Het wordt weer kouder
Een GOED MENU
is het HALVE WERK
ZWEEDSE REACTIES TEGEN
GRAHAM GREENE
Ons Succes-patroon
deze week
van
Neil Lyndon ontsnapt
Wenken voor de Kerstmaaltijd
Lac ha pp e lie
Parket - Breda
Bi j de wereldpremière van „Tlie living room"
HOE BESTEL IK MIJN PATROON?
Geautoriseerde vertaling uit het Engels van
VICTOR BRIDGES
ZATERDAG 13 DECEMBER 1952
PAGINA 4
Lang gekoesterde wens vail Samuel Goldwyn..Hans
Chrisliaan Andersen Meningen in Amerika ver
deeld. Vivian Leigh: iedere drie uur een poeder tegen
de griep. Hildegarde Neff over Hildcgarde Neff.
Susan Hayward en Ava Gardner in één film. Schoen
poetser zal dansen met l' red Astaire.
Yarrah
Het lijfje is met een overslag cn met knopen
gesloten. Hoewel U ook aan één kant knopen
kunt maken en de andere kant met een leuk
speldje of kettinkje versieren.
Met de eerste vertoningen van de film
„miss Christiaan Andersen" heeft Samuel
GÓljwyn een jaren lang gekoesterde
wens in vervulling zien gaan. Zelf is hij
vari mening, dat het de belangrijkste
film is, die hij in zijn loopbaan heeft ge
produceerd, belangrijker nog dan „De
Beste Jaren van Ons Leven', die in 1916
niet minder dan 9 Oscars kreeg, hetgeen
een tot nog toe ongeslagen record is.
Op geld heeft Samuel Goldwyn bij de
productie van deze kleurenfilm niet ge
keken. Op een ogenblik, dat Hollywood
drastisch aan het bezuinigen was, heeft
hij.er een waar vermogen in gestoken. In
ide loop der jaren liet hij door 21 be
kende specialisten een scenario schrijven,
dat- hij evenzovele malen afkeurde. Pas
in 3951, bij de 22ste proef, werd er door
Moss Hart een scenario samengesteld, dat
zijn instemming kreeg.
Het verhaal van Moss Hart is even
eenvoudig als de sprookjes van Andersen
zelf. Het speelt rond 1830 in het stadje
Odense. Een jonge schoenmaker, Hans
ChYistiaan Andersen, wordt uit zijn ge
boortestad verjaagd, omdat de kinderen
liever naar zijn sprookjes luisteren dan
naar hun onderwijzer. Teleurgesteld gaat
hii naar Kopenhagen, waar hij een jonge
ballerina ontmoet. Hij vertelt haar aller
lei. verhalen, die hij zelf verzonnen heeft.
Eén ervan maakt zulk een indruk op haar,
dat ze er door wordt geïnspireerd tot een
ballgt dat ze de Kleine Zeemeermin
roemt. Dit ballet oogst een reusachtig
succes. Andersen zelf wordt tot over de
oren verliefd op de ballerina. Op zekere
dag hoort hij echter, dat ze getrouwd is
met de ballemeester en Andersen, wanho
pig doordat zijn liefde niet wordt beant
woord, keert ontgoocheld terug naar zijn
geboortestad. Maar ook voor zijn stadge
noten is hij nu een beroemd man geworden
en heel Odense viert feest, als hij er te
rugkeert.
Dé film, die in de loop van het vol
gende jaar in Nederland wordt uitgebracht
dopr R.K.O. Radiofilms, is geregisseerd
door Charles Vidor. De titelrol wordt,
zoals bekend, gespeeld door Danny Kaye
terwijl Jeanmaire de ballerina en Farley
Granger de balletmeester vertolken. De
leiding, van de choreografie is in handen
vat? Roland Petit. Frank Loesser compo
neerde acht nieuwe „songs" voor de film.
Töch is er iets mis met de prachtige
kleurenfilm, die volgens Samuel Goldwyn
de geest van Andersen volledig moest
weerspiegelen- Een Deense criticus, die
haar heeft gezien, schrijft: „Deze film zal
zoveel afbreuk doen aan de reputatie van
Amerika, dat de Voorlichtingsdienst van
de Verenigde Staten vijftig jaren nodig zal
hebben om het weer goed te maken". Dc
acteurs in de film gebruiken bijvooibeeld
voor woorden als Hans cn Kopenhagen
de Duitse uitspraak in plaats van de
Deense.
Het oordeel van de Amerikaanse cri
tici is verdeeld. De „New York Times"
vindt het ballet mooi, maar heeft geen
bijzonder hoge dunk van Danny Kaye als
Andersen
reeds 50 jaar
onze specialiteit
De „Herald Tribune" vindt Danny Kaye
aardig, maar verklaart, dat de film niets
anders is dan „een Hollywood-sprookje"
Tijdens het lunchuur in een bekend
Engels restaurant maakte dezer dagen
Vivien Leigh, bekoorlijker dan ooit in
zwart en turkoois, een einde aan vele
illusies met betrekking tot de kwaliteiten
van filmsterren door tot haar tafelgenoot
te zeggen: „Is het niet afschuwelijk? Ik
moet iedere drie uur een poeder Innemen
tegen de griep".
En aan een tafeltje in haar nabijheid
demonstreerde Mr. J. Arthur Rank, dat
zelfs de grootste van de grote zakenlieden
niet altijd even vlekkeloos en onfeilbaar
is. Hij haalde zijn vulpen te voorschijn,
bevlekte zichzelf met inkt en maakte het
stiekum schoon met een blauwzijden
zakdoek.
Nu de Italiaanse filmindustrie meer en
meer Hollywood begint na te volgen, wor
den de officiële levensbeschrijvingen van
de filmsterren natuurlijk op dezelfde ma
nier door de studio's gepubliceerd als
door de Amerikaanse maatschappijen.
Aldus ontvingen wij de volgende inlich
tingen over Gina Lollobrigidia: „Haar
filmcarrière begon, toen ze een klein rol
letje kreeg, waarin ze de mannelijke ster
een oorvijg moest geven. Ze kweet zich
met zulk een geestdrift, van haar taak, dat
hij tegen de grond sloeg. Dit deed haar
zodanig in de achting van de regisseur
stijgen, dat ze een grotere rol kreeg jn
zijn volgende film".
De tweede, van wie wordt verteld hoe
ze een beroemde ster werd, is de Duitse
actrice Hildegarde Neff, die onlangs van
Hollywood in Londen arriveerde.
„Hildegarde Neff", aldus weten haar
werkgevers te vertellen, „is totaal anders
dan iedere andere ster. Ze heeft zelfs haar
eigen biografie geschreven, waarvan we
gebruik maken in plaats van de levensbe
schrijving in ons archief".
Over Hildegarde Neff schrijft Hildegarde
Neff het volgende: „Ze heeft zulke ver
schrikkelijke dingen meegemaakt in het
door de oorlog geteisterde Berlijn, dat
zelfs een ongelukkig huwelijk haar niet
van streek heeft kunnen maken. Juist door
alles, wat ze meemaakte, is ze een fijn
gevoelig menselijk wezen geworden, dat
meer belang stelt in anderen dan in zich
zelf. Er is een Garbo. een Bette Davis of
een Hildegarde Neff nodig om het goede
te tonen, dat er in slechte mensen zit en
het slechte, dat er in goede mensen zit".
Misschien was het toch maar beter ge
weest, ais haar werkgevers hun eigen ar
chief hadden geraadpleegd
Als de film „The Snows of Kiliman
jaro", waarin George Peck, Susan Hay-
ward en Ava Gardner de hoofdrollen
spelen, binnen afzienbare tijd in ons land
wordt vertoond, zullen velen, die iets af
weten van de verhoudingen tussen de
Hollywoodse filmsterren en van hun
onderlinge naijver, zich met verbazing af
vragen, hoe producent en regisseur er
ooit in zijn geslaagd Susan Hayward er toe
te brengen haar plaats als ster met Ava
Gardner te delen. Mis Hayward heeft zeer
uitgesproken ideeën omtrent de aantrek
kingskracht van haar talent en in die
ideeën past Ava Gardner beslist niet.
Nu wil echter het geval, dat de grote
baas van Susan Hayward's studio eens in
het jaar helemaal in zijn eentje een film
produceert. Het is om zo te zeggen zijn
jaarlijkse meesterwerk en er worden kos
ten noch moeiten gespaard om het tot een
succes te maken.
Toen de grote baas besloot om Ernest
Hemingway's beroemde korte verhaal
„The Snows of Kilimanjaro" te verfilmen,
gingen al zijn loonslaven hét natuurlijk op
staande voet lezen. Ze kwamen tot dc ont
dekking, dat het een verhaal was orp een
ex-journalist-romanschrijver, die in Kenya
sterft aan een gcinfecteerd been cn een
gebroken geest. In zijn delirium ziet hij
terug op de verloren illusies en vernietig
de idealen van zijn vroegere leven, terwijl
zijn nukkige jonge vrouw de vliegen van
zijn gezicht jaagt en de gieren en jakhalzen
buiten de tent op zijn dood zitten te
wachten.
Om deze twee rollen te bezetten, hoefde
men niet verder te zoeken dan de eigen
studio. Gregory Peck was ideaal als de
heid. Daarop kreeg Susan Hayward He
mingway's verhaal te lezen. Ze merkte
op, dat. hoewel er andere vrouwen in wer
den genoemd, deze slechts met een paar
regels werden vermeld. Haar rol was dus
kennelijk verreweg de voornaamste.
Bijna een maand lang zwoegde ze aan
het bed van Gregory Peck in de studio
die een Amerikaans kamp voorstelde, ter
wijl de camera's haar spel op de filmband
vastlegden.
Toen gaf men haar plotseling te ken
nen, dat ze naar huis kon gaan: „Terwijl
wij de „flashbacks" maken".
„Wie speelt er in mee?" vroeg ze.
„Hoofdzakelijk Ava Gardner", luidde het
antwoord.
„Wat!?" gilde Miss Hayward, terwijl de
omstaanders dekking zochten. „Hoe is zij
in het verhaal gekomen?".
Men legde haar uit, dat er een rol (over
de eerste, grote, tragische liefde van de
held) speciaal voor Ava Gardner was ge
schreven.
Susan was, naar verluidt, zo woedend,
dat ze dreigde in staking te gaan. Pas toen
legde de regisseur haar geduldig uit, dal
ze met haar werk aan de film al klaar
Dc filmmensen hebben een internatio
naal jaarboek, dat in New York wordl
uitgegeven en dat 24 jaar lang is ver
schenen als „The Motion Picture Alma
nac" (Filmalmanak).
De uitgave voor 1953 vertoont een titel
wijziging: „The Motion Picture and Tele
vision Almanac".
Het teken aan de (bioscoop) wand?
Fred Zinnemann („Het Zevende Kruis",
„Achter de wolken....", „Mannen", „Te
resa" en „High Noon") is voornemens een
film te maken naar de „best-seller" van
James Jones „From here to eternity" (Van
hier naar de eeuwigheid). Montgomery
Clift zal de „clandestiene" soldaat spe
len, die de held van deze vreemde histo
rie is.
