Amerik. oliemagnaten gokten
echter niet te vergeefs
De „Aramcoboorde rijkste
aan
Regeringssteun vliegtuigbouw
Tuinbouw voelt zich stiefkind
van de regering
W aarom geen behoorlijke steun
verlening?
Hongaarse dank voor hulp aan
hun kinderen
HET WEER WAS NOG BEST
r
Dollarwinstmede dank zij
sociale
goede
verzorging
2aterdagse
mijmeringen
J
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1951
v
Onbekende grootheid
Merkivaardige personeels
politiek
Vreemd gebruik van
kruiivagens
Hygiënisch vijfjarenplan
Arabieren als aannemers
Olie en dollars
Kans op buitjes, maar met opklaringen
Vet proces-Mof fet
Observator
Al zes-en-zeventig S ll's verkocht
Je eigen schuld/
Dan moei je maar
Boston roken;
Juudiuu runvn,
Wi daar heb je vast
^5» geen last van.
Luchtvaartwet
„TYNE" TRACHT HONDUREES
SCHIP VLOT TE KRIJGEN
wmMm
m
m
dan tweeduizend jaar geef verandering
Bevredigende resultaten
Waarom wij niet?"
Waarom geen garantie?
Het saneringsvraagstuk
Ha fry Prikker
bpdrjjf nog d* kosterij» twecjhit k,omMfcJNederland deelde nog mede, dat na de
Oosterse onderscheidir
voor pater N. van der Vliet W P.
Zand, hitte, vlooien en... hoop
De naam van de Anglo-lranian, de Engels-Perzische olie-
maatschapij, heeft telkens weer door de wereld weerklonken. Hij
klinkt nog steeds in de zalen, waar de politici bijeenkomen. De
nieuwe Engelse regering onder Winston Churchill verklaarde, de
Perzische kwestie tot een oplossing te willen brengen. En terwijl
Irans premier. Mossadeq, al of niet wenend, het onderste uit de
oliekan eist, verlaat de laatste Engelse employé de olievelden van
Abadan. Zal Engeland zijn sleutelpositie in het Nabije Oosten, wat
de olie betreft, moeten prijsgeven'?
He.t Nabije Oosten heeft in zijn schoot ongeveer 40 pet van de olie
voorraden van heel de wereld, voor zover die althans tot nu toe ontdekt
zijn. Strategisch zijn de olievelden van het Nabije Oosten en speciaal die
van Perzië voor Engeland van het grootste belang en hoewel het 't verlies
van Abadan kan aanvullen met een hogere productie elders, blijft het gemis
er van een lelijke handicap. Hoe alles zal aflopen, is een groot vraagteken.
Inmiddels, de moeilijkheden met
de Perzische olievelden zijn niet
Kngelands eerste tegenslag in het
Nabije Oosten. Is de naam van de
Anglo-lranian thans gemeengoed, de
naam Aramco is een onbekende
grootheid. Maar inderdaad een groot'
beid. Hij staat voor de Arabian
American Company, een met Ameri
kaans kapitaal opgerichte olie
maatschappij, die er in geslaagd is,
het rijkste olieveld van heel het
Nabije Oosten aan te boren en die
het heden ten dage uiterst winst
gevend exploiteert.
De Aramco werkt in een gebied, dat
oorspronkelijk tot de Engelse invloed
sfeer in het Nabije Oosten gerekend
werd. De Engelsen zijn er volkomen
door de Amerikanen teruggedrongen,
zonder opzien en als gevolg van een
„penetration pacifique", een vreedzaam
binnendringen, hetwelk door de mach
tige Amerikaanse dollar mogelijk werd
gemaakt.
Die bijzonder krachtige en merkwaar
dige figuur, welke koning Ibn Saoed van
het naar hem genoemde Saoeda-Arabië
is, ging indertijd, thans ongeveer twintig
jaar geleden, met de Amerikanen in zee.
En die namen hierbij een groot risico.
Want er waren toenmaals, immers nog
slechts geringe aanwijzingen, dat er in
Ibn Saoeds land olie zou kunnen worden
gevonden. Daarom waren de Engelsen
niet erg 'toeschikkelijk met hun ponden.
„Een hoop zand, een hoop hitte, een
hoop vlooien en een hoop hoop aldus
werd de nieuwe olieconcessie gedoopt
door de experts, die het voorbereidende
werk moesten verrichten. Maar er werd
doorgezet en het gefourneerde kapitaal
van 250 millioen dollar bleek niet weg
gegooid te zijn. De leiders van de Stan
dard Oil Californië, de Texas Oil Co, de
Standard Oil of New Jersey de So-
cony-Vacuum, die het benodigde kapi
taal gefourneerd hadden, bleken goed
gezien te hebben.
Thans wedijvert de oliestad van Saoedi-
Arabië, Dahran, met Abadan 'in de pro
ductie van olie en benzine en ze heeft
tot voordeel, dat ze aanzienlijk verder
van Sovjet-Rusland verwijderd ligt dan
Abadan en ook gemakkelijker tegen een
sovjet-Russische aanval te verdedigen
zal zijn. Het vliegveld van Dahran werd
in 1846 door de Amerikaanse luchtmacht
aangelegd Ofschoon het zich nu in par
ticuliere handen bevind*, behoort h«t
toch tot de Amerikaanse verdedigings
gordel in dit gebied.
De Aramco behoort tot de grote
oliemaatschappijen, die van het be
gin af aan een zakelijke, maar tevens
uiterst verstandige personeelspoli
tiek hebben gevoerd, ook tegenover
de Arabische werklieden. Er werken
thans bijna vierduizend Amerikanen
m Saoedt-Arabië en het inlandgc
personeel loopt m de tienduizenden.
Evenals elders in de olieindustrie is
men van het standpunt uitgegaan, dat
een vaste kern gezonde, goed opgeleide
arbeiders veel meer waard is en zakciijk
volkomen verantwoord, dan een steeds
wisselende troep koelies, die aan alier-
lei ziekten lijden en door hun onrein
heid ook nog oorzaak van besmetting
van het blanke personeel kunnen zijn.
t"~Me en behoorlijk opgeleide inlanders
De practijk leerde tevens, dat goed be-
uitstekende technische prestaties kun
nen leveren, zodat aanvoer van lager
personeel van elders volkomen overbo
dig is. Zo was het in de oliegebieden
van Midden en Zuid Amerika en zo
bleek het ook in Arabië, waar de Be-
doeinen, die ruige woestijnbewoners,
spoedig een merkwaardig gevoel voor
techniek aan de dag legden.
En dit. ofschoon ze aanvankelijk toch
niet goed wisten, waartoe al die onbe
kende werktuigen dienden. Toen de
Aramco de eerste kruiwagens uit
Amerika liet komen, werden die plicht.-
getrouw door de Arabische arbel^®,g®"
vuld. daarna namen ze het hele geval op
hun nek. De verbaasde Amerikanen
maakten daarop., de even verbaasde
Arabieren duidelijk, hoe ze een kru.wa-
gen moesten gebiuiken.
De Amerikaanse oliemensen volg
den een handige politiek. Reeds bij
het verrichten van de eerste onder
zoekingen lieten ze hun baard staan
en droegen ze Arabische kleren, ten
einde onder de fanatieke Bedoeïnen
minder op te vallen. Ze zijn in het
ontzien der Mohammedaanse ge
voeligheden zelfs zo ver gegaan, dat
ze voor de arbeiders wel een grote
moskee lieten bouwen, maar het niet
aandurfden, voor hun eigen per
soneel een kapel neer te zetten. Ook
nemen ze geen Joden in dienst.
Hun eerste zorg gold de volksgezond
heid. Ze openden klinieken en bonden de
strijd aan tegen allerlei euvels als huid
ziekten. verzweringen, malaria, wormen
etc. waaraan de zo romantische bewo
ners van de woestijn op heel prozaische
wijze lijden. Ze wezen op de voordelen
van reinheid en distribueerden vrijgevig
zeep en haarkammen. Doktoren hielden
gratis zitting en hun belangstelling
strekte zich zelfs tot de zuigelingen uit.
Hierdoor trokken ze de moeders aan, die
op haar beurt in het hygiënische vijf
jarenplan werden ingeschakeld. Ze
slaagden er ook in, de gevolgen van de
wrede landswetten te verzachten. In
Saoedi-Arabië wordt een op heterdaad
betrapte dief nog steeds de rechterhand
afgekapt. Ze kregen gedaan, dat ze van
te voren de bovenarm van het slachtof
fer met jodium mochten insmeren en na
de „operatie" de stomp mochten afbin
den. zodat er geen infectie kon ontstaan.
