Nixon's netelige positie zeer
Ike
handig
Eisenhower in de Taft-hoek
gedrongen
Soepliefhebbers vóór!
Heerlen krijgt cultureel centrum
WEDDEN EN GOKKEN
IN ENGELAND
Deviezen-reserve blijft stijgen
Groningen bereidt tal van bouw
plannen voor
Bevredigende winst „ROHYP"
r
D
MAGGI' OSSENSTAARTSOEP
AMERIKAANS MELODRAMA
Hoe Nixon senator werd
Raad ging accoord met bouw van ultra
moderne schouwburg
Rage van de
voetbal-„pools"
Nederlandsche Bank
Britse rayonindustrie
in de aanval
Krugermonument in
Utrecht
De krijgsgevangenen
in Korea
WOENSDAG 1 OCTOBER 1952
PAGINA 4
NEW-YORK, September.
GEBOUW VAN ZEVEN VER
DIEPINGEN TEGENOVER
RAADHUIS
LONDEN:
(volgens nieuw recept)
Zó voordelig en in zo'n
korte tijd een heerlijke, krach
tige soep op tafel, is het pro
beren dubbel en dwars waard.
Maggi5 Ossenstaartsoep heeft
een fijne, krachtige smaak en
zorgt voor een afwisseling
in het menu, die steeds weer
welkom is.
eenvoudige bereiding
slechts 5 minuten koken
1 5 cent
voor 2 flinke borden
U maakt deze soep nog lekkerder
door enkele dobbelsteentjes gebakken
brood toé te voegen.
17 meter
hoog
CHEF DOUANE SCHIPHOL
NAM AFSCHEID
MAANDWISSELING DOET
ZICH GEVOELEN
Uit i mo-u it zelling n iel
abnormaal
j
GEMEENTEBEGROTING
SLUITEND
Producenten verenigen zich in
een exportdrive
Onthulling op 10 October
OVERIJSSELS ORKEST
ACTIEF
VASTE STEMMING OP
WOLVEILINGEN
Regeringsvoorschotten nood
zakelijk
TIEL HEEFT DISTRICTS
CONSULTATIEBUREAU
GELDERLAND STEUNT DE
KUNST
IETS GERINGERE
BROMFIETSEN-EXPANSIE
RUBBERMIJ „AMBALOETOE"
RUCPHEN GEEN LEGER-
PLAATS MEER
o
KASGELD-LENING PKOV.
GELDERLAND
Van f 6.500.000,—
(Van onze correspondent,)
We hebben rlezr weck weer een* een typisch staaltje Amerikaanse politiek
gedemonstreerd gezien. Aan de demonstratie werd deelgenomen door bet
Republikeinse partijbestuur, senator Richard Nixon en de machtige Tuft.
Een onwillig deelnemer was generaal Eisenhower. Het typisch element dei-
vertoning lag in de ongeëvenaarde bekwaamheid waarmee blunders en
immoreel gedrag van partijleden door professionele politici tot ogen
blikkelijk voordeel van de partij werden uitgebuit.
Een schets van de rol van de hoofdpersoon moge de achtergrond, waar
tegen zich een en ander afspeelde, toelichten.
kon van zijn inkomen van ongeveer 15.000
dollar per jaar niet uitkomen, ook al ver
goedde de regering met 60.000 dollar jaar
lijks zijn gewone onkosten. Hij kon het
tenminste niet als hij, om zijn eigen woor
den te gebruiken, het communisme krach
tig en effectiever wilde bestrijden. Om dat
te doen, moest hij veel politieke redevoe
ringen houden, waarvoor extra-reizen
moesten worden gemaakt, extra telefoons,
telegrammen en kantoorhulp nodig waren,
en zo kwam het dat de senator ook ge
makkelijk wat extra-geld kon gebruiken.
Nu verbiedt de Amerikaanse Wet aan
leden van het Congress geldgeschenken te
aanvaarden van Amerikaanse burgers,
met de bedoeling hun stem in 't Congres er
voeren. Nixon zou aan Eisenhower per
soonlijk verantwoording afleggen, toen
zou hij het publiekelijk doen, hij zou het
doen tot in détails.
Melodramatisch talent
Nixon toonde dat hij niet alleen de
16.000 dollar waard was, maar ook de
75.000 dollar, die het partijcomité voor de
radio- en televisietijd moest betalen,
waarin Nixon zijn confessies kon doen.
Want hij voerde een excellent melodrama
op. Daar zat de senator met de arm om
zijn vrouw geslagen en vertelde met traan-
befloerste stem van haar kosteloze ar
dour te laten beïnvloeden En daar Nixon beid voor hem, drt zij geen „nertzbont-
altyd gestemd had als degenen, die hem Imantels" droeg maar een goede Repubh-
geldeUjk steunden, dit al of niet helme- i keinse wintermantel van stof. Dat ze wei»
lfjk wensten, lazen zijn vijanden in deze I '"8 Sold hadden en ontzaglijke uitgave
wetsbepaling de mogelijkheid om Nixon120-<"K> dollar hypotheek hadden op een
huls van 41.000 dollar, plus nog 3000 dollai
hypotheek op een ander huis van 13.000
dollar. En konden de belastingbetalers
Tn 1946 zochten in de staat Californië
Republikeinse bankiers, olie-producenten
e.a. grote zakenlieden naar een geschikt
partijgenoot, die de Democratische candi
daat voor de Senaat bij de stembus kon
verslaan. De Republikeinse candidaat
moest echter aan bepaalde eisen voldoen:
moest enige persoonlijkheid bezitten, als
militair hebben gediend en een zekere op
voeding hebben genoten. Bovendien moest
hij tegen alle mogelijke vormen van rege-
ringscontrole zijn, en denken in de geest
van de oliaproducenten, althans in zoverre
het de eigendomsrechten der olievelden
langs de Califomische kust betrof, waar
de federale regering recht op meent te
hebben, hetgeen de Republikeinse Califor-
niërs bestrijden. En tenslotte moest de ge
wenste candidaat ook niets van het „New
Deal Socialisme" willen weten....
