Snelheidsinstrumenten beuken
jonge Amerikaanse piloten
Voor supersonische vliegers
constitutie te gebrekkig
deshag!
Bewoners moeten zomerhuisjes
verlaten
pepkjT de éérste
Geen tariefmuur maar
vrijere handel
Het tragische
onbegrepen
leven van
schilder
een
1
V
rt om
Krakatau"
rustig
weer
Amerikaan schreef levensroman van
Vincent van Gogh
mmm
maar.
Ondanks vergun ning
Ondanks concurrentie
export opvoeren
zegt Butler
V.
Gouverneur van de
Residentie gaat heen
Uitreiking lioge pause
lijke onderscheidingen
ZATERDAG 25 OCTOBER 1952
PAGINE 3
GRENST AAN HET BOVEN
MENSELIJKE
Tn rle Verenigde Staten is men op
grote schaal bezig met bet nemen van
proeven met vliegtuigen, bestemd
voor de hoogst luchtlagen en gaat
■men na, in hoeverre bet weerstands
vermogen van de mens bestand is
tegen de gevolgen van bet super
sonisch vliegen. Daarbij worden wen
dingen gemaakt, buitelingen en
komen andere verschijnselen voor,
die een speciale uitrusting nodig
maken, bovendien een constitutie
vereisen, ver uitaaande boven die
van de gemiddelde mens,
rARE KWELLINGEN
Glazen wassen of.
glazen drogen
AANGETEKEND SCHRIJVEN
VAN 'T GEMEENTEBESTUUR
APELDOORN
Observator
ÜE ASTROGATOR
Chlorophyll - tandpasta
entevens de beste 1
GcmenebestcQnferenlie
Onbegrepen en verguisd
Toulouse Lautrec
aan drs Bogaardt en mr Hens
Op de grens van het menselijke
Steeds sneller uil <le mens vliegen. Steeds linger wil li ij stijgen. Hel oude
semper crescendo" begint 70 langzamerhand een betekenis te krijgen,
waarvan zelfs een Icarus vermoedelijk niet gedroomd beeft. De mens wil
zich daarbij voortbewegen in ruimten, waartoe bij kennelijk niet geschapen
is. Al beeft bij zich dan in de loop van de geschiedenis aan allerlei
omstandigheden weten aan te passen, aan ijstijd en tropische hitte, aan
woestijn en moeras, liét gebied dat we aanduiden met stratosfeer en
ionosfeer, blijkt obstakels te bevatten, waartegen bij slecbts met de grootste
krachtsinspanning optrewassen is en dan nog alleen in een soort harnas
dat tevens een ingewikkeld apparaat is. Bovendien moet bij dan voer- of
vaartuigen bouwen, die hem tegen alle kwade invloeden van dat gebied
besebermen en bet hem tevens mogelijk maken, een onverbiddelijke wet
als b.v. die van de zwaartekracht te overw innen.
Maar niet alleen de wet van de zwaarte
kracht verspert hem die weg naar de ho
gere luchtlagen en eventueel door het
heelal. Deze hogere luchtlagen blijken
onbedachte verrassingen te bevatten. Zo
hrtiben de geleerden vastgesteld, dat hoe
hoger* men boven de aarde komt, des te
warmer het wordt. Dit geldt niet zozeer
voor onze dampkring en de stratosfeer,
dan wel voor de ionosfeer. Men heeft zich
het heelal vaak voorgesteld als een on
eindige, kille ruimte, maar experimenten
hebben bewezen, dat het hier en daar in
de ionosfeer heel warm is en men daar
zelfs met een temperatuur van duizenden
g: -den rekening moet houden.
Intussen, voor het ogenblik liggen de
moeilijkheden van de mens, om zich v
van zijn planeet Aarde te verwijderen,
hoofdzakelijk in zijn weerstandsvermogen,
in zoverre dit door het streven naar een
steeds grotere snelheid op de proef wordt
goslsld. Zoals bekend, bestaan er thans
vliegtuigen, sneller dan het geluid. Ze
vliegen met een z.g. supersonische snel
heid en men duidt ze als supersonische
vliegtuigen aaan. En met deze soort vlieg
tuigen staat men nog slechts aan het be
gin. Want de supersonische, met raxetten
ged-even machines, die voor het gewone
luchtverkeer gebruikt worden, zijn slechts
ivo"!konijntjes", in vergelijking met ap-
die gebouwd worden, om niet
a'' wn r'tseds sneller, doch steeds hoger te
Ti zekere zin en op bescheiden schaal
lc d,'t ook voor de gewone piloot nodi»
maar wat van een supersonische
piloot
P'ïist wordt, grenst aan het boveiamen;s
lpke. Alleen al de bereidheid, omi zich te
onderwerpen aan de proeven,
enige kennis omtrent de uiterste gr
van het menselijk weerstandsverrno,,
distilleren wil, is reeds een bijna boven
menselijke prestatie.
Desondanks melden zich telkens weer
vrijwilligers bij het Medisch Centrum van
d> Amerikaanse luchtmacht, dat op ver
schillende plaatsen van het land de rccru-
teo examineert. Het bestaat nu eens zes
tal iaren en aangezien de waarschijnlijk-
JiVd, dat straks met door atoomenergie
yd-even raketvliegtuigen door stratosfeer
en ionosfeer zal worden gevlogen, steeds
toeneemt, heeft het in deze dagen zijn
werkzaamheid op nog groter schaal ge
organiseerd.
Elke dag worden tientallen Amerikanen
,.ge''ct". Getest met proeven, die eerst
on d'eren genomen werden. Apen en gei
len -ijn de beste proefdieren. Wat de men
sen betreft, deze moeten zowel over een
pe-'ecte lichamelijke conditie als over een
evenwichtige geest beschikken. In het
p-.-nnnR-zebergte in Californië laten jonge
i .-aanse piloten zich op een soort
s'-adn binden, die door raketaandrijving
de lucht ingejaagd worden. Op een be-
p»">lde hoogte gekomen, wanneer de „sle
de" weer gaat vallen, openen ze een para
chute en proberen behouden de grond,
duizenden meters onder hen, te bereiken.
Eood-e-ht worden ze de lucht ingescho
ten. maar de wind drijft hen met hun
pa-achute ver weg....
In d° Mojave-woestijn suizen .ïonge
Amerikanen met een enorme snelheid over
b'i-z eindeloze rails, in een supersnel
"vehikel. Te Johnville (Pennsylvania) wor
den ze in een enorme trommel zolang
rvnrleerlraaid tot ze. het. bewustzijn ver-
li-zen. Te Ann Arbor (Michigan) bestookt
■m-n hen met allerlei geluiden dusdanig,
dat. ze niet meer behoorlijk kunnen den-
l-°n en onsamenhangend gaan praten. In
Princeton (New Jersey) worden ze in een
pnpp-aat dermate snel teruggeworpen, dat
ze volkomen hun evenwicht verliezen. Op
d- F.glin Air Base in Florida proberen ze
hun uithoudingsvermogen tegen hitte in
een voort oven en op het Wright-Patter
son Field bij Dayton (Ohio) gaan ze na,
ho- lang ze het in een felle koude kunnen
ui'hnnden. Er zijn daar speciale koelka-
m—s voor gebouwd. Boven de Holloman
Am Base in Nieuw Mexico springen ze
on twaalf duizend meter hoogte met een
parachute uit een vliegtuig en in de buurt
daarvan worden ze met uiterst snelle lif
ten naar beneden geslingerd.. De liften
ziin in de beroemde Carlsbad Grotten ge-
ronst-neerd. Te San Antonio in Texas
laten die jonge Amerikanen zich in ka-
me-s opsluiten, waarin de dichtheid van
da. lucht teruggebracht wordt lot die,
welke op tien of twintig duizend meter
hoot!? heerst. De kamers zijn hermetisch
gesloten. Het kan daarin gebeuren, dat het
blo-d oneens begint te koken en de stik
stof uit het lichaam in de vorm van blaas-
jes on d? huid verschijnt
De-c proeven zijn ware kwellingen-
ï>n journalist, die onlangs door de man.
wie het js toevertrouwd, de ners van het
werk van het Medisch Centrum op de
hoogte te houden bij een dergelijke proef
werd toegelaten, zag een flinke, gezonde,
b1 azende jonge kerel verdwijnen en een
p b-oken man met een verwrongen ge-
7,'eht en met bloed doorlopen ogen terug,
kómen. Tot zijn geruststelling bleek een
k"rte rust voldoende, om het proefko
nijn" in staat te stellen, de ondergane
emoties te boven te komen. Een andere
keer zag hij een robot, wiens ogen van.
