Trouw aan zijn Credo-Pugno
Klare boodschap voor
onze tijd
PLEVEN EIST EEN ONVERMINDERDE
BEWAPENINGSSPANNING
OHMCItlÖ
Limburgse K.V.P. ongerust
Mgr J. Th. Lagerwey gestorven
HET PROCES TE KRAKAU
Wild-West herleefde in Gooi
Jeugdige daders van overval te
Blaricum gegrepen
helpt blTtOOP
Turks-Joegoslavische overeenstem
ming inzake wederzijdse defensie
Schaepman heeft „Rerum Novarum"
onmiddellijk begrepen
"Geen wonderdoener"
^'iierikaanse koopvaar
dijvloot
Meisje overreden
K- L. M. vervoert
^schone schijn"
Apostolaat ter zee verga
derde in Parijs
Nieuwe Mau Mau-
moorden
Achterlicht op de fiets
Koprulu zeer voldaan over bezoek aan Tito
Humanistisch Verbond: Paard van Troje
Beschuldigingen tegen bisschop van Krakau
Westduitse liberalen
ontkennen contact met
Naumann
Zij deden het uit zucht naar avontuur
Gevaarlijke knaap
MAANDAG 26 JANUARI 1953
PAGINA 5
„Exponent van verdraag
zaamheid"
Te gemakkelijk in eenzijdig
heid geëerd
Kranslegging
WAGEN VAN WERKTREIN
ONTSPOORD
Treinverkeer Zwolle-Deventer
gestremd
,?V^aartartcbe„ van Willem de
Nuchterheidsvoorschriften voor
de zeeman nog niet genoeg
verzacht
KAPITEIN HEMMES ZIEK
Oranjeonder commando
van kapitein Lassche
DR LOUWES
OVERLEDEN
HOESTPRIKKEL, KUCHEN
Dan
SL'JM-OPLOSSEND
Ook nog reflector nodig?
Vergeet het gekibbel
Ook Kring Arnhem-Nijmegen
protesteert
Corveeèrs onschuldig
REGERINGSMUTATIES IN
ROEMENIë
LANDGOED CLINGENDAAL
(Van onze speciale verslaggever)
le^C^aePman's luidruchtigheid kan niet geloochend worden, maar hem te
"«Pu a]s een [njdj-nchfie doctor, zoals een criticus in 1912 deed, is
Car«*turaal.
e ^et eniancipatie-proces van de katholieken is te gecompliceerd om zich
'net enige aphorismen van af te maken en het gebruik van het woord
'"'"'ipatie is zelfs hachelijk. De historie van onze emancipatie is een taai
n" historie en dat niet oude misverstanden zijn verdwenen, maar zelfs
'I!e gewekt zijn, bewijst, dat onze emancipatie nog steeds niet voltooid is.
Zat" Tgeveer tekende prof. dr. L. G. J. Verberne in zijn rede, die hij
r' i^tddng in Tubbergen hield in de stampvolle zaal van „Kempe-
s"l ter gelegenheid van het feit, dat een halve eeuw geleden mgr. dr.
cJaepman in Rome overleed, de achtergrond, waartegen men het werk van
c laeprnan moet zien.
tuiEp^n J°nge jaren was Schaepman ge-
levirf™ de modernisering onzer samen-
de'g en dat een katholiek priester in
Wo Periode een nationale figuur kon
T0 \ren> moet voor velen een wonder zijn.
c" Was Schaepman geen wonderdoener,
aar een beheerst realist, een dienaar van
Volt- gezond realisme, die het katholieke
,p ksdeel voorging, zowel in als buiten de
Weede Kamer, in de strijd om een Ne
derlandse volwaardigheid teneinde zijn
geloofsgenoten te bevrijden van hun room
de eenzelvigheid en hen op te voeden tot
katholieke Nederlanders, tot actieve me
debouwers aan het algemeen belang, om
dat allen in Nederland gelijk recht hebben
°P hetzelfde vaderland, op gelijke rechten,
dezelfde verantwoordelijkheid, op gelij-
Plichten.
Met de staatsman Schaepman begon
°°r het katholieke volksdeel een nieuwe
Periode in zijn geschiedenis. In zekere zin
s hij een leerling van Broere, maar een
zeEr die ei®en weSen ging. Men kan
s'nrf n' dat wat Broere in de stilte van zijn
iantMrvertrelt, v00r zÜn volksdeel ver-
Werrt door Schaepman werkelijkheid
natjd' toen hij als Kamerlid terstond het
0VPwnaal besef van zijn geloofsgenoten
p d'gend beleed,
ook o Verberne achtte het nodig, dat men
fnaiv„en oauwlettende studie van Schaep-
nen p0®z>e maakt om zijn leven te ken-
ja Et I0U' aldus prof' Verberne' ln het
stY' Öat wU het Eeuwfeest van het her-
hC der Kerkelijke Hiërarchie vieren en
^fdenken, dat Schaepman 50 jaar gele-
stierf, niet ongepast en riskant voor
Bl" uitgever zijn, wanneer minstens een
^oomlezing verscheen, waarin zijn oraties
noi^ar,ementaire redevoeringen zijn opge-
®cha
He ePman, zo vervolgde prof. Verber-
e*Do d in het land van Erasmus, de
de Oht van verdraagzaamheid en was in
p Jfolle zin van het woord een staatsman,
v.. kipoliticus is hij nooit geweest en heeft
PIJ niet willen zijn. Schaepman was een
hian", zo verklaarde de oude de Savornin
Lohman eens aan prof. Gerretson. Hij
heeft het isolement van de katholieken,
dat een vaste veiligheid scheen, verbro
ken en verstond de tekenen des tijds.
