M Patholoog-anatoom toegang tot Juliana-ziekenhuis ontzegd E.H.B.O. VOOR DE KEUKEN WVBERT ONS SUCCES PATROON VAN DE WEEK Ons ROMANBIJV OEGSEL De Boeren-Baron Bevrijdt U Overal dreigt besmetting A HOE BESTEL IK MIJN PATROON? J ZATERDAG FEBRUARI 1952 Filmforumgeslaagd eerste nummer. Geen specifiek K.F-A,-or gaan, maar. Exit „Filmfront-Filfstudiën"- Nationale bibliotheek van filmmuziek i.o. Drie minuten storm en 'n minuutje weemoedPhilip Dorn geboren in Scheveningen als Frits van Dongen. Een groen geverfde bank en twee paar klompenLaurel en Hardy in Londen. Barry Jones naar Hollywood. Kolonel Paul Tibbetts: Het was een hele opluchting" Beroering onder Apeldoornse specialisten SPECIALIST WIL REGENTEN DAGVAARDEN Een ongelukje is vaak te verhelpen PAGINA l Ook verkrijgbaar: Wybert mot menthol. BETERE SPAARCIJFERS OVER JANUARI breeds C662 I b I* ii i11' i "'■■■Wil n-Tr-eyrlri-,---, -.'nri-!rH r-trórrrr-Ti-'v wctrt wiiritvfHI-gaa Het eerste nummer van „Filmforum", het nieuwe filmtijdschrift, dat in samen werking met de Stichting „Het werk voor de goede film" (de landelijke K.F-A.) wordt uitgegeven door Fareholte in Voor hout, overtreft zelfs nog de hooggespan nen verwachtingen, die het onlangs ver schenen proefnummer hadden gewekt Wat de inhoud betreft, zullen de lezers van het vroegere „Filmfront-Filmstudiën" voordat dit blad tengevolge van een conflict tussen redactie en directie on leesbaar werd in de lijst van redactie leden en medewerkers vrijwal alle ver trouwde namen terugvinden van degenen, die hen weleer met evenveel geestdrift als deskundigheid op het gebied van de film en haar vele technische en artistieke problemen hebben voorgelicht. Daarenboven zijn nog enkele nieuwe redacteuren en medewerkers aan het tijd schrift verbonden, zodat thans onder hen vertegenwoordigers worden gevonden van alle groepen in ons land, die strijden voor een ware filmcultuur. Onder deze nieuwe namen vinden we die van dr J. M. L. Peters, directeur van het landelijke bu reau der K.F.A. en voorzitter van de K.F.C., terwijl pater Jac. Dirkse S.C.J. is belast met het redactiesecretariaat. Hoewel „Filmforum" geen specifiek or gaan is van de K.F.A., heeft deze haar eigen contactblad met de verschijning van het nieuwe tijdschrift opgeheven. Boven dien kunnen de leden van de K.F.A. zich tegen gereduceerde prijs op „Filmforum" abonneren. Waaruit, zoals de hoofdredac teur A. van Domburg in zijn inleidend artikel terecht opmerkt, kan worden ge concludeerd, dat „de K.F.A. een blad als „Filmforum" geschikt en in staat acht een doel na te streven, dat de K.F.A. de moei te waard vindt". Het eerste nummer bevat enkele uit voerige beschouwingen over films als „De Rivier"*, „Alice in Wonderland" en „Zij, die vergeten worden", verder artikelen over de ontwikkeling van de filmproductie in het na-oorlogse Duitsland, over het be grip documentaire en over de smalfilme- rij in Nederland en tenslotte een rubriek „Het Beeldvenster", onder welke titel een aantal films kort wordt besproken met vermelding van rijkskeuring en katholie ke nakeuring. Uiterlijk is het nieuwe tijdschrift bui tengewoon fraai verzorgd. Het is gedrukt op glanzend papier en rijk verlucht met foto's, die met bewonderenswaardige smaak zijn gekozen, terwijl de uitvoering van het titelblad een bijzonder originele vondst mag worden genoemd, welke bo vendien ruimschoots mogelijkheden tot variatie openlaat. Het eerste nummer van „Filmforum" gaat vergezeld van een verklaring van de administratie van „Filmfront-Filmstudiën" waarin wordt medegedeeld, dat de direc ties van beide bladen hebben geconfe reerd om te voorkomen, dat er twee perio dieken zouden bestaan, die beide hetzelf de doel nastreven. Het resultaat van deze besprekingen is geweest, dat „Filmfront- Filmstudiën" wordt opgeheven en dat de abonné's in het vervolg het tijdschrift „Filmforum" zal worden toegezonden. „Filmforum", aldus luidt het in bedoelde verklaring, verdient de belangstelling en trouw, waarmee u „Filmfront-FUmstu- diën", zo lang vereerde. Waarmee wij van harte instemmen en waaraan we een hartelijke aanbeveling onzerzijds toevoegen. Er valt ditmaal veel en prettig nieuws van het front der Nederlandse filmactivi teit te melden. In Den Haag worden namelijk voorbe reidingen getroffen om een nationale bi bliotheek van filmmuziek op te richten. Reeds lang heeft bij enige Nederlandse productie-maatschappijen het verlangen bestaan om over een direct bruikbare voorraad muziek voor de film te beschik ken. Daaróm zijn Polygoon-Profilti- in Haarlem en Den Haag enige tijd geleden overgegaan tot het vastleggen van muziek