Het boren van waterbronnen, het aan
leggen van imgatiewerken, het beschik
baar stellen van medicamenten, dit alles
behoorde tot de taak van de technische
staf van de Aramco. En zoals gezegd, het
bracht ruimschoots zijn geld op. Men
kreeg de beschikking over goed perso
neel, dat bovendien in de werkplaatsen
nog voor speciale taken kon worden op
geleid. Arabieren staan thans als assis
tenten in de laboratoria.
De Amerikanen bekeken van te voren
goed, hoe ze hun inlandse personeel
moesten aanpakken en in welke mate ze
bepaalde soorten werk aan de Arabieren
konden overlaten. En ze kwamen tot de
ervaring, dat ze b.v. het bouwen van
loodsen" en graafwerk geheel aan in
landse ondernemers konden overlaten,
evenals de verkoop van Amerikaanse
levensmiddelen en gebruiksvoorwerpen.
(In Indonesië, waar ze op Sumatra een
zelfde politiek trachten te volgen, is die
hun mislukt. De inlanders bleken niet
in staat, als kleine ondernemers op te
treden en de levensmiddelen brachten
ze op de zwarte markt).
De Arabieren, die tot aannemer waren
opgeleid, kregen veel meer werk van
hun landgenoten gedaan als de Ameri
kanen en de handelslui deden goede za
ken, zonder de afgunst van hun landge
noten op te wekken, zodat er een goede
sfeer ontstond, waarin prettig gewerkt
kon worden, in zoverre dit althans in de
moordende hitte van een Arabilsche
woestijn mogelijk is.
Het spreekt vanzelf, dat de Aramco
heel wat meer geld in haar Arabische
onderneming heeft gestoken dan
Verenigde Staten te verhinderen. Zo
lang de Aramco in Europa en het'Verre
Oosten goede zaken doet, zal ze het haar
1 concurrenten en.de maatschappijen,
waardoor haar kapitaal gefourneerd werd,
niet al te lastig maken. In geval van
oorlog wordt dit echter anders.
Hel proces-Moffet heeft aan het
licht gebracht, dat tijdens de af
gelopen oorlog de Aramco direct
probeerde, haar olie aan de Ameri
kaanse marine te verkopen. Deze
meende echter, haar product niet
nodig te hebben. Het was Moffet, een
promotor in de olie-business. die
hiertoe door haar gemachtigd, op
zich nam te zorgen, dat de Aramco
haar olie in Amerika tegen een
flinke prijs zon kwijtraken. Hij was
een goede vriend van Roosevelt.
Moffet diende later, toen de Aramco
ten slotte aan de Amerikaanse marine
leveren mocht, een rekening van zes
millioen dollar in. De Aramco bestreed
deze vordering, bewerend, dat ze Moffet
nimmer een officiële opdracht had gege
ven en haar advocaat voerde o.a. aan,
dat het toch absurd was, te beweren,
dat president Roosevelt zich door vrien
den zou hebben laten beïnvloeden, ten
einde een bepaalde maatschappij te doen
bevoordelen. Ze achtte dit een belediging
van zijn nagedachtenis.
Ondanks dit argument wees de jury
aan Moffet een „commissie" van ander
half millioen Har toe voor de door zijn
bemiddeling tot stand gekomen trans
acties tussen de Amerikaanse marine en
de Aramco.... De Amerikaanse marine
haar kapitaal van 250 millioen. Dit
was mogelijk, doordat betrekkelijk
gauw grote winsten konden worden
gemaakt. Deze winsten worden heden
ten dage door deskundigen geschat
op 625.000 dollar per dag.... De
Maatschappij rechtvaardigt deze
hoge winst met een verwijzing naar
het grote risico, dat ze loopt, indien
bij een oorlog de sovjets er tocli in
zouden slagen, Dharan te bezetten.
Dan is ze alles kwijt.
Het kapitaal moet dus in een recordtijd
terugverdiend worden. Dat zal haar ver
moedelijk wel gelukken, want ze bezit
de ooncessierechten voor heel Saoedi-
Arabië, ofwel een gebied met een opper
vlakte van 440.000 vierkante mijlen. Tot
dusver zijn nog slechts vijf olievelden in
exploitatie gebracht, waarop 62 produ
cerende oliebronnen liggen. De olie be
vindt er zich ongeveer twee duizend
meter onder de woestijnzand-
Het gaat inmiddels koning Ibn Saoed,
de thans grijze heerser over Mekka, ook
lang niet slecht. Evenals zijn onderdanen
profiteert hij flink van het Amerikaanse
initiatief. Hij ontving allereerst 250.000
dollar in goud voor het verlenen van de
olieconcessie. En nadien kreeg hij voor
elke geproduceerde gallon olie een be
drag dat thans in totaal ongeveer 110.000
dollar per dag bedraagt. De helft hiervan
wordt zijn persoonlijk bezit, waaruit nij
o.a. de subsidies aan l(je krijgshaftige
Bedoeinen in het binnenland betaalt die deed de maatschappij op 'naar beurt een
anders de olienederzettingen niet 'met proces aan, omdat ze te hoge prijzen
rust zouden laten. De andere helft wordt i berekend zou hebben. Het gaat hier om
(Van onze weerkundige medewerker.)
