Voeding in evenwicht ONS SUCCES-PATROON VAN DEZE WEEK Neil Lyndon ontsnapt zeggen Koopt en eet Zeeuivse aardappelen Vrouwen 9 van de 10 vrouwen „Ja" Derhalve letten op juiste „aanvoer" van stoffen V HOE BESTEL IK MIJN PATROON? VICTOR BRIDGES ZATERDAG 14 FEBRUARI 1953 PAGINA 4 Gouden feest van de „Western". Broncho Billy Anderson: alle rollen, behalve die van het paard. Cecil B. De Mille's eerste grote speelfilm. „We hebben 'n schuur gehuurd in een plaatsje, Hollywood genaamd". De traditionele cowboy- Robert Mitchum, een moderne uitgave. Hoofdrol voor Richard Burton in „The Robe". Francis X. Bushman weer in Hollyivood. Jou Louis weer aan het trainen. Blijft Charles Chaplin in Europa? film. OPGESLAGEN VOORRADEN DIRECT VOOR CONSUMPTIE Enkele wenken ZEVEN ONDERSCHEIDINGEN VOOR „MOULIN ROUGE" Geautoriseerde vertaling uit het Engels van Dit jaar vieren we het gouden jubileum van de Wild West-film. Vijftig jaar lang zijn cowboys en In dianen de grote toevlucht van de film studio's geweest, de enige vaste bron van inkomsten, als de tijden slecht waren. De eerste „Western" was „ïhe Great Train Robbery", die in 1803 werd ge maakt. De ster in deze film was Broncho Billy Anderson, die er bijna rollen in speelde, behalve die van het paard. Hij was de reiziger, die werd neergeschoten, de ban diet, die hem neerschoot en de brand weerman die het met een andere bandiet aan de stok had. Met al dit werk verdien de hij nog geen 150 per week. Een paar jaar later al verdiende de grote Tom Mix 40.000 per dag. Maar voordat hij naar de grazige jachtvelden van de filmpro ductie verhuisde, heeft Broncho Billy 400 „Westerns" gemaakt met een gemiddelde snelheid van één per week. „The Great Train Robbery" was een prae-Hollywoods product. De film is door de Edison-maatschappij gemaakt te Dover in de staat New Jersey, in vier dagen voor een bedrag van 1500. De vertoningsduur bedroeg slechts 12 minuten, maar de film is het eerste kas-succes geweest van de nog in haar kinderschoenen staande film industrie. Met deze film begon de loopbaan van Sam Goldwyn, Jesse Lasky en Cecil B. De-Mille, wiens eerste grote speelfilm een „Western" was, getiteld „The Squaw Man". DeMille was van plan geweest, deze film te Flagstaff in de staat Arizona te maken, maar het weer was er zo slecht, dat hij weer in de trein stapte en zijn deelgenoot, Jesse Lasky een paar dagen later telegrafeerde: „We hebben een schuur gehuurd in een plaatsje, Holly wood genaamd". In 1912 kwam de beroemde D. W. Grif fith op de proppen met een dure Wild West-film „The Massacre". Het was de eerste maal, dat in Hollywood gebruik werd gemaakt van een bewegende camera en van de „close-up. De film zelf werd een mislukking, hetgeen voornamelijk te wijten was aan de omstandigheid, dat ze Robert Taylor („lvanhoe") zal opnieuw met Elizabeth Taylor op treden in een kleurenfilm naar een verhaal van Sir Walter Scott. Joe Louis is opnieuw aan het trainen. Niet voor de ring, maarvoor de in Amerika aan de markt kwam tegelijk met een aantal sensationele Europese films met beroemde sterren als Sarah Bernhardt. Het duurde meer dan tien jaar, eer een producent het aandurfde, nog eens een spectaculaire „Western" te maken: 1924, toen „Covered Wagon" met enorm succes op het witte doek verscheen. Massa's van dergelijke films volgden en in 1931 kreeg de „Western" zijn eerste Oscar: de film „Cimarron" met Richard Dix en Irene Dunne in de hoofdrollen. Sindsdien hebben zich in de Wild West films heel wat veranderingen voorgedaan. De best betaalde sterren treden dolgraag in dit genre film op. Gary Cooper begon zijn filmloopbaan in „The Winning of Barbara Worth". Marlène Dietrich, Jane Russell, Robert Taylor en Tyrone Power hebben in „Westerns" rollen gespeeld. De grootste regisseurs hebben er hun naam aan gegeven, zoals onlangs nog Fred Zin- neman, de maker van „Achter de wolken", „Mannen" en „Teresa", die „High Noon" vervaardigde. Nog