Canada wil zijn St Laurence-plan
desnoods alléén uitvoeren
Groots project dat millioenen kost, maar enorme
voordelen kan opleveren
Spoormannen
herstellingsoor d
BOUWEN aan
Richard Minne, spotter met
een gevoelig hart
Een dichter, die
„zijn eigen
lied" blaast
Sensationeel „rapport van
Fecliteler gedementeerd
r
i
2aterdagse
mijmeringen
Kans op een bui
Amerika is niet toeschietelijk met het
verlenen van steun
Interessant project
St. Agnes-paviljoen te Venlo moet uit
puin herrijzen
Mgr Mutsaers gaf het
V
VLAAMSE SCHRIJVERS M BOEKEN (XIV)
PAGINA I
ZATERDAG 10 MEI 1952
Dan doen we 't alléén, hebben de Canadezen dezer dagen definitief
gezegd. Het ging om de aanleg van een scheepvaartverbinding, die
het zelfs tamelijk grote oceaanschepen mogelijk zal maken, tot m
het hart van Noord-Amerika door te varen. Kern hiervan is de
volledige bevaarbaarmaking van de vermaarde Sint Laurensrivier,
de St. Lawrence, die van de Atlantische Oceaan naar de beroemde
Grote Meren voert, de Amerikaanse binnenzeeën, waarlangs een
enorm industriegebied ligt, met steden als Chicago, Detroit, Duluth
('s werelds grootste binnenhaven), Cleveland, Toronto etc.
Argumenten der
Pleidooi van 7 ruman
Reacties der „tegenpartij'
Canada kan niet zonder
Observator
sein
Enorme hindernissen
Grootste electr. installatie
ter wereld
voorstanders
Definitieve overeenkomst
In 1941 kwamen de Verenigde
Staten en Canada ten langen leste tot
een definitieve overeenkomst. Al
thans, de regeringen. Wat de Ver
enigde Staten betreft, daar ontstond
spoedig in het Congres een felle
oppositie tegen liet St. Laurens
project. Het waren vooral de belang,
hebbenden bij de spoorwegen en die
van de zeehavens, wier stem zich
teen 't project verhief. Men vreesde
een grote en desastreuze verschuiving
van het vervoer en wees nog eens op
Geen geijkte termen
Verzen, brieven en verhalen
Geestelijke schat voor Paus
Weer vijf
Goed Congo-nieuivs
En morgen?
Harry Prikker.
OM EEN UITWEG NAAR ZEE
«ra
£Cn onderdeel van het grootse St. Laurensproject, waardoor Canada zich een vrije ge heel
waterweg naar zee wil verschaffen: de enorme electrischecentrale, welke zal gebouwd worden b>9*
waarmede de loop van de Smt Laurênsrivier voorbij het Ontario Meer geregeld zal wo
«nnvniA ml nroirntl ttrollrn MMno 1. >4.
de enorme uitgaven, welke voor het
project vereist zijn en waarvan men
de juiste omvang nog niet eens heeft
kunnen berekenen.
Over een lengte van 3750 kilometer zullen dan schepen van allerlei
grootte hun weg naar de verschillende industriële centra vanCanada en de
Verenigde Staten kunnen vinden. Met dit plan heeft men zich reeds bijna
honderd jaar lang bezig gehouden en op het moment dreigt het voor de
-oveelste maal opgeschort te worden, omdat bepaalde Amerikaanse
belangen zich er tegen verzetten.
Ingenieurs en technici, Canadese
zowel als Amerikaanse, hebben over
allerlei plannen gebogen gezeten en
alle problemen bekeken, die met het
St. Laurensproject verband houden.
Economisch valt er het een en ander
tegen in te brengen. Volgens som
mige rekenaars zal het nooit zijn geld
kunnen opbrengen. Dit is intussen
een standpunt, dat door allerlei be
kende en onbekende factoren be
ïnvloed en gewijzigd zal kunnen wor
den en waarmee de voorstanders van
liet project dan ook geen re ®nm8
wensen te houden. Voor Nederland,
als zeevarend land met tevens een
grote binnenscheepvaart, is bet St.