Op staatkundig gebied werd geleidelijk
Sar> een nieuwe oriëntatie waarneembaar,
5v«ials een streven naar gesloten partij-
'°rmaties. In dit veranderde Nederland
a?nvaardde Schaepman zijn taak als
oatsman. Tussen de verschillende groe-
n ringen wist hij de afstanden te verklei-
Wwat het grandiose katholieke ant-
bP,Drd was op de anti-papistsche April-
h'oging.
v0n?Cu heeft Schaepman, die een erflater
loot ee' Nederland werd, het bij zijn ge-
misSpK.noten, waar hij veel onverstand en
ook wel onwil ontmoette, moei-
Een nta^ scKpen sterk gedaald
Sche"pe ""^ise daling in de vrachten en
Sfoeiende sinS van de voortdurend-
AmerikaanspU ndse vloten troffen de
1952. In (je Particuiiere koopvaardij in
ta| schepen v05 Van dit *aar werd bct aan"
dÜvloot met an de Amerikaanse koopvaar-
'°n d. w een 'lende d. i. met 700.000
De N' Verminderd.
^''Ppins11^!11^ Federation of American
rerslag rneist gegevens in haar jaar-
!eSensiaand„ t hjerb'i op' dat niet"
kpanse l<nnm,l j°n, ltelins de Ameri-
ge stabiliteit3 HV een merkwaar-
De aandacht ™rrt?nde gcdurende *952.
k°rt aan Am wordt gevestigd op het te-
Mgiersschep™n dienges^krrCiele PaS"
tfoepentransportschepen te worde, °m l°l
bouwd Vorig Jaar waren er incfh
Schip de United States, slechts 4S i"'
schepen in dienst, waarvan acht onder k'6
heer van de regering. De capaciteit
deze schepen bedroeg slechts een rt.Ya"
an die, welke in 1939 aanwezig was
Momenteel is geen enkel passagiersschin
°r Amerikaanse rekening in bestelling
lijk gehad. Hij heeft tijden gehad van mis
kenning en zelfs van verguizing. Het bleef
zijn tegenstrevers verborgen, dat hun
staatkundige emacipatie welke nauwelijks
op gang was, elk tempo zou verliezen, in
dien de eigen krachten niet tot volle ont
plooiing kwamen, indien men zich bleef
bepalen tot verzet in klachten over ach
terstelling en druk.
„Ik ken ghen luier wezens dan de ka
tholieken in Nederland", merkte Schaep
man eens op. Of Schaepman hier de
zaak volkomen zuiver getroffen heeft,
meende spr. te mogen betwijfelen.
Het was niet alleen luiheid, wat hem
hinderde. Schaepman was niet een wer
ker, omdat de anderen lui waren, even
min was hij groot, omdat zijn tegen
standers klein waren. Schaepman's be
tekenis ligt in de moed, waarmee hij een
nieuwe toekomst tegemoet trad, in zijn
vermogen om de toekomst te zien in
nieuwe vormen.
Vervolgens overwoog prof. Verberne de
democratie van Schaepman, welke een we
zenlijk bestanddeel was van zijn staats
manschap.. Dat Schaepman terstond de
door Paus Leo XIII in „Rerum Novarum"
omschreven beginselen aanvaardde, is be
langrijk, evenals zijn bereidheid tot kies
rechtuitbreiding. Belangrijker echter Is
Schaepman als verdediger van het recht,
dat hij tweelingzuster van de vrijheid
noemde.
Bij de beantwoording van de vraag of
katholiek Nederland Schaepman voldoen
de dankbaarheid getoond heeft, merkte
prof. Verberne op, dat men hem wel
geëerd heeft, maar te gemakkelijk in een
zijdigheid, als schepper van de staats
partij, als auctor intellectualis en mede
bouwheer van de coalitie; en daardoor ver
geten, dat Schaepman door het isolement
te breken, zonder welk de emancipatie
nooit tot stand had kunnen komen, de mid
delaar is geweest, die de tempeoversnel-
ling van het zich moderniserend Neder
land overbracht in het geestelijk leven
van zijn volksdeel.
Geleid door een consequente trouw aan
zijn Credo-Pugno, wist hij, met milde
geest, het zuivere te scheiden van het on
zuivere. Die bezielde trouw aan het
Credo-Pugno is een boodschap aan onze
tijd, die worstelt met vraagstukken en met
machten, waarvan Schaepman's tfjd de be
staansmogelijkheid niet vermoeden kon.
Dit is de kern van de erfenis van de grote
katholieke priester, die het vermogen be
zat de twee grote liefdes van ztfn leven
het vaderland en de Kerk, te verbinden
tot één harmonisch geheel.
De heer W. J. Andriessen, wiens rede
wij reeds publiceerden, deed voorlezing
van een telegram van prof. dr Gerard
Brom, dat luidde: „Gods zegen op viering
van onze leider".
Tot de aanwezigen behoorden mgr. D.
Huurdeman, vicaris-generaal van het
Aartsbisdom, minister prof. dr L. Beel; de
Commissaris der Koningin in Overijssel,
ir J. B. G. M. Ridder de van der Schueren;
prof. mr C. P. M. Romme; pater magister
dr S. Stokman O.F.M.; prof. L. Kors O.P.;
oud-minister prof. dr J. Gielen; de dekens
uit Overijssel; vertegenwoordigers van de
K.N.B.T.B., N.R.K.M. en K.A.B. en niet te
vergeten een twaalftal bloedverwanten en
naamgenoten van de doctor, onder wie de
pastoor van Tubbergen.
