De gevaren van het alternatief: De Gasperi of Togliatti Prof. Gedda, voorzitter van de Italiaanse K.A. Een belangrijke benoeming Ned, Indon. Rubber en Koffie Cultuur Mij De Franse invoerbeperkingen afmars sjrjgt Beperking invoer niet-essentiële goederen Nederlandkoninflatiebeteugelen Interessant plantengeslacht: de helmbloemen Gebrek aan democratische midden partijen Hoge Raad en stop van Lobith Niet alle soorten bezitten een knol „Italië's binnenlandse politiek Gunstig resultaat van d'Oranjeboom Meubelbeurs te Utrecht geopend Veel omstreden figuur Dividend verhoogd tot 9 (8) pet. Producten, die er niet onder vallen Indonesische monetaire maatregelen TUIN. EN KAMERPLANTEN DINSDAG 5 FEBRUARI 1952 PAGINA 1 Twee reuzen Geen middenpartijen Opgeblazen angst voor neofascisme Gevaarlijk alternatief 1 Dividend gewone aandelen 8 pet VERKEERS. Verkeers-R AADSEL Reactie te Londen Mij voor Ondernemingen in Indonesië Onverbloemd Politieke situatie „STAP IN DE GOEDE RICHTING" EUROPESE LANDBOUW SLECHTS WEINIG GESTEGEN in 1950 73> en> 1931 jCcut Commentaar te Amsterdam CONGRES KON. ACADEMIE TE MAASTRICHT 99 Weinigen zullen de hevige spanning van Ha'ië's eerste vrtje verkiezingen van na de oorlog, in April 1948, vergelen zijn. En zoals de zaken op dit ogenblik staan, ziet het er helaas naar uit, dat we een even kritieke ontwikkeling tegemoet gaan a's vier jaar geleden toen, meer nog dan de toekomst van Italië alleen, het lot van geheel Wes'*-iEuropa op het spel stond. Dat belangrijke en eigenlijk his torische kansen onbenut bleven of een voudig gemist werden, is betreurens- j waardig en voor het buitenland wellicht onverklaarbaar. Slechts wie de indivi dualistische aard van de Italiaan kent, ral in staat zijn dit enigszins te begrij pen. Hij zal dan tevens inzien, dat het land een kritieke tijd tegemoet gaat. Het politieke leven wordt geheel be heerst door de twee grote partijen, die regelrecht en consequent tegenover el kaar staan: de Katholieke Democrazia Cristiana en de Italiaanse Communisti sche Partij, de P. C. I. Zou men bij een vluchtig overzicht van het gehele terrein beweren, ..dat er bulten deze twee kolos sen eigenlijk verder niets is", dan zou men zonder twijfel overdrijven, doch de kern van de bewering is (helaas!) waar Italianen denikon en spreken slechts in begrippen als „links" «n „rechts". Met slechts binnen het totaal-beeld, maar ook in het kader ven iedere partij afzonder lijk Zo staat de Democrazia Cristiana als onwrikbare centrumpartij geflankeerd door de -rechtse" liberalen en de .uiterst rechtse" neo-fascist en (een nogal nevelig begrip overigens) en de monarchisten (als politieke partij een te verwaarlozen factor). Ldniks staan de sociaal-democra ten en republikeinen, terwijl dus „uiterst links" de filo-communistische socialisten van Nenni en uiteraard die P. C. I. zelf omvat Behalve, zoals reeds gezegd, dus de Democrazia Cristiana en de P. C. L. is «r in het politieke leven van dit land niet één enkele parti), die een tegenwicht fcan vormen of, als men wil: een soort „derde macht". En hierin schuilt een zeer groot gevaar. Zoals men weet, behaalde de D. C. in April 1948 een overweldigende meerder heid. Zij heeft dan ook onder de leiding van De Gasiperi sedertdien het land ge regeerd doch deed dit practisch alleen. Dit heeft natuurlijkerwijze meegebracht, dat een grote massa van hen, die in 1948 op de katholieke party stemden, thans ontevreden zijn over het gevoerde beleid en er (althans op dit moment) niet over denken om andermaal hun stem aan de Democrazia Cristiana te zullen geven. Wanneer we nu de kleine republikeinse party (die overigens geen reden van be staan meer heeft, sedert de monarchie .werd afgeschaft!) overslaan blijven voor deze bepaald zeer grote massa „daklozen" voorzover ze niet de communisten zul len kiezen niets anders over dan een aantal hoogst verwarde rumoerige en vage groeperingen, die weliswaar de titel van ..partij" voeren, doch in feite niet anders zijn dan een soort verenigingen van men sen die het zeer zeker niet met elkaar eens zijn, doch die het nog het minste t-et elkaar on-eens zijn,,.. De liberale partij zou bijvoorbeeld een grote rol kunnen en behoren! te ver vullen: zij teert nog altijd op de verdien ste van Italië's één-wording (1870) en op de hoogst voordelige jaren, die daarop volgden: toen zij nl. tot aan de eerste wereldoorlog het land regeerde. Zij heeft aan de massa evenwel niets te bieden. Want die massa interesseert «oh niet voor het cerebrale en voor haar onbegrij pelijke theoretiseren, dat deze partij ken merkt. Zij heeft geen contact met „het volk" of met de middenstanden. Zij be staat slechts uit fijn-gevormde voorname kringen die bovendien door hun subtiel anti-clericalisme en uitgesproken a-so ciale mentaliteit de doorsnee-Italiaan te gen zich innemen. En hoe diepgaand de tegenstellingen lijn binnen deze partij zelf. is