Het weer heeft deze week erg zijn best
gedaan, zo mag de conclusie wel zijn bij
het werpen van een terugblik. In deze
tijd van kolenschaarste is het op zijn
zachtst gezegd heel prettig, dat het na
derende winterseizoen zich nog zo wei
nig doet voelen. Een temperatuur van 12
a 15 graden 's middags en dan nog nach
ten, die helemaal niet koud kunnen wor
den genoemd, hebben gemaakt, dat het
eerste tiental dagen van November een
flink stuk warmer i? dan normaal; na-
turlijk heeft Pluvius zich niet onbetuigd
gelaten en zich opnieuw gedragen als de
tegenvoeter van de fiscus „die neemt en
geeft", met de loodzware nadruk op net
eerste, terwijl Pluvius zich als de welda
digheid in persoon uitsluitend tot laatst
genoemde handeling beperkt. Maar ge
lukkig is het bij één echte regendag ge-
bleVen en dit ondanks het feit, dat^ onze
barometers steeds maar op het linker
gedeelte van de schaal staat.
De oorzaak van het zachte weer is be
halve de depressie ten Zuiden van Ierland
ook het gebied van hoge druk, dat zich
het grootste deel van de week achter het
ijzeren gordijn heeft oevonden. Tussen
deze twee in ontstond een Zuidelijke
stroming, waarmee de heerlijke tempera
turen uit het Middellandsezeegebied naar
onze regionen zijn overgewaaid. De sto
ringen, die daarbij over ons land trok
ken. brachten af en toe Pluvius in ons
midden. Een tweede gebied van hoge
druk heeft zich bovsn Noord-Scandina-
vië ontwikkeld. Dit neeft heel andere ge
volgen, want daardoor is het in Finland
en in net Noorden van Zweden gaan
vriezen; plaatselijk kwamen vannacht
temperaturen van meer dan 25 graden
onder nul voor. Deze koude lucht vloeit
naar het Zuiden uit. maar aangezien dit
langzaam gebeurt en de afstand van die
koude lucht tot onze streken nog altijd
heel wat meer dan 1000 kilometer be
draagt, behoeven wij van die kant nog
geen kwade dingen te vrezen.
Wel moest vanmorgen iets kwaads uit
het Zuiden worden verwacht, want in
Zuid-Frankrijk naderde toen een nieuwe
storing, die aan de Rivièra en in het
Rhónedal hevige rukwinden en zware
slagregens veroorzaakte. In de buurt van
Marseille werd vanmorgen alweer 14
millimeter regen gemeten. Deze storing
zal in de komende nacht over ons land
trekken en waarschijnlijk zullen wij ook
morgenochtend er nog wel iets van mer
ken. Daarna zijn dan weer opklaringen
te wachten, zodat het er voor Zondag
gelukkig niet zo heel slecht uitziet. Te
meer daar de temperatuur flink boven
normaal blijft.
besteed voor openbare werken, o-a. de
aanleg en het onderhoud van oen spoor
weg.
Voor zover valt na te gaan. heeft ko
ning Ibn Saoed nog geen stappen gedaan
om zijn royalties verhoogd te krijgen.
Maar meestal lekt onverwacht uit, wat
al sinds geruime tijd achter de schermen
gewoeld en gewoed heeft. Dit geldt ook
voor de Aramco, <jje behalve een mach
tige olie-maatschappij, tevens een macht
achter de schermen is in de Amerikaanse
bewapening en daardoor in de politiek.
Ook hiervan heeft men nauwelijks iets
gehoord. Maar het te New York gevoer
de proces tegen de oliemagnaat Moffet
wierp enkele .laren geleden een zij het
dan nog tamelijk zwak schijnsel op een
interresant aspect Van activiteit ener
grote olie-maatschappij, die zowel natio
naal als internationaal een belangrijke
rol speed, ten eerste door de kapitalen,
welke ze vertegenwoordigt en ten tweede
door haar product: olie en benzine.