Zij gingen aan de kop van een zeer lan
ge stoet, die voor de vergadering naar het
standbeeld van dr Schaepman trok, waar
allereerst de Commissaris der Koningin
een krans legde en vervolgens de heren
J. A. Middelhuis en J. v. d. Akker namens
de K.A.B. zulks deden.
Het was een eenvoudige stemmige plech
tigheid, waarbij het Gemengd Koor „St.
Caecilia" van Tubbergen „Du Hirte Is
raels" van Dimitri Bortnianski zong.
Tragisch doodsbericht aan
ouders
Het tienjarige dochtertje van de fa
milie A. te Nijmegen is Zaterdag door
een vrachtauto overreden en enige
ogenblikken later overleden.
Het kind stak de Voorstadslaan over,
toen daar een file auto's voor de ge
sloten spoorwegovergang stond te
wachten en werd gegrepen door een
auto, die de file voorbij reed.
Een heer uit het publiek holde het
eerste het beste huis in om telefonisch
medische hulp in te roepen, zonder te
weten, dat hij in de ouderlijke woning
van het meisje terecht was gekomen.
Op deze wijze hoorden de ouders het
verschrikkelijke nieuws.
Het baanvak Zwolle - Deventer is he
denochtend gestremd geweest van 5.45 uur
lo 7.20 uur. Een wagen van een werktrein
was ter hoogte van Windeshelm bij Zwol
le uit de rails gelopen en daar dit gebeur
de op het gedeelte enkel spoor, werd de
lijn geblokkeerd. Het reizigersvervoer
werd met autobussen onderhouden. Per
soonlijke ongelukken deden zich niet voor.
Generaal Maxwell Taylor, die generaal
Van Fleet zal opvolgen als opperbevel
hebber in Korea.
De Franse minister van defensie, Réné
Pleven, heeft Zondag tijdens het debat
over de defensiebegroting voor 1953 in de
Nationale Vergadering verklaard, dat er
op politiek gebied niets was gebeurd, dal
de spanning tussen Oost en West had ver
minderd, zodat de plannen voor collectieve
veiligheid onverminderd moesten worden
uitgevoerd.
Op militair terrein wees niets er op, dat
de Sovjet-Unie en haar bondgenoten het
militaire potentieel hadder. a-erminderd.
Speculaties over de bedoelingen der Sov
jets zijn net zo riskant als de toekomst
voorspellen uit koffiedik, zei Pleven.
Frankrijk zou op de volgende bijeen
komst van de Noordatlantische Raad dan
ook opnieuw voorstellen:
1. Een gecoördineerd en gestandaardi-
Vliegende Hollander" van
derY„LM- zal Donderdag a.s. een
bijten kunstig nagemaakte attri-
Plechu Yan de Engelse kronings-
ï,an s®heid kroningstroon, steen
r'is lle, robijn van de Zwarte
t!?n het Ctl °nderdeel van de kroon
Mant MPerlum - Cunningham
„8>r' ïe deel uitmaakt van de
pll-i-noor diamant, die
Eng^Moè* de kroon van de ko-
Veroltl M°na- -en 25 kronen van
New
York
,charles II van
vHeee„ via am j
•tn Waar dam naar Londen
ZoaiP 31 Janua'r- in de nacht van
als vanzejf '-uilen arriveren.
;.HhtvaartmaLSpi'eekt heeft de
-voering Van^appij voor de
1 a bewat,- transport geen
tr°ffen, w atlngsmaatregelen ge-
u3n de atfrik' ,zoals gezegd, geen
nstig uo. a is echt. Het zijn
u'are vaardigde imitaties op
a6t reni?°tte' die o.a. dienen voor
rde]on ,etl van verscheidene on-
e zijn in3? de Plechtigheid.
aar Amerika tentoongesteld,
yast - e duizenden op deze wijze
jfegen v voorProefje hebben ge-
die jn an de luister en pracht,
°hinri'r, üV de kroning van H.M.
J Elizabeth zal omringen.
De aalmoezeniers van het Apostolaat ter
Zee zijn van mening, dat de faciliteiten
van het nuchter zijn, verleend in de Apos
tolische Constitutie „Christus Dominus",
nog niet ver genoeg gaan voor de zee
lieden.
Tijdens het West-Europees congres van
het Apostolaat ter Zee, in de afgelopen
week te Parijs gehouden, hebben zij dan
ook besloten een verzoek te richten tot
de H. Stoel om uitbreiding der faciliteiten
van het nuchter zijn, aangepast aan de
speciale moeilijkheden van het zeemans
leven. Aan het congres hebben alle West-
Europese afdelingen van het Apostolaat
ter Zee deelgenomen. Nederland was hier
bij vertegenwoordigd door hoofdaalmoeze
nier B. J. A. Haanen.
Tijdens de twee dagen durende zittingen
behandelden de deelnemers vragen be
treffende de opleiding van aalmoezeniers.
Militairen en politie zijn in Kenya Zon
dag één der grootste tot dusver gehouden
razzia's begonnen na nieuwe wandaden
van de Mau Mau. Er zijn dertig Afnka-
nen, onder wie enige vrouwen, aangehou
den.
In het district Kinangop in Kenya wa
ren kort tevoren een 37-jarige Britse boer,
zijn vrouw en zijn zoontje op hun boer
derij vermoord aangetroffen.
Pa ,siachtoffers waren vermoord met
vanSHS' scherpe messen die de leden
bPweï Kikoejoe-stam gebruiken bij het
de de k°dem- Bijna alle door
genieppri A>aii bedreven moorden werden
HeTf^^^^^geiijke panga's.
gevonden Z, k r v°cminkte vrouw werd
zeJ-en een ha^f jarnA3" de boerder«'
bed te zijn vermoord Zoont'1e bleek in zijn
Mau-moorden gemeld WuTtdeE t.wee Ma""
Njeri. Eén van de slachtoffer StdCt
burgerwacht van de Kikoejoe" W3S 3a"
Bij aankomst van het m.s. „Oranje"
te Tandjong Priok is kapitein H. Hem
mes met longontsteking in het Tjikinx-
ziekenhuis te Djakarta opgenomen.
