguar had in deze klim
inderdaad de kortste tijd gemaakt (55 se
conden), doch met evenveel raffinement
als Bertold van Wulfften Palthe de route
tussen Bayeux en Eindhoven had uitge-
knobbeld, had ir. Koopmans speciaal voor
deze Cauberg-festiviteiten een vuurvaste
formule bedacht, die ook de kleine wagens
een kans gaf en die verder aan het licht
bracht -r- wat insiders overigens wel wis
ten dat de vervaardigers van bepaal
de automobielen wel eens aan de opti
mistische kant zfjn met hun mededelingen
aangaande het aantal paardekrachten, dat
hun producten (volgens het boekje) kun
nen leveren.
Zo gingen dan vanmiddag in Eindhoven
vele prijzen van de tafel. Het Maastrichtse
echtpaar Schenk, dat met een stokoude,
doch onverwoestbare B. M. W„ dank zij
keurig rijden en uitstekend kaartlezen de
tiende plaats, de prijs voor het best ge
klasseerde echtpaar, plus (uiteraard) de
prijs voor het best geklasseerde mixed
team veroverde, kwam niet minder dan
drie maal op het matje, ving men og
eenmaal wat rallye-sfeer, hoorde men op
nieuw nog wat autolatijn, werd zelfs het
mysterie rond ons eigen „Daatje" opge
helderd toen men ontdekte, dat niet
onze wagen, doch de Amsterdamse equipe
Leeser-Hjjmans in Remouchamps een
salto had vertoond en kreeg men waar
achtig wel het gevoel, dat de Eindho
vense organisatoren zich over de toe
komst van hun Fakkel-Rallye niet bar
veel zorgen behoeven te maken, nu dit
jaar deze wedstrijd is uitgegroeid tot een
rallye van internationaal formaat.
Niet alleen de gelukkige prijswinnaars
vindt ge het volgend jaar in Bayeux stel
lig wel weer aan de start.
1. Jan Ligtvoet (Eindhoven) met Jowitt
Jovelin, 60 strafp.
2- H. v. d. Meulen (Eindhoven) en J.
Smulders (Breda) met Porsche, 62 strafp,
3. P. Seegers (Den Haag) op Ford.
4. W. R. Greeve en H. van Zuylen (Den
Haag) met Renault.
5. D. Ackermans en J. Swagemakers
(Tilburg) met Volkswagen.
De damescoupe was voor de equip#
mevr. C. C. Janssen (Tilburg) en mevr.
v. d. Meerakker (Eindhoven) op Peugeot.'
De journalisten-coupe werd gewonnen
door het Eindhovensch Dagblad.
ROTTERDAM. Dinsdagavond.
Hoewel gehandicapt door een blessure
aan de rechter hand, die hy reeds in de
eerste ronde verslagen had, behaalde Luc
van Dam, in alle aspecten van de pugïlis-
tiek superieur over zijn tegenstander, in
de Ahoy'-hal te Rotterdam een ondubbel
zinnig duidelijke punten-overwinning op
de Belgische middengewichtkampioen
André Dekeersgieter, die overigens in
niets de indruk van 'n kampioen maakte.
Ware Van Dam niet zo vroeg in de partij
geblesseerd geraakt, een k.o.-zege zou
den1" vermoec*e^k tijn deel zijn gewor-
Job Roos, na Van Dam en De Bruin
onze derde middengewicht, bleek tech
nisch de laatste tijd goede vorderingen
te hebben gemaakt en behaalde een kleine
punten-revanche op de bikkelharde oude
Franse ringrot Jean Wanès. De strijd ging
gelijk op en misschien was een uitslag
onbeslist juister geweest. De welter Nico
Schoenmaker behaalde een verdiende
punten-zege op de Belg Rene Leys en
Teun Brommer behaalde eveneens jn het
weltergewieht een zwaar verdiende pun-
ten-meerderheid over de Belg Harreveld.
De opkomende amateur Woppekamp
moest in de ervaren Sehubart op punten
z,n meerdere erkennen.
Het Nederlandse zevental, dat aan het
internationaal waterpolo.tornooi zal deel
nemen, dat van 27 tot 30 September te Na
pels en Rome zal worden gehouden, zal uit
volgende spelers worden samengesteld:
Van Gelder (HZ en PC), Fineen (Dolfijn),
Braasem (Haarlem), Bijlsma (Haarlem),
Sievers (HZC), Korevaar (Merwede), Ca-
bout (GZC), Van Feggelen (Meeuwen) en
Smol (HZ en PC).
(Van onze bijzondere medewerker).
HEERLEN, 18 September.