Laurens-project uiteraard hijzonder
interessant. Zulks te meer, nu zoveel
landgenoten naar Canada emigreren
en een aantal hunner er wellicht op
den duur direct of indirect werk
door zal vinden, wanneer de Cana
dezen inderdaad met de uitvoering
We weten thans, waaraan we to.en zijn,
redeneerde men in bepaalde Amerikaan
se kringen. Maar de reusachtige werk
zaamheden ten behoeve van het St. Lau
rensproject zijn een wissel op de toe
komst. Men wees op enkele:
Er zijn vijf belangrijke hoogteverschil
len. Ten eerste dat bij Sainte-Marie, tus
sen het Boven Meer (Lake Superior) en
het Huron Meer, (zeven meter). Ten
tweede dat bij Saint Clair-Detroit, waar
het Erie Meer met het Huron Meer ver
bonden is en het hoogteverschil ongeveer
drie meter bedrafj. Ten derde de Nia
gara, die van het Erie Meer in het On
tario Meer valt en een hoogteverschil
oplevert van meer dan honderd meter.
Ten vierde is er het hoogteverschil van
ongeveer zeventig meter in de St. Lau-
rens-rivier zelf tussen het Ontario Meer
en Montreal. En ten vijfde is daar het
hoogteverschil in de rivier tussen Mon
treal (dat 1000 kilometer landingwaarts
ligt) eii de oceaan van ongeveer zeven
meter.
kanalen uitgediept. Verleden jaar pas
seerden alleen al door genoemde sluis
106 millioen ton aan goederen. In de
sectie Soulange zijn de plannen voor het
opwekken van electriciteit reeds in een
vergevorderd stadium en de installaties
van Beauharnois produceren jaarlijks
reeds twee millioen P.K. De voorstanders
wijzen er voorts op, dat een gebied zo
als dat der Grote Meren, met een opper
vlakte van 678.000 vierkante mijlen
(493.000 in Canada en 185.000 in de Ver
enigde Staten) een regelrechte verbin
ding met de zee absoluut nodig heeft.
Al deze argumenten konden de tegen-
standers in de Amerikaanse volksver-
tegenwoordigmg niet overtuigen. En
reeds het vorige jaar deed Canada de
i Verenigde Staten weten, dat het t St.
Laurensproject dan maar alleen ter hand
zou nemen.
In antwoord hierop richtte prési
dent Truman in April jongstleden
een adres aan het Amerikaanse Con
gres, waarin hij ernstig pleitte voor
een samengaan met Canada. Hij ver
klaarde, de houding der tegen
standers van het project „onrealis
tisch en onwijs" te vinden. „Het gaat
er niet meer om", aldus de president,
„dat het St. Laurensproject wordt
uitgevoerd, maar of de Verenigde
Staten er aan deel zullen nemen en
er aldus enige zeggenschap in zullen
hebben en van de voordelen er van
zullen genieten. De grote waterweg
is van vitaal belang voor onze handel,
onze industrie en voor de goede ver
standhouding met onze huren, de
Canadezen".
In verband hiermede deed Truman een
dringend beroep op het Congres om de
gelden beschikbaar te stellen voor de
nieuwe, open vaarweg naar de zeo en
voor die bron van electrische energie.
Hij stelde daarbij vast, dat volgens de
raming- en het project 818 millioen dol
lar zal kosten, er tevens nog eens extra
de aandacht op vestigend', dat de Cana
dese regering reeds het voornemen heeft
opgevat, het project uitsluitend op Ca
nadese bodem te doen uitvoeren. Ten
aanzien van de electrische energie wees
de president er op, dat alleen al in de
z.g. Internationale Rapids sectie van de
St. Laurens (zoals we in de aanvang
reeds zeiden) een krachtstation zal kun
nen worden gebouwd, dat per jaar 12.6
milliard kilowatt electriciteit zal kunnen
leveren. Elk der beide landen zal hier
van de helft ontvangen en wat de Ver
enigde Staten betreft, deze hebben die
electriciteit hard nodig.
De boodschap van Truman, die op
spoed aandrong, heeft natuurlijk de te
genstanders van het project weer m het
geweer gebracht. Ze wijzen er op, dat
speciaal ten aanzien van de krachtinstal
laties Canada niet op eigen, houtje kan
werken, omdat de dammen, welke er voor
moeten worden gebouwd, tot de Ameri
kaanse oever van de rivier moeten lopen
en Canada dus toestemming van de Ver
enigde Staten zal moeten hebben, om er
mee te beginnen.Ze achten de bedrei
ging, dat Canada het zonder de Ver
enigde Staten zal doen, een slag in de
lucht.
Binnenkort moet de beslissing
echter vallen en het is wel zeker, dat
de Canadese regering het project zal
doen uitvoeren. Men ziet in de Ver
enigde Staten blijkbaar nog te wei
nig in, dat Canada een land is ge
worden, waarmede men rekening
moet houden en dat tot grootse
dingen in staat is. Economisch staat
het sterk genoeg, om het project van
de grote waterweg ten uitvoer te kun
nen brengen. En het beschikt tevens
over middelen, om zelfs de Ver
enigde Staten oven tot nadenken te
doen stemmen.
Immers, het produceert meer dan 90
procent van het nikkel, waaraan de vrije
wereld en in het bijzonder de U.S.A. zulk
een grote behoefte hebben, alleen al ter
wille van de defensie. Het levert de helft
van het in de wereld gebruikt wordende
krantenpapier. Drie van de vijf kranten
op onze aardbol worden met Canadees
papier gedrukt. Canada levert een steeds
groter aandeel in de olie en het natuur -
gas die in het Noorden van de Verenig
de 'staten gebruikt worden, dank zij de
nieuwe velden en bronnen in Alberta.
Voorts is het de leverancier van een
geheim, maar belangrijk percentage van
uranium, de grondstof voor de atoom
bom. En het is na de Verenigde Staten
de grootste exporteur van graan, dat het
aan 71 volken levert. Het heeft dus al bij
voorbaat de sympathie van deze volken
en hun steun als het een conflict als het
huidige voor het front der wereldopinie
zou willen brengen.
Canada kan niet zonder een vrije wa
terweg naar de zee. En men moet het
St. Laurens project zien in het licht van
Canada's steeds groeiende betekenis. Wat
oppervlakte betreft, komt het direct ach
ter de Sovjet-Unie en China. Weliswaar
is het nog schaars bevolkt, maar het is
bezig, de voorwaarden tii scheppen voor
een veel grotere bevolking dan de hui
dige. Enorme gebieden worden ontsloten.
Waar zich een tiental jaren geleden nog
slechts een eenzame trapper waagde,
wordt nu een grote spoorweg aangelegd,
opdat ongekend rijke ijzermijnen kunnen
worden geëxploiteerd. In het z.g. Brits
Columbia, dat inmiddels tot Canada ge
rekend moet worden, zijn ingenieurs be
zig met het bouwen van stuwdammen en
het aanleggen van bergmeren, waarbij
ze een waterval maken, vijftien maal
hoger dan de Niagara, teneinde de elec
trische energie op te wekken, nodig
voor 's werelds grootste alumimumfa-
briek. In Noordwest Ontario wordt een
vijftig meter diep meer drooggelegd, op
de bodem waarvan enorme ijzerertslagen
liggen. Steden verrijzen overal, zoals
Uranium City in het Noorden van Sas
katchewan en Canada's grote steden:
Montreal, Toronto, Vancouver, Hamil
ton en Winnipeg zijn bezig metropolen te
worden, met indrukwekkende wolken
krabbers.
We zullen het hierbij laten. In vorige
artikelen hebben we reeds voldoende op
de grote economische mogelijkheden van
Canada gewezen. Canada vraagt thans
slechts, waarop het recht heeft: een eer
lijke samenwerking met een nabuurland,
dat zich in dit geval niet alleen op zijn
eigen voordeel mag bezinnen.
President Truman ziet dit volkomen m.
Een troosteloze ruïne
Dat was in de lente van 1945 het
treurige restant van het eens zo fraaie
mgr Mutsaersoord, dat hoog en riant
nelegen was op de Heide bij Venlo.
Van het hoofdgebouw was met veel
meer dun een geraamte over. Binnen
was een verschrikkelijke ravage aange-
richt: de deuren hingen uit de hengsels,
de parketvloeren van de recreatiezalen
waren weggebroken en opgestookt en m
de. sponningen van de brede kozijnen
was geen ruit meer te bekennen.
Bn de kapel f i-t»
Wat V heilig is, is ons ook heilig
hadden de bezetters met een doodenisttg
gezicht verklaard. Zij lieten de eiken
houten deur verzegelen. Maar dit vrome
gebaar bleek alras schijnheilige come-
die te zijn, want een paar weken later
besloten zij van de gewijde ruimte een
danszaal voor de 3yBlitzmüdél te ma
ken
stallaties Dat hebben onze katholieke
spoor-, tram- en busmannen, wier gele
deren na de oorlog met personeelsleden
van de K.L.M. werden uit .gebreid in re
cord-tijd klaar gespeeld. Voor de kost
bare restauratie wisten z« op korte ter-
mün maar eventjes vier ton tn) elkaar
te brengen! Om precies te zijn. een be
drag van 329.417,50 voor de wederop
bouw en bovendien 82.909,71 voor een
nieuwe inventaris.
En wat zo aardig was: de afdelmgen
hebben afzonderlijk zoveel gedaan Zo
wist Den Haag 14000.— bp eikaar te
scharrelen voor een gloednieuwe keuken-
installatie, een zeer belangrijk «mderfeel
voor een herstellingsoord. De kinderen
moesten speelgoed hebben. Het kwa
orde: Heerlen zond een pracht-collectie.
De speeltuin moest geoutilleerd wo
Haarlem wist er raad op: de mannen
van de Centrale Werkplaats stelden in
hun vrije uren van oud en afgc®
materiaal een collectie hobbelpaarden,
schommels, wippen en wat er zo ai m
bij hoort samen, waarop menige kermis
exploitant jaloers zou zijn. In de ara
molen lopen de houten banken
zons bewaren de resterende fundamenten
de herinnering aan het St Agnes'-pavil
joen, dat daar weleer gestaan heeft. Voor
de jeugd werd een dagverblijf gebouwd,
doch dit is slechts een noodoplossing.
Voor de bouw van een nieuw kinder
tehuis zal opnieuw vier ton nodig zyn.
Het landelijke comité „Dieselactie wil
deze som 7 Augustus a.s., wanneer de
R.K. Herstellingsoordvereniging Mgr
Mutsaers in Den Bosch haar zilveren
bestaansfeest viert, bij elkaar hebben.
Ter verwezenlijking van dit mooie doel
wordt een prijsrebus uitgeschreven, die
u elders in dit blad aantreft.
Wanneer dit paviljoen gereed is kun
nen ruim honderd bleekneusjes tegelijk
in de gezonde iucht van bos en heide
weer kleur op hun wangen krijgen. U
puzzelt vanavond toch zeker ook mee?
Toen de oorlog voorbij was bleek het gesloopte derde-klas twee- envier-asser
tabernakel met gewéld geforceerd te ties mee! Noord-Holland zond -elfs eer
zijn. De marmeren communiebank lag
«rt gruzelementen
Van het St Agnes-Pavtljoen, dat
apart stond, doch met een tunnel met
het hoofdgebouw verbonden was, was
slechts een trieste hoop puin over.
Het grootste leed Is alweer geleden.
Het hoofdgebouw werd keurig hersteld
en uitgerust met de allermodernste in-
van het project be
ginnen, zonder op
de Verenigde Staten te wachten
De grote Amerikaanse meren
ak' Wn hunZeXestrekthei?a be.schouw<->n,
gezien hun ui«istrelkth<sid. Het kan er
trouwens spoxen ais op een zee en de
schepen, die er m°eten zeewaar
dig zijn. De meren zijn onderling door
rivieren en kanalen verbonden en via de
St Laurens zonden ze een verbinding
mét de Atlantische Oceaan hebben, in
dien stroomversnellmgen en watervallen
„iet vooralsnog onoverw^rielijke obsta
kels vormden Een of minde^°««
gevormd door n'fagara-watervallen, d£
de beroemde N«ïd bied der'Ver!
zich zowel op het g Canada naar
enigde Staten als lrnmeren een ver
omlaag storten. Ze beic Meer en het
rem H^onM™Michigan Meer en Bo-
ven Meer. Voorts is de St. Laurens tot
aan Montreal niet bevaarbaar. Er be
staat een hoogteverschil niet de Atlan
tische Oceaan van ongeveer 200 meter
en dit zal door sluizen en dammen over
wonnen moeten worden. Wat de Niagara
betreft, men wil die „elimineren", door
er een kanaal omheen te graven Het
staat wetenschappelijk vast, dat de Nia
gara in de loop der eeuwen de bodem,
waarover hij stroomt en valt, dusdanig
zal hebben uitgesleten, dat hij van het
toneel verdwijnt. Maar hierop kunnen
de Canadezen niet wanten-
het kanaal, dat volgens de PlaI^en een
diepte van negen meter zal Krijg
De St. Laurens-rivier zelf zal beteu
geld worden door een dam van 110 me
ter, met een krachtsinstallatie waarvan
m?f}. deeft berekend, dat ze ongeveer 13
millioen kilowatt electriciteit zal leveren.
Deze electrische centrale wordt de groot
ste ter wereld. Oceaanstomers zullen
voorts m speciale sluizen opgeheven
worden tot het niveau der grote meren.
Het is allemaal tot in de puntjes uitge
werkt. Reeds in 1910 was een Ameri-
kaans-Canadese commissie- tot overeen
stemming gekomen, nadat in 1880 de
eerste onderhandelingen er over hadden
plaats gevonden. De voornaamste bezwa
ren waren aanvankelijk, dat in verband
met de uitvoering van het project de
Verenigde Staten en Canada, alsmede
verschillende Amerikaanse staten en
provinciale besturen zouden^ moeten sa-
Hiertegen stelden de voorstanders van
het plan de grote mogelijkheden, welke
juist door deze hoogteverschillen in de
stand van het wwater worden geboden
voor het opwekken van electriciteit,
waarbij men ook de Niagara zou kunnen
inschakelen. Bovendien betoogden ze, dat
er reeds verschillende onderdelen van
het grote project zijn uitgevoerd. Er
loopt van Montreal naar het Erie Meer
een kanaal met een diepte van ruim vier
meter. Het werd 1850 gegraven en
toen als een gigantische onderneming
beschouwd en is in 1904 uitgediept. Ca
heeft voorts o.m. het kanaal van
Weiland door het Niagara-schiereiland
gegraven. De Verenigde Staten hebben
bij Saint Sault Marie d'rie sluizen in de
gelijknamige rivier aangelegd, waaron
der de MacArthur sluis, die in 1943 ge
reed gekomen is en voorts verschillen
de, r-eds op hun grondgebied lopende
Een schip, dat de Grote Meren bevaart, moet zeewaardig zijn Hier wordt
er een door een sluis in de verbinding tussen het Boven Meer en het
Huron Meer geloodst.
tjes mee! Noord-Holland zond "elts
reusachtig servies, bestaande UK «w
stuks! Breekt er wat van dan benoen
men maar een briefkaartje te schrijven
en het wordt gratis aangevuld.
Deze offervaardige team-gèest, waar
voor de Amsterdammers met hun vor
stelijke geschenk van een marmeren al
taar bjj de plechtige inzegening van de
gebouwen in 1930 de grondslag hebben
gelegd, is onder onze katholieke spoor
mannen bleven voortleven.
Geestelijk en lichamelijk
herstel
„Het valt heus niet altijd'mee om bij
onze leden voortdurend achter de dubbel
tjes en kwartjes aan te zitten", ver
trouwde een van die voorbeeldige katho
lieke spoormannen ons toe. Voor dat
werk moest hij menige avond op pad
gaan. Dat was voor zijn gezin niet leuk.
Waarom hield hij dat vol? Omdat het
zo'n prachtig stuk sociale charitas is:
mannen, wier gezondheid te wensen over
laat, in die gezonde omgeving volledig
herstel te doen vinden en afgesloofde
gezinsmoeders daar de gelegenheid te
geven eens volkomen tot rust te komen.
„Weet U wat nog wel zo belangrgk is
zei hij. „Dat menigeen hier een heel an
dere kijk op het leven krijgt. Zij keren
als betere mensen in de maatscnappu
terug.
Wie puzzelt mee!
Als een vlakke zerk tussen groene ga-
Wanneer de R.K. Herstellings-
oordvereniging Mgr Mutsaers
Augustus a.s. in Den Bosch
zilveren bestaansfeest viert, her
denkt Gerrit Jan Prust, de enige
overlevende van de °P5|*t|ar !„ar
dag, waarop hij vijf e" "JL ast
lang zijn beste krachten
werk gegeven heeft.
Het K.N.M.I. deelt mede:
Zowel boven Europa als de ^hvtte
?c)ie Oceaan hebben de beldn9rjj en
y^htdruksysternen zich de laatste <7
ua,lr weinig verplaatst en niet veei
0''^eit ontwikkeld. Voor het weer
Vn land was een depressie ten WCS*e
stom Jf"rland van groot belang. Eana-
Frnj'r'en, die deze depressie boven
van i,Vk verwekte, trokken vergezeld
den. %'en over ons land naar het Noor-
prriori,u*scn de storingen in, kwamen
Vanmor 1net zonnig en droog weer voor.
we ranüen manifesteerde zich een nieu-
Frankruutorina aan de Westkust van
tendeels i Deze zal waarschijnlijk gro
teren en o Westen van ons land pas-
tal nvt grote invloed op het weer
V,it van dpefeHen- Doordat de onstabili-
'N.ter ipt. atmosfeer in onze omgeving
"">rgen zonneschijn
veel V€rn.v,i en de temperaturen
niet veel verandering ondergaan.
menwerken. Politiek gesproken was de
tiid toen nog niet rijp. Een dergelijke
internationale" samenwerking leek
grote moeilijkheden met zich mede te
^Merfkon in die dagen de enorme ont
wikkeling der industriegebieden rond de
Grote Meren nog "iet voorzien en daar
door bleven de plannen rusten. Maar
steeds meer werd het nadeel gevoeld van
een transport, dat per spoor of over de
Mississippi geschieden moest zodat goe
deren, voor Chicago, Detroit etc. bestemd,
eerst helemaal naar de havens aan de
Golfkust moeten worden gevoerd om ten
slotte dwars door de Veren g Staten
het Noorden van het land te bereiken.
Zodra de export toenam, werd dit be
zwaar nog veel sterker gevoeld en ook
het zich steeds meer ontwikkelende
mijnwezen begon de nadelen van de
slechte verbindingen (in de zin van snel
heid en doelmatigheid) te ondervinden.
Om slechts een enkel voorbeeld te noe
men: tijdens de Tweede Wereldoorlog
vervoerden de op de Grote Meren va
rende koopVaardyvloten jaarxijks hon
derd millioen ton ijzererts. Dit ijzererts
was afkomstig uit Minnesota en bestemd
voor de automobielsteden van Michigan
en de staalsteden van Ohio en Illinois.
De Vlaamse dichter-schrijver Richard Minne is op 30 November 1951
zestig jaar geworden. Bij die gelegenheid is deze zeer bijzondere kunstenaar,
die zich persoonlijk angstvallig op de achtergrond houdt en geen betiteling
zozeer schuwt als die van „literator", niet in het openhaar gehuldigd;
maar zijn vele bewonderaars in Noord- en Zuid-Nederland hebben de kans
toch niet voorbij willen laten gaan om de jubilaris hun genegenheid en
dank te betuigen. De leesclub Boekuil te Gent gaf een waardig vrienden-
hoek uit. Minne's stadgenoot de Gentenaar Jozef Cantré nam niet alleen
de typografische verzorging op zich, maar droeg behalve het bandontwerp
ook een bijzonder geslaagde tekening van de feesteling hij. Het hoek
verscheen in vijfhonderd genummerde exemplaren.
Een vijftigtal Zuidnederlandse dichters
en schrijvers en 'n tiental collega's van
boven de Moerdijk hebben in dicht en
ondicht Richard Minne gehuldigd. Enke
len deden dit door te getuigen wat de
dichter voor hen persoonlijk betekent.
Zij trachten zich rekenschap te geven
van wat zij in deze onbarmhartige spot
ter en sarcast, die toch een gevoelig hart
bezit, zien.
Dit is verre van gemakkelijk, want
Richard Minne laat zich eenvoudig geen
etiket opplakken! Als men zijn „Wolf
ijzers en schietgeweren" leest (Uitg. A.
A. Manteau te Brussel) zal men op een
zeker moment een bepaalde trek vol
doende overheersend achten om deze te
kunnen gebruiken voor het karakterise
ren van Minne. Maar even later over
rompelt hij u met een uitspraak, die in
flagrante tegenspraak schijnt met
het beeld, dat u zich van deze wonder
lijke dichter gevormd had.
Toch heeft Richard Minne niets van
een weifelaar. Hfj is zelfs vry apodictisch
in zijn manier van spreken. Met bijtend
sarcasme smaalt hij op mensen en din
gen, om even later in een enkele ontroe
rende zin van zijn liefde te getuigen.
Sommige zijner vrienden menen dan
ook, dat men zijn stoutmoedigste uitspra
ken met een korreltje zout moet nemen.
Anders gezegd: Minne is in zijn haat te
gen alles wat onecht en kleinburgerlijk
is soms opzettelijk baldadig en schamper
hij gebruikt dan zjjn woorden als pij
len zo scherp met een dodelijke trefzeker
heid, maar ze zijn niet in het verrader
lijke gif gedoopt. Voor echtheid staat hei
hart van deze merkwaardige man wijd
open al is zelfs dan zijn ontroering
nog wei eens ill krasse termen uitge
drukt.
Richard Minne spreekt aiet in de ge
ijkte poëtische termen. Hij is^el direc
ter, noemt de dingen bij de jafem, maar
zo raak en zuiver dat hij dere zakelijke
uitdrukkingswijze tot poëzie Vtrheft. Hij
zegt ergens: „De wereld' is een fluit met
zoveel duizend monden. En elkeen blaast
zijn lied. En 't maakt een droef geluid,
waarin ik niets van eigen klank heb
weergevonden". Maar hoe droef het ge
luid van de gedichten van Minne soms
ook is: méér dan van alle anderen kan
men van hem zeggen dat hij „een eigen
lied" blaast met een volstrekt „eigen
klank'".
Dat niet alle schrijvers, in het vrien
denboek eensgezind in hun oordeel ove
de dichter-schrijver zijn, valt Ucht te
begrijpen. Dat maakt juist dit boek to
een waardevol bezit voor wie belang
in het werk van Minne stelt: men zi
het op verschillende wijzen helmh
Enkele dichters hebben de Vlarnm^
gehuldigd met «en fecstgedicht
noemen het geestige „Het hote
Michel van der Plas. Opvallend goed
is voorts het vers „Aan
Minne" van Julia Tulkens.
r»e nieuwe druk van „Wolfijzers en
schietgeweren" is voor de Noordneder-
landslegers een voortreffelijke kans om
m«-t het werk van Richard Minne ken
nis te maken. Het boek bevat verzen en
verhalen, benevens een aantal bneven
„over de nood en de nijdigheden, de
hoop en de zoetheid, de wijsheid en de
argeloosheden van de dichter cn de
mens".' Met deze uitvoerige ondertitel
is Richard Minne misschien wel het
duidelijkst gekarakteriseerd
De bundel is samengesteld, door Ray
mond Herreman en Maurice Roelants,
die samen met Richard Minne in de re
dactie van ,,'t Fonteintje" hebben geze
ten en, deze merkwaardige figuur sinds
deze na de eerste wereldoorlog aan het
woord kwam van nabij hebben gevolgd.
,In de brieven spreekt Minne zich
(althans naar het schijnt) onomwon
den uit en zij zijn uitermate belang-
moedt.
H»i werk van Richard Minne is slechts
Het werx maar het is zeer de
'bewaard Met een handvol verzen
heeft hij zich' een belangrijke plaats in
de Vlaamse dichtkunst verworven.
Op wit-geschuurde klompen,
zo kleppert over straat
de dag, die aan mijn huis
voorbij, ter kermis gaat.
Ik roep hem wel eens tegen:
Kent gij hees deur dan niet?
Hij draait zich wat verlegen
tot hij me niet meer ziet.
Dan volg ik hem een tijdje
en tik hem op de hoed,
maar dit onschuldigheidje
bevalt hem niet te goed;
zodat ik huiswaarts keer,
beschaamd over mijn moppen,
om op mijn eentje achter de
gordijnen te gaan kroppen.
(Dagen III, Richard Minne).
IN OCTOBER 1951 werd, op aanspo
ring van het Nationaal Apostolaat van
het Onbevlekt Hart van Maria, door de
katholieke schoolkinderen een novene
gehouden voor de intenties van Z.H. de
Paus. De kinderen kleurden bloemen en
kaarsen op een Mariaplaatje en teken
den zó hun millioenen offers en gebeden
aan. Als antwoord op een verslag over
deze novene aan de H. Vader in een
album, verlucht met de gekleurde plaat
jes. aangeboden mocht de Carmel te
's-Hertogenbosch, waar het Nationaal
Apostolaat van het Onbevlekt Hart van
Maria is gevestigd, S Mei laatstleden
een schrijven ontvangen. Daaruit blijkt,
dat Z.H. het boek met veel vjel-
wiUendheid heeft doorgebladerd en diep
was getroffen door het groot aantal ge
beden en offerswélke deze duizenden
kinderen aan God voor Zijn intenties
hebben opgedragen. Het is een troost
voor de Plaatsbekleder van Jesus Chrvs-
tus om in deze voor de Kerk zo moeilijke
tijden te zien met welk een vurigheid
deze dierbare kinderen hun smekingen
richten tot de Allerheiligste Maagd en
zelfs hun ouders er toe bewegen om zich
bij deze vrome oefening aan te sluiten.