steeds is de „Western" over heel de wereld even populair als in de dagen van Tom Mix, William S. Hart en Buck Jones. En vijftig jaar na de geboorte van „The Great Train Robbery" voorziet dit genre film nog steeds in een zeer groot deel van Hollywoods enorme inkomen. In de loop van vijftig jaren heeft de hoofdfiguur in de „Western", de cowboy een vaste gestalte gekregen, die even tra ditioneel is toegerust als een bewoner van j Marken of Staphorst. Sinds William S. Hart met zijn revolvers op het witte doek verscheen, is de cowboy een man, die twee revolvers op zijn heupen draagt en altijd klaar staat de eerste de beste schurk bij de minste aanleiding neer te slaan of te schieten, die gekleurde zijden hemden draagt, een wit en zwart gestreepte broek, een grote witte of zwarte hoed en laarzen met zilveren sporen, die rijdt op een schit terend, verbazend knap getraind paard met golvende manen en een staart op de grond en die nooit en in geen enkele om standigheid zijn liefde toont aan de heldin van zijn dromen. Aan deze traditie gaan Jerry Wald en Norman Krasna, twee jonge producenten, over wie we al enige malen hebben ge schreven, een einde maken in hun film „The Lusty Men", die ze naar het verhaal „Cowpoke" van David Dortort hebben ge maakt. De beide mannelijke hoofdrollen in deze film, waarin Susan Hayward optreedt als de verstandige vrouw van een moderne cowboy, worden vertolkt door Robert Mitchum en Arthur Kennedy. Zij zijn rus tige en goedaardige (tot er ruzie komt), zacht sprekende, gebronsde jongelui, die zwaaiend met hun lasso's over het witte doek rijden. Robert Mitchum draagt in deze film geen twee revolvers. Zelfs niet ééntje. Hij is gekleed in een grof flanellen hemd en een verschoten blauwe broek, die overbolt uit een paar stoffige laarzen. Zijn hoed is oud en vuil en geheel uit de vorm, omdat hij hem diep over zijn oren trekt ter be scherming tegen wind, regen en het op waaiende stof van de galopperende paar den. Zijn paard is een lomp, ruigharig beest, gewend aan het harde werk op het land. Deze cowboy is openlijk verliefd, trekt zijn meisje naar zich toe en kust haar hartelijk. De film „The Lusty Men" verhaalt van een jonge cowboy, die rodeorijder 'een der meest gevaarlijke beroepen ter we reld wordt om voor zichzelf en zijn jonge vrouw een eigen ranch te kunnen kopen. In de grote rodeo's van Texas, Oregon Arizona, Califomië en Wyoming, waar zovelen reeds hun leven hebben verloren, speelt hij op de rug van een ge vaarlijk paard of een woeste stier zijn spel met de dood, terwijl zijn vrouw, stil en wit, op de tribune bidt, dat hij die avond heelhuids naar huis mag terug keren. In het enkele weken geleden door ons gepubliceerde interview met Stewart Granger, waarin hij een boekje heeft opengedaan over de zorgen, die hem kwelden, sprak hij ook van de jonge Brit se acteur Richard Burton, die het volgens hem langer in Hollywood zou uithouden „dan wij allemaal bij elkaar". Intussen is Mr Burton zelf aan het woord geweest: „Hollywood is geweldig. Ik denk er voorlopig niet aan, naar Enge land terug te keren, zo lang ze me hier zo goed betalen". De som gelds, die zijn jongensachtige geestdrift zo fel heeft doen oplaaien, zal in zijn eerste jaar Californische zonne schijn niet minder dan 900.000 bedragen. Tot nog toe heeft hij in Hollywood twee films gemaakt: „My Cousin Rachel" en „Desert Rats"-. Het gevolg daarvan is ge weest, dat men hem de meest begeerde rol van het jaar heeft gegeven: de hoofd rol in „The Robe", het verhaal van de sol daten, die onder het kruis dobbelden om Christus' opperkleed. Richard Burton heeft een goedgevormd hoofd met diepgroene, stoutmoedige ogen en een volle, haast vrouwelijke mond. Volgens de critici, die zijn eerste films hebben gezien, weet hij tot nog toe maar heel weinig af van de acteerkunst voor de camera. Maar als hij eenmaal heeft ge leerd zich rustig te gedragen en de