De verplaatsing van het strijdtoneel
naar het Zuiden heeft weliswaar nog
geen verandering gebracht in de lange
reeks remise-resultaten, echter wel in
het karakter van de partijen. Keiler is
thans aanvalsspeler geworden. In iedere
partij opnieuw trekt hij, zodra de gele
genheid zich daartoe voordoet, ten aan
val. Het is li™ n°g «iet gelukt de volle
vruchten daarvan te plukken. Zaterdag
heeft hij evenwel de winst zien scheme
ren, een mazzeltje redde de wereldkam
pioen. Wat die meevallertjes betreft, de
spelers zijn nu weer quitte, want ln de
achtste party maakte Keiler een ernsti-
(Advertentie)
daarbij mogen de Meuren
liet lyden en de wol mag
niet stug worden. Vermijdt
deze gevaren, gebruik voor
wol uitsluitend Echfalon.
Echfalon doet het precies
goed, want Echfalon is spe
ciaal alkalivrij voor wol.
50)
Niets is eenvoudiger. Toen Settle's
zuster Daniël had ingelicht, wie hij was,
reisde hij naar Glasgow. Met geen woord
roerde hij 't verleden aan. Hij verlangde
alleen de positie, die hem als oudste zoon
toekwam. Drie maanden gaf hij Anthony,
om zich te beraden. Archibald verzette
zich met hand en tand tegen inwilliging
van Daniel's eisen; hij kon niet verkrop
pen, dat werd gedeeld wat hij als 't zijne
beschouwde. Anthony dacht er anders
over. Hij ontdekte in Daniël eigenschap
pen, die hij vergeefs in Archibald had
gezocht. Om 't met zijn woorden te zeg
gen: Daniël was door opvoeding op
en top een Settle geworden een kerel
uit één stuk, een karakter. Zodra Ar
chibald besefte, hoe de keus van zijn
vader zou uitvallen, stond zijn besluit,
Daniël te vermoorden, vast. Wij weten,
hoe hij 't klaarspeelde. Daarmee plaatste
hij de oude heer voor on voldongen
feit. Anthony voorzag de schande, die
over de naam Moncrieff zou worden ge
bracht. Bezorgdheid voor die naam gaf
de doorslag. Hij kende de toedrac..;; Ar
chibald had die hem onverwijld geschre
ven. Toen Daniel's lijk was aangespoeld,
verklaarde hij 't dan ook voor dat van
ziin zoon.
Jullie zullen vragen: waarom liet hij
gegevens achter, die voor Archibald de
N-ws. 2o'.oÖ Hoorape"l;'22.00 Nws.; 22.10 Dans- strop betekenen? De buitenwacht heeft
rnw; 28.58 nw»;. 33.00 Gram.; 33.60 nws. nimmer geweten, hoe in werkelijkheid
de verhouding tussen vader en zoon was.
Er bestond niet de minste intimiteit en
't lag niet aan Anthony. Archibald was
geheel en al een Jarvice van de Jar-
vice's heeft nooit iemand iets goeds kun
nen zeggen. I.Iaar.hij droeg de naam
Moncrieff- Archibald's misdaad deed An.
thony tot liquidatie van de bank beslui
ten zijn zoon kon hem niet opvolgen.
Zijn zoop heette dood. Om dezelfde
reden was 't onmogelijk hem zijn bezit
tingen na te laten. Toch, hoeveel ver
driet Anthony van die zoon had onder
vonden, wilde hij hem nog één kans ge
ven. Dus vermaakte hij alles aan Mary
Brent Archibald's vrouw. Hiermee
ben ik aan 't punt gekomen, waaromtrent
Mary zelf ons beter kan inlichten.
De jonge vrouw keek op de handen,
die gevouwen in de schoot lagen, 't Is
geen prettige historie en 'k zal kort zijn.
Twee en een half jaar geleden kwam
Archibald naar Rawnick, in 't Grampian
gebergte, waar ik onderwijzeres was. De
dokter had hem met 't oog op een long
aandoening hoge lucht voorgeschreven,
zei hij. Later bleek 't een van zijn vele
leugens te zijn geweest. Hij had me leren
kennen, toen 'k in Glasgow bij oom
Robert Settle logeerde. Plotseling stond
hij in Rawnick voor me; naar hij voor
gaf kon hij onmogelijk buiten me. Wie
Arc--oald kent, weet, hoe mooi hij zich
weet voor te doen. Kortom, we trouwden,
endanks oom Robert's ernstige waarschu
wingen. Mary lachte vreugdeloos. 't
Ei wil doorgaans wijzer zijn dan de kip.