.cnce'al» kleppen waren voorzien, om te
ver-komen, dat ze door de luchtdruk
stukgeperst zouden worden....
(fv pr>
P'fif
m. blinkt ongelooflijk, maar toch. de
mt gewoonlijk de ondenkbaa-;te
-iLUaties te boven en het Medisch Cen-
n urn doet nooit een vergeefs beroep op
dc jonge piloten van de Amerikaanse
luchtmacht. Het supersonisch vliegen
heeft, naar het schijnt, ondanks alle er
aan verbonden gevaren en de ontzetten
de inspanning, die het vereist, voor be
paalde jongelui een zekere bekoring- Nu
weten zc. dat de proeven ton doel heb
ben. juist de gevolgen van het superso
nisch vliegen te verzachten en de moge
lijkheid te scheppen, om het binnen het
bereik van een veel groter aantal per
sonen te brengen, dan momenteel moge-1 meter, wanneer hij tekort aan zuurstof
lijk is. De pioniers in het supersonisch da'ijgit, na tien seconieti bewusteloos
vliegen moeten de weg banen voor de I raakt. Eveneens weet men dat <*rcte «mei-
gemiddelde Piloot en tevens aanwij zin-1 beden het uiterste van het zenuwstelsel
gen verstrekken over de. juiste construe- vergen.
bevatten. Hij wordt temidden van
zijn ingenieuze technische con
structies dommer en dommer
Het is een interessante kwestie, waar
over ihct laatste woord nog niet gezégd
is. Al die bezwaren beletten evenwel niet
dat rustig wordt voortgegaan op de weg
van het supersonische vliegen. De Con-
jvair Vliegtuigindustrie in Californië heeft
aangekondigd, een supersonisch vliegtuig
te zullen gaan bouwen, speciaal bestemd
voor de Amerikaanse luchtmacht. Er is
al 15 millioen dollar aan experimenten
besteed en men hoopt, de eerste exempla
ren over enkele jaren t€ zjullen kunnen
afleveren. Het zal de Convair XF92A
zijn en het wordt een jachtvliegtuig met
j z.g. deltavlcugels- De constructeurs er
I van zijn er aan gaan werken, toen ze
:over experimenten met deltavleugels in
.Duitsland tijdens de oorlog lazen en zijn
Ivan mening, iets heel bijzonders te heb
ben geconstrueerd.
Het Medisch Centrum van de Ameri
kaanse Luchtmacht gaat onvermoeid
voort met na te pluizen, hoe een piloot
in staat zal ziin. sneller dan het geluid
te vliegen, zonder na enkele vluchten
als een wrak naar lichaam en geest te
moeten worden afgedankt....
(Van onze correspondent)
Men zal zich de verbazing kunnen
voorstellen van dc bewoners van een
aantal zomerhuisjes aan de LiederdriLt
en Zomeroord te Beekbergen, toen ze
gisteren van het gemeentebestuur van
Apeldoorn een aangetekend schrijven
ontvingen, dat ze hun woningen vóór 1
November a.s. moeten ontruimen. Dit
Maar hoe staat het met hit menselijk
weerstandsvermogen, als straks beman
de raketten tientallen en misschien hon
derden kilometers het luchtruim en de
dampkring ingeschoten zullen worden?