op gemagnetiseerde banden, teneinde de ze snel en doeltreffend bij gemaakte film opnamen te kunnen voegen. De altlus „ge conserveerde" muziek wordt „gecatalogi seerd" volgens de beelden, die moeten worden begeleid. Bij wijze van spreken moet men onmiddellijk in staat zijn om drie minuten storm, een minuut weemoed, een voetbalwedstrijd van vijf minuten, enz. op toepasselijke wijze te begeleiden. Aanvankelijk had men moeilijkheden met de auteurswet, omdat de rechten van alle muziek bij de componisten berusten. Een uitweg werd gevonden, toen kwam vast te staan, dat muziek geschreven door componisten, die in dienstverband staan tot de opdrachtgever, niet onder deze be palingen valt. De componist krijgt zijn salaris en daarmee is de kous af. Polygoon-Profilti heeft bij het vormen van een bibliotheek voor filmmuziek zeer veel belang zowel met het oog op de snel heid, waarmee de journaals moeten wor den afgewerkt als op een zo voordelig mogelijke productie van commerciële films. Omdat hier echter niet het belang van één producent in het spel is, kwam men al spoedig, nadat met het maken van eigen opnamen was begonnen, de idee naar voreni om alle gemaakte opnamen samen te brengen in een nationale biblio theek van filmmuziek, zodat iedere produ- Philip Dorn Frits van Dongen), „een door en door Hollands .huis' in Hollywood. cent er uit zou kunnen putten. Een idee, die steeds vastere vorm aanneemt. Polygoon-Profilti heetf momenteel de componist Rudolf Karsemeyer in vaste dienst, die geregeld speciale filmmuziek schrijft, welke door een speciaal daartoe gevormd orkest wordt uitgevoerd. Daar naast wordt natuurlijk ook muziek ge schreven en opgenomen voor commerciële films van opdrachtgevers, die zulks wen sen. De muziekbibliotheek van Polygoon- profilti, die reeds vrij uitgebreid is, kan nu reeds de kern vormen van de te stich ten nationale bibliotheek van filmmuziek. In kringen van producenten acht men de ze stichting niet alleen om financiële en technische redenen van groot belang. Naar hun mening heeft de film speciaal voor dit medium geschreven muziek nodig. De kwaliteit van de Nederlandse films, voor welke doeleinden dan ook. kan er slechts bij winnen. Nog meer „Nederlands" filmnieuws: Onze landgenoot Frits van Dongen, of Philip Dorn, zoals zijn filmnaam luidt, is met vrouwlief aan boord van de „Nieuw Amsterdam" op terugreis naar Hollywood. Ongeveer zes maanden geleden kwam hij naar Nederland, waar hij veertien dagen meende te zullen blijven. Een Duitse film maatschappij bood hem echter een manu script aan en het verhaal boeide hem zo, dat hij besloot gevolg te geven aan het verzoek om de hoofdrol te spelen in de film, die er naar zou worden gemaakt. En dus reisde Philip Dorn naar Duitsland in plaats van naar de Nieuwe Wereld. De film, die „Das Unheilige Haus" heet. is thans voltooid. Zij verhaalt van een heem loos geworden man, die door aanraking met de religie zichzelf terugvindt. Frits van Dongen is op 30 September 1905 in Scheveningen geboren. In Neder land speelde hij in verschillende films o.a. de film „Rubber" en „Op stap". maar zijn grootste bekendheid als film acteur verwierf hij in Duitsland met films als „Der Tiger von Eschnapur", „Das In dische Grabmal", „Verwehte Spuren" en „Der Hampelmann". Van Duitsland trok hij naar Engeland, waar hij Engels leerde en vervolgens begaf hij zich naar Holly wood. Daar speelde hij in de films „Pas sage to Marseille", „Blonde Fever", „Es cape in the Desert", „Concerto", „I re member Mama", „Reunion in France" en „The Fighting Kentuckian". Blijkens zijn eigen verklaring, die hij aan boord van de „Nieuw Amsterdam" in antwoord op een vraag van een nieuws gierige journalist aflegde, woont Frits van Dongen in Hollywood in een „door en door Hollands" huis, zoals hij het noemde. Net als bij ons allemaal hier in Holland, staat er een groen geverfde bank voor zijn huis en onder die groen geverfde bank staan twee paar klompen. Het interieur van zijn woning puilt eenvoudig uit van het koperwerk. Delfts aardewerk, tegels, enz. Vooral dat enz. kan men in ieder typisch Hollands huis aantreffen. Philip Dorn—Frits van Dongen gaat nu weer naar Hollywood terug om voor een Amerikaanse filmmaatschappij te werken. „Maar misschien kom ik wel w.eer gauw naar Europa, want", zo besloot hij „men heeft mij verzocht om op te treden in een Italiaanse film". Twee onafscheidelijken, die de laatste jaren nogal eens van elkaar gescheiden zijn geweest, brengen op het ogenblik ge zamenlijk een bezoek aan Londen: Stan Laurel en Oliver Hardy. Een droefgeestig kijkende, langbenige Stan Laurel, die al vóór de eerste wereld oorlog in de Britse variété-theaters leer de, hoe hij de mensen moest laten lachen, vertelde aan de Britse pers, wat hij en Oliver Hardy zullen doen op hun tournee van zeven maanden door Engeland: „Niets nieuws. Niets bijzonders. Bij ons komt het op de pauzes aan en op de actie niet op de woorden". De beide mannen, die sinds 1925 met herhaalde onderbrekingen in Hollywood partners zijn geweest, zijn van plan geen films meer te maken. En televisie? Zegt Laurel tgeboren Ar thur Stanley Jefferson in Ulverston, Lan cashire): „Bij de televisie kletsen ze vijf kwartier in een'uur, omdat ze geen van allen enige notie hebben van mimiek. Waarom zouden wij daaraan gaan mee doen?" De 60-jarige Hardy (bovenwijdte 140 cm., gewicht bijna 140 kilo) heeft slechts één klacht. „Het leven wordt steeds moei lijker. Het moderne meubilair is niet be rekend op mensen als ik". Op de Queen Mary" moest hij op z'n zij gaan liggen, als hij een bad nam.... Na zijn bewonderenswaardige spel als krankzinnige geleerde in „Seven days to noon" (Ultimatum) en als de moordenaar in „Clouded Yellow" (Minderjarig meisje vermist) was het onvermijdelijk, dat de Engelse acteur Barry Jones naar Holly wood zou worden gelokt. Metro Goldwyn Mayer heeft hem een contract aangebo den voor 'n rol in de film „Plymouth Ad- venture", een verhaal over de eerste Amerikaanse immigranten. De 20th Century Fox is bezig met het bewerken voor de film van een idee van John Appleton, getiteld „The Arms of Venus" (de Armen van Venus) betreffen de een groep nazi's, die tijdens de bezet ting van Griekenland meenden, dat ze de ontbrekende armen van de beroemde Ve nus van Milo hadden gevonden. Michael Rennle speelt in deze film de hoofdrol. Kolonel Paul Tibbetts. die de eerste atoombom op Hiroshima liet vallen, zit in Hollywood als adviseur van Robert Tay lor. Taylor speelt namelijk de kolonel in een film, die over deze historische aanval wordt gemaakt. Toen Taylor de kolonel vroeg, hoe hij zich voelde, toen de bom viel, nadat hjf zes lange maanden met het geheim had rondgelopen, antwoordde Tib-" betts: „Het was een hele verluchting" Poly Moran, die in 1913 onder Mack Sen- nett voor het eerst voor de filmcamera's kwam en die samen met Marie Dressier beroemd werd, is op 68-jarige leeftijd in Los Angeles overleden. Kluchten waren haar specialiteit. Haar onhandige valpartijen ontlokten het pu bliek menige hartelijke lach. In 1931 ver oorzaakte zulk een val een crisis in haar studio. Want ze bezeerde haar neus, moest worden geopereerd en kwam met een rechte neus uit het ziekenhuis. De studio dreigde haar te ontslaan, als haar neus niet de oude gebogen vorm kreeg. Maar Poly's..,new look"-films maakten een hoop geld en de studio hield haar in dienst. In 1935 trad ze nog op in het Londense Palladium en in 1949 stond ze voor het laatst voor de filmcamera's. (Van onze correspondent). De reeds van begin 1951 daterende kwestie tussen het semi-gemeentelijke Apeldoornse Juliana-ziekenhuis enerzijds en een aantal Apeldoornse specialisten anderzijds schijnt thans haar eindphasc te zijn ingetreden. Want dr J. Mooij, patholoog-anatoom te Apeldoorn, heeft gisteren een aangetekend schrijven ge kregen van het regenten-college van het Juliana-ziekenhuis. waarin hem te ver staan is gegeven, dat het ziekenhuis het in het vervolg als zijn eigen taak ziet om voor de pathologie-anatomie te zorgen en dat het bestuur niet voldoende vertrou wen heeft in zijn kundigheden ais palho- loog-anatoom. Naar aanleiding hiervan overweegt dr Moojj, die reeds meer dan twaalf jaren te Apeldoorn werkzaam is, alle regenten van het Juliana-ziekenhuis afzonderlijk te dagvaarden wegens broodroof en aan tasting van de goede naam. De oorzaak van deze kwestie is gele gen in het feit, dat op een goede dag in Januari van het vorige jaar de twintig Apeldoornse specialisten, die geregeld hun werkzaamheden verrichten in het ziekenhuis, zonder van te voren gepleegd overleg van het enige maanden eerder nieuw benoemde regenten-college een schrjjven thuiskregen, waarin zij werden benoemd tot leden van de gevormde staf en daarmede tevens onderworpen waren aan het bijgesloten staf-reglement. Een achttal specialisten weigerde van meet af aan zich te onderwerpen aan dit bui ten hen om vastgestelde reglement. On- (Advertentie) van rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en zenuwpijnen. Neemt daarvoor regelmatig Togal, het middel bij uitnemendheid, dat baat waar andere falen. Togal zuivert de nieren en is onschadelijk voor hart en maag. Bij apoth. en drog. f 0.83, f 2.08 Zelfs de beste huisvrouw