Hoewel zijn toestand geenszins veront
rustend is, zal zijn genezing enige tyd
Vein6nverband hiermede zal kapitein
Hemmes niet in staat zijn v°oi^de aan
staande thuisreis het commando op zien
te nemen. Dit zal worden waargeno
men door kapitein J. Lassche.
Te 's Gravenhage is vannacht op 63-ja-
rige leeftijd overleden, dr ir S L. Louwes,
directeur-generaal van de voedselvoor
ziening.
seerd productieprogram voor de Atlanti
sche landen, waarbij deze het maximale
gebruik van hun industrieel potentieel
zouden maken.
2. Een investeringsprogram op lange
termijn, in het bijzonder voor de infra
structuur, verbindingen, voorraadvorming
en transport.
De begroting voor 1953 is er een nieuw
bewijs voor, dat Frankrijk zijn grote aan
deel in de offers, welke voor de gemeen
schappelijke verdediging worden gevraagd,
aanvaardt, aldus Pleven.
Hij deelde mede, dat 860 milliard fr. van
de gehele militaire begroting van 1.420
milliard bestemd zijn voor de strijdkrach
ten in Europa en Noord-Afrika.
In de begroting zijn 175 milliard fr.
Amerikaanse hulp begrepen. „Wij hopen,
dat dit bedrag verstrekt zal worden,
temeer daar de Amerikaanse hulp in 1953
195 milliard fr. bedroeg."
Bovendien, aldus Pleven, hebben de V.S.
Frankrijk militaire bestellingen voor 1952—
'53 beloofd ter waarde van 185 millioen
dollar.
Hij zeide voorts, dat de Franse strijd
krachten in het algemeen de sterkte heb
ben bereikt, waarover men te Lissabon
overeenstemming heeft bereikt nl. twaalf-
en-een-derde legerdivisie, 27 luchtmacht
escadrilles en een marine van 350.000 ton
met betere luchtstrijdkrachten voor dit
wapen.
Dit betekent echter niet, dat alle strijd
krachten op oorlogssterkte zijn of van een
dergelijke kwaliteit als wenselijk is inge
val van operaties.
De V.S. hadden in 1952 650.000 ton mili
taire goederen geleverd, ter waarde van
300 milliard fr.
escadrilles heeft en bijna voldoende lucht-
machtpersoneel, maar bepaalde goederen
ontbreken en er is niet voldoende tech
nisch grondpersoneel.
Advertentie.
Er blijkt, aldus een bericht van de Ned.
Vereniging „De Rijwiel- en Automobiel-
Industrie", enige onzekerheid te bestaan
over het gebruik van reflectoren op gewo
ne fietsen. Volgens het Wegenverkeersre
glement moet elk rijwiel met ingang van
1 Januari 1953, behalve met het gebruike-
lijkeachterlicht tevens zijn uitgerust met
een rode reflector. Het achterlicht en de
rode reflector moeten beide zijn goedge
keurd en het zogenaamde rijkskeurmerk
dragen. Er zijn echter geen reflectoren
met dit merk in de handel.
Bij informatie te bevoegder plaatse is
gebleken, dat men kan volstaan met het
gebruik van een achterlicht, mits dit is
voorzien van een rijkskeurmerk. Dit merk
mag namelijk alleen op achterlichten voor
rijwielen worden geplaatst, indien deze
tevens als reflector werken. Wanneer een
fiets is voorzien van een goedgekeurd ach
terlicht te herkennen aan de letters
„NL", omgeven door een cirkel, of het
woord „Rijkskeur", gevolgd door de letter
D" en een volgnummer is aan het
voorschrift van het Wegenverkeersregle
ment voldaan.
De Turkse minister van buitenlandse
zaken, Foead Koprulu heeft te Belgrado
succesrijke besprekingen gevoerd met de
Joegoslavische regering over gemeen
schappelijke defensie-problemen.
De Turkse minister heeft inmiddels Bel
grado verlaten en verblijft thans in de
Griekse hoofdstad Athene, waar hij even
eens defensievraagstukken zal behandelen.
Op een persconferentie na de onderhan
delingen met maarschalk Tito zei Koprulu,
dat hij „zeer voldaan" is.
De defensie was het voornaamste on
derwerp van de besprekingen geweest,
die gekenmerkt werden door „wederzijds
begrip, vertrouwen in eikaars goede be
doelingen en gehechtheid aan de vrede".
Op de vraag of de onderhandelingen 'n
formeel verdrag tussen Joegoslavië, Grie
kenland en Turkije naderbij hadden ge-
gracht, antwoordde Koprulu, dat bij de
gevoerde onderhandelingen slechts twee
landen betrokken waren.
Gevraagd naar de mogelijkheid van een
driemogendheden verdrag zei Koprulu, dat
de toekomst altijd rijk aan mogelijkheden
is, maar dat het op het ogenblik niet ver
standig is een nauw omschreven antwoord
te geven. Deze zaken zouden overigen»
tijdens zijn verblijf te Athene zeker aan
de orde komen.
In het na afloop der besprekingen te
Belgrado uitgegeven officiële communiqué
wordt verklaard, dat „volledige overeen
stemming" is bereikt over de „wenselijk
heid, om concrete wegen en vormen te
formuleren voor de toekomstige samen
werking tussen de landen, teneinde vrede
en veiligheid te handhaven". De bespre
kingen werden in een geest van „oprechte
vriendschap, vertrouwen en wederzijds
begrip" gevoerd.
Men heeft, aldus het communiqué, ,n
den brede gesproken over vele kwesties en
in het bijzonder over een uitbreiding van
de samenwerking en de behoefte aan ge
meenschappelijke veiligheid.
(Van onze correspondent)
Op een buitengewone vergadering van
up ecu UU..C..6CT.- - -vp z
de Kring Limburg van de K.V.F. ls Aa
terdag grote bezorgdheid en onge
gebleken over de gang van zaken met -
trekking tot het Humanistisch Yerbond'
Het antwoord van minister Stat op
vragen van pater Stokman werd onbe"
vredigend geacht. Onder grote bij va wer
melding gemaakt tvan een brief van
afdeling Maasniel, waarin werd aange
drongen op een allerkrachtigste atdia
de K.V.P. „welke gevolgen dit ook moge
hebben". Namens de Statenkring Hee
werd gesproken over het binnenhalen v
het paard van Troye.
Spreker van deze kring herinnerde aan
de aanval van De Dageraad, welke des
tijds in Limburg werd afgeslagen en riep
de aanwezigen op, ook de aanval van
nieuwe godlozen-beweging te pareren.
Besloten werd schriftelijk aan de bei
Kamerfracties, aan het partijbestuur
de partijraad van de ongerustheid in Lim
burg te doen blijken en deze instanties
aan te sporen waakzaam te blijven.
De voorzitter van de Kring Lintburg,
de heer Joosten zei, dat er aanwqzing
waren voor een grote actie van het Hu
manistisch Verbond in Limburg. HU «rukte
de Limburgse bestuurderen op het har
op hun hoede te zqn.
Daar in een groot aantal Limburgse
gemeenten bij de gemeenteraadsverkiezin
gen niet in uitgesproken K.V.P.-verband
wordt opgetrokken historisch is dit zo
gegroeid zal het zaak zijn alle toe
komstige raadsleden voor te lichten over
het principiële standpunt, dat zij te®an"
over het Humanistisch Verbond hebben
in te nemen. Een afgevaardigde van
Statenkring Heerlen wees er op, dat en
kele Limburgse gemeenten goedgunstig
hadden beschikt op subsidie-aanvragen
van humanistische organisaties.
Op deze buitengewone vergadering,
welke in hoofdzaak was bijeengeroe
pen om elf Limburgse partijraadsleden te
benoemen, heeft de kring-voorzitter dr
Schaepman herdacht. Hij zei o.m., dat het
te hopen is, dat het katholieke volksdeel
Schaepman dit jaar zal eren door hem
de krans van de katholieke eenheid aan
te bieden. In menig opzicht is er dit ogen
blik een parallel te trekken met Schaep
man's tijd. Ook nu dreigt het ongeloof
en daarom moeten de katholieken ook
thans hun onderling gekibbel vergeten en
zich aaneen sluiten.
(Van onze correspondent)
Zaterdagmiddag heeft de K. V. P. kring
Arnhem-Nijmegen te Arnhem onder voor
zitterschap van de heer Chr. Matser ver
gaderd. Hier hebben de jongeren ,van de
K. V. P. in dit ressort een motie ingediend
waarin eveneens felle critiek werd gele
verd op het voorstel van de minister van
Oorlog, waarbij de mogelijkheid zal wor
den geschapen, dat de militairen de be-
zinnings-bijeenkomsten van het Humanis-
tisch Verbond bijwonen. De K.V.P.-jon-
geren achten dit voorstel in strijd met
hun partijbeginselen en oordelen het niet
denkbeeldig, dat hierdoor in de toekomst
alle militairen, die niet tot een kerkge
nootschap behoren als humanist worden
beschouwd. Hoewel het Kringbestuur de
strekking van de motie zegde te kunnen
aanvaarden, achtte men het toch wenselijk
dat vooraleer de motie ter kennis zou
worden gebracht van het partijbestuur het
bestuur zich eerst wenste té beraden over
de vormgeving er van.
Mgr Gabriël van der Westen SSCC,
apostolisch vicaris van Pangkalpinang op
Banka, is in Nederland aangekomen. Hij
kwam uit Rome, waar hij zijn bezoek ad
limina heeft gebracht en waar hij ook
door de H. Vader in audiëntie werd ont
vangen.
Gisteren is de bisschop ontvangen in
zijn geboorteplaats Made, waar hij 's mid
dags om half drie een pontificaal Lof
heeft gecelebreerd.
In het oncontroleerbaar proces tegen
vier Poolse katholieke geestelijken en drie
leken, alle zeven beschuldigd van spion-
nage voor de Verenigde Staten, heeft de
als „getuige" gehoorde eveneens gearres
teerd pater Przybysewski verklaard dat
v/ijlen kardinaal Sapieha, toenmalig aarts
bisschop van Krakau, in 1950 opdracht zou
hebben gegeven wapens te verzamelen en
deze te verbergen in het bisschoppelijk
paleis, aldus een bericht van de commu
nistische Radio-Warschau.
