Wereldrecordtijd voor Fanny
Werelduitvoer van katoenen
textielproducten
Goede finish van Leonidas
Grote Prijs van Hilversum voor
outsider
De katholieken en het
onderwijs
I
Kinderbijslag
Emancipatie in deze onderwijssector
onvoldoende doorgedrongen
Saat won en.... werd geschorst
Parklaanestafette weer
voor THOR
*Sport**S patten
Alle landen zijn optimistisch gestemd
SAAT won in parijs
Achterstand teniet gedaan
Pieter D noteerde toto-winnend f 42.30
Strafschop redde V.Ü.C.
Fors en geestdriftig
Z.-Afrika vraagt land
en bosbouwdeskundigen
MAANDAG 29 SEPTEMBER 1952
PAGINA S
DOS gaf goed spel
WATERPOLOCOMPETITIE
Z. R. O.
FortunaV.U.C. 1—1
Overmaas speelde gelijk
Belangrijke negatieve
conclusies
Botsing tussen Engeland
en Japan
MORRIS BESTELWAGENS
GOEDKOPER
WONING IN ULFT
UITGEBRAND
FAMILIEVETE BERECHT
FRIEZEN GINGEN TER
BEDEVAART NAAR
BOLSWARD
KEULEN, Zondag i niettemin duidelijk voor onze landgenote.
Met drie overwinningen, in Wuppertal en I Ook onze sprinter Theo Saat vierde in
Frcchen behaald, bewees Fanny Blankers- Wuppertal twee overwinningen. Hij won
Koen, zoals verleden week te Berlijn, op-^e min 10.9 m ,n 32 sec'
nieuw in toövorm te ziin. Haar beste pres- I De Hagena. r had maar
'"tie leverde Zondagmiddag in Frechen. 0V'™WnSf
?U startte daar op een sinlelbaan van vrij door d
had maar weinig ge
ingen. Hem was
een startver
bod voor deze athletiekmecting opgelegd.
h- nwaiueu in .«y Geen e(maaI nadat Saat in Wuppertal zijn
enende Duitse spru l... I medailles In ontvangst genomen had, werd
1I K.N.A.U.-bestuur dan ook ge-
"hatige kwaliteit in de 100 m-race tegen
be
en
"Kenbïik bedreigd. Zjj had een uitstekende itl afwachting van een onderzoek
«fart, nam direct de leiding en nad aan de deze a{faire.
"lish niet minder dan 0,5 sec. voorsprong
"O Maria Sander. Toen pas bleek, dat zij
'bet, X1.5 sec., ondanks dit gebrek aan felle
tegenstand, het wereldrecord had ge
ëvenaard. Het record stond reeds op haar
haam. Zij deelde het met de Amerikaanse
Helen Stephens en de Australische Mar-
SAAT
gevierd en gestraft
joric Jackson.
Zoals men zich herinnert, liep Fanny
Blankers vlak voor
de Olympische Spe
len te Rotterdam
de 100 m in 11,4
sec. Het record, dat
wel reeds op de
Nederl. recordüjst
voorkomt, is echter
als wereldrecord
nog steeds niet
officieel erkend en
maakt, naar men
aanneemt, op deze
erkenning ook niet
zo bijzonder veel
kans. Zaterdag had
Fanny Blankers tn
Wuppertal zowel
de 100 m als de 30
m horden gewon
nen. De weersom
standigheden wa
ren toen allesbe
halve ideaal en van
bepaald scherpe tij -
aph was tijdens deze wedstrijden dan ook
jfëen sprake. Mevr. Blankers won de 100
fT' in 12 sec., daarbij de Duitse meisjes
??n(ier en Neukrich en haar landgenote
'üy Lust (vierde) royaal achter zich
'"tend. Op de 80 m horden leverden
*Bll»y Blankers en Maria Sander elkaar
n fel duel. Voor beide loopsters weid
An tijd van 11,1 sec. afgedrukt. Dank zij
eh scherpe finish was de eerste prijs
(Van onze correspondent)
Roosendaal, Zondag.
Voor «1e tweede maal ontbrandde op de
traditionele Parklaan-estafette te Roo
sendaal de strijd tussen B.O.S. uit Rotter
dam en T.H.O.R., de organiserende ver
eniging uit Roosendaal. Voor de tweede,
achtereenvolgende maal, wonnen de Roo
sendalers. Nu echter niet met zo'n groot
verschil als vorig jaar toen het record
van D.O.S. aanzienlijk gebroken werd en
Van 16-44 op 16-29,1 gebracht werd.
THO.R. zegevierde nu inet een tijd
voorVwA? Y'TscteSd drièticnde seconde
meest iet™ gLm V' Bcckum Vcr»tek
Niettemin hielden de Rotterdammers
tot even voor de eindstreep stand toen
M dc Witte van T.H.O.R. d(> laatste me
ters voorsprong van D.O.S. te niet deed
in een alles*)f niets" eindsprint. Het ent
housiasme was uitbundig bij de Roosen
dalers die Vier races lang in D.O.o. hun
meerdere hadden moeten erkennen.
De eerste en laatste beslissende race
tevens waren voor de Roosendalers.
D.J.A. uit Breda werd derde op buna
een minuut achter D.O.S.
-De totaaluitslag was. 1 l.H.O.R. 1,
Roosendaal, 6x1 kilometer in 16 m.