Er werd een commissie van 100 zeer
welvarende Republikeinen gevormd, die
uit een parade van aspiranten Richard
Nixon kozen. Deze was 33 jaar oud, uit
een Republikeinse familie, van brutaal
knap uitzien en welbespraakt als een suc
cesvol handelsreiziger.
Met de intelligentie van de geboren
vendumeester, voerde Nixon daarop zijn
campagne, onmiddellijk voordeel trek
kend van de Amerikaanse angst voor
communisme. Met handige lastertechniek,
waarin hij geen vakopleiding meer nodig
had, beschuldigde hij zijn Democratische
opponent ervan een communist te zijn.
Zijn critiekloze toehoorders vragen niet
om bewijzen. Met een meerderheid van
geveer 15.000 stemmen won Nixon de Ca
lifomische verkiezingen en stapte in een
Senaatscarrière. En nu ging met de snel
heid van een meteor (voor dit beeld is zijn
officiële biographie verantwoordelijk) zijn
ster rijzen.
Vanzelfsprekend had de commissie van
100 ervoor gezorgd dat Nixon voldoende
geld had om zijn campagne te voeren,
waarop niets tegen was. Maar nadat hij
senator was, bleef hij geld aannemen, dit
tot een bedrag van 18.000 dollar. Nixon
politiek te breken.
Vijandige partijgenoten
Die v-yanden had Nixon overgehou
den van de Chicago-convcntie, waar h(j
zich de woede van de Califomische dele
gatie op de hals had gehaaid.
\De grote Califomische delegatie, teleur
gesteld dat hun gouverneur Warren van
Califorhië niet tot candidaat voor presi
dent was gekozen, had afgesproken dat
geen der gedelegeerden van deze staat de
candidatuur voor vice-president zou aan
nemen, als die niet aan de gouverneur
werd aangeboden.
Toen echter de gedelegeerden Nixon de
eer van het aanbod kreeg, kon hij niet
weerstaan cn accepteerde, hetgeen hem
niet werd vergeven. En de wraak bestond
uit de bekendmaking van het fonds van
18.000 dollar, waaruit Nixon geput had.
Daar Nixon een Taft-vriend is, in te
genstelling met de groep om gouverneur
Warren heen, is het begrijpelijk dat de
Republikeinse Oude Garde met Taft voor
op Nixon onmiddellijk bijviel. Eisenhower,
met Taft aan zijn zijde op het achterbalkon
van de trein, kon zijn positie moeilijk be
palen, cn wilde zijn opinie laten afhangen
van een verantwoording, die Nixon in
cijfers moest geven. De twijfel van de ge
neraal omtrent de oprechtheid van de
candidaat, werd door het partijbestuur
tenslotte meesterlijk ifitgebuit. Men be
gon de spanning onder het wachtend pu
bliek met allerlei aankondigingen op te
(Van onze correspondent)
De gemeenteraad van Heerlen stond gisteravond voor een zeer gewich
tige bdslissing. De leden moesten namelijk stemmen over een door de
grootst mogelijke meerderheid van liet college van B. en W. ingediend voor
stel betreffende de bouw van een nieuwe ultra-moderne schouwburg, welke
niet minder dan twee cn een half millioen gulden zal kosten. Dit voorstel
werrj tenslotte, nadat bet ruim twee uur lang van alle kanten bekeken was,
goedgekeurd met 28 stemmen voor en 4 stemmen tegen.
De begroting van Heerlen zal met een
en ander niet belast worden, want men is
voornemens de bouw van de schouwburg
te betalen met middelen uit de algemene
reserve der gemeente, welke reserve ruim
drie-en-een-half millioen gulden bedraagt.
(Van onze correspondent).
LONDEN, Dinsdag.
HET VOETBALSEIZOEN wordt in
Engeland altijd vroeg ingeluid.
Men heeft 32 wedstrijdweken
nodig om de finale („Cup Final") te
bereiken, tegen 26 in Nederland. Van
daar dat het leer al in de eerste
helft van Augustus te voorschijn
wordt gehaald en tot ongeveer half
Mei op de sublieme Engelse „soccer"-
velden blijft rollen.
Om dat leer heeft zich de laatste
twintig jaar 'n reusachtige industrie
gevormd, namelijk de voetbal-„pooi".
Met een omzet van meer dan een half
milliard gulden per jaar, bezet de
voetbal-,,pool" de zevende plaats
onder alle Britse industrieën. Van
deze enorme som vloeit eed bedrag
van 260 millioen naar de winnaars
terug, 150 millioen vindt z'n weg naar
de fiscus en de rest: 90 millioen,
valt in handen van de sprookjes
achtig rijke voetbal-
„pooT'-koningen.