De getuige verklaarde verder nog, dat
aartsbisschop Babiak van Krakau en bis
schop Rozpond weigerden zich neer te leg
gen bij de overeenkomst die tussen de
.Poolse regering en het Poolse Episcopaat
Pleven verklaarde verder, dat de Franse was gesloten aangaande 1tegen da ataat
luchtmacht genoeg vliegtuigen voor 28 nchte acties. Beide hoge geestelijken had
den maatregelen genomen tegen de met
de regering samenwerkende „vaderlands-
ievende priesters". „Zij zetten", aldus deze
getuige, „de tegen de staat gerichte poli
tiek van kardinaal Sapieha voort, die de
instructies van het Vaticaan uitvoerde"
Een andere „getuige", pater Kurkowski,
verklaarde dat het geen geheim was dat
de overleden kardinaal en andere hoog
waardigheidsbekleders uit de omgeving
van de bisschop „reactionnairen waren,
die hun hoop grondvesten op het uitbre
ken van een derde wereldoorlog". Pater
Kurkowski werd door radio-Warschau een
hoogwaardigheidsbekleder van het Bis
schoppelijk paleis genoemd. „De politiek
van het bisdom was het volk in twee
kampen te verdelen dat van de ge
lovigen en dat van de goddelozen" aldus
pater Kurkowski.
Gisteravond Is mgr J. Th. Lagerwey ge
storven. Zoals wij reeds meldden, was hU
de 21e Januari J.l. ter observatie in het
Maria-paviljoen opgenomen. Gistermor
gen was zijn gezondheidstoestand nog re
delijk, maar in de namiddag kwam er een
inzinking met gevolg, dat hjj enkele uren
daarna is overleden. Vooral in Amsterdam
heeft hjj vele jaren van zijn priesterleven
doorgebracht. Velen zullen hem nog ken
nen als de rijzige en statige herbAuwer
van de Posthoorn, waar hij 31 jaar lang
de geestelijke en stoffelijke belangen van
zijn kerk behartigde.
Mgr Lagerwey werd na zijn studies in
Roermond, Hageveld en Warmond in 1889
priester gewijd, waarna zijn benoeming
volgde tot kapelaan te Zoeterwoude. In
1890 kwam hij als kapelaan van de St. Bo-
nifacius naar Amsterdam. In 1894 verhuis
de hij naar Rotterdam, waar hij kapelaan
werd in de dekenale kerk Sint Lauren-
tius. Na een ambtsperiode van twaalf jaar
volgde zijn benoeming tot pastoor in Den
Burg op Texel. Daar heeft hij veel gedaan
voor het onderwijs, maar toen hij zijn
school wilde uitbreiden, werd hij weer te
ruggeroepen naar Rotterdam om de lei
ding van de Lambertus-parochie te Kra
lingen op zich te nemen. Na vier jaren
had mgr Callier. de toenmalige bisschop
van Haarlem, een andere plaats voor hem,
n.l. de Posthoorn in de hoofdstad. Mgr
zeide tot hem „Ik heb zelf met zorg deze
parochie voor u uitgekozen en ik ken die
ook zeer goed, want van 1873 tot 1876 heb
ik er zelf gestaan". Dat deze woorden van
mgr Callier waarheid waren, heeft de tijd
uitgewezen.
De Posthoorn dankt het feit van haar
bestaan eigenlijk aan pastoor Lagerwey,
die de kerk a.h.w. opnieuw opbouwde. In
1922 luidde hij letterlijk en figuurlijk de
herbouw van de Posthoorn in door een
drietal nieuwe klokken in te wijden die
hij persoonlijk aan de kerk had geschon
ken. Doch bij deze klokken bleef het niet.
En volgden een nieuwe vloer, nieuwe com
muniebanken, een altaar, een preekstoel,
nieuwe paramenten en last but not least
zorgde pastoor Lagerwey ervoor, dat de
zilveren bezittingen van de oude Catha-
rinakerk in het bezit kwamen van de
Posthoorn. Is het daarom te verwonderen,
dat hij onderscheidingen kreeg van Kerk
en Staat?
In 1929 verhief H. M. de Koningin hem
tot ridder in de orde van Oranje-Nassau,
terwijl de H. Vader enige jaren later hem
benoemde tot Zijn geheim kamerheer. We
gens zijn hoge leeftijd nam hij in 1946 af
scheid van zijn parochie, doch drie jaar
later kwam hij daar terug om zij het
in alle eenvoud zijn zestigjarig priester
jubileum te vieren. Zijn otium cum digni-
tate heeft hij genoten in de St. Donatus-
stichting. En nu heeft hij in de stad, waar
hij de meeste jaren van zijn leven heeft
doorgebracht, het moede hoofd ter ruste
gelegd.
De door de arrestatie van de voorma
lige nazi-leiders in opspraak gekomen
Frele Deutsche Partei, de liberale West
duitse regeringspartij, heeft Zaterdag op
een federale bestuursvergadering ten
stelligste ontkend, dat zij op de een of
andere wijze het werk van deze ex-nazi-
leiders zou hebben bevorderd. De partij
stelde zich volkomen achter de regerings-
politiek van dr Adenauer.
Het bestuur van de partij kwam te Bad
Godesberg bijeen om zich te beraden over
de arrestaties en over de herhaaldelijke
geuite bewering dat dr Naumann er in
geslaagd was contact op te nemen met de
rechter vleugel van de F.D.P.
De vergadering werd o.m. bijgewoond
door vice-kanselier Bliicher en de gecri-
tiseerde leider van de rechtervleugel, dr
Middelhauve, die openlijk de toelating
van oud-nazi's en voormalige S.S.-ers in
de partij, bepleit heeft.
Dr Middelhauve stelde de vergadering
er van op de hoogte, dat hij Amerikaanse
en Britse partijleiders heeft uitgenodigd
een bezoek aan Rijnland-Westfalen, waai
hij de partijleiding heeft, te brengen, op
dat dezen zich persoonlijk van de demo
cratische werkzaamheid van F.D.P. in dit
Duitse land kunnen overtuigen.
Dr Maier, de 1ste minister van Baden-
Wuerttemberg, heeft niet aan de verga
dering deelgenomen. Hij deelde mee door
griep verhinderd te zijn.