40.6 sec.: 2 D.O.S. .Rotterdam, lb-40,9,
r, ^-A.J Breda, 17-31; 4 D.O.S. 2, 1 i-51,3,
T.H.O.R. 2, 17^56,1; 6 ^Caesar, Beek
D" estafette Dwars door Leiden",
over 10 maal J/00 in., werd gewonnen
door Holland I Leidenin 9.13.6. Hol
land II bezette, de tweede plaats voor de
Bataven Leiden
sjt
Dc Duitser 8torch verbeterde het
Duitse record kogelslingeren en bracht
liet op 60.77 7ii. Hij benaderde daarmee
nr. i pas gevestigde wereldrecord van dc
Noor Btrandli (61.25 m.)
Dc te Utrecht gehouden floret-equipe-
wrdstrijden om de Generaal Scheffer-
bckrr werd gewonnen door De Vrije Wa
penbroeders (Den Haag), vóór DOS
Amsterdam), Aminco (Amsterdam) en
d'Argnan (Utrecht).
a*
In de zesdaagse van St. Etiennc de
eerste van een eindeloze reeks geduren
de dc komende winter leidden Zon-
da a nacht dc Fransen Carrai a-Senftleben
voor de Zwitsers Roth-Zchnder, dc Bel
gisch-Italiaanse equipe Thyssen-Gior-
grtti en onze landgenoten Lakeman-
Eakker
O') de BerVjnsc AVUS-baan won de
Zwitser Fischer (Ferrari) met 'n moyen
ne van 186 kmu. de race in Formule II,
voor de Duitsers Klenk en Bies, beiden
achter het stuur van eerVeritas.
Se
De befaamde Britse jockey Gordon
Richards won Zaterdag te Ascot zijn
tweehonderdste race van dit seizoen. Hij
mag zich voor de 25e maal Brits jockey
kampioen noemen.
De finale 'heren-enkelspel van het in
ternationale tennistournooi te Baden-
Baden werd gewonnen door de Egypte
naar Drobny die de Z. Afrikaan Stur-
gess met 1-6, 6'0, 62 versloeg. Het
do,mesenkelspel was voor dc Britse Joy
Motram die met 61, 61 van haar
landgenote Joan Curry won.
In het stadspark te Groningen loon
Wim van Est een race achter motoren.
Thijs Boks bezette de tweede, Arte van
Vliet, (die Schutte verving) de derde
plaats.
Tijdens int. zwemwedstrijden, te Ain-
sterdani onder grote belangstelling in
het Sportfondsenbad-Oost gehouden,
won Geertje Wielcma de 100 m. rugslag
in 1.13.8.
Op 18 Oct. a.s. organiseert de A.S.C.
,.De Merwerijders" te Dordrecht de jaar
lijkse .JSilandenrit" De route die door
Z Holland, N. Holland. Brabant en Zee
land loopt, is 260 km. lang. De gevraag
de moyennes variëren van Jj8 tot 30 km.
pc.' uur.
Uit dc ramingen voor de wereldkatocn-
tcxticlexport van de katocnconfercntic te
Buxton biykt, dat alle landen behalve de
Verenigde Staten en West-Europa optimis
tisch gestemd zijn en verwachten, dat hun
handel het volgende jaar groter zal zijn.
Weinig landen zeggen, waarom zij waar
schijnlijk meer katoenen goederen zullen
uitvoeren, Zij zijn blijkbaar van mening,
dat de depressie, die de wereldindustrie
enkele maanden geleden getroffen heeft,
niet meer lang zal duren. Het z\jn echter
slechts ramingen van de waarschijnlijke
export. Er zullen nog kopers moeten wor
den gevonden.
Er werd geen verklaring gegeven voor
de voorzichtige raming van de Verenigde
Staten, doch het totaal voor het volgend
jaar lijkt heel wat realistischer dan dat
van sommige andere landen. De Verehigde
Staten zijn wellicht van mening, dat het
verstandig is te streven naar een cijfer, dat
bereikt kan worden, dan naar een kunst
matig cijfer. Misschien verwachten do
KoïrSé
'Ret succes bekroonde Feijenoórd-aanvallen op
(verpletterde) doel van D. H. C.
Li
sjy>burg ;~7 tTh.O.R 3;' 8 Olympia,
9 D.J.A. 2 en 10 D.J.A. 3.
Hal-
P apens in het Jean Bouin stadion te
'ii gehouden internationale athletiek-
on 'Jden heeft de Hagenaar Theo Saat
,P de 200 nieter een fraaie overwinning
cjiaald. Na van de sfrart af de leiding te
■ebben gehad, sloeg de V. en L.-er in 21.9
c' de Fransman Bally, die 22,1 see. voor
«Ich liet afdrukken. Op de derde plaats
Kvvam de Belg Linssen. Hij noteerde 22,5
Seconden.
Zaterdag is de winter-waterpolocompc-
titievan de Zwembond voor Rotterdam
en Omstreken begonnen- De eerste uitsla
gen luidden als vo'/t: Heren: Afd. B.:
RZC 2—SZC 1—10, afd C: RZ en PO—
ZPB 1—1, 'afd. E: Rotterdam 4—RWV
2—2, afd. H: LAC 2RET 63, adsp-
Maas—VZC 0—6, dames: afd. adsp. ODZ
"~LAC 9—0.