Wedden en gokken,
heeft men telkenmale
in de geschiedenis ge
zegd, zit de Engelsen
in het bloed. Zowel
Emerson als Dickens
wisten er reeds van
mee te praten en ook
de narrige dr Johnson
heeft er het zijne van
gezegd. Er zijn maar weinig buiten
landers, die weten, dat het Louvre
van Londen: het Brits Museum, de
vrucht is van een groots opgezette
nationale loterij. En men moet wel
een heel tijdje in Engeland wonen om
er achter te komen, dat de boden
van het Lagerhuis een „sweepstake"
organiseren, als de Derby gereden
wordt, of dat de melkboer, die zo
getrouw aan de deur komt, een niet-
erkende en daarom onbetrouwbare
„bookmaker is.
Het gokken op de uitslag van een
partijtje voetbal, of beter gezegd: op
die van de voornaamste matches van
de week, is tegenwoordig heel wat
meer in trek dan het wedden op paar
den of honden. Fabrieksarbeiders, in
tellectuelen, huisvrouwen, parlemen
tariërs, kortom: uit alle rangen en
standen doet men er aan mee. Het
syteem is eenvoudig, de inzet laag en
alle benodigde formulieren krijgt
men gratis thuis gestuurd.
De aantrekkelijkheid der hoofdprij
zen heeft veel tot het succes der voet-
bal-„pools" bijgedragen. Zolang de
Engelsen nog in hun kranten lezen,
dat mr of mrs X. honderdduizend of
zelfs een millioen gulden rijker is ge
worden, schijnen de wetten der waar
schijnlijkheidsleer niet meer te be-
staan. Iedereen hoopt op z'n kans;
op een kapitaal, waarvan hij een
huisje, 'n tuintje en een autootje kan
kopen, een vacantie aan de Cóte
d'Azur kan betalen en een onbezorg
de levensavond kan hebben.
Maar de rage der voetbal-coupons
is ook nog door iets anders in de
hand gewerkt. De omstandigheid
namelijk, dat men de biljetten thuis
in een luie stoel kan invullen en er
helemaal geen vakkennis voor be
hoeft te bezitten. Ip kringen van er
varen voetbal-„pool"-spelers wordt
er zelfs de nadruk op gelegd, dat men
beter niets dan veel van de sterkte
der betreffende clubs kan weten Om
deze reden is het spelen in een voet
balpool" niets anders dan gokken,
pf wel een gedegenereerde vorm van
wedden. Op de paarden- en honden-
banen, waar de kansen der favorieten
tot vlak voor de start tegen elkaar
worden afgemeten, wordt meer ge
wed dan gegokt, omdat constitutie en
prestatie daar nog altijd de doorslag
geven.
De Engelse voetbal-„pool"-konin-
gen zijn twee goede vijftigers uit
Liverpool: de vroegere telegrafist
John Moores en de ex-vleespakker
Vernon Sangster. In het bedrijf van
John Moores: Little woods, werken
alleen al een kleine duizend mensen.
Het heeft een omzet van 260 millioen
gulden per seizoen meer dan alle
andere „pools" tezamen en een
netto-winst van tien gulden per mi
nuut. De directeuren: de gebroeders
John, Cecil en Arthur Moores, heb
ben zich in de loop van de afgelopcft
twintig jaar fortuinen vergaard,
welke met acht cijfers geschreven
worden.
E UITVINDER van de op com
missie-loon gebaseerde „sweep
stake" is een „bookmaker" uit
Birmingham, een zekere Branard.
Zijn systeem kon echter geen genade
in de ogen van het
Britse publiek vinden
en reeds na een paar
maanden ging de
„pool" van Branard
failliet.
In 1925 probeerde
de toen 27-jarige John
Moores het opnieuw.
Deze laagbetaalde te-
legrafist zag in het
organiseren van voet
een aardige bijverdien-
hem in staat zou stellen
te stappen
bal-„poo!s'
ste, welke
in het huwelijksbootje
Gedurende de eerste jaren wogen de
verdiensten nauwelijks tegen de
moeite op. Elke avond, vaak tot diep
in de nacht toe, zaten John
en z'n zes broers en zusters in de
kleine huiskamer van de ouderlijke
woning om de binnengekomen post
te sorteren. Ma Moores hield er steeds
weer de moed in door dm de paar
uur op „fish and chips" te tracteren.
John zag wel in, dat het conserva
tieve Britse publiek eerst helemaal
aan het idee van voetbal-„pools" zou
moeten wennen. Ook begreep hij, dat
z'n klantenkring zich alleen zou kun
nen uitbreiden, als z'n hoofdprijzen
voortdurend naar boven gingen. Het
duurde dan ook tot 1935, voordat de
gebroeders Moores zoveel geld bij el
kaar hadden om een kleine familie-
N.V. te stichten. En pas vlak voor de
oorlog wisten de Moores' een dus
danig kapitaal van buiten aan te trek
ken, dat ze in staat waren een groot
scheepse reclame-campagne te lance
ren, welke hun vaste clientele op een
getal van vier millioen bracht
Het Engelse leven is op het ogen
blik moeilijk zonder voetbai-„pools"
meer voor te stellen. In treinen en
bussen, op kantoren en in parken,
overal kan men de Britten met hun
coupons bezig zien. Elk boulevard
blad heeft één of meerdere voetbal-
„pool"-medewerkers, die het publiek
alle mogelijke tips geven.
Het is soms wel eens benauwend te
zien, hoe de Engelsen in de greep
van de voetbal-„pools" gevangen lig
gen. Er zijn gevallen van mensen
bekend, die een kwart, of zelfs de
helft van hun weekloon in de „pools"
vergokken, in de hoop op 'n goede
dag een fortuin in handen te krijgen.
Slechts weinig Britten bezien het
verwoede gegok in de voetbal-„pools"
als een sociaal kwaad. Er wordt vrij
wel nooit tegen Engelands zevende
industrie gefulmineerd, noch tegen
het materialisme, dat er uiteindelijk
aan ten grondslag ligt. De voetbal
pools" bestaan bij de gratie van de
nuchtere Engelse opvatting, dat ex
cessen door geen enkel verbod kun
nen worden tegengegaan.
Hoewel deze manier van financiering
uiteraard haar aantrekkelijke kanten
heeft, was men er toch niet unaniem
enthousiast over. Vooral de wethouder van
Financiën, drs J Koelman, had bezwaren.
Zijdelings zal z.i. de toch al niet gunstige
begrotingspositie van Heerlen verslechterd
worden door de aderlating welke ten be
hoeve van de Schouwburg het reserve
fonds zal ondergaan. Enkele raadsleden
waren van oordeel, dat de gemeente haar
reserves beter kan benutten voor de ver
wezenlijking van een aantal kleinere
objecten.
Intussen was men er echter algemeen
van overtuigd, dat Heerlen en de gehele
mijnstreek met de Schouwburg of liever
met het „Cultureel centrum" van Heerlen
zoals zij officieel wordt genoemd zeer
gediend zal zijn. Met slechts vier stem
men tegen, o.a. die van de wethouder van
Financiën, kreeg burgemeester Van Gruns-
ven tenslotte dan ook toestemming om
schuin tegenover zijn raadhuis, ook aan
het Raadhuisplein een tweede gigantisch
gebouw op te laten richten.
hem kwalijk nemen, dat hij, om hèn ie
ontzien, enkele Califomische burgers had
laten bijdragen aan een fonds, waarmee
hij de onkosten voor zijn campagne tegen
het communisme bestreed? Hier kwam hij
op vertrouwd terrein en begon partij-
propaganda te maken, waarna hij eindig
de met een laatste „bekentenis" daar hij
nog iets geaccepteerd had, wat men mis
schien ook wilde weten: een kleine hond
voor zijn twee dochtertjes, en dat hondje
zou hij houden, gebeure wat mocht
Toen hij zover was gekomen, greep senti
menteel Amerika naar een grote zakdoek,
en de telegraaflijnen werden overbelast
met pleidooien voor de deemoedige op
rechte senator, welke pleidooien In de
vorm van telegrammen als een lawine over
het Republikeinse partijbestuur daalden.
De climax kwam echter toen Eisenhower
na Nixon's speech dc luisteraars bewogen
toeriep, welke bewondering hij voor de
courageuze senator had, ai scheen hij niet
overtuigd door wat Nixon verteld had (de
senator had nl. niets verteld, dat niet al
edereen wist) want hij wenste Nixon te
zien vóór hij zijn beslissing over hem be
kend maakte. Dit was echter ook weer deel
van de mise-en-scène, want na een weer
zien van zes minuten tussen dc generaal
en Nixon, waarin geen sprake had kunnen
zijn van nauwkeurige verantwoording,
trad Eisenhower reeds met de candidaat
voor het publiek en sprak zijn volle ver
trouwen in hem uit, voegde zelfs zijn stem
in het koor der Republikeinen dat de
Democraten van laster beschuldigd had.
erliespunt voor Eisenhowers
Aldus werd de aanval op Nixon per
fect gepareerd. En de hele opvoering
sal Eisenhower in het Midden Westen,
waar de fanatieke Taft-aanhang woont,
beslist stemmen hebben opgeleverd.
Maarhoeveel stemmen heeft hij
erdoor verloren? Als men het cynisch
commentaar van vele Amerikanen hoort,
krijgt men een zwaar hoofd in Eisenho
wers overwinning in November.
Eenvoudige zielen redeneren boven
dien: hoe kan een man met een inko
men van ongeveer 15.000 per jaar, hui
zen voor een bedrag van 54.000 kopen.
Weet hij dan niet dat niemand een duur
der huis moet kopen dan dat, wat twee
en een half maal zijn jaarlijks inkomen
kost? Een bankier zei: De hemel helpe
Amerika, als er meer echtparen als de
Nixons zo met hun geld omspringen. En
de schulden van 38.000 dollar maakten
huismoeders aan het schrikken, die zich
afvragen hoe Amerika er uit zal zien,
wanneer deze Senator iets over de
schatkist te zeggen kreeg.
En met dit al heeft Nixon de enige
vraag, waarop oen antwoord verwacht
werd, n.l. hoe hij het aannemen van het
geld kon rechtvaardigen, niet beant
woord.
Eisenhower's houding in het geval
wordt door veel Amerikanen als een
nieuwe concessie aan Taft beschouwd,
het schijnt zo helemaal in de politieke
lijn te passen, die de generaal is gaan
volgen. Reeds is Eisenhower zo ver ge
gaan om gezegden van Acheson onjuist
aan te halen, waardoor hij diens Azië-
politiek in een verkeerd licht stelde. Als
we nu binnenkort ook nog Eisenhower's
gemeenzaam optreden met Senator Mc
Carthy mogen beleven dan kunnen we
er wel zeker van zijn, dat de generaal
nog meer van die Amerikanen, die aan
vankelijk met enthousiasme voor hem
gestemd zouden hebben, van zich zal
vervreemden.
Dit gebouw zal 27 meter boven de
begane grond uitsteken. Het zal in totaal
zeven verdiepingen tellen. In een
sousterrain komt een toneelzaal, tevens
geschikt als bioscoopzaal met 440 plaat
sen en een foyer. De parterre krijgt een
enorme hal, welke als vergaderzaal en
als balzaal kan worden gebruikt. De
eerste étage zal de eigenlijke (ei
vormige) schouwburgzaal bevatten,
welke wordt voorzien van twee balcons
en welke in totaal duizend personen zal
kunnen herbergen. Tevens worden daar
een grote foyer en wandelgangen aan
gebracht. Op de tweede étage komt, be
halve een der balcons Van de schouw
burgzaal, 'n congreszaal met zeshonderd
plaatsen. De hoogste étages zullen naast
het tweede balcon o.m. een daktuin met
restaurant omvatten.
In verschillende delen van het gebouw
zullen tegelijkertijd in totaal ongeveer
drieduizend personen kunnen congresse
ren. De plannen van deze schouwburg zijn
lontworpen door de schepper van het Heer-
hnse stadhuis, ir F. Peutz uit Heerlen en
ir Bijvoet uit Haarlem.
Aan de heer P. Mol, hoofdverificateur
der invoerrechten cn accijnzen, die zijn
post, chef van de Douane Schiphol, ver
laat en is overgeplaatst naar Antwerpen,
waar hij in de rang van hoofdverifi
cateur der eerste klasse, de Nederlandse
douane in Benelux-verband zal dienen,
is gisteren op z\in afscheidsreceptie op
de luchthaven de K. L. M.-legpenning uit
gereikt.
Er zün niet zo bar veel gevallen waar
in het parlementaire recht om vragen
aan ministers te mogen stellen tot een
bevredigend resultaat heeft geleid. Hier
toe behoort echter ongetwijfeld het ant
woord, dat het Tweede-Kamerlid Ger-
brandy onlangs van de Minister van Fi
nanciën heeft gekregen inzake dc Samen
stelling van de deviezenreserve per 28
Juli 1.1. Nog belangrijker dan dit ant
woord, was echter dc mededeling dat
voortaan per kwartaal gegevens ver
strekt zullen worden.
Ofschoon het uiteraard aanvechtbaar
is om de per 28 Juli verstrekte samen
stelling als basis te hanteren voor een
benadering van de bedragen aan indirect
resp. direct convertibele deviezen en aan
accoord-valuta met betrekking tot de hui
dige positie, zal gelet op bat feit, dat de
maanden Augustus en September inzake
de winning van deviezen geen fundamen
tele wijziging te zien hebben gegeven, de
realiteit vermoedelijk niet zo heel ver
afwijken van de hierna volgende ver
onderstelling.
Op basis van de samenstelling per 2,8
Juli inzake de totale reserve ad 1667.5
millioen, waaruit bleek dat dc indirect-
(E. B. U. vordering) resp. direct conver
tibele deviezen 75 pet. of 1246.2 millioen
uitmaakten, terwijl de rest of 421.3 mil
lioen accoord valuta vormde, zou men
nu voor dc deviezenreserve, welke per
29 Sept. 2160.8 millioen beliep, tot be
dragen komen van resp. 1620.6 millioen
(indirect en direct convertibele) en 540.2
millioen (Accoord-valuta).
Voorts blijkt uit deze vergelijking, dat
de aRnwi.nst in deze twee maanden, voor
wat het totale niet nader gespecificeerde
bedrag betreft, bijna 500 millioen be
liep of om precies te zijn 493.3 mil
lioen.
In de afgelopen weck bedroeg de de-
viczenstyging 51.6 millioen, waardoor
dc totale deviezenreserve inc.1. het Goud
op 3395.6 millioen belandde. Dc bruto-
styging, zowel van dc E. B. U. positie als
van de Accoord-Vaiuta, was nog groter
n.l. 91 millioen, maar na enkele aftrek
posten kwam bovenstaande netto-ver
meerdering uit de bus, aldus ontlenen wy
aan dc weekstaat van de Ned. Bank per
29 Sept.
Wanneer men deze stijging van 51.6
millioen als in het binnenland in guldens
bij de banken beschikbaar gekomen te
genwaarde beschouwt en voorts, de klei
ne daling van het tegoed der banken
ad 5.5 millioen in aanmerking neemt,
dan komt men aan een beleggingsmoge
lijkheid voor schatkistpapier van ruim
57 millioen. In feite blijkt echter de
schatkistpapierpositie der Ned. Bank met
71 millioen achteruit te zijn gegaan n.l.
tot 237.6 millioen. Het verschil tussen
het eerst- en laatstgenoemde bedrag is
echter te verklaren uit het feit dat ook
de Vreemde Circulatiebanken haar schat-
kistpapierportefeuille hebben uitgebreid
en wel met 18 millioen.
Gelet op dc geldbehoefte in verband
met de maandwisseling, die zich zowel
by de banken als by het Rijk heeft ge
manifesteerd, mag men aannemen dat
ditmaal dc banken alleen schatkistpapier
(Van onze correspondent)
B. en W. van Groningen hebben aati de
raad de gemeentebegroting voor 1953 aan
geboden. Ook bij deze begroting kon niet
worden ontkomen aan een verhoogde
raming van verschillende uitgaven, voor
een deel verband houdend met de uitvoe
ring van noodzakelijke kapitaalswerken.
voor een ander deel met de toeneming der
onderwijsuitgaven als gevolg van de
grotere toeloop van leerlingen en voorts
met de belangrijke stijging der uitgaven
voor maatschappelijke steun en voorzorg.
De toenemende werkloosheid was aan
leiding tot de voorbereiding van een aan
tal plannen in het kader van de openbare
werken-politiek. Het Rijk heeft inmiddels
haar goedkeuring hieraan gehecht. Voor
een deel zijn de plannen al door de raad
bekrachtigd, zoals aanlog industrieterrei
nen aan Bedumerweg, ontsluiting indu
strieterreinen Van Starkenborghkanaal,
doortrekking cn verbetering Wilhelmina-
ka-de en demping water langs Bloemsingel.
De overige plannen hebben betrekking
op dc aanleg van een opcnluchtbad In het
Zuiden van de gemeente, dc verbetering
van havencomplcxen, verbreding van via
duct in dc Herenweg, cn aanleg van tal
van rijwielpaden. Met de uitvoering van
deze werken zal ongeveer 3.000.000 ge
moeid zijn.
Mr Stuart Douglas, een der directeuren
van de Britse Rayon Federatie, heeft me
degedeeld, dat een programma voor dc op
voering van de rayonexport naar de bui
tenlandse gebiedsdelen ontworpen is om
aan de concurrentie van andere landen op
de huidige kopersmarkt het hoofd te kun
nen bieden.
Het nieuwe programma voor de rayon-
uitvoer is een onderdeel van een campag
ne die tot doel heeft de Engelse export van
katoenen goederen in 1953 op een niveau
van 1350 millioen yards te brengen. Alle
sectoren van de industrie is gevraagd sa
men te willen werken om de productie van
„long runs" voor goedkope stoffen voor
inboorlingen op te voeren.
Het rayonplan beperkt zich tot stoffen
van doorlopende draad en heeft geen be
trekking op gesponnen rayon. Met de pro
ducenten is afgesproken, dat alle hande
laren voor dezelfde standaardstoffen de
zelfde prijzen zullen betalen, evenals voor
het verven en bedrukken, terwijl de mi
nimumorder die een fabrikant mag aan
vaarden bepaald is op 100.000 yards. De
bruto-winst voor de handel is gesteld op
8)4 pet. De verkoop mag alleen geschie
den naar Afrika, Brits West-Indië, Ceylon,
Cyprus, Malta en Mauritius.
De viering van de honderdste verjaar
dag van Paul Kruger, de vroegere staats
president van de Zuid-Afrikaanse repu
bliek Transvaal, was in 1925 aanleiding
tot de oprichting van het Krugercomite.
Dit stelde zich ais doel 'n blijvende her
innering te stichten aan de sympathie
van het Nederlandse volk voor de oude
president en aan de tijd dat hij in zijn
ballingschap in Utrecht heeft gewoond.
De oorlog en zijn gevolgen maakten de
plannen onuitvoerbaar.
Het comité stelde zich Intussen in
het bezit van een bronzen gedenkplaat,
vervaardigd door wijlen mejuffrouw I.
van Beeck Calcoen. Het comité besloot
om in dit jaar. het. Van Riebeekjadr 1952,
op Kruger's verjaardag 10 October, in
de tuin voor het huis waar hij vah 10
Deceniher 1901 tot 16 October 19"2 ge
woond heeft deze gedenkplaat aan te
brengen op een natuur-stenen vor'-
stuk. Dit voetstuk is ontworpen door de
Utrechtse kunstenares mevr. ir H. E.
Hulst Alexander. De gemeente Ui recht
zorgt voor een blocmboplanting om het
monument. De Zuid-Afrikaanse ambas
sadeur Z. Exc. P. I. Hoogenhout zal liet
monument onthullen. Tijdens een op deze
dag in het gebouw voor K. en VV. te hou»
den culturele avond zal door mevr. Hoo
genhout het erelidmaatschap van de Ne
derlands Zuid-Afrikaanse vereniging het
„Genootschap van Regte Afrikaners"
worden uitgereikt aan prof. dr V. J. Ko
ningsberger en prof. dr J. Jongbloed.
Volgens ..A.F.P.maken te Tokio ont
vangen berichten uit goede bron melding
van een gedachtenwisseling tussen Pe
king, Pjongjang en Moskou langs norma
le diplomatieke weg oyer de jongste geal
lieerde voorstellen ter oplossing van de
kwestie van uitwisseling der krijgsgevan
genen.
Het in het buitenland verspreide be
richt, dat de Noordkoreanen de Zondag
i-1 ingediende voorstellen reeds zouden
hebben verworpen, noemt bedoelde bron
op zijn minst voorbarig.
Dat de provinciale orkesten het niet
gemakkelijk hebben, werd in deze kolom
men reeds vaker betoogd. Des te lofwaar
diger is het dat zij ondanks ontoereikende
subsidiëring, toch voortgaan met hun cul
turele taak. Va-n verschillende provincie-
orkesten gaven wij reeds een summier
overzicht over het program van het ko
mend seizoen. Thans laten wij de plannen
van het Overijssels orkest de revue pas
seren. Diit uit 51 executanten bestaand
orkest heeft een werkschema dat, als het
geheel voltooid is een 70-tal uitvoeringen
zal bevatten, in Enschede, Almelo, Hen
gelo, Oldenzaal, Deventer, Zwolle, Kam
pen en kleinere plaatsen.
