Oefenmatch stelde teleur
Betalingsverkeer tussen België-
Luxemburg en de E.B.U.
Zwakke Wanderers verloren van Nederlands
proef-elftal: 4-1
Viva fotb
wan
de DODE
BRAZILIË
Nederlands Elftal tegen
Finland
Beperking van speculatie en schijntransaeties
Gelijk met de rust
Fins elftal samengesteld
Programma der eerste
klassers
ROOK-KATER
Ned. Jubileumconcert
in Den Haag
„Opzetje" bij een aan
besteding
Duitse in- en uitvoer
in September
DONDERDAG 18 OCTOBER 1951
N D C—S
PAGINA 5
jMCi
- M
Twee debutanten in de
achterhoede
van de
DUITSLAND VERLOOR IN
DUBLIN
FRANKEN EN ITALLIA
Voor wedstrijd tegen Qranje
Voor Zondag 21 October a.s.
KAREL LOTSY BEDANKT
ALS N.O.C.-BESTUURSLID
- indien U maar
005WA rookt.De reden
waarom steads meer
rokers cpüostott over-
qaan:Vol rookqenot
en toch qeen onaan-
qanamc uitwerking.'
Koningin Juliana woonde
uitvoering bij
Dertien aannemers veroordeeld
REORGANISATIE BIJ
NORGER STRAF-
GESTICHTEN
VERNIEUWING MULO-
ONDERWIJS
Het risico met „alkalivrij voor alles en nog ivatis mij te gortig, zegt de textielman.
SPECIAAL ALKALIVRIJ VOOR ZIJDE
Het sop van de ragfijne Vivalon-vlokjes is garant voor ruisende zij en heldere kleuren.
NED. ZEELIEDEN OP ENGELS
SCHIP STAKEN
DUIZEND NEDERLANDERS
IN KEMPISCHE MIJNEN
Voor 't eeerst sinds April weer
een invoeroverschot
BELGISCHE PARA
TROEPEN
Daalden neer bij Limmen
VERANDERINGEN IN DE
GELDHOEVEELHEID
Oorzaken der vermindering
in eerste halfjaar
RUBBER TE BANGKOK
WOL TE BRISBANE WEER
HOGER
Nederlands grootste speciaalzaak
in Haarden - Kachels en Fornuizen
van
door A. HRUSCHKA
OnbegrijpelijkI ik zou ha«t zeg
(Wordt vervolgd.)
Advertentie)
CARBOVIT (Acti eve Kool-Dragées)
reinigt maag en ingewanden van kwade
stoffen. Per doos 41 ct. Flacon f 1.03.
v A V .f S
- -
yi
Gisterenavond, na de oefenwedstrijd
tegen de Middlesex Wanderers, heeft de
Keuze-commissie van de K.N.V.B., het
elftal samengesteld, dat Zaterdag 27
October a.s. te Rotterdam in het Fejjen-
oord- Stadion tegen Finland zal spelen.
Doel: Kraak (Stormvogels).
Achter: Bakers (PSV) en Odenthal
(Haarlem).
Midden: Wlertz (DWS), Terlouw (Spar
ta) en Van Schijndel (SVV).
Voor: Van der Tuyn (Herme sDVS),
Lenstra (Heerenveen), Van Melis (Eind
hoven), Biesbrouck (RCH) en Groene-
veld (Haarlem).
Terlouw treedt als aanvoerder op.
Als reserves zijn aangewezen: Saris
(BW), Schy venaar (EDO), van der
Weerd (Wageningen) en Kuneman
(HBS),
Het Belgisch-Luxemburgse Wisselinsti- op de E.B.U. had. is thans veranderd in
Doelman Kraak staat tijdens een aanval der gasten gereed om in te grijpen, hetgeen echter niet nodig bleek, daar
Odenthal (geheel linksde bal wist weg te werken.
FEIJENOORD-STADION, Woensdag.
(Van onze speciale verslaggever)
Ruim een uur lang had het voorlopige Nederlandse elftal vergeefs ge-
Wacht op de inspiratie welke men in zo'n oefenpartij tegen elf, waarachtig
niet op dood of leven om de overwinning strijdende Middlesex Wanderers
nodig heeft, om er een boeiende partij voetbal van te maken. Ruim een
Uur lang ook had het voor drie-kwart gevulde Feijenoord-stadion moeten
toezien hoe elf candidaten voor het Oranje-shirt er maar niet in slaagden,
zich los te maken van een sparring-partner die een enkele uitzondering
als de uiterst gévaarlijke rechtsbinnen Walton daargelaten eigenlijk
Inaar doodgewoon huis-, tuin-, en keuken-voetbal speelde. Toen, 15 mm.
Da rust, kwam dan dat doelpunt van onze inidvoor Van Melis. Het was met
eens zo'n bijster briljant doelpunt: hij een algemene aanval der Engelsen
werd de bal (door de Engelsen zélf) in de richting van liet Engelse doel-
gebied gedirigeerd, daar ondernam Van Melis een solo-ren. J^ceg de Wan-
derers-doelman Ritchie het op de zenuwen zodat hij zich bij het uitlopen
een onvergeeflijke fout permitteerde, verloor onze midvoor nog even de
hal doch plaatste hij hem dan hard en feilloos in de Engelse touwen.