Wat gebeurt er, wanneer de zwaarte-
tie van supersonische vliegtuigen en de
geschiktste inrichting daarvan-
De proeven moeten uitmaken, wat
liet menselijk gebeente weerstaan
kan, aan welke druk de longen weer
stand kunnen bieden, waar zich dc
grens bevindt tussen bewustzijn en
bewusteloosheid en in welke mate de
mens pijn verdragen kan. Dit alles
beef/ 1,a,mkemig gemeten en men Men spreekt thans reeds van de ..Astro-
cr zctls een nieuwe maat- gator". Zo de navigator de koers voor
eenheid voor vastgesteld de z een schiP over de oceaan uitzet de astrp-
Dolor ofwel «mirt "Ï.V.. L0, -i gator doet dit voor het ruimteschip, dat
ooior otwei smart. Eon testpiloot naar de sterren wil. Voor hem is, tiet de
krijgt ten slotte te boren, hoeveel S-ete vraag, of de mens tegen zijn eigen
„dolor" bij weerstaan kan technische scheppingen bestand zal kun-
nen.zijn.
Na uurlijk, men weet al heel wat van Een instructeur van de academie voor
liet menselijk weerstandsve-mogen in pilcten van het beroemde Randolphviicg-
,uchtla?el1- Hiertoe hebben o.a. veld. die zich bezighoudt met proefnè-
m=!Lv= KifJ10! ber£°eFtlJ£in?cn in de Hi- mingen voor het Medisch Centrum van
"«gedragen, waarbij werd nage- de Amerikaanse luchtmacht, gaf als zijn
vehrAv menselijk organisme op het mening te kennen, dat gezien de eisen
fasen reaaeortU1' h l?'?c hoge/c 'ucht" van het supersonische vliegen het men-
u 4. weerstandsver" selijke lichaam een hoogst gebrekkige
worttt Vnnf lndlvi.du eraoor beïnvloed j constructie is. Tja. maar zoals" we reeds
wordt. Het is voorts bekend, dat een j in het begin gezegd hebben, de mens is
Ploot op een hoogte van zeventien kilo-1 voor deze dingen niet geschapen. Hij wil
Deze robot is een recruut van rle
Amerikaanse luchtmacht, met nie
geëxperimenteerd ivordt inzake
reacties op supersonische snelheden
in raketvliegtuigen en wat daarmede
verband houdt. Het pantser, waarin
hij gehuld is, wordt thans reeds door
de piloten i'an dc in gebruik zijnde,
kracht het tenslotte van de atoomener- supersonische vlïestuiaén eedraern
gie wint en de raket naar de aarde te-
ruggetrokken wordt, met een plotselinge
1 i misschien meer dan hij kan. Daartegen-
Advertentie
Tube 120 - 95 - 70 ct. bij Apoth. en Drogisten
In Edinburgh heeft de Britse minister
van Financiën, Butler, gisteren een rede-
gehouden, waarin hjj het bedrijfsleven de
waarschuwing gaf, dat het Ver. Konink
rijk de export moest opvoeren ondanks dn
toenemende concurrentie van Japan en
Duitsland. Hjj noemde deze landen de tra
ditionele rivalen, die op dit ogenblik hun
aandacht uitsluitend kunnen besteden aan
de uitbreiding van hun handelsverkeer,
terwijl van hen weinig inspanning «vordt
gevraagd voor defensiedoelcindcn.
Daarenboven merkte Butler op, dat de
verkopersmarkt niet meer bestaat en dat
op de v/ere]dmarkten thans volledige con
currentie heerst. Butler was van menirig
dat het Ver. Koninkrijk niet in zijn bui
tenlandse politiek zou kunnen slagen, in-
zonH en in het binnenland niet ge-
zona waren.
de Wereldbank, de Eur. Betalingsunie en
de Alg. Overeenkomst betreflende Handel
en Tarieven (GATT) in ogenschouw nemen
Zoals reeds gemeld zijn er suggesties ge
daan de E.B.U. uit te breiden minstens
tot Canada en Amerika.