Deze op hel terrein van V Tl r i i i i i i
1500 bezoekers bijgewoond werd ongevcci
1 1 I,r'' dat gedurende de eerste helft de wind
mee liad, was in die periode over Lrt f -,,114
,i T -i er Ilet algemeen genomen iets sterker. De
U! va .ill y 1 dS Maren evenwel zeer gevaarlijk, en dank zij die uit
vallen kreeg Leomdas evenveel kansen als de thuisclub. De B.M.T.-ers hiel
den liet spel tc kort, en heten ook vele kansen door slechts en onbeheerst
schieten verloren gaan.
Bij een uitval van Leonidas kreeg
Tabbers een prachtige ikans, hij om
speelde zelfs de doelman, maar kon
voor het doel de -bal met houden en
schoot in het zijnet. Ook de spelers vam
BMT hadden voordien reeds enige^ ma-
ien naast en over gescho en. -rmt
nut en schoot, na een aanval'/an BM
de Haagse li^sb'nnBe^TL'krPee0 laarna
houdbaar in, 1—0. BMi Kreco
nog enige lean sen ,maar uitstekend spei
van de Rotterdamse doelman was
zaak dat de score 10 bleef"
Nade rust was BMT aanvankelijk nog
iets sterker .waarbij o-m. de zeer goe
de linksbinnen Pivacet tegen de boven
lat schoot. Na 25 minuten veranderde
het spelbeeld. Leonidas kwam hard op-
?n cn bii oen algemene aanval van
oe 'bezoekers liet middenvoor Putter de
dan wel
cn Kievit
;en? Het was
te zier..
HILVERSUM, Zondag.
(Van onze paardensportmedewerker)
Dat het bij grote velden voor de aoh-
erste paarden heel moeilijk is om op een
kleine baan vooraan zich te doen gelden,
hebben de courses te Hilversum wel be-
ri'T'i!1' b!aaraan 's het dan ook te wijten,
nat het hoofdnummer de heat om de
°'e PfiJs van Hilversum niet is ge-
orden wat men er van had verwacht,
immers wanne®r he koppaardien en dit
DaXB IfrxT^f?in^Narci£0 vaa Zora. My
1 1 „'e.Grc2OT' een tempo voor-
n f M s2*1 n at Wat m°eten dam wel
o.a. Madame B, Notekraker S
b lopen om als eerste te eindi
aan ook in de eerste heat al aar,
dat het eerste viertal wel zou ÏG
wie zou winnen. En dii wA
met Over Again als beste 7 a Darl,nS
tweede heat een lierhalW weede- I" de
spel. Alleen My DarW®, Van het^fde
kansen door een ^hU6^Pef!lde 2ij'n
hadden weinigen verwacht V-eTrde'r
Gregor het in de eindspurt zou afi e
tegen Over Again, die nu in heU??
klassement als eerste eindigde otaal-
In de Trakenerprijs over2800 m
Mac Kinley geen kaaas zijn i00
achterstand in te lopen. Wel gaf de 7
jarige hengst een keurige verrichting tè
zien, maar aan de kop gaf d-e sterke
Olivier B zich niet gewonnen.
De uitslagen:
LIPPIZANER-PRIJS 1420 m., 16 deel-
deelnemers: le afd. 1. Rentimes (de Vlie
ger) 1.34.9, 2.20, 1.20; 2. Ramona 1.20, C
3.40; 3. Roelina 1.50; 4. Rita B H. Koppel;
3.30: 2e afd 1. Rêve d' Or (v. d. Berg»
1.36.1; 3.20, 1.20, 2. Rolls Royce 1.60 'c
9 30; 3. Rosa Gregor 1.20; 4. Ramses. Kop
pel:'48.40.
VOLBLOEDPRIJS: 1960 m., 20 deel
nemers: li Queen Bel win (Ten Hagen)
1 32 4. 5.80, 2.20; 2. Patrijs S 5.90, C 13.40;
3. Peter Bond 4.40; 4. Qualiteit S. Koppel:
940.
HANNOVERAAN-PRIJS 1960 m., ama
teurs 16 deelnemers: 1. Oosting's Oogappel
(Bergisch) 1.275: 430, 1.70: 2. Meerkol S
4,20 C 3.80; 3. Octavia 1.70; 4. Ncerlandia
H. Koppel: 5.60.
NORMAND1ER-PRIJS: 2340 m., 11 deel
nemers. 1. Oosting's Lieveling (Dooye-
weerd) 1.30.2; 10.80. 2.80: 2. OstrogaHa K
5.30 C 8.60: 3. Ortolaan S 1.70; 4. Luccie
Rohda. Koppel: 12.60.
GROTE PRIJS VAN HILVERSUM, heat
i960 m„ 12 deelnemers: le heat; 1. My
Darling (De Vlieger) 1.23.8: 6.1.80; 2.
Over Again 5.10 C 11.40: 3. Nellie Gregor
2.80; 4.Notekraker S: Koppel: 19.20; 2e
heat: 1. Over Again (Rozema) 1.24.6: 5.90,
I.70: 2. Nellie Gregor 1.90 C 5.90; 3. My
Darling 1.50; 4. Kievit S. Koppel: 4.80.
Def. uitslag 1. Over Again (Rozema)
totaaltijd: 5.30.8; 2. My Darling 5.32.6: 3.
