Van achter het IJzeren Gordijn
GROÜW VIERT VERLAAT
„ST. NICOLAASFEEST"
TRIUMPH
Nieuw vrachtgebouw voor KLM
Spoorwegen beschuldigen
weggebruikers
Fijnzinnige levenslessen van
Arthur van Schendel
„Nederland werft Duitsers voor
zijn vreemdelingenlegioen*
MIJLPAAL IN DE HISTORIE
DER ZEVENDE KUNST
m
1
voor
Fm
ee/v
MI-
AANBIEDING.'
Waarschuwing voor Westerse volken
Persberichten
Amerika vreest grotere
werkloosheid
Sjoelbakken op straat
Fries waterdorp houdt het bij St. Pieter
altijd wint
Vervoer van 1 tot bijna 13 millioen kg.
gestegen
rweg-ongeva Ilea
A.N.W.B. tot ministers beveiliging
onvoldoende
SSLÏÏSC» -
Yves Montand naar
Nederland
Wijze mensenkennis en milde spot
Verrassende „onthulling'' van een
communistisch bondsdaglid
Zandstorm over Cairo
Schuld en boete
Geboorte van het ueo-spb'iii^d i sine in de film?
deze week
J
Nieice
Harry Prikker.
DE KLERKeZN
VRIJDAG 22 FEBRUARI 1952
PAGINA 3
a5t Iot
Tegenstand gaat door
vonerhi\ ir
OEFENKAMPEN DER
NATIONALE RESERVE
Extra-verlof bij deelneming
in het buitenland
VIRGINIA
Oven
«Ók ™!va" St N'e°laas. Hij heeft
ook eea zwarte knecht, tiie in dit geval
>>Sur les grands boulevards
Dubbele verrijking
Auteur" mag vier maanden
nadenken
elijktijdig
Veel meer sprekend tot het hart
met commentaar
Kansen voor de Kerk
Geen reden meer tot
wanhopen
We kunnen weer zingen
In ons land verblijft voor enige maanden, de heer Von Zoltan, onder
auspiciën van de Kardinaal Mindszenty-Stichting. Reeds in 1949 wist hij
«ijn vaderland te ontvluchten en leeft thans in het vrije deel van Europa,
waar hij zoveel mogelijk werkt voor zijn arme vaderland. Op uitnodiging
ran de St. Adelbertvereniging te Delft, heeft de heer Von Zoltan gisteren
avond in Hotel Centraal gesproken, op welke avond ook de leden van de
andere standsorganisaties toegang hadden.
Na sen kort openingswoord van de
voorzitter, de heer ir D. Habraken. ving
de heer Von Zoltén zijn rede aan met een
voorbeeld van de ontvluchting van een
jongeman, die onder de restauratiewagen
over de grens had weten te komen en in
Wenen gewacht had met er onder van
daan te komen, tot de trein op een een
zaam spoor stond. Hij ontvluchtte ook
Wenen, want niemand, die vanuit hel
Oosten komt, blijft graag in die stad.
Thans is die jongeman student te Delft
en hoopt later in eigen vaderland in
praktijk te mogen brengen, wat hem hier
geleerd wordt.
De Aziatische geest
Spreker wees er op, dat hij nog meer
«n zeker fantastischer en sensationeler
verhalen zou kunnen vertellen van ont
vluchtingen,'die men misschien voor on
waar zou houden. Veeleer wilde hij zijn
toehoorders erop wijzen, dat hetgeen in
Budapest, in Warschau en zovele andere
p.aatsen achter het ijzeren gordijn ge
schiedt, het lot kan worden van andere
volkeren, want de communistische ge
dachte maakt de wereld steeds kleiner.
Spreker hoopte dat hetgeen met kardi
naal Mindszeniy geschiedde een vinger-
wijzing mag ziin voor de Westerse avond-
landen en niet het voorspel mag worden
voor de ondergang van de Westerse cul
tuur. De verschillende klassen zijn tot
pndergang gedoemd, juist zoals dat in
Rusland is geschied. In de satellietstaten
wordt zoals in 1920 in Rusland, de adel,
de middenstand, het intellect uitgeroeid.
In' die jaren hoopte men in Rusland, dat
het Westen de bevolking te hulp zou ko
men, Zo denkt mien er thans ook over
in de 'satellietstaten.
Hongarije zonder rechten
Hongarije heeft een vredesverdrag ge
kregen waarbij alle menselijke vTijheden
en rechten werden gegarandeerd. Al
beloften er. verdragen werden teniet ge
daan. Spreker geloofde wel, dat de o -
derlinge "afspraken geschiedden op een
basis van vertrouwen, maar dat zij xocn
getuigden van een kortzichtigheid, omda.
er niet geluisterd werd naar hen. dm het
communistische regiem aan den-nve had
den ondervonden. Is er grond voor kort
zichtigheid. misschien J*n..he* „n
oorlogsmoeheid geweest zijn. Wij, Hon
garen aldus spreker, hebben die zonde
ook SO jaren bedreven en toegezien, hoe
anderen werden onderdrukt. Wij hebben
het nu overal leren kennen, sinds in 1944
het communisme aan het bewind kwam.