toe schouwers voor hem te laten acteren, zal hij het, zoals Stewart Granger het uit drukte, „langer uithouden dan wij alle maal bij elkaar". Na het grote (commerciële) succes van de film „Samson en Delila" en „David en Bathsheba", zijn de filmproducenten in Hollywood, zoals we indertijd reeds voor spelden, van plan nog meer van derge lijke „religieuze" films in omloop te bren gen. Binnenkort komt Cecil B. DeMille met de nieuwe versie van zijn film „Koning der Koningen" en verder is men in Hollywood bezig met de productie van „De Geschiedenis van Ruth", „Esther", „Jozef en de Vrouw van Potifar", „Jozef en zijn Broeders" en „De Slaven van Ba- bylonië". Francis X. Bushman heeft verklaard blij te zijn, dat hij weer in Hollywood- films optreedt, hoewel „de glans er af is". Hij bedoelt daarmee ongetwijfeld de glans van zijn eigen leven. Want Bush man was de eerste van de grote sterren. Bijna dertig jaar geleden verdiende hij 10 millioen dollars 35.700.000 tegen de hui dige koers) aan meer dan 400 films, maar hij gaf zijn geld uit met een snelheid van meer dan een millioen dollars per jaar. Hij had o.a. 18 secretaressen in dienst om de brieven te beantwoorden, die hij van zijn bewonderaarsters ontving. Thans woont hij in een bungalow met twee kamers aan de kust van de Stille Oceaan en weet de touwtjes aan elkaar te knopen door als gast op te treden bij radio- en televisie-uitzendingen. Op zijn landgoed in Maryland placht hij er een kennel met driehonderd honden op na te houden. Nu is zijn enige huisdier een kanarie. Joe Louis is weer aan het trainen, maar niet in een poging om weer in de ring te rug te keren. Hij probeert weer in condi tie te komen voor de laatste scènes in de film „The Joe Louis Story". De titelrol in deze film wordt gespeeld door „Shadow" (Schaduw) Coley Wallace, die het op de zwaargewichttitel van Rocky Marciano heeft voorzien. „Shadow" lijkt, naar ver luidt, sprekend op „The Brown Bomber". Hollywood is van plan het Taylor-duo opnieuw op het witte doek te brengen. Elizabeth Taylor en Robert Taylor zijn een succes gebleken in de film „lvanhoe". Daarom zullen ze opnieuw samenspelen in een kleurenfilm naar een ander verhaal van Sir Walter Scott: „Quentin Durward". „lvanhoe" heeft al meer dan 17.000.000 opgebracht, hoewel zij haar zegetocht door de bioscopen nog maar pas is be gonnen. Charles Chaplin heeft zijn intrek geno men in een huis, dat hij in Zwitserland heeft gekocht. Hij weigerde zich uit te laten over zijn terugkeer naar de Verenig de Staten. Het begint er trouwens langza merhand naar uit zien, dat hij zich voor goed in Europa zal gaan vestigen. Hij heeft namelijk verklaard, dat hij „min stens zes maanden in Zwitserland zal blij ven". Zijn kinderen gaan er zelfs naar school, hetgeen eveneens wijst op een duurzaam verblijf. Voor Lucille Ball is de televisie een ware zegen geweest. Vóór 1947 bedroeg haar salaris per Hollywood-film 50.000 dollars 170.000). Daarop het zij de film studio's in de steek en ging voor de tele visie optreden in een wekelijks schetsje met haar echtgenoot, de orkestleider Desi Amaz. Thans hebben zij met een groot vertoon van tegenzin er in toegestemd om voor een bedrag van 250.000 dollars in een film op te treden. In de afgelopen vijf jaar zijn ze het meest populaire televisie nummer in Amerika geworden en iedere Maandag kijken millioenen naar hun op treden. Advertentie. Robert Mitchum breekt in de film „The Lusty Men" met de traditionele cowboy-figuur. De gouden en de zilveren lauwerkrans, die ieder jaar door de Amerikaanse pro j ducent David A. Selznick worden ge schonken aan de Europese films, welken het meest hebben bijgedragen tot weder zijds begrip onder de volken, zijn in Parijs toegekend. De Engelse film „Cry, the Beloved Country" naar het boek van Alan Paton kreeg de gouden lauwerkrans. Onder de overige films, die een prijs kre gen, bevinden zich „Due Soldi di Speran- za" (Twee