Nellie Gregor 5.32.9; 4. Notekraker S
5.36.3.
ARABIERENPRIJS 1960 m., 15 deel-
nemers: l. Pieter D (Leeuwenkamp)
1.29.—.; 42,30; 6.60; 2. Pahud de Mortagne
2.o0 C 7.—; 3. Nemetor B 2.—; 4. Nico the
amt- Koppel: 14.10.
TRAKENER-PRIJS 2800 m„ 14 deel-
1 Olivier B (v. d. Berg) 1.26.5,
0-10, 1.10 2. Mac Kinley 1.80 C 7,40; 3.
1010 W 4- Petronelia 2.10. Koppel:
g lopen voor linksbinnen C.
d» iiiH00rn' die tusser, twee backs en
i -i '°PenQe doelman door, inschoot,
a-invM hleef sterlier. Bij een
Bmt on Kasten wilde^de spil van
heren L, doelman terugspelen. De
daardoor knPen e^aar nlet goed en
Leonidas dn I?1,ddenv°or Putter van
Leonidas, de halbemachtigen Hij
zwei kte naar rechts en zette daarna
voor naar linksbuiten Tabbers, die nalr
binnen was gekomen, en die met een
keihard schot van korte afstanid Leoni-
das de leiding gaf, 1—2. In de resteren
de tijd kwam in deze stand, ^een wijzi-
gi<ng meer-
De meer spannende dan mooie wed-
striid tussen Fortuna en VUC eindigde
in een gelijk spel, 1-L In het veld was
het krachtsverschil niet groot. Voor de
rust kreeg dc rechtsbuiten van VUC
enige goede kansen, doch door te haastig
en van grote afstand schieten gingen die
kansen verloren. De rust kwam met
blanke stand.
Na de hervatting vertoonde he. spel
het zelfde beeld. VUC ontsnapte aan^ een
groot gevaar, toen van der Waal hard
tegen de paal schoot. Hierna forceerde
VUC enige hoekschoppen, doch ook deze
leverden geen succes op. Na een half uur
bracht van den Berg Sr. dc bal goed op
en hij gaf een goede trekbal aan Van den
Berg Jr.. die via de handen van de Haag-
se doelman Fortuna de leiding gaf 1—0.
VUC trok hierna naar voren om te trach
ten gelijk te maken. Tot de laatste mi
nuut wist Fortuna echter stand te hou-
den. Toen sloeg stopperspil van der
Wint de bal met de hand weg. VUC kreeg
een strafschop toegewezen, waaruit links-
half Hugenin de stand op i—1 bracht
Toen de bal weer in het midden was ge
legd, floot de scheidsrechter het eind
signaal en hadden beide partijen gekre
gen wat haar toekwam.
De thuiswedstrijd van Overmaas tegen
het Vlaardingse VFC kenmerkte zich
door geestdriftig en fors spel. Wel waren
de Rotterdammers de gehele wedstrijd
sterker, maa- dit overwicht leverde hun
geen doelpunten op. Vóór de rust nam
VFC door L,yendekker de leiding als ge
volg van een uitstekende aanval. Ng de
rust werd de strijd steeds feller en
het doel van VFC bleef enkele malen
op onbegrijpelijke wijze ongerept, totdat
een kwartier voor het einde Mulder met
een mooie kopbal de gelijkmaker seoor-
rie (11). Wel werd de doelman van VFC
daarna nog eens gepasseerd, maar dit
punt werd door de scheidsrechter afge
keurd, zodat Overmaas met een gelijk
spel genoegen moest nemen.
Verenigde Staten dat er volgend jaar nog
steeds een werelddollarprobleem zal be
staan.
De „Manchester Guardian" schrijft met
betrekking tot de internationale katoen
conferentie, welke Donderdag werd beëin
digd: Niemand behoeft teleurgesteld te
zijn, indien blijkt dat niets concreets is be
reikt. Er behoefde niets concreets in de
politieke betekenis, bereikt te worden. Het
was een bijeenkomst van vertegenwoordi
gers van de voornaamste katoenproductie-
belangen in de vrije wereld, die de toe
komst bespraken in het licht van het pijn
lijke feit, dat hun internationale handel
langzaam afneemt.
Het succes van de conferentie ligt in het
aanvaarden van bepaalde belangrijke ne
gatieve conclusies, aldus het blad. Men
was het er met algemene stemmen over
eens, dat de bestaande productiecapaciteit
van dc wcrcldkatoenindustric ruim vol
doende is om de behoeften aan katoenen
goederen zelfs van een zich uitbreiden
de wereldmarkt te dekken.
Dit bleek reeds enige tijd uit de cijfers,
doch men was weinig geneigd hiernaar tc
handelen. Vooral de aanvaarding van dit
feit door Japan is opmerkelijk Zoals dr
I ICroese, de leider van de Westeuropese
delegatie, gisteren verklaarde, zijn blir.de
investeringen van nu af aan onmogelijk.
Hieruit volgt natuurlijk niet, dat de con
currentie zal afnemen, doch de concur-
rentie zal worden gevoerd met een be-
tere kennis van de internationale situatie.
Al zou de conferentie niets anders gedaan
hebben, zou zij toch een geluid van rea
lisme hebben doen horen. Zij zal b.v. de
Japanse regering aanmoedigen dc specu
latieve overproductie, die wordt bevor
derd door sommige Japanse belangen, te
gen te gaan, aldus de Manchester Guar
dian.