Tot aan de gevangenneming van kardi
naal Mindszenty had men zijn hoop op
het Westen gericht, Er gebeurde echter
niets. Toch brak het niet de
van het Episcopaat, al trachtte i
het aanstellen van renegaten deze tegen
stand te breken. Thans PJobaf
j.v. v-* verbieden van de Kateemsmus.
ijg wor(3t geregistreerd en krijgr bij ge
deêlten de oproep met pak en zak op een
bepaalde tijd ie verschijnen om dienst
te gaan nemen. Ook de jeugd ondergas.
■Maar tegenstand gaat door. Nie-
tisOh .j"1, echter mei een dilettan-
wi1svlnve.w",®n lnlaten- Als bé'
men het Westen afgesohreven/ toch stót
men het geweten, geloof en lijden als
tegenpool voor God tegen dit regiem.
Spreker hoopte, dat toch de gevangen
neming van kardinaal Mindszenty het
geweten van de wereld had wakker ge
schud en de ogen had geopend, dat met
het communisme niet meer te onderhan
delen is. Hij noemde het eigenaardig, dat
op het moment, dat in het Oosten de
hoop op het Westen verdween, daar het
geweten ontwaakte. Spreker hoopte ook.
dat het verder doordringen van dit ge
vaar gestuit is en dat eens begrepen _za)
worden, dat een vrije wereld de enige
uitkomst zal zijn en dit systeem ©en
utopie.
Beroep op het Westen
De tegenwoordige generatie heeft
twee wereldoorlogen achter de rug, een
revolutie en een contra-revolutie, zü is
uitgeput. De jeugd heeft men nodig en
spreker vroeg hoe deze wel is. Hij v0°r
zich had de overtuiging, dat de jeugd
eerlijk en goed is. De verantwoording
van het Westen ten aanzien van op
voeding van deze jeugd is zeer groot.
Spreker was overtuigd, dat. nu God
Zijn Kruis over het Hongaarse volk
heeft uitgestrekt, Hfi nog wat met dii
volk voor heeft. Spreker vroeg zijn
volk hoop te geven, vooral door gees
telijke hulp te bieden. Hij vroeg vooral
ook hulp voor de uitgewekenen, die ge
red dienen te worden, vooral de jeugd,
met het lot waarvan Kardinaal Minds
zenty zo begaan was.
Student aan het woord
Na hem sprak een jong Hongaar, die
te Delft studeert en uitgeweken is, -woor
den van dankbaarheid voor hetgeen hij
fn Nederland had gevonden. Hij is nu
één jaar hier. Het. eerste en belangriik-
ste. dat hem hier opviel was, dat hij
vrij was in ziin studie. De studenten
dèèr hebben geen enkel moment net
gevoel, dat zfl hun studie of leven kun
nen indelen, zoals zij dat zelf graag zou
den willen. Zjj zijn afhankelijk van het) Doo raankoop van ledergoederen
partijbelang, van het machtige Moskou.1 o o
Zijn tweede ervaring was, dat de men
selijke waardigheid en rechten worden
gewaardeerd. Hij was het Nederlandse
volk en de families dankbaar, die hem
opnamen en ernstige moeite doen de in
gewortelde gedruktheid te doen verge
ten. Hij noemde het een grote morele
waarde, dat in minder goede omstandig
heden men nog hen wil helpen die het
slechter hebben. Nederland heeft studie
beurzen gegeven, hetgeen een groot
offer voor het Nederlandse volk is.
Spreker vroeg, wat deze studenten terug
kunnen doen? Zij zullen eens een sterke
gemeenschap moeten vormen aan de
Oostelijke rand. Hier wordt reeds de
eerste schakel gesmeed, die deze cul
tuurgemeenschap samenbindt. Als ieder
een zijn eigen klein lichtje wil bijdra
gen, zal de wereld beter worden. Zij
willen hun lichtje bijdragen en aan ons
geven. Twee duizend jaar geleden werd
in het Oosten het Licht geboren om de
wereld te overwinnen. Spreker wees er
op, dat dit Licht in vernieuwde vorm,
misschien weer uit het Oosten zal ko
men.
Teneinde degenen, die een verbintenis
hebben aangegaan bij de Nationale Res.,
voor hun taak bekwaam te maken of te
houden, worden thans niet slechts ver
plichte oefeningen van korte duur ge
houden. doch is tevens de mogelijkheid
geopend vrijwillig deel te nemen aan
oefenkampen, welke jaarlijks gedurende
een week worden gehouden.