Wellicht zullen de ministers er ook nog
toe komen het goudprijsvraagstuk te be
studeren.
over staat wc hébben er reeds de aan
dacht op gevestjgfj dat men zich hier
in het pioniersstadium bevindt en het
heel goed mogelijk j-s, dat men al experi
menterend do middelen vindt, om het dc
mens mogelijk te maken, alle moeilijk
heden van het supersonische vliegen te
overwinnen. Men moet echter niet den
ken aan dc gevolgen, wanneer de hiertoe
ontworpen technische apparatuur wei
gert. Maar dit g0id en geldt eigenlijk
voor heel de techniek-
Inmiddels zit er aan al die technische
perfectie een merkwaardige kant. Geleer
de onderzoekers hebben er de aandacht
op gevestigd, hoezeer de mens gedurende
dc laatste ccuvven en vooral tengevolge
van de technische vooruitgang aan het
aftakelen is- Hij gebruikt zijn gebit niet
meer, zoals zijn. verre voorvaderen en is
langzaam aan bezig, zijn tanden tc ver
liezen. Men voorziet de tijd, dat het gebit
van dc mens niet meer dan twintig tan
den en kiezen zal hebben. Hij ademt al i
niet meer, zoals het behoort. Het gebruik
van vervoermiddelen maakt hem tot een
armzalige wandelaar, zowel wat snelheid
als uithoudingsvermogen, betreft, ondanks
de prestaties van enkelingen op de Olym
pische Spelen, die er trouwens op wijzen,
wat elke mens vroeger ten deze presteer
de en.... presteren moest, om het vege
lijf voor zijn vele vijanden en de elemen
ten te redden. -*»
Er groeit een soort mens van het
technische tijdperk. Helaas, zo zeg
gen de pessimisten onder de biologen
het heeft allemaal tot gevolg, dat de
schedel van de mens steeds kleiner
wordt en dus minder hersenen kan
schrijven ontvingen de achttien gezins
hoofden ondanks het feit, dat zjj stuk
voor stuk in het bezit zijn van een ver
strekte woonvergunning van het gemeen
telijke huisvestingsbureau.
In het aangetekende schrijven laten B.
en W. van Apeldoorn weten, dat uit een
onderzoek is gebleken, dat de zomerhuis
jes in strijd met de 'bepalingen van de
Bouwverordening doorlopend worden be
woond- De bewoning van de zomerhuis
jes, aldus het schrijven, mag slechts
plaats hebben met een vergunning van
het gemeentebestuur en dan nog slechts
van 1 April tot 1 October.
Voorts moeten de aangeschrevenen er
voor zorgen, dat hun woningen vóór 1
November a.s. moeten zijn ontruimd en
tot 1 April 1953 onbewoond blijven.
Voor de bewoning van 1 April tot 1
Octobr 1953, aldus tenslotte het aange
haalde schrijven, moeten de betrokkenen
minstens veertien dagen tevoren bij het
gemeentebestuur een vergunning aan
vragen.
Deze aangelegenheid krijgt nog een
zonderlinger aspect, indien men weet,
dat er onder de betrokkenen bewoner*
zijn, die vorig jaar November, dus in
het „gesloten seizoen", een woonvergun
ning hebben ontvangen.
Alle huisjes hebben allemaal min of
meer een permanent karakter. Verschei
dene bewoners zijn tevens eigenaar,
anderen zijn reeds vele jaren huurder en
hebben zonder onderbreking in deze
zomerhuisjes gewoond.
Ten huize van een der betrokkenen
heeft men gisteravond vergaderd. Men
besloot, dat iedere bewoner by de ge
meente een verzoek zal indienen, om da
bestaande toestand gecontinueerd tc krij
gen. Wanneer het gemeentebestuur hier
toe niet tc bewegen is, zal men gezamen.
lük met rechtskundige bijstand zyn recht
hogerop zoeken.
Van de zijde van het gemeentebestuur
vernamen we, dat het de bedoeling is
van B. en W- om deze aangelegenheid
van permanent bewoonde zomerhuisjes
in eigen hand te houden, zodat elk jaar
opnieuw kan worden bekeken of het nog
noodzakelijk is, dat deze zomerhuisjes
ook Js winters worden bewoond- War:
wanneer de woningnood verleden tijd
za! zijn, zal men het niet langer meer
kunnen tolereren, dat de bouwverorde
ning t.a.v. de zomerhuisjes wordt over
treden. De bewoners van de zomerhuisjes
moeten weten waar ze aan toe zijn. aldus
dc vertegenwoordiger van het gemeente,
bestuur. Waarmede we over de onder
havige kwestie een onderhoud hadden.
