SERVICE aan Koning
Baby
WMZOIKr
Reisbrief uit Frankrijk
„Caravan'-kamp in Zandvoort
ontruimd
LAATSTE VACANTIE van
Elisabeth Drummond
Verschrikkelijke dood na
heerlijke dagen
Belgische generaals rapporteren
over Meidagen 1940
Vliegen op IJsland goedkoper
dan reizen per bus
HET GRABBELT! INNETJE
Zorgen bij luchtvervoer van kinderen
100-jarige in Oude
liedenhuis
Cathedraal van Reims
Eigenaar gaat tegen gemeente procederen
Luclitmaclitsliow trok
50.000 bezoekers
Knaapje door vracht
auto overreden
Op elke 75.000 inwoners één luchtlijn
U weet tocli, dat
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1952
STRAUSS TEGEN „ONGE
HOORZAAMHEIDS-ACTIE"
IN ZLTD-AFR1KA
MUTATIE VAN OPPERBEVEL
LEIDDE TOT CHAOS
AVRO ONTSLAAT TELE
VISIEMEDEWERKER
En stuurt hoofd van andere
afdeling „met verlof'
CORRESPONDENTIE-A DRES
POSTBUS 8, HILVERSUM
VI
TC
nister uit Irak, die wilde, dat zijn zoon
iets van onze hoofdstad te weten zou
komen. Op het telegram stond een leef
tijd aangegeven van 11 jaar. De grond
stewardess stond echter wel even ver
baasd, toen inplaats van een klein ven
tje er een robuuste knaap van 18 jaar
uit het vliegtuig stapte. Een nog ver
rassender „telegram-vergissing" was de
aankomst van een „hooggeplaatst per
soon" uit Australië. Tot tweemaal toe
stond 'n commissie van ontvangst klaar,
maar beide keren werd een telegram
overhandigd: „vertrek een dag uitge
steld". Eindelijk was het grote moment
aangebroken; eerbiedig neigde men het
hoofd en toen men opkeek stond daar
in plaats van de hoge ambtenaar diens
zoon van een jaar of tien. Vlug riep
men de kinderafdeling van de K.L.M. te
hulp.
(Van onze correspondent)
Nu tegenwoordig ook de toerist en de
emigrant het vliegtuig binnenstappen en
niet alleen de zakenman, neemt tevens
het aantal kinderen en babies, dat door de
K.L.M. vervoerd wordt, met sprongen toe.
Onder de ruim 950.000 reizigers, die sedert
Januari 1950 bij de K.L.M. passage boek
ten, waren 57.344 kinderen beneden de 13
jaar.
De inkooporganisatie van de luchtvaart
maatschappij moet soms rare bokkespron-
gen maken, om het de peuters naar de
zin te maken, die, zonder het zelf te wil
len, veeleisender zijn dan oudere passa
giers. Zo vervoerde de K.L.M. een baby
uit India van een paar maanden oud, die
gewend was aan geitenmelk. Van Kara
chi werd dit onmiddellijk doorgeseind
naar Schiphol. Een employé beklom zijn
fiets en maakte een rondrit langs de boe
ren in de omgeving. Hij trof het slecht,
want het bleek een ongunstig seizoen te
zijn. Het nam ongeveer een halve dag in
beslag, voordat de 2Va liter geitenmelk in
het busje zat. maar de kleine dreumes
kon tot New York genieten van haar lie
velingskostje. Een service, die door de
baby glunderend, door de moeder met tal
van woorden gewaardeerd werd.
Het komt geregeld voor, dat het ge
hele land wordt afgezocht naar een be
paald babyproduct, dat niet meer waar
de heeft dan 20 cent. Dikwijls zijn ver
scheidene telefoontjes en telegrammen no
dig, om te weten te komen, dat het pro
duct alleen in het buitenland te verkrij
gen is. De telex doet dan de rest van het
werk. De service aan Koning Baby gaat
zelfs zover, dat voor de kleine doch niet
onbelangrijke gast een eigen, van spe
ciale tekeningen voorziene menukaart
aan boord aanwezig is.
De speelgoeduitrusting, die elke K.L.M.-
machine meevoert is gelijk aan een kleine
bazar. Ieder „ik wil een jojo, eendje,
heertje of autootje om mee te spelen" kan
direct door de stewardess beantwoord
worden met een „hier alsjeblieft". Een
welvoorziene bibliotheek van jeugdlec
tuur laat de keus tussen „Adrianus de
Aap" en „De Kalief van Bagdad".
Spenen, zuigflessen en luiers
Jaarlijks koopt de luchtvaartmaat
schappij naast spenen, zuigflessen, plas
tic po's en duizenden papieren luiers,
ongeveer 5000 stuks speelgoed, meestal
van plastic, met het oog op het gewicht.
Elk gram telt nu eenmaal mee in de
lucht.