overkomt hel wel eens, dat bij het koken een gerecht anders uitva.lt dan de bedoeling was. De suiker- of zoutlepel schiet wel eens uit of de pudding wil b.v. maar niet stijf worden. Gelukkig is dan vaak maar een kleinigheid nodig om het gerecht op het laatste ogenblik nog van mislukking te redden. Enkele van die kleinigheden doen wij U hier aan de hand: is een beetje extra moeite niet beter dan een mislukt gerecht op tafel? Als de vermicelli of de groenten in soep steeds naar beneden zakken, bind ze dan bij met wat aangemengde maizena of aardappelmeel. Mocht de gladde soep of saus te dun lijken, dan kunt U ze beter binden met maizena dan met nog meer bloem, omdat maizena niet behoeft door te koken en minder gauw klontert dan bloem. Smaakt de kerriesoep of -schotel te sterk, dan kan ze verzacht worden met een scheut melk of wat tuinltruiden. Als de mayonnaise maar niet dik wordt voegen we er een lepel heet water aan toe (de lepel van te voren even in het hete water houden). Wanneer soms het grote gebraden vlees riet voldoende gaar blijkt te zijn, snijd het dan in dikke plakken en verwarm deze enkele minuten in de jus. Het gebeurt wek eens. dat de gebakt- balletjes barsten en uiteenvallen; roer ze dan fijn met een vork, voeg er water aan toe en bind ze met bloem tot een gehakt saus. Als de jus wel vet maar met bruin en smakelijk geworden is. ka® men er een klein beetje koffiestroop (of Engelse saus, jusblokje, aroma of tomatenpureé) aan toevoegen en de jus binden met maizena. Heeft men te vette jus, die wel bruin en smakelijk is, voeg er dan geen water aan toe. maar scheip de bovenste laag vet er af. Is de jus een beetje te donker, roer er dan een klontje boter of margarine door en bind de jus met een papje van maizena en melk. Zijn de aardappelen te zout. verwerk ze dan eens voor een keer tot purée waarin flink wat melk verwerkt is. Appelmoes of compote valt wel eens wat flauw uit; een paar druppels citroen sap. bessensap of azijn zullen de smaak frisser maken. Is sla of slasaus daarentegen te zuur, dan kunt U de smaak daarvan verzachten met wat melk of olie of suiker. Als de vla niet zoet genoeg blijkt te zijn, roer er dan witte basterd- inplaats van kristalsuiker door, die lost nl. ook in een koude vloeistof op. Is vla of pap te zoet, dan kan men er iets zuurs door roeren, bijv. citroen, of er koffie (stroop) of aangemengde cacao aan toevoegen. Van afgekoelde pudding die slap is ge worden en inzakt kan men het beste vla maken, door ze te kloppen onder toevoe ging van extra melk of andere vloeistof. Is de korst van een cake verbrand of plakt deze gedeeltelijk aan de vorm vast, dan kan men de korst eraf raspen of ge lijk snijden en de cake bedekken met gla zuur of boter of margarine en daarover chocoladestrooisel. der hen oevond zich ook dr Mooij, wiens laboratorium in het Juliana-ziekenhuis was ondergebracht. Op 15 October moest deze specialist wegens zijn weigering lid te worden van de staf, zijn laboratorium ontruimen en sindsdien deed hjj zijn on derzoekingen in een inderhaast ingericht laboratorium ten huize van een der met hem sympathiserende Apeldoornse art sen. Nu deze zaak door het regenten-college op de spits is gedreven, is het merendeel van de aanvankelijke opposanten dr Mooij afgevallen. En wel in die zin, dat zes van hen thans toegang hebben ge vraagd tot het bezoeken van de perio diek te houden staf-vergaderingen in het Juliana-ziekenhuis. Volgens het regenten-college is er in generlei opzicht sprake van brood roof, want, zo redeneert men, elke specialist-stafarts blijft volkomen vrij dr Mooij het materiaal te laten onder zoeken. Het college wil vrijheid van handelen en wenst, dat de specialisten zich houden aan de regelen van het huis, in casu aan het staf-reglement. De Raad van Beroep der Maatschappij van Geneeskunst heeft op dit ogenblik officieel nog geen standpunt bepaald, maar bij geruchte heeft men in Apel doornse medische kringen vernomen, dat dr Mooij door deze raad in het ongelijk is gesteld. (Advertentie» In volle treinen, trams of bussen, loert de verkoud- heidsbacil. Be scherm Uw keel en voorkom ver koudheid met Bij de Spaarbank te Rotterdam is in de maand Januari ingelegd (op 100° af gerond) ƒ4.231.000 en terugbetaald (3.281.000. zodat het inlegoverschot f 950.000 beliep. Het resultaat van deze maand is gunstiger dan normaal. Per uit. Januari bedroeg het spaartegoed 92.483.000. Bij de Nutsspaarbank te Groningen beliepen de inlagen in de maand Januari 2.300.950 (v. m. 934.540) en de terug betalingen 1.989.023 (v. m. 1.103.482). Het spaartegoed vermeerderde dus met f311.927 (v. m. daling ƒ108.942) tot 63 145.012 (v. m. 02.833.0851. i Warui wintcrnachtliemd met Jange mouwen en hoog gesloten hals. Het vestje is van gebloemde stof genomen en verder geheel van effen flanel. Het is ook andersom te combineren, het vestje van effen en het nachthemd van gebloemd. Het vestje sluit tot de taille met een kleine over slag met knopen en de rok is iets klokkend. Het patroon is verkrijg baar in maat 40-44-46-48 a 0.75. 4 tot 5 meter flanel is er voor nodig van 70 cm. Plak aan de adreszijde van een briefkaart, naast en buiten de frankeerzegel het verschuldigde bedrag aan geldige postzegels en zend deze naar ATELIER CROON, BEATRIJSSTRAAT 4, ROTTERDAM Vermeld aan de andere zijde duidelijk uw naam, adres, woonplaats en maat en nummer van het gewenste patroon. Plak nooit meer dan f 1op een kaart, wat meer geplakt wordt is waardeloos. Girostortingen eveneens ten name van Atelier Croon op nummer 271291. Afgehaald elke dag van 9 tot 12 en van 2 tot 5 uur. Behalve s Zaterdags. Ja, zei Oma, en een zachte trek I gleed over haar gelaat. Ik heb ge schraapt en gespaard...., nou jongen, een paar oude vrouwen hebben niet zo erg veel nodig, we zijn niets te kort ge komen .maar sinds de dood van je grootvader heb ik vijfhonderd pond bij mekaar gehaald. Maar Oma, dat had u niet moeten doenriep Roger uit. Hij sloeg zijn ar men om haar heen en knuffelde haar, zoals zij het zo graag had. Ik geloof .dat u gierig bent ge weest, ging hij spijtig voort. Ik snap niet ,hoe u het anders heeft kunnen doen. Grootmoeder knikte triomfantelijk, en toen werd haar oude gezicht weer ern stig en begon zij weer opnieuw: Kijk eens, Roger, ik ben nu heel oud. Ik maak het niet langer meer dan een jaar of twee, drie. En daarom heb ik altijd aan jouw toekomst gedacht, als ik er eens niet meer zou zijn. Je zult dan wel trouwen. Met een vrouw zou je het hier wel klaar spelen. Anders niet. Wat is nicht Jane eigenlijk? Zij zou niet voor je kunnen zorgen. Je moet een flinke, werkzame vrouw uit zoeken, die de boel goed behartigt en je gelukkig maakt. Roger kreeg een kleur. Maar Oma, ik ben nog geen twintig. O je kunt nog wel een paar jaar wachten, ging Lady Beok rustig voort, maar je grootvader was pas een en twintig, toen hij trouwde en toen was hij even verstandig ais later. Ik zelf was pas achttien. Een wonderlijke tederheid wekm, in Roger's hart op. Een meisje, dat hem 'gelukkig zou maken Wie zou zijn toe komstige vrouw zijn? Ik heb er al lang over gedacht, ging de oude vrouw verder, je zult nicht „ane wel weg moeten doen, de stumperd. Een jonge vrouw kan niet met haar opschie ten. Je kunt haar een uitkering geven. En dan gaat zij in een gesticht. Dan kan ze daar een beetje rond dazen, ze heeft altijd de illusie gehad om in een stad te wonen. En dan kunnen jij en je vrouw het huis alleen bewonen. Roger schrok wakker uit zijn drome- rijen. Maar ik heb bever niet. dat u al dood gaat zei hij. Zes en zeventig is nog zo oud'niet Mijn vrouwals ik er een heb, hij' bloosde onder zijn verbrande vel, zal nog een heleboel van u moeten leren. O, neen, jongelui moeten het maar alleen vinden, zei grootmoeder. Maar het deed haar toch machtig veel plezier. Roger en zijn grootmoeder spraken geen van tweeën veel meer. De oude vrouw voelde hoe dankbaar Roger was voor haar zorg, maar het onderwerp werd niet meer aangeroerd. Toch moest ik naar Oxford gaan, Oma. Ik krijg de kans nu. Als ik de laat ste Beek moet zijn, dan moet ik toch een goede opvoeding hebben. Niet alleen Dick is daar, maar al mijn klasgenoten en onze rector vindt, dat ik ook moet gaan. Ik hoop, dat u het goed vindt, als u er nog eens over denkt. Maar ik mag wel zeggen dat ik voor mijzelf al besloten ben. Hij keek haar rustig a=n, terwijl hij j sprak, en uit zijn blauwe ogen, die der Hornocks, keek 'de vastberadenheid der Becks. Lady Beek zei niets meer, maar voor hij ging, deed zij nog een laatste poging. Ik zal je niet vragen van plan te ver anderen. Roger, want als een Beek een maal iets van plan is, dan doet hij het ook. Maar ik wou je wat anders vragen. Zorg toch vooral, dat al die nieuwerwetse ideeën en dingen je niet je plicht hier doen vergeten. Beckford wacht op je en al de Becks, die je zijn voorgegaan en het huis hebben bezeten en liefgehad, eisen je op. Voor je weg gaat, moet je me belo ven, dat je dit als je eigen huis aanvaardt en er je leven zult slijten en je plicht doen zoals zij. Dat kan ik je beloven, Oma, zei Roger ernstig. Toen scheidden zij en zij zegende hem en kuste hem met een zekere plechtigheid, i die hij nooit vergat. Vol emoties kwam hij op Hawkllurst j aan. Het meest nam hem de gedachte in beréaf, dat hij op Beckford zou gaan wo nen met zijn jonge vrouw en er zijn-leven slijten in eenvoud en soberheid. Waar denk je toch aan?, vroeg Betty, toen zij de biljard-kamer binnenkwam en het sti! voor het raam vond staan. Waar om kijk je toch zo plechtstatig? Had je grootmoeder bezwaren tegen je plannen? Zij vond het niet prettig, antwoord de Roger. Zij was half bang, dat het me van de wijs zou brengen en dat ik later niet meer op Beckford zou willen wonen. Maar op dat punt heb ik haar gerust kunnen stellen. Ik zou het ook niet van je begrijpen, als je ergens anders zou willen wonen, zei Betty. Dat zou nietf» voor jou zijn. Oma praatte over alles, ging hij diep in gedachten voort, ik moest trouwen. ze had het allemaal uitgedachtik moest gaan trouwen. Zij raadde me aan, nicht Jane een toelage te geven.... dan zou ze heel blij zijn als ze in een gesticht kon gaan wonen. Want mijn vrouw zou haar natuurlijk liever kwijt zijn op Beck ford. Ben je nog niet een beetje ti jong om nu al te trouwen?, vroeg Betty na 'n korte stilte. Ik trouw niet voor ik een en twintig ben, zei Roger een beetje kortaf. Zo oud was grootvader, toen hij trouwde en grootmoeder was pas achttien. Zo oud ben ik, zei Betty onnaden kend. En toen kreeg zij een gloeiend-rode kleur, maar Roger merkte niets. Om haar verlegenheid te verbergen ging zij vlug verder: Dan moet je maar eens goed uitkij ken, Roger. Je kent niet veel meisjes wel? Wat moest Roger wel van haar denken? vroeg zij zichzelf af. Maar Roger zat nog diep in gepeins. Er komen een bende meisjes naar Oxford, zei hij. Daar denk ik er een te kunnen ontmoeten. Dat irriteerde Betty weer en vóór ze er over nagedacht had, zei ze: Wees maar niet te vlug. Misschien is het meisje, dat je uitkiest er helemaal niet fel op, om Lady Beek ta worden. Roger lachte. Dat waag ik er op. Als ik haar'heus hebben wou, dan zou ik wel 'n manier vinden om haar te winnen. Dat dacht Betty diep in zichzelf ook. Toen zij zweeg, ging Roger door; Als zij genoeg van mij houdt, kan het haar niet schelen, of het huis oud is er, dat ik een gewone vent ben, helemaal niet knap of zo. Als zij maar genoeg van mij houdt. Ja. zei Betty. —Dan gaat het alle maal. De hele dag scheen Betty buitenge woon 'n haar schik te zijn, maar liep in haar hart was zij treurig en ongerust. Zij hield niet van zelf-analyse, maar toch nam zij zichzelf onderhanden, toen zij alleen op haar kamer was. Betty, het ziet er naar uit, of jij jaloers gaat worden op de eventuele vrouw van je achterneef. Dat gaat niet aan. jongejuffrouw. Zij stond voor de spiegel heur haar te borstelen en keek haar beeltenis aan. Ik weet wel, dat hij altijd je spe ciale vriend geweest is, je kameraad. En hij was altijd veel aardiger dan Diok bij. voorbeeld. En het zal wel een erg groot verlies zijn, als hij helemaal uit je leven Ineens brak zij af. Het beeld in de spie gel keek haar met treurige ogen aan en was niet meer helder, maar wazig. Ik vind alle verandering zo misera bel! riep zij uit. HOOFDSTUK IX. Roger leerde in zijn eerste jaar te Ox ford bijna evenveel nieuwe dingen als in zijn eerste jaar op school. Hij moest de waardigheid van „philosoof", die hij het laatste jaar op kostschool gedragen had, laten varen, hij werd nu „eerste jaars" of „groen" en moest de kleine on aangenaamheden en plagerijen verdra gen, die daarbij hoorden. Maar hij sloeg zich daar goed doorheen en genoot van de vrijheid en het gevoel van onbezorgd jong te kunnen zijn. Al zag het er niet naar uit, dat hij een groot geleerde zou worden, hij zag toch kans om zonder veel moeite zijn candidaats te doen. toen hij maar eenmaal door zijn tentamens heen geglipt was. Ik maak me niet druk, zei hij. Ik breng het toch niet ver. Maar jij wel, ging hij voort tot zijn neef Dick, jij moet in het Parlement en jij hebt er hersens genoeg voor. Ik niet hoor. antwoordde Dick vro lijk. Daar is het leven te kort voor. Beste kerel, ging hij vertrouwelijk ver der, het is de geest van de universiteit, die ik in me opneem en bovendien, ik amuseer me kostelijk. Roger amuseerde zich ook kostelijk, al deed hij het op een andere manier, en nam de geest van Oxford ook ten voile in zich op. Hij voelde zijn jeugd heerlijk sterk en fris bloeien en dacht geen ogen blik meer aan de raad van Lady Beek cm spoedig te trouwen. Toen Betty in de grote vacantie daar naar informeerde, kreeg hij een kleur en zei: O. nonsens, ik heb geen tijd om aan meisjes te denken. Dick wel. zei Betty. Waarom ben je niet in de stad gebleven voor het roei- feest? Ik weet het niet precies, zei