Daar deze oefenkampen, uit een oog
punt van vorming en ter bevordering van
de juiste corpsgeest, van veel belang ziin
voor een goede functionnering van de
Nationale Reserve, zal aan de personeels
leden-reservisten, die aan een dergelijk
kamp deelnemen, de helft van het aan
tal dagen, dat deze deelneming vergt, af
gerond naar boven, als extra-Verlof met
behoud van bezoldiging of loon verleend
worden, voorzover de belangen van vitale
diensten en bedrijven daardoor niet in
ernstige mate worden geschaad. Het over.
blijvende aantal dagen zal dan in minde
ring gebracht worden op het hun toe
komende vacantie-verlof.
In Washington is in gewoonlijk goed
ingelichte kringen vernomen, dat het
Pentagon (het Amerikaanse ministerie
van Defensie) niet zonder meer gerust
is over zijn program voor bestellingen
van legermaterieel ir West-Europa. Uit
de laatste statistieken van het ministerie
van Arbeid blijkt een ongewone stijging
van de werkloosheid in het gebied van
Detroit, het centrum van de Ameri
kaanse auto industrie. Ook in industrie
gebieden in Nieuw-Engeland blijkt de
werkloosheid., te zijn toegenomen. Deze
is een, gevolg van de schaarste van
grondstoffen, die beschikbaar zijn voor
burgerlijk gebruik.
Deskundigen vrezen nu dat het Con
gres in het komende verkiezingsjaar
erg gevoelig voor werkloosheid zal
aarzelen om het programma voor aan
kopen in het buitenland goed te keuren, j
wanneer Amerikanen werk verschaft
zou kunnen worden door het grootste
deel van de ïegergoederen in Ameri
kaanse fabrieken te laten vervaardigen,
welke vertragingen daar ook uit zouden
kunnen voortvloeien.
Dit is de reden, waarom men op het
Pentagon alle cijfers, die over Ameri
kaanse bestellingen in het buitenland
worden genoemd als „voorbarig" be
schouwd.
Advertentie.
Europa"® oudste vlieger met een gel-er in de grote loods „Santos Dumont" op-
dig vliegbrevet, de oud-piloot Svend J geslagen kunnen worden.
Steinbeck, de Deen die sinds 1935 bij
Het vrachtvervoer door de lucht zal
zich nog meer gaan uitbreiden. Het vol
gend jaar zullen vrachtvliegtuigen van
ïn Grouw gaat men het St
stilzwijgend voorbü. maar als het voor
jaar wordt en de goede tijd voor schip
pers en vissers weer nadert, dan viert
men in dit Friese waterdorp St Pieter.
Het mag dan zijn, dat St Pieter oor
spronkelijk de schutspatroon van de vis
sers is. de oude baas, die op 21 Februari
Advertentie
Het vraagstuk van de overwegbeveUI-
srine blijft, gezien het grote aantal slacht
offers, dat ieder jaar opnieuw te betreu
ren valt. voortdurend en ten sterkste de
actieve belangstelling opeisen. Ird«laat
ste jaren heeft de A.N.W.B. in talrflke
gevallen de apert onvoldoende
van verschillende "verwegen -ena_
telt er niet minder dan 3380 t
leerd en onder de aandacht van de oe
voegde instanties gebracht.
Vele malen heeft de A.N.W.B ook co»
tact opgenomen met de N.S. die e
vrflwel steeds de noodzakelijk ®ea
verbeteringen afwezen met de opmerk' g.
dat correctie van de bestaande toestana
onnodig was. indien de weggebruiker
zich maar hielden aan de bepaling, oai
overwegen slechts mogen worden BePa8"
seerd met een maximum-snelheid van zo
km. per uur.
Gezien het internationaal overleg in
UNO-verband. dat in de laatste jaren be
treffende de overwegenbeveiliging gaande
is,-heeft de A.N.W.B. zijn standpunt met
betrekking tot- dit vraagstuk officieel ter
kennis van de minister van Verkeer en
Waterstaat gebracht.