Als een kind beneden 8 jaar alleen reist,
wat geen zeldzaamheid is, moet hij of zij
vergezeld gaan van een stewardess, die
speciaal met het toezicht belast wordt.
Voor de stewardess berekent de K.L.M.
de normale passageprijs. Wanneer het op
onthoud op Schiphol langer dan een paar
uur duurt, maakt men met de kinderen
een uitstapje naar Amsterdam. Hel be
kende rijtje: Artis—Vondelpark—boottocht
Talrijk zijn de kindertransporten uit
Duitsland en Oostenrijk. De kinderen
gaan meestal naar Amerika voor adoptie
en geneeskundige behandeling.
Iedere leeftijd stelt zijn aparte eisen.
Voor de babies: babyvoedsel, -zalf, -poe
der, -zeep en -olie; voor de anderen het
antwoord op de vragen: „waarom gaan
wij niet naar de maan en waar is de
grens.... ik zie geen stippellijn".
Op Zaterdag 30 Augustus a.s. hoopt
mevr. Agnes Johanna Frederica Abra-
hams-Gupfert in het Oudeliedenhuis
aan de Amstel haar 100ste verjaardag
te vieren. Mevr. Abrahams, die zich
thans vier jaar in het tehuis bevindt
is zover de directrice, mevr. G. P.
van den Hoorn zich kan herinneren
de tweede, die deze leeftijd in het
Oudeliedenhuis heeft bereikt. De klasse
dame, die zich nog in een uitstekende
gezondheid mag verheugen, reisde op
haar 93ste jaar nog zonder begeleiding
naar haar familie in Den Haag. De
verjaardag zal in het tehuis feestelijk
worden gevierd. Alle familieleden van
mevr. Abrahams zullen daarbij tegen
woordig zijn.
mow
EN reisbureau bad ons ontraden de reis naar Reims via Maastricht, Luik,
Namen, Dinant te maken. Wij hebben ons echter niet van ons plan laten
afbrengen. I)e gewone route naar Parijs vinden wij weinig aantrekkelijk.
En dan nog naar Reimsliet leek ons een beetje te veel gevergd.
Kleuters kunnen in de cabine van het
vliegtuig met meer speelgoed hun hart
ophalen dan Sinterklaas hun ooit be
zorgde. Maar als cr een baby meegaat,
weten ice niet, wie de gelukkigste is, de
kleine of de stewardess, die hem mag
vertroetelen.
In de afgelopen weck hebben ruim
üft.000 mensen <le luchtmachttentoon
stelling op de vliegbasis Soesterberg, die
gir,teren haar poorten heeft gesloten,
bezocht.
In het begin van de week waren op
Soesterberg de aan de vliegervijfkamp
deelnemende toestellen te bewonderen;
na hun vertrek opereerden geregeld
behalvo de bekende machines van de
L S K. de Harpoon, de Seafury, ae
Mitchell en de Sea-otter, allen toestel
len van de marine-luchtmacht. Boven
dien demonstreerden de Abtenknnen
met de Boeing b29 het .Superfort
--de Shooting Star-straaljager en de
Packet, een transportvliegtuig van een
opmerkelijke constructie met öu
laadruimte.
Zondag hebben de burger-sportvlie
gers uit Hilversum, Den Haag, Rotter
dam en Bergen op Zoom een bezoek
aan Soesterberg gebracht. Ken groot
aantal bezoekers mocht een toertje met
de particuliere toestellen maken.
Ondertussen zijn vele bewoners van
Zeist, Biltlioven en Soest er minder
enthousiast over dat sinds enige dagen
op Soesterberg ook het nachtvliegen be
oefend wordt.
blijkt ook
tractief.
voor de „wolkenridders" at-
Verrassingen per telegram
Als de ouders de K.L.M. verzoeken
hun kind Amsterdam te laten zien, ge
durende een lang oponthoud, wordt
hieraan graag gevolg gegeven. Een
soortgelijk verzoek kwam van een mi-
(Van onze correspondent)
Onder leiding van een politie-inspecteur
hebben-agenten en werklieden van de ge
meente Zandvoort het „caravan"-kamp aan
de Verlengde Haltcstraat in Zandvoort
ook wei „Pufstraat" genoemd gister
middag ontruimd. De kampeerauto's moes
ten van deze plaats verdwijnen, omdat zij
van de openbare weg af zichtbaar waren.
Toen de politic ter plaatse aankwam was
het hek gesloten. Door het slot te forceren
verschafte men zich toegang.
De eigenaar van het kamp noemde een
cn ander een onrechtmatige daad. „waar
van de gevolgen voor rekening van de ge
meente zijn"! De bewoners van de zeven
kampeerauto's bleken evenmin toeschie
telijk. Van verscheiden auto's waren dc
banden „toevallig" lek en moesten eerst
gerepareerd worden. De wagens werden op
kosten van de eigenaars weggesleept naar
het „caravan"-kamp aan de Noord-Boule
vard, dat de gemeente Zandvoort sinds
enige tijd exploiteert.