Neen: het was geen doelpunt om er
een cursus in hogeschoolvoetbal mee te
illustreren, doch het Ademde iets van dé
recht-op-en-neer-goals zoals het Neder
landse elftal er in zijn befaamde „dolle
kwartiertjes" wel eens meer heeft ge
maakt; en toen pas met een 3—1
^oorsprong kwam eindelijk dit Neder-
mndse proef-elftal wat los, creëerde het
J:* °P de tribunes enige sfeer en kreeg
"en een vage indruk van wat dit gewij-
tl„ nationale team zal kunnen pres-
,„en als het, beter geïnspireerd, straks
wr^fn èchtë interland op de Finnen zal
worden losgelaten. I>e wedstrijd was op
aat ogenblik al van ons Na een uiterst
matige eerste helft waarin Van der Tuyn
net vaderland met een goed schot de lei-
mn* gaf, nadat Van Melis het voorberei
dende werk had gedaan, hadden we de
rust met een gelijke stand (11) ge
haald. De Engelsen hadden hun doelpunt
te danken aan een attaque waarbij onze
defensie, die toen haar draai nog maar
JJ'et kon krijgen, de complete vijandelijke
rechtervleugel ongedekt zijn gang liet
gaanmidvoor Bruce schiep de kans,
rechtsbinnen Walton miste haar doch de
rechtsbuiten Smith kreeg nog alle
om te"etten°'n de kans in een doelpunt
da?ehetlemth^„a0 tweede helft al gauw,
in het defensie-blok speelden zowel de
debutanten Odenthal, Bakers en Wiertz
als de routiniers Terlouw, Biesbrouck
en Kraak stellig niet de beste wedstrijd
van hun leven. Vooral in de eerste helft
vielen er herhaaldelijk gaten in de
defensie, plaatste men onnauwkeurig,
kwam men tempo te kort en deelde
zelfs Piet Kraak, met 'n serie slordige
uittrappen, in de algemene malaise.
In de tweede helft ging het stukken
beter. Kraak had plots zijn zelfvertrou
wen terug, Rinus Terlouw beheerste
weer stoer het middenterrein, Biesbrouck
maakte het nu Walton behoorlijk lastig
en onze backs deden vertrouwwekken-
de dingen. Doch de debutanten deden
ons ook in die periode Van Schijndel,
Schijvenaar en De Jong niet vergeten. In
de voorhoede was ditmaal Van der Tuyn
wel de beste man. Hij was bijzonder be
weeglijk en schotvaardig en zijn passes
waren meestal nauwkeuriger op maat
dan die van zijn mede-voorwaartsen.
Kunemann zwoegde voor drie doch kon
zijn eigen spel maar niet vinden. Van
Melis wisselde tal van slordigheden af
met enige brillante (en voor de vijand
dan altijd uiterst gevaarlijke momen
ten, Groeneveld bereikte zijn clubvorm
niet en Lenstra wasLenstra: met
een niet altijd even nuttige neiging tot
pingelen-ten-vermake-van-de-tribunes.
Neen: het antwoord op de vraag of de
K.N.V.B. in staat is, een elftal op de
been te brengen, dat in de eerstvolgende
anderhalve maand zowel tegen de Finnen
als tegen de Belgen opgewassen zal
blijken, werd tijdens deze oefenmatch
Voor 40.000 toeschouwers lee<j het
West-Duitse voetbalelftal, dat enige we
ke- geleden voor de sensatie van het
seizoen zorgde door het Oostenrijkse
Wunderteam in Wenen te verslaan, te
Dublin een 32 nederlaag tegen Eire.
Met de rust had Eire een 2—0 voor
sprong, dank. zij een doelpunt van Titzim-
monds een goal die door de Duitse spil
veroorzaakt werd. Na rust maakten in
een langdurig Duits offensief Walter en
Morlock weer gelijk Enkele minuten voor
het einde verraste de Ierse midivoor
Blynn de Duitse midvoor met een han
dige boogbal Morlock maakte met een
kopbal opnieuw gelijk, maar juist vóór
de ball in het Ierse doel verdween, had
de scheidsrechter het eindsignaal geflo
ten
tuut heeft een communiqué uitgegeven
waarin herziening van de bepalingen in
zake het betalingsverkeer tussen de
Belgisch Luxemburgse economische Unie
en de Europese Betalings Unie wordt
aangekondigd.
Wat de betalingen aan de B.L.E.U. be
treft wordt medegedeeld, dat de banken
alleen met speciale toestemming van het
Wisselinstituut buitenlands geld mogen
kopen. Ook voor betalingen in Belgische
francs is de toestemming van' deze in
stelling vereist. Deze toestemming zal
riet gegeven worden voor speculatieve
geldovermakingen, voor sch nexporten
naar Europa, die in werkelijkheid voor
het doliargiabied bestemd zijn en voor
transacties, die louter doorlevering van
goederen uit het dollargebied zonder
vetiedeling in België of Luxemburg in
houden. De toestemming zal wel gegeven
worden voor alle transacties, waarvoor
een licentie is afgegeven.
Er is niet besloten tot het instellen
van een vrije deviezenmarkt.
Engeland heeft een deficit in
de E.B.U.
Volgens officiële kringen te Londen
had Engeland in September in z(jn be
talingsverkeer met de E.B.U- een teko-t
van 72 millioen. De vordering van
22.4 millioen. die Engeland eindk Aug.
Met een kapitaal van 500.000, ver
deeld in 485 aandelen van 1000 en 150
aandelen van loo js opgericht de N.V.
Chirurgische Instrumentenfabriek Fran
ken en Itallia te Amsterdam. Doel der
vennootschap is de import en export van
en de handel in medische en optische
instrumenten, laboratorium- en dental-
artikelen, patentgeneesmiddelen, chemi
caliën en ziekenverplegingsartikelen en
aanverwante goederen, speciaal de voort
zetting der zaken van de chirurgische
instrumentenfabriek Franken en Itallia.