Japanse textielkringen voorspellen, naar
uit Tokio wordt gemeld, dat er een totale
„textieloorlog" tussen Engeland en Japan
zal voortvloeien uit dc conferentie.
In Osaka, het Centrum van de Japanse
katoenindustrie, ïs men algemeen van me
ning, dat iedere Vergroting van de we-
.eldtextielexport moet leiden tot botsin
gen tussen Japan en Engeland, in het bij
zonder in de landen van het Britse ge
menebest, die reeds meer Japanse dan
Britse textielgoederen verbruiken. Japan
se textieldeskundigen zijn over het alge
meen optimistisch. Zij geloven dat En
geland eerder dan Japan verliezen zal
lijden in de wereld-textielhandel.
De leider van de Japanse delegatie op de
internationale katoenconferentie, zal op
terugreis naar Tokio een bezoek brengen
aaan Frankrijk, Nederland, Duitsland,
Italië en Egypte.
Sir Raymond Streat,president van de
Britse katöenraad, die voorzitter was van
rie conferentie, heeft medegedeeld, dat er
geen plannen zijn voor een nieuwe inter
nationale bijeenkomst.
Nuffield Exports Ltd., heeft medege
deeld, dat zij de exportprijzen van de Mor
ris bestelauto's met bedragen variërende
van 15 tot 65 v erlaagd heeft. De
grootste reducties 1)ebben betrekking op
de 35 ton types, die het meeste door het
buitenland gekocht worden.
Zuid-Afrika is op zoek naar Nederland
se afgestudeerden voor een aanzienlijk
aantal specialistische vacatures bij het de
partement van Landbouw van de Unie er.
het heeft daartoe een beroep gedaan op
de Stichting Landverhuizing Nederland.
De vacatures zijn op het gebied van de
biochemie, de landbouw-chemie, het na-
tuurkundige bodemonderzoek, bodem-
microbiologie, spectrografie, planten-phy
siologie, phyto-pathologie, entomologie,
genetica en dier-physiologie. Ook is er
behoefte aan wehktuigbouwkundi-ge en ci-
viel-ingenieurs,
De eventuele gegadigden moeten bereicl
zijn zich voorgoed in de Unie te vestigen.
Onlangs is de aandacht gevraagd voor
de „export van intellect", waartegenover
de bevoordeelde landen wel enige contra
prestatie behoorden te plaatsen. Flier lijk
ons zeer zeker zulk een geval aanwezig.
Door tot nu toe onbekende oorzaak
brak omstreeks het middaguur brand uit
in een alleenstaand huis te Ulft, dat be
woond werd door acht personen. Door het
optreden der brandweer, welke onmid-
delijk ter plaatse was, kon voorkomen
worden, dat het vuur, door de felle wind
aangewakkerd, oversloeg naar de in de
nabijheid staande percelen. Zij kon echter
niet voorkomen, dat het gehele huis totaal
uitbrandde. Verzekering dekt de schade.
Amerikaanse gezant in Roemenië.
President Truman heeft Harold Shantz
benoemd tot gezant der V. S. in Boe
karest. Deze post is 18 maanden vacant
geweest. De vorige gezant werd wegge
roepen na een lange reeks geschillen
tussen Washington en Boekarest.
De Zutphense rechtbank heeft uit-
spraak gedaan in de zaak tegen de
woonwagenbewoner H., afkomstig uit
Deventer, die te Apeldoorn met een re.
colver op zijn oom, een woonwagenbe
woner uit Diepenveen, schoot. H. werd
overeenkomstig de eis van de officiei
van Justitie veroordeeld tot een gevan.
genisstraf voor de tijd van acht maan-
den, met aftrek van voorarrest.
Dit vonnis betekent het slot van een
hoofdstuk in een jarenlang woedende
familievete, die ontstaan is tussen de va
der van de verdachte en de oom, die op
27 Juni te Apeldoorn bijna het slacht
offer werd.
De familie H. is in twee partijen ge
splitst, waatvan de een de ander nu en
dan te lijf gaat. Tijdens de zitting bleek
dat H. met een revolver, die hij, naar hij
beweerde, kort tevoren van een onbe
kende had gekocht, op een afstand van
zeven of acht meter op zijn oom heeft
geschoten. De eerste kogel miste. H.
haalde daarna de trekker nog enkele
malen over, maar het wapen ketste. De
verdachte beriep' zich op overmacht,
doch dat ging niet op, zoals de officier
van Justitie opmerkte. Hij had alle gele
genheid gehad om te vluchten als hij
zich bedreigd gevoelde.
Evenals m vroeger eeuwen heeft gis
teren op de Zondag na de Friese Lieve-
Vrouwedag, een groot aantal Friezen
hulde gebracht aan Maria, de Moeder
Gods, die in vroeger dagen gold als be
schermster van de Friese belangen, zoda',
ook de overwinning, die de Friezen b
1345 in de slag bij Warns bevochten, als
het gevolg van haar voorspraak wérd
beschouwd.
De traditie van de bedevaart naar
O. L. Vrouw van Zevenwouden werd
verleden jaar weer in ere hersteld en
voerde thans honderden Friezen uit bijna
alle plaatsen van de provincie naar Bols.
ward. Hier werd 's morgens een plechtigs
H- Mis opgedragen door pastoor
Ohnings, geassisteerd door de zeereerw.
heer dr T. Roorda en pater J. Bult. Deza
bedevaart was gecombineerd met de
Mei-bedevaarten, die door de toen heer
sende kinderverlamming niet kon door-
;:aan. De plechtigheden werden o.a. mei
'liederen en gebeden van de bedevaart
gangers opgeluisterd. De stille omgang
over het Bolwerk in Bolsward trok grots
belangstelling.
II (slot)
HET feit, dat over het algemeen het
kindertal in de gezinnen van werk
nemers toeneemt.-naarmate het be
roep van de vader minder gekwalificeer
de arbeid eist, is ook van betekenis voor
het vraagstuk van de behoefte der grote
gezinnen, dat de Raad in studie had moe
ten nemen, maar waarvan hij zich heeft
afgemaakt, met een berekening van de
gemiddelde additionele kosten per kind.
Dit aspect werpt voorts ook wat moer
licht op de individuele verantwoordelijk
heid, welke door de meerderheid van
de SER in het geding wordt gebracht.
Men kan zich afvragen, hoe deze indi
viduele verantwoordelijkheid zich zou
moeten openbaren. Neemt men in aan
merking, dat het kindertal gemiddeld bij
ongeschoolde arbeiders groter is dan
bij geschoolde en bfj deze weer groter
dan bij de andere groepen loontrek-
kenden; vervolgens, dat de arbeiders
betrekkelijk spoedig aan de top van
hun loon komen en dat in ieder geval
de kans om door harder werken zich
een groter inkomen te verwerven ge
ring is, terwfjl de overgang van lager
betaalde groepen naar hoger betaalde
slechts aan betrekkelijk weinigen gege
ven is, dan is de enige conclusie, dat met
„gezond individueel verantwoordelijk
heidsgevoel" door de meerderheid van
de Raad gedoeld wordt op het besef
der ouders, dat meer dan een beperkt
aantal kinderen, financieel gezien, niet
groot te brengen zullen zijn.
Waarschijnlijk zou bij onderzoek blij
ken, dat dit besef thans 'm vele gevate
len nog niet aanwezig is, maar dat was
vóór de oorlog, toen er nog geen kin
derbijslag bestond, evenmin het geval.
Wij zien dan ook geen reden voor de
verwachting dat een drukken van de
kinderbijslag' dit besef wel in de hand
zou werken of dat een hogere kinder
bijslag tot een gevoelige verhoging
van het geboortecijfer zou leiden.
OP de stemming van de meerderheid
van de SER heeft de berekening
van het reële inkomen van arbeiders
verglteken met dat van 1938 kennelijk
grote invloed gehad. Volgens deze be
rekening immers bedraagt het ïetle
inkomen (incl. kinderbijslag) van ge
schoolde arbeiders met zes kinderen
in grote steden thans 102 pet van dat
n 1938; voor geoefende- en ongeschool
de arbeiders en in de provincie ligt het
reële inkomen thans nog aanmerkelijk
hoger De Raad heeft echter verzuimd
zich te verdiepen in de werkelijke po-
s tie van de grote gezinnen m de pe-
rjode vóór de oorlog. Indien al het reele
inkomen van thans overeen zou komen
met dat van 1938, dan wU dit ai. nog
Set zeggen, dat er daarom dus verd_er
nie s gedaan zou moeten worden. Er
Dat liet nijverheidsonderwijs sterk in de belangstelling van de bevolking
leeft, blijkt uit het feit, dat het aantal dag-ambachtsscholen, hetwelk in
1900 nog slechts 22 bedroeg, in 1951 reeds tot 172 was gestegen en 53000
leerlingen telde. Het aantal nijverheidsscholen voor meisjes, de huishoud
en landbouwhuishoudscholen, steeg in diezelfde periode van 6 tot 326.
In hoeverre is dit onderwijs op katholieke grondslag georganiseerdl De
beantwoording van deze vraag kan rechtsstreehs worden afgeleid uit de
cijfers, welke het Centraal Bureau voor de Statistiek ons hierover in zijn
uitgaven verstrekt.
Van de 172 dag-ambachtscholen zijn er
slechts 39 principieel katholiek-georiën
teerd en deze scholen bevatten gezamen
lijk nog geen 10.000 leerlingen. Hetzelfde H
het geval bij het avondonderwijs, hetwelk
aan 293 scholen wordt verstrekt met een
totale bezetting van bijna 59.000 leerlingen.
Hiervan zijn 50 scholen katholiek met een
totale bevolking van 9000 leerlingen. Van
de 112.000 leerlingen, die hetzij dag-,
hetzij avqndambachtsonderwijs ontvangen,
zijn er slechts 19.000 of 17 pet in de gele
genheid dit op katholieke scholen te ont
vangen.
Geen aandacht, voor
nijverheidsonderwijs
Voor deze onevenredige, slechte ver
houding vergeleken met de bevolkings
verdeling in de jeugdsector zijn bepaalde
historische redenen aanwijsbaar. Vooreerst
hoeft de emancipatie dor katholieken op
hot stuk van het onderwijs zich voorname
lijk bepaald tot de lagere cn daarna tot
de middelbare school, omdat daar wegens
de grote opvoedende waarde van deze in
stituten op de allereerste plaats het open
bare onderwijs doorbroken moest worden.
alleen dat op werk en de Pauselijke social,
encyclieken werkelijkheid dienden te wor-
HHÜHHÜI mum, ,11UCE,W wv,"—den op het. stuk van de demassificatie en
Deze strijd is met uiterste felheid gevoerdl de repersonalisatie van de arbeidende
wjjswet, waarbij het mogelijk was van
Rijks- cn Gemeentewege subsidiën te ont
vangen, eerst in 1921 in werking trad, toen
reeds ongeveer 100 dag- en 380 avon -
scholen bestonden, is het zeer begrupe O
dat deze scholen voornamelijk vver
gericht en in stand gehouden door l
ten, welke daarvoor over dc nodige m
delen konden beschikken. dat
Een andere reden is daarin igetege atol
de leerkrachten voor dit 0i" B iedriifs-
ten worden gerecruteerd uit 1het bedrijf
bestond «onoonwe! ni.t
Eerst na de oorlog, toen bleek, dat het
t.e, AGrliik was door intense mdus-
trialisatie en opvoering der arbeidspro
duct viteit ons land een redelijke plaats
tussen de volkeren te doen verzekeren,
toen vooral bleek, dat de arbeider nog
andere rechten behoorde te bezitten aan
en het is zeer begrijpelijk, dat men daarbij
het nijverheidsonderwijs, hetwelk
periode van de schoolstrijd hoofdzakelijk
in de vorm van avondonderwijs werd ge
geven, als zijnde een typische vakoplei
ding en niet zeer belangrijk voor hst_Iaa»-
geïndustrialiseerde Nederland, niet in
-andacht heeft betrokken.
Mede met het oog op de kostbare instal
laties en het feit dat de Nijverheidsonder
mens, werd het duidelijk dat de emanci
patie'bij het technische onderwijs onvol
doende was doorgevoerd.
Indien men bedenkt, dat ook heden ten
dage in het gehele land geen enkele op
leiding voor leerkrachten bij het nijver
heidsonderwijs bestaat op principieel
katholieke grondslag, moge men besef
fen, dat hier nog zeer veel te doen vait,
wil men voorkomen, dat een deel van
onze katholieke arbeidende bevolking
afglijdt naar religieuze lusteloosheid,
onkerkelijkheid en, ondanks materiele
sociale voorzieningen, naar morele maat
schappelijke onrust bij gebrek aan een
deugdelijke principieel religieuze ge-
dachtenbasis, verzuimd te leggen in de
tijd toen dit in het onderwijs nog mo
gelijk was.
Plan-Rutten biedt
perspectief
In het kader van het huidige onderwijs
systeem is wijziging in de bestaande ver
houdingen welhaast onmogelijk. Het plan-
Rutten biedt evenwel een ongezochte mo
gelijkheid deze structuur te doorbreken,
doordat in dit plan onder de ambachts
school een z.g. E.V.O.-school een school
voor Eenvoudig Voortgezet Onderwijs
is geschoven, waardoor de toelating tot
het Lager Technisch Onderwijs na het
doorlopen van de lagere school met 2 jaar
is opgeschoven.
Het is nu zaak tc trachten de realisatie
van deze E.V.O.-scholen in de hand te
houden en op deze wijze de bestaande his-
torisch-gegroeidc structuur van het nij
verheidsonderwijs van onderop te door
breken. Houden wij anderzijds de ontwik
keling van de U.T.S. nauwgezet in het oog,
dan is het niet uitgesloten in katholieke
streken de bestaande neutrale ambachts
scholen in te klemmen en zodoende over
posities tc beschikken, van waaruit de
komende ontwikkeling gevolgd kan wor
den.
Over het huishoudonderwijs kunnen wij
op het stuk van de emancipatie kort zijn.
Van de 326 scholen zijn er 119 katholiek en
van de 113.000 meisjes, die deze scholen
bevolken, zijn er 42.000 in staat katholiek
onderwijs te volgen, hetgeen ongeveer 37
pet is. Dit percentage is, gezien de bevol
kingsverhouding in de jeugdsector niet
onredelijk, hetgeen verklaarbaar is, daar
de zusterscongregaties bij het entameren
van dit onderwijs in een aanmerkelijk
gunstiger positie verkeerden dan andere
instanties', welke niet steeds in de gelegen
heid waren voldoende dames uit de geluk
kig op het punt van de vrouwenarbeid
conservatieve Nederlandse vrouwelijke
bevolking aan te trekken in de jaren, dat
de subsidiëring afhankelijk was van toe
vallige omstandigheden.
Willen wij mitsdien zorgen dat wij op
het terrein van het nijverheidsonderwijs
krijgen, wat ons toekomt, dan dienen wij
al onze aandacht te wijden aan het nijver
heidsonderwijs voor de jongens en de op
leiding van de leerkrachten daarvoor.
Dr. L. H. A. BREMMERS.
zijn immers duidelijke aanwijzingen,
dat indertijd de toestand eveneens on
bevredigend was, want reeds toen acht
te men het noodzakelijk tot invoering
van kinderbijslag over te gaan en werd
een regeling aangenomen tot invoering
van kinderbijslag vanaf het derde kind.
Vóór het uitbreken van de oorlog kon
aan deze regeling echter geen uit
voering meer worden gegeven.