In het adres wordt gezegd, dat ae vele
aanrijdingen van gesloten overwegbomen
in 1950 niet minder dan 280 welke
de Spoorwegen bij voorkeur als argument
gebruiken teneinde de schuld van de weg
gebruiker aan te tonen, hun oorzaak vin
den in "het feit, dat deze bomen, ook bij
dag voor het snelverkeer dikwijls te
onverwacht zichtbaar worden. Deze over
weg dient voorzien te worden van een
rood flikkerlicht van groot formaat ter
rechterzijde van de weg, dat zowel naar
voren als naar achteren licht uitstraalt,
zodat- irn feite voor de bestuurders zowel
rechts als links een waarsdhuwmgssein
"r£bop afstand bediende overwegen be
hóren zonder uitzondering te worden
voorzien 'van halve bomen, het zg. Ame
rikaanse systeem. Hierbij is het uitgeslo
ten. dat weggebruikers worden opge:sloten
De ongevallen, die nog steed® plaats
hebben op overwegen die ,?.1^h^ a°°f een
flikkerlicht worden beveiligd, kunnen -
zo meent de A.N.W.B. - alle«n
dén- voorkomen, wanneer een groter zor-
J. men de lichten
maat wordt toegepast
ook. achterwaarts doet nve„sn' zonder
Bij de. onafgerfotep Andreas-
aadere beveiliging dan worden,
kruisen, moet er naar_gest_ ch -h j
deze geleidelijk van automatiscne
bomen te voorzien.
Al deze voorzieningen zijn ten zee
urgent geworden, in -.erband met ue
zeer hoge rijsnelheden der p hl.„
onhoorbaar naderende en door
gestroomlijnde vorm nauwelijks zscni-
bare treinstellen.
de iriodel B Grou^ «W en door
uiterlHk niet toegejuicht, verschilt
iZeTaTT0t ',S ,hii komt ook. dat ver-
Gisteren is weer gebleken, dat hij «ven
royaal is ais zijn coilega van 5 December,
want vele geschenken en lekkers zijn met
gulle hand door hem uitgedeeld. Geen
wonder dus. dat burgemeester mr C. N.
Renken hem bij aankomst van de boot
hartelijk verwelkomde en dat de kinderen
de schimmel, waarop st Pieter door het
dorp reed, met blijde gezichten volgden.
In een grote zaal kwamen honderden
Grouwster kinderen bij elkaar om dit
blijde feest te vieren en de ouderen
deden het 's avonds in de gezellige
familiekring eveneens. Velen gingen ook
op verschillende punten van hei dorp
sjoelbakken, waarbij de prijzen uit ge
vogelte bestaan en verder zijn «r
banket speculaas en chocolademelk.
De Grouwsters wijken niet zo heel veel
van het St Nicolaasfeest af. Zij hebben
het alleen aan de oude folklore verbon
den.
Begin Maart zal de jonge Franse
chansonnier Yves Montand voor het
eerst naar Nederland konten. Hij zal
Maandag 3 Maart in het Amsterdamse
Concertgebouw optreden en Dinsdag 4
Maart voor Radio Hilversum. Op de
avond van de vierde Maart komt Yyes
in Metropole-Tuschinski in Den
Ves Montand is de bekende ver-
rh£?,L VaB veï" hedendaagse Franse
cfz"als ..Les feuilles mortes „Sur
'ttv, boulevards", ,La grande cité',
cher gamour"de Paris" e'n "Am0W' m°n
de K.L.M. in dienst is en die vele kost
bare ladingen, maar ook de vreemd
ste zaken heeft vervoerd, de man die
als vader voor de bemanning was en
die op een keer iedereen tijdens een
stop op een slipstation 's morgens om
8 uur het bed uit trommelde om mee
te gaan zeilen of golfen, is gisteren
middag tijdens de officiële opening van
het nieuwe vrachtgebouw van de
K.L.M. op Schiphol onderscheiden tot
ridder in de Orde van Oranje Nassau.
De directeur-generaal van de Rijks
luchtvaartdienst, de heer Bakker, speld
de hem namens de minister van Ver
keer en Waterstaat de versierselen
van deze onderscheiding op de borst.
De plechtige overdracht van het nieu
we gebouw had plaats in de feestelijk
versierde vliegtuigloods „Santos Du-
mont", waar vele "bevrachters bijeen wa
ren gekomen om deze mijlpaal in de
geschiedenis van de K.L.M. mee te ma
ken. Met de opening van het modern
ingerichte bouwsel waaraan 2% jaar ge
werkt is, is een begin gemaakt met de
uitbouw van de luchthaven Schiphol
tot een luchtvrachthayen.
Het vrachtvervoer door de lucht heeft
een enorme ontwikkeling meegemaakt.
In 1920 werd er 22.000 kg vervoerd, niet
te veel omdat de ruimte voor de bagage
al veel plaats innam en omdat men nog
altijd plaats moest inruimen voor de
schoenen van de piloot, die ook mee
moesten. In 1939 was het gewicht al ge
stegen tot 1-333.000 kg en in 1951 be
droeg het 12.869.000 kg. Het vorige jaar
heeft de K.L.M. meer vracht vervoerd
dan in alle vooroorlogse jaren tezamen.
En dit ken nog uitgebreid worden.