onlangs gebleken tijdens een con gres, dat bedoeld was als „hereniging van alle liberale krachten". Het werd een verwarde bijeenkomst waar slechts ge theoretiseerd werd en op bescflaafde wijze ruzie gemaak. De „één-wording" kwam tot stand doch slechts.op papier, De in December tot stand gekomen unificatie van de drie of vier ..sociaal-de mocratische partijen en partijtjes" is even eens practisch niet meer dan een uiter lijke vertoning. Het congres had een ver loop. dat bepaald komisch zou moeten als het niet zulk een warwinkel cratici, de parttj van de democratische splitsingen en afscheidingen! Rest dus weinig anders dan „uiterst rechts", waarvan de „neo-fascistische" partij, die zich de Italiaanse Sociale Be weging noemt (M.S.I.). uiteraard voor de „daklozen" het meest aantrekkelijk is. Ook hier alweer een nieuw gevaar: niet omdat er ernstige kansen bestaan (of zelfs maar bestaan kunnen) op een we- der-opstanding van de oude en definitief- begraven Fascistische Partij maar vooral omdat het hier gaat om een wel zeer onrijp politiek fenomeen, dat bijna jongensachtig verward aandoet, He,t is voor de objectieve waarnemer wel haast onbegrijpelijk, dat de regering (en met name de minister van Binnen landse Zaken, Scelba) zich zó bevreesd toont voor deze bewoging. dat men thans zelfs een massa kostbare tijd verdoet met het debatteren in do Senaat over een wetsontwerp, ingediend door deze mi nister, inzake het „tegengaan van elko vorm van fascistische activiteit". Een speciale commissie van katholie ke senatoren, die meer of minder afkerig bleken van dit wetsonwerp en zodoende het aanvaarden ervan in gevaar brach ten, vergaderde dezer dagen. Men kwam tot de volgende definitie, die in bijzijn van de minister en met diens instemming werd aanvaard als „wijziging van het ontwerp zelf": „Het weder-oprichten van de ontbonden faseistische party wordt begaan door iedere willekeurige organi satie, die zich ten doel stelt geweld te gebruiken als methode in de politieke striid". Men wrpft zich de ogen uit als bui tenstaander. wanneer men deze woorden leest in een land als Italië, waar mo menteel de regering het volle gewicht van haar mogelijkheden richt tegen een „party, die juist in dit land en in deze tijd een onschuldige scherts-bewegmg moet genoemd worden in vergelijking tot die andere Partij, die zich niet alleen openlpk „ten doel stelt geweld te gebrui ken", doch zelfs (en nog openlijker) ..zich ten doel stelt het bestaande kapi talistische regiem ten val te brengen ten einde in Italië tot heil van de arbeiders de volksdemocratie te vestigen"! In April 1948 stond de overgrote massa der kiezers voor de keuze: óf Democra zia Cristiana óf de Communistische Par- tij. In die dagen betekenden alle andere partijen en partijtjes hoegenaamd niets (voor de massa, nogmaals) en het alter natief was onvermijdelijk. En het stemt tot spijtige verbazing, dat nu wederom de situatie analoog be looft te worden. Er kan niet veel meer gebeuren: de pogingen om te komen tot goed-georganiseerde flank-partijen" naast de centrale Democrazia Cristiana, zijn mislukt. Er is noch rechts van haar (de Liberale Partij), noch links (de So ciaal-Democratische) een gematigd en democratisch tegenwicht ontstaan. Vandaag opnieuw begint zidh dat al ternatief af te tekenen: of De Gasperi of Togliatti! Het gevaar biervan werd de zer dagen door een hoofd-artikel in 11 Tempo (Rome) scherp als volgt geformu leerd: „Ofwel de Democrazia Cristiana zal erin slagen opnieuw de atmosfeer van April 1948 te scheppen door ta wijzen oo het volkomen ontbreken van partijen, die in aanmerking kunnen komen haar to ver vangen; ofwel het kiezersvolk zal in ver warring uiteen vallen, het aantal onthou dingen zal ontzaglijk zijn en we lopen het grootste gevaar de communisten aan de macht te zien...." De bruto exploitatiewinst van de N. V, I Brouwcrn d' Oranjeboom beliep over het j boekjaar 1950/51 1.355.015 (1.209.418)." Na afschrijvingen ad ƒ529.306 (407.621) resteert 825.708 (801.797). Voorgesteld wordt op de gewone aandelen 8 pet divi dend en op de prioriteitsaandelen 5 pet dividend uit te keren en 283.649 (367.417) aan de algemene reserve toe te voegen. Over het voorafgaande boekjaar werd 20 pot uitgekeerd op een kapitaal van ƒ1.200.000, dat thans ƒ4,5 millloen be- cir33i{|ii De vooruitzichten voor het nieuwe boekjaar laten zich niet ongunstig aan zien. De binnenlandse omzet bleef in het per 30 September 1951 geëindigde boekjaar op peil. De buitenlandse omzet bleef zich in stijgende lijn bewegen ondanks het op treden van de Duitse coneurrentie en droog in belangrijke mate by tot de winst. De winstmarge werd eohter nadelig be ïnvloed zowel door de toegenomen con currentie als door de prijsstijging van grondstoffen en emballage. De Investeringen in outillage en ver- voerapparaat, waarmede niet onbelang rijke bedragen waren gemoeid, werden ten laste van