De Aramco zou haar Arabische olie in
de Verenigde Staten tegen veel lagere
prijzen kunnen verkopen dan de Ameri
kaanse producenten daar moeten vragen-
Tot voor kort verscheepte ze echter niet
meer dan 100.000 vaten per jaar naar
het vaderland. Het merendeel van haar
productie gaat naar Europa en een klein
gedeelte naar het Verre Oosten. Be
paalde machten stellen alles in het werk
om de verkoop van Arabische olie in de
een verschil van 26 millioen dollar, een
peulschilletje voor het olie-kapitaal.
Men ziet inmiddels, er zit aan olie
lieel wat vast, afgezien dan van de
politieke en strategische problemen.
Het is intussen wel interessant te
kunnen constateren, hoe een grote
maatschappij zuiver uit zakelijke
overwegingen er toe komt, haar
tienduizenden tellende personeel zo
goed mogelijk te behandelen. Sociale
Een Bedoeïn, die vroeger schapen hoedde en kamelen voortdreef, is nu
chauffeur van een olietankwagen in een der raffinaderijen van de Aramco.
en algemeen-menselijke motieven
komen pas in de tweede plaats. In
de eerste plaats wordt beoordeeld, in
hoeverre het zijn geld opbrengt.
Maar het blijft voor de voorstanders
van zo uitgebreid mogelijke sociale
voorzieningen toch een sterk
argument
Eerstdaags Is de beslissing te verwach
ten in welke mate de regering haar steun
zal verlenen bfl de ontwikkeling van
vliegtuigen in ons land.
Bij deze beslissing spelen de hoge in
vesteringskosten, die de afbouw van het
Nationaal Luchtvaartlaboratorium vergt,
een belangrijke rol.
Dit staat te lezen in de Memorie var.
Antwoord van minister Wemmers op het
voorlopig Tweede Kamerverslag van zijn
begroting 1952.
Voor de ontwikkeling' van een civiel
vliegtuig, de F 27, worden momenteel
voorbereidingen getroffen. Ook de KLM
verleent hieraan haar medewerking. Van
dit type zijn reeds ontwerp-tekeninger.
gereed, waarop beoordeeld zal moeter.
worden of verdere ontwikkeling gerecht
vaardigd is. Door de Fokkerfabrieken is
een marktanalyse gemaakt.
Gezien het feit, dat de ontwikkeling van
bovengenoemde vliegtuigen eerst onlangs
is voltooid, respectievelijk nog gaande is.
konden uiteraard nog geen belangrijke
orders genoteerd worden. In mindere mate
geldt zulks voor de S 11, waarop reeds een
aantal orders verkregen is. In Nederland
en aan het buitenland zijn 76 S 11 vlieg
tuigen geleverd, terwijl in het buitenland
150 vliegtuigen van dit type in licentie
zijn gebouwd. Er zijn internationale con
tacten gelegd, welke goede perspectieven
openen om tot een bredere afzetmarkt van
de ontwikkelde vliegtuigen te komen.
Een ontwerp voor een nieuwe lucht
vaartwet Is reeds geruime tijd geleden ten
uepartemente gereed gekomen en maakt
thans onderwerp van studie uit. Het laat
zich aanzien, dat dit ontwerp in de eerste
helft van het komende jaar zal kunnen
worden ingediend.
De sleepboot „Tyne" van L. Smit en
Co.'s Internationale Sleepdienst, op reis
van CristobaJ naar de Bermuda-eilanden,
heeft op een punt. ongeveer 80 mijl ten
Nooden van Haiti het circa 800 ton me
tende Hondurese schip „George Gamblin'
bereikt en vastgemaakt. Dit schip is aan
de grond gelopen en de „Tyne" zal trach
ten het vlot te krijgen.
...v .-;
\A-:
moderne techniek in de woestijn. Vliegtuig, olie
stoffering: de producten van de moderne techniek of de eeuwenoude kledij der woestijnhmconers, die in meer
Het waren woorden van dank aan de regering, het waren ook woorden
van critiek, die de heer Jae. Groen Azn., voorzitter Vakgroep Tuinders
van de L.T.B. liet horen in zijn openingsrede op de algemene vergadering
die de vakgroep vandaag in Haarlem heeft gehouden. De dank was de
beloning voor de stappen die de regering heeft ondernomen om de export,
de levensader van de tuinbouw, zoals de heer Groen terecht opmerkte,
veilig te stellen. De critiek betrof voornamelijk de houding van de regering
ten opzichte van steunverlening aan de tuinbouw, een houding, die in
zekere zin nalatig was te noemen en de voorzitter, nadat hij tal van
moeilijkheden had opgesomd, op een gegeven moment deed uitroepen.
„Doel U dan nog niets, Excellentie?"
Behalve ten aanzien van 't export-
vraagstuk was de voorzitter, zoals uit
het begin van zijn rede bleek, ook
niet ontevreden over de resultaten van
dit jaar. Zowel in de vollegrondstuin-
bouw als in het glasbedrijf en ook in
de fruitteeltgebieden zijn de uitkom
sten van het bedrijf over het algemeen
bevredigend te noemen, vond spreker.
Na het belang van een gezonde export,
niet alleen voor de tuinbouw, maar ook
voor het hele land te hebben geschetst,
en na er nog eens op te hebben aange
drongen dat van regeringswege ter be
scherming van de tuinbouw in het in
ternationale bestel een zo krachtig mo
gelijke politiek zal "Worden gevoerd,
vroeg de voorzitter aan-dacfht voor een
z.i. zeer belangrijk vraagstuk, n.l. steun
verlening aan de tuinbouwbedrijven.
Spr. hekelde het feit. dat destijds wel
de kleine boeren werden geholpen, maar
de tuinbouw werd vergeten. Hij achtte
de volgende richtlijn voor de regering
zeer belangrijk. Men moet geen produc
ten steunen, aldus spr., waarvan duide
lijk zichtbaar is. dat de teelt in geen en
kele redelijke verhouding staat tot ce
afzetmogelijkheden. Men moet ook geen
bedrijven steunen, waarin de onderne
mer een knoeier is. Men moet evenmin
steun geven aan bedrijfjes die zó klein
zijn. dat er nimmer een redelijk bestaan
op gevonden kan worden, behalve dan
in diegevallen, waarin de ondernemer
iniet de gehele winter zit te kaarten.
en auto in het zand. Wat is een pittoresker
andere wijze zijn brood tracht te ver
dienen.
Wanneer wij het hebben over hulp
middelen om het bedrijf, dat in de knoei
is gekomen door conjunctuuromstandig
heden of welke andere oorzaak ook, die
het bedrijf op de rand van de onder
gang heeft gebracht, te hulp te komen,
dan bedoelen ook wij het economisch
verantwoorde en goed geleide bedrijf.
Het begrip „economisch verantwoord"
mag echter nimmer afgeleid worden van
de grootte van het bedrijf, noch van de
financiële sterkte van de ondernemer.
Met name de tuinbouw zoals hij is en
altijd is geweest. Weliswaar had men in
de tuinbouw altijd ondernemers die door
hun schuldvrije bezittingen de economi-
edhe moeilijkheden uiteraard goed kon
den doorstaan. Maar 't aantal van hen,
die zonder of met weinig bezit, groten
deel in de aanvang op crediet, zich 'n be
drijf wisten op te bouwen, overtrof de an
deren verre. In de regel door stoere
werkkracht en lange werktijd wist en
weet men nog een bestaan te verwer
ven. waarbij de grote gezinnen zich
méér offers hadden te getroosten dan de
andere. En maatschappelijk droegen en
dragen zij bij, de groten en de sterken
zowel als de kleinen en minder-sterken,
aan de welvaart van het land.
Thans is het volstrekt onmogelijk
zich in goede jaren een reserve te vor
men voor het kwade jaar. En als mede
daardoor in moeilijke omstandigheden,
het bedrijf met ontwrichting of on
dergang wordt bedreigd, dan is het de
taak van de Overheid om mede te
helpen dit zo mogelijk te verhinderen.
En het is plicht, althans van de ge-
organiserde tuinbouw, om zó solidair
te zijn, achter de pogingen te staan om
die hulp van de Overheid te verkrij
gen.
De regering deed tot heden niets in dé
vorm van directe steun; zij onthield ae
tuinders ook van steunvormen, zoals wij
die voor de kleine landbouw kennen.
Nu het zó staat, is het hoog tijd, aldus
spr.. dat de minister nogmaals dringend
dient te worden gevraagd wat hij met
de tuinbouw voor heeft.
Het is toch wel sterk, dat, waaneer
men er een landibouw-politiak op na
houdt, die bestaanszekerheid voor de
werkers in land- en tuinbouw wil bevor
deren, voor de tuinbouw geen enkele
garantie wordt gegeven. Het minste wat
we kunnen vragen is dit; Inderdaad,
aanvaardt de tuinbouw de vrije prijsre
geling. Maar als door export'beleinmerin-
gen of andere calamiteiten de prijzen
en een dergelijke toestand constant zou
zijn. doet u dan nog niets Excellentie?
Niet alleen wanneer dit voor de tuin
bouw en fruitteelt algemeen zou zijn,
doch ook voor bepaalde streken of pro
ducten, menen wij, dat men de tuinbouw
niet doodgewoon aan z'n lot kan over
laten.
De voorzitter had ook nog critiek op
de plannen ter sanering van de lu'n"
bouw. Spr. haalde het rapport aan, dat
ten aanzien hiervan werd samengesteld.
Een paar punten in de conclusie, dat
niet meer nieuwe teeltvergunningen zou
den worden uitgegeven dan in t voor
afgaande jaar vrij waren gekomen en
een scherpere controle op de naleving
van de gereglementeerde teelt, bevatten
inderdaad elementen van beheersing,
vond spr., maar het enig' positieve er m
was, dat de laatste 300 H.A. bewaarkool,
waarin onze koolte-lers, die grote groeien
de gezinnen hadden, na de oorlog^ n°S
enige expansie konden vinden, weraen
afgeschaft en met spruitkool geruild
konden worden.
De heer Groen vroeg zich voorts nog
af, wat men, gezien dan het feit dat re-
mn m oaten
Men
geringshulp van sanering zou moeten
afhangen, eigenlijk wilde saneren,
moet met ingrijpen wel enorm voor
zichtig zijn, want het teeltvraagstuk
eist een wel- zeer speciale aandacht.
Tot slot wijdde de voorzitter nog en
kele woorden aan de organisatie, waar
bij hij er op aandrong te bewerkstelligen,
dat zij die nog niet zijn aangesloten,
ook in het organisatie-verband zullen
treden.
NEDERLAND heeft nu 650 gemeen-
ten waar een prijzencommissie is geves
tigd. Buiten het behandelen van klachten
over gekochte goederen en uitgevoerde
ambachtswerkzaamheden, ontplooien de
meeste commissies nog een grote activi
teit op het gebied van de huren, vooral
van de onderhuren. Het getuigt niet van
rechtschapenheid, dat dergelijke commis
sies noodzakelijk zijn en voor sommige
gevallen zelfs zeer nodig.
IN DE EERSTE négen maanden van
dit jaar werden ongeveer 47.500 gevallen
dooi de pry zencommissies behandeld,
daartoe behoorden 16.000 gegronde en
14.OOO ongegronde klachtenterwijl nog
in 17.500 gevallen inlichtingen werden
verstrekt. Meer dan f 180.000 aan te,veel
betaalde gelden werd terugbetaald, ter
wijl een huurverlaging werd bereikt van
een kleine 270.000 per jaar. Er zijn dus
inderdaad enkele pogingen tot flessen
trekkerij ondernomen. Want van de mees
te gevallen hoort men niets, omdat geen
aangifte werd gedaan.
EERSTGENOEMDE 180.000 gulden
waren als volgt verdeeld: f 55.000 in
verband met pension- en huurkwesties
f 1,0.000 uit de ambachtswereld; f 13.000
'tengevolge van te hoge vervoerprijzen of
tarieven; f 60.000 teveel betaald aan
meubels en stoffering; 12.000 op ge
kochte artikelen in andere branches.
MERKWAARDIG is het feit, dat het
aantal ambachtsklachten sterk toeneemt.
Geregeld moeten door de prijzencommis-
sies in deze sector ernstige overvragin
gen van tussen de 50 en 100 pet worden
'geconstateerd. Het is derhalve wel van
'grote betekenis, dat men bij het opdracht
'geven voor ambachtswerkzaamheden
'vooraf prijsopgave en achteraf een ge
specificeerde rekening vraagt. Dubbel
jammer, dat men aan de trouw der men
sen telkens opnieuw moet twijfelen.
NEEN, DAN de Kazan uit Limburg.
In de hongerwinter van 7944 keerde Ka-
san, een Duitse herder, zich grommend
tegen een Duitse Feldwebél, die de wo
ning van zijn meester te Roermond door
zocht, aldus ..Dierenbescherming"or
gaan van de Nederl. Ver. tot Bescher
ming van Dieren, Kazan was een prach
tige hond: de eigenaar kon smeken hot
hij wade, bet dier werd weggevoerd, over
de grenzen. De Duitse herder Kazan
heeft zijn Nederlandse meester niet ver
geten. Dezer dagen, na bijna zeven jaren,
'stond hij moe en uitgehongerd voor ar
deur van de heer Snijders te Roermond.
IN SANTA BARBARA in de Ameri
kaanse staat Californië is een professor
gearresteerd on beschuldiging van in
braak. De hoogleraar gaf onderwijs in d-
criminele recherche. Hij ontkent het ten
laste gelegde. Dat moei ie toch ook mee
maken. Er zijn meer dingen, waarvan
een gewoon mens niets meer snapt. Lees
maar verder.
TERWIJL DE ,-,Prawdanalaat hel
Russische volk te vertellen, dat het Sov
jet-leger in Oostenrijk meer dan 100.000
man bedraagt met een reserve voor Oos
tenrijk, Roemenië en Bulgarije van
150.000 man, richt het Sovjet-orgaan tot
Oostenrijk een protest vanwege de 1,0.000
miltairen, die in de geallieerde bezet
tingszone zijn gestatiónneerd. Het blad
protesteert tegen het Amerikaanse gar
nizoen van Sippenheim bij Salzburg,
waarin 15.000 manschappen zijn onder
gebracht. Het is echter nuttig te weten,
dat op de demarcatielijn aldaar de 95s1,e
Sovjet-divisie van de gemotoriseerde be
wapening stroeven onder commando vu 1
generaal Kosolapov 12.000 man sterk is,
waardoor het totaal der Russische man
schappen in die sector de 50.000 over
schrijdt.
ENFIN, morgen is het weer Zondag.
St Willibrord-Zondag. Een extra offer
dag voor binnenlands apostolaat en nieu
we-kerken, Maar offeren kunnen we als
we de epistelles ter harte nemen. Want
we moeten ons immers toerusten met een
medelijdend hart. met goedheid en be
scheidenheid. zachtmoedigheid en geduld.
Het evangelie herinnert ons aan de
zaaier en de vondst van onkruid. Zet m
op morgen met. een gezicht van goede-
tarwe-verwachting.
„Omarm het Nederlandse volk uit mijn
naam". Dit zei een Hongaar tegen een
landgenoot, toen hij lïoorde, dat hij het
vervolgde vaderland zou verlaten. Deze
zelfde man sprak gisteravond in de pas
torie van de parochie van de H. Gerardus
Majella te Amsterdam in aanwezigheid
van mgr Van den Burg. deken van de
hoofdstad, toen hij mevrouw Olsthoorn
uit naam van tien millioen Hongaren
dank zegde voor het werk, dat zij gedu
rende dertig jaren had gedaan voor de
verdrukte Hongaren. Als erkentelijkheid
voor haar arbeid werd haar een door
deze Hongaar vervaard.gde oorkonde aan
geboden, waarin de Jank vooral van de
34.000 Hongaarse pleegkinderen tot uit
drukking werd gebracht.
Mgr v. d. Burg sprak na de woorden
van de Hongaar ook zijn dank uit namens
het Nederlandse volk. dat ook trots is op
een figuur, die zulk een charitatieve
functie op zich heeft genomen en die niet
heeft opgezien tegen de grote moeilijk
heden, die daaruit voortvloeiden. Neder
land. aldus mgr. is even trots op haar ais
de Hongaren.
Re voorzitter van de Hongana-club in
bevrijding van het vervolgde Hon?"
rtc- naam Olsthoorn in een kerkmuur
graveerd ^ou worden als blijvende h -
innering aan de werkzaamheid, die "t
echtpaar voor de Hongaren heeft verricht.
Bjjna vijftig jaren heeft de Neder
landse pater N. v. d. Vliet van de con
gregatie der Witte Paters gewerkt aan
de vorming van de Grieks-Katholieke
geestelijkheid in het Nabije Oosten. In
1932 werd hij daarvoor reeds benoemd
tot Archimandriet. Thans heeft de pa
triarch van Antiochië en het gehele
Oosten, van Alexandrië en Jeruzalem,
Maximos IV hem ter erkenning van zijn
toewijding en verdiensten verheven tot
„Groot-exarch van het patriarchaat van
Jeruzalem".
Verleden jaar is pater v. d. Vliet om
gezondheidsredenen naar Nederland te
ruggekeerd en hij verblijft nu in het
missiehuis „St. Charles" in Esch (N.B.
Mgr Mutsaerts is hem daar deze week
bovenvermelde benoeming officie») 4»?
men mededelen.