Geplaatst zijn 110 aandelen van 1000,
niet gegeven. En misschien is dat maar I volgestort door inbreng van bovenge-
beter I noemde firma.
dan
namelfjk was heTda°t'Z\eurs' Dat voor*
wicht, en de vrij zwakke V0" i dover-
NeHe6?1 a'&t moeiliiWieden' bllorgdê'E>ê
Nederlandse voorhoede groeide toen
beetje voor beetje naar haar gewone
spel. Er werd beter geplaatst dan vóór
rust, er werd intelligenter gespeeld
bovendien en Ritchie in het Engelse doe)
viste voor de tweede maal toen Van
Melis een listige cross-pass gaf en Van
der Tuyn er een uiterst fraaie en on
houdbare kopbal van maakte.
Tien minuten later dan vierde men
het derde doelpunt, na de boven om
schreven solo-ren van Van Melis en
t,en minuten later maakte de
van Kunemann temidden
defensie dfbahan^e7'ie™le E"P1S®
teerde Lenstra de mas« Vr" en tJaC"
wets Abe-doe!punt?aeèa f" V
een schot, goal, afRelop"n* 6 "Va
Heel even leek het alsof 1„'
speelde Engelsen toch nnc „„f.
den catastrophe tegemoet zouden
doch ook het Nederlandse speippii
na dat vierde doelpunt weer oml^S
zelden leek het slot van 'n belanêriiko
oefenwedstrijd zo frappant veel op de
befaamde nachtkaars als het onder
havige
Het is waar: de uitslag van een oefen
wedstrijd als deze doet er zo bar veel
niet toe. Bovendien »al de K.N.V.B. zijn
elf uitverkorenen wei niet tegen dit
Engelse amateur-elftal in het veld heb-
ipn gebracht met de bedoeling, dat onze
elf er wat van konden Ieren, want van
deze amateurs viel over 't algemeen zo
verbazend veel niet meer te leren. De
bedoeling van de technische commissie
was ongetwijfeld: het njeuwe team zoals
men het vandaag, met drie wijzigingen in
het defensie-blok, presenteerde, te testen
aan de practyk van een match tegen een
ploeg van niet méér dan middelmatige
tegenstanders.
Men mag zich afvragen of de techni
sche commissie van deze oefenwedstrijd
inderdaad veel wijzer geworden Is. Juist
Het Finse elftal dat Zaterdag 27 Oct.
a.s. In het Feyenoord-stadion te Rotter
dam tegen Nederland speelt, is als volgt
samengesteld:
•oei: O. Laaksonen-, achter: K. Martin
en S. G. MynttI; midden: V. Aslkainen, T.
Pylkkoenen en E. Beijar; voor: J. Vaihela,
A. Rytkoenen, S. Pelkonen, K. Lehtovirta
en O. Stolpe.
Reserves: J. Kolvunen, Lindman, H.
Vainio, R. Suojanen, P. Vanhanen en M.
Vanhanen.
Ploegleider is de heer A. Lehtonen.
Voor Zondag a.s. werden, aldus meldt
„p* Sportkroniek", de volgende eerste
k "- wedstrijden vastgesteld:
EDOVole wijekers, Velocitas—En-
s- Boys AGOVV—'t Gooi, DWS—
7 -wuk FrisiaHaarlem, GVAV—
- Go AheadHeerenveen.
-i Sneek—Leeuwarden; AchillesWage-
mngen, VSV—Oosterparkers, DOS—Blauw
it. AjaxZwolse Boys, RCHBe Quick
EnschedeVitesse.
C: EindhovenDHC, NACADO, RBC
Willem II, BWBleyerheide, Juliana—
Feqenoord, Sittardia—Quick, SVV—MVV,
O: XerxesChèvremont, NECHermes
RrlK!,TMauriu- NoadWV, Sparta-
Hrabamüa, PSVLonga, HBS—Limburgia,
Naar wy vernemen heeft de heer K. J.
aan het bestuur van het Neder-
landsche Olympische Comité meegedeeld,
°,rrJ verschillende redenen zich
dimvfj zij£ te bedanken als be
stuurslid van dit lichaam.
^?nSy beeft een zee. drukke
maatschappelijke functie en verder eisen
het voorzitterschap van de K.N.V.B. en
zijn andere arbeid voor de bond, alsmede
het bestuurslidmaatschap van de FIFA
zóveel van zijn beschikbare vrije tijd
dat hij het juister acht thans zijn functie
van bestuurslid van het N.O.C neer te
leggen.
De heer Lotsy blijft echter chef de
mission van de Nederlandse ploeg voor
Helsinki.
In het kader van de Haagse Kunst-
maand en ter gelegenheid van het 40-
jarig jubileum van het Genootschap vun
Nederlandse componistenwerd gisteren
avond in het Gebouw v. K. en W. in Den
Haag een galaconcert gegeven met wer
ken van uitsluitend Nederlandse compo
nistenDe keus is uiteraard niet zo ge
makkelijk want de bloemen- (of zo u
wilt de moes-) tuin van de Nederlandse
muziek is rijkelijk voorzien; de latere ge
schiedschrijver musicoloog zal moeten
uitmaken uiat fot de familie der rozen
e.d. wat tot die van de distels en door
nen behoort. Wijcontemporaine critici,
kunnen hoogstens een prognose maken
en luisterden ook nu met belangstelling
naar oud en nieuw.
