DE ROEP OM DE SOLIST
Weer zullen vol piëteit de
Ijzer-helden worden herdacht
Zeven jaar lang coined ie
A rabisch- AziatischeHHrSSSr»
N.-Guinea nog een zorgenkind
Een voorbijgaand verschijnsel
Decentralisatie van
Krupp concern
FRANKRIJKS DEFENSIE (Slot)
Muzikaal wanbegrip of verafgoding
der materie
Varkensvlees wordt
niet goedkoper
Geen samenwoning, wei
samenwerking
Handelsbeweging verre van rooskleurig
VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1952
PAG UNA i
Regering bestudeert een plan
Rapport van Kath. C.V. van
Lectuurvoorziening
BEDEVAARTEN NAAR
LOURDES EN FATIMA
De Westduitse bondsregering bestudeert
op het ogenblik een plan inzake de decen
tralisatie van het Krupp concern. In grote
lijnen komt het plan, dat dezer dagen door
een vertegenwoordiger van het concern bij
de Hoge Commissie is ingediend, op het
volgende neer: De helft van de activia zal
vrij ter beschikking van de eigenaars
blijven. Hieronder bevinden zich zeven
grote industriële bedrijven, waaronder een
locomotievenfabriek, een lichte machine
fabriek, een dynamoplaten fabriek, een
zware machinefabriek en een draadfabriek.
Ook de scheepsbouwbelangen van de groep
vallen er onder.
De staal- en steenkolenbelangen, waar
van de waarde op R.M. 350 millioen wordt
geraamd, zullen binnen vijf jaar worden
verkoch. Hiertoe behoort o.a. de staalfa
briek te Rheinhausen, welke circa Rm 200
millioen waard zou zijn.
De familie Krupp zou voor dit deel van
de activa drie soorten effecten ontvan
gen, t.w. gewone aandelen voor ongeveer
60 pet |van de waarde, converteerbare
obligatiën voor 30 pet van de waarde en
een klein bedrag in hypothecaire obliga
tiën. De gewone aandelen zouden binnen
vijf jaren moeten worden verkocht.
Tot de Krupp belangen behoren voorts
ivier mijnen. Deze zouden binnen de
komende maanden moeten worden ver
kocht of in afzonderlijke maatschappijen
moeten worden ondergebracht volgens de
bepalingen van de Geallieerde Wet 27, in
welk geval de verplichting tot verkoop 'dei-
aandelen binnen vijf jaar van toepassing
zou zijn.
Symphonie-concerten organiseren zon
der eerbewijs aan een solistische afgod
blijft voor onze concert-ondernemingen
derhalve nog een riskante onderneming
en men begrijpt in dit verband de fol
ders, advertenties of aankondigingen on
zer concert-instellingen bij de seizoens-
aanvang, waar vóór alles do namen dier
afgoden prijken, terwijl de uit te voeren
muziekwerken het enig essentiële
ternauwernood of zelfs in het geheel
niet genoemd worden.
Men kan er echter in zoverre vrede
mee hebben als de betrokken solisten
zich dienaren weten van de door hen Ui
spelen werken en al hun krachten in
zetten om het werk te herscheppen. Zo
zijn er echter minder dan men zou
mogen verwachten. Ieder die dient
brengt t.z.t. een offer: een offer van zijn
eigen eer terwille van het kunstwerk.
Hoevelen onder onze gerenommeerde
solisten zijn er die zich buiten de tred
molen wagen van het standaard-reper
toire; die de moed hebben een lans te
breken voor minder bekende oude
of nieuwe muziek? Vanzelfsprekend
lopen zij het risico minder persoonlijk
succes te oogsten, maar zij vergeten,
dat zij daardoor de scheppende kunst en
uiteindelijk de gemeenschap zelf een
dienst bewijzen.
In dit opzicht was de verdienste van
Mengelberg voor Mahler's kunst, die
van Evert Cornells voor Debussy en
Ravel van onschatbare betekenis. In
Limburg had men nog zulk een pionier
in Henri Hermans. Het voorbeeld van
deze dirigenten uit het verleden heeft
bij de hedendaagse dirigentenbent méér
weerklank gevonden dan in de solisten
wereld van ons vaderland en men zou
geneigd zijn te geloven dat de tijd der
grote artisten onder de solisten voor
bij is.
Wij voor ons' zijn zelfs de mening
toegedaan, dat het solistendom z'n laat
ste troeven op de symphonie-concer
ten aan het uitspelen is. De tijd staat
niet stil en het is niet ondenkbaar, dat
de nieuwe gemeenschap minder om
individualistische prestaties dan om een
collectieve vorm van muziek-maken zal
vragen. Onze eigen katholieke liturgie
is er reeds een duidelijke aanwijzing
toe
MARIUS MONNIKENDAM.
De verlaging van de garantieprijs
voor baconvarkens van 2.65 tot 2.57
per kilogram als gevolg van het dalen
van de wereldmarktprijs van voeder-
granen, heeft bij menigeen de hoop ge
vestigd, dat ook de prijzen voor var
kensvlees in het binnenland iets terug
zouden vallen. Zulks is echter, gezien
het marktverloop, in genen dele het ge
val. De consumentenprijzen blijven
zelfs,- aldus blijkt o.m. uit een mede
deling van de Federatie van Slagers
patroonsbonden. nog stijgen. Voor var
kens worden op het ogenblik prijzen
betaald tot een hoogte, die tot dusverre
nog niet werd bereikt.
Op onze vraag naar de kansen op ra
tificatie door het parlement in Bonn,
ontweek hij handig het antwoord, maar
sprak zjjn vertrouwen uit, dat ook
daar het begrip voor het algemene
Europese belang zou prevaleren.
„Er zijn immers geen problemen ineer,
die Frankrijk en Duitsland tegenover el
kaar zouden doen stellen. Die zijn er
werkelijk niet, nee".
„En de Saarkwestie dan?"
„Dat is een probleem van secundaire
ordeonze grote grensproblemen zijn
uitgekristalliseerd, de laatste 200 jaar
ook uw grenzen liggen vast. De periode
van zulke grensgeschillen is volkomen
uit de tijdIk laat hierbij de Ooste
lijke grenskwestie buiten beschouwing".
„En de Europeanisatie van de Saar?"
„Oh, dat is een probleem van veel min
dere orde, nee de hele Saarkwestie kat.
en mag voor de toekomst de verhou
ding DuitslandFrankrijk niet vertroe
belen. Maar U hebt mij allemaal vra
gen gesteld, die eigenlijk op de Quai
d'Orsay beantwoord moesten worden"
Hij lacht, zegt dan:
„Typisch voor ons is, dat bij dit vraag
stuk der Europese Defensie Gemeen
schap de kaarten in Frankrijk juist
andersom liggen als bij U. Bij U geeft
het parlement de pas aan, bij ons is het
de regering, die de volksvertegenwoordi.
ging in de richting van de ratificatie
moet stimuleren".
Hij heft andermaal het glas:
„L'Unité europeen".
Op Europa's eenheid.
J. W. HOFWIJK.
Tivee carricaturrn mil Paganini door Grandvillo
bij de Javasche Bank van het provenu
van de verdere leningstoewijzing door
de Eximbanik ad 6 millioen, zonder het
welk de debetstand ongeveer 69 millioen
meer zou hebben bedragen.
De distributie van de nieuwe alumi
nium munten aan de diverse geldkanto
ren geschiedt thans vlotter dan in den
beginne, hetgeen zich manifesteert in de
toeneming van de omloop daarvan van
10 tot 22 millioen rupiah. Daartegenover
valt waar te nemen het resultaat van de
sedert begonnen geleidelijke inneming
van de papieren pasmunt, alsook de
muntbiljetten van de emissies voob 1950.
De cijfers voor de belastingontvangsten
zijn als volgt (in R. millioen):
Januari-April
1952 1951
Kohier en niet-kohier
belastingen 8.37 763
In-, uitvoerrechtenen
accijnzetf 1.351 1.028
De katholieke centrale vereniging
voor lectuurvoorziening in Nederland
heeft -een rapport opgesteld, dat zich
richt tegen een eerder rapport van de
centrale vereniging van openbare lees
zalen. In laatstgenoemd rapport werd
op economische gronden gepleit voor
„samenwoning" van neutrale, katholieke
en protestants-christelijke uitleenbiblio
theken en lectuurmagazijnen-
Daartegenover stelt het rapport van
de katholieke vereniging voor lectuur
voorziening de noodzakelijkheid van
zelfstandige katholieke uitleenbibliothe
ken. trimenwoning wordt afgewezen
doch samenwerking met andere organi
saties op het gebied der lectuurvoorzie
ning wordt op prijs gesteld zonder dat
evenwel een federatief verband wordt
gewenst. ,De katholieke uitleenbibliothe
ken willen hun eigen gewestelijke en
landelijke organisatie behouden. Het
secretariaat van de katholieke centrale
vereniging voor lectuurvoorziening is ge
vestigd Bos- en Vaartlaan 26. Nieuwer-
Amstel, post Amsterdam-Zuid II.
Staatssecretaris van Oorlog, De
Chevigné, charmant noordvoerder.
Door de Ver. Ned. Bedevaarten te
Den Bosch zal de laatste nationale
bedevaart naar Lourdes dit jaar wor
den georganiseerd van 1 t/m 7 October.
Deze bedevaart zal dus oo het feest van
O.L. Vrouw van de Rozenkrans in
Lourdes zijn.
De eerste nationale bedevaart naar
Fatima via Lourdes wordt gehouden
van 3 t/m 17 October.
(Van onze correspondent).
BRUSSEL, Donderdag
ZONDAG ZULLEN, voor de vijf-
en-twintigste maal na de eerste
wereldoorlog, weer tienduizen
den Vlamingen op de eens zo bloe
dige IJzervlakte samenkomen, om
er piëteitvol voor hun gesneuvel
den te bidden en van hun ver
knochtheid aan Vlaanderen blijk te
geven. Het is voor dat zelfde
Vlaanderen, dat zij tot volledige
grootheid wilden zien komen in
een vrij België, dat ginds duizen
den jonge Vlamingen hun bloed
hebben gegeven.
Dat gebeurde in een tijd, dat het
katholieke Vlaamse volk meer dan
ooit verdrukt werd: in zijn taal, in
zijn zeden, in zijn overtuiging. Dat
was de tijd, dat de Vlamingen geen
eigen hogeschool hadden; dat zij
in het leger tot in de loopgraven!
door Vlaams-onkundige of door
onwillige officie
ren werden ge
commandeerd; dat
zij hun studies in
het Frans moesten
doen; dat 's lands
bestuur ééntalig
Frans was; dat de
taal van 't Vlaam
se volk geminacht werd en dat het
katholieke Vlaanderen gehoond
werd om zijn vele kinderen.
Om het offer van de voor hun
volk en hun land gevallen Vlaamse
soldaten eeuwig te gedenken,
bouwde Vlaanderen op het slagveld
van de IJzer een massieve toren,
vijftig meter hoog; met het kruis in
top, dragende de initialen van de
leus: „Alles voor Vlaanderen
Vlaanderen voor Kristus".
In de crypte van die toren werd,
jaar na jaar, het stoffelijk over
schot bijgezet van Vlaamse helden
van de IJzer.
Dat zoenoffer voor de Vlaamse
doden, was echter een doorn in het
oog van mensen, die het katholieke
Vlaamse volk haatten. En in een
donkere nacht van liet jaar 1946
ziin lafaards naar die geheiligde
van Vlaanderen geslopen en
ebben er met dynamiet de toren
met het kruis in de lucht doen
vliegen.
Een kreet van afgrijzen weerklonk
in de Vlaamse landouwen. Die mis
daad was een slag in het aangezicht
van elke katholieke Vlaming. De
schuldigen moesten gestraft wor
den. Ja maar, welke schuldigen?
Want. hoewel bepaalde groepen en
personen met de vinger als daders
werden aangewezen, kon het ee-
recht ze tot heden niet vinden.
„Wilde" 't gericht ze niet vinden,
zeggen Vlamingen, die tot zelfs
een procureur-generaal beschuldi
gen het onderzoek gesaboteerd te
hebben.
Intussen wreekt bet katholieke
Vlaanderen zich op zijn manier:
het bouwt 'n nieuwe toren, tachtig
meter hoog ditmaal. Van dat nieuwe
symbool van Vlaamse piëteit zal
Zondag de eerste steen worden ge
legd.
Wie IJzertoren zegt, haalt heel
het Vlaamse drama m de loopgra
ven van de IJzer op, waar het uit
sluitend in het Frans gecomman
deerde Belgische leger uit drie-en-
zestig procent Vlamingen bes.ond.
Maar die herinnert meteen ook aan
het epos van Vlaanderen in die
loopgrachten, met onvergetelijke
figuren als: de fijnzinnige kunste
naar Jo English; de gebroeders van
Raemdonck, die in eikaars armen
sneuvelden en hun eed: „Te saam
vereend in vreugd en nood" tot in
de dood trouw bleven; de idealisten
Frans van der Linden en Lode de
Boninghe. maar vooral Renaat de
Rudder, „de heilige van den IJzer".
HET WAS WERKELIJK een bij
zondere jongen, deze Renaat,
dit kind dat, slechts twintig
jaar oud.'sneuvel
de „voor God en
Vlaanderland".
Hij was nog geen
zeventien jaar,
toen de oorlog uit
brak, op het ogen
blik. dat hij zich
in een college
tot het priesterschap voorbereidde.
Hij werd oorlogsvrijwilliger en in
de loopgraven was hij voor allen
een goed kameraad. Renaa' was
ook een dichter. In een brief aan
zijn moeder stelde hii haar gerust
met te zeggen: ..dat er soms een
kogeltjen voorbijkwam, trillend in
de lucht als een vioolsnaar". De
zedeloosheid vond in hem een sterk
bekamper en zijn rechtvaardig
heidsgevoel schaarde hem naast de
Vlaamse soldaten, die in hun' taal
en in hun geloof werden gehoond.
Tot drie maai toe werd hij hiervoor
gestraft. Eens kwam het bijna tot
een opstand. Renaat was weer om
zijn Vlaamse overtuiging opgeslo
ten. „Renaat moet vrij klonk het
schor en woest. Baionetten werden
op de geweren geplant en in dichte
drommen stormden Vlaamse sol
daten naar zijn bas'ille. Zi.i beuk
ten de deur in, gingen bij „hun
heilige" op 't stro zitten en wens
ten hem geluk met ziin s'raf.
Op 17 December 1917 sneuvelde
deze meld tijdens een patrouille-
tocht. Een bij vergissing uit een
Belsisch geweer afgeccho'en kogel
velde hem nee'-: 7,iin bloed kleurde
de sneeuw. Zijn laatste woorden
waren: Ik wist nW, dat pen mens
zo liiden kon. Maar: alles voor
Vlaanderen en Vlaanderen voor
Kristus"
Voor zulke doden ?aaL Vlaande
ren elk ,iaar aan cte IJzer bidden
sn zich aan hun voorbeelden
spmgelen.
Sedprt blondigp opbeuren heeft
het officiële België véél goedge
maakt aan het eens verdrukte
Vlaanderen, da' zich i'nans geheel
Vlaams kan uitleven. Gelukkig!...
De grondwetgevende vergadering van
Kasjmir heeft Donderdag met algemene
stemmen besloten het erfelijke bewind
van de Mahardja's af te schaffen. In de
toekomst zal het staatshoofd voor een
periode van vijf jaar worden gekozen.
Premier sjeik Abdoellah heeft voorge
steld de zoon van de laatste vorst, Joe-
varadj Karan Singh, die thans als regent
optreedt, tot eerste staatshoofd te kiezen.
Joevaradj voert thans te New Delhi be
sprekingen met Indische ministers. Hij
heeft nog niet besloten of hij in zal gaan
op het voorstel van de premier.
J T T J *T ling van de Indiërs in de Zuid-Afrikaanse
sen die aangelegenheden, welke tegelij-
1 7 7 kertijd een politiek en een sociaai-econo-
/I 1 f* B S Et /A a >->f c* SB ~n/ay i T'~l /"V miscih an 'eet hebben: de huj.p aan de on-
1/1 II lIE' Bl 1 \(1 11 l,D der-ontwikkelde landen, de mensenrech-
U f I f l/V|(U/UU/l V/f/' I ten, het zelfbestemrmngsrecht der volken.
tf (_y Men behoeft er niet aan te twijfelen, dat
BRUSSEL:
Kruis en dynamiet
p. J..OIO aS.OUÜ
^eviezenfonds —86 —98
Totaal vlottende schuld 1.873 2.268
Lening 1950 1.512 1.512
Leningen in dollars 1.136 1.205
Leningen in sterling 2.03 203
Leningen in guldens 3.223 3.217
Totaal vaste schuld 6 074 6.137
Totaal generaal 7.947 8.4p5
De totaalschuld van de regering is 'in
de verslagperiode met R. 458 millioen
toegenomen, welke toeneming zowel in
de vlottende als in de vaste schuld
plaats vond, resp. met 395 en 63 millioen.