Stuivers Hoop) (Italië), „Herz der Welt" (Duitsland), „Le Banquet des Fraudeurs" (Het Banket der Smokke laars) (België) en „Nous sommes tous des assassins" (Frankrijk). als V ze vraagt of ze wel MAÏZENA DURYEA gebruiken. Maar er zijn er onder, die zich vergissen. Die vroegen wel - en welbewust - MAÏZENA DURYEA, maar zij waren te goed gelovig en letten niet op de naam DURYEA, die beslist op 't pak moet staan. Jawel - uit de resul taten bleek 't gauw genoeg. Wat 'n verschilNiet zó maar is MAÏZENA DURYEA wereldvermaard gewor den als het ideale bindmiddel voor groenten, soepen en sausen. Vrddg dus niet alleen MAÏZENA DURYEA, maar let op dat U ook DURYEA krijgt. Van de in de noodgebieden opgeslagen voorraden consumptie-aardappelen wor den op het ogenblik nog belangrijke hoe veelheden in veiligheid gebracht. Het mi nisterie van Landbouw, Visserij en Voed selvoorziening heeft daartoe terstond de mogelijkheden nagegaan en het Bedrijf schap voor Aardappelen is er in geslaagd met de verlading der aardappelen 'n aan vang te doen maken. Landbouwkooplie- den hebben aardappelen, afkomstig uit kuilen en opslagplaatsen in drassig ter rein, geborgen. Deze zijn geheel consump tie-waardig, maar dienen met voorrang in de consumptie te worden gebracht, daar zij natuurlijk niet lang houdbaar zijn. Het redden der aardappelen betekent uiter aard steun aan de belanghebbende getrof fenen in de noodgebieden. Overal komt een huisvrouw tegenwoor dig leuzen tegen, waarin een of ander voedingsmiddel als „gezond wordt aange prezen: Eet fruit omdat het zo gezond is! Melk drinken is gezond. Peulvruchten zijn voedzaam en gezond! enzovoort. Zo'n leuze kan op zichzelf nog zo juist zijn, doch; een en hetzelfde voedingsmid del kan ons niet alle stoffen leveren die we dagelijks nodig hebben, al is dat arti kel op zichzelf nog zo kostelijk en goed. Het gaat erom, dat onze voeding als geheel „gezond" is, dat er geregeld alle stoffen in voorkomen die ons lichaam nodig heeft. Die stoffen moeten dan ook evenwichtig over de dagelijkse maaitijden verdeeld zijn Niet alleen het warme maal, maar ook de dagelijkse broodmaaltijden moeten onze honger stillen (met meelstoffen en wat vetten) en ons daarnaast nog eiwitten en vitamine C leveren. Dat zijn n.l. belangrijke beschermende stoffen, waarvan ons li chaam geen vooraad vormen kan. Eiwit vindt men in melk, karnemelk, yoghurt, kaas, eieren, vlees, vis en peulvruchten. Vitamine C komt vooral In groente en fruit en ook in aardappelen voor. Hebben we dus een warm maal van bijv. bruine bonen of rijst of marcaroni met vlees en jus of saus, dan hoort daar nog een groente, bijv. sla, bij om het menu volledig te maken. Eten we aardappelen en groente met fruit toe, dan moet dat maal worden aangevuld met vlees (geen vet spek, dat is eiwitarm), vis of ei of met pap toe, omdat anders het eiwitrijke ge recht ontbreekt. Het fruit kan dan beter bij de broodmaaltijd worden gegeven (bijv. plakken appel of peer op de boterham) of anders tussen de maaltijden of voor het naar bed gaan. Als eiwitrijk gerecht bij de broodmaal tijden kunnen melk, karnemelk, pap, yoghurt, een belegging van kaas, vlees, vis of el dienst doen. Hier volgen enige voorbeelden van vol ledige dagmenu's: Warme maaltijd: Aardappelen, gebakken vis, bruine boter margarine, veldsla. Aardappelen, winterpeen met uien havermoutpap. Rijst met vlees en ei, knolselderij vruchtensla. Aardappelen, haring, bieten drie-in-de pan. Boerenkoolstampot (met spek) yoghurt Stoofschotel van aardappelen, prei en blokjes kaas. BH de broodmaaltijden: Koek, kaas, schijfjes dadel. Kaas, koude gebakken vis, appel. Kaas, slaatje van rauwe peen en zuur kool, stroop. Ramenas of appel, gebakken kaasboter- bam, jam. Kaas, bietenslaatje, bruine suiker. Uitgebakken spek, sprot, sinaasappel. (bij iedere broodmaaltijd melk of karne melk). RECEPTEN VOOR VIER PERSONEN Kerrierijst met ei, vlees en knolselderij. 