Roger. Dick zei, dan moest ik leren dansen. Als dat het grote struikelblok 's. dan zal ik je wel les geven, bood Betty aan. Je behoort het te kunnen. Dat deden zij en Roger was een dank bare leerling. Hij had een goed gevoel voor maat en rhythme en was lenig en vlug. Die vacantie waren zij dikke vrien den, maar Roger was niet meer zo ver trouwelijk als vroeger. Hij scheen zelfs meer dan gewone haast te maken om naar Beckford terug te gaan. Later zag hij met bijzondere voldoening op die zo merweken terug. Grootmoeder was veel zachter en lie ver, meende hij, en zei veel dingen, die hem diep raakten. Hij was nog nooit zo gelukkig geweest op de oude boerderij. Hij vertelde Oma veel over Oxford, meer dan hü Betty verteld had, en zij luisterde en verbaasde zich en kon er soms ook hartelijk om lachen. Hij ploegde het grote veld om. zodat zelfs de oude A-bei er schik in had, ging vissen en nam ook het oude geweer van grootvader en schoot wat wild. Je lijkt iedere dag meer op groot vader, Roger, zei de oude vrouw. Houd hem altijd als voorbeeld voor ogen en vergeet nimmer, wat hij je de laatste keer gezegd heeft. De volgende dag vonden zij haar dood in bed. Ik weet niet, hoe we het zonder haar moeten stellen. Ik ook niet, zei Roger. Z'n verdriet was stil, maar diep. Mijn-heer Hornock, die ook bij de uitvaart was geweest, stond er op, dat hij met hem mee zou gaan. Roger stem de toe, 't leek, alsof Beckford nu dood voor hem was. Hij voelde zich ontzet tend eenzaam. Lady Anna was fijngevoelig genoeg om niet te veel te vragen, maar hij voelde dankbaar haar meeleven. En kort voor het eten kwam Betty bij hem. toen hu alleen in de rookkamer zat, en hij zag, dat haar ogen vol tranen stonden. Het spijt me zo voor je, Roger, z de zij. Goed hoor, antwoordde RoSer schooljongensmanier. „i«ide od Betty zei niets meer, maar Knj„ hnnit het haardkleedje neer en begon te plagen en te strelen. Maar - S, dat haar oogwimpers nog 8 van tranen en dat haar b°r:st onrtustig op en neer ging. Hij wen®pJ,eest n beetje vriendelijker was ëc O, Betty, zei hij eensklaps, zo be doel ik het niet. Dat weet ik wel, fluisterde Betty. Ik had je niet lastig moeten vallen. Maar zij keek hem niet aan- Ik sta nu helemaal alleen op de we_ reld, ging hij voort, uat geelt mij een raar gevoel. Betekenen wu dan niets? vroeg yó natuurlijk wel, haastte Roger zich te zeggen. Maar ik ben hier niet thuis. Het is zo raar, dat er thuis niemand op me wacht. En ik moet er toch weer heen. Wat bedoel jevroeg Betty en ging weer zitten. Ga jedan niet terug naar Oxford? De vacantie is bijna uit. Neen, dat gaat nu niet. Ik zal naar de deken van de faculteit moeten schrij ven en hem uitleggen waarom ik nu niet kan blijven om doctoraal te doen. Roger, dat meen je nietriep Betty uit. Je moet toch je graad halen; je kunt het toch zo maar niet halfweg laten zit ten. Jawel, antwoordde Roger. Mijn plicht is duidelijk. Ze zaten nu samen voor de haard. Praat er eerst eens met 'vader over, smeekte Betty. Nee, zei Roger. Ik zie heel goed in, Wat ik moet doen. Oma's dood heeft het een beetje vervroegd; ik meende niet. dat het al zo gauw zou zijn. ik moet gaanIk moet het aanpakken. Mijn oude nicht is hulpeloos, weet niet. wat zij moet doen. Mijn grootmoeder bestuur de alles. En zul jij dan weten hoe alles moet? vroeg Betty twijfelend. Dat zal wel loslopen, meende hij, En wat ik niet weet, dat zoek ik wel uit. Ik vind het leven op de boerderij heer" Hjk, zie je, het is alleen, dat ik Oma zo mis. Na een ogenblik hernam Betty: Ik zou toch liever hebben, dat je je nog eens goed bedacht, vóór je een be slissing nam. Later heb )e er misschien spijt van. Je kunt nu wel ^ggen, daf je het buitenleven heerlijk vindt, maar je weet toch wel, dat ie. n'j'„ ryiaal in de schoenen van je grootva er past. Je moet met je tijd mee en oaar Den je al mee begonnen. Zij sprak vol oveiluiging en haar ogen schitterden. Jij kunt niet meer het leven leiden van een gewone dagloner en daar komt het toch op ne®r Je zult geen tijd heb ben om een boeit open te doen. je zult je nooit met de wereld kunnen bemoeien, omdat er altijd iets te doen is, hooien of maaien,. of zaaien, of zoiets. Je wordt duf en klein en ik voel dat ik dat niet zal kunnen verdragen. Wel, wat kan jou dat schelen, Betlv? vroeg Roger verbaasd over haar heftig heid. Betty stond haastig op. Ik zal het voor jou niet kunnen ver dragen, probeerde zij uit te leggen. Ik zou het vreselijk vinden, als Dick zich zo levend moest begraven. Wat draaf je door riep Roger uit. Dat ben ik ook helemaal niet van plan. Maar ik wil me op de boerderij toeleggen. Ik