De roofoverval op de boerenleenbank te Blaricum. waarbij op 8 Januari j-'
twee gemaskerde personen een bedrag van 17.130.50 in de 8}e^P „npLifè
gelost. Twee jongens uit Laren, de 19-jarige J. van T„ die inmiddels in mi'ita re
dienst was gegaan en zich in een kazerne te Nijmegen bev° dj en 7,jn \S-jarige
vriend G C die zlin vader in diens melkzaak placht te helpen, zlin gearresteerd en
hebben ïia aanvankelijk hardnekkig hun onschuld te hebben volgehouden thans
reu volledige bekentenis afgelegd. Bovendien is nog een oom van de oudste der beide
ionaens de ongeveer 50-jarige ongehuwde bankwerker T. uit Laren, in hechtenis
genomen, omdat hli de jongens na de overval behulpzaam is geweest en zich van
de buit 1.000 had toegeëigend
Bjjna het gehele geroofde bedrag is terecht.
Bij fouillering van de 15-jarige Van T.
op het politiebureau te Blaricum troffe,J
de agenten der rijkspolitie Zaterdagavond
onder diens lange broek een geladen re
volver aan, die de .iongen vlak onder zijn
knie zo aan zjjn heen had opgehangen,
dat hl) het wapen in een ommezien kon
trekken en er zich mee zou kunnen ver
weren.
Reed3 voordien had de politie aanwij
zingen, dat deze Voor zijn leeftijd bijzon
der lange knaap zich zou hebben voorge
nomen bij de overval de kassier neer te
schieten, zo deze zich mocht verweren..
□at hi j mogelijk ook bij zijn arrestatie van
zich zou afbijten, achtten de agenten, die
hem moesten arresteren evenmin" uitge-
s ,n' Zl-1 namen daarom de nodige om
zichtigheid in acht en posteerden zich bui
ten het ouderlijk huls van de jongen in
Laren om op hem te wachten, als hij dit
zou verlaten.
Dat deed hij inderdaad. Onverhoeds en
zonder talmen sloegen de agenten hem
daar in de boeien en voerden hem naar
het politiebureau.
In gloednieuwe vermomming
Met een fantasie en intelligentie, een
betere zaak waardig, hebben de beide
jongens bij hun uitgebreide voorbere.ding
i van de overval een tot in de puntjes ge-
Het zat oomlief toch wel wat
dwars, dat zijn neefje en vriend
met de ridderlijk verdeelde buit
vertrokken zonder hem in de winst
te laten delen. Zij begroeven de
potjes in de tuin van hun ouderlijke
woning. Maar oom klom 's nachts
zijn bed uit en ging op zoek naar
het potje in de b°f van buurman
neef. Hij had ge'uk rn eigende
zich 1000 toe. neeflief in de waan
latend, dat hli 8500 rijk was!
Door deze uitgraverij heeft oom
zijn eigen graf gegraven. Het werd
zijn noodlot, want ook hy werd ge
arresteerd.
mond en kin trokken, toen zij de bank
binnentraden.
Na de overval verbrandden en vernie
tigden zij de meeste dezer nieuwe kleding
stukken in het huis van de bankwerker
T. in Laren, die hen daarbij behulpzaam
was.
De vermomming had haar nut bewe
zen. Met genoegen lazeq de beide jongens
in de bladen, dat de politie naar twee
volwassen mannen zocht: ze waren geschat
op 32 en 26 jaar.
Op een dtvaalspoor
Ook op andere wijze hebben de jongens
getracht de politie op een dwaalspoor te
brengen. Met zijn nieuwe regenjas aan
nam op de bewuste avond de oudste in
Laren een taxi naar Hilversum, hij ver
meed de bus, omdat daarin bekenden
zouden kunnen zitten. In Hilversum nam
hij opnieuw een taxi en gaf de chauffeur
opdracht hem naar Blaricum te rijden.
Voorziende, dat de taxichauffeur, die
hem naar de bank zou rijden en hem na
afloop van de overval terug zou brengen,
zich zeker bij de politie zou melden, nadat
in het duister door de bossen en over de
hei (via de Leemzeulder) een weg terug
naar Laren. Daar gingen zij het huis van
de reeds genoemde oom, de bankwerker
binnen, die naast de ouders van Van T.
woont. Binnen verdeelden zij de buit
broederlijk. Ieder kreeg 8500 en beiden
propten deze bankbiljetten in een jam
potje, die daarna met lak werden geverfd
en aldus ondoorzichtig gemaakt.
Nadat de twee overvallers bekend had
den en de rijkspolitie hadden verteld
waar zij het geld verborgen hadden,
zijn dé potjes, die begraven waren in
de tuin van hun ouderlijke tehuizen,
naar het bureau gebracht. Daar bleek
dat in het potje van Van T. 1000.—
minder zat, dan hij had opgegeven. En
aangezien er slechts één man ter we
reld was, die van het bestaan van het
potje afwist, was het vermoeden ge
wettigd, dat deze zich de 1000— had
toegeëigend. Dus werd ook de oom ge
arresteerd. Ontkennen baatte hem niet
meer. De bewijslast was te groot. Hi)
erkende tenslotte de jongens geholpen
te hebben, hoewel hij van de overval
op de hoogte was gesteld. Tevens wees
hij de politie thuis waar hij de tien
bankbiljetten van 100 gulden had ver
stopt: acht achter een spiegel,'die aan
de muur hing, en twee in een boek.
Dat deze overval is opgelost is voor
hij van de overval zou hebben gehoord, namelijk te danken aan de grote samen-
regeld plan opgesteld, waarmede zij er
inderdaad in geslaagd zijn de politie ge
ruime tijd op een dwaalspoor te houden.
