In Huize Lydia oefenen
'egsters zich op poppen
ver
plet
Halve eeuw zegenrijke invloed
van Woningwet
Dollarpremie tegenover
valuta gedaald
COÖPERATIEVE „IJSKAST"
Geldhoe
veelheid in tweede
kwartaal flink gestegen
is»
sxassx** w
Vor
ming
sneller en beter clan in een
ziekenhuis
Tweeling ztcaargeiv
'v
Waar
«zusters" voor liet O.L. Vrouwe Gasthuis worden opgeleid
Spoedig practijkwerk
op „afdeling'
Tentoonstelling 9,Vijftig Jaar Wonen
toont de resultaten
Verbeterde positie van Europa; waarde
vermindering van de dollar
Met 1 okettenverli u ur als in een safe
Dr Zylker wist van niets cn Bremrton (nr 130), liggen op deze
„Paradijs" van
St. Servaas wordt
hersteld
VRIJDAG 10 OCTOBER 1952
PAGING 7
H,,Ik ga naar huis
i.'<S
Minstens Mulo
HeJnrd?,Wijs °P Huize Lydia' waar
\leèr dan verpleegsters
burg" eT Th.n ^er®riging -°ns Lim-
ourg en „Thuis Best" schoonheids
IJSDUIKER UV ZANDVOORTSE
DUINEN GEVANGEN
Klimaatsverbetering in W est-
Europa
Effecten-agio veel geringer
Technische factoren
Voornamelijk door netto-devie-
zenafgifie van 't bankwezen
■m
litiilSi
BEGROTINGSTEKORT IN DE
VER. STATEN
(Van onze speöialg verslaggever)
JN een gewestelijk dagblad zagen wij onlangs een advertentie staan, waarin
*'e directie van een autobusonderneming om conductrices vroeg. .,Een
l>Piscli vrouwelijk beroeji,r hadden de heren adverteerders er met vette
c's boven laten zetten.
typisch vrouwelijk beroep.... neen, dat is dat baantje tocli niet,
°eveel waardering we overigens koesteren voor de meisjes, die zich
Wongen zien op deze manier in hun levensonderhoud te voorzien.
'ez'nsverzorgslcvs, naaisters, onderwijzeressen, hulpen in de huishouding
0,1 kinderverzorgsters mogen met heel wat meer recht op dit epitheton
0rnans aanspraak doen gelden. En niet te vergeten: de verpleegsters die
zich tol dit mooi en verdienstelijk, doelt zwaar en veeleisend beroep voelen
"■"getrokken juist omdat bel zo typisch vrouwelijk is.
rpEGENOVER café-restaurant ,.'t Hof"
X op het Roelof Hartplein, in het
hartje van Amsterdam, staat een
grcot en modern gebouw, dat Huize
Lydia heel. Zo heette het al toen het als
tehuis diende voor katholieke dames
variërend in de leeftijd van 18—G5 jaar
die in de stad haar werkkring hadden.
Bat is al weer geruime tijd geleden
want het pand werd tijdens de oorlog
«oor de Duitsers in' beslag genomen. Na
aftocht trokken de Canadezen er in.
roen het na eerst nog voor opleidings-
d'ni'^Uut van de. K.L.M. te hebben ge-
1 td 'eindelijk leeg kwam te staan
f? t: er van binnen uit zoals alle
ann0UWen d!e beurtelings door onze vij-
naen en vrienden waren bewoond: totaal
ervuii.j en geruïneerd.
pfïf,1 bps,«ur van het O- L. Vrouwe
as huis in Amsterdam, dat het pand
Ei ee '1aar geleden van de R.K. Vereni-
vei>r° be?cherming van meisjes in huur
oi-d ,eg' heeIt het interieur keurig in
van a un maken. Bij de Liefdezusters
hebbe Carolus Borromeus, die de zorg
kenhu? 0Ve.r dit grote Amsterdamse zie-
kanderf' v?'?4 1?®n de leidin"
Wist
fderebeHJ
ar>derd i
in goede
e een
Omening jfekregen en was ver-
Huize Lydia had daarmede een
anderd I I
Ir> eei1 onleidingsschool voor ver-
«tekënf leent00r'Wclk d°e'
w ,vjl het zelf hadden moeten bou-
^whe^'u" wij het niet beter en prac
v 'n*r vrriffH
7<usie '•ebben kunnen doen1
Kieiizen .'«'entino, een van
theek.ir aressen. Alleen
vertel*
de rell-
cen biblio
c"k-lA "'essen. Aiiccu
hieku tf**aal alsook een tweede tech-
Sen. behoren tot onze vrome wen
deze
Wez
••hei
v®ïePs gebrek aan ruimte zijn
euiij!'anSens echter moeilijk te ver-
ff is een-mooi en practisch gebouw,
w, .Pig en gerieflijk. Wie door de
krijgt de ruime hal binnenkomt
Zijn. Hui?» de indruk in een school te
les dan ook yd'a beteke,"t voor de meis
jes dan ook een vriendelijk home waar
Waar zij zich thuis voelen. „Ik ga naar
huis zeggen ze wanneer ze een drukke
dienst op een afdeling van het O. L. Vrou-
We Gasthuis achter de rug hebben. Ze
kunnen dat terecht zeggen, want het js
daar prettig wonen. In de conversatie
taal kunnen zij zich in een gemakkelijke
clubfauteuil neervlijen met een mooi
hoek of met z'n vieren 'n kaartje leggen
in een van de boxen bij de brede ven
sters waar zij een boeiend uitzicht
hebben op het drukke stadsverkeer, dat
*h een jachtig tempo voorbij raast of
door de stoplichten wordt afgeremd-
De ronde tafels van de eetzaal zijn vol
gens de strenge voorschriften der ser-
'eerkunde gedekt. Boven hebben ze allen
e beschikking over een eigen zit-slaap-
amer, die weliswaar niet groot is doch
im genoeg om deze tot een knus en
smaakvol ingericht boudoir om te tove
ren. Op teder willekeurig moment van de
nem„d n Z1J in de in«eme kapel bin-
verbnheH- Waar ten Goddelijke Vriend
ter on ie van haar hartsgeheimen be-
ook. hoogte ig dan wie t«r wereld
is Eongd^wonhJlUding tot de zusters? Die
ligieuzen, die zelf*hartelijk- Deze re-
rnep zijn. voelen i ?5?1'' Van be-
moderne meisje dp behoeften van het
begrip voor de en I°nen volop
vent ouwen van haar leerlingen. vooral
wanneer deze voor een of andere info
wikkelde kwestie om raad komen vla
gen.
Wederkerig stellen de zusters een
tyim vertrouwen in haar pupillen, aan
wie zij een grote mate van vrijheid gun-
?en- Zo mogen de meisjes naar believen
A avonds na zeven uur de stad in gaan.
r.\v de meesten zijn daarvoor na haar
de3,,6 dagtaak te vermoeid en geven er
oorkeur aan rustig op haar kamer
L iezen
J °,ns'J®nt °ngeveer 130 verpleegsters in
opleiding zijn, wordt voigens de nieuw
ste inzichten en modernste methoden ge-
geven. De candidaUm moeten minstens in
het bezit zijn van het Mulodiploma. Heb
ben zij HBS, het gymnasium of de MMS
doorlopen, dat js dat natuurlijk beter.
Volgens de kortgeleden uitgevaardigde
wettelijke bepaling mogen zij reeds op
achttienjarige leeftijd met deze studie,
die 3 jaar duurt, beginnen. De eerste
vier weken van haar opleiding blijven zij
in de school. Na een maand mogen zij
tweemaal in de week een middag in het
O. L Vrouwe Gasthuis gaan helpen. Suc
cessievelijk wordt de frequentie van het
praktijkwerk opgevoerd, totdat zij in de
vierde maand al een gehele dag op de af
deling mogen blijven-
Gedurende deze praeclinische oplei
ding krijgen zij onderricht in een flink
aantal theoretische vakken godsdienst
en zedenleer, wettelijke plichtenleer, ver
pleegkunde, psychologie, paedagogie, soc.
hygiëne, voedings- en dieetleer, anatomie,
biologie, schei- en natuurkunde, enz. en
ontvangen tegelijkertijd een practische
scholing, waardoor zij in de tijd van vier
maanden reeds zover gevorderd zijn als
de leerling-verpleegsterst. die de oplei
dingscursus in een ziekenhuis volgen, na
verloop van een geheel jaar.
De techniekkamer behoort tot de
waardevolste vertrekken van het huis.
Daar is van alles aanwezig; warm cn
koud stromend water, babybad, comode.
wieg, ziekenhuisbed, brancard en zo
als haast van zelf spreekt een tafeltje
waarop alle mogelijke medicijnflesjes.
poederdozen, potjes met zalf, tangen,
scharen, pincetten en spuiten prijken.
De leerlingen oefenen zich op poppen.
1 ilornene heet de oudste, een volwassen
dame. die zelfs bij de pijnlijkste behan
delingen haar eeuwige glimlach niet
verbist. De inspuiting, die een leerling
haar toedient, komt niet in haar huid
maar in 'n stuk spons terecht, dat bo
ven het ellebooggewricht gemonteerd
zit en na afloop boven dc wasbak wordt
uitgeknepen- Een andere leerling doet
haar uiterste best om de kleine Lydia,
die „vuil" is, een flinke wasbeurt te
geven en Bartje. de baby, die met stra
lende blauwe Qgen naar de hemel van
zijn wieg ligt te turen, wordt door een
derde- leerling vakkundig onder handen
genomen.
ONZE meisjes leren het vak in de
techniekkamer vlugger en gron-
öiger dan in een ziekenhuis, waar
zij niet zelden reeds na 6 weken theorie,
op de afdelingen tewerk worden gesteld'.
Dit verklaart ons ZuStc^ Emelie. die de
leiding' over dc leerling-verpleegsters
heelt. „Monitriee" is haar officiële titel,
een term die iri ons land nog weinig is
ingevoerd, doch in België een algemeen
bekend begrip is. Zij heeft haar hogere
opleiding in Leuven genoten en doceert
thans diverse vakken: geschiedenis van
de verpleegkunde, techniek en ethiek.
„Voordat dr mr van den Brekel. de ge
neesheer-directeur van het O. L. Vrouwe
Gasthuis, aan de meisjes na een half jaar
proeftijd de officiële leerlingen-broche
uitreikt, moeten wij er zeker van zijn,
dat onze leerlingen aan bepaalde voor
waarden voldoen", zo gaat zij voort,
„Vooreerst moeten zij bij het tentamen
behoolijk voldaan hebben. Bovendien
moet ons uit de praktijk van het dage
lijkse leven gebleken zijn, dat haar han
den voor dit wérk niet verkeerd staan.
We laten ze van alles leren en aanpak
ken: koken, afwassen, kamers doen enz.
Het uur. z.g. corvée-dienst heeft zijn
vaste plaats op het ochtendprogramma.
Ze vinden deze alledaagse karweitjes
meestal niet prettig, maar voor haar per
soonlijkheidsvorming zijn de huiselijke
bezigheden zeer nuttig. Het kan in haar
later leven allemaal van pas komen".
Voornamer dan dit alles is de derde
noodzakelijke eigenschap: een zaclit, goed
en lief karakter. Toewijding en offervaar
digheid zijn onontbeerlijk in dit idealis
tisch beroep, dat de christelijke barm
hartigheid tof grondslag heeft. Daarom
moeten onze leerlingen tevens diep gods
dienstig zijn. Anders bereiken ztj haar
Met belangstelling ziet zr Then hoe.
zr Lieneke de Wild „Lydia"
aankleedt.
doel nooit. Soms komt het voor dat
iemand over een feilloze techniek be
schikt, doch door een ernstige karakter
fout faalt. In dat geval wordt de leer
lingen-broche niet uitgereikt en wordt
de betrokkene niet tot de verdere op
leiding voor het verpleegstersdiploma
toegelaten.
Als dit evenwel behaald, is de ver
pleegster gerechtigd, het bekende irfsigne
te dragen, dat op het uniform van elke
gediplomeerde verpleegster prijkt", zo
besloot zuster Emelie.
Toen de conducteur in de blauwe tram
wagen van ljjn 24 een kaartje ..gewoon"
naar het Centraal Station voor ons af
scheurde, schoot ons de gedachte door
het hoofd: „een typisch mannelijk be
roep". Wat hebben de leerling-verpleeg
sters van Huize Lydia een gelukkige
keuze gedaan met dit prachtig vak, dat
haar in staat stelt haar vrouwelijke
eigenschappen dag en nacht zo
breed mogelijk te ontplooien. „Wanneer
onze meisjes hun studie hebben voltooid
zijn ze méér dan verpleegsters" was ons
bovendien die middag door de Zusters
verzekerd.
v of te studeren, op het toneel
Pon® t conversatiezaal ccu spelletje ping-
te n J.ten' een borduurwerkje ter hand
bij 'i n of gezellig bij elkaar te zitten
zou van. 'n goede kop, thee. Wie
ze rian aanmerk'ng op durven maken dat
gen ri-f'a,aR ®e.n sigaretje roken? Zij mo-
vanaen 'arnilieleden en kennissen ont-
Vrije tn„„ ok haar verloofden hebben
hëzoekën «Jt, u!,2® hct me,t hun aantaI
ken- Nia Jhk niet al te bont ma-
hetrouwkLon?. hhyendien van alleszins
louwbare zijde ter nr.
(Van onze. Haagse redactje) j maatschappelijke organisaties een be-
Toen op 1 Augustus 1302 de Woningwet j langrijke taak in handen legt.
in werking trad, was nog niet te voorspel- Tenslotte blijkt uit deze tentoonstelling
w.', wJfl lnvloed deze wet 0p de t0en ook, dat de architecten een niet onbelang-
»-nChuisvr>itinr^ lnscn omtrent woningrijke rol hebben gespeeld in een verande-
men, dat zij verbet'eHng6^?",'lVcl hoopte ring van het woningbouwkundig aspect
vele mensonwaardig" toesïandernn8en, °"S la"d
gebied van de volkshuisvesting m= i c i
zich dat zou ontwikkeien, kon i Strijd tegen krotwoningen
voorzien nic*
vf„ „iiftiff t Een uitgebreide collectie foto's van
- zegenrijke werking van de^W 'l staat Sl€Cht® woningt°estanden laat vervolgens
te gaan. Teneinde het grote p"^
geven van de resultaten
z'jd® ,pr ore kwam, vinden
onaardi- ^n. Thomas het beslist niet
w..-, dat hun universiteitsstad deze
de leden
pnaardig
inrichting
•worden is V°°r ^et onderwijs rijker ge-
de
na
een indruk te
van de Woningwet hebben "het"HeTaTte"
ment van Wederopbouw en Volkshuisves
ting van het Nederlands Instituut voor
Volkshuisvesting en Stedebouw de han
den ineengeslagen.
In dc grote hal van het nieuwe stadhuis
op het Alexanderveld te Den Haag. het
gedeelte waar straks de afdeling Bevol
king van de gemeente-secretarie zal wor
den ondergebracht, heeft men gezamen
lijk een tentoonstelling ingericht onder de
titel ..Vijftig jaar wonen".
De Woningwet van 1902 heeft de lagere
openbare organen en het particuliere
initiatief de weg bereid tot pres aties, die
over de gehele wereld worden.geprezen.
Bij het voortschrijden van de tijd, bil de
enorme bevolkingsaanwas, vind m.
mede door stijgende behoefte en welstand
een steeds duidelijker voortschrijden van
doelmatige en gezonde huisvesting, eers
in klein verband, later in gemeentelijk en
streekverband. Bouwverordeningen cn
strijd tegen krotten, uitingen van groeiend
v°!!aaifln?icht. begeleidden de uitbreiding
hoeerl- en en dorpen, stelden steeds
fort aan hygiëne, schoonheid, com.
ontsPanning.
welke h«LmSn, °ver deze tentoonstelling,
Wederom^ 'middaK door dp minister van
Wederopbouw en Volkshuisvesting, ir H.
rondwandeling' maak*''mo't ge0pend', ee"
kennen dat Ljf JT moet me'n wel er-
het gezicht van 4 ^onln«bouw betreft,
Af f Yan Nederland in de afgelopen
WoniLwet dl",1 iS veranderd En da° de
Woningwet daarin een grote roi heeft ge-
hët3 e^fn IVen meer °P de details
dez® tentooi»teilinig zien
de echniek van de Woningwet, welke
zich me baseert op een regeling van
boven af door de centrale overheid,
maar die aan de lagere overheidsorga
nen, namelijk de provincie en vooral de
gemeenten, en daarnaast ook aan de
Aan de koffiemaaltijd in de ruime
eetzaal.
Iteiiill „..I rif"
zien, waarom een Woningwet nodig was.
Daarnaast worden beelden gegeven van
de ontwikkeling van een Bouwverorde
ning van d-e strijd 'egen krotwoningen en
van de groei van dorpen en steden, die in
de laatste decennia meer systematisch
wordt geleid. De .plannen voor de weder
opbouw van Rotterdam vormen een apart
chapiter, dat menig bezoeker zal boeien,
woonkamers uit 1900 en uit deze tijd zul-
en menigeen tot de conclusie brengen,
ofschoon er hard aan gewerkt
«A T binnenhuisvraagstuk nog niet
geheel is opgelost.
is het paneel, waarop de
het euA ng van de arcihitectuur sinds
gebracht6 ti3" v°cige eeuw in beeld is
de V/oninnu4,1fI terlslotte de invloed van
word3 beXnWnrdVeia0iaal f" gewestel«k
provinciale 8 lnzendmgen van de
Woningwet" "Fri«Iand en de
commissie van het Overstieht en de Pro
vinciale Utrechtse Welst.andcommrssie
1 Fde tentoonstelling, welke
tot 31 October geopend blijft, kunnen in
een apart filmzaaltje gratis fUms gaan
zien betreffende woningbouw, wederop
bouw en stedebouw.
Gistermiddag werd door de politie te
Zandvoort in de duinen een onbekende,
grote vogej gevangen. Het ier werd direct
naar Artis overgebracht, alwaar het her
kend werd als'eèn ijsduiker (een uiste
kende vis vanger)*' Veelvuldig voorko
mende in Noord-Amerika en enkele ke
ren op IJsland.
De vogel is waarschijnlijk door de vele
Westelijke stormen naar ons land afge
dreven. Men hoopt de ijsduiker in het
leven te behouden, te meer daar Artis
van deze vogelsoort tot dusver nog geen
exemplaar bezat.
Ofschoon men in verband met de na
oorlogse ontwikkeling van het in West-
Europa vrijwel algemeen toegepaste ge
bonden valuta- en betalingssysteem met
de daaraan inhaerënte kanalisering van
valuta-overrriakingen aan bepaalde be-
grippen zoals prijzen, positie, enz. zeker
niet meer die uniformiteit mag toeken
nen, die hieraan onder het vóór de oor
log heersende valutasysteem toekwam, is
het toch met inachtneming van dit voor
behoud wel interessant kennis te nemen
van het merkwaardige verloop, dat een
wereldvaluta als de Amerikaanse dollar
vergeleken met andere valuta's recente
lijk te zien heeft gegeven.
Het is n.l. wel zeer opvallend dat de
Amerikaanse dollar in het internationale
valuta-switchverkccr momenteel vrjj sterk
aangeboden ligt cn op grond daarvan bij
omzetting in E. B. U. valuta geen hogere
premie kan bedingen dan 3 tot 5 pet.
Deze vrij lage premie is vrijwel uniform
ook al ligt deze momenteel wel het laag
ste in België en Zwitserland, uit welke
gradaties overigens nog eens ten over
vloede blijkt, dat men niet van een alge-^
mene markt kan spreken.
In het switchverkeer gaat het n.l. spe
ciaal voor E. B. U. valuta om de afwik
keling, van bepaalde restposten, waarvan
de omvang o.a. bepaald wordt door de
mate, waarin het handelsverkeer is geli
beraliseerd. Een uitzondering hierop vormt
Sterling, welke valuta als gevolg van het
systeem, waarbij de overdraagbaarheid
naar de verschillende landen is geregeld
(Transferable System) tot op zekere hoog
te nog de functie van wereldvaluta ver
vult en in omvangrijker mate beschik
baar is voor het switchverkeer. Weliswaar
zijn de diverse maatregelen van de Bank
of England, erop gericht, zoveel mogelijk
nadelige switches tegen te gaan, oorzaak,
dat de switchaanwendingsmogelijkheden
worden beperkt, maar dat neemt toch
niet weg, dat in feite de omzetting van
sterling in dollars en omgekeerd het
leeuwendeel uitmaakt van de internatio
nale valuta-switchhandel.
Wanneer men de oorzaken van de re
cente hogere waardering van E.B.U. va
luta ten opzichte van de dollar poogt te
achterhalen dan stoot men al aanstonds
op twee complexen van factoren nl. ener
zijds het nog gestadig voortgaande proces
van d'e uitholling van de waande van de
dollar vanwege de inflationnaire ontwik
keling in de Ver. Staten en anderzijds de
algemene klimaatsverbetering, die in het
bijzonder' in West Europa de laatste jaren
heeft plaats gevonden. Voor wat het eerst
genoemde complex bet-reft nl." de intrin
sieke waardevermindering van de dollar,
deze heeft al geruimen tijd aanleiding ge
geven t0t een kapitaalvlucht die zich in
de valutatoandel heeft gemanifesteerd door
omzettingen van Amerikaanse dollars in
Uruguese Pesos an Canadese Dollars.
Deze laatste is b.v. ten opzichte van de
Amerikaanse dollar een premie van H Pc*
gaan bedingen mede als gevolg van da
plaats gevonden kapitaalverpiaatsingen.
Typerend is in dit verband ook het ver
schijnsel van de sterk ingekrompen agio-
vorming reep. het verdwijnen hiervan in
sommige Europese landen ten opzichte
van beleggingen in Amerika. Weliswaar
speelt hierbij het afwegen van het risico
van de koersontwikkeling ter beurze wan
New York een rol, maar dat neemt toch
niet weg, dat ook de beoordeeling van de
dollar als valuta een rol speelt.
Niettemin is het toch wel vermeldens
waard, dat het agio voor Amcrikaantjes,
dat jn Amsterdam geheel verdwenen is. in
Londen in ongeveer een jaar tijds gedaald
is van 22 pet tot thans tenauwernood 8 pet.
Ongetwijfeld is speciaal in dit geval
van een wisselwerking sprake nl. dat de
verbeterde valuta-positie van West-
Europa er aanleiding toe heeft gegeven
om minder in de dollar te vluchten dan
direct na de oorlog het geval bleek. Ty
perend voor deze werking is wel. dat d't
proces zich eerst de laatste tijd in landen
met valutamoeilijkheden zoals Engeland
en Frankrijk heeft geopenbaard.
Behalve, dat West Europa via de E.
B. U., die in dit saneringsproces een uit
stekende rol heeft gespeeld, in valuta-
opzicht er beter is voorkomen te staan,
waardoor de positie krachtiger is go-
worden, hebben ongetwijfeld de in ver
schillende landen doorgevoerd? import-
beperkingen tot een vorm moering van
de handel en dientengevolge tot een in
krimping van valuta-aanbod ter omzei
ling geleid. Dit laatste aspect heelt
echter op de afzonderlijke valuta's in
Europa weer een uiteenlopend effect,
dat in verband met allerlei factoren
moeilijk exact te meten.is.
Een feit is echter, dat. men uit de ge
wijzigde valuta-verhouding West Euro
pa ten opzichte van de dollar nog niet
mag concluderen tot een nivellering van
de kostprösdiscrepantie tussen heide ge
bieden. Integendeel wanneer men in dit
verband maar even denkt aan de zeer
verschillende posities die de divctse
landen in Europa uit het oogpunt van
de concurrentie verhoudingen ben opzit li
te van elkaar innemen Duitsland pro
duceert b.v. zeer goedkoop, terwijl Ne
derland weer goedkoper is dan België
dan is hier van uitgebalanceerde rela
ties in West Europa als geheel bezien
z.eker nog geen sprake. Dit blijkt trou
wens wel uit de zeer uiteenlopende ma
nipulaties, die mede a's gevolg van het.
verschil in uitgangspunt door West
Europese landen met hun dollarexpot '-
premies worden uitgehaald. Is er in Ne
derland een waardering van de export-
dollar (10 pet Exportbonusdollart van
5.50 mogelijk, in Denemarken b.v. be
loopt de premie ongeveer 100 a 150 pet.
Tenslotte mag in dit verband niet on
vermeld blijven dat behalve de hierboven
ear.geduide aspecten daarnaast ook min
of meer toevallige zuiver technische fac
toren een rol spelen bij de inkrimping
van de premie van de dollar ten op
zichte van E.B.U.-valuta.
Tot een der belangrijkste hiervan be
hoort de constante vraag, die er van
Indonesië uitgaat tot omzetting van
dollars in E.B.U. valuta, welke laatste
nodig heeft tot vereffening van be
paalde verplichtingen in Europa, die men
met behulp van de premie op een wat
goedkopere wijze tracht te effectueren.
Dit leidt tot een zeer eenzijdige vraag
naar E.B.U. valuta, waartegenover con
stant aanbod in Dollars rlaats vindt.
Maar dat dit niet de énige technische
factor is, die in het nadeel van de dol
lar speelt moge blijken uit het feit. dat
Dcllarbankpapier in België, dat in het
geheel niets met bovenstaande affaire te
maken heeft, nog slechts een premie van
2%% doet.
Wat je niet alleen kunt, doe dat samen
met anderen. Op dij motief staat er in
het Drentse land weer een Coöperatie
geboren te worden en als we ons niet
vergissen is dat tevens een primeur voor
Nederland. Men Wil in Ruinerwold name
lijk wat we populair zouden kunnen noe
men een coöperatieve ijskast gaan oprich
ten.
Ijskasten zijn dingen, die elke vrouw
wel in haar keuken zou willen hebben.
En misschien komt het nog wel eens zo
ver, dat ze bij de bouw van een huis
daarin tegelijk worden aangebracht. Voor
lopig zijn we daar echter nog lang niet
aan toe en wanneer het bezit ervan voor
veie vrouwen zich voorals nog tot de vro
me wensen moet blijve11 behoren, dan we
ten we wel zeker, dat Sinterklaas dit jaar
nog met een heel lescr zwartepieten zou
moeten aanrukken om al die duizenden
kasten en kastjes op hun plaats te bren
gen.
Het platteland heeft daarbij nog zijn
In tegenstelling 1st het eerste kwarts»!
19S2, toen de totale geldhoevoelheid met
slechts I millloeh vermeerderde is de
mutatie in de geldhoe veelheid gedurende
het tweede kwartaal aanzienlek groter
geweest. De vermeerdering in deze perio
de heeft n.l. bedragen 384 millioen.
Ten behoeve van de overheid werd een
bedrag van 11 millioen aan de circula
tie onttrokken en wel enerzijds een geld-
schepping t.b.v. het Rijk ad 30 millioen
en anderzijds een vermindering in de sec
tor van de lagere publiekrechtelijke licha
men van 41 millioen. Ook in de pri
vate sector is een geidvermindering ont
staan en wel lot een bedrag van f 117
millioen, hetgeen tezamen met de vorige
onttrekking een geldinkrimping betekent
van 128 millioen.
Hiertegenover staan enkele geldver-
meerderingen, waarvan de voornaamste
wel is de netto-deviezenafgifte door het
bankwezen ad 394 millioen. Dit bedrag
is de resultante enerzijds van eenmuta
tie in de goud- en deviezenvoorraad der
Nederlandsche Bank en handelsbanken,
die tot een vergroting van 440 millioen
leidde en anderzijds een creditering van
de local currency-rekening van 46 mil
lioen. Voorts is door diverse oorzaken een
bedrag van 98 millioen aan nieuw geld
geschapen.
Laatstgenoemde mutaties betekenen
dus een vermeerdering van totaal 492
millioen. waarop in mindering wordt ge
bracht de eerstgenoemde inkrimping van
totaal 128 millioen. Uiteindelijk is de
geldhoeveelbeid dus rr.et een bedrag van
364 millioen in het 2e kwartaal vergroot,
30 blijkt uit aen berekening van het C.B.S.
435 100 496 11
372
3 —346
Per 30 Juni j.I. bedroeg de totale hoe
veelheid 7.645 milli°c" (waarvan 2.972
millioen chartaal ^.973 millioen gi
raal geld) tegen 7281 millioen per 31
Maart 2.997 milH®en chartaal en 4.384
millioen giraal), tn de daarna volgende
maanden is de geldhoeveelbeid verder ge
stegen tot 7.871 mill'ocn per 31 Augus
tus j.I. 3,049 millioen chartaal en
4.822 giraal).
OORZAKEN VAN VERANDERINGEN
IN DE GELPHOEVEELHEID
I H III IV
Geldschepp.
thv. Overheid
Geldschepp.
Ibv. Rijk.
Geldschepp. tbv.
lag. publ. rechtel.
lichamen
Geldschepp. tbv.
priv. sector
Diverse 14
oorzaken 1,,ü 148
Netto deviezen-
afgifte
Mutatie in goud
en dev. voorr.
Ned. Bank en
handelsbanken 3d
Creditering Lo-
cal curr. rek.
Mutatie in geld-
hoeveelheid UI ";'3 1 3G4
I (in 1 millioen) Je kw, II 4e kw.
1951 III le kw.. IV 2e kw. 1952.
Van het. verloop van de geldhoeveel-
heid in Nederland geeft onderstaand
staatje een overzicht, (in 1 millioen)
Chartaal geld 2.952 "2.972 3.017 3.049
Giraal geld 4.237 4.673 4.S20 4.822
Totaal 7.239 7.645 7.837 7.871
63 103 —150
18
33 31
-404 414
498
528
30
41
98
394
speciale moeilijkheden. November is
slachtmaand en dat betekent vanouds,
dat het varken „in de kuip" gaat. Maar
met die „kuip" is het zo langzamerhand
een vervelend ding geworden- Het mag
in de tijd van Cornelis Houtman gewoon
zijn geweest (al was het dan niet lekker)
in de zorr.er varkensvlees te eten, dat
al van de winter af in de pekel stond
en het moge ook tegenwoordig nog niet
te versmaden zjjn in de erwtensoep een
kluif te vinden, die een paar dagen met
zweet, is doortrokken, maar de tijd is
voorbij, dat de ouderwetse „kuip" nog
wordt gewaardeerd.
L)e'„Weck"-methode heeft geleerd, dat
er nog andere, smakelijker conserveer-
manieren zijn en vooral het ook in het
land- en tuinbouwbedrijf steeds m-eer
doordringende koelhuizen-systeem heeft
de mensen wakker gemaakt. In het bij
zonder nu de laatste jaren de nieuwe
methoden voor het bewaren, ook van
fruit en groenten, hand over band meer
toepassing vinden.
Zodoende heeft dan nu de coöpera
tieve zuivelfabriek in Ruinerwold plan
nen ontworpen om voor haar leden een
gemeenschappelijk vrieshuis („vriescel")
1e bouwen. Juist als in een safe zouden
de leden daarin „loketten" kunnen hu
ren, waarin zij allerlei aan bederf on
derhevig voedsel kunnen bewaren.
In het buitenland kent men reeds ge
ruime tijd dergelijke gemeenschappelij
ke vries„cellen". Op het platteland van
Amerika stichtte men dergelijke instal
laties, bekend onder de naam „Locker-
plant" om tegemoet te komen aan het
bezwaar, dat niet iedereen zich een
ijskast kon aanschaffen. Andere landen
namen liet idee over en zo telt Dene
marken thans reeds een veertienhon
derd van dergelijke gemeenschappelijke
vriescellen.
De Ruinerwoldse zuivelfabriek heeft nu
enkele vergaderingen met haar leden
belegd, waarin de plannen zullen wor
den besproken. Is de belangstelling vol
doende, dan.zal tot stichting van een
„Lockerplant" voor gemeenschappelijke
rekening in coöperatief verband
worden overgegaan,
- j De „zuster"-kruisers Toledo (nr 133)
615 440
84
87
46
I 31 Jan., II 3fl. HI 31 Juli, IV 31 Aug. taira an aanverwante uitgaven.
Het eerste kwartaal van het Ameri
kaanse begrotingsjaar sluit met een na-
deli" saldo van 3-888 millioen tegen een
nadelig saldo van 2.615 millioen in de
overeenkomstige begrotingsjaar, zo heeft
het Amerikaanse ministerie van financiën
bekend gemaakt.
Volgens de officiële ramingen zal de
lopende dienst eindigen met een nadelig
saldo van ongeveer 10,3 milliard tegen
4 milliard voor de dienst 1951-1952.
Zoals bekend werden de gezamenlijke
uitgaven voor de lopende dienst geraamd
op 79 milliard en de ontvangsten op
een gelijk bedrag.
Volgens een woordvoerder van het mi.
nisterie van financiën kan de toeneming
van het nadelige saldo van het ene kwar
taal op het andere grotendeels verklaard
worden door de belangrijkheid van mili-
De 31-jarige tijdelijke res.-officier van
gezondheid H. J. F. Zylker, uit Bilthoven,
is gistermiddag met het K.L.M.-vliegtuig
uit Tokio in ons land teruggekeerd.
Dokter Zylker maakte „naam" door
het korte geding, dat bij de president
van de Haagse rechtbank werd aanhan
gig gemaakt en waarin van de Staat een
dwangsom werd geëist van 10.000 voor
iedere dag, die de dokter na 30 Septem
ber in Korea zou vertoeven.
De reserve-officier had in 1950 zijn
arts-examen gedaan en werd daarna in
militaire dienst geroepen. Hij tekende 'n
verband-akte om naar Korea te gaan
voor de tijd van één jaar, ingaande 1
October 1951.
Daar hij ervan overtuigd was. dat hij
uiterlijk 30 September zou worden gere
patrieerd. aanvaardde hij een medische
praktijk in de Betuwe per 1 November.
Toen het er echter niet naar scheen uit
te zien, dat het departement van Oorlog
gevolg zou geven aan zijn dringende
verzoeken om hem zo spoedig mogelijk
uiterlijk 30 September j.l. naar Ne
derland terug te zenden, maakte zijn fa
milie in Bilthoven het korte geding aan
hangig.
Bij zijn terugkeer op Schiphol verklaar
de heer Zylker, dat hij van deze actie eerst
kennis heeft genomen uit krantenknipsels,
die hem waren toegezonden. Hij zeide niet
precies te weten, waarom zijn vader tol
deze stap was overgegaan. Nu het departe
ment hem toch heeft laten terugkomen
en hij zijn praktijk tijdig kan overnemen,
is 't niet zijn bedoeling deze actie door
te zetten.
Hij sprak nog ais zijn mening uit, dat
niemand langer dan een jaar in Korea
frontdienst moet verrichten. „De sterkste
kerels kunnen daar niet tegen. Zij krij
gen een angstpsychose en durven vaak
zelfs nauwelijks meer in een auto te stap
pen uit vrees, dat hun wat zal overkomen"
De teruggekeerde ontving gelijk elke
andere Korea-man bij zijn aankomst „het
kruis voor vrijheid en recht". Op de lucht
haven waren ter begroeting aanwezig ma
joor A. van Laer namens de minister van
Oorlog en namens de ohef van de gene
rale staf en kapitein W. Erdmann namens
Z. K. H. prins Berntoard.
manier als Siamese tweelingen
gekoppeld, te nachten in een haren
in het J erre Oosten, üe Toledo zal
de taak van de Bremerhaven over
nemen; hij zal zijn derde vaart
maken met de Amerikaanse 7de
vloot in de Koreaanse wateren. De
Bremrton, die zijn taak er „weer
heeft opzitten zal terugkeren naar
de Verenigde Staten.
De prachtige tuin van St Servaas te
Maastricht die sedert de vorige eeuw was
afgesloten, wordt thans in ere hersteld
F.en dikke laag tuinaarde, welke op som
mige plaatsen tot aan de raamkozijnen
reikte, wordt geheel uitgegraven, zodat de
hof zijn origineel vlak aanzien weer terug
krijgt. De matglazen ruiten ghe de tuin van
de ommegangen uit onzichtbaar maakten,
zullen door helder glas vervangen worden.
De pandtuin van St Servaas is groter dan
die van de basiliek en overtreft in afme
tingen ook de kloostertuin van de Utrechtse
domkerk. Het meest indrukwekkende in
deze tuin ook wel „het paradijs" ge
noemd is het uitzicht op kerk en hoofd
torens van St Servaas.
Tijdens de afgravingen is men gestuit
op enkele gemetselde graven, vermoede
lijk uit de 10e of 11e eeuw. In een der
graven werd een nog gaaf skelet aan
getroffen, terwijl in de zgn. geroerde
bovengrond een grote hoeveelheid delen
van menselijke skeletten is gevonden
Deze plaats werd in de loop der eeuwen
veel gebruikt als kerkhof. en