300 g (2 kopjes) rijst, 414 kopje water, zout, 100 g (gaar) vlees, 2 hardgekookte eieren, een selderijknol, een ui, 2 3 thee lepels kerrie, olie of margarine. De rijst wassen, opzetten met kokend water en zout en zachtjes gaar laten wor den. De ui schoonmaken, snipperen, het vlees in blokjes snijden. Ui, vlees en wat fijngehakt seiderijgroen met de kerrie in hete olie of margarine bruin bakken en het geheel een kwartiertje zachtjes nabakken. De selderijknol in plakken snijden, deze schillen en in reepjes verdelen. De selderij reepjes een paar minuten meeverwarmen. De eieren in blokjes snijden. De rijst en de stukjes ei met de vleesmassa vermengen en het geheel nog even goed warm laten worden. Vruchtensla. Zowel zacht als stevig, zowel droog als sappig fruit nemen, bijv.: 2 zachtzure ap pelen, een sinaasappel of twee mandarij nen, een banaan; ongeveer een eetlepel suiker. De vruchten schoonmaken en in partjes verdelen. De sinaasappel- of mandarijn partjes doormidden snijden en zonodig de pitten eruit verwijderen. Appel en banaan in zeer dunne schijfjes snijden en deze da delijk met suiker bestrooien of met andere fruit vermengen, opdat ze niet verkleuren. De aardappelen in het geïnundeerde ter rein moeten echter voor een groot deel als verloren worden beschouwd, terwijl die uit de droge gebieden kunnen wach ten op consumptieverbruik. Aangezien overstroomde gebieden be langrijk zijn voor de verbouw van klei- aardappelen, wordt er hard gewerkt om belangrijke hoeveelheden opgeslagen aardappelen weg te halen en met volle dige medewerking van groot- en klein handel in consumptie te brengen. Het slagen van deze actie is echter af hankelijk van de medewerking van 't pu bliek, dat natuurlijk de voorkeur geeft aan droge aardappelen, maar wellicht be reid is natte aardappelen af te nemen, mede in het belang van de getroffenen in de noodgebieden. De aardappelen zien er wat onooglijk uit en er zit meer grond aan dan bij droge aardappelen het geval is. De kookkwaliteit doet echter niet onder voor die van droge aardappelen. Voor moeder de vrouw daarom de vol gende wenken Koop van de aardappelen niet meer dan voor één dag tegelijk en eet ze nog dezelfde dag. Bij langer bewa ren ontstaat gevaar van bederf. Was de aardappelen vóór het schillen en behan del ze op de gewone wijze. De film „Moulin Rouge" van John Hus ton, met José Ferrer in de rol van Tou louse-Lautrec, is met zeven „Academy Awards onderscheiden. Daarmee heeft zij meer bekroningen gekregen dan enige an dere film van het afgelopen jaar. „Moulin Rouge" verwierf een .Academy Award" als de beste film van 't afgelopen jaar. John Huston werd onderscheiden als de beste regisseur en José Ferrer als de beste acteur. Voorts ontving de film o.a. onderscheidingen voor de beste kleur en de beste vrouwelijke bijrol. Advertentie Vrouwen hebben vaak moeilijke en pijn lijke tijden. Zij kunnen deze aanmerkelijk verlichten, ja die pijnen doen verdwijnen door het gebruik van Togal, de grote pijn- verdrijver. Togal is onschadelijk voor hart, nieren en maag. Bij apotheek en drogist 0.95, 2.40 en 8.88. Een vlot voorjaarsjasje voor iets grotere meisjes. Het is getailleerd en loopt van onderen in klokken uit. Het voorpand is versierd met twee zakjes, welke worden doorgestikt, en aldus een aar dige garnering vormen. De rug heeft een schouderstuk, het rokje is klokkend, de mouw glad ingezet, de hals afgewerkt met een bobbedkraagje. Dit jasje is verkrijgbaar in maat 70, 80, 90 a 0.75. C 743 Plak aan de adreszjjde van een briefkaart, naast en buiten het frankeerzegel het verschuldigde bedrag aan geldige postzegels en zend deze naar ATELIER CROON, BEATRIJSSTRAAT 4, ROTTERDAM Vermeld aan de andere zijde duidelijk uw naam, adres, woonplaats en maat en nummer van het gewenste model. Plak nooit meer dan 1,— op een kaart, wat meer geplakt wordt is waardeloos. Girostortingen eveneens ten name van Atelier Croon op nummer 271291. Afgehaald elke dag van 9 tot 12 en van 2 tot 5 uur. Behalve 's Zaterdags. 