T olgens de laatste berichten van de
expeditie naar de „Krakatau" is de vul
kaan weer rustig. De vulkanologische
dienst te Bandung heeft medegedeeld
dat niet meer behoeft te worden ge-
i r vreesd, dat het tot een uitbarsting zal
Een supersonische piloot wordt op zijn iceerstandsvcrmogen beproefd, nog komen. Dc Indonesische luchtmacht heeft
slechts in de open lucht. De zwartwitte „pleisters geven aan, Waar een
instrumentje bevestigd is, dat zijn reacties registreert.
ww-eld'Too'nrip31^113 met de rest van de
een pcrinp m bet eerste halfjaar
ken in het lopende haffiaar f b°rei"
Hieraan voegde Butler toe: „Het kan
JUA in ona belanS Zijn, bij wijze van po
litiek op lange termijn, te streven naar
de opbouw van permanente discriminatoi
re groepen, waarmee ik bedoel landen om
geven door hun eigen omheining, eikaars
handel afwerend door middel van tarie
ven en quota's. Maar wij moeten met de
eerste ministers van de landen van het
Gemenebest trachten een vrijere wereld
te bereiken, waarin de voornaamste va
luta en de goederen gemakkelijker tegen
elkaar kunnen worden uitgewisseld".
Zoals bekend zullen de ministers van de
landen van het Gemenebest op 27 Novem
ber a.s. te Londen hun besprekingen be
ginnen, om plannen te vormen voor de
bevordering van de handel over de ge
hele vrije wereld. De conferentie zal on
der voorzitterschap van Winston Churchiii
staan en het is in de eerste plaats de be
doeling een nieuwe financiële-, economi
sche-, handels- en belastingspolitiek voor
het sterlinggebied te ontwerpen.
Men zal spreken over de versterking
van de positie van het pond sterling, over
de opbouw van een goud en deviezen re
serve en verbetering van de handelsbalans
tegenover de rest van de wereld. Daar
naast zullen de ministers nieuwe ontwik
kelingsprojecten voor het Gemenebest
voorbereiden vooral met betrekking tot
de uitbreiding van de productie van harde
producten als katoen, wol, jute en rubber,
terwijl een suggestie tot gedeeltelijk her
stel van de convertibiliteit in overweging
genomen zal worden.
Tenslotte zullen de ministers de relaties
met het Internationale Monstaire Fonds,
Het is wel merkwaardig,
dat dc liestc geromanii-
secrde levensbeschrijving
van Vincent van Gogh
(1853—1890) geselircven
is door een Amerikaan.
Nederlandse kunstken
ners en critici hebben
over zijn werk geselirc
ven, terwijl ook voortref
felijke kleinere biogra
fieën zijn verschenen en
talloze uitgaven met
reproducties vdn schil
derijen en tekeningen,
„ar anders dan met
Rembrandt bet geval is
(men denkc bijvoorbeeld
aan de Renibrandt-ro-
mans van Theun dc Vres
en Jan Mens en er zif» er
nog meer!), heeft tot nu
toe nog geen enkele Ne
derlandse romanschrijver
zich gewaagd aan een in
romanvorm gegoten le
vensbeschrijving van de
tragische figuur, die Vincent
houden hebben. De brieve
VINCENT VAN GOGH
Zelfportret uit een van ~\fn laatste levensjaren.
was. Gebrek aan slof kan niemand weer-
c" aa" J beo bevatten immers een schat aan
gegevens. Verscheidene van de buizen, waarin Van Gogh gewoond heeft,
bestaan nog, zodat er ook wat de couleur locale betreft voldoende aan-
knopingspunten zijn. Bovendien zijn er nog mensen in leven, die hem
zelf hebben gekend of in wier families bepaalde herinneringen aan liem
voortleven.
Onlangs zijn wij toevallig met zulk
een familie in contact gekomen. Dat
was in Dordrecht, waar Vincent van
Gogh in 1876 gedurende een aantal
maanden als boekhouder in dienst is ge
weest bij de Boekhandel Blussé en van
Braam aan het Scheffersplein. Hij woon
de in de Tolbrugstraat, liefderijk ver
zorgd door de familip Rijken. Vooral de
heer Rijken, die kruidenier en, naar uit
alles bltjkt, een voor zijn tijd zeer ont
wikkeld man was, schijnt begrip te heb
ben gehad voor de toen al „vreemde"
jongen, In liet tekenwerk van Vincent
(dat waren dus de praeludia, want het
was direct na de Londense mislukking en
vóór de, eveneens op een mislukkig uit
lopende, werkzaamheden ais prediker
in de Borinage) heeft de heer Rijken
echter niet veel gezien en men mag wel
aannemen, dat honderden tekeningen
verscheurd zijn.