LeRoy Daniel is zo'n goede schoenpoet
ser, dat hij filmster wordt en zelfs zal dan
sen met Fred Astaire. Deze laatste had
een „rhythmische" schoenpoetser nodig
voor een nummer in zijn nieuwste „musi
cal", „The Band Wagon". Meer dan 50 jon
ge dansers werden door Fred Astaire ge
keurd voor het nummer „Shine on your
Shoes". Maar geen enkele voldeed.
Toen besloot Astaire eens een onderzoek
te gaan instellen onder de echte schoen
poetsers en daar vond hij zijn ster, toen
hij in Los Angeles zijn schoenen liet
poetsen door LeRoy Daniel, bij zijn klan
ten beter bekend onder de naam „Chatta
nooga Shoe Shine Boy".
Daniel zorgt niet alleen, dat zijn klan
ten de blinkendste schoenen van heel Los
Angeles hebben, maar hij geeft ze bij
ieder paar gepoetste schoenen er nog een
tapdance gratis-nlemandal en voor niets
bij cadeau.
Tot dusver was dansen alleen maar een
hobby van LeRoy Daniel cn zocht hij zijn
toekomst in de schoenpoetserij. Maar
Fred Astaire vindt, dat hij de zaak beter
kan omdraaien.
„The Band Wagon" wordt geregiseerd
door Vincente Minnelli en geproduceerd
door Arthur Freed, het duo, dat ook de
succesfilm „An American in Paris" op zijn
naam heeft staan.
Het K.N.M.I. deelt mede:
Krachtige Zuidwesten winden, die ver
oorzaakt werden door een depressie boven
Schotland, voerden tijdelijk zachtere
oceaanlucht naar ons land en maakten
Donderdag een einde aan de vorst. De
temperaturen liepen geleidelijk op en be
reikten Vrijdag in het gehele land waar
den van 5 a 6 graden. Een verdere stijging
van de temperatuur is niet te verwachten.
Integendeel. Achter een volgende depres
sie stroomden grote hoeveelheden koude
arctische lucht over IJsland naar het Zui
den en vervolgens over de Britse eilanden
naar ons land, zodat de temperaturen op
nieuw gingen dalen.
De strijd tussen deze koude massa's en
zeer zachte luchtmassa's, die zich boven
Zuid-Frankrijk bevonden, gaf gisteravond
aanleiding tot ontwikkeling van een diepe
depressie, die vergezeld van zware stor
men, over Frankrijk naar West-Duitsland
trok en vanmorgen vroeg in het Zuiden en
Oosten van het land regen en sneeuw ver
oorzaakte. Na het passeren van deze de
pressie zal de wind weer naar Zuid-West
of West gaan draaien onder invloed van
een oud lagedrukgebied boven de Noord
zee. In dit lagedrukgebied komen enkele
buien voor, die van hagel en natte sneeuw
vergezeld gaan, maar ook nu en dan op
klaringen.
Hoewel vannacht weer plaatselijk mist
kan ontstaan, ziet het weer voor morgen
er dus wat gunstiger uit. Men moet er
echter op rekenen, dat de temperaturen
de volgcn„c dagen geleidelijk nog iets
zuilen tlzodat de kans on vorst
voornamelijk des nachts groter wordt.
Susan llayuard (links) moet haar plaats als ster in de film I lie Snows of
Kilimanjaro" tegen wil en dank delen met Ava Gardner (rechts).
„Hijst dc pestvlag bov.n het Drama-
theater". „Het eenvoudigste theater in de
provincie zou dit stuk hebben algewezen"
„De deuren worden wijd opengezet voor
de creaturen van dc Paus". „Hoe zullen
wij hierna nog de zesde November kun
nen vieren (nationale gedenkdag van de
dood van Koning Gustaaf II Adolf)?"
Met deze en andere citaten beschrijft
het Noorse katholieke weekblad ..St. Olav"
de reactie in Zweden van de predikers
der moderne huwelijksopvattingen op het
eerste toneelstuk 'dat Graham G»'eene, an
der de titel de „Living Room" ges'bre
ven heeft, cn dat zijn wereldpremière
heeft gehad in Stockholm.
Deze aanhalingen zijn niet ontleend aan
toneelkritieken in extremistische daden
maar aan de kolommen van jok in het
buitenland zeer gerespecteerde kranten
als „Morgontidningen", „Aftontidningen"
en „Dagens Nyeter". Graham Greene heeft
blijkbaar in zijn nieuwe toneelbehandeling
van het driehoeksprobleem, dat wij ook in
vele van zijn romans tegenkomen, de vin
ger gelegd op een schrijnende wonde in
het zedelijk-maatschappelijk leven van
Zweden door de christelijke huwelijks
trouw en de daarmee verbonden offers
te plaatsen tegenover de moderne oppor
tunistische huwelijkstrouw, die ophoudt
wanneer lijden en offer gevraagd worden.
Een van de recensenten, Bergmann, in
het socialistische blad Aftontidningen ver
klaart aan het slot van zijn toneel „voor
lichting": „het huwelijk op zjch als in
stituut is een dwaasheid voor iemand die
denkt in humanistische categorieën".
Het Noorse katholieke ad ziet in deze
reacties in Zweien niet alleen een aanval
op Graham Greene, maar °°k een aanslag
op de vrijheivan het woord. Hier immers
matigen zich toneelrecensenten het recht
aan de pestvla» te hijsen, zódra 'n toneel
stuk niet in overeenstemming is met hun
eigen levensopvatting. Heft."is wel zeer
ironisch dat deze censuur moet komen
van mensen die altijd de vfijheid van ge
dachte willen prediken.