de vernieuwinigsreserve gebracht. In gevolge de faciliteiten van de wet Belastingherziening voor door de oorlog getroffen bedryven, behoefde de N. V. ook dit jaar geen vennootschaps belasting te betalen, evenmin als dit voor de eerstkomende jaren verwacht wordt. De tot 8 Februari in de Jaarbeursge bouwen te Utrecht te houden beurs voor meubelen en woningtextiel is gis teren geopend door de commissaris der Koningrin in de provincie Utreoht, de heer M. A. Keinalda- H|j sprak er rijn vreugde over uit, dat ta het gast vrije huis der jaarbeurs een nieuwe loot der gespecialiseerde beurzen bezig is zich te ontwikkelen. De heer Reinalda stelde de vraag of de Ned. industrie bevrediging kan vinden in ons kleine landje en of wy ons op dit terrein niet internationaal moeten gaan organiseren. Spreker vertrouwde dat de jubilerende bond van meubelfabrikanten de kracht za' mogen opbrengen om zyn aandeel in deze taak onder de ogen te zien. Tevoren had de voorzitter van de raad van beheer der Koninklijke Neder- Dat deze „neo-fascistische bewegingjandse Jaarbeurs, mr W. H. Fockema verwelkomd. Iemand ziet, dat uit een vdór hem rijdenden auto links een arm wordt uitgestoken. Wat kan dit bettekenen X (••••mi jswmn M >H> •spinpuw snpft puzm*! np 'tuee |*m hoc uneqej *»n) JRP lf!X" PÏsm» jpjo* jj x -juaïaj Sou i»q jo 'j|aoA u»u -g btd(t sg ma ipti ep adopi puiuiai i pjoeaiuv Nu er enkele dagen verlopen zijn sedert de benoeming door de Paus van prof. I.uigi Gedda tot algemeen president Van de Italiaanse Katho lieke actie, en de enigszins overdreven opwinding hierover is geluwd, is het van belang de achtergrond van deze benoeming eens nader te belichten. Op zichzelf is het feit, dat een vice-president de afgetreden president opvolgt, heel gewoon. Het is dan ook voornamelijk de persoon van de nieuwe algemene voorzitter, die het voorwerp van speculaties -wordt. Professor Luigi Gedda is een veel-om- streden figuur in Italië. In ieder opzicht is hö het tegendeel van zijn voorganger, Vittorino Veronese (die ook in Neder land goed bekend is). Deze laatste is charmant en harteiyk, diplomatiek en vol fantasie. Gedda is een enigszins koele man, nuchter en zakelijk en in alles wat hö doet b|jna wetenschappelijk exact. En was Veronese een wereld-burger, volko men internationaal georiënteerd, van z|jn opvolger kan men In twee woorden een afdoende beschrijving geven: gelovige en patriot welke beide trekken zodanig met elkaar verbonden z|jn, dat zij tot een enkele levenshouding werden. Daarby is hy een groot geleerde. Nog pas enkele maanden geleden verscheen van zijn hand een indrukwekkende we- tenschappeiyke studie, „Tweelingen", vrucht van jarenlange onderzoekingen. Dit enorme boekwerk is kenmerkend voor Gedda als mens en als geleerde: het is van een pijnlijke preciesheid en van een bijna Duitse „griindlichkeit" Naast zijn studie en colleges als hoog leraar, heeft deze zeldzaam hardwerken de man nog tijd voor zaken, die y°°* minder begaafden een volledige dagtaak zouden betekenen. H|j ls sedert jaren voorzitter van de afdeling „Mannen" van de Katholieke Actie en daarbij de ener gieke leider van de beroemd geworden „Coinitati Civiel", door hem opgericht, die zulk een groot aandeel hebben gehad ta de verkiezingsoverwinning van De Gasperi's katholieke party, de Democra- tengevolge van heit optreden der rege ring (dat zelfs door notoire anti-fascis ten als „nauwelijks wettelijk-geoor- loofd" wordt gekwalificeerd zoals b.v, het categorische verbod om een nationaal partij-congres te beleggen..), dat deze beweging dus tengevolge van deze gemakkelijk uit te buiten „vervol ging" het aureool van martelaar ver kreeg en daardoor tal van nieuwe aan hangers heeft gewonnen, ls een logisch gevolg. (En niet óórzaak van de hou ding dor regering, die zich bevreesd toont „voor de alarmerende groei van de neo-fascistische beweging"!) Andraeae, de aanwezigen Hy wees er op, dat de jaarbeurs met de organisatie van deze eerste gespe cialiseerde beurs zich op een nieuwe weg heeft begeven, hetgeen noodza- keiyk is geworden door ontwikkeling van het bedrijfsleven. By de opening waren o-m. aanwezig, de volledige raad van beheei van de Nederlandse Jaarbeurs, de directeur van dit instituut, mr J. Millus, de wethouders H. Ploeg jr en J. G. Winkel namens het gemeentebestuur en de voorzitter van de Kamer van Koophandel, jhr L. Huydecoper van Nigtevecht. Zoals gemeld, ziet de Franse regering zleh genoodzaakt tot beperking van de Invoer over te gaan. Deze beperking zal voornamelijk do invoer uit de landen van de O.E.E.3. treffen. De invoer uit Amerika nl. bestaat voornamelijk uit kolen, waarop beperking practisch niet is toe te passen. Door de invoerbeperkingen zullen in ieder geval ook getroffen worden de levensmiddelen met een luxe karakter, zoals primeurs. Gisteren is door de Franse regering een lijst gepubliceerd van goederen voor namelijk grondstoffen en essentiële voe dingsmiddelen waarvoor in de toe komst geen invoervergunning noodzake lijk zal zijn. Deze goederen zullen dus in de toekomst.vrij uit de O.E.E-S.-landen en Frankrijk kunnen worden ingevoerd. Op deze lijst komen voor: runderen, schapen, geiten, varkens en paarden, vers of gezouten vlees, eieren, bepaalde zaai granen riet- an bietsuiker, asbest, mica bepaalde materialen, mineralen en chemi sche producten, natuurlijke fosfaten, metaalslakken ontstaan na het onttrekken van fosfor, looiextracien en -producten, dierlijke kleurstoffen, druk- en andere inkten potloodstiften en krtjtsoorten, na tuur- en synthetische rubber met uit zondering van zooicrêpe, leersoorten en ruwe huiden, rond. "ezaagd en geschaafd hout. spoorwegdwarsliggers, diverse na tuurlijke en synthetische textielsoorten oud Ijzer en nonferrometalen enz. on *e richten socialistische partij is gedu- in overeenstemming met de Frans- rende mee,- c!an 24 uur gekibbeld. De par- Nederlandse handelsovereenkomst van 8 tij heet thans Partito Soclal-Democratieo Januari 1952. De '°vo"n"' en .,1- p p Ti T maar Hg tsCSnitcl" dCH tot d6 VOlfHiïldC SOOttcn. ineen en ruzies'duren onveranderd voort! „Mimi'.ette", met een minimum vetgehalte tTn teS Sh wekblad doopte van 49 pot en „Gouda" met een minimum de nieuwe partij Partito Scission! Demo- i vetgehalte van 15 pel. In regeringskringen te Londen heeft het besluit van de Franse regering geen verrassing gewekt. Men noemt dit be sluit een „pijnlijke noodzakelijkheid". De hoop wordt uitgesproken, dat Frankrijk zyn invoerbeperkingen zo evenredig mogelijk zal toepassen. In economische kringen te Londen, waar men minder tot terughoudendheid verplicht is verklaart men echter met nadruk, dat het besluit der Franse rege ring in de eerste plaats het gevolg is van de invoerbeperkingen die de Engelse regering reeds eerder heeft ingesteld. Het betreft hier geen vergeldingsmaatregel, doch er kan In dit verband worden ge sproken van een kettingreactie. Het be talingstekort, dat Frankrijk in de E.B.U. heeft, is nl. grotendeels een betalingste kort tegenover het sterüng-gebied. Dit tekort zal nog groter worden als resul taat van de Engelse invoer uit Frankrijk en van de vermindering van het bedrag aan deviezen, dat de Engelse toeristen in het buitenland mogen uitgeven. Daar de vroegere verhouding tussen de Indon. en de Nederlandse courant van 1:1 niet meer te handhaven is, is de Ne- deri. en Indon. administratie gesplitst, aldus het verslag van de Ned.-Indon. Rubber en Koffie Cu'tuur MU N. V. over 1950. Het saldo van de Indon. activa en passiva excl. de ondernemingen bedraagt per uit. 1950 R 766.204 0f ƒ255.401, zodat bij een aan het Indon. bedrijf toegekende waarde van ƒ1.868.190 Ned. ert (bedrag in Rp der Indon. sluitrekening), de waar de - van de ondernemingen uitkomt op f 1.612.788 Ned. crt. hetgeen veilig ma-' worden beschouwd- Ten laste van de Ned. verlies- en winstrekening is nog een tfschrijving toegepast van 68.190 zodat tenslotte het Indon. bedrijf m de Neder landse balans para is is ert" met l.BOO.oou ta de Nederl. verlies- en winstrekening over 1950 ls dc Indon- winst over 1950 niet opgenomen. De transfer wordt ver antwoord In de Ned. verlies- en winst rekening over 1951. De winst- en verlies rekening (Indon.) over 1950 wjjst een exploitatiesaldo over 1950 aan van R 3.259.562. Na afschrijvingen en reser veringen resteert een saldo winst van R 1.206.682. Dc winst- en verliesrekening Nederland sluit met een voordelig saldo van ƒ243.467 (217.838), waaruit voorge steld wordt een dividend van 9 (8) pet uit te keren. De blokkering van de helft der liquide middelen in de Indon. Staatslening was voor de maatschappij niet van grote betekenis. T. a. v. da verschillende ondernemingen wordt o.m. het volgende opigemerkt: Van de 1.026,62 h a. van Sumber Wadung ts 981 h.a. beplant. De rubber- en koffie, onderneming Karang Redjo is totaal ver- Batoe Lempit had 1153 h.a. beplant. De maatschappij keerde over 1950 een divi dend van 8 pet uit. Leidong West zal, in dien transfer wordt toegestaan, een uit kering over 1950 kunnen doen. Of Suma tra Caoutchouc over 1950 een dividend zal kunnen uitkeren, hangt nog van ver schillende factoren af. Blijkens het verslag over 1941 t/m 1949 van de My voor Ondernemingen in Indo nesië konden op één na alle ondernemin gen van de onder het beheer van de ven- nootschap staande maatschappijen weer in gebruik worden genomen. De verlies- en winstrekening sluit met een verlies van 350.488. zia Christiana, in 1948. Vooral deze laatst genoemde functie, waardoor h|j „aarts vijand nummer één" van de Italiaanse communisten werd, heeft aan z|jn benoe ming een sensationeel tintje gegeven Ofschoon Gedda niet actief aan de po litiek deelneemt, is hy een politieke fac tor van belang. En dit niet alleen omdat hij de burger-comité's oprichtte en aan voert, maar meer om