over net ZAïmen
Drie dagen regeert
Vorst Carnaval
Spoorwegen „bespionneerden
weggebruikers
Een groote ende zeer dangereuse reyse
RUSTIG WEER
onder hel beleydt van Olivier van Noordt
St. Eloy in liet goud
Hoopvol het voorjaar
tegemoet
Vraagstuk der overwegen niet verontrustend
Welke vorstin?
ZATERDAG 23 FEBRTTART 1952
PAGINA 5
Officiële viering op 3 Juni
AMSTERDAMSE GRAAN-
MARKT
H.H. WIJDINGEN
Van Oslo tot Alpen steeg
temperatuur
Van Roosendaal tot Den Bosch,
van Venlo tot Maastricht: drie
etmalen vol „joeks" en humor
en kleurige serpentines.
CORRESPONDENTIE-ADRËS
POSTBUS 8, HILVERSUM
Op 3 Juni herdenkt de Nederlandse
Katholieke Metaalbewerkersbond „St
Eloy" zijn vijftigjarig bestaan.
Onmiddellijk in aansluiting daarop
houdt St. Eloy zijn bondsvergadering op
4 en 5 Juni, Rector dr A. A- Olierook,
directeur van het A. C, de Bruijn-
Instituut voor Sociaal-Economiscihe Vor
ming te Doorn, houdt bij deze gelegen
heid een inleiding over „Het vraagstuk
van de sociale orde in het licht van de
leer der Kerk".
Als voorbereiding op het gouden feest
heeft het 'hoofdbestuur van St. Eloy een
nieuwe actie ingezet voor ledenwerving.
Naast sombere berichten over toene
mende werkloosheid en ontreddering m de
schoenindustrie in rayon Waalwijk (Lang
straat), zijn er ditmaal ook betere gelui-
c.en en wel uit Nijmegen. Bij de Swift-
fabrieken aldaar zijn gedurende de
laatste weken ruim honderd nieuwe werk
krachten aangesteld, zodat er nu 500 man
werkzaam zijn. Dit is de consequentie van
ae doorgevoerde prijsverlaging van het
schoeisel met ongeveer 25 pet. De koop
lust van het publiek is daardoor enigszins
toegenomen. De omzet bij de Swift is de
laatste maanden met de helft gestegen.
Bij andere schoenfabrieken in Nijmegen
o.a. Robinson werd ook opleving waarge
nomen. Men behoeft geen personeel meer
te ontslaan. De industrieën gaan hoopvol
ae voorjaarsdagen tegemoet.
AMSTERDAM, 23 Februari. Het be
drijfschap gaf een aanvullende verdeling
van 6000 ton maalmais, welke groten
deels in het binnenland liggen opgesla
gen. Voor dit artikel bestond enige be
langstelling.
Van het contingent haver ging weinig
of niets af, daar de inlandse haver aan
merkelijk lager te koop is. Vrije buiten
landse granen trokken door de geringe
consumptievraag slechts weinig belang
stelling. De markt voor inlandse granen
verkeerde in flauwe stemming, waarbij
slechts enkele zaken tot stand kwamen.
Inlandse rogge werd gelaten voor
33,50 per directe levering. Haver 55/56
kg. per levering Maart werd geoffreerd
voor 30.25, per April voor 31,25 en
per Mei voor 32.—.
Mgr W. Mutsaerts, bisschop van 's-Her.
togenbosch. 'zal op Zaterdag 8 Maart in
de katpel var) het Missiehuis te Gemert
de volgende H.H. Wijdingen toedienen:
H. Subdiaconaat aan de fraters Henri-
cus Mijnders. Nicolaus Fakkeldij, Simon
van Niel, Petrus van der Heijden, An
tonius Evers, Joseph Wetzels, Bartholo
mew Al, Adrianus van Sonsbeek, Fer-
dinandus Bergsma, Cornelis Geenen,
Petrus Schaekep, Johannes Zuidgeest.
Antonius Claessen, Reinerus Derksen.
Antonius van Rooij, Theodorus Turken-
burg Hermanus Donker, van de Paters
van de H Geest;
H. Priesterschap aan frater Johannes
Janssen van de Paters van de H. Geest.
Het K.N.M.l. deelt mede:
Belangrijke wijzigingen in de al
gemene luchtcirculatie zullen er
dit weekeinde niet optreden. In
West-Europa wordt het weer be
heerst door een omvangrijk en ta
melijk stabiel hogedrukgebied
waaromheen i'rjj zachte lucht van
de Oceaan uia Engeland naar het
vaste land wordt getransporteerd.
De Olympische schaatswedstrijden
waren juist bijtijds afgelopen, want
daags na het einde van de wed
strijden, steeg het kwik in Oslo
van drie graden onder nul tot ze
ven graden boven het vriespunt.
Ook in het Alpengebied is de tem
peratuur belangrijk gestegen en
tot vrij hoog in de bergen komt
nu liolite dooi voor.
Langs de Oostkust van Groen
land daarentegen stroomt koude
poollucht via IJsland in de rich
ting van Amerika. Boven de
Oceaan op de grens tussen de
koude en do warmere luchtstro
men ontwikkelen zich af en toe
depressies, die met een flinke snel
heid naar het Oosten bewegen,
maar op een grote afstand voorbij
trekken zodat ze het weer in onze
omgeving nauwelijks beïnvloeden.
Veel verandering in het huidige
weertype is er tijdens het week
einde dan ook niet te verwachten.
Wel kunnen later hier en daar op
klaringen van wat langere duur
voorkómen. Neerslag van beteke
nis is vrijwel uitgesloten.
(Van onze speciale verslaggever)
Feest der zotheid....
Er gaat, Tot Dinsdagavond om twaalf,
®Bnieuw -n bonte storm-der-dolle-dwaas-
heid over Zuid-Nederland, en hpe men
^»ar pok over denken moge: men houdt
niet tegen. Nauwelijks twee maanden
beleden verraste de Maastrichtse carna
valsvereniging, „De Tempeleers", het land
'zuiden onze grote rivieren met een
Sl>tnbere mededeling. „De Tempeleers",
luidde het, „hadden in plechtige zitting
®esloten, het Maastrichtse carnavalsfeest
®an zijn lot over te laten. Géén narren-
Prins. Géén optocht. Géén officiële plech
tigheid ten stadhujze. En het motief heette:
gebrek aan medewerking en belangstel
ling. Zelfs in Maastricht, waar men nau-
jaar der wereldreis, de herberg ge
leid. Maar de zakep waren gedurende
die periode de kreeftengang gegaan.
De tocht was, geldelijk, een misluk
king gebleken. De matrozen kregen
njet eens hun gage (loon) uitgekeerd.
De armen van Utrecht de hun beloof
de ƒ600 niet! Van Noordt kreeg aller
lei minder vleiende naampjes naar z'n
hoofd geslingerd! „halve tiran" (dwin
geland) was nog een der onschuldigste.
Nodeloze wreedheid, zorgeloosheid,
-onvoorzichtigheid, gebrek aan koop
manschap, tekortkomingen als zee
man noem maar op. waren evenveel
aanduidingen, dat ook deze „profeet"
in zijn eigen vaderstad niet de hem
toekomende eer verkreeg. Dr J. W.
IJzerman, wiens twee boekdelen wij
hier volgden, getuigt dat „op zijn bij
zonder leven geen smet kleeft". En
dat is 'n heel mooi ding.
Van Noordt streed nog mee bij het
beleg van Ostende; van zijn latere
diensttijd horen wij weinig meer. De
22e Februari 1627 stierf „de vermaerde
Olivyer van Noort" te Schoonhoven.
Margareta, zijn vrouw, zijn gezellin
gedurende veertig jaar, zorgde voor
een passende begrafenis in het koor
der kerk- De grafsteen is in die kerk,
rechtop gezet, nog te zien. Een der
klokken, gegoten uit een versmolten
kanon, dat ook de reis om de wereld
had gemaakt, draagt het opschrift:
„Mijn schor geloei op reis van dappe
ren Van Noort, klinkt, na een lange
rust. thans in een fraai accoord",
Bovendien houdt de stad Schoonhoven
gelijk de archivaris, de heer G.
Lugard zo vriendelijk is ons o.m. te
melden zijn herinnering levendig in
een Olivier-v.-Noort-straat, en -plein.
Groot is een volk, dat zijn grote man
nen eert.
bleef heersen. Duizenden zeevaarders
hebben door scheurbuik (gebrek aan
vitamine C) het leven moeten laten in
de Gouden Eeuw.
De 14e Juni passeerde men de Linie,
,,'t welck de vierde mael van de reis
was"! Groot was de vreugde, toen de
koene reizigers op deze hoogte 6 sche
pen praaiden, onder admiraal Jacob
v. Heemskerck, „hetwelcke ons gheen
cleyne vreucht en veroorsaeckte".
,,Nae behoorlijcke eerschoten" namen
de gezagvoerders afscheid van elkaar.
Langs de Kaap-Verdische eilanden,
de Azoren, „Doeveren en Calis", ging
't verder naar 't vaderland. De toren
van Den Briel kwam in zicht. De 26e
Augustus 1601 in Rotterdam schreef
men de 27e kwam Van Noordt „om
trent den middach binnen Rotterdam
aen, God lovende ende danckende van
Zi.in genadige bewaringe. Met groote
willecom ende feestelycke onthalinghe
soowel van de princjpaelste (voor
naamste) als van de ghemeyne (ge
wone) Borgerye" werd hier de tocht-
om-de-wereld besloten.
De reis was midden 1598 begonnen.
Margareta Pietersdochter, Van
Noordt's vrouw. had. tijdens de drie
soo Diefachtich in 'tsteelen, dat het
wonder is"!
De 20e September arriveerden de
wereld-omzeilers „aen de Philippines
waer de Spaengiaerden wijt en breet
domineeren" (heersen). Op Manilla ge
raakten manschappen van Van Noordt
'in handen der Spanjaarden. Zij „stier
ven als goede katholieken zodat da
geestelijken verplicht waren hun het
H. Sacrament der Eucharistie toe te
dienen". Eén bleef het Protestants
geloof getrouw: kapitein Biesman.
Het jaar 1601 loste het eeuwjaar af
toen de kleine vloot langs Borneo
voer: „dit Eylandt is een van de groot
ste Eylanden van Indiën. De- Coninck
is een Jonckman, die noch onder
Voochdye staet. Sy syn al te samen
Mooren van Mgchumets (Mohammed)
geloove. dat setfde seer sterek houden
de, liever te sterven als dat te over
treden".
De Oosthoek van Java werd 10-2-1601
omzeild en daarna kwam Van Noordt
in de Indische Oceaan. De overtocht
duurde twee maanden: Kaap de Goede
Hoop kwam eind April pas in zicht:
„Caep de Bona Esperanga". Het
scheepsjournaal wQrdt nu zeer sober
Er is sprake van slecht water, storm,
drijven „sonder seyl" totdat „een
vyer (vuur) opt lant van Caep de B.
Esperanga" werd waargenomen. Dat
deed de geestdrift onder de bemanning
weer opvlammen! Begin Mei „setten
de Stuerlieden de cours naar het
Eylandt van S. Helena toe, dat ons een
groote vreucht maeckte, biddende Godt
Almachtich ons voortaen te willen
gheleyden tot ons Vaderlandt". 26 Mei:
„Sien het Eylant van S Helena, daer
boven op eenen hoogen berch staet een
kruys. Wy en vonden geen Orangie
boomen (sinaasappels) noch was er
eenen Dadelboom". De angst voor
scheurbuik, bij gebrek aan vers fruit,
Verder zijn pp drie verschillende
plaatsen, Heilo. Dalfsen en Barneveld,
halve bojnen aangebracht, die het voo:-
deel geven, dat de automobilist, wan
neer hij »p het laatste moment toch
was doorgereden, zich altijd nog
van de spoorbaan verwijderen kan
Zij zijn te vergelijken met de arm van
een verkeersagent, die een halt toe
roept en blijken goed te voldoen, tn
1951 is slechts éénmaal met deze bo
men een aanrijding geweest en noa
wel. terwijl de overweg in geopende
toestand was. De bedoeling is een der
gelijk systeem ook toe te passen in
Blauwkapel-Noord. Didam. Houten,
Valburg en op een ander punt in Heilo.
terwij] nog over drie andere plaatsen
gedacht wordt.
Het ideaal zou. zijn, wanneer deze bo
men automatisch door de naderende trein
bediend konden worden, hetgeen wel het
geval is met de knipperlichtinstallaties.
Met het aanbrengen daarvan wordt ge
regeld voortgegaan, hoewel deze voor
zieningen zeer kostbaar zijn. In 1951 wei
den er 13 aangebracht, waardqor het aan
tal knipperinstallaties steeg tot 70 op
31 December 1951. Voor de uitvoering
van nog 17 stuks, waarvan er in 1952
reeds één gereed is gekomen, wordt het
nodige gedaan.
Toen inwoners vernamen, dat Sint
Pieler hup stad naderde, kleedden
ze zich (n zak en as. En daarvoor
bestond wei enige reden: ze hadden
dikwijls het oor geleend aan de leu
gens van Simon-de-Tovenaar. Sint
Pietcr verheugde zich oprecht we
gens deze bekering. HU liet vóór
zich leiden alle krgnken en allen,
die door de duivel waren bezeten,
want de duivel had, ook toen al.
heel wat kwaad gesticht. Immers,
reeds in die dagen waren mensen
te machteloos om al het kwaad te
weeg te brengen, dat deze aarde
tot een dal van tranen maakt.
Toen nu Sint Pieter de zieken vóór
zich zag, verhief hij zijn hart tqt
God. Een onmetelijke glans ver
spreidde zich over de kranken. En
allen werden genezen. De Romeinse
praefect, Theophiius, bouwde zijn
paleis om tot een Godshuis, een
basiliek. En in dat Godshuis kwam
de Cathedra, de verheven zetel,
voor Sint Pieter te staan, zodat
allen hem konden zien en horen.
Bedoeld werd: Koningin Elisabeth I
van Engeland; 1603 t
En hoe heet deze Vorstin:
1. Haar vader was koning over Hon
garije.
2. Togn zij trouwde, was zij pas veer
tien jaar.
3. Zij verzaakte al vroeg aan' pracht
en praal, en trachtte de soberheid
van S. Franciscus na te volgen.
4. Heldhaftig was haar zorg voor de
armen tijdens de" vreselijke hongers
nood van 1226.
5. In tal van kerken staat zij afge
beeld met een „regen van rozen"
op haar schoot.