Het gold werken van Johan Wagenaar
(diens fraaie Intrada en hymne voor ko
perblazers), Henk Badings' Ouverture tot
Vondels „Gysbregt een werk, dat als zo
danig moeilijk op eigen benen blijft
staan; Hendrik Andnessens prachtig RI-
cercare, waarvan wij ons nog zo goed de
doopplechtigheid herinneren uit 1949^
Henriette Bosmans, die zelf de solopartij
vervulde in haar pittig concertino voor
piano en orkest, welk werk alweer uit
1928 dateert.
Na de pauze was het muzikale woord
aan Jan van Gilse met diens Prologue
Brevis daterend van 1928, een sympatiek
werk. uitstekend geïnstrumenteerd, Wil
lem Pijper verscheen met een oud Frans
krijgslied, waarin de ruige Piccardiers
optreden; de muziek is in stijl, kostelijk
ruig en kundig opgebouwd. Het koor van
Die Haghe Sanghers legde er behoor
lijke eer mee im
Sluitstuk van het concert was de
derde symphonie van Guillaume Lan-
dré, geschreven in J950/'51 „tot herinne
ring aan een vriend". Het werk maakt
weinig indruk, is sterk cerebraal van
inslag en lijdt hoorbaar aan muzikale
bloedarmoede.
Zo bood dit concert veel bonte facetten
van een inderdaad heftig pulserend leven
van onze Nederlandse toonkunst, vooral
wanneer wij denken aan de vele „afwe
zigen" van deze avond, als Orthel, Mon
nikendam, Flothuis, Verhaar, Frid, e.a.
Willem van Otterloo, die het concer
leidde, heeft de zeer verschillend geaarde
werken van zijn landgenoten met grote
toewijding en kunde verdedigd.
Het concert werd opgeluisterd door de
aanwezigheid van H.M. de Koningin me
gevolg.
een schuld aan de E.B U- van circa 50
millioen.
Deze ongunstige ontwikkeling is toe te
schrijven aan de uitbreiding van de
Engelse aankopen van de landen van het
stcrlingMok, die slechts een deel van hun
sterlingtegoeden in Engeland kunnen be
steden en de rest gebruiken voor impor
ten uit Europa, en aan de daling van de
inkomsten der sterlingzöne als gevolg
van de in het afgelopen voorjaar in
getreden daling van de prijzen der grond
stoffen.
Krachtens de E.B.U.-overeenkomst is
Engeland verplicht 20 pet van dat deel
van zijn deficit, dat meer dan 75.7
millioen bedraagt en 40 pet van dat deel
van zijn deficit, dat meer is dan 151,4
millioen. in goud te betalen.
De „Financial Times" schrijft, dat de
gevolgen van deze ontwikkeling voor
Engeland bedenkelijk zijn, en dat de hui
dige positie het voortbestaan van de
E.B.U. in gevaar brengt. Volgens het
blad kan deze situatie voor België en
wellicht ook voor Zwitserland en Italië
aanleiding zijn om uit de EB.U. te
treden.
Voor de Haarlemse economische politie
rechter verschenen gisteren 14 aannemers
uit Volendam, Purmerend, Ilpendam,
Schermerhorn. Oudorp, St Pancras. Alk
maar en Amsterdam.
Zij werden ervan verdacht, dat zij bij
een aanbesteding in Purmerend een
methode hadden toegepast, die niet be
antwoordde aan de normen van algemeen
belang.
Een getuige, de opsporingsambtenaar
H. L. D., die van de minister van Weder
opbouw opdracht had gekregen een onder
zoek in te stellen, vertelde, dat cfe aan
nemers vóör de aanbesteding een ver
gadering hadden belegd en daarbij de
methode van de zogenaamde „opzet"
hadden toegepast. De laagste inschrijver
een aannemer uit Volendam schreef
in voor 6000 méér dan hij had begroot
en bij gunning zou hij deze 6000 met
zijn collega's hebben gedeeld. De getuige
merkte op, dat deze methode van „op
zet" zo oud is als de inschrijving bij open
bare aanbestedingen zelf.
Het werk werd niet gegund aan de
Volendamse aannemer, doch aan een
ander, die buiten het overleg stond.
De eis tegen de verdachten luidde: elk
500 boete subsidiair 1 maand hechtenis
en een voorwaardelijke hechtenis van
twee weken met een proeftijd van twee
jaar en publicatie van het vonnis.
De verdediger, mr J. Lieuwen, vroeg
in zijn pleidooi ontslag van rechtsvervol
ging, omdat volgens hem geen strafbaar
feit was geconstateerd. De politierechter,
mr J. A. Bletz. veroordeelde dertien der
verdachten elk tot f 400 boete subs. 30
dagen hechtenis en sprak een der ver
dachten, J. de V. uit Purmerend, vrij.
Naar wij vernemen zal zeer binnen
kort ook in verband met de reorgani
satieplannen in het gevangeniswezen
tot overplaatsing van gedetineerden
uit enkele gevangenissen naar de straf-
gestichten te Norg worden overgegaan.
De politieke delinquenten uit de rijks
werkinrichting Esserheem zullen ver
plaatst worden naar de strafgevangenis
Norgerhaven, terwijl de criminelen uit
de strafgevangenis Norgerhaven zullen
verhuizen naar de rijkswerkinrichting
Esserheem. Voorts zullen in de strafge
vangenis Norgerhaven gedetineerden uit
Vught, Leeuwarden en Groningen wor
den opgenomen. De rijkswerkinrichting
Esserheem zaJ evenals vroeger weer
bestemd worden voor opnamen van ver
pleegden en criminelen.
Voorts verwacht men enkele mutaties
in de directie en bij het lager personeel
te Norg.