Het verblijf in Dordrecht was voor
Vincent vooral van betekenis omdat
hier zijn hunkering naar God begon te
groeien vreemd en mateloos, zoais
ailes in zijn leven dat was. Bekend
is, dat liijop zekere Zondag ging zoe
ken in drie verschillende Dordtse ker
ken een Protestantse, de Oud-Ka
tholieke en Katholieke. (De St. Boni-
facius).
De roman „Het leven van Vincent van
Gogh" door de Amerikaan Irving Stone
slaat deze Dordtse periode over. Tiet
Hjvige boek, waarvan onlangs bij de Uit
geverij Hollandia te Baarn een fraaie
herdruk verscheen geïllustreerd met
vijftien reproducties, waaronder in kleu
rendruk begint in Londen en eindigt
met de tragische dood van deze raad
selachtige man, deze vreemdeling op
aarde, onbegrepen en verguisd door do
meesten, begrepen en erkend slechls
door zeer weinigen. Onder de laatsten
bevond zich de grote Franse schilder
Toulouse Lautrec, maai- die w>as er de
man niet naar om een steun voor Vin
cent tc ziin. Wel heeft hij dapper diens
werk verdedigd.
Met nadruk wijst de schrijver er op.
dat hij ecu roman heeft willen schrij
ven oil geen tot in de details verant
woord!' biografie. Er zijn dus liepaalde
gebeurtenissen gewijzigd, weggelaten of
ingelast ter wille san de houw van het
hoek en zo werd dit verhaal van een
kunstenaarsleven een afgerond geheel,
zonder hiaten of vraagtekens.
Natuurlijk heeft de schrijver naar onze
de romanvorm, maar aan de andere kant
de ï-manvorm, maar aan de andere kant
beseffen we maar al Ie goed, dat het
moeilijk anders kon. Met de'bijna
griezelige aanwezigheid van zoveel
feiten en bronnen moest de romanschrij
ver zich enige vrijheden veroorloven.
Daar slaat echter tegenover dat Stone
een serieuze poging heeft gedaan tot de'
>.iel en het kunstenaarschap van Van
Gogh door te dringen.
En ook de sfeer van het Nederland uit
die dagen heeft hij goed getroffen
oen sfeer, welke totaal anders was dan
die in Harps, waar mannen als Degas,
Gauguin en Toulouse Lautrec verkeer
den met, deze vreemde Nederlander met
zUn rode baard en slordige kleren, deze
heftige, dikwijls fanatieke man, die op-
i eens de zonderlingste besluiten kon ne
men en aan de ene kant vol kinder-
lijk vertrouwen, aan de andere vreselijk
wantrouwend was.
Boeiend en kleurig beschrijft Irving
Stone deze rumoerige ontmoetingen. Erg
lang hield Vincent het nooit bij zjjn
vrienden uit. Hij, die zo'n behoefte had
aan vriendschap en liefde, kon geen
mens vinden met wie bij zjjn eenzaam
heid blijvend kon delen. Elk samenzijn
lie)) tenslotte op een mislukking uit, een
liefde zelfs op een drama. Tenslotte
vluchtte zjjn gekwelde geest in de waan
zin, waarin dit armzalige en toch zo
ontzettend rijke leven een tragisch einde
nam.
De roman van Stone is bestemd voor
volwassenen.
Van alle grote Parijse schilders van die
dagen heeft Vincent waarschijnlijk het
meest gehad aan Henri de Toulouse Lau
trec, een gekwelde net als hij. Lautrec
was de laatste telg van een roemrucht
adellijk Frans geslacht. In zijn jeugd kreeg
hij een vreemde ziekte, die de knappe en
flinke jongen tot een mismaakte dwerg
maakte. Zijn bovenlichaam groeide nor
maal door, terwijl zijn benen die van het
kind bleven.
Ook het leven van Toulouse Lautrec
heeft het onderwerp g»vormd voor een
roman en merkwaardigerwijs was ook in
dit geval de schrijver een Amerikaan, zij
het met een Franse naam: Pierre la Mure.
Ziin boek heet „Moulin Rouge" en ver
scheen bü de Uitgeverij Luitingh te Am
sterdam.
^ure vangt zijn boek aan met de
jeugd van Henri blijde, gelukkige kin
derjaren, tenslotte verduisterd door de ge-
neimzinnige ziekte, die hem niet alleen
lichamelijk maar ook geestelijk verminkte.
Op boeiende wijze wordt beschreven hoe
Henri zijn natuurlijk tekentalent verder
ontwikkelde en hoe hij met'één sJag be-
loemd werd door zijn ontwerpen van een
affiche voor dc „Moulin Rouse".
Lautrec hunkerde naar liefde en men
kan zich voorstellen, welke diepe teleur
stellingen hem tc wachten stonden. Het
gevolg was, dat hij zich op dit gebied niet
altijd als een edelman heeft gedragen: hij
zocht vergetelheid en ging daar tenslotte
aan ten onder. De desbetreffende passages
maken voorbehoud voor rijpere lezers
noodzakelijk.
Buitengewoon boeiend vertelt La Mure
van de kunstenaars, die rond de eeuwwis
seling in Parijs de toon aangaven. Zij
ontmoetten elkaar in kleine cafétjes of op
partijtjes bij bekende Parijse families.
Jong' is Toulouse Lautrec gestorven, ver
zoend met God en de wereld. Bshalve de
herinnering aan zijn mismaakte gestalte,
aan zijn onlesbare drankzucht en zijn dik
wijls groteske optreden liet hij een Uit
gebreid oeuvre na.
Dat Pierre la Mure met zijn roman een
dieper inzicht gééft in het wezen van de
ze raskunstenaar, verleent dit boeiende,
kleurrijke boek een Vjaondere betekenis.
een vliegtuig beschikbaar gesteld, waar
mede door de vulkanologische dienst in-
spectievlnchten boven de valkaan wor
den gemaakt. De expeditie, die op een
schip in de nabijheid van de vulkaan
is gestationneerd, zet het onderzoek
eveneens voort.
Ir M. TANS.
Bij K. B. is aan generaal-majoor ir M.
Tans op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend uit de militaire dienst.
Generaal-majoor Tans was comman
dant van de Koninklijke Marechaussee
en tevens gouverneur van de residen
tie- Beide functies zal hij thans neer
leggen. Zijn opvolgers zijn nog niet be
noemd. Als nieuwe commandant van de
Koninklijke Marechaussee wordt wel
genoemd de kolonel W- Kist, op het
ogenblik chef-staf van het korps.
Voorts is bij K. B. eervol ontslag 'Ver
leend aan de generaal-majoor-vlieger-
waarnemer J. v. d. Werf, comma-cant
van de Luchtverdediging en met ingang
van 1 November aan de generaal-majoor
J. Kok, inspecteur der genie en direc
teur gebouwen, werken en terreinen.
(Van onze Haagse redactie)
Hedenmiddag om 3 uur heeft Pater W.
Keller S.J. in het gebouw van het Cen
traal Indisch Missiebureau te Den Haag
namens Mgr P. J. Willekens te Djakarta
de Pauselijke onderscheiding van Com
mandeur in de orde van St. Silvester uit
gereikt aan de heren drs A. Th. Bogaardt,
vroeger directeur van Sociale Zaken in
Indië, thans sinds een week burgemeester
van Rijswijk (Z.H.) en aan de heer Mr M.
Hens.
Beiden ontvingen deze onderscheiding,
die van hartelijke woorden vergezeld
ging wegens de grote verdiensten welke
zij zich in Indonesië verwierven voor de
katholieke zaak.
Evenals bij de installatie van drs Bo
gaardt tot burgemeester woonden ook nu
vele oude vrienden uit Indonesië d"ze
plechtigheid bij.