Vanzelfsprekend wordt na deze won
derlijke reactie op Graham Greene s to*-
neelstuk de ".ondease première, welke in
de tweede helft van Januari zal plaats
hebben, met gespannen verwachtingen te
gemoet gezien.
Prov. Staten van Zuid-Holland. De heer
J. C. Schrama, die benoemd was verklaard
tot lid der Staten van Zuid-Hahan" 'n de
vacature Bolsius (K.V.P.)'heeft zijn benoe
ming niet aangenomen. Thans is de heer
C. P. Vergouwen te Voorhout benoemd
verklaard.
Voor vele huisvrouwen is het beden
ken van het Kerstmenu geen probleem:
dan komt er immers ieder jaar konijn
met appelmoes op tafel, gevolgd door een
lekkere pudding, of verheugt ieder zich
op het gebruikelijke stuk varkensvlees
met spruitjes.
Voor degenen echter, die ër op dit ge
bied geen gezinstradities op na houden
of die nu eens iets anders willen, volgen
hier enige wenken.
Krijgt U gaslen geef dan gerechten,
waarmee U vertrouwd bent; probeer geen
nieuwigheidjes op een dag dat het cr
erg op aan komt.
Zorg dat een deel der gerechten te
voren klaargemaakt kan worden. Kies
geen spijzen, die U op het laatste ogen
blik. onder de maaltijd door. moet bak
ken. of die slechts kort verwarmd mogen
worden.
Das de maaltijd goed aan aan liet aan
wezige servies en eetgerei cn aan het
kookgerei, waarover U beschikt.
Wanneer U de smaak van Uw gaslen
niet kent, zet hun dan geen zeer gekrui
de spijzen of vreemdsoortige combinaties
voor.
Een feestmaaltijd bestaat in ieder ge
val uit twee gangen: hoofdschotel en
toespijs, en wordt meestal voorafgegaan
door een voorgerecht. Hebt U de hele
middag met Uw gasten om de kachel
gezeten, dan is een koud voorgerecht een
aangename verfrissing, desgewenst ge
volgd door soep. Komt U terug van een
wandeling in de kou, dan zal een bordje
hete soep ais eerste gang meer in de
smaak vallen. Valt Uw keus op een warm
voorgerechtje, dan laat U dit direct vol
gen door de hoofdschotel.
U wilt natuurlijk, dat Uw gasten goe
de eetlust: hebben voor de hoofdschotel.
Bederf deze eetlust dus niet met een
uitgebreid vóórmenu. Dikke erwtensoep
zult U vanzelf niet geven, maar dan ook
geen slaatjes met veel mayonnaise, grote
stukken paling, „machtige" saucijze-
broodjes of diepe borden vol soep. Maak
Hever een klein fijn, hapje en kies
tussen
1. een halve grapefruit- of sinaasappel
schil gevuld met een vruchtenslaatje;
sneetje geroosterd of gebakkon
brood met, gekookt ei en schijfjes
vleeswaren: garnalen met tomaten
saus; huzarenslaatje; plakken ei op
sla met garnalen of reepjes vis; plak-
jas koud vlees met groentensla;
2. 'kop bouillon met een paar zoutjes
en een partje citroen, of dun gebon
den soep;
3. sneetje brood, toastje of pasteitje
met ragoüt, van vlees, gekookt ei,
garnalen, balletjes gehakt of blok
jes ham. (Zie ook het vouwblad „Vis
bij feesten", te bestellen bij het Voor
lichtingsbureau, afd. Vis, te IJmui-
den per briefkaart, waarop aan de
adrèszijde 7 cent aan postzegels extra
geplakt is).
Neem voor het hoofdgerecht vlees of
wild of gevogelte dat gemakkelijk warm
gemaakt en gehouden kan worden in een
saus of in jus: een braadstuk dat door
en door gaar mag zijn (geen ossenhaas
of rosbief) of karbonaden (geen bief
stuk). Daarbij passen in ons Kerstmenu
gekookte aardappelen, puree of rijst, en
fijne groente, vers of geconserveerd, bijv.-
lof, bloemkool, kleine spruitjes, dop
erwtjes, tuinbonen of andere bonen,
kleine worteltjes, sla. Moes of compote
van appelen peren of veenbessen, maar
ook gedroogde vruchten (pruimen, abri
kozen, tuti-frutti) of bevroren of inge
maakte vruchten Vormen een gemakke
lijke, frisse toevoeging bij een stuk ge
braad.
Het menu wordt dan om do avond
tot het eind toe een genoegen te doen
zijnbesloten met een licht nagerecht.
Dat kan zijn een koele vla of pudding,
een ijsgerecht. een portie mooi fruit, of
een kop pittige koffie met kaas, noten
of gebak erbij.
Begin, wanneer U het menu opmaakt,
met het hoofdgerecht en kies daarbij
passende voor- en nagerechten uit. Hier
bij dient goed gelet te worden op kleur,
stevigheid en smaak en wel op de vol
gende manier:
Stel dat U als hoofdgerecht hebt:
Haze- of konijnepeper, compote
Deze gang is donker van kleur, zurig
van smaak en zacht van consistentie.
Daarom past hiervóór: een lichte soep
of een niet-zuur stevig voorgerechtje,
en hierna: een lichte niet-zurc toespijs,
Het menu wordt dan bijv.:
Toast met sardines;
bouillon;
haze- of konijnepeper, compote, rijst;
gebak, koffie.
Of U gaat uit van:
Gebraden vlees, aardappelen,
bloemkool, boontjes
Deze gang is stevig, vrij neutraal van
smaak en niet fel van kleur. Hierbij
kiest U dus bijv een donkere soep en
een fris nagerecht, zodat het menu kan
worden:
Bruine soep;
gebraden vlees, aardappelen, groenten;
bessensappudding met schuimpjes,
Een goed menu is het halve werk.
Daarmee toegerust kunt U dus straks
vol zelfvertrouwen aan de arbeid tijgen!
leuk
Voor de schoolgaande meisjes een
jurkje voor de komende feestdagen.
Het rokje is klokkend, terwijl in dc zijbaan
een zakje is verwerkt.
Het patroon is verkrijgbaar in de maat:
70—80—36—38 a 0.60'.
Restant-patronen verkrijgbaar a 25 cent.
C745
Plak aan de adreszijde van een briefkaart, naast en buiten het frankeerzegel
het verschuldigde bedrag aan geldige postzegels en zend deze naar
ATELIER CROON. BEATRIJSSTRAAT 4, ROTTERDAM
Vermeld aan de andere zijde duidelijk uw naam, adres, woonplaats en maat
en nummer van het gewenste model.
Plak nooit meer dan f 1.op een kaart, wat meer geplakt wordt is
waardeloos.
Girostortingen eveneens ten name van Atelier Croon op nummer 271291.
Afgehaald elke dag van 9 tot 12 en van 2 tot 5 uur. Behalve 's Zaterdags.
20.
'Toen ik de deur ontsloten had, zag ik,
dat mijn gedachte van de vorige middag
niet ver van de waarheid geweest was;
cr was sinds die tijd iemand geweest,
daar than3 de stapel kookgerei op een
ruwe stellage tegen de achterwand was
gerangschikt, terwijl de kist, die ik had
opgemerkt, nu ontpakt was. De inhoud
was op de keukentafel geplaatst.
Ik keek die met zekere belangstelling
na. Er waren pakjes thee en suiker, een
paar broden en een aantal vrolijk ge
kleurde blikjes met corned-bcaf, gecon
denseerde melk. tong en appelstroop. Be
halve de thee scheen cr echter een be
treurenswaardig gebrek aan drinkbare
waar en ik verheugde mij over mijn ge
lukkige ingeving bij de herberg-
Ik scharrelde zo'n beetje rond. pakte
mijn koffers uit cn bracht alles zon
beetje op orde. Daar ik hier waarschijn
lijk enige tijd zou blijven, leek het mij
het beste alles maar dadelijk zo gemak
kelijk en ordelijk mogelijk in te rich
ten. En dank 2ij mijn ondervinding zo
wel van kleine boten als van een gevan
geniscel vlei ik mij, dat i'k hier goed
in slaagde.
Toen ik klaar was, voelde ik mij be
paald hongerig. Ik opende een van de
blikjes tong en met behulp van brood
cn whisky maakte ik mij een eenvoudige
mea? voldoende lunch. Daarna zette ik
mij een ogenblik op het bed en genoot
vn een pijp, voor ik naar de werkplaats
ging, om bet grote werk te beginnen-
Koken onder het werk is een aangename
wielde, die een uitvinder van explosie-
swn maar beter doet zich te ontzeggen.
T- en ik buiten kwam, was cr geen en-
këi- teken van iemand in dc nabijheid.
Behalve een paar zeemeeuwen, die bo
ven de dijk heen cn weer zweefden,
scheen de gehele uitgestrektheid van
moeras en aanslibbing aan mij toe te
behoren. Sommige mensen zouden het
uitzicht zeker troosteloos hebben gevon
den, maar persoonlijk houd ik wel van
moerasland en zeker was ik in die tijd
volkomen in Haat om de betovering, die
naar men zegt de wijzen van alle tijden
ift' de eenzaamheid hebben gezocht, te
waarderen.
Ik zal nooit het gevoel van voldoe-
ni'n" vergeten, waarmee ik dc neut
van" de loods sloot en om mij heen zag
la die heldere, goed verlichte ruimte.
Ben nauwlettend onderzoek toonde my
spoedig, dat McMurtrie's aandeel in het
werk 7.o grondig cn nauwgezet was ge
daan als mijn korte inspectie op de vo
rige dag mij al had doen vermoeden.
Alles waarom ik gevraagd had lag daar
j gereed en hoezeer ik de dokter Ook
I 'wantrouwde en ondanks al mijn tegen-
I zin in zijn persoon, hing ik met een op
recht gevoel van dankbaarheid mijn jas
i op en zette mij aan het werk.
I In het kort gezegd; mijn nieuwe
uitvinding was een verbetering van
hei C poeder, uitgevonden door La-
maitre. Het was ontleend aan die aro
matische nitraten, die volgens deze
grote scheikundige steeds de correcte
basis vormden voor betrouwbare, hoge
explosicven, maar hef dankte zijn ge
weldig verhoogde macht aan een nieu
we component van mijn eigen vinding.
Ik had er ongeveer negen maanden over
gewerkt, voordat men mij gevangen
had gezet, en na verschillende teleur
stellende mislukkingen had ik juist ge
dacht eindelijk geslaagd te zijn. toen
mijn experimenten zo onvriendelijk on
derbroken werden.
Toch zag ik op dat ogenblik mijn
werk heel duidelijk. Ik had slechts
mijn vroeger procédé te volgen en ik
had er voor gezorgd, de nodige ingre
diënten. in zover mogelijk, voor dade
lijk gebruik geprepareerd te bestel
len. Bovendien was ik zo voorzichtig
geweest, enkele artikelen cr bij ie
vragen, die hoegenaamd niets mei miin
uitvinding hadden te maken; maar ik
meende, dal het beter was, de zaak wat
ingewikkelder te maken voor hef geval,
dal een onderzoekende geest eens pro
beren mocht, het. geheim van mijn nieu
we samenstelling na te gaan.
Uur na uur werkte ik voort; ik zocht
mij verschillende stoffen uit en bereid
de de verschillende methoden voor miin
behandeling voor. Ik was zo in dit
werk verdiept, dat ik hoegenaamd geen
aeht sloeg op de tijd. tot het plotseling
als met een schok tot mil doordrong,
dal het al donker werd. Toen ik op
mijn horloge keek, zag il' dat het bijna
half acht was.
Er was nog heel wat te doen, eer
ophouden kon; ik pauzeerde dus een
•enblik om mij een wel verdiende
hisky en water klaar te maken; toen
aaide ik de twee eleetrlsche lampen
n. die McMurtrie voor verlichting had
aten aanbrengen. Bij het licht hiervan
:ctte ik mijn werk nog een anderhalf
I uur voort; daarna begon ik te vin
den, dat wat rust en verfrissing èen
aangename variatie in het program
zouden zijn.
Nadat ik mij ervan overtuigd had,
dat alles veilig A-as, draaide ik liet licht
uit, sloot de deur af en stak over naar
de hut. Juist toen ik wilde binnen gaan,
bedacht ik plotseling, dat ik inplaats van
alleen een diner van brood met tong
te nemen, eigenlijk beter naar de
Betty" gaan kon om daar mijn maal
tijd te gebruiken in het opwekkend ge
zelschap van Gow.
Zodra deze uitstekende gedachte in
mij opkwam, besloot ik, haar ook uit te
voeren. De maan was op en het licht
was genoeg om mijn vroegere weg
langs de rivier terug te vinden, ik liep
dus naar de diik, klom er over cn begaf
mij in de richting van de kreek.
Het was nogal verraderlijk werk met
ieder ogenblik de kans om een enkel te
verzwikken, maar ik bereikte zonder on
gelukken mijn doel. Toen ik om de bocht
van de kreek kwam, zag ik dc „Bctty"
midden in de stroom liggen in een vloed
van maanlicht, die werkelijk uitnemend
bij haar paste. Een nauwkeuriger onder
zoek toonde mij hoofd en schouders van
Gow boven het voorschip uit.
Hij beantwoordde mijn aanroep door op
dek te klimmen en zich in de jol af 1e
laten, die hij met enkele krachtige slagen
aan land bracht.
Ik kom met je souperen, Gow, zei ik;
heb je wat te eten?
ik zei tegen mezelf, dat moest u zijn,
mijnheer, zo gauw als u om de kreek
kwam. D'r is hier niet veel volk tegen de
avond, zei de oude, zonder veel aandacht
te schenken aan mijn vraag.
Even weinig overdag, merkte ik op,
terwijl ik de boot afzette.
Dat is zeker, mijnheer, zei hij, terwijl
hii begon te roeien. D'r was hier van
ochtend iemand, die naar de weg vroeg,
maar verder heb ik het rustig gehad van
daag.
Wat voor iemand?, vroeg ik geïnte
resseerd.
Een klein mannetje, mijnheer. En-ie
praatte erg beschaafd. Moest naar Tilbury.
Vroeg hij, van wie de boot was?
Gow dacht een ogenblik na.
Nu u het zegt, mijnheer, ik geloof van
wel, dat.-ie dat vroeg. Niet dat ik hem iets
zou hebben verteld, zelfs ai had ik het ge
weten! Ik ben er niet iemand naar me
te laten uitvragen.
Je hebt volkomen gelijk, Gow, merkte
ik op, terwijl ik de steven van de „Betty"
vastgreep; het is een gewoonte, die heel
wat mensen in ongelegenheid brengt voor
al voor de rechtbank.
We klommen aan boord en terwijl hij de
jol vastmaakte, ging ik de kajuit binnen,
waar ik de kastjes nazocht naar provisie.
Ik ontdekte een stuk rookvlees en wat
droog brood en oude kaas, die ik op tafel
zette; terwijl ik hiermee bezig was, vroeg
ik mij af. of de nieuwsgierige vreemde
ling van die ochtend op enige wijze met
mijn aangelegenheden in verband kon
staan. Latimer kon het niet geweest zijn,
daar deze verre van „een kiein mannetje"
was een beschrijving, die echter wel
toepasselijk was op onze wederzijdse
vriend met het litteken. Ik dacht hier
over na, toén ik hoorde, dat Gow in het
voorschip neersprong; ik riep hem door
de verbindingsdeur te komen en aan de
maaltijd deel te nemen.
Hij nam deze Uitnodiging aan met een
zekere verlegenheid, zoals dat bij een be
taalde hulp hoorde, maar een fles bier
bracht hem spoedig op zijn gemak. Wij
spraken over verschillende zeilers-onder
werpen, zoals de betrekkelijke voordelen
van een midzwaard of een kiel voor klei
nere boten en of whyski of bier dc beste
drank was, voor iemand die moe was
cn doornat. Niet voor wij onzemaaltijd
geëindigd hadden en buiten PÜPen
zaten te genieten, kwam ik tot de zaak,
die mij ondertussen aldoor ha" bezig ge
houden.
Zeg eens Gow, vroeg ik plotseling,
sprak je gisteren in ernst, toen .le beweer
de, dat die barkas je boot opzettelijk
deed zinken?
Zijn gezicht verduisterde, tod nam het
langzaam een uitdrukking vafl sluwheid
aan.
Misschien wel en misschien niet,
antwoordde hij: maar ik denA. dat het
hun niet gespe'en zou hebben, mu op de
bodem van de rivier te zien.
Maar waarom? hield ik aan; v/at heb
je die mensen dan toch wel gedaan.
Gow zweeg een ogenblik, tenslotte zei
hij: Het zit zo, mijnheer: oihdat ik <je
hele dag en het grootste deel Van de
nacht op de rivier bên, zie ik dingen, die
andere mensen niet zien.... dingen, die
het misschien niet gezond is te *'en
Wei, wat heb je dan van onze scha
vuiten gezien?
Ik zag niet. dat ik iets van ze gezien
heb, niet iels tegen de wet. om zo te
zeggen.
Voorzichtig zag hij om zich b.cen:. oen
voegde hij er aan toe, terwijl bij zijn
stem dempte:
Maar toch geloof ik niet, dat ze daar
met een goed doel in Shcppy wonen,
Schilders noemen zs zich, maar voor mijn
gedachten kijken ze meer naar da forten
en schepen en zulke dingen, dan dat ze
schilderstukken maken.
Ik zag hem een ogenblik scherp aan.
maar ongetwijfeld sprak de n,an 'n volle
ernst.
Je denkt, dat het spionnen zijn, vroeg
ik bedaard.
Zo is het, mijnheer, knikte de oude
baas, spionnen dat zijn zei een paar
Russische spionnen!
Waarom geef je ze niet bij de politie
of de kustwacht aan?
Hij lachte grimmig.
Ze zouden zich wel gauw op mij
wreken, dacht u niet? U kunt er van op
aan, dat die twee kerels de boel wel goed
voor elkaar hebben. Kom eens bij hen
kijken; dan zijn ze wel degelijk artisten,
daar zou geen twijfel aan zijn. Ik zou er
waarschijnlijk nog twee jaar voor oplopen
wegens valse aanklacht of laster of zo
iets.
Tot- op zekere hoogte voelde ik wel wat
voor deze redenering.
Wel. we zullen ze in de gaten hou
den, antwoordde ik: dat is alles wat we
kunnen doen. Maar we kunnen geen
spionnen de rivier op en af laten stomen,
alsof die hun eigendom was.
Ik stond Op en klopte mijn pijp uit.
Het eerste, wat we moeten doen,
voegde ik er aan toe: is een vervolging
instellen wegens het laten zinken van je
boot. Als ze spionnen zijn, zullen ze zon
der meer schadevergoedig betalen
vooral wanneer ze het met opzet gedaan
hebben.
Gow knikte opnieuw, met een soort
kwaadaardige koppigheid.
En met opzet gedaan hebben ze het,
herhaalde hij: Zij hebben gemerkt, dat ik
ze in de gaten had en ze weten, da'
doden niets meer vertellen.
Mij scheen er voor de zekerheid, waar
mee hij aan deze mening vasthield n'et
voldoende grond te zijn. maar de moge
lijkheid alleen, dat hij gelijk kon hebben,
was reeds ontstellend genoeg. Ik zag er
tegen op, mij in nog meer moeilijkheden
te begeven en toch, als deze mannen
werkelijk spionnen waren en daarbij ge
wetenloos genoeg om koelbloedig een
moord tp begaan om hun spoor verpor-
gen te houden, kon ik het toch moeilijk
laten in deze zaak 'n woordje mee e spre
ken.
Natuurlijk zou ik Gow alleen zijn rech
ten kunnen laten opeisen zonder hem
verder te helpen, maar deze oplossing
stond mij niet bijster aan. In iedere zin
was hij thans in mijn dienst cn de Lyn-
dons zijn gewoon in welke omstandighe
den ook, hun ondergeschikten aan hun
lot over te laten.
In een ver van rustige geestestoestand
klom ik ten slotte weer in de jol en liet
mij door Gow terug roeien.
Komt u morgen nog, mijnheer? vroeg
hij, terwijl hij in de boot stond, op het
punt weer af te zetten.
Ik denk het. niet: ik zal het wel druk
hebben de volgende dagen.
Na een ogenblik van stilte voegde ik
er aan toe:
Houd je ogen open. Gow, en als er
nog meer heren, die de weg naar Tilbury
kwijt zijn, je naar de eigenaar van de
..Betty" komen vragen, zeg dan maar dat
het do schuit is van de Lord Mayor van
Londen.
Hij tikte ernstig aan zijn pet.
Goed, mijnheer, zei hij, goede nacht,
mijnheer.
- Goede nacht, Gow!
Ik klom tegen de oever ®p en begaf mij
huiswaarts.
HOOFDSTUK XVIII.
Nieuw licht in een oude zaak.
Het was juist half elf, de volgende Don
derdagochtend, toen ik mij met een zucht
van voldoening en uitputting op de ruwe
houten bank in mijn werkplaats zette.
Vóór mij, op de loden plaat van het aan
recht, lag een hoopje donkerbruin poe
der, dat een oningewijde hoogst waar
schijnlijk voor fijngemalen koffie zou
hebben gehouden. Het was het resultaat
van vier dagen en nachten van het meest
onafgebroken werk, dat iemand ooit heeft
ten einde gebracht. Tenzij ik een fout had
gemaakt een vernietigende fout! lag
er genoeg van de nieuwe springstof voor
me om deze gehele streek van gras en
aanslibbing tot boven de wolken op te
blazen.
Ik boog mij voorover en nam een hand
vol van het poeder, dat ik langzaam door
mijn vingers liet glijden. Het was met
volkomen veiligheid aan te raken; dat
was een van zijn kwaliteiten. Ik zou er
een lucifer bij hebben kunnen aanstrij
ken, of in het vuur hebben kunnen gooien
zonder enig gevaar te lopen; de ver
schrikkelijke kracht er van kon slechts
worden ontketend boor enkele korrels
buskruit of dynamiet in de onmiddellijke
nabijheid tot ontploffing te brengen Maar
het lag niet in mijn bedoeling, om die in
teressante proef te nemen voordat ik en
kele noodzakelijke voorbereidingen had
getroffen.
Ik zat nog met een soort van vermoei
de trots mijn werk te bekijken, toen
plotseling^ een geluid, buiten, mijn aan
dacht trok. Ik stond op en zag door het
raam van de werkplaats de jongen van
het postkantoor; hij stond voor de hut en
zocht blijkbaar naar de bel.
Hierheen jong! riep ik hem toe.
Ik ging naar de deur en het volgend
ogenblik reikte hij mij een enveloppe toe
met Joyce's handschrift, aan mij gericht,
aan het adres van het postkantoor van
Tilbury.
Met de laatste post gekomen, gister
avond, legde de jongen uit. Wij konden
het u niet eerder bezorgen, omdat er nie
mand was.
Ga maar even zitten, Charles, zei ik;
dan zal ik even zien, of er antwoord is.
Hij zette zich op de bank en keek met
overgrote belangstelling om zich heen. Met
een aangenaam voorgevoel sneed ik de
enveloppe open en nam er de brief uit.
Chelsea, Maandag.
Beste James!
„Die naam staat zo geschreven wel
mooi! Ik kom morgen met de trein van
twee vijftien in Tilbury. Ik zal naar de
„Bctty" wandelen en daar kalm wachten,
tot jij komt opdagen. Hoe het met je
werk staat, kom niet later dan half acht.
Ik zal dan eten klaar hebbeneen
waardig souper. Arme lieveling, je zult
wel uitgehongerd zijn. ik heb enorm veel
te vertellen, James, maar zal tot morgen
wachten.
JOYCE."
Ik las de brief, die zo geheel en al Joyce
was, dat ik haar als het ware hoorde spre
ken, en wendde mij tot de jongen, die nog
altijd bezig was, de omgeving op te
nemen.
Er is geen antwoord, Charles, zie ik.
Hoeveel krijg je?
Hij kwam plotseling tot zichzelf.
Twee shilling bodeloon, mijnheer.
Hier heb je ze, zei ik; en daar hen
je nog een shilling voor jezelf.
Hij sprong op en nam het geld aan met
een uiting van dank. Toen stond hij een
ogenblik aarzelend.
Neem mij niet kwalijk, mijnheer, zei
hij, maar bent u niet zo iemand, die van
allerlei maakt?
Dat doet een mens in de regel,
Charles, antwoordde ik lachend, al is het
meestal niets dan fouten.
Hij keek de werkplaats rond met eeu
soort van ontzag.
Maakt u vuurwerk? vroeg hij.
Ik keek onwillekeurig naar het hoopje
poeder.
In zekere zin wel, antwoordde ik be
scheiden. Hoezo?
Hij zuchtte.
Jk wou alleen maar weten, of het
moeilijk is, zei hij. Ik wou het liefst vuur
werk kunnen maken.
Het is niet zo moeilijk, zei ik troos
tend. Breng jij me mijn brieven en tele
grammen, maar onmiddellijk als ze aan
komen, dan zal ik je, voor ik hier weg
ga, leren hoe je het maken moet. Maar
.ie moet er met niemand over praten, an
ders zal iedereen me er om kómen vragen.
Zijn gezicht klaarde op en terwijl hij
stotterend verklaarde de afspraak geheel
geheim te zullen houden, vertrok hij met
tegenzin. Ik kon er van verzekerd zijn,
dat ik alles, wat voor mij aan het post
kantoor zou aankomen, zonder uitstel ont
vangen zou.
Het volgend half uur hield ik mij bezig
met het inrichten van een soort maga
zijn buiten de hut, om er het kostbare
poeder in weg te bergen. Het was veilig
genoeg boven de grond, maar met zulke
ondernemende vreemdelingen als mijnheer
Latimer in de buurt, kwam het niet in
mij op, ook maar een korrel ervan te
laten liggen, wanneer ik uit de hut af
wezig was. Ik borg alles in een water
proof ijzeren doos, die ik er opzettelijk
voor had besteld, en begroef deze in de
kuil, die ik buiten had gemaakt. Daarna
sloot ik die af met een paar graszoden
en ruimde alle sporen van mijn werk uit
de weg.
Toen ik hiermee gereed was, drong het
plotseling tot mij door, hoe vermoeid ik
was. De laatste vier dagen had ik nau
welijks de werkplaats verlaten en ik ge-
loef, dat ik al die tijd niet meer dan vier
uur per nacht met slapen had verkwist.
De belangstelling in mijn werk had mij
op de been gehouden en nu dit afgelopen
was, viel ik haast neer van moeheid.
Ik sloot de werkplaats af en begaf mij
naar de hut, waar iik een van de flessen
champagne, die ik zo gelukkig van de
herberg had meegenomen, openmaakte.
Fijne wijn was het niet, maar ik was
niet in een critische stemming en dronk
er enkele glazen van met grote waarde-
ring. Daarna legde ik mij te bed en bin
nen vijf minuten was ik vast in slaap.
Precies om half vijf ontwaakte ik. Hoe
vermoeid ik ook mag zijn, enkele uren
slaap geven mij altijd mijn vofle kracht
terug cn toen ik mij gewassen en schone
kleren aangetrokken had, voelde ik mij
geheel fris.
Ik besloot onmiddellijk naar de „Bet
ty te gaan. Ik wist, dat Joyce nu aan
boord zou zijn en daar ik niets meer te
doen had, was er geen reden, waarom ik
haar niet dadelijk opzoeken zou. Ik had
het de laatste dagen te druk gehad om
iemand te missen, maar nu de inspanning
van het werk voorbij was, voelde ik be
hoefte weer een van mijn goede vrien
den terug te zien. Bovendien was ik ver
langend naar nieuws over Tommy cv
George.
(Wordt vervolgd)