In het Jaarbeursrestaurant te Utrecht is
gisteren een vernieuwingsdag gehouden
door de drie samenwerkende Mulo-ver
enigingen onder de naam „Het MULO
Verband". Onder de aanwezigen bevond
zich de minister van O., K. en W., prof
dr Rutten.
Dr Vertinden van het ministerie van
Onderwijs sprak over de plaats van het
Mulo in de nota van de minister. Dr F
W. Prins, gemeentelijk inspecteur te Am
sterdam. behandelde het selectie-vraag
stuk en de ULO-school. Dr L. van Gel
der uit Amersfoort hield een inleiding
over practische. psychologische aspecten
van het groepswerk, terwijl H. E. Son-
dorp, inspecteur van het lager onderwijs
in de inspectie Apeldoorn, heeft gespro
ken over het groepswerk in de practijk
De 21 Nederlandse leden der bemanning
van het Londense vrachtschip „Loradore'
zijn uit protest tegen de accommodatie te
Belfast In staking gegaan. Het schip kwam
met een lading hout uit Canada. De
Nederlandse bemanningsleden waren in
Augustus in Rotterdam aangemonsterd.
Op een vergadering van de Christelijke
Mijnwerkersbond te Hasselt (B.) heeft de
Belgische bondsvoorzitter M. Thomassen
medegedeeld, dat er in de Kempische
mijnen thans ruim duizend Nederlanders
werken. De meesten van hen komen uit
Noord-Brabant.
De heer Thomassen wees er op, dat de
Nederlandse mijnwerkers voordelige ar
beidskrachten zijn. De Italianen en andere
buitenlandse mijnwerkers in België moe
ten namelijk gehuisvest worden, terwijl
de Nederlanders met klein grensverkeer
heen en weer reizen.
De invoer van West-Duitsland en
West-Berlijn is van DM. 1.208.000 in
Augustus gestegen tot DM. 1-576.000 in
September. De stijging van 30 pet. ia
hoofdzakelijk toe te schrijven aan de
wijziging in de heffing van de invoer
rechten met ingang van 1 October. De
rechten zullen van die datum af name
lijk niet meer geheven worden naar ge
wicht, maar naar de waarde van de ia
te voeren goederen. De Duitsers hebben
nu zolang het outle systeem nog va»
kracht was, vooral zoveel mogelijk voe
dingsmiddelen en industriële eindproduc
ten ingevoerd-
De uitvoer steeg slechts weinig van
DM. 1.320.000 in Aug. tot DM. 1.364.000'
in September. Voornamelijk de verhoog
de export van industriële eindproducten
had deze exportstijging van 3 pet tot
gevolg. Als gevolg van deze ontwikke
ling liét de Duitse handelsbalans in Sep
tember voor het eerst sinds de maand
April weer invoeroverschot zien.
Van Januari tot September beliep de
invoer DM- 10.903.000, terwijl voor
DM. 10.556.000 'uitgevoerd werd. Tea
opzichte van dezelfde periode van het
vorige jaar steeg de invoer met 45 pet
en de uitvoer met 93 pet-
De militaire oefeningen, die regelmatig
in Noord-Holland worden gehouden, zjjn
gisteren beëindigd met een meer groot
scheepse oefening, waarbij drie bataljons
infanterie, één regiment Aan- en Afvoer-
troepen en één contingent van de genees
kundige troepen betrokken waren, terri
toriale troepen, die voor de herhalings
oefeningen waren opgeroepen.
In alle vroegte aeden twee bataljons
een aanval op het badplaatsje Castricum,
dat door één bataljon werd verdedigd,
maar zich na heftige aanvallen terugtrok
op Uitgeest. In de middaguren werden
de aanvallers gesteund door 60 Belgische
parachutisten, die door drie Dakota's, op
gestegen van één der militaire vliegvel
den rond Brussel, waren afgeworpen. De
parachutisten sprongen op een hoogte van
300 meter af en kwamen neer in de Lim-
merpolder ten Westen van de weg Alk
maar-Amsterdam, bij het kruispunt naar
Limmen. Om twee uur in de middag werd
de grote aanval op Uitgeest ingezet, dat
door de aanvallers, na hevige straatge
vechten. werd genomen. De Belgische pa
rachutisten stonden in verbinding met
de Belgische grondtroepen, die even ten
Zuiden van Castricum een radiopost had
den opgesteld. Het contact met de bevel
voering werd onderhouden via een radio-
verbindingspost van de L. S. K. Een
squadron Gloster Meteors en een squa
dron Spitfires namen eveneens aan de
„strijd" deel.
Televisiekabel. In West-Duitsland is
een nieuw soort electrische kabel gecon
strueerd voor het overbrengen van tele
visie-uitzendingen. Via deze nieuwe ka
bel kunnen honderd verschillende uit
zendingen tegelijk worden overgebracht.
Uit door de Ned. Bank verstrekte ge
gevens heeft het C B.S. een tabel samen
gesteld omtrent de oorzaken der veran
deringen in de geldhoeveelheid geduren
de het eerste halfjaar 1951.
Hieruit blijkt, dat de geldhoeveelheid
in deze periode verminderd is met 318
millioen, waarvan 199 millioen giraal
en 119 millioen ehartaal geld. Deze mu
taties zijn op de volgende wijze ontstaan.
Ten behoeve van het Rijk is 396 mil
lioen geld gecreëerd en voor de lagere
publiekrechtelijke "'chamen 49 millioen.
Het totaal der geldschepping door cre-
dietverlening aan het bedrijfsleven is op
190 millioen becijferd en voorts is 7
millioen bij geldscheppende instellingen
gedeblokkeerd (totaal 642 millioen).
Hiertegenover staan diverse mutaties,
die tot qgn geldvermindering hebben ge
leid, waaronder een vermindering van
de goud- en deviezenvoorraden van de
Ned. Bank en de handelsbanken ad 482
millioen en een creditering van de „local
currency"-rekeningen ad 326 millioen.
Onder het hoofd diverse oorzaken is een
vermindering geconstateerd van 152
millioen (totaal 960 millioen). Het laat
ste totaalcijfer, verminderd met het eer
ste, leidt tot de conclusie, dat de geld
hoeveelheid in het eerste halfjaar met
318 millioen is verminderd.
Als gevolg van berichten, dat d"e rub
berproductie dit jaar 40 pet. beneden die
van het vorige jaar zal liggen, was de
rubbermarkt te Bangkok gisteren goed
prijshoudend. Rubber no. 1 rss. noteerde
51.10 Am. $cts, vergeleken met een vorige
notering van 48.62 Am. $cts. De daling
van de productie wordt toegeschreven
aan het ondeskundig tappen van de rub
berbomen.
Op de Woensdag te Brisbane gehouden
wolveiling waren de prijzen 5 tot 10 pet.
ho:#3r, na de lichte prijsdaling voor alle
soorten wol op de vorige dag. Ook nu
weer werd het grootste deel van de wol
afgenomen door Europese kopers.
Te Melbourne sloten de noteringen
gisteren op het niveau van Dinsdag. De
mededinging was goed en algemeen-
Te Durban lagen de prijzen gisteren
ongeveer 15 pet beneden die van de
veiling van 11 October te Durban
Meent 104-Rotterdam.R'damschediik 247-Schiedam
mm
Vrijdag 19 October
HILVERSUM I (402 m.) 7.00—24.00 NCRV.
7.00 Nieuws; 7.18 Gewijde muziek; 7.45 Een
woord voor de dag; 8.00 Nieuws; 8.15 Lichte
muziek; 8.45 Gram.; 9.00 Voor de zieken; 9.35
Gram.; 10.30 Morgendienst; 11.00 Gram.; 11.15
Fluit en piano; 11.45 Gram.; 12.00 Amuse
mentsmuziek; 12.33 Lichte muziek; 12.59 Klok
gelui; 13.00 Nieuws; 13.15 Amusementsmuziek;
13.45 Gram.; 14.00 .,Het planten en snoeien
van rozen", (causerie)14.15 Metropole
Orkest en soliste; 14.50 Gram.; 15.00 Mariniers
kapel; 15.40 Voordracht; 16.00 Alt, altviool en
piano; 16.15 Strijkorkest; 16.30 Voordracht;
16.50 Gram.; 17.00 Voor de Jeugd; 17.30 „H.M. s
vliegkampschip Karei Doorman", (caus.);
17.40 Gram.; 17.45 Fries programma; 18.00
Nieuws; 18.15 Lichte muziek; 18.45 Een goed
woord voor een goede zaak; 18.50 Gram.;
19.15 Regeringsuitz. „Verklaring en toelich
ting"; 19.35 Gram.; 19.40 Radiokrant; 20.00
Nieuws; 20.10 „Vijf minuten"; 20.15 Jeanne
d'Arc au Btlcher" (oratorium); 21.35* Rheu-
matiekbestrijding ln Nederland" (caus'5; 21 50
Pianorecital; 22.20 „Zwerftocht door het verre
25)
U moet weten, dat Peter en ik reeds
bij de eerste kennismaking vriendschap
sloten. Wij gingen al spoed.g als broS
met elkaar om en hadden geen geheimen
voor elkaar. Vindt u het dan nlefzonder-
ling, dat hij mij geen woord zei, van zijn
verloving, en zelfs geen afscheid van mij
nam, voor zijn vertrek naar Europa
tot- welke reis hy trouwens reeds enige
tijd was besloten? Twee dagen tevoren
had hij aan de mijn nog een hele avond
met mij gepraat. Er was niet een onaange
naam woord tussen ons gevallen, en twee
dagen latere, vernam ik van de lui, die
iedere maand proviand en geld voor de
uit te betalen lonen overbrengen van de
farm naar de mijn, dat Peter s morgens
was vertrokken en wel niet zo spoedig
op „Nieuwland" zou terugkeren, daar hij
naar Europa ging, om juffrouw Lindweg
af te halen.
Nelly keek Holderberg zeer ontsteld
aan.
gen niet mogelijk! riep zij uit.
Toch is het een feit, en dat feit heeft
mij veel verdriet veroorzaakt en veel
hoofdbrekens gekost. Ik moet u openhar
tig vertellen, dat ik boos was op Peter,
maar nu.
Hij zWeeg plotseling.
Waarom gaat u niet voort, wat wilde
u zeggen?
Alleen dit: nu geloof ik dat we ons
Peter's gedrag zouden kunnen verklaren,
indien wij alles wisten. Zekere dingen die
verband houden met zijn reis en zijn hu
welijk zijn heel duister. Als hij nog leefde,
zou hij ze zeker ophelderen. Wij moeten
dus zelf trachten licht in de zaak te bren
gen. Hebt u bij uw laatste samenkomst
met Peter over zijn reis naar Europa ge
sproken? Sinds wanneer bestond er plan
tot een reis? En waarom werd er mij
geen woord over geschreven? En wat
houdt mijn vader zo lang verwijderd van
de farm?
Ik zal m'n best doen, juffrouw, ln
chronologische volgorde op die vragen te
antwoorden. Ik heb gezegd,, dat ik hier
de laatste vier maanden de heer Lind
weg niet éénmaal gesproken heb. Kort
tevoren had hij bij de regering stappen
gedaan om ten Noorden van zijn farm
een uitgestrekte oppervlakte nieuw land
aan te kopen en die zaak had haar beslag
gekregen.