Van ganser harte dankt de H. Vader
dan ook al degenen, kleinen en groten,
die het hunne hebben bijgedragen tot
deze prachtige „geestelijke Schat". We
maken ons uitermate druk om de mate
rie en soms zeer terecht, maar laten we
toch de waarde van het gebed niet ver
geten.
Vijf Joegoslavische priesters zijn we
gens collaboratie met andere landen door
een volksrechtbank in Slovenië tot ge
vangenisstraffen veroordeeld, variërend
van 9 tot 18 jaar. De namen der priesters
zijn niet bekend gemaakt. Zij zijn echter
allen afkomstig uit het gebied van Ve-
nezia Giulia. Het is niet bekend, wat hun
aan concrete misdaden is ten laste ge
legd, Van Joegoslavische zijde in We
nen verneemt het K.N.P., dat de Aposto
lisch Administrator van Maribor (Mar
burg) in Slovenië, mgr M. Drzecnik,
onder steeds grotere druk wordt gezet.
Bijna dagelijks worden in gijn residentie
huiszoekingen gedaan.
Wat zullen roe over deze bisschop en
priesters nog voor schandeltfke feiten
vernemen T
BINNEN 16 maanden zal de Katholie
ke Universiteit van Leuven erin geslaagd
zjjn in Belgisch Congo, in Kimuenza, een
inlandse universiteit te stichten, de eer
ste universiteit in deze kolonie. Er zullen
vier faculteiten worden opgericht en wel
een faculteit voor juridische, administra
tieve en sociale wetenschappen, een
faculteit voor geneeskunde, een faculteit
voor phïlologie en een faculteit voor we
tenschappen, De kerkelijke gezagdragers
drukken zelfs de hoop uit. dat eerlang
ook een faculteit voor theologie in „Lo-
vanium" zal tot stand komen.
Prachtig werk, hè. Aanpakken maarrr.
MORGEN is het weer Zondag. Dus
dat blijft zo nog wel een poosje
offeren voor de nieuwe kerken. Als we
deze week aan de oproep van St Jacobus
in het epistel gehoor geven, hebben we
een aardig karweitje. Hij verzoekt: Ver
wijder iedere smet en alle verkeerde wit
was. Het Evangelie brengt de aankondi
ging van de H. Geest, Die ons de volle
waarheid zal leren. Bereid U dus voor.
Voor de rest een Zondag z o n d e r
toorn en met een gelaat van eersteling
onder de schepselen.
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
De publicaties van het zogenaamde
.rapport van admiraal Fechteler", waarin
de meest pessimistische verklaringen
worden gedaan omtrent de kans op een
oorlog en de geringe mogelijkheid van de
verdediging van het Westen, heeft te
Parijs een ontzaglijk opzien gebaard. Het
„rapport" verscheen in „Le Monde", dat
door velen nog altijd als de opvolgster
van de vooroorlogse „Le Temps" wordt
beschouwd die de spreekbuis van de
regering was. Dat onmiddellijk zowel uit
Washington als uit I.onden tegenspraak
werd ontvangen en admiraal Fechteler
verklaarde, dat het rapport geheel vals
was cn uit de lucht gegrepen, was tc
voorzien als men het „rapport" ernstig
had gelezen. Dat een stuk van zo sen-
satioEele inhoud door Fechteler aan zijn ging zien ingesteld.
regering zou zijn gemeld en door Enge
land onderschept en nog wel gepubli
ceerd op het ogenblik, dat te Parijs het
ontwerpverdrag voor de Europese ver
dediging werd geparafeerd, moest te
denken geven. Het geheel leek dan ook
een zeer kwalijke Aprilgrap.
Zelfs na de tegenspraken maken enkele
bladen die tegenstander zijn van de
few-opese Defensiegemeenschap, van de
.„houd van de publicatie gebruik om
temming te wekken. De ..Aurore" komt
daar tegenop en sommeert dan ook „Le
Monde" te zeggen, hoe het blad in het
bezit is gesteld van de gepubliceerde
tekst, die in elk geval ergens vandaan
moet komen. En als het blad daarom
trent geer. bescheid zou willen of kun
nen geven, dan wil 1'Aurore een vervol-