Van het repertoire mag genoemd worden
de mis in f-rnoll van Bruckner (28 en 29
October in Almelo), „Dido en Aeneas van
Pureel-1 (3 en 4 Nov. Enschede), het Re
quiem van Mozart (13 en 14 Nov. Hengelo)
Bach's „Weihnachtsoratoriurn" (22 cn 23
Dec. Hengelo) en Handels „Messias" (11
en 12 Dec. Kampen).
Als solisten zijn gecontracteerd Gerard
Hengeveld, Jan ine Andrade, Jaco.ues
A-bram, Edmund Kurtz, Theo Olof en
Herman Krebbers, Thomas Magyar. Rosa
Spier. EJverard van Royen, Leon Fleischer
en Maria ThérèSe Fourneau.
Dinsdag sloot de wolveiling te Melbour
ne zeer vast, waarbij bijna alle noteringen
t.o.v. de vorige dag in het voordeel van de
verkopers kwamen. Het aanbod van 12.700
balen werd onder een flinke mededinging,
die voornamelijk van de zijde van Enge
land en Japan kwam, geheel verkocht.
Merino fleece skirtings waren over het
algemeen bij het slot van de wolveiling te
Sydney gisteren onveranderd. Comebacks
en crossbreds werden goed gevraagd en
waren ten volle vast op het niveau van
Maandag. De grote en goed verdeelde
kooplust kwam vooral van Engeland, het
continent en Japan. Van het aanbod van
15.131 balen gingen 14.998 balen van de
Te Port Elisabeth was de kooplust be-
Van de in voorbereiding zijnde kapi
taalswerken, welke wellicht spoedig aan
de orde zijn, worden verder genoemd het
maken van een viaduct van Emmabrug,
over spoorwegemplacement, naar Park-
brug, de stichting van een kweekscholen
complex bij het Stadspark, het wederop-
bouwplan, de uitbreiding van het raadhuis
en de stichting van een kunstcentrum
Met betrekking tot. de kapitaaldienst
wijzen B. en W. van Groningen er op dat
in de loop van 1952 aan vaste leningen een
bedrag van ruim 15 millioen is opgeno
men, welk bedrag voor rond 9 millioen
moet dienen tot dekking van de kosten
van woningbouw.
Het college wijst er op dat de els van
d.e regering dal de gemeentebesturen zelf
voor de financiering van de woningbouw^
dienen te zorgen cn dat zU 6? nodige1
leningen moeten hebben aangegaan voor
dat die bouw wordt toegestaan, voor het
college niet alleen bij een minder willige
kapitaalsmarkt grote moeilijkheden ver
oorzaakt maar ook lot een belangrijk
renteverlies leidt. B. en W. van Groningen
zijn van oordeel dat het een daad van
wijs beleid zou zijn, wanneer het Rijk zou
terugkeren tot dc vroeger gevolgde
methode waarbij de benodigde bouwkapi-
ta-lcn bij wijze van rijksvoorschot inge
volge art. 56 van de woningwet aan de
gemeenten verstrekt werden.
van de Ned. Bank hebben afgenomen cn hoorlijk. De prijzen waren over het alge-
verder het vervallend papier bij het Kijk j meen 2 1/2 pet lager dan de vorige veiling,
hebben gecontinueerd, maar ook nietHet aanbod bestond uit 5872 balen, waar-
meer dan dat. Het saldo van dc schat- j van 94 pet verkocht werd.
kist geeft dan ook de gebruikelijke ulti-
mo-daling te zien ten bedrage van 88.4
millioen, voornamelijk in verband met LIBERALISATIE GOEDEREN-
het verrichten van allerlei betalingen. mvoER JN SURINAME
Door de Surinaamse lamdsminister Van
economische zaken is de liberalisatie van
de goedereninvoer verder doorgevoerd.
Afgezien daarvan, dat er nog steedis een
lijst van verboden goeder-en bestaat cn de
crediei'bcperiking gehandhaafd blijkt, is
van de lijst der gecontingenteerd-e goede
ren bijna alles vrijgegeven. Uitgezonderd
en dus gecontingenteerd zijn voor
lopig suiker, plantaardige oliën, sigaret
ten. schoenwerk van leder, kleren van
mannen en vrouwen, motor-rij- cn voertui
gen en buskruit.
In verband met bestellingen voor het
a.s. Kerstfeest, heeft de minister aan dc
ha-nde-l -bepaalde faciliteiten toegestaan: hij
deed echter ook een beroep op de koop
lieden, dat er geen misbruik zou worden
gemaakt van deze faciljtei-t-en, die de han
del in-moeilijkheden zouden kunnen
brengen.
Deze laatste hebben er mede aanleiding
toe gegeven, dat de chartalo geldomloop
dus van bank- en muntbiljetten teza
men ruim 90 millioen heeft belopen.
Vergeleken met de stijgihg die een jaar
geleden bij dezelfde maandwisseling
plaats vond schuilt hierin niets abnor
maals. De invloed van de ultimo komt
voorts tot uiting in een lichte stijging
der voorschotten met ruim 4 millioen.
Ten slotte is het nog opmerkelijk, dat
er weer eens een vrij behoorlijke over
boeking van de voorlopige tegenwaarde-
rekening naar de definitieve, n.l. de Bij
zondere Rekening van de Schatkist heeft
plaats gevonden ten bedrage van ruim
30 millioen. De voorlopige tegenwaar
de-rekening vervat onder de Andere
Saldi is echter slechts met 20.5 millioen
gedaald, zodat mag worden aangenomen
dat er de afgelopen week weer een
nieuwe bijschrijving uit hoofde van Mars-
hall-levqranties heeft plaatsgevonden.