Waarom kocht hij zoveel land? Hij
bezat reeds veel meer, dat hij in cultuur
kon brengen. Bovendien heb ik altijd ge
hoord, dat ten Noorden van de farm een
bergland ligt zonder wegen, vol
oerwouden waartussen hier en daar
gevaarlijke rotspartijen.
Dat is zo, maar juist voor zo'n streek
scheen de heer Lindweg voorliefde te heb
ben. Dikwijls reed hij dagenlang rond in
dat onherbergzaam land. En die passie
werd aldoor heviger. Reeds op dat tijd
stip bleef hij soms weken lang afwezig
van de farm; hij zwierf steeds rond, nu
eens alléén dan weer met z'n oude knecht
Matteo die u zich nog-wel zult herinne
ren.
O ja. Reeds toen „Nieuwland" werd
gesticht, was Matteo bij vader in dienst.
Heeft hij nu die man bij zich, dan mogen
wij althans een beetje geruster zijn.
Ja, Matteo vergezelt, zijn meester..
Dus vier maanden geleden,, kwam me
neer Lindweg mij opzoeken aan de mijn.
Hij was zeer goed geluimd, zelfs zo vro
lijk, als ik hem nog nooit tevoren gezien
had, want gewoonlijk was hij ernstig en
karig met woorden. Maar dit keer sprak
hij onophoudelijk en gaf een interressante
schildering van het pas aangekochte land.
En hij besloot aldus: Nu Holderberg, je
zult het ook leren kennen, want er zal
veel werk voor je zijn. Op mijn vragende
blik antwoordde hij met een geheimzinnig
lachje: Neen, voorlopig mag ik er niet
meer van zeggen, maar je zult grote ogen
opzetten, als je nader kennis maakt met
de grond, die ik in de Mangrove-vallei
heb aangekocht.
Waar ligt eigenlijk die vallei? vroeg
Nelly.
Dat kan ik u niet zeggen, wij waren
nog druk aan het praten, toen Peter
kwam, en dat gaf een andere richting aan
het gesprek. Maar meneer Lindweg, nog
steeds bijzonder vrolijk, zei later tot zijn
zoon: Binnenkort neem ik Je mee, naar
de Mangrove-vallei en dan ga je aan de
overzijde van de plas onze kleine halen,
want die moet zich verheugen met ons.
Wij zullen haar voorlopig niets schrijven,
dan wordt het een verrassing voor haar
Bij die gelegenheid hoorde ik voor de
eerste maal over de reis naar Europa
spreken, een week later zei Peter mij,
dat hij voor zaken naar Buenos Aires
moest. Ik vroeg hem of hij van plan was,
van daar naar Europa te vertrekken om
zijn zuster af te halen; maar hij antwoord
de dat dit voor het ogenblik onmogelijk
was en dat hij naar „Nieuwland" moest
terugkeren. Eerst later, wanneer zijn va
der weer geregeld op de farm kon zijn,
zou hU de grote reis aanvaarden.
Inderdaad kwam hij na verloop van
zes weken terug van Buenos Aires. Hij
zei, dat hij ook in Rio was geweest en
vertelde mij over het leven in die grote
steden. Over al het nieuwe, dat hy daar
gezien had en over de mensen met wie hy
in aanraking was gekomen. Maar geen
woord over wat hij te Rio de Janeiro had
gedaan en evenmin repte hij van de ken
nismaking met een dame, dus zeker niet
van een verloving. En toch moest het toen
gebeurd zijn.
Waarom? Kan hij niet later met Inez
in kennis gekomen zijn?
Dat lijkt mij niet waarschijnlijk, als ik
rekening houd met de data die ik later
vernam. Kort te voren bevond zich op
„Nieuwland" een koopman, die Peter zeer
goed kende, bij diens tweede verblijf in
Buenos Aires met hem in aanraking was
geweest en zijn huwelijk met juffrouw
Inez de Mireios Montes op 't Oostenrykse
consulaat had bijgewoond. Uit de data
bleek het volgende: Peter was 12 Maart
van „Nieuwland" vertrokken, voor de 18e
in Buenos aankomen. De 19e Maart had
de koopman Zugalos in de stad met hem
gesproken en Peter had hem toen reeds
van zijn aanstaand huwelijk kennis ge
geven. Reeds de 21e werd het voltrokken
en de 22e Maart vertrok het jonge paar
met de Nautilus naar Europa Ik schat,
dat zij de 18e of 19e April in Wenen aan
gekomen zijn
Waarschijnlijk, want de 21e April
werd myn broer vermoord.
Ga eens na„ juffrouw Lindweg, men
kan toch geen meisje trouwen, dat men
pas twee dagen kent. Dus moet Peter
reeds vroeger kennis hebben gemaakt met
Inez en zich met haar verloofd hebben,
want daags na zijn aankomst werd het
huweiyk reeds voltrokken. In de tyds-
ruimte tussen Peter's reis voor zaken naar
Buenos Aires en zijn tweede reis daar
heen, op 12 Maart waarop de reis naar
Europa aansloot, bevond ik mij iedere dag
vaak uren in zijn gezelschap.