't Gelijk was natuurlijk aan oom Ro
bert's kant. We gingen in Purth wonen.
Al gauw merkte ik, hoe ondoordacht ik
had gehandeld. Archibald maakte er
geen geheim van, dat hij me als een blok
aan 't been beschouwde. Misschien was
't zonder Eleanor Mason een tijdje langer
goed gegaan, ofschoon 't eind toeh 't zelf
de zou zijn gebleven. Zij had al jaren
haar zinnen op Archibald gezet, of lie
ver op 't geld, dat hij van zijn vader
dacht te ontvangen, en hij durfde niet
bekennen, waarom hij haar aan 't lijntje
h'-' 1. Archibald heeft nooit de conse
quenties van zijn daden willen aanvaar
den. Alleen zijn vader stelde hij op de
hoogte van ons huwelijk. Ook hèrn had
hij er buiten gehouden, als 't mogelijk
was geweest. Maar de geldkwestie speel,
de een te belangrijke rol.
Toen kwam de catastrophe de moord
op Daniel. Archibald besefte, dat hij me
nodig had. 'k Weet niet, hoe dikwijls hij
me heeft voorgehouden, dat de vrouw niet
tegen haar man mag getuigen. Indien hij
me had behandeld, zo als 't behoorde, in
dien hij een waarachtig berouw had ge
toond en gepoogd had, een beter mens te
worden wellicht was ik dan zelfs over
't vreselijke heengestapt, een moordenaar
tot echtgenoot te hebben. Maar ontrouw,
leugen, bedrog beheersten zijn doen en
denken. Zijn ware aard werd openbaar
na Anthony's testament. HÜ vervloekte 't,
zei hij, zich met handen voeten te laten
binden aan een vrouw, van wie hij meer
dan genoeg had. 't Is me een raadsel, dat
Anthony zijn zoon zó slecht kende om te
verwachten, dat hij trouw zou leren zijn,
wanneer hij financieel afhing van de
vrouw, die had bewezen, ondanks alles
zijn vrouw te willen blijven. Ook oom
Robert beging de grootste vergissing van
zijn leven, door Archibald voor verbete
ring vatbaar te achten.
Al zijn pogingen, een verklaring van mij
los te krijgen, waarbij Anthony's vermo
gen aan hem kwam en ik genoegen nam
met een bescheiden bedrag ineens en een
ruim jaargeld, leden schipbreuk. Gesteld,
dat ik er op was ingegaan, dan had hij
toch geen woord gehouden. Maar k door
zag hem hij wilde mu uit de weg heb
ben en Eleanor Mason trouwen. Als Daniel
Ross voelde hij zich safe. Uiterlijk geleek
hij volkomen op zijn Stiefbroer; ook 't
trekken met 't rechterbeen had hjj zich
aangewend. Daniel was namelijk als kind
van de trap gevallen en hield er een stijf
been van over-
Tenslotte begreep Archibald tot krasse
middelen zijn toevlucht te moeten nemen.
Hij maakte zich van mij meester en bracht
me naar een oude zuivelfabriek in Le-
wisham, waarvan Eleanor hem 't bestaan
had meegedeeld. Daar zou ik zonder eten
en drinken blijven, dreigde hij, tot ik te
kende. Natuurlijk was ik, als ik zijn zin
had gedaan, toch aan m'n lot overgelaten.
Hij wilde van mij af, tot elke prijs- Mary
Brent sloot de ogen en leunde ln haar
fauteuil achterover. Dat is mijn ge
schiedenis.
Melchjor lachte sarcastisch. Waar of
gefantaseerd, ik wil wel eens zien, wat ze
ons maken!
Precies, onderstreepte Lawrence. Er
2Ün nog rechters in Engeland-
Zoals jullie spoedig zullen bemerken,
knikte Henderson. Melchlor verduister
de veertien van de twintig „Glasgow
Daily"-aandelen. Jij gaf twee schavuiten
order Mary Brent op te lichten. Al mis
lukte 't óók de pogingen daartoe be
schouwt de justitie geenszins als een grap.
Bovendien vermoed Ik, dat 't proces Ar
chibald Moncrieff enige dingen aan het
licht brengt, die minder aangenaam voor
jullie zullen blijken. Voor jou, Law
rence, ia er tenslotte nog het geval
met die appel. Ontdekt dokter Tindal er
vergif in, dan zal Je heel wat verjaarda
gen ln afzondering moeten vieren.
Ik kan me niet aan de indruk ont
trekken dat u groeit in Archibald's on
dergang, viel Eleanor heftig uit. Toch
is 't nog niet zo lang geleden dat u zich
zijn vriend noemde.