De botte en toch eigenlijk kinderach
tige weigering van de meerderheid
van de SER, om te adviseren tot een
vergroting van de progressie van het
zesde kind af wordt voornamelijk ver
dedigd met het argument, dat elke ver
dere verhoging van kinderbijslag de
verhouding tussen behoefte- en presta-
tieloon nog meer zou verstoren.
Nu zou men zich in eerste instantie
dienen af te vragen, in hoeverre een
verhoging van het zesde kind af in dit
opzicht gewicht in de schaal kan leggen.
Daarnaast zou men dienen na te gaan,
of de verhouding niet op andere wijze
kan worden hersteld. Met beide vragen
houdt de Raad zich niet bezig.
N het voorgaande wezen wij er reeds
op, dat gezien het betrekkelijk ge
ringe aantal werknemers met zes
en meer kinderen van een verdere ver
storing van de verhouding eigenlijk
niet gesproken kan worden. Indien er
al enige nadelige invloed zou worden
ondervonden, dan zou men daartegen
over toch moeten stellen de kwalijke
gevolgen, die de cumulatieve tekorten,
waarmee groeiende gezinnen kampen,
op de opvoeding hebben. Welk van deze
twee kwaden weegt het zwaarst? De
Raad erkent ten volle, dat er cumula
tieve tekorten zijn. Hij zoekt echter
niet naar middelen om deze te overbrug
gen en minstens had verwacht mogen
worden, dat "hij dit zou doen. Zou ech
ter juist hiervoor niet een oplossing
zijn te bereiken door langs andere we
gen verbetering te brengen in de ver
houding behoefte- en prestatieloon? Zou
den vele van de moeilijkheden, waar
wjj thans mee te kampen hebben niet
hun oorzaak vinden in een veel te
star loonsysteem? Zouden een betere
loondifferentiatie en werkclassificatie
alsmede wat meer vrijheid voor de
werkgever, om bijzondere prestaties
naar waarde te belonen niet zowel de
problemen rond de kinderbijslag als het
vraagstuk van het behoefteloon voor
een groot deel tot oplossing kunnen
brengen
EEN gelukkige coïncidentie is,' dat de
opvoering van de productiviteit even
eens om deze maatregelen vraagt en
dat men in vakverenigingskringen be
gint in te zien, dat er wat aan ge
daan moet worden. De heer Ad Vermeu
len heeft zich tenminste op het N.V.V.-
congres voorstander verklaard van ver
antwoorde loondifferentiatie en tarief
systemen. Hij huldigt het beginsel loon
naar prestatie en wijst daarom elke
verdere verhoging van kinderbijslag af.
Maar hij haast zich zijn gehoor in
te prenten, dat desniettemin de opvoe
ring van de lichamelijke inspanning
slechts een beperkte bijdrage tot de
productiviteitsverhoging kan leveren.
Deze laatste zal moeten komen van in
tensiever gebruik der machines, van ver
beteringen in de organisatie en van de
activiteit der ondernemers.
Niet ontkend kan worden, dat deze
laatste factoren van zeer gróte invloed
kunnen zijn op de productiviteit, maar
het lijkt ons op zijn minst genomen over
dreven, de prestatie van de arbeiders
als een soort constante voor te stel
len, of als een inspanning, die over het
geheel genomen reeds de te rechtvaar
digen maximale grootte heeft bereikt.
Het op deze wijze en zo straf vast
houden aan het beginsel loon naar
prestatie zou dan ook weinig perspec
tief laten aan de arbeiders, geheel af
hankelijk als zij dan zouden zijn van
factoren, die buiten hun macht liggen,
om hun positie te verbeteren, zonder
de mogelijkheid in bijzondere omstandig
heden meer te vragen, dan strikt over
eenkomt met hun prestaties, ja met
het vooruitzicht in die gevallen aan
te moeten kloppen bij de charitas.
De enige mogelijkheid, die de arbei
ders nog zou openstaan ter verbete
ring van hun positie c.q. tot bijdrage
aan de productiviteitsverhoging
schijnt, volgens het betoog van de heer
Vermeulen, opvoering van de kwali
teit van de arbeid. Dit is echter een
zaak, die tijd vergt en eigenlijk pas
kan worden bereikt met de opgroeien
de en nog volgende generalies en die
heel in het bijzonder samenhang: met
de gezinssituatie. Van goede scholing
en opvoeding zal weinig terecht komen,
indien de ouders de middelen niet heb
ben en in de meeste grote gezinnen
ontbreken tegenwoordig voldoende mid
delen hiertoe.
Wü geloven echter niet. dat de toe
stand zo is, als de heer Vermeulen hem
schetst en zien in een verbetering van
het loonsysteem nog ruime mogelijkhe
den, waardoor, via het verantwoorde
lijkheidsgevoel van de individuele ar
beider voor zijn gezin, een koppeling
van prestatie- aan behoefteloon ver
kregen kan worden. Kinderbijslag zal
in bepaalde mate echter steeds nodig
zijn, omdat volledige gelijkschakeling
van prestatie- en behoefteloon niet te
verwezenlijken is en afwezigheid van
kinderbijslag tot een uitbuiting van de
werkkracht van de arbeider zou kun
nen leiden.
Zolang wij echter
zover
nog niet
zijn, zal een relatief hogere kinderbijslag
geboden zijn, niet in 't minst in verband
met de kwaliteitsverbetering van de ar
beid, waarover wij zojuist spraken