Dr Plesman bracht hulde aan alle
oude bevrachters, waarmee de K.L.M. zo
lekker heeft „geknoeid", en daarmee be
doelde hij geëxperimenteerd om het
luchtvrachtverkeer tot stand te brengen.
Vooral van de Aalsmeerse kwekers heeft
de K.L.M. veel geleerd. Aalsmeer heeft
in de dertig jaren die achter ons liggen
zoveel bloemen vervoerd per K.L.M. ais
11 ton in gebruik worden genomen en er
ziin reeds vliegtuigen in aanbouw van
24 ton.
Het volgend jaar zaï er om het vracht
gebouw een kinderspeelplaats worden
aangelegd, zodat de dieren die door de
K.L.M. vervoerd worden, dan ook tot
vermaak van de jeugd kunnen dienen.
Nu zijn ze alleen nog maar een duide
lijk bewijs dat de K.L.M. vreemde zaken
bedrijft.
Bjj de Uitgeverij Meulenhoff te Amster
dam verscheen een bundel verhalen van
Arthur van Schendel. Deze vier en dertig
korte schetsen waren nog niet eerder ge
bundeld en zijn na de dood van de schrij
ver bijeengezocht. Het boek draagt de titel
vaat een der verhalen: „De Pleziervaart"
Men kan zich, als men deze vertellingen
leest, nauwelijks voorstellen dat ze oor
spronkelijk geschreven zijn voor een krant
deze litteraire meesterwerkjes, waarin
de schrijver alle facetten van zijn geest
liet flonkeren. Nu eens ironisch, dan weer
met fijne spot of bijtend sarcasme tekende
hij mensen in de kleine gebeurtenissen
van het dagelijkse leven.
De verhalen, waarin Van Schendel
speels en luchtig de mensen_ en hun ge
breken in het ootje neemt, zijn de sterk
ste. Onder alle luchthartigheid gaat door
gaans een wijze les verscholen en de lezer
blijft er dan ook mee bezig als hij_ de laat
ste regels gelezen heeft. De schrijver laat
iets aan hem over. We wijzen bijvoorbeeld
op het titelverhaal en op „De realistische
leerschool" en ,.De redeloze meisjes".
Zodra echter Van Schendel beslist zelf
èlles wil zeggen en zijn verhalen afsluit
met een onverholen lesje, is de eindindruk
veel zwakker. Een enkele maal krijgt de
vertelling dan iets van een zedepreekje,
dat de lezer zelfs al accepteert hij het
niet lang in gedachten blijft.
In het geheel van Van Schendel's oeuvre
zouden wij deze bundel „De Pleziervaart"
niet gaarne missen.
Bij dezelfde uitgeverij verscheen een
herdruk van de roman „De mensenhater".
De titel duidt al aan wat men van de In
houd verwachten moet: een misanthrocp
komt tengevolge van allerlei invloeden en
gebeurtenissen tot aanvaarding van en
vertrouwen in het leven. Een vrij traditio
neel verhaal dus, maar Van Schendel wist
er iets heel bijzonders van te maken, niet
alleen dank zij z'n litteraire meesterschap,
maar evenzeer dank zij z'n wijze mensen
kennis en milde spot.
In dit verhaal van langere adem zijn de
beste kwaliteiten van de sterkste vertel
lingen uit de hierboven besproken bundel
verenigd. Het is een mooi en overtuigend
boek dat niet alleen veel schoons te ge
nieten geeft, maar ook iets van Van
Schendel's onverwoestbare geloof in het
leven aan ons mededeelt. Een dubbele
verrijking dus!
Simone Valere als Louise en Jean
Gahin als Raymond in Georges
Lacombé's film „Licht in het duister
De communistische afgevaardigde Os
car Mueller beweerde gisteren in de
Westdultse bondsdag, dat Nederland in
de bondsrepubliek vrijwilligers aanwerft
voor „het Nederlandse vreemdelingen
legioen". Voor de afgevaardigden was
deze beschuldiging een wel zeer grote
verrassing, daar in Bonn evenmin als in
Nederland ooit Iemand van het bestaan
van zulk een legioen heeft gehoord.
Toen de minister van arbeid Mueller
uitnodigde maai en paard te noemen,
aelde de communist dat 't „Nederlandse
wervingsbureau" gevestigd was in het
arbeidsbureau te Darmstadt- Van offi
ciële Nederlandse zijde in Borun werd de
communistische bewering kortweg als
onzin bestempeld en de niet-commun's-
tische leden van de bondsdag hebben
haar ook als zodanig opgenomen.
Wel werd in de bondsdag algemeen
critiek geoefend op het feit, <iat_ de
Franse bezettingsautoriteiten nog altijd
vrijwilligers voor hun vreemdelingenle
gioen aanwerven. Met grote meerderheid
verzocht de bondsdag aan de regering
om. met de Franse hógecommissie be
sprekingen te beginnen over het staken
van deze aanwerving. Tijdens het debat
beweerde de socialist Wehner, dat tach-
Donderdagavond woedde een zand
storm over de Nijldelta. waarvan ook
de Egyptische hoofdstad Cairo haar
deel kreeg. De straatlantaarns geleken,
toen da storm zijn hoogtepunt had be
reikt, op kaarsen. Wolken zand werden
door de straten voortgejaagd en het
autoverkeer moest worden gestaakt.
Het stof drong door gesloten ramen an
maakte dat de inwoners van Cairo moei
lijkheden hadden met hun ademhaling.
Tien vliegtuigen van verschillende na
tionaliteit konden niet opstijgen.
tig tot negentig procent ven het Franse
vreemdelingenlegioen in Indo-China uit
Duitsers bestaat.
Voorts heeft de bondsdag met grote
meerderheid van stemmen de regering
verzocht, met de Westelijke hoge com
missarissen het vraagstuk van de een
heden van de Westduitse arbeidsdienst
te bespreken, daar deze para-militaire
formaties zouden zijn.
Zoals men weet dragen de betrokken
eenheden uniformen; zij zijn met lichte
wapens uitgerust en zijn werkzaam als
bewakers, chauffeurs, enz. Alle drie be
zettende mogendheden in West-Duits-
land hebben dergelijke eenheden opge
richt, zij het ook onder verschillende
namen.
Haarlemse rechtbank heeft gisteren
20-jarige jongeman W. de G. tot vier
maar,aen gevangenisstraf veroordeeld we-
f ng het feit, dat hH aan een Leidse uit
gever
een manuscript had aangeboden.
<v*?^rïa STote gedeelten bleken te zijn
bOekïe"ChreV*n nlt eerl reeds «lt£e£even
«®et reeds de tweede maal, dat deze
want>hHn„ee?idel'geIyk de!ict P,ecgde'
Maarlém.r' .S*' 3aar Keieden door de
"eHikl Iïchtbank »"t een voorwaar-
aianuser^ aT.er0<lrdeeld' hIï ®«D
bleek t« éii verkocht, dat eveneens
overgeschreven uit een boek,
"as op de markt wat
komen
deze week 2 Franse
films in vertoning.
Een zeldzaam feit, want 't
aantal Franse producties,
dat door de importeurs
waardig wordt bevonden
om aan het Nederl. pu
bliek te worden gepresen
teerd, is betrekkelijk ge
ring.
Beide films zijn al eens
eerder in ons blad ver
meld. De eerste, getiteld
„Het Dagboek van een
Dorpspastoor" (Journal
d'un Curé de Campagne)
verwierf namelijk de
„Prix Delluc", de hoogste
onderscheiding, waarmee
Frankrijk de prestaties Dymm, Suzanne Dehelly en Jean
van zijn filmers kan be- rï?v;„ ï,n Nuit est mon Rovaume" van
lonen en bovendien de abm Georges Lacombe
jaarlijkse onderscheiding n T r u
van het Internationale Katholieke Filmbureau (O.C.LL.) tijdens het ver-
leden jaar in Venetië gehouden Filmfestival.
Op ditzelfde Festival wérd aan Jean Gabin de prijs toegekend voor het
beste spel in „La Nuit est mon Koyaume", die een aanbeveling meekreeg
van het O.C.I.C. en die hier te lande zal worden vertoond onder de titel
„Licht in het Duister".
toeschouwer mei het grote wonder van
Gods onbegrijpelijke genade in de men
senziel.
Al moge deze poging van Bresson niet
volledig zijn geslaagd, al heeft hij zich
niet volkomen weten los te maken van
de toneeltradities in de Franse film en
steunt hij soms nog al te zeer op de dia
logen, die hij heeft ontleend aan Berna-
nos' boek, dat hij tot in de details volgt,
toch zal wellicht eens met betrekking
tot „Journal d'un Curé de Campagne"
kunnen worden gesproken van de ge
boorte van het „neo-spiritualisme" in de
film.
In zijn boek schildert Bernanos de
loopbaan van een jonge priester, die al
leen met het leven en alleen met God
zijn lijdensweg moet gaan. Zijn paro
chianen begrijpen hem niet. De bewo
ners van het nabijgelegen kasteel zijr.
hem vijandig gezind. Hij wordt geplaagd
Bij gelegenheid van de première van
eerstgenoemde film in Parijs, schreef
onze correspondent aldaar„Algemeen
is men het eens, dat de Franse filmer,
Robert Bresson, het vermaarde boek van
Georges Bernanos „Journal d'un Curé de
Campagne" zodanig op de filmband heeft
vastgelegd, dat van een hoogtepunt in de
nog jonge historie van de zevende kunst
kan worden gesproken"..
De vertoning van Bresson's schepping
heeft deze mening bevestigd, zeker wat
betreft het gekozen onderwerp. Voor
het eerst heeft een filmer zich geheel
pogen los te maken van de materie. In
zekere zin is deze film een indringende
verhandeling over de geestelijke ontwik-
ktlingsgang van een mens en confron
teert wat nog belangrijker ia,, éa
door de kinderen er, miskend door zijn
geestelijke overheid. Alleen de pastoor
van Torcy begrijpt hem en leert hem,
dat nederlagen in de ogen van de we
reld, overwinningen zijn in de hemel.
Doze jonge priester, gekweld naar
lichaam en ziel, drinkt zijn lijdensbeker
tot de laatste bittere druppel. In zijn
stervensuur wordt hij bijgestaan door
een afvallige priester en verzorgd door
diens maitresse„Maar wat doet dat er
toe. Alles is genade".
„pe waarheden van het Evangelie
springen nimmer in het oog", laat Ber
nanos zijn pastoor van Torcy ergens zeg
gen. Evenzo de kwaliteiten van Bresson's
film. Hij heeft niet gestreefd naar over
weldigend spel van beroemde sterren.
De hoofdrol wordt gespeeld door Claude
Laydum, een onbekende Belgische jon
geman, die niettemin de pastoor van
Ambricourt op bijna volmaakte wijze
vertolkt. Hij heeft het niet gezocht in
een montage, die op boeiende of verras
sende effecten was berekend. Integen
deel, vooral in het begin van de film
ontbreekt een vloeiend beeldrhythme.
Maar dit alles vergeet men spoedig door
de intensiteit van het geestelijke drama,
dat zich op het doek ontwikkelt.
„Journal d'un Curé de Campagne" iz
geen gemakkelijk te begrijpen en te
waarderen film. Zoals de Franse kunst
in het algemeen, is zij sterk individua
listisch georiënteerd. Zij eist voortdu
rend de actieve, verstandelijke medewer
king van de toeschouwer. Zij laat geen
ogenblik van verademing toe, maar leidt
onverbiddelijk naar de dood van de jon
ge priester ,en naar het schitterende
kruis van geloof, vertrouwen en volle
dige overgave, dat tot slot het doek met
zijn licht vervult.
Maar wie oren heeft om te horen en
ogen om te zien, zal tot in het diepst
van zijn ziel worden ontroerd door de
grootheid en schoonheid van een volgens
wereldse opvattingen mislukt priesterle
ven en door de overweldigende werking
van Gods eindeloze genade.
Veel eenvoudiger van opzet en veel
meer sprekend tot het hart dan tot
het verstand, is „La Nuit est mon
Royaume", die Georges Lacombe maakte
over het leven der blinden.
In tegenstelling tot Bresson heeft La
combe voor zijn hoofdrol gebruik ge
maakt van een der grootste Franse ka
rakterspelers Jean Gabin. Het onver
mijdelijke gevolg is geweest, dat de fil
mer wel eens ondergeschikt is gebleven
aan de acteur. Bovendien moet als een
bezwaar worden gevoeld, dat door het
gegeven een romance is verweven, die
niet van conventionaliteit is vrij te plëi.
ten.
Een machinist van 'n locomotief (Jean
Gabin), aldus verhaalt de film, verliest
tengevolge van een ongeluk zijn ge
zichtsvermogen. Aanvankelijk heeft hij
nog hoop op herstel, maar als de ver
schrikkelijke waarheid tot hem door
dringt, poogt hij ook zijn leven te doen
vernietigen door eenzelfde machine, die
hem het licht zijner ogen heeft ontno
men. De liefde van een jonge, blinde on
derwijzeres doet hem zich echter met
zijn lot verzoenen.
Toch voert deze romance niet de bo
ventoon in de film. Het zijn de bijzonder
knappe schildering, die van het leven
der blinden wordt gegeven en de figuur
van de liefdezuster, op onnavolgbare
wijze gespeeld door Suzanne Dehelly,
die alles beheersen. De liefdezuster, die
zich geheel wijdt aan de blinden, maar
die pas hun grootste steun "en toeverlaat
wordt, als zijzelf het licht harer ogen
heeft verloren.
Een film, die een boeiende en ontroe
rende getuigenis is geworden, van hoop
en toegewijde naastenliefde, F.