De toeneming van de vlottende schuld
is praktisch geheel te vinden in de schuld
bij de Javasche Bank. Van belang is
hierbij de gunstige invloed op de schuld
geeft in de V.N. gewoonlijk niet tot veel
discussies aanleiding. Zaken als voorzit
terschap, praesidiutn en commissies ko
men meestal kant en klaar voor de ver
gadering en de gedelegeerden behoeven
dan slechts de handen in beweging te
brengen om te applaudisseren. Soms
vlammen ever. de West-Oosthartstochten
op, maar de grote politieke debatten be
waart men liever voor de politieke pro
blemen, welke in bijna overdadige weel
de op de agenda voorkomen.
Een vraagstuk, dat traditioneel is ge
worden, is dat van de opneming van nieu
we leden. Men staat daarbij voor de moei
lijkheid dat er landen zijn, welke Ameri
ka. andere welke Rusland niet of nauwe
lijks aanvaardbaar acht; in de volle wer
kelijkheid is het nieuwe lidmaatschap een
prestigekwestie tussen Washington en
Moskou geworden. Laat men in 's hemels
naam maar over alle echte en vermeende
bezwaren heenstappen en alle landen,
welke hoe dan ook in de Verenigde Naties
zouden moeten zetelen en er over enkele
jaren toch in komen, eenvoudig met alge
mene stemmen .opnemen. Maar dan moet
men voor geen enkel land een uitzonde-
ring maken, niet voor bijv. Hongarije,
maar ook niet voor Spanje. De comedie!
welke men nu al zeven jaar lang heeft
gespeeld, verhoogt het aanzien van de
Uno werkelijk niet.
BELANGRIJKER NOG zijn de vraag
stukken, welke diep in de actuele
politiek ingrijpen; en deze kan men
in drie categorieën indelen. Op de eerste
plaats komen die, welke men als de pro
blemen van de Arabisch—Aziatische vrij
heids- en emancipatiedrang zou kunnen
kenmerken: Tunis, Marokko, de behande-
TERWIJL DE INTERNATIONALE
PERS zich verdiept in gissingen over
de diepere betekenis van de bijeen
roeping van het 19e congres van de
communistische partij der Sovjet-Unie op
5 October a.s. cn over de voorgenomen
reorganisatie in de top van het Russische
bewind, om tenslotte tot de conclusie te
komen, dat afgezien van de feitelijke me
dedelingen in Russische pers en radio de
werkelijke bedoeling en strekking van
deze besluiten verborgen zullen blijven
tot het ogenblik, dat men de verwezenlij
king en het effect er van zal kunnen
waarnemen, ziet men een tweede object
van beschouwingen opkomen: de agenda
van de zevende gewone zitting van de
Assemblée der Verenigde Naties, welke op
14 October a.s. te New York zal worden
geopend.
Vast staat reeds, dat de zestig leden-
staten zich met vijf en zestig onderwer
pen zullen moeten bezighouden. Maar
daarmede is de reeks waarschijnlijk nog
niet uitgeput, want in de kleine twee
maanden, welke nog vóór de bijeenkomst
moeten verlopen, zullen zich nog we! en
kele vraagstukken voordoen, welke bin
nen de bevoegdheden van de Algemene
Vergadering vallen of kunnen vallen. Zo
vinden wij bijv. nog niet vermeld het ver
zoek van Brazilië om het probleem van
het. Oostenrijkse staatsverdrag in behan
deling te nemen, een verzoek, dat pas
dezer dagen is ingediend en waarvan men
nog niet weet, of het geaccepteerd zal
kunnen worden.
Onder de vijf en zestig punten is er na
tuurlijk een aantal, dat tot de louter orga
nisatorische vraagstukken behoort. Het is
I het routine-werk van elke organisatie en