(Van onze correspondent)
Tiel wordt een gezondheidscentrum. En
als eerste deel daarvan werd dezer dagen
een distriefcl-consu 11atlebureau voor de
TBC-bestrijdtn.g geopend. Een belangrijke
gebeurtenis voor de West-Betuwe de
Bommelerwaard en Westelijk Ma-as en
Waal.
In -het Chassé-theater te Tiel had de
Prov. Raad van Gezondheidszorg vele ge-
nódigden verzameld, om va,n de officiële
opening getuige te zijn.
Achtereenvolgens spraken dr P. J. A.
v. d. Pot, ir Woldring, dr v. d. Werf, dr
Wecbers, burgemeester Cambier van Noo-
ten cn dr L. Weisfelt. waarvan cni-gen
hun felicitaties vergezeld deden gaan van
geschenken voor hot bureau. De leider van
de nieuwe instelling, dr Bonnet, sloot de
rij van spre-kers en dankte voor de woor
den en ca-deaux.
Ongetwijfeld is dit nieuwe bureau, dat
beschikt over een zeer moderne röntgen-
installatie, in een gebied dat 37 dorpen en
steden omvat, een aanwinst voor de streek.
Bij bijzondere gelegenheden zoals
opening van nieuwe gemeentehuizen, wil
het provinciaal bestuur van Gelderland
gaarne van zijn medeleven en belang
stelling blijk geven, door een bescheiden
doch passend geschenk. Zulk een ge
schenk stellen Ged. Staten zich voor te
kiezen uit de werkstukken van thans ar
beidende Gelderse kunstenaars. wier
prestaties dan tevens op aantrekkelijke
wijze onder da aandacht van een ruime
kring worden gebracht. Hiervoor wil men
dan ook een bedrag van 3000 op de pro
vinciale begroting brengen.
Volgens een voorlopig cijfer van het
Centraal Bureau voor de Statistiek waren
op 1 Augustus j.l. in ons land 218.000 brom
fietsen in gebruik.
De ontwikkeling van het aantal brom
fietsen is sedert 1949 als volgt verlopen;
1 Aug. 1949 4.500: 1 Aug. 1950 55.000; 1 Aug.
1951 148.000; 1 Aug. 1952 218.000.
Hieruit blijkt,, dat de netto-toeneming
van het Nederlandse bromfiets-park in de
periode 1 Augustus 19511 Augustus 1952
70.000 bedroeg, tegen 93.000 in de daaraan
voorafgaan-de ja-ar-periode.
In de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders der N.V- Rubber
Mij „Ambaloetoe" te 's-Gravenhage wer
den de balans en de verlies, en winst
rekening per 31 December 1851 goed
gekeurd.
Medegedeeld werd. dat van oogst 19o2
tot heden werden verkocht inclusief
voorverkopen: 246.643 kg.rubber tot
dooreen ƒ3.05 per kg. cif Europa, 71.179
kg. rubber tot dooreen t 33li per lb-
c en f New-York.
(Van onze correspondent)
Dinsdag vertrokken met speciale busven
alle militairen die enige weken tijdelijk
gelegerd waren in het barakkenkamp „De
Schcrpenberg" te Rucphen bij Roosen
daal. Het betrof hier militairen die voor
herhalingsoefeningen deelgenomen hadden
aan de manoeuvres In West-Duitsland.
Momentcel is het kamp, een uitgestrekt
terrein met diverse montagegebouwen,
verlaten en wacht het op zijn eigenlijke
bestemming: opslagplaats van lcgergoe-
deren.
„Vele liefdesverklaringen voor het
bouwsparen zijn de afgelopen jaren afge
legd door de overheid en diverse personen
met leidende functies in bet maatschap-
peJijk leven, doch daarbij is het gebleven",
aldus de directie van de N.V. Bouwkas
„Rohyp" te Amsterdam in haar verslag
over 1951.
Dit'staat in schrille tegenstelling b.v.
met Duitsland, waar de belastingplichti
gen wordt toegestaan tot een bepaald
maximum spaaretartln-gen bij een bouw
kas op het belastbaar inkomen in aftrek te
brengen en waar zelfs een dotatie uit dc
schatkist wordt verleend. Aldus worden
belangrijke kapitalen voor de woning-bouw
gereserveerd. Wij hopen, dat oo-k onze
overheid zal inzien dat speciaal de arbei
dersgroep een belangrijke taak bij dé
kapitaalvorming zal hebben te vervullen,"
aldus het verslag,
De productie van bouwkascomtracten
bleef beneden de verwachting. De verkla
ring hiervoor zoekt de directie in de ver
minderde spaarkracht in 1951 en'zij ver
meldt tevens nogmaals dat de premie
regeling woningbouw 1950 h.i. voor de
kleine spaarder ongunstig is. Totaal zijn
703 bouwkascontraeten afgesloten met een
aangevraagd kapitaal van 4.648.700 tegen
resp. 1361 en 10.041.350 in 1850. Het
winstsaldo ad. 133.757 (51.602) wordt be
vredigend geacht. Voorgesteld wordt een
dividend van 7 pet op de aandelen A en
6 pet op de aandelen B (beide onveran
derd).
In de komende zitting van de Prov.
Staten van Gelderland zal een voorstel
van Ged. Staten aan dc orde komen tot
het aangaan van een kasgeldlening ad
6.500.000 tegen een rente, welke ten
hoogste zal bedragen het percentage, dat
van regeringswege toelaatbaar wordt ge
oordeeld.