DE KERK heeft onder de negerbevol
king van de V. S. een uitstekende kans
van slagen .verklaarde dezer dagen een
Katholiek priester in Washington. Onder
de 15 millioen negers telt men tans
400.000 Katholieken. De grote kansen
voor de Kerk vinden haar grond in het
feit, dat Zij de eerste is geweest, die het
negerprobleem in voor de kleurlingen
gunstige zin heeft aangepakt. Katholieke
priesters hebben de negers tegen de blan
ken beschermd, Katholieke scholen heb
ben negers aangenomen en universitei
ten hebben hen toegelaten.
De diep gewortelde tegenstelling, wel
ke zich in de Zuidelijke staten van Ame
rika, doch ook elders, voordoet, begint
mede door de sanerende invloed, welke
de Kerk uitoefent, een mildere vorm te
krijgen.
Een neger, die als journalist voor de
„Toledo Blade" te Toledo in Ohio werkt,
is zo juist van een rondreis van drie
maanden door 27 staten teruggekeerd,
waarbij hij een onderzoek heeft inge.
steld naar de rechtsverhoudingen van
15.000.000 negers en is tot de conclusie
gekomen, dat in de laatste tien jaren
enorme vorderingen op dit gebied zijn
gemaakt.
Dat betekent weer een behoorlijke
pluim voor de Katholieke Kerk. Eerlijk
zijn en maar doorsjouwen.
HET KERNPUNT van de scheiding
tussen negers en blanken in het Zuiden,
wordt de laatste tien jaren hoe langer
hoe meer aangetast, aldus de schrijver.
Het Hoog Gerechtshof heeft op het ge
bied van verkeer tussen de Staten vrij
wel een einde gemaakt aan alle vormen
van onderscheid op grond van rasver
schillen. Veel negers zijn het met de
schrijvej Lillian Smith eens, dat het on
derscheid bij de wet tussen de rassen
aan het verdwijnen is. Tal van negers
bleken van mening te zijn, dat, nu het
begint te kraken, het wel spoedig zal
zijn afgelopen.
Met betrekking tot de toekomst van de
negers bestaat geen enkele aanleiding
om te wanhopen. Duizenden negers heb
ben een'betere kans dan hun ouders,
wanneer het gaat om een behoorlijke be
trekking, beter onderwijs, betere huis
vesting, stemrecht en het genieten van
andere burgerrechten. Veel factoren van
het zogenaamde rassenprobleem zullen
nog blijven bestaan. Maar in de toe
komst zal men de klok niet meer kun
nen terugzetten.
Inderdaad. Geen klok achteruit. En
nooit wanhopen. Optimisme overwint
kwade dagen, pessimisme bederft zelfs
de goede uren.
DE OFFICIëLE hymne van het 35ste
Internationale Eucharistische Congres,
dat van 27 Mei tot 1 Juni te Barcelona
zal worden gehouden, is gereed geko
men. Het werd getoonzet door Don Luis
de Aramburu. organist van de St. Mi
chielskerk te Barcelona. De woorden van
deze hymne zijn afkomstig van de be
kende Spaanse dichter Don José Maria
Peman.
Het is jammer, dat Ger de Roos niet
bij de propaganda is betrokken.
Februari - Sprokkelmaand!
Vanuit onze opslagmaga
zijnen hebben wij een aantal
artikelen bijeengesprokkeld,
welke speciaal voor deze
Februari-aanbieding drastisch
zijn afgeprijsd I
Prima wollen moquette
JASPÉ-TAPUT
69 .cm. breed, van 13.90
per meter NU
Zwaar wollen
WILTON KARPETTEN
in verschillende Perzische
dessins en kleuren.
200x280 van 198.50 NU
Wollen
SMYRNA KLEEDJES
voor salon- en klooster
tafels. Bijna niet van echte
Perzen te onderscheiden.
90 x 90 NU
Prima kwaliteit
ZWITSERSE
MARQUISETTE
90 breed p. meter 2.90
112 breed p. meter 3.75
130 breed p. meter 4.50
SHADOW CRETONNE
Onze bekende zware
„FLORIDA'' kwaliteit, in 5
verschillende kleuren en
bloemdessins, 120 br. NU
Zware kwaliteit
Witte MOLTON DEKENS
125 x 180 NU
-l§j^
Een kleine partij
WOLLEN DEKENS
grote maten in een groot
aantal medaillon-dessins en
kleuren. 170 x 220 NU
VLOKMATRASSEN
met prima damasttijk
1 pers. 80 x 190 28.90
2 pers. 120x190 51.75
Bijpassende kapokkussens
7.50 p. stuk
Nu kunt U goedkoop
Uw meubelen opnieuw
stofferen.
Speciale aanbieding in res.
tanten MEUBELSTOFFEN
(gobelin, velours, moquette,
epinglé, enz. enz.) verkrijg
baar per meter tegen on
gekend lage prijs.
WALENBURG ER WEC
„Winlceiitid.BUjdor»"
•CUERLANOSELAAM