Zij zorgden er voor, dat ze anders ge
kleed waren dan gewoonlijk, waartoe zij
zich ieder een gloednieuwe regenjas
aanschaften. Voorts kochten zij twee
lichte linnen regenhoeden en teneinde
snel en geruisloos te kunnen lopen,
droegen zij ieder een paar nieuwe gym
nastiekschoenen en om geen vingeraf
drukken achter te laten hadden ze ieder
bovendien een paar nieuwe handschoe
nen aangetrokken. De vermomming
werd vervolmaakt door een gewone bril
en zwarte maskers, die zij voor neus
achtte de jongen het raadzaam op deze
wijze de indruk te wekken, dat hij uit
Hilversum afkomstig was, althans vanuit
die stad naar Blaricum gegaan was.
Aldaar aangekomen liet hij de chauf
feur, die inderdaad later zijn belevenissen
aan de politie mededeelde, dicht bij de
Boerenleenbank stilhouden. Hij verzocht
hem een kwartiertje te willen wachten
tot hij terug zou komen en gaf hem als
borg tien gulden.
Vijftig meter verder stond zijn jonge
kameraad, die lopende uit Laren was ge
komen. Sanien traden zij het bankgebouw
binnen, terwijl zy de maskers over hun
gezicht trokken. De oudste hield daar de
enige klant, een bloemenhandclaar uit
Blaricum met zy'n revolver in bedwang,
terwijl de 15-jarige Van T. de kassier een
revolver onder de neus stak. Hy was het
die van achter het loket het geld wegnam.
Geruisloos haastten zij zich daarna terug
naar de taxi. De oudste gaf de chauffeur
opdracht naar Crailo te rijden, doch en
kele honderden meters voor de grote
rijksweg stapten zij uit en stuurden de
taxi terug naar Hilversum.
Kostbare ..jam"
Te voet baande 't tweetal zich daarna
werking tussen de rijkspolitie van Blari
cum met de gemeentelijke politiecorpsen
in andere plaatsen van het Gooi, en met
de recherche van de rijkspolitie in het
district Amsterdam.
Naar men zich zal herinneren zijn kort
na de overval twee corveëers van de
„Monnikenberg" verdacht van de overval
gearresteerd. Hoewel de taxichauffeur en
een der getuigen uit de bank met stellig
heid beweerden een van deze corveëers
als de dader te herkennen bleek zijn on
schuld alras uit een door hem aangevoerd
alibi.
Van de twee jongen heeft de oudste
erkend, dat van hem het initiatief voor
de overval is uitgegaan. Beide jongens
stammen uit grote gezinnen. Zij beweren
de nieuwe kleding en de andere attributen
van hun eigen spaargeld te hebben ge
kocht. De pistolen zouden nog uit de oor
log stammen. Dat van de oudste overval
ler werd teruggevonden achter de dub-
Het Roemeense persagentschap Ager
Press heeft Zaterdag meegedeeld dat ver
anderingen in de Roemeense regering zijn
aangebracht. Deze veranderingen houden
de instelling van een aantal nieuwe mi
nisteries in op het terrein van de econo
mie en de industrie.
Er werd pen staatscommissie voor het
opstellen van plannen ingesteld. De
nieuwe regering kent afzonderlijke minis
teries van bouwnijverheid en bouwmate
rialen. van krachtstations en electrische
uitrusting, van staatsboerderijen, van
vlees- en visvoorziening en zuivelindus
trie, van steenkool en van maatschappe
lijk welzijn.
De nieuwe regering werd Zaterdag op
de zitting van de grote nationale vergade
ring gekozen, aldus Ager Press.
Georghiu-Dej, sedert Juni 1952 eerste
minister, heeft zijn post, evenals drie van
de vier vice-premiers, behouden.
Petrescu. vice-premier en minister van
financiën in de vorige regering, heeft in
de nieuwe regering alleen de portefeuille
van financiën. Vidrascu nam zijn plaats
als vice-premier in. Ook de ministers van
buitenlandse zaken en van defensie.
Bughici en Bodnaras, hielden beiden hun
portefeuilles. De oud-minister van bin
nenlandse zaken, Draghici, werd minis
ter van staatsveiligheid, een nieuw minis
terie.
In andere handen overgegaan
Het bekende landgoed Clingendaai, dat
in een Wassenaarse enclave van Den Haag
ligt, is in andere handen overgegaan.
Dit 64 hectare grote landgoed, gelegen
tussen de Alkemadelaan en de 'Wassenaai'-
seweg, is thans eigendom van de N.V. Mij
Laan van Meerdervoort, welke maat
schappij zich over een verandering van
bestemming nog niet heeft beraden en
daarmede ook geen haast heeft.
De vroegere eigenaars blijven voors
hands nog op het buitengoed gevestigd.
Ook de woningen op het landgoed blijven
voorlopig door het personeel, dat in dienst
van de maatschappij is genomen om het
goed te onderhouden, bewoond.
Het zeer oude landgoed Clin^. :a 1
heeft een grootste lengte var, 1100 en n
grootste diepte van 800 meter In de heu
velachtige tuin rond landhuis en koets
huizen liggen een prachtig vijvercomplex
en een Japanse tuin, welke laatste uniek
in Europa heet te zijn. In een hoek van
het terrein liggen de lage noodgebouwen
zijn slaapkamer stond. De jongens hebben daar tot 1962 zullen blijven staan. Aan de
medegedeeld, dat hun revolvers tijdens j Wassenaarse kant van Clingendaai iigt een
de overval geladen waven. Zij hadden de I afgesloten oud boscompiex, met een, voor
overval uit zucht r. avontuur gedaan! een stadsomgeving, bijzondere wildstand.