Oosten"; 22.30 Orgelconcert; 22.45 Avondover-
denking; 23.00 Nieuws: 23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II (298 m.) 7.00 VARA, 10.00
VPRO. 10.20 VARA, 12.00 AVRO, 16.00 VARA,
19.30 VPRO, 21.00 VARA. 22.40 VPRO 23.00—
24.00 VARA.
7.00 Nieuws: 7.15 Ochtendgymnastiek: 7.33
Gram.; 8.00 Nieuws; S.18 Gram.; 8.50 Voor de
huisvrouw; 9.00 Gram., 10.00 „Kinderen en
Mensen" (caus.); 10.05 Morgenwijding: 10.20
Schoolradio; 10.50 Viool en piano; 1115 Voor
dracht; 11.35 Orgel en zang; 12.00 Dansmuziek:
12.33 Sport en prognose; 13.00 Nieuws; 13.20
Orkestconcert; 14.00 Kookpraatje; 14.20 Gram
(15.15—15.35 Voordracht): 16.00 Dansmuziek;
16.30 Voor de jeugd; 17.00 Koorzang; 17.20
Muzikale caus.; 18.00 Nieuws; 18.15 Felicitat es
18,45 „Denk om de bocht"; 19.00 Piano: 19.10
Voor emigranten; 19.30 „De Nieuwe Kerk
orde", (caus.); 19.50 Berichten; 20.00 Nieuws:
20.05 Boekbespreking; 20.15 Orkestmuziek:
20.30 „Benelux"; 20.40 ..Een sterk Volk''
(caus.); 21.00 Cabaret; 21.30 „De Ducdalf";
21.50 Buitenlands weekoverzicht; 22.05 Moder
ne lichte muziek; 22.30 Gram: 22.40 „Van
daag", (caus.); 22.45 Avondwijding; 23.00
Nieuws; 23.30—24.00 Kamerorkest.
Vrijdag 19 October
AVRO-televisie-ultzending 20.1521.45: 1
Weeroverzicht. 2 Televizier. 3 Documentaire
film. Pauze. 4 Telefoongesprekken.
Engeland BBC Home Service 330 m.
12.00 Dansmuz, 12.30 V. d. arbeiders, 12.53
Weer, 13.00 Nws, 13.10 Gram, 14.no School
radio, 14.40 Eng. les, 15.00 Crltieken, 15.43
Orkest cnoc, 16.30 Gram, 17.00 V. d. kinde
ren, 17.35 Weer, 18.00 Nws, 18.13 Sport, 18.20
Lichte muz, 19.00 AmusemciVsmuz, 19.30
Reportage van de El Alameln Reünie. 20.13
Schots ork, 21.00 Nws, 21.15 Amer. nwsbrlef,
21.30 Hoorsp, 20.00 Recital, 22.45 Parlem.-
overz, 23.00-23.03 Nws.
Engeland, BBC Eicght Progr. 1500 en 247
m.
12.00 Lichte muz, 12.45 Orkestenoc, 1S.45 V.
d. kinderen, 14.00 V. d. vrouw, 15.00 Barl'on
en viool, 15.30 V. d. soldaten, 15.45 Orkest-
eonc, 16.15 „Mrs Dale's Dagboek", 16.30 Or
gelspel, 17.00 Harmonie-ork, 17.30 Ge var.
muz, 18.15 V. d. jeugd, 18.45 Hoorsp, 19.00
Nws, 19.25 Sport, 19.30 Gevar Progr, 20.00
Licht progr, 20.45 Gevar. progr, 21.15 „Rom
mel", 22.00 Nws, 22.10 Caus, over de ver
kiezingen, 22.45 Theaterorgel, 23.00 Voor t,
23.15 Lichte muz, 23.56-24.00 Nws.
Nordweatdeutscher Rundfunk 309 m.
12.00 Orkestenoc, 13.00 Nws, 13.25 Gevar.
muz, 14.15 Lichte muz, 15.40 Muzikale her
inneringen, 16.45 Nws, 17.00 Klass. muz,
18.00 Gevar. muz, 19.45 Nws, 20.05 „Jenufa"
opera. 22.15 Nws, 22.40 Lichte muz, 23.00
Vrolijke muz, 24.Q0 Nws, 0.30-1.00 Dansmuz.
Frankrijk Nationaal progr. 249 en 347 m.
12.30 Orkestconc.; iS.OO Nws; 13 55 Israëli
sche uitz.; 18.30 Amerik. uitz.; 20.00 .Mattra
Pierre", opera; 22.20 Gram.; 23.45—24.00 Nws.
Brussel 324 eo 484 m.
324 m. (Vlaams progr.)
11.45 Gram, 12.30 Weerber.; 12.34 Cabaret-
muz 13.00 Nws. 13.15 Orge' ectal. 14 30
Schoolradio; 15.30 Gram 15 45 Zang: 16.45
Gram.; 17.00 Nwd; 17.10 Muzikale caus.: 18.10
Voordr.; 18.20 Gram: 18.30 V. d. soldaten;
19.00 Nws; 19.30 Filmrevue; 19.50 Radlofeuil-
leton; 20.00 Filmmuz.20.15 Orkestconc.; 21.30
Kunstkaleidoscoop; 21.45 Gram.; 22.00 Nw»;
22.15 Jaszmuziek: 22,45 Balletmuz.; 22.55 Nws;
23.0024.00 Operamuz
494 m. (Frans progr.)
12.05 Gram.; ls.oo Nws: 13.10. 14.30 en ls.oo
Gram.; 16.30 Kamermuz 16.50 Gram.; 18.30
Filmmuz.; 19.00 Gram.: 19.40 Idem: 19.45 Nws;
20.00 Orkestconc. 21.15 Chansons: 21.30 V. d.
jeugd; 22.00 Nws: 22.10 Orkestm" 22.50
Gram.; 22.55 Nws: -3.00 Gram. 23."0