heb allerlei plannen. Ik droom er van om het land terug te kopen. Ik zou van Beckford weer willen maken wat het vroeger was. Ik ben jong en sterk. Mijn leven ligt voor me. Waarom zou ik er niet komen? O goed. zei Betty gepikeerd. Gaan jullie je niet verkleden? vroeg mijnheer Hornock in de open deur. Hij droeg ook nog de zwarte kleren van de begrafenis en Roger schrok er van. Die arme O-ma lag net in het graf en de toe komst was nog heel somber, ondanks zijn grootse plannen. Hij stond op en ging zonder een woord te spreken langs ztjn nichtje de kamer uit. Arme kerel, zei mijnheer Hornock. Heb ,1U h0m niet een beetje getroost, vrouwtje? Neen zei Betty we hebben gekibbeld Och. Paps, Iaat hij toch eens met u praten Hij wil naar mij niet luisteren. Hij heeft mij te verstaan gegeven, dat ik me met mijn eigen zaken moest bemoeien. Zij floot haar hond. Kom, Mickie, je moet naar bed. En zonder haar vader aan te zien, ver dween zij. Sam stond alleen voor de haard en peinsde. De vólgende morgen waren zij samen aan het ontbijt en Sam deed een voorstel, waar hij al lang over gedacht had. Roger, jongen, zou je niet graag jongste firmant worden in de firma? Roger keek op, te verwonderd om te antwoorden en Sam dacht, dat hij niet spreken kon van dankbaarheid, Ik heb er al lang over gedacht, ging hij voort, sinds de eerste dag, dat ik je ontmoette, ben ik nooit erg gerust geweest over je toekomst. Kijk eens, als je moeder gehad had, wat haar toekwam, dan was jij nu rijk. Mijn grootvader, die de firma heeft opgericht, had drie kinderen, mijn tuf th °?r,W moeder's vader, en de oude Martha. Toen je moeder tegen zijn zin trouwde, onterfde haar vader haar en ik kreeg het leeuwenaandeel. Nu zit het me altijd nog dwars, dat mijn kinderen zoveel krijgen door een onrechtvaardige daad, te meer, omdat ik, toen ik Anna troüwde, hetzelfde heb gedaan, als waar voor jouw moeder onterfd werd. Nou, Roger, als je firmant wilt worden, komt alles terecht. Maar ik moet voor Beckford zorgen! riep Roger uit. Hemel, riep mijnheer Hornock onge duldig uit. wat is nou Beekford. Een paar honderd bunder land en een oud ver vallen boerderijtje. Daar kun je in je vrije tijd voor zorgen, mijn jongen, als je absoluut een stokpaardje wilt hebben. Roger bloosde. Mijn grootvader en mijn voorvaderen gaven zich helemaai aan Beckford, zei hij- Ik heb Oma beloofd, dat ik het ook zou doen: Ik zou mijn woord tegenover haar niet kunnen breken, al wilde ik hef ook. Sam floot en nam zijn pijp uit de mond. Dan leunde hij voorover en keek Roger ernstig aan. Bedenk je wel, Roger. Het is heel goed mogelijk, je belofte tegenover je grootmoeder te houden, in de geest, wel te verstaan, zonder dat je het andere weg gooit. En dit is een schitterende toe komst. Weet je wel, wat een deelgenoot in de firma per jaar verdient? De omzet loopt over de honderd duizend, het kapi taal in de millioenen, er is bijna geen grens aan wat zo'n huis kan doen. De beste en verstandigste vrouwen weten toch nog maar weinig van zaken af. Denk goed na, vóór je mijn voorstel afketst. Roger stelde zich in de stilte, die hier op volgde, voor, wat dan zijn leven zou zijn. Des morgens met de auto naar de stad, na een stevig ontbijt uren in een rijk en duur gemeubileerd kantoor, met dubbele ramen, die het lawaai van de straat buiten sloten, maar tegelijk de frisse lucht, als je tenminste nog van frisse lucht kon spreken tussen die vuile stadsgeuren. Tellen en rekenen en lange stukken nazien en orders uitgeven en brieven dicteren, dan gaan lunchen, een zware maaltijd, met andere geld-schrapende he ren. Als hij dan even tijd zou vinden om met de hoogste snelheid, waartoe zijn auto in staat was, naar Beckford te ren nen. dan zou hij daar alles in het hon derd vinden, knechts die niet wisten wat te doen. verwaarlozing, ergernis. Hoe kon hij Beckford besturen in zijn vrije tijd? Zijn hart ging uit naar Beek ford. Terwijl hij op Hawkhurst zat, ver langde zijn hart naar zijn akkers en.wei landen. haar het beukenwoud en de gele korenvelden, de velden, die hij had hel pen zaaien en die hij zou maaien en oogsten. Je kunt Beckford voor de aardigheid aanhouden, zei Sam, die Roger's zwijgen voor toestemming aanzag. Je zult geld in overvloed hebben en je zult naar harte lust kunnen veranderen en verbeteren. Roger haalde diep adem en dan schoot hem met een gevoel van verlichting te binnen, dat hij zich niet bang behoefde te maken voor het saaie kantoorleven, want dat hij het voorstel van zijn oom niet kon aanvaarden. (Wordt vervolgd) de

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1952 | | pagina 4