De vriendschap van een moordenaar
gun ik anderen bijvoorbeeld u, miss
Mason. U was op de hoogte van Archi
bald's misdaad, steunde hem in de voor
bereiding van een tweede, die op Mary
Brent. Dat moet u met de rechter in het
reine zien te brengen. Uw grenzenloos
egoisme heeft u belet, te erkennen, hoe
clement Archibald èn door zijn vader èn
door Settle is behandeld, 't Was boter aan
de galg. 'k Verdedig Anthony helemaal
niet; wat hij deed was zeer slecht^afschu-
welijk eenvoudig al staat voor mij vast,
dat hij zich nimmer aan een medemens
zou vergrepen hebben, indien hij naar zijn
overtuiging er niet door Archibald toe was
gedwongen geworden. De laatste maand
van zijn leven is één onafgebroken wroe
ging geweest wat heeft het hem per slot
van rekening gebaat?
De electrlsehe schel ratelde. Henderson
raadpleegde zijn horloge.
Inspecteur Sargent met zijn mannen
uit Glasgow. Jou ben Ik nog apart een
opheldering schuldig, Lawrence. Je ver
weet me theatrale bombast, toen ik de
verlichting in de bibliotheek tot de sche
merlamp beperkte. Er zat wel degelijk
een bedoeling achter. 't voorkwam dat
detective Stanford Bates werd gezien, die
zich verdekt had opgesteld, terwijl wij
dineerden. Ieder zal toegeven, dat hU nut
tig werk verrichtte.
't Geluid van velen voetstappen kwam
nader. Hiermee is mijn taak afgelopen.
Of om naar Lawrence's trant, m«t diens
bijzondere voorliefde voor toneeltermen,
te spreken: er wordt gehaald voor 't laat
ste bedrijf.
EINDE.
ge fout een incorrect offer die
hem echter dank zij de tedere zorgen
van Vrouwe Fortuna niet op verlies is
komen te staan.
Boeiende partijen zijn het geweest,
vooral die van Zaterdag, de zesde, en de
laatst gespeelde. Behalve in de achtste
heeft Roozenburg in al zijn door hem se
dert onze vorige beschouwing gespeelde
matchpartijen zijn defensieve speelwijze
niet laten varen. De Roozenburg-van-voor-
1948 is dood.
Keiler heeft ondertussen begrepen, dat
alleen onophoudelijk aanvallen het tegen-
wapen tegen een dergelijke tactiek is en
sedert Zaterdag volgt hij deze methode
consequent. Hierdoor ontstaan spectacu
laire partijen, tot groot genoegen van het
publiek, dat elke ronde opnieuw de zaal,
waar gewoonlijk Heerlen's vroede vade
ren debatteren over het wel en wee van
de Mijnhoofdstad, vol houdt.
De twee aardigste momenten geven wij
hier summier.
Achtste partij.
Swart (Keiler) 4, 8, 17, 21, 22. 24, 25. 26.
Wit (Roozenburg) 23. 28, 31, 32. 33, 34
37 en 49.
Er volgde 34—29, 25—30, de verrassing.
29 X 20, 30—34, 20—14, 3440, 23—19.
45' 49—44, 8—13 brr, 19 x 8, 21—27.
32 X 12, 45—50, 27 X 17, 50 X 6, 8—2,
(ë--28, 12—8, 28 x 5. Remise gegeven.
Keiler slaat niet verkeerd. Maar benauwd
heeft hij het wel gehad!
Ziehier een positie uit de zesde partij.
aaa wss
11—16 van Keiler (zwart) volgde
vrijwel gedwongen 2722, 16 x 27!.
22 11, 27—31, 26 X 37, 28—32, 37 x 28.
19—23, 28 x 19, 13 X 44, 11—6, 44—50, b.v.
root als eindspelstand.
Zwart: 8, 9, 12, 18, 25, dam 50.
Wit; 30, 34, 35, 42, 48, dam 1.
Deze positie bevat aardige mogelijkhe
den voor Zwart Keiler). De „negers"
speelden 5033 (5045 is remise wegens
1—7—2, zeldzaam „geniepig"). 42—37.
8—13, 37—32, 33—50, 30—24, 9—14, 34—29
18—22, 1 X 20, 25 X 14, 20-23, 50-39,'
32—28, 22 X 33, 24—19, 14—20, 19—13. Re
mise.
De 9e partij om het wereldkampioen
schap dammen tussen Roozenburg en
Keiler, te Heerlen gespeeld, eindigde na
52 zetten in een overwinning voor Roo-
zenburg. Roozenburg leidt thans met ii
tegen Keiler 7 punten.