z|jn zeer grote in vloed op wat we vaag zouden willen aan duiden met „de katholieke massa". Door zijn dubbele positie van voorzitter van de K.A. voor Mannen en leider van deze comité's stond hy jarenlang in zeer nauw contact met „de massa". Hij weet „wat er aan hapert" en kent als weinig andere haar noden en behoeften, stem ming en meningen. Nuchtere realist die hij is, bracht hö dit onder woorden, het geen natuurlök dikwijls neerkwam op critiek. Scherpe, maar redelijke critiek; op de katholieke meerderheidspartij, die practisch de verantwoordelijkheid draagt sinds de verkiezingen van 1948 en meer nog op de regering zelf. Met name, zoals voor de hand ligt, haar economische en sociale politiek is door hem herhaal- delök veroordeeld of als gebrekkig en halfslachtig gebrandmerkt. En dat hij zich nimmer bekreunt om het al of niet opportune van zön critiek of om de ge volgen ervan (of om de vraag wat de regering van hem denkt!), is vele malen bewezen. Met dat al groeide zijn betekenis ge stadig en werd hi), zoals we reeds schre ven, een zeer voorname politieke factor. Wie dit ontkent of verdoezelt, komt be drogen uit zoals verscheidene politici, vooral binnen de Democrazia Christiana, hebben ondervonden. En dus om zyn zeer grote Invloed en om zijn notoire eigenschap de zaken bö hun naam te noemen, maar vooral om het feit, dat hö het zeer bepaald niet eens is met de koers van de meerder- heids-partö en op vele punten met. die van de regering, is zön benoeming tot al gemeen voorzitter van de machtige Ka tholieke Actie een gebeurtenis van grote betekenis. De huidige situatie in Italië is verre van geruststellend en waar alle andere partyen compleet gefaald hebben en het individualisme en het party-belang tot een ware ziekte zijn uitgegroeid, staat het vast, dat de grote verkiezings-strijd van het. komende jaar (April '53) op nieuw uitsluitend zal gaan tussen 8e ka tholieken en de communisten. De verantwoordelijkheid hiervoor komt practisch ten volle op rekening van de liberalen en de sociaal-democraten, die drie kostbare jaren voorbö lieten gaan zonder één enkele positieve bijdrage te leveren tot versteviging van de bases dezer jonge en wankele democratie. Maar een deel van de verantwoordelijkheid rust zonder twijfel ook op de Democrazia (Cristiana, die. (ook al gehandicapt door inwendige naijver en tweedracht) al ie 1 zeer een politiek heeft gevoerd waarbij kool en geit gespaard werden, maar de wolf ongedeerd bleef. Het is juist Gedda geweest, die dit aan de katholieke partij heeft verweten. HU beschuldigt haar van „taunobillsmo" en heeft herhaaldelijk voor de gevolgen ge waarschuwd. En nu hy aan het hoofd is gesteld van de K.A. op het, ogenblik waarop die gevolgen zich beginnen af te tekenen in deze voorbereidings-tyd voor de verkiezingen, verkrijgt zijn benoeming een geheel eigen betekenis, die van na tionaal belang kan zyn! Het heeft niet de minste zin zich in gissingen te verdiepen, die uiteindelijk al leen maar op vermoedens en .wishful- thinking" gebaseerd zyn. Om bövoor- beeld uit deze benoeming te gaan aflei den, dat ook het Vaticaan een zekere be zorgdheid koestert inzake de naaste toe komst, lijkt ons nogal gevaarlök. Er zijn evenveel motieven om dit te beweren als om het te weerleggen! En zolang het Vaticaan zich er wel voor zal hoeden zich te mengen in Italië's binnenlandse politieke verhoudingen, is het tamelök onwys er een mening aan toe te schrijven, die noch gegeven noch gevraagd is In ieder geva] zal Gedda niet nalaten zijn oude „garde" te mobiliseren: de mannen-afdeling van de KA. en de Co- mitati Civici, En het zal niet lang duren voor de gevolgen hiervan merkbaar wor den. Zijn benoeming kan van doorslag gevende betekenis blijken gezien het ogenblik fen de omstandigheden. Dit zal de toekomst moeten leren. HET lang verwachte arrest van de Hoge Raad is dan eindelyk op 25 Januari 1952 gewezen. Dit arrest heeft ongetwijfeld aan de verwachtingen van een belangrijke groep Riinvaarders beantwoord. Echter is het de moeite waard enige punten van dit arrest nader in beschouwing te nemen. In de eerste plaats stelt de Hoge Raad de vraag ter zijde, of de rechter bevoegd is een latere wet aan een vroeger tractaat te toetsen. De Hoge Raad kon zulks doen, wyi hö zich op het standpunt stelt, dat het Besluit van de Secretaris-Generaal van het departement van Verkeer en Waterstaat van 15 November 1940 inzake de internationale binnenvaart, welk Be sluit krachtens nadere besluiten en wet ten nog steeds van kracht ls, op zichzélf niet in ströd is met de beginselen neer gelegd in de Acte van Mannheim. Gezien dit standpunt van de Hoge Raad komt do vraag omtrent de toetsing van een latere wet aan een vroeger tractaat dus geheel niet meer ter sprake. Wat het Besluit van de Secrelaris- Generaal van het departement, van Ver keer en Waterstaat van 15 November 1940 betreft, gaat de Hoge Raad nader na, op welke wyze dit besluit verder is uitgewerkt. By het onderzoek naar deze vraag stelt de Hoge Raad vast, dat dan eerst recht de aap uit de mouw komt, w|jl blijkt, dat het de bedoeling was dit Besluit te gebruiken oni voor de inter nationale Rijnvaart een vrachtverdeling in het leven te roepen. Deze vrachtver deling acht de Hoge Raad wel in strijd met de Acte van Mannheim. Ten aanzien van de sanctie, neergelegd ta art. 18, van een Ministeriële Beschikhine- vn, ra-, Op 4 Februari zal tevens een besluit van het Indonesische ministerie van eco nomische zaken in werking treden be treffende de Invoer van luxe en semi-Iuxe artikelen, die slechts zal kunnen geschie den op induocmentsbasis. Tot deze arti kelen behoren o. a. bepaalde soorten kleding en huishoudelijke artikelen, cos metica, parfumerieën, personen-auto s klasse a, technische goederen voor liuis- houdgebruik. Op het gebied van levens middelen en drenken vallen hieronder o.m. merkartikelen, gedistilleerde en niet gedistilleerde dranken, specifieke voe- nie!'d In de beplante oppervlakte van dtorsmlddelcn uit het buitenland, sigaren Patuafawattee is geen verandering geko men; deze bestaat uit 810 hja. thee en 85 h.a. kina (tot. opp. 214(3 hn.). Van de 1114 h.a. van Sungei Radja was 526 h.a. beplant met klapperbomen. De Ouit. My en sigaretten De prijs voor inducament-bewijzen. voor de invoer van luxe- en se mi-luxe artikelen zal 7.60 R per dollar bedragen. tij Italisno I de brutoproduotie der Sovjet-Unie een aanzienlijke stijging ondergaan. In 1949 In October van het vorige jaar was - - slechts iii drie van de landen waar vol- tertige wf bestaat de uifla- tie oiuler controle gebracht, en wel in Denemarken, Nederland en Zwitserland, aldus deskundigen van de economische commissie voor Europa der V er. Naties in een analyse van de Europese economie in het afgelopen jaar. In België, West-PuitsJand en Italië bleef cie werkloosheid nog zeer hoog. In de andere landen van West-Europa was nog geen vermindering van de invloed der inflatoire kt achten merkbaar. De Öosteuropeae landen konden ondanks een sterk gecentraliseerd bestuur de inflatie niet afwenden De deskundigen wijzen er op, dat ete Europese landbouwproductie eon stygms van 40 procent heeft ondergaan. Naar de deskundigen opmerken heeft de politiek van credletrestrictie een de ling van de Westeuropese textielproduc- üe veroorzaakt. In böna alle landen baseert de textielindustrie haar produc tie op de afzetmogelijkheden in het bin nenland. Daar het niet. waarschijnlijk is, dat de uitvoer verdroot kan worden, brengt de huidige situatie het gevaar mede van opleving van het protectionis me. Ontwikkeling der Sovjet-Unie Blij iiikbarc gegeven beeft dan in 1940. In de jaren na de oorlog ls de zware industrie op grote schaal uitgebreid. De productie van ver- bruiksgoedereu Is daarentegen in veel mindere mate toegenomen. De machine-industrieën hebben haar productie tussen 1940 en 1950 met 130 procent en in 1951 met 21 procent ver hoogd. De productie van verbruiksgoede- ren was in 1950 echter slechts 17 gro ter dan in 1940. De nieuwe waterkracht stations, welke aan de Wolga, de Don en de Dnjepr worden gebouwd zullen de eleetriéiteitsproductie met ongeveer 22H milliard Kwu per jaar verhogen. Volgens de deskundigen vordert de woningbouw in de Sovjet-Unie traag. De offers, die de nationale verdedi ging vereist, ztjn buitengewoon zwaar. De uitgaven voor de verdediging hebben het niveau van 1940 weer bereikt of zelfs overschreden en in 1951 bedroegen 4j ruim van het totaal der staats inkomsten. die in 1937 werden besteed voor Investeringen en de defensie. De deskundigen geloven, dat de mone taire stabiliteit in de Sovjet-Unie zich zal handhaven. De zwakke plek in de econo mie vormt de landbouwproductie, die de laatste 40 jaar slechts langzaam is geste gen. De uitbreiding van de bevloeide op pervlakte belooft echter in de loop der komende 10 jaar steeds belangrijker re sultaten te gaan opleveren. Didht bö de treinhalte Soest-Zuid strekt zich tussen Ossendain- en Heide weg een kleine vlakte uit, die begroeid is met calluna en erica en waar boven dien vliegdennen, late trosk®rsen en berken het landschatp verlevendigen. In den beginne, dicht bij de huizen va») de mensen, ia het terrein enigszins rommelig. Hier en daar zön de defecte potten en pannen, oude schoenen, stuk ken yzer en vermolmd hout en allerlei andere dingen, die aiet meer gebruikt kunnen worden, achteloos weggegooid. Door velen wordt de heide, omdat die slechts als woeste grond wordt „gewaar deerd", nóg als een vuilnisbelt beschouwd; een wonderlyke geestesgesteldheid. Tooti groeit er in dit ongezellig milieu een plant, die de moeite waard is: CorydaUs Clavicula ta, die i» 't Nederlands ranken de helmbloem heet, omdat rij, |r< tegen stelling tot de andere vertegenwoordig sters van haar geslacht, bladstt eitjes heeft, die uitlopen