De „Pufstraat" wordt ontruimd krach
tens een wijziging in de algemene politie
verordening, welke de gemeenteraad van
Zandvoort reeds in April 1951 heeft aan-
genomen. De politicverordening is tot op
heden niet toegepast, omdat er nog geen j
gemeentelijk terrein aanwezig was, waar
de kampeeraanhangwagens konden staan, j
De heer Molenaar drijft zijn kamp nu
zeven jaar. Hij beroept zich op het zgn.
gewoonterecht. De zaak zal Dinsdag a.s. ;n
kort geding behandeld worden. Dc ge
meente Zandvoort beval enige weken ge
leden dc heer Molenaar enkele zomer
huisjes te ontruimen, die op het terrein
eveneens door hem geëxploiteerd worden
In kort geding is de gemeente Zandvoor!
toen in het ongelijk gesteld.
Voor ouderlijke woning
Gistermiddag omstreeks lialf vijf is een
4-jarig knaapje G. L, in de Naaldwijkse-
een te Den Haag vlak voor zijn ouderlijk
huis door een vrachtauto bestuurd door
de 33-jarige L, de R. uii Zwijndrecht aan
gereden en op slag gedood. Het ventje was
bezig de straat over te steken, doch had
niet op het naderende verkeer gelet.
De leider van de oppositie in Zuid
Afrika, dr Strauss, die tegenstander is j
van dc „apartheidspolitiek" van dr
Malan, heeft zich gisteren niettemin af
wijzend uitgelaten over de door niet-
blankcn gevoerde ongehoorzaamheids-
actie.
„Ik ben tegen de zg. „ongehoorzaam-
beidsactie", zoals die thans wordt ge
voerd", zeide hij in een toespraak tot
een bijeenkomst der Verenigde Partij
in een'dorpje in Transvaal. „De apart-
heidswetten". argumenteerde Strauss
zijn op volkomen grondwettige wjjze
tot stand gekomen en zij Kunnen dan
ook slechts op dezelfde wijze worden
herzien. De „ongehöorznamheidsactie
is niet in het belang der niat-blanken
en evenmin in die van het land als ge
heel".
Het drama van de Drummonds houdt nog steeds de wereld bozig. Zopas
heeft men gemeend, weer op het spoor van een nieuwe verdachte, gekomen
te zijn. De hoer Dominici, op wiens land de driedubbele moord is gepleegd
blijft een hoofdfiguur in het gruwelijke spel, waarin de ene verdachte de
andere afwisselt.
bereden „nationale weg 75", die van Mar
seille naar Grenoble loopt. Toen de Drum-
monds zich te ruste legden, bevonden zich
in de Franse Beneden Alpen en in tal van
andere Alpengebieden duizenden kampeer
ders, die de nacht in tenten of treilers
doorbrachten.
De Drummonds moeten zich daarom
geen moment om enig gevaar bekommerd
hebben. En Elizabeth is vermoedelijk snel
in slaap gevallen, al was deze eerste
kampeernacht in het vreemde land dan
een hele belevenis voor de twaalfjarige.
Het drama, zoals het door commissaris
SebeMe gereconstrueerd werd. had in de
dood van Elizabeth zijn climax. Want ter
wijl haar ouders hoogstwaarschnlijk on
middellijk de geest hebben gegeven, do-
Wanneer men mediteert over de men
sen, die daar ginds in de Franse Alpen het
slachtoffer werden van een even onbe
grijpelijke als afschuwelijke misdaad,
gaat het mededogen ook bijzonder uit naar
de kleine Elizabeth Drummond, 't twaalf
jarige meisje, wier laatste vacantie het
werdZe verbleef met haar ouders in
het Zuiden van Frankrijk en het tochtje
door de Alpen was een uitstapje, bedoeld
om wat verfrissing te vinden na de hitte,
welke het Zuiden van Frankrijk en Zwit
serland in een oven veranderd had. Bo
vendien, ofschoon het echtpaar Drummond
met een z.g. treiler reisde, het was Eliza
beth, die er op aandrong, dat men een
nacht buiten zou blijven kamperen. De
Drummonds hadden in een hojel willen
overnachten, doch Elizabeth verlangde er
naar, op romantische wijze in de bergen
te vertoeven en haar ouders gaven het
meisje haar zin. Ze bleven dus overnach
ten. Het was trouwens een prachtige
avond, een dier mooie avonden van de
Provincie met een hemel vol sterren en
een serene stilte alom. En men kampeerde
niet ver van een boerenhoeve, dus het leek
volkomen veilig. Vlakbij kabbelde het
water van de Duranie en het was, alsof
het een slaaplied zong. De kampeerplaats
bevond zich niet ver van de tamelijk druk
De kathedraal van Reims
Een commissie van vier Belgische ge
neraals heeft een diepgaand onderzoek
ingesteld naar de militaire gebeurtenis
sen in Mei 1940, waarbij men zich in het
bijzonder baseerde op s gedenkschrif
ten van de Franse generaals Weygand en
Gimelin, alsmede op die van de Britse
eerste minister Winston Churchill en de
gewezen Franse eerste minister Paul
Raynaud.
Na verschillende onjuistheden en te
genstrijdige uitlatingen in deze geschrif-
gi
ten te hebben aangetoond, komt de com-
ir.'ssie in haar dezer dagen gepubliceer
de rapport tot de conclusie, dat 't drama,
dat zich in de Meidagen van 1940 af
speelde, in niet geringe mate toe te
schrijven was aan de onverwachte be
noeming van generaal Weygand tot op
perbevelhebber der geallieerde strijd
krachten. Deze moest zich hierdoor in
48 uur tijd op de hoogte stellen van
uiterst ingewikkelde militaire proble
men en zag zich plotseling verplaatst in
een situatie, die zeer verward was en
nog ieder uur wijziging onderging.
Weygand kon op 21 Mei met lang ge
noeg in Ieperen vertoeven om daar lord
Gort, de bevelhebber van het Britse
expedb-ieleger te °ntmoe!U" e"Pn e?pza"
kingen op hoger niveau o\er een geza
menlijke verdediging der Frans-Britse-
Bclgische strijdkrachten konden dus n
worden gehouden. Een ongeval, dat nCl
leven kostte aan generaal Bilotte, ue
bevelhebber der Franse troepen in het
Noorden, droeg nog bij tot de algemene
verwarring. Het gevolg van een cn an
der was, dat het Britse expeditieleger,
bij ontstentenis van richtlijnen, zijn eigen
strategie vaststelde en het Belgische le
ger aan zijn lot werd overgelaten.
Vanaf 24 Mei had generaal Weygand
dan ook geen invloed meer op het ge
heel der krijgsverrichtingen. Na 25 Mei
vernam het Belgische opperbevel niets
meer van de Fransen en de Britten en
daar geen enkele steun uit de lucht werd
ontvangen, was het lot van de Belgische
strijdkrachten van toen af bezegeld.
In het rapport van de commissie wordt
nog opgemerkt, dat tussen 22 en 27 Mei
het Belgische opperbevel geen enkele
keer werd uitgenodigd tot de intergeal-
lieerde besprekingen, hoewel de 20 Bel
gische divisies 40 procent uitmaakten
van de in het Noorden afgesneden geal
lieerde strijdkrachten.
De 12-jarige Elisabeth Drummond
delijk getroffen door de moordenaar, moet
het meisje de verschrikte getuige van het
afschuwelijke gebeuren zijn geweest. Het
heeft immers getracht, zich door de vlucht
te redden. Naar het onderzoek heeft uit
gewezen, heeft het 123 passen gelopen,
achtervolgd door de moordenaar, die het
kind tenslotte door vier slagen met de
kolf van zijn geweer neersloeg. Hij s'wy
zo hard, dat er splinters van het hout
afvlogen! Ook het kind is vermoedelijk
direct daarop gestorven, maar de laatste
minuten van Elizabeth moeten verschrik
kelijk zijn geweest!
Elizabeth Drummond was een gelukkig,
klein meisje, dat de oogappel van haar
ouders was.
Hoezeer Elizabeth genoten heeft, blijkt
wel uit do prentbriefkaart, die ze aan een
van haar onderwijzers zond. „We are ha-
ving a lovely time in France, love, Elisa
beth Drummond". (We hebben het heer
lijk in Frankrijk, alle liefs).
Elizabeth woonde met 'haar ouders op
Spencer Hbu.se, een villa bij de stad Not.
tingham, waarheen haar vader verhuisd
was, toe hij zijn officiële functie in Lon
den ongaf. Ze was vijf jaar en genoot bij
zonder van het buitenleven. Spoedig
bleek, dat ze bijzonder intelligent was,
bijna vroegrijp, iets waarover haar vader
zich soms zorgen maakte. Ze las veel,
maar deed ook aan sport, zwom, speelde
tennis, dit laatste zó goed, dat ze als
twaalfjarige veel oudere meisjes versloeg.
Tevens koesterde ze grote belangstelling
voor de letterkunde en ze kende vele ge
dachten van grote Engelse dichters uit
het hoofd. Tijdens rustuurtjes bij het ten
nissen declameerde ze de poëzie van Long
fellow!
Sir Drummond reisde ter wille van zijn
gezondheid naar het Zuiden van Frank
rijk. De treiler kon ook door het water
varen. Het eerste, wat de Drummonds be
zochten, nadat ze te Duinkerken de Franse
bodem betreden hadden, waren de gra
ven der Engelse soldaten, die daar in de
omgeving sneuvelden. Elizabeth kwam
diep onder de indruk en bleef urenlang
stil.... Op 'haar verzoek reed men naar
Domremy, waar het geboortehuis van
Jeanne d'Arc bezichtigd werd. Pas toen
haar vader haar de levensgeschiedenis van
Jeanne d'Arc nog eens uitvoerig verteld
had werd ze weer de oude. Elizabeth ge
noot van Frankrijk. In Villefranche aan
de Middellandse Zee leerde ze het hele
Franse menu uit het hoofd en bestelde
zelf „pommes frites". We beleven heerlij
ke dagen, schreef ze naar een vriendinne
tje. Na het verblijf in het warme Ville
franche leek een tochtje in de bergen een
-verandering. „Pas cip voor de muskieten"
waarschuwde de directeur van het Grand
Hotel te Villefranche. „Ik sla ze allemaal
dood", lachte Elizabeth....
Hot schrift, waarin de taclk stond neer
geschreven, welke ze voor de vacantie van
school had opgekregen er waren vak
ken, die ze verwaarloosde leverde de
pol'Fe de eerste aanwijzingen op, wie de
slaaitoffeirs van 't drama van Lurs. wa
ren. Het onderzoek wees voorts nog uit,
dat de ouders op veldbedden buiten, on
der de boom sliepen, terwijl Elizabeth de
naciht in de treiler doorbracht.
(Van onze correspondent)
De reorganisatie bij de AVRO wordt nog
steeds verder doorgevoerd. Zoals men
weet werd de onder-directeur, mr J. den
Daas, enige maanden geleden ..met vmw'
gezonden terwijl nu enige dagen geleden
zijn arbeidscontract ook werd beemdiga.
Thans is ook het hoofd van de afdeling
„Gesproken Woord", drs H. Jonker, met
verlof gezonden voor een periode van drie
maanden, waarna men een verdere beslis
sing zal nemen. Enige reden hiertoe werd
ons van de zijde van het AVRO-bestuur
niet gegeven. Mr Den Daas was met drs
Jonker bevriend, hetgeen volgens de
AVRO-voorzitter, de heer De Clerq,
echter geen enkel verband houdt met de
tweede verlof-affaire bij de AVRO. Voor's
is Joop Simons, die bij de AVRO-televisie.
staf werkzaam was. ontslagen. Men heeft,
hem meegedeeld, dat op zijn diensten bij
de aanvang van het nieuwe televisie-
seizoen geen prijs wordt gesteld, hoewel
zijn contract tot December van kracht was.
Het komt ons voor, dat het verloop
ons in het geljjk gesteld heeft. Eigenlijk
werd het een reis door het boeiende
Maasdal. De Maas in Nederland „la
Meuse" in België en Frankrijk. Waar
ze, tenslotte, niet veel anders dan tot
een flinke beek afzakt.
Overstappen te Luik; opnieuw
te Namen; en van Namen naar
Givet, aan de Belgisch-Franse grens.
Wij hadden nog nergens „over
last" ondervonden, maar het douane
kantoor te Givet heeft een ambtenares,
die weinig van gemoedelijkheden houdt.
Ouvrez ga!" „Openmaken!" Koffers
open; doorgewoeld; tabak? Neen, wij
roken niet. Ook de tabak van cle
Franse „régie" niet. Het is in Frankrpk
n.l. zo, dat de Staat voor tabakswaren
zorgt, zoals de Nederlandse Staat voor
postzegels. Zo kan men dan ook in een
bureau de tabac" z'n postzegels kopen,
uiteraard ook een F ranse staatsaange-
legenheid. Het wordt dan wei op prijs
gesteld wanneer men niet alleen post
zegels maar, bijv., ook prentbriefkaarten
neemt waar de „ambtenaren'
verdienen.
Ondertussen misten we haast
(reinlie dat ons van Givet naar het
Franse Mézières moest schommelen.
„Encore trois minutes!" „Nog drie
minuten!" restten ons om met onze ba
gage de „autorail" te bereiken, die
onmiddellijk na ons „in-spring de bocht
maar in" wegwiegelde.
'n Paar wagens, sterk bezet. Len
motor-rijtuig, dat het geval, met mh°"d'
naar Mézières toe hijgde. Maar daar
stond een prachttrein gereed wij
meenden naar Zwolle-Gromngen ver
voerd te worden.
In de vallende avond kwamen wij te
Reims aan. De plaatsaanduiding op het
station gaf geen h achter de „R te zien.
En de uitspraak vergeten wij nooit: de
laatste vraag op 'n Frans examen luidde
(de examinator schreef het op n stuk
papier)Spreekt U uit eens uit; Reims-
Wii zijn heus geslaagd, maar onze uit
spraak was fout. Moest: „Rens" wezen,
en de „en" zoals „ai" in „pain brood h
Het nachtlogies was goedkoop, doen
waarom liggen veel hotels op knoop-
wat aan
het
had van de Duitse artillerie. Maar het
kent één vijand, die nog heel wat ge-
duchter is dan het kanon en dat is:
de onverbiddelijke tand des tijds, welke
de stenen aanvreet en het prachtigste
beeldhouwwerk neerhaalt tot een vorm
loze klomp.
Het bouwwerk, dat niet zo'n overwel
digende indruk maakt als bijv. de Dom
van Keulen, is opgetrokken in de „style
ogival" (ogive spitsboog), de gothische
stijl. Prof. dr F. v. d. Meer die het
wel weet! -schreef er dit van: „De
gothiek bloeide harmonisch op uit het
oudchristelijke verleden; het wereld
beeld dat de kathedraal uitdrukt en af
beeldt, is in wezen geen ander dan het
christelijke. In de gothische schepping
worden zichtbare dingen tekens van
hogere werkelijkheid. In de kathedaa!
ontmoeten wij uitsluitend den Schepper
en Zjjn Woord, den Verlosser en Zijn
Moeder. Geen ding, of het verbergt een
bedoeling Gods. Wat ons verrukt, is de
ontroering, welke bouwen iets gaf van
muziek en de programma's doorbrak met
christelijke opgetogenheid". („Keerpunt
der Middeleeuwen").
De cathedraal van Reims speelde her
haaldelijk een rol in de Geschiedenis van
Frankrijk, evenals de Notre-Darne te
Parijs. Te Reims doopte Saint Remy
Koning Clovis. En bijna alle F ra"se
koningen werden hier 1 ot^^°^oêdirfeane
bleek sïm'k'ge^
ÏSÏÏTgfhJelvkJlïkiHetmlldemcMp
Wii bewonderden de onbeschnjflijk
nrachtiee kleur-schakenngen der ven-
pramuge woor< Pliorlvno ic not
sters,
punten van herrie, waar dag en nacht
het ronkend rumoer van gemotorisei.i ut
eenheden overheerst?
Veel touristen gaan te Reims de kilo
meters-lange, onderaardse tunnels be
zoeken, waarin de champagne wordt be
waard. Wij vonden er de' tijd niet voor.
Elders in Frankrijk zagen wp, hoe „ge
wone" mensen zo maar zon dikke fles
rhampie" bestelden! De kurk knaide.
De wijn vloeide over het tafeltje. Daar
na in de brede glazen. Wij gunden deze
mensen, die mogelijk 'n zware 'dagtaak
achter de rug hadden, het parelende
vocht gaarne. Voor onze Nederlandse
geld-begrippen was het te duur.
De cathedraal met haar twee stompe
torens bleek „in de steigers" te staan.
Oude cat.hedralen men begon hier in
1210 te bouwen staan altijd „in de
steigers". Gedurende de eerste wereld
oorlog heeft het Godshuis te lijden ge-
schoner -
„rosacés"
maar Chartres is nog
waarvan enkele ons a.an,_de
de „roos-vensters" in
Dame herinnerden. „Het interieur i? zo
eenvoudig gehouden, uat het zonde- zijn
majesteit en volmaakte afmetingen
streng zou zijn... en wint onnoemelijk
vee' aan schoonheid door het volledig
ontbreken van de al te bekende schilde
rijen..." zegt een reisgids.
De H. Jeanne d'Arc
Onze gedachten gingen langs een lad
der van eeuwen terug naar de vijftiende
eeuw, toen een groot deel van Frankrijk
door Engelsen werd bezet. Te Domrémy
begenadigde God een jong meisje met
Gezichten, en het besef van de hoge
roeping haar land te gaan bevrijden.
Zondag, de 17e Juli 1429, werd in deze
zelfde cathedraal Karei VII van Valois
tot koning gezalfd door de Aartsbisschop
Hertog Regnault de Chartres. Aan zijn
zijde bevond zich „Jehanne la Pucelle"
„Jeanne de Maagd" de H. Jeanne
d'Arc. Ook haar vader was toen te
Reims. Stellig om zijn dochter te zien;
maar tevens om vrijstelling van belasting
te vragen voor zijn geboortedorp, Dom
rémy, dat zwaar geleden had onder de
oorlog.
Terwijl de plechtigheden der zalving
zich langzaam voltrokken onder de toen
al oude gewelven van het Godshuis, ont
plooide Jeanne d'Arc haar witte vaandel.
Trompetten lieten zich horen; al het
volk uitte zijn vreugde in de oude roep;
„Noël, Noël!"
De Heilige wierp zich voor de gezalfde
op de knieën. Tranen verstikten haar
Stem, toen ze zeide: „Beste koning,
thans is God een vreugde toegebracht,
nu Gjj hier te Reims zijt gezalfd. Thans
is gebleken, dat Gij de ware koning van
Frankrijk zijt". Om twee uur in de mid
dag verliet de koninklijke stoet de cathe
draal. Er werd een maaltijd aangerecht
voor geheel de bevolking. De wijn
stroomde als uit fonteinen...
Twee jaar later werd de Heilige
Jeanne d'Arc te Rouaan openlijk als heks
verbrand...
Bourgogne
„Bourgogne" Bourgondië aan
stonds gaan onze gedachten uit naar „de
laatste ridder van Europa", Hertog Ka-
rel-de-Stoute, die in 1477 het door hem
zo begeerde koninkrijk vondin een
modderpoel vóór Nancy, strijdend tegen
zijn vijanden. De wolven hadden het
lichaam reeds geschonden... Aanstonds,
na Kareis' tragische dood, maakte de
sluwe koning Bodewijk XI zich van diens
gebied meester, „want" zo redeneerde
hij Mer is geen mannelijke erfgenaam".
En zo is Bourgondië, na enige strubbe
lingen, aan Frankrijk gekomen.
Als we „Bourgognezeggen, denken
we aan nog meer: aan de fonkelende
wijnen, die dit land oplevert. En wie dan
nog dieper ingewijd is, roemt de Bour
gondische, gestoofde slakken, de „escar-
gots" er is zelfs een beroemd restau
rant „T Escargotière", waar deze on
nozele slijmdiertjes op verschillende ma
nieren worden klaargemaakt. Wh hebben
ze evenmin gegeten als de „cuisses de
grenouilles", de kikkerboutjes-in-gelei
die hier minder bekend zijn. Niet, omdat
wij iets tegen slakken hebben; nog min
der tegen wijngaardslakken; maar het
begrootte ons 'n rijksdaalder drie gulden
neer Ie tellen voor 'n bordje vormloze
komma-gebakjes.
De oude hoofdstad van Bourgondië,
Diion (die-zjon) heet: „de hoofdstad van
de goeie tafel" om het zo maar eens
weer te geven „la capitale gastro-
nomique". En de mosterd, met witte wijn
bereid, moet zonder iets er bij te waar
deren zijn! Iedere toerist neemt 'n pot
mosterd mee naar huis.
Langs de zeer drukke straatweg van
Dhon naar Beaune, strekken zich de
onafzienbare wijngaarden uit, die over
de hele wereld bekendheid genieten:
Chambertin, Clos Vougeot, Nuits St
Georges, Vosne Romanée, en verder.
Pommard. Meursault, ga maar do?F.-
Zoals bij ons het koren op de akkers
riiot rijpt hier de druif, ze begint
aj blauw te worden. Te Vosne-Romanee
leidden de heren René en Jean ons langs
hun bezittingen. Tot nog toe heeft het
te weinig geregend voor een „gropt
jaar" zeiden ze. Maar ze waren met.
ontevreden In diepe kelders, steeds op
dezelfde temperatuur, toonden zij ons
honderden vaten Bourgogne en dui
zenden flessen, met de kostbare
wijn gevuld. Nu en dan nam Mon
sieur René met een steekhevel wat
uit 'n fust en vulde er een zilveren napje
mee Wij moesten keuren. Vooral ,194»
is een groot jaar" geweest voor de wnn.
Nu om de tel niet kwijt te raken, heb
ben wii het zilveren napje maar weinig
'aan onze lippen gebracht. Mevrouw zette
ons een avondmaal voor en presenteerde
eigengemaakte „paté" (pastei), 'n deli
catesse. Wjj hebben nooit geweten, dat
de Fransen, altijd zeer hoffelijk, ook zo
1- lninnon "71111
Notre- buitengewoon gastvrij kunnen zijn.
ronde korf hadden Maar de koninginnen der mieren lach/en
Ergens in een mooie
vlijtige bijen een prachtige woning ge
bouwd Er zaten allemaal kamertjes in,
ieder van zes kleine muurtjes. De bijen
noemden die: onze cellen. Ze waren van
was gemaakt en dienden om de honing te
bewaren, goudgele, heerlijk-geurende
honing.
Op zekere dag zei de koningin der bijen'
„Wii zijn te eten gevraagd door onze
familie' aan de andere kant van het dorp
Gaan jullie allemaal mee?" Nu, niemand
bleef thuis. De werkbijen, die de cellen
bouwen; de darren, die geen angel hebben
om mee te steken; de koningin voorop,
alles ging heen. Ook de schildwachten aar.
het vlieggat van de korf.
's Avonds kwamen ze terug. Maar wat
was er gebeurd? De korf zat vol ongenode
gasten. Mieren! Honderden mieren waren
de honing aan 't opmaken. Ze hadden sol
daten meegebracht, vechtmieren, met grote
koppen cn sterke kaken. De koningin der
bijen vroeg beleefd, of ze wilden weggaan.
IJsland is waarschijnlijk het land dat
naar verhouding dc meeste luchtvaart
maatschappijen bezit, Kr zijn cr n.l.
twee in dit land van 150.000inwoners,
wat dus betekent dat cr op elke 75.000
IJ slanders één luchtlijn is.
Verwonderlijk is dit overigens niet als
men weet, dat er maar weinig en slechte
wegen zijn op dit Noordelijk eiland en
dat een vliegreis je van de hoofdstad
Reykjavik naar de Oostkust goedkoper
is dan een reis per bus. Als men met. dit
laatste vervoermiddel gaat, zo vertelde
ons Njall Simonarson, de persagent van
de Flugfelag Islands (de IJslandse
luchtvaartmaatschappijmoet men n.l.
via de Noordkust en daar een nacht lo
geren in een hotel om de volgende dag
de reis voort te zetten. Een ideaal land.
dus voor luchtverkeer en dit verklaart
dan ook de twee luchtvaartmaatschap
pijen. En daarom was het, dat Simonar
son onder de indruk was van het Neder
landse spoor- en busverkecr en met een
jaloers oog keek naar de geasfalteerde
wegen, die in zijn land practisch onbe
kend zijn.
De persagent sprak perfect Engels of
liever Amerikaans, geleerd van de Ame
rikanen, die op het vredige eiland IJs
land enige bases hebben en er de coca
cola cn de ice-cream gebracht hebben.
Want zelfs in dit koude oord, waar de
zomer maar nauwelyks drie maanden
duurt, ontwikkelen de Amerikanen een
merkwaardige smaak voor het product
van dc ijsfabriek. Vijf kranten zijn cr in
Reykjavik, dc hoofdstad, die 55.000 in
woners telt en alle kranten hebben cr
een redelijk bestaan, want, dc IJ slanders
hebben een aangeboren dorst naar
nieuws en vooral naar het wereld
nieuws. Tijd om te lezen hebben ze voor
al in de winter volop, als de zon om
streeks een uur of tien opkomt en tegen
tweeën alweer achter de kim verdwijnt.
De Flugfelag Islands bezit tien vlieg
tuigen, het merendeel Catalina-vlieg-
boten, die op dit fjordrijke land zeer
doelmatig zijn gebleken. Maar er zijn
ook enkele DC-j's bij en daarom was
Njall Simonarson in Nederland, want
zijn maatschappij verzorgt een emigran-
tenvlucht voor de K.L.M. naar Canada.
En zo zullen binnenkort ren vijftig
Nederlandse emigranten met 'n IJslands
vliegtuig naar Canada vervoerd worden.
Internationaler kan het al niet.
haar vierkant uit. Ze jokten, dat de kort
aan de mierenstaat hoorde. Dat werd een
ruzie van belang.
Gelukkig kwam er net een vreselirm
hoornaar voorbij, een hele sterke wesp,
waar ze allemaal bang voor waren. ..Wat
is hier aan de hand?" vroeg hij streng.
De bijen-koningin vertelde wat er ge
beurd was. De mieren-koninginnen hielden
vol, dat de korf aan de mierenstaat be-
noorde.
„Best!" besliste de hoornaar. „Hier^ :s
nog 'n lege plek in de korf. En gaan juli
daar nu cellen in bouwen van was en vin
ze niet honing. En gauw 'n beetje, anders
ga ik steken, hoor!"
De mieren zagen natuurlijk geen kans
cm te doen. wat de hoornaar getes^byl
Achter elkaar renden ze de korf uit. En go
bijen er weer in.
iedere plant en ieder dier is opgebouwd
uit cellen en dat levende cellen een s'of
omsluiten proto-iolosma genaamd?
DAT die wetten der erfelijkheid, na hr--
durige proefnemingen
vooral met
bloemen rijn vastgesteld door de
Augustijner-pater Mendel?
DAT een rat zes a zeven keer per jo r
jongen krijgt, en dat die jongen, op
hua beurt, na drie maanden al volwas
sen zün'
DAT de zee-ui uit het gebied om de Mid
dellandse Zee een dodelijk vergift is
voor bruine ratten? De zwarte lusten
dit gerecht niet.
DAT tot de oudste landbouwgewassen de
gerst en de tarwe behoren? Maar vlas
is ook al zeer lsng bekend en de erwt
eveneens.
DAT palingen duizenden kilometers af
leggen zonder iets te eten? Zij trekken
van hier naar de Sargassozee (sargasso
-zeewier), om daar kuit te schieten.
De jonge palinkjes heten: glasvisjes, en
„moeten" naar het IJselmeer terug-
zwemmen of naar riviermonden enz.
DAT in Nederland de meeste reg'en valt
in de buurt van Vaals? (Zuid.-L.)
Daarentegen wordt in de buurt van
Roermond de kleinste hoeveelheid
hemelwater geregistreerd.
DAT in ..zoet" rivierwater toch altijd een
bepaalde hoeveelheid zout kan worden
vastgesteld?
DAT één m.m.3 van ons bloed enkele
millioenen rode bloedlichaampjes bs-
vat? De witte bloedlichaampjes zijn
veel minder in aantal: enkele duizen
den on 1 m.m.3.
