GELUK ZONDER BIJSMAAK
ii
l!
E
1
Oude en nieuwe geld- en bank-
politiek
JN a zestien eeuwen onbeschadigd
terstond
Utrechtse huismoeders kunnen
gratis wassen
dood
COLLECTIE-VAN BEUNINGEN
TE PARIJS
RADIO-PROGRAMMA'S
XL
-4
Ij
II!
Bruggen van de dood
Verwikkelingen
De brief a j
„Het Begeren" door Piet van Aken: grote
kwaliteit, beslissend tekort
Inaugurale rede prof, dr G. M. Verrijn Stuart
vS p o r t - iS p 11 e it
van de
DINSDAG 4 OCTOBER 1952
b
Tweevoudige illustratie
Voornaatnstê ontbreekt
MARIENWAARD WORDT
VOOGDIJGESTICHT
EGYPTISCHE NOTA OVER
DE SOEDAN
Complex van eigenschappen
„PARIJS 1890"
Proces over Vnn Meegeren-
of faire in Januari
KANTOORBEDIENDE UIT
SCHOONHOVEN VEROOR.
DEELD
Romeins-Frankische klerenkist kwant
te voorschijn
VIETNAM GAAT WEER
MEESTRIJDEN
B.R.M. IS VERKOCHT
Nieuwe, experimentele,
volksivasserij opgericht
NEDERLANDSE DAG IN
MADRID
I
E
z
T«
V
V
JV
V
p
s
t:
F
b
d
o
r
t
1
1
l
1
3
1
i
'*J
IN de Arbo-reeks van de Arbeiderspers te Amsterdam om haar goede
verzorging onlangs eervol vermeld door het ministerie van O., K, en
is verschenen de roman ..Het Begeren van de Vlaamse schrijver Piet
van Aken. Het vroegere werk van deze nog jonge auteur (geb. 1920) heelt
reeds eerder sterk en terecht de aandacht getrokken. Na lezing van „Het
Begeren" rest ook de voorzichtige beoordelaar geen twijfel meer aan het
antwoord op de Vraag, of met Van Aken e^n Vlaamse romantraditie ver
sterkt is. Onmiskenbaar treedt Van Aken in de rij van W alschap, Gijsen en
Claus; zowel de kwaliteit van het werk als het geestelijk klimaat er van
nopen ondanks grote verschillen tot een vergelijking met hen, een
vergelijking waaruit Van Aken niet als de.minste te voorschijn komt.
De roman ..Het Begeren" is
illustratie van het standpunt, in het be
gin van het boek door de hoofdfiguur
geformuleerd: ..er staat altijd iets tussen
een man en dat waar hij zijn zaligheid
van verwacht", en eiders gevarieerd:
,,Hij (de dood) staat altijd tussen een man
en de zekerheid van de som" (de uit—
kemst van het leven). Het zich-bewust-
worden van deze barricade roept het be
geren op; uit deze spanning ontstaat de
geluksbegeerte, in de titel van het werk
aangeduid. De kracht van dit begeren is
sterk en raadselachtig: ,.met een man,
die de smaak van de begeerte in de mond
heeft gehad, weet je nooit wat er nog
gaat gebeuren". Het .gebeuren" nu in
deze roman is een tweevoudige illustratie
en interpretatie van het aangehaalde
standpunt.
Allereerst en voorlopig Op de voorgrond
gebeurt dit erotisch: de ,,ik" van het
verhaal, Balten Reüssens voelt zich ge
dreven naar Maria, de vrouw van zijn
broer Tonne. Dit leidt tot een conflict
met Tonne en met zijn jongere broer Jèp.
die allen de ouderlijke, ouderloze hoeve
bewonen. Elk van deze relaties neemt een
eigen wending, die fase voor fase vlijm
scherp geanalyseerd wordt. Deze begeerte
voert op het einde van het boek naar de
dood van Tonne, maar heeft zich onder
een mag zeggen, dat de grond van het mense
lijke geraakt wordt. Niet alleen het bege
ren zelf sch))nt uit steeds dieper mense
lijkheid te komen, ook het geluksbegrip
verdiept zich: er mag een smaak van
asse in je mond z))n nadat je je begeerte
hebt voldaan.... maar er mag geen bij
smaak zfjn aan het geluk".
In dit verdiepingsproces openbaart zich,
wat aanvankelijk een hard en wreed cy
nisme schijnt, heel langzaam als een liefde
voor d*> mens, die in enkele, zeldzame mo
menten zelfs een paradoxale tederheid is
in de vrees Voor vertedering. En tenslotte
is van wezenlijk belang het inzicht, waar
toe Balten Reüssens in de gevangenis
komt: dat wat drift en haat en kracht en
zwakte voortbrengen de vruchten zijn van
een vrijheid, die dan hier met volle recht
een verschrikkelijke vrijheid mag heten.
Want ondanks en met volledige erken
ning van deze kwaliteiten roept dit boek
een stérk verzet op. Niet legen de ruw
heid, de soms afstotende descriptie (waar
door dit boek alleen voor gevormde vol
wassenen geschikt is), althans niet alleen
daartegen, want het zij toegegeven, dat ze
dient tot ontmoeting van de mens in dit
boek. Al is er een samenhang, de werke
lijke grond van het verzet ligt. dieper. Er
is in dit werk een beslissend tekort, een
eenzijdigheid die het wezen van de mem
kwelt zonder het te verlossen.
Wat Buytehdijk als het criterium van
Dostoievsky's scheppende verbeelding
noemt, ontbreekt in dit werk van Van
Aken: „de kruistocht, de moeizAme strijd
om het heilige land, dat achter alle woes
tijnen van troosteloze verlatenheid in elk
mensenhart bestaat als de plaats, waar
Christus altijd weer opnieuw tot de vrij
willig gestelde zuiverheid der menselijke
werkelijkheid in de wereld treedt, elke
zonde verzoent in de solidariteit van Zijn
offer".
Van Aken openbaart bepaalde, ver
schrikkelijke en prachtige mogelijkheden
van het menselijke wezen, maar de diepste
mogelijkheid raakt hij niet. Er staat nog
iets anders tussen een man eh de zeker
heid van de som dan de mens zelf of de
dood en er is iets meer nodig dan de lief
de voor een vrouw en de maatschappe
lijke rechtvaardigheid om over die bar
ricade heen te komen: datgene wat alleen
heiligen kunnen.
Die laatste dimensie in een kunstwerk te
realiseren is alleen de allergrootsten ge
geven en het constateren van de afwezig
heid daarvan mag geen verwijt aan de
schrijver worden. Maar zoals hoogte aan
diepte appelleert en donker en licht, dwin
gen de kwaliteiten van dit werk tot be
zinning op de afwezigheid dier ene beslis
sende: de geljikenU ergens van deze
mens met Christus.
HARRIE KAPTEIJNS
Het klooster Marienwaard ie Maas
tot nu toe bewoond door de Duitse zus
ters Franciscanessen, is aangekocht door
de mgr Van Rijtstichtiiig te Vlodrop,
zulks niet ingang van 1 December a.s,
Ket onder beheer van deze stichting
staande vooedljgesticht, het internaat
„St. I,odewijk" te Vlodrop, zal naar Ma
rienwaard worden overgebracht.
Het internaat. „St. bodewijk" werd tij
delijk gevestigd in 'ten vleugel van het
klooster van de Duitse paters Franscis-
canen. die er nu weer zullen terugkeren.
In verband met het aflopen van de vijf
jaarlijkse huurtermijn moest het. Inter
naat. naar een nieuw onderdak uitzien.
Het. kloostcv Marienwaard zal nog een
belangrijke verbouwing moeten onder
gaan, waarvan de kosten op 100.000 gul
den worden geraamd. Tegen 1 April of
uiterlijk 1 Mei wordt de opening van het
De Egyptische regering heeft Maandag
de nota Over Soedan, die Zondag door
generaal Naguib aan de Britse ambassa
deur in Egypte is overhandigd, gepubli
ceerd. De inhoud van de nota komt, m
grote trekken overeen met die van de tus
sen Egypte en de partijen van het Soe
danese ..onafhankelijkheidsfront" gesloten
overeenkomst. De Egyptische regering
verklaart, overtuigd te zijn van „het recht
van de Soedanez.cn, over hun eigen lot te
beslissen en te zijner tijd en onder de no
dige waarborgen hun eigen toekoms! in
harden te nemen".
De nota voorziet in een overgangs
periode van ten hoogste drie jaar, waarin
de gouverneur-generaal het hoogste con
stitutionele gezag zal uitoefenen, daarbij
bijgestaan door een commissie van vijf le
den. Groot-Brittannië en Egypte zullen bij
overeenkomst twee Soedanese leden van
de commissie aanwijzen. Deze overeen-
internaat op Marienwaard verwacht. I komst zal aan het Soedanese parlemen.
Voorlopig zal nog een viertal zusters ter goedkeuring worden voorgelegd. Hei
Prof. dr G. M. Verrijn Stuar't heeft Maandagmiddag in de aula van
j de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam zijn ambt aanvaard van
buitengewoon hoogleraar in de Staathuishoudkunde, in hel hijzonder de
leer van het bankwezen en van de internationale economische betrek*
kingen, met het uitspreken van een rede, getiteld „Enige beschouwingen
over oude en nieuwe geld- en bankpolitiek".
tussen bijna onnaspeurlijk gerealiseerd op
een ander vlak: het maatschappelijke.
In het dorp van boeren en arbeiders-in-
steenfabrieken is een propagandist der
sociale omwenteling gekomen, wiens aan
hang zo groeit, dat een algemene staking
der arbeiders volgt. Jep blijft niet langer
boer, maar wordt arbeider, daarmee zich
bevrijdend van Balten. In het sociale con
flict wordt Balten tegen zijn bedoeling in
door allerlei factoren o,a. zijn harts
tocht voor Maria en haar sympathie voor
de medestakende Jep betrokken, en wel
zo hevig, dat hij tenslotte een held der
arbeiders wordt en na een rel zelfs in de
gevangenis belandt.
Het verhaal lijkt niet opvallend en in
werkelijkheid is het misschien ook
niet belangrijk. Dit boek wordt be
langrijk door een complex van eigenschap
pen. die men zelden in één boek aanwezig
vindt. De wijze, waarop de twee themata
ontwikkeld worden en in elkaar vergroei
en, getuigt van een groot psychologisch
indringingsvermogen: de uitdrukkings
vorm lijkt dé enig mogelijke, zo volstrekt
aangepast, dat een onderscheiding van
vorm en inhoud belachelijk moet heten.
Het verhaal ondergaat, door deze krach
ten vooral, zo'n grote verdieping, dat men
De spreker behandelde in 't bijzonder het
probleem van de geldcreatie door particu
liere bankinstellingen en van de te dien
aanzien door de overheid te volgen ge
dragslijn.
Met betrekking tot de na-oorlogsperiode
wijdde de spreker speciaal aandacht aan
de ontwikkeling in Nederland. In ons land
hebben bepaalde denkbeelden, die in de
dertiger jaren naar voren zijn gekomen,
na de oorlog, deels op theoretische gron
den, deels onder de drang der omstandig
heden, ingang gevonden. Dit blijkt uit de
wetgeving op het gebied van geld- en
bankwezen duidelijk. Zowel de muntwet
als de bankwet zijn a-metallistisch gewor
den.
De gemeenschap is verantwoordelijk
voor de stabiliteit van de geldswaarde.
Het particuliere bankwezen, waarvan 'n
deel giraal geld kan scheppgn, ls onder
worpen eerst aan kwalitatieve, daarna
aan kwantitatieve controle-maatregelen.
De oppositie tégen het beginsel der
kwantitatieve controle, die in de recente
discussies hierover tot uiting is gekomen
naar aanleiding van het desbetreffende
wetsontwerp, acht spreker slechts ten dele
juist.
Uitgaande van de overtuiging, dat inder
daad goldcreatie door particuliere banken
mogelijk is, en dat deze in bepaalde pha-
sen der conjunctuur een zekere invloed
kan hebben, meent spreker, dat kwalita
tieve controlemaatregelen in zulke geval
len niet voldoende zijn om de totale geld
circulatie binnen de juiste banen te hou
den. Waar de betekenis der disconto-poli
tiek geringer geworden is, zal daarom bo
vendien in daarvoor in aanmerking ko
mende gevallen toepassing van kwantita
tieve restrictie-maatregelen gewénst kun
nen zijn.
Dit alles betekent geenszins, dat de klas
sieke middelen van disconto- en opgn-
markt-politiek zouden moeten verdwijnen.
Ook kan men, indien de omstandigheden
daartoe aanleiding geven, bepaalde alge
mene maatregelen van kwaliLalieve con
trole toepassen, zoals beperkingen bij de
credletverlèning op onderpand van effec
ten. Er ls dus geen volstrekte tegenstel
ling tussen kwantitatieve controle, discon
to- en open-markt-politiek en algemene
Franciscanessen in 't oude gedeelte van
Marienwaard achter blijven.
vijfde lid moet door India of Pakistan
worden benoemd.
Frankrijk, Nationaal Programma. 347 M.
12.00 Grom. 13.00 Nws. 14.05 Idem. 14.10
Gram. 18.30 Amerik. uitz. 20.00 Vocaal ens.
20.30 Hoorsp. 23.00 Gram. 2345—24.00 Nws.
Brussel, 324 en 484 M.
324 M
11.45 Gram. 12.30 Weerb. 32.3-4 Gram. 12.50
Koersen. 12.55 Gram. 13.00 Nws, 13.15 Om-
roepork. 11.00 Schoolradio. 15.40 Symphonle-
ork. 17.00 Nws. 17.10 Gram. 17.30 Caus. 17.45
Gram. 17.50 Boekbéspr. 18.00 Gram. 18.30 Voor
de sold. 19.00 Nws. 10.40 Gram. 19.48 Hoorsp.
21.00 Omroepork. 22.00 Nws 22.15 Kamermus.
22.55—23.00 Nws.
484 M.
12.05 Gram. 12.15 Lichte muz, 12.45 Gram.
13.00 Nws. 13.10 en 15.00 Gram. 16.00 Lichte
muz. 17.00 Nws. 17.15 Gram. 18.30 Idem 19.00
Klankb. 19.40 Gram. 19.45 Nws. 20.00 Gram.
20 15 „Jésus". oratorium. 22,05 Nws. 22.20
Jazzmuz. 22.50 Gram. 22.50 Nws.
B.M.R.S.
Het radioprogramma van B.M.R.S. (Eng.
Transit Camp, Hoek van Holland), op 31 rry,
luidt voor hedenavond:
22.00 uur: Turntable Time.
22 45 uur: ..Twenty Questions".
23.15 uur: Een plaatje met een praatje.
24.00 uur: Weerbericht en sluiting.
WOENSDAG 5 NOVEMBER
HILVERSUM I. 402 M. 7.00—24.00 NCRV.
7.00 Nws; 7.13 Gewijde muz.; 7.45 Caus.:
8.00 Nws; 8.1» Gram.; 0,00 V. ri. zieken; 9.30
v d huisvrouw: 0.33 Waterstanden; 9.40
Gram.: 10.10 ld.; 10.3O Morgendienst; 11.00
„Het leven op het land" .hoorspel; 12.00 Ba
riton en piano: 12.30 Land- en tulnbouw-
mcrledelingen: 12.33 Lichte muz.; 12.59 Klok
gelui: 13.00 Nws; 13.15 Prot. Interkerkelijk
Thuisfront; 13.20 Marinierskapel: 14.00 Gram.;
14.43 V. d. meisjes; 13.00 Jeiigdconc.; 15.15
Gram.: 16.00 V. d. Jeugd; 17.00 Gram.: 17.20
Orgelspel: 17.50 Militaire caus.; 18.00 Gram.:
18.10 Klarinet, viool en plano: 18.30 Caus.:
18,43 Geestelijke liederen; 19.00 Nws: 19.10
Bnekbespr.: 19.25 Gram.; 19.30 Buitenl. overz
19.30 Gram.: 20.00 Radiokrant; 20.20 Prot. kerk
dienst: 21.45 Gram.: 22.00 Reportage; 22.15
O-gelconc.: 22.00 Avondoverdenking; 23.00
Nws: 23.15—24.00 Gramoloonmuziek.
HILVERSUM II. 298 M. 7.00 VARA, 10.00
VPRO, 10.20 VARA, 19.30 VPRO, 20.00—24.00
VARA.
7.00 Nws; 7.10 Gram.: 7.15 Ochtendgymn.;
7.33 Gram.: 8.00 Nws: 8.18 Gram.; 8.30 Orge!-
Spp.; 8.30 V. d huisvrouw; 9.00 Gram.: 9.33
Idem: 10.00 Schoolradio; 10.20 „Uit 's lands
vergaderzaal", vraaggesprek: 11.00 Gram.;
12.00 Metropole-ork.; 12.30 Land- en tu;n-
bcuwmededelingen; 12.33 V. h. platteland;
12 38 Gram.: 13.00 Nws; 13.20 Roemeens ork.;
13.43 Gram.; 14.00 Gesproken portret: 14.15
Jeigdconc.; 15.00 V. cl. jeugd; 15.30 Idem;
16.50 Viool en piano; 16.10 V. d Jeugd: 16.4a
V .d. zieken; 17.15 Gram.: 17.30 Idem; 17.30
RegCrlngsuitz.; 18.00 NWS; 18.15 VARA-Variaj
18.20 Militair reportage: 18.30 Sport; '8'"*
Orgelspel; 19.00 Caus.; 19.15 Lichte muz.; 19.30
V. d jeugd; 21).00 Nws; 20.05 Politiek com
mentaar: 20.15 ,,De revue van mijn leven'
gerpeeld interview: 21.15 Dansmuz.: 21.45 Ca
baret; 22.13 Gram.: 22,20 CauS.: 22.35 Koor
zang; 22.55 R6is Z K. H. Prins Bernhard;
23.03 Nws; 23.15 Wereldkampioenschappen
dammen; 23.20—24.00 Gramofoonmuziek.
Engeland, BBC Home Service, 330 M.
13.03 Gram. 1,3.25 Gevar. progr. 13.53 Weerb.
14.00 Nws. 14.10 Ooggetuigeverslag. 14.30
R"mba-ork. 15.00 Voor dé Scholen 16.00 Hoor
spel. 17.00 Twintig vragen. 17.30 Grarb. 18,00
Voor de kind. 1855 Weerb. 19.00 Nws 19.15
Snort. 19.20 Gevar. muz. 10.45 Caus. 20.00 Ge-
var. progr. 20.30 Hoorsp. 22.00 Nws en daus.
22.27 Hoorsp. (vervolg). 23.45 Parlementeover-
zicht. 24.00—0.03 Nws.
Engeland. BBC Light, Progr., 1500 en 247 M.
1?.00 ..Mrs Dale's Dagboek" 12.15 Dansmuz.
12.tf, Voordr. 13.00 Parlementsoverz. 13.15
Lichte muz. 13.45 Orkestconc. 14.45 Voor de
kind 15.00 Voor de vrouw. 18.00 Orgel 16.10
Sport. 16.25 Lichte muz. 16.45 Militair ork.
17.13 Mrs Dale's Dagboek". 17.30 Gevar. muz.
18.00 Orkestconc 19.00 Gram. 19.16 Voor de
jeugd 19.45 Hoorsp. 20.00 Nws. 20.25 Sport.
20 30' Lichte muz. 21.00 Gevar. progr. 21.45
Liedjes. 22 30 Gevar. progr. 23.00 Nws. 23.15
Actuele caus 23.20 Lichte muz. 0,05 'voordr.
0.20 Lichte niuz. 0.56—1.00 Nws.
Nordwestdeutscher Rundfunk, 309 M.
12.00 Gevar. muz. 13.00 Nws. 13.23 Amuse-
ment«muz. 15.50 Eilmmuz. 16.20 Alt en piano.
17.00 Nws. 17.45 Gevar. muz. 1900 Nws. 20."0
Gevar. muz. 21.00 Rhythm, muz. 21.45 Nws,
22-10 Strijkkwartet 23.10 Lichte muz. 23.50
Pianorecital. 24.00 Nws. 0.30 Dansmuz.
kwalitatieve maatregelen. Al dez.e maatre
gelen zullen elkander zo goéd mogelijk
moeten aanvullen.
Wel kan worden erkend, dat in ver
scheidene gevallen het systeem van ver
plichte liquiditcitspcrcentages scherpere
vormen heeft aangenomen, omdat te voren
de overheid te grote uitbreiding aan haar
schatkistpapier had gegeven en een infla
toire politiek had gevolgd. Dit is een punt,
waarop in de toekomst bjj de toepassing
dezer maatregelen terdege gelet moet wor
den.
Tenslotte wees spreker er op, dat de
veelszins verwarde periode der dertiger ja
ren op het gebied van geld en bankwezen
naast verwerpelijke methoden zeer veel
goeds heeft opgeleverd en dat, nu het in
zicht in het wezèn van het monetaire
evenwicht veel is verbeterd, waartoe hier
te lande dr Holtrop belangrijke bijdragen
heeft geleverd, de mogelijkheid geopend
wordt om onder voorbehoud van vreed
zame internationale ontwikkeling het geld
en bankwezen onder toevoeging van nieu
we elementen van stabilisatie-politiek te
maken tot een harmonisch geheel, verge
lijkbaar met het stelsel van de oude gou
den standaard, die in zijn tijd een derge
lijk harmonisch geheel vormde, maar nu
als zodanig niet meer bruikbaar kan wor
den geacht. Hij acht het de taak van we
tenschap en practljk om ln de voor ons
liggende periode aan deze nieuwe mone
taire en bancaire systematiek hun krach
ten te wijden.
Door de „Appels van Eva" beeft deze
talentvolle actrice de smaak beet gekre
gen. Op het voetspoor van een New-York-
se collega werkt zij nu in de Haagse
„Kleine Comedie" op haar ééntje een serie
van 14 verschillende tafreeltjes af, onder
ling nochtans verbonden, betrekking heb
bend op even zovele vrouwen-figuren uit
het. Parijs der negentiger jaren.
Het is v/eer heel knap werk wat zij te
zien geeft, al schijnt haar eerlijke beken
tenis dat dit program niet voor kinderen
bestemd is er op te wijzen dat zij mis
schien met miss Skinner te veel naar één
zijde van het Parijs fin de Siècle gekeken
heeft. Overigens laat haar tekst niet na
bij herhaling de tragiek van het luchthar
tige leven voelbaar te maken.
Door de afstand die genomen werd sprak
waarschijnlijk een deel van het gebodene
velen onder het publiek niet altijd even
sterk aan. Vooral de jongere generatie
heeft weinig herinneringsbeelden meer uit
de tijd rond de eeuwwisseling. Alleen een
geval als de Dreyfus-affaire vindt vlot
weerklank, vooral bij zo fijn-genuanceer
de voordracht. Andere, even weergaloos
secuur op de planken gezet, schijnen voor
een deel hun effect te missen.
Hoe het zij, een bijzonder geslaagde
avond, die echter van de actrice en haar
begeleider, Wouter Denijs, bijna het uiter
ste vergt. L. H.
In de rij tentoonstellingen, die in het
tentoonstellingspaleis van de stad Parijs,
het bekende Petit Palais, elkaar opvolgen
is thans een particuliere verzameling
verschenen, een van de beroemdste col
lecties, namelijk die van de heer D G.
van Beuningen. De Zit werken van grote
meesters der schilderkunst en 31 beeld
houwwerken, die enige jaren geleden in
het museum Boymans voor het eerst
werden geëxposeerd, zijn das'* onder lei
ding van dé oud-diréeteur ^an het mu
seum Boymans, de heer Hannema, ge
rangschikt.
Het, is te begrijpen, dat de opening dier
tentoonstelling, die volgt op die der
Weense Kunstschatten en die van de
meesterwerken uit de Muenchener Pina-
kotheek en uit het Berlijnse Kaiser Frie-
drich Museum, een ontzaglijke belang
stelling wekt bij kunstlievend Parijs.
Deze expositie valt samen met de ten
toonstelling van de portretten van de
Vlaamse schilderscholen tot en met Van
Dijk.
De tentoonstelling van de verzameling
Van Beuningen wordt geopend nu Parijs
het kunstseizoen hervat en liefhebbers
uit de gehele werelS de kunstschatten
komen bewonderen, welke voor het me
rendeel in verschillende musea en parti
culiere verzamelingen zijn verspreid.
De opening, waarbij de heer Van Beu
ningen zelf tegenwoordig was, werd bij
gewoond door de voornaamste persoon
lijkheden, die de Parijse kunstwereld telt
Het is te voorzien, dst deze schitterde
keureollèctie veel belangstelling ra 1 trek
ken. Reeds drukte de gehele pers haar
bewondering ervoor uit.
Onlangs hebben wij reeds melding ge
maakt van het civiele proces dat de heer
Van Beuningen met betrekking tot de
zaak Van Meegeren-Vermeer aanhangig
heeft gemaakt tegen prof. dr Coremans,
de directeur van het Centraal laborato
rium der Belgische musea. Nader verne
men wij dat bet proces op 21 Januari a.s.
voor de achtste Kamer van de rechtbank
te Brussel zal voorkomen.
De Rotterdamse rechtbank heeft de
41-jaiige kantoorbediende C. T. de G.
uit Schoonhoven veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van negen maanden met
aftrek, waarvan 5 maanden voorwaarde
lijk mét een proeftijd van drie jaar.
Hjj zou circa 3000 a 4000 hebben
verduisterd ten nadele van de graan- en
veevoederfabriek C.F. gebroeders B. te
Ouderkerk aan de ÏJssel, waar hij
werkte.
Do éis tegen hem was een gevangenis
straf van negen maanden met aftrok,
waarvan zes maanden voorwaardelijk,
met een proeftijd van drie jaar.
SAN FRANCISCO.... Parel van de Pa- alle verkeerswegen in de staat Cahfornie.
ciflcGolden Gate, azuren edel- De maximum snelheid is er 64 kllomete-
steen in een encadrering van teder Per uur, maar.de gemiddelde autom -
„,„0 Ahn=t eeberflte. bilist snelt, er met een vaart van ongeveer
Daar in deze ónvolprezen omgeving, 10° kilonieter over. Elke dag moeten
•hanet de brug des doods*. 88.000 auto's de brug passeren en soms
Een der wonderen der moderne tech- wordt de snelheid tot 160 kilometer per
nick Maar tevens een zorgenkind der po- uur opgevoerd.
htiëlV autoriteiten. Automobilisten, die zich aan de maxi-
De Golden Gate brug, een hangbrug van mumsnelhei'd houden, komen tot de con-
1300 nieter lengte, oefent, op mensen met clusic, dat ze het verkeer ophouden
verzwak1" geestvermogens een sinistere zélfs verkeersopstoppingen veroorzaken,
aantrekkingskracht uit. Sinds ze in 1937 Dit wordt hun met daverend claxonge-
voor het verkeer in gebruik werd gesteld, 'oei duidelijk gemaakt. En ook zij gaan
hebben zich 139 persénen van de zeventig sneller rijden. De anderen passeren hen in
meter hoge leuningen in de wateren van dolle vaart..
de Stille Oceaan gestort. Vindt er een botsing plaats, dan ont-
Patrouillerende motoragenten slagen cr staat, er een melée van zes, zeven auto s,
slechts zelden in, zo'n ongelukkige van die tegen elkander op suizen,
zijn onheilvol voornemen te weerhouden. Golden Gate brug en de brug San Fran-
Men heeft aanvankelijk geprobeerd, de cisco-Oakland eisen thans jaarlijks samen
leuning te electrificeren, maar het bleek, vijf honderd doden. Geregeld worden er
dat dan iedereen op grond hiervan tegen beschadigde auto's weggesleept en loeien
de staat een eis tot schadevergoeding we- er de claxons van de ambulance-auto s.
gens bekomen letsel kon instellen. Een Zo gaat het er aan toe, daar in de on-
leunlng, z.ó hoog, dat niemand er over volprezen omgeving van San Francisco
heen kan klimmen, zou te zwaar zi.in en de parel van de Pacific....
de stabiliteit van de brug in gevaar bren-
gen.
San Francisco is nog een andere brug Een lezer-medicus vestigt er onze aan-
des doods rijk, de 13 kilometer lange dacht op, dat we in ons stukje „Een riem
spanbrug (langste der wereld) die San onder het hart.' inplaats van het woord
Francisco over de baai vah die naam met hartkwalen te gebruiken beter hadden
Oakland verbindt. kunnen spreken van hartklachten, (dat
Sinds deze brug in 1936 geopend werd, zijn klachten over een vermoede
zijn er 226 personeh op gestorven, tenge- hartkwaal, die niet behoeft te be-
vnlge van auto-ongevallen. Het aantal ge- staan). F.r was een jongeman bij hem ge
wonden is legio. De brug verwerkte tot komen, die nu bi.i hoog en laag beweerde,
dusver 329.281.247 voertuigen, 337.023.006 een hartklaal te hebben, terwiil de dokter
treinpassagiers en 15.000.000 soldaten. dit: steeds ontkend had. Deze jongeman
De San Franctsco.-Oakland brug telt het had inderdaad last van psychische stoor-
het grootst aantal verkeersongelukken van nissen, maar beslist geen hartkwaal.
(Van een medewerker).
NIJMEGEN, 30 October.
De opgravingen op het Romeins-Franki
sche grafveld in het centrum van Nijme
gen onder leiding van di' H. Brunsting,
conservator van het Rijksmuseum van
Oudheden te Lelden hebben dezer dagen
tot belangrijke resultaten geleid. Donder
dag werden enkele buitengewoon fraaie
glazen schotels en vazen aan het lieht ge
bracht, sommige van laag model, voorzien
van een donker-blauwe decoratie, een
ander een rank, dertig centimeter
hoog kannetje van licht geel glas
met een hartvormig buikje op rokvoet
en een hoge breed uitgestulpte hals
met een langwerpig oor. Enkele stukken
waren door de druk van de grond in brok
ken do vindplaats lag op anderhalve
meter diepte onder een tot voor kort
drukke verkeersweg, waar o.m. kermis
gehouden werd maar de belangrijkste
stukken wareli gaaf.
De voornaamste vondst deed men Vrij
dagmorgen. Te midden van een nieuwe
groep vazen en schotels werd het front
van een houten klcerkist ontdekt, 38 bij
27 cM. groot, beslagen met een veertiental
bronzen versiersels, afkomstig uit de vier
de eeuw na Christus. Deze buitengewone
zeldz.amc vondst beschouwde dr Brunsting
als de bekroning van zijn reeds jaren lang
naarstig zoeken in deze omgeving. Het is
een zeer buitengewoon feit, dat de om
standigheden dermate gunstig zijn ge
weest, dat hout vrijwel onbeschadigd zes
tien eeuwen in de grorid heeft gezeten.
De hoofdoorzaak daarvan is te zoeken in
de conserverende werking van het deels
geoxideerde bronzen beslag van het kistje,
waar bij bijv. de slotplaat met het sleutel
gat nog zeer goed te onderscheiden wa
ren; van het deksel, de drie andere zij
wanden en de bodem Was geen spoor meer
over; wel vond men ongeveer 25 cM. naar
achteren de scharnieren van hét deksel en
van de inhoud werd alleen een klein gla
zen reukwerkflesje gevonden.
Rondom deze kist stond een rood-bak-
stenen amphoor,. enkele glazen schalen en
een oliekruik. Onder de schedel in het graf
vond men een zilveren haarspeld met een
gouden knop, een goüden ring en enige an
dere sieraden.
Bijna de gehele dag heeft men besteed
om de houten kistwand onbeschadigd uit
de grond te halen. Met behulp van een
géwoon medisch gipsverband heeft men er
een gipsen verpakking overheen gegoten,
waarna de grond aan de achterzijde werd
losgemaakt, zó dat nog een laag zand met
het gipsverband werd meegenomen.
De vondsten zijn voorlopig opgeslagen
in het Gemeentemuseum op het Mari.en-
burg, maar zuilen haar definitieve plaats
krijgen in het Rijksmuseum Kam. Dr
Brunsting gaf als Zijn mening te keftnen,
dat dit het graf van een vrouw, een Ro
meinse matrone, is geweest. Ter gelegen
heid van het 30-jarig bestaan van het
Rijksmuseum Kam op 24 November a.s, zal
Dr Brunsting in de aula van het Canisius
College om acht uur een voordracht met
lichtbeelden houden over de resultaten
van zijn onderzoekingen van dit Romeins-
Frankische grafveld.
Zeepost. Met de volgende schepen kan
zeepost worden verzonden. De data, waar
op de correspondentie uiterlijk ter post
moet zijn bezorgd, staan, tussen haakjes,
achter de naam van het schip vermeld:
Indonesië (niet voor Medan) ms „Kedoe"
(6 Nov.); Indonesië: (uitsluitend voor Me
dan) ms „Ball" (12 Nov.); Nieuw Guinea:
ms „Java" (16 Nov.); Ned. Antillen: ss
„Baarn" (8 Nov.); Suriname: ms „Nestor"
(12 Nov.); Canada: ss „Aalsdijk" (15 Nov.),
ss „American Judge" (6 Nov.).
Ex-keizer Bao Dat van Annam, het
staatshoofd van Vietnam, is Dinsdag, na
een verblijf van twee maanden in Frank
rijk, per vliegtuig uit Nice Haar Saigon
vertrokken. Hij deelde voor.zijn vertrek
mee, dat binnenkort de eerste divisies
van iiet niéuwe Vietnamese legér zullen
worden gevormd. In een telegram aan
president Auriol van Frankrijk, verklaar
de Bao Dal, dat Vietnam „meer en meer
zijn aandeel ttr de gemeenschappelijke
last voor do verdediging van de vrijheid
in Azië en de veiligheid van de vrije we
reld op zich zal nemen".
tv r'r jaarvergadering ratt dr bonds
raad mil dr Kon. Ned. 'Schaakbond Wer
den de aftredende bestuursleden De
Brujin, (Jr srcr.), Van Braken (vice-
coafs.). Thürknw (wedstrijdleider) en
Hollander (Ze pamüngm.) niet alnrmene
stemmen herkozen.
Woensdagmiddag zullen In h'-t, Krlte-
rion-thcater Ie Amsterdam Fanny Blan-
kers-ttoen. Cor Braasein, Abe Lenstra,
dr Hans Van Si rol, Hannic Tcrmeulrn
en Aric Van Vliet handtekeningen uit
delen in een actie ten bate van het ge
brekkige kind.
Tc Den Haag won HHYC haar eerste
ijshockey-oefenwedstrijd tegen dc Ijs
vogels met 61.
In een lecdstrijd voor de competitie
om de Linnens' (West-Eurojini-beker
verloren de Amsterdamse Ijsvogels,
voor het eerst weer on de ijshockey-
schaatsen, in en van Dusseldorf met 32
(3—1 0—0 0—1).
In het St. Jozef ziekenhuis te Heerlen
overleed op 65-jarige leeftijd de bekende
Limburgse K. N. V. B.-official Harrie
Bodementen. Dc heer Bockmeulen was
oprichter van de voormalige Limburgse
voetbalbond, en diende later de K.N.V.B.
in twie functies.
dc in het biljart-tov.rnooi om, het W'e-
reldkampipenschap driebanden te Bue
nos Aires s'n tweede overwinningin de
10e ronde versloeg hij dc Colunibiadn
Ciialrs 5029 In 67 beurten, mattr in
dc 9e ronde had hij 5033 in 6.7 beurten
van de Venezolcen Moran verloren.
De bezittingen van de British Racing
Motor Research Trust zijn overgenomen
door de Engelse firma ln autobenodigdhe
den Kubery Owen en Co. Tot de inven
taris behoorden Ook de drie B. R. M.-race
wagens waarvan mén in Engeland eens
Zulke grote verwachtingen had, en die bij
na in elke wedstrijd, waaraan ze deelna
men, teleurgesteld hebben.
Naar verluidt zal de nieuwe eigenaar
zich niet met de racesport bSttioeien maar
de waeenS onder zekére voorwaarden ter
beschikking stollen van bekende Britse
coureurs. Volgens een ander bericht zou
den de B. R. M.'s echter verbouwd wor
den om deel te kunnen nemen aan races
volgens de in 1953 geldende formule.
Volgende weck Maandag wordt te
utrecht in een deel der Bebouwen van een
bes taande wasserij een volkswasserij ge
opend in het bijzijn o.m. van de directeur
van het proefstation voor de waslndustrle
i iT4 laat,te wijst cr reeds op, dat
ln Utrecht een andere methode van wer
ken zal wordert toegepast dan elders. Dezt
methode komt hierop neer, dat elke huis
vrouw slechts met haar eigen was Ie
maken heeft cn dat z() alleen haar bonte
was zelf doet. Het witte goed wordt in
een machine gewassen. De volkswasserj)
zal naar men verzekerde goedkopei
zijn dan dc thuiswas, dc wastijd wordt
aanzienlijk bekort, zij geeft thuis geen
ongerief cn dc was zal door het gebruik
van de beschikbare apparaten minder
slijten dan bij de thuiswas.
Nadat zowel het witte als het bonte goed
Detective-roman van A. FULÜING
56)
Een Croderès was altijd in hetzelfde
humeur én zou nooit iemand kwaad doen,
maar zag hij bijvoorbeeld een kind in
het vuur vallen en levend verbranden,
dan zou hij geen hand uitsteken, om het
té rédden, ook al zou het hem slechts
wéinig moeite kosten. Het vreemde men
senras was verder harteloos, gevoelloos
Vóór pijn, maat verstandig en zeer be
lust op geld. moéwel dat eigenlijk van
weinig nut voor hen was.
Een Croderès, ten slotte, kon niets vóe
len. noch warmte, noch kou.
Pointer gevoelde zich weer, of hij in
een onbekende wereld was. Natuurlijk
was dit verhaal van Toni leuterpraat,
maar zo vreemd, zo geheimzinnig. Plot
seling hield de gids de pas in. Even later
stonden de beide mannen voor een wij
de opening in de rotsen. Blijkbaar was
het de ingang van een grot. In de opening
troffen zij dc jager aan, die zijn bezoe
kers van het hoofd tot de voeten opnam.
Hij was ongeveer va(n dezelfde lengte
als Toni, maar iets breder gebouwd en
met langere armen. Zijn haar was even
dik, doch het krulde. Alleen zijn ogen
waren heel anders, vreemde. koude,
blauwe ogen als van een Siamese kat.
Overigens was er niets eigenaardigs in
zijn zonverbrand gezicht. Hij keek tame
lijk verwonderd, doch heel goedhartig,
de beide mannen aan, ofschoon zijn ogen
zeer somber waren.
Deze mijnheer wil je spreken, Seppl,
begon Toni.
Ik Stel een onderzoek naar mijn
vriend in, legde Pointer uit. Hij Was hier
in de bergen, gisteren twee weken gele
den. Kun je je misschien 't een óf ander
Ongeluk herinneren, dat op die dag ge
beurde?
De jager antwoordde niét, keek dé
de'ective héél kalm aan, keerde zich om
en ging zijn hól binnen, alsof hij Iets
wilde halen.
Hij komt er niet eerdér uit, voor
dat de zon schijn', fluisterde Toni.
Mogen we binnenkomen? vroeg
Pointer daarop, in het Italiaans.
Prego, prego! stemde dc jager be
leefd toe. Hij was bezig een hertekop op
te zetten en ging rustig door aan zijn
werk. Pointer keek eens in het hol rond.
Een paar keien deden als stoelen dienst;
in het midden lag een grote steen, die
als tafel gebruikt werd en waarop een
klein vuur flikkerde. Hierboven stond
een lijmpot, terwijl een grote schaar, en
een mes, dat bij het opzetten van dieren
gebruikt wordt op een kleinere steen
naast de tafel lagen.
Ik zal Je goed betalen, als je me In
lichtingen geeft, begon Pointer.
Hoeveel? vroeg Seppl met een
schorre, doch kalme stem.
T1_* 41
de hard-
zljn hand op. Even werden
blauwe ogen grijs.
Hoe oud was uw vriend, en hoe zag
hij cr uit? kwam daarop de vraag.
Pointer vertelde het.
Ja. dan heb ik hem gezien, sprak de
jager, waarna hij zich omkeerde en
mompelde:
„ste li a vardar,
El Latemar.''
De detective schoof hem twee geld
stukken toe,
Hij zaït óp éen rots m de vallei,
Vervolgde dë bergbewoneri
Héb je no* iets anders gezien?, vroeg
Pointer, terwijl hij de jkgér Weer een
geldstuk toeschoof. Hét was of cle mart
als een sprekende automaat werkte; tel
kens, wanneer hem een geldstuk toege
schoven werd, kwam er ecii volgende stuk
Van zijn verhaal.
Ik zag, dat Toni een bergrug opklom,
om te onderzoeken, of het kortere pad
begaanbaar was. Hij hield zijn hand bo
ven z'n ogen, omdat de zon zo fel scheen.
Ook zag ik de oude man in het dal op
staan en de bocht van de weg omgaan.
Hij wilde* blijkbaar in de zon zitten. Na
enige ogenblikken, kwam een andere man
door de vallei aangelopen. Hij raapte de
ijsbijl op en naderde de kromming van
de wag- Op hetzelfde ogenblik verwijder
de Toni een steen, die hem ln de weg
lag. Toen de man dat geraas hoorde, «loop
hij gauw achter het vooruitspringende
Pointer legde tien twee-lire stukken op j rotsblok Ir ng. Tk zag dat hij van plan
de tafel, tegenover de jager en hield er I was, do oude man te doden.
Waarom schoot je niet? viel Pointer
hem in de rede.
En zodoende de gemzen op de vlucht
jagen? merkte de jager on. Ik was veel
te' blij, dat de man van plan was de ijs-
bijl te gebruiken ch geen geweer. Hij
kwam voor de tweede keer terug, de ijs-
bijl opgeheven in zijn hand. De oude man
zat met de rug naar hem tóe en merkte
niets Vsfl hét dreigende gevaar Plotse
ling sloeg dé bijl neer en trof de arme
op het hoofd. Hij viel van de rats, waar
op hij Zat, af.
Kon jé zien, wat Töni in dié tussen
tijd deed? vroeg Pointer.
Hij had juist die platte röls bereikt,
het plateau, vanwaar tit1 pad, dat hij
onderzoeken wilde, begint, was het ant
woord.
Kon hij de moordenaar zien?
Natuublijk niet. Die ruwe rotspunt
maakt dat onmogelijk. Kijk zelf maar,
merkte Seppi op- Toen vervolgde hij: De
vreemdeling hief de bijl wcêr op. doch
blijkbaar was de oude reeds dood- Daarna
zag ik, hoe het slachtoffer nauwkeurig
onderzocht werd: beroofd misschien; ik
kon dat niet duidelijk genoeg onderschei
den- Vervolgens stond de moordenaar op
en verwijderde zich langs die bocht in de
weg, welke u van hier af zien kunt. Hij
was voorgoed verdwenen, ik zag hem
niet meer terug.
Kan je een beschrijving van hem
geven? vroeg de detective.
De beschrijving, die volgde, was niet
hc«*l duidelijk. Fe m**n was v&p mjödpl-
matige lengte, tamelijk donker, tamelijk
jong, hij had een zware baard, drieg
eên slappe hoed, terwijl een ouderwetse
cape over zijn jas geslagen was. Zo kon
den driekwart van de mensen, die dooi
het dal waren gegaan, er uit gezien nep
bon.
Pointer vertelde ten slotte de.'aSer. d-u
het waarschijnlijk nodig zou zijn, dat htj
nok aan de politie verslag over de moord
deed, In dat geval beloofde hij hem het
bedrag te vergoeden, her welk hy anders
óp -één dag met jagen verdiende. Dat vond
Seppi goed.
Je moet niets doen. voor je weer
van mé hoort, sprak Pointer met Toni af.
ïk wil eerst eens over .alles nadenken.
Misschien ben ik genoodzaakt dc poli
tie ih het geval te mengen, doch clan zal
ik wel bewijzen, dat jij onschuldig bent.
Wit je alles aan me overlaten.
De politie is flog al actief!, merite
hij op, én steeds verlangend om hande
lend op te treden.
Het is toch de enige weg. die we
volgen kunnen, zet Pointer. Maar ik zal
wel zióirgen, dat do mareseiallo eeti goed
begrip van de zaak krijgt. Daar kun je
vast op vertrouwen- Èn nog eens, met
overtuiging, zei hij: Geloof me, Töni,
het is de enige weg-
Voor Pointer bestond cr geen andere
weg dan die van de wet.
Doch Toni was niet te overtuigen.
Met zijn tong langs zijn droge lippen
likkend, merkte hij twijfeltnd op; „Zo
gewassen is, wordt het gecentrifugeerd en
winddroog gemaakt. Zo nodig kan in de
wasserij het goed gesteven worden. Het
goed dat daarvoor in aanmerking komt
kan gemangeld worden, het andere wordt
verder gedroogd in een tumbler, Eén der
grootste voordelen van het wassen in de
volkswasserij zal zijn, dat nu niet meer
dagenlang de was binnenshuis behoeft te
worden gedroogd, zoals bij nat weer zo
vaak nodig is. De opzet is, dat binnen
uiterlijk twee uur in vele gevallen
echter korter de huisvrouw een gezins-
was van 10 kg kant en klaar gedroogd en
gemangeld mee naar huis kan nemén. De
mogelijkheid bestaat ook, alleen de was
in de volkswasserij te drogen. Een was
van 5 kg kan in 10 minuten gemangeld en
gedroogd zijm
Het spreekt vanzelf, dat de Utrechtse
Huismoeders eerst aan het denkbeeld van
deze volkswasserij zullen moeten wennen,
Zij zullen de voordelen cr van moeten
leren kennen en daarom zal er de eerste
twee weken geheel gratis gewassen kun
nen worden. Men kan zich daarvoor ntt
reeds laten inschrijven.
Wanneer het systeem, zoals dat in
Utrecht gevolgd zal worden, en dat thans
experimenteel wordt toegepast, mocht
blijken in de smaak te vallen, zal er zo
mogelijk uitbreiding aan gegeven worden.
In de nu te openen volkswasserij zullen
per dag ongeveer 80 mensen geholpen kun*
nen worden. Naar becijferd is, zdu de
Utrechtse volkswasserij zich zelf kunnen
bedruipen.
è"nken?"
(Wordt vervolgd).
Te Madrid is gisteren onder auspiciën
van de Spaanse raad voor wetenschap
pelijk onderzoek een Nederlandse dag
gehouden.
De Nederlandse gezant in Spanje, mr
W. C. graaf van Rechtéren Limburg
heeft in tegenwoordigheid van talrijke
Spaanse en andere persoonlijkheden een
tentoonstelling van het Nederlandse boek
geopend.
In het gebouw van de legatie werd een
receptie gehouden voor de leden van
het Nederlandse koor van Felix de
Nobel, dat voor het eerst in Spanje op
trad.
Het hoor zal Dinsdag, begeleid door het
orkest van de Spaanse radio-omroep, in
bet „Ateneo" te Madrid optreden. Men
zal bij deze gelegenheid werken van
'l Stravinsky en Bach ten gehore
brengen.