m heehtranken, zodat de plant, die een tere an tengere indruk maakt, in staat Ls een aanzienlijke hoogte te bereiken. Ontbreekt enigszins ryziga vegetatie in haar omgeving, dan moet zij uit de aard van dc zaak een kruipend bestaan leiden, wat men onder soort- gelijko omstandigheden soms pok bij de haagwinde kan waarnemen. Ruigten, heg gen. bossen (vooral die, waarin kort te voren is gekapt) en ook wel bouwland zijn haar standplaatsen. De geelwitte bloempjes imponeren niet, omdat zij hee! klein zijn, maar zy staan wel gegroepeerd in zeer talrijke trossen. De plant pleegt van Mei tot heel laat in de herfst te bloeien. Aan de stungeivoet vat onze l/trCtCMh •"v Cory tin (is solitiu lie helmbloem diluviale klimplant zit geon knol. wat echter wel het geval is by sommige an dere Coryalis-soorten. waarvan de ver- sehyning over 't algemeen indrukwek kender is. doordat de afmetingen van de feioemen aanmerkelijk groter zyn. Dit kan men o.a, constateren bij paarsrood, purperkleurig of. in zeldzame fcevallea, wit bloeiende C. solicia, helmbloem (zonder enige verdere voeging) wordt genoemd- Het karaK^t - - tieke van de plant is, dat ui ee *no bezit, die volkomen of tennaastebij mds sief is. Een goed determinatie-kcmnmk is ook, dat aan het alleronderstejgedeeitt van de stengel een schub kan w - P- gemerkt. Interessant is bij d®Jj^Woem dia al zeer vroeg 'bloeit <Waart j dat de bloem een spoorvormig verlengsel jje. zit, dat schuin naar boven jI Het schijnt, dat de helmbloem °°"®J9nkeiyk een sierplant van landgoederen was^ dank zy haar verwildermgatendenties ook de bossen (b.v. langs l"nn nóuinen) heeft bevolkt. Bij C eava, een hos- of kreiip&iihout- bewoonster, die nog «laar Of> enkels plaatsen in ons voor: komt en die het zonder stengelschub moet stellen, is de knol in de meeste gevallen uitgehold. Om deze reden wordt zij aan geduid met de naam holle helmbloem of holwortei. Zij bloeit rnet witte of purper kleurige bloemen ie April en Mei. Er bestaat tevens o.a. nog een helm bloem waarvan de kroonbladen een gele goudW&ur vertonen (C. lutca). Haar sten gel loopt niet uit in een knol. Raar bloei tijd strekt zich uit van Mei tot de herfst. Men kan haar soms bewonderen in sier- tuinen, maar in verwilderde staat komt men haar- niet veel meer tegen. Bouw val lep, stadsmuren en -wallen vormen haar Wooydomein. In Zuid-Limburg be staan nog de beste waarnemingskansen. Behalve cava, solida en lutca kunnen dc kwekers hun afnemers ook de sporten nobilis uit Siberië (bloemen prachtig goudgeel met bruinrode vlek en aange naam geurend) alsmede eheilanthifolio uit China bezorgen; deze laatste bloeit donkergeel. Te veel voeht is voor al deze soorten schadelijk, evenals overmatig vc-r; zonneschijn. De Duitsers duiden het 'besproken ge slacht aan met de naam „Larchensporn"; men heeft hier met een vertaling te doen: iiet Griekse woord korydalos CkorrydaJ- Üs>. (betekent namelijk: leeuwerik. Door een verhoging van de rijstpro- ductie via het verschaffen van credieten voor de aankoop van meststoffen en net verbeteren der irrigatiewerken zal de re gering trachten te komen tot een verla ging van de rijstprijs. Zij overweegt te vens een subsidie te verlenen voor de ge- importeerde rijst. Door particulieren naar net buitenno" over te maken delegaties worden door de nieuwe maatregelen niet beinvtoea, zu werd aan de financiële redacteur van Aneta verzekerd. De nieuwe regeling De- tekent in geen geval, dat de Indonesische regering besloten heeft de koers van de rupiah vast te leggen op de nieuwe note ringen van de Javasehe Ban Het is zeer wel mogelijk, zo gaf men te ver staan dat de .buitenlandse wisselnoterin gen zich ten gunste van de rupiah sul len wyzigen. Daar het de regering duidelijk was, dat in het bijzonder de zwakke producten geholpen moesten worden, werd een nieuwe schaal ingesteld voor sterke, mid- delsterke en zwakke exportproducten. De regering was van mening, dat op sterke producten een behoorlijk uitvoerrecht kon worden geheven. „Een stap in de goede richting", aldus kan in het kort de mening in kringen van handel en cultures te Amsterdam over de in liet weekend bekend geworden monetaire maatregelen van de Indonesi sche regering geformuleerd worden. Zo- wffljf nog- geen bijzonderheden over de ««temen maatregelen bekend zijn wens ten genoemde kringen zich echter een definitief oordeel voor te behouden. Men achtte de afschaffing van het stelsel een Psychologisch belangrijke factor, waar door het vertrouwen in de leiding van de regering te Djakarta zal worden ver sterkt. De deviezencertificaten betekenden evenwel Voor cle Indonesische staatskas een belangrijke bron van inkomsten (glo baal geschat op lussen 1.7 en 2% mil liard per jaar). Men vroeg zich af, of dit gat in de staatskas geheel gedicht zal kunnen worden door de heffing van het nieuwe uitvoerrecht. Voorts bestaat de vraag, hoe de markt prijs van de producten op de nieuwe maatregelen zal reageren. Voor rubber (sterk product by uitstek) hangt het er van af. hoe hoax hel uitvoerrecht zal worden. Voor de thaeeu'tuur (een zwak product, waarvoor het extra uitvoerrecht niet geldt) wordt de maatregel een be- langryke vooruitgang geacht. Ook voor tabak, zo meende men, kan hiermee een aanzienlijke verlichting worden bereikt. Cultuurkringen waren samenvattend van nurdeel, dat door de genomen maat regelen een element van onzekerheid in het financieel-cconomisch verkeer tus sen Nederland en Indonesië is weggeno men. Het congres van de koninklijke acade mie voor wetenschappen zal dit jaar .n Maastricht worden gehouden, n.l. op 25 en 26 April a-s. Sedert de oorlog worden de congressen van deze academie om de vijf jaar in een der provincies gehouden De organisatie van het congres te Maastricht, geschiedt door een. comité, samengesteld uit de wetenschappelijke verenigingen van Noord-Brabant en Lim- burg. Voorzitter van dit comité is dr E. Batte; secretaris mr drs H. Wouters te Maastricht. 1948, gewijzigd by Ministeriële Beschik king van 28 Maart 1950, welke de weige ring lot uitklaring inhoudt, verklaart de Hoge Raad, dat deze eveneens met de Acte van Mannheim in strijd is te achten. Zonder het arrest van de Hoge Raad van 28 Maart 1950 inzake de prysbeheer- sings- en hamsterwet met zoveel woorden te noemen, w|jdt de Hoge Raad in zijn arrest van 25 Januari 1952 daaraan nog enige belangrijke beschouwingen die een soepele en o.i. zeer redeiyke interpretatie van het eerstgenoemde arrest geven. Dn Hoge Raad geeft nl. als zijn mening te kennen, dat: bij de vraag, welke voor schriften verenigbaar zön met de voor schriften van de vrije vaart, niet buiten beschouwing kan blijven, dat sinds dc totstandkoming van de Acte van Mann heim, het recht zich in het algemeen be langen heeft aangetrokken, welke eert|1ds buiten 's wetgevers bedoelingen lager). Mitsdien behoeft een daartoe gevestigd rerhtsregiem van algemene strekking, al doet de toepassing daarvan ook zijn in vloed op de voorwaarden voor de Rijn vaart. gevoelen, niet zonder meer met de gewaarborgde vi-ye vaart onverenigbaar te worden geacht Wü vestigen er de aandarh! op. dat de Hoge Raad thans van mening is, éét een rechtsreglem van algemene strekking als hier bedoeld niet zonder meer mei de vrije vaart onverenigbaar hrheeft te zijn. In zijn arrest van 28 Maart 1950 was de Hoge Raad. zoals blijkt uit het. artikel uit De Mansbode van 22 April 1950, heel wet positiever. De Hoge Raad voegt er in dit geval dan ook aan toe, dat het bier gaat om e®n voorziening, welke uitsluitend bestemd is voor de internationale binnen vaart en wel byzonderl'yk dc internatio nale Rijnvaart. Het gaat hier dus om een voorziening, welke niet zydelings reper cussie heeft op de internationale Rijn vaart, doch die de internationale Rijn vaart rechtstreeks treft. Onder die om standigheden zou dan ook volgens de Hoge Raad een regeling, waarvan hier sprake ls, zelfs al zou de Staat van óór deel zön, dat een zodanige maatregel voor de Nederlandse economie onontbeerlijk is. strijdig /(jn te achten met de Acte van Mannheim. Met dit arrest is dus, zoals gezegd, de Stop van Lobith voor de internationale Rijnvaart van de baan. De vraag zal thans voor de overheid z|jn: Wat nu? Uiteraard doen zich by de beantwoor ding van deze vraag verschillende moge- lykheden voor. Men zou ervan kunnen uitgaan, dat wel de uitwerking van het Besluit van 15 November 1940, alsmede de Stop van Lobith in stryd met de Aeie van Mannheim is, doch niet het Besluit van 15 November 1940 betreffende de internationale binnenvaart, hetwelk de verplichte aansluiting inhoudt, De over heid zou dus de verplichte aansluiting voor de binnenvaart kunnen handhaven en zelfs voor de binnenlandse Rynvaart. mits zö zich maar niet begeeft op het terrein van de internationale Rynvaart. Wat de binnenlandse Rijnvaart betreft zou de overheid zich nl. op hetzelfde standpunt kunnen stellen als z|j ge daan heeft ten aanzien van de Wet ver voer goederen met binnenschepen. Di! komt daarop neer, dat naar haar mening de overheid vrij is op de binnenlandse Ryn t.e.v. binnenlandse reizen, bijzondere maatregelen te treffen zonder met de Acte van Mannheim rekening te houden. ZÖ heeft dan alleen prmede rekening te houden, dat de buitenlanders, die de Nederlandse Rijn bevaren, aan eventuele beperkende bepalingen niet onderworpen zön. Op die wyze ontstaat de toestand, dat binnenlandse Rönvaarders door de Nederlandse regering ongunstiger kun nen worden behandeld dan buitenlanders die de Nederlandse Ryn bevaren. Over deze rechtsvraag is een ströd ont brand in de Nederlandse juristenwerdrt. Er bestaat zelfs verschil van mening tussen twee Nederlandse epigonen op het volkenrecht-gebied, te welen prof. Van Eysinga en prof. Francois.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1952 | | pagina 4