29 Ik vrees, dat er geen hoop meer is, merkte hij ontmoedigend op. Het is jam mer. We zouden enkele nuttige informa ties van hem los hebben kunnen krijgen. Er ontstond een korte stilte, toen open de de stervende man plotseling zijn ogen. Het mag gek klinken, maar het scheen mij toe, dat er een ogenblik een schaduw van zijn oude spottende glimlach over zijn ge laat gleed. Zijn linnen bew'~s zwak jes. alsof hij poogde te praten. Ik boog me voorover om te luisteren, maar juist toen ik dat deed, kwam er een nieuwe golf bloed door zijn keel en met een lange zucht vlood zijn vreemde, duistere ziel heen. Nog altijd zou ik willen weten, wat hij toen ongesnroken liet. HOOFDSTUK XXIV. De vrijspraak. Het was Tommy, die zijn grafrede uit sprak. Wel, zei hij, hij was een eerste klas schavuit en speelde groot spel nu is het uit! God hebbe zijn ziel! Latimer stak zijn hand in de zak van de dode en haalde er een kleine, nikkelbe slagen revolver uit. Een van de kamers was ontladen. Geen slecht schot, zei hij critisch. Hij schoot op mij door zijn jas heen en miste slechts met een centimeter. Hij stond op en keek naar het gebro ken venster en de andere sporen van het gevecht in de kamer; eindelijk kwam zijn blik tot rust op de voorover liggende ge stalte van Savaroff. Een mooie sioot van je, Lyndon, zei hij. Ik hoop, dat je hem niet de nek ge broken hebt. Ik denk het niet, antwoordde ik. een nek als die van Savaroff breekt niet zo gauw. Plotseling schoot me iets te binnen en lk vroeg haastig: Je weet toch, dat er nog twee van die bende hier zijn Hoffman en een vriend van Iwanowna. Ze kunnen elk ogenblik komen. Latimer schudde zijn hoofd. Erg onwaarschijnlijk, zei hij; ik heb alle reden, om te geloven dat zij op het ogenblik in het politiebureau van Queens- borough zitten. Ik zag Tommy grijzen, maar voor ik enige navraag kon doen, was Iwanowna overeind gekrabbeld. Zijn gezicht had iets spookachtigs in de mengeling van woede en teleurstelling, die het verried. Ik eis een verklaring! riep hij hees. Met welk recht ben ik gearresteerd Latimer liep rustig op hem toe en keek hem recht in de ogen. Ik denk, dat u dat heel goed weet. Kapitein Iwanowna, zei hij. Er viel een stilte; toen met een blik, die ons alle vier omvatte ging de kapitein naar de divan en nam plaats. Als blikken konden doden, zouden wij allen op onze plaatsen gestorven zijn. Daar dit tot op heden nog niet mogelijk is, bleven wij staan, waar wij stonden. Op dat ogenblik deed zich buiten het onmis kenbare geluid van een naderende auto horen. Latimer opende de kast van zijn horloge. Vlug gedaan, Ellis, merkte hij op met zekere voldoening. Ik had hen tien minu ten later verwacht. Zeg, dat ze dadelijk hier moeten komen. Hij knipte de kast weer dicht. We moesten maar proberen onze schone slaper weer wakker te krijgen, ging hij voort. Hij zal wel vrij zwaar zijn om te dragen. Wij slaagden er in, Savaroff op een stoel te tillen, terwijl Tommy een fles water ging halen, die op het buffet stond. In de dagen van mijn boksles had ik eni ge ondervinding opgedaan van de beham deling van neergeslagen tegenstanders, en ofschoon het met Savaroff een vrij ernstig geval was, wisten krachtige massage en enkele afwassingen zijn bewustzijn ten slotte weer op te wekken. Hij was juist zover hersteld, dat hij weer van harte vloeken kon, toen de deur geopend werd en Ellis met twee andere mannen de ka mer binnenkwam. Een van hen droeg burgerkleren, de ander was in de uniform van politie-sergeant gekleed. Ik zal nooit het gezicht van deze laat ste vergeten, toen hij het toneel voor zich opnam. De hemel beware ons!" riep hij uit. Wat is hier aan de hand? Moord? Niet precies dat, sergeant, antwoordde Latimer vergoelijkend. Ik schoot deze man neer in zelfverdediging. De anderen geef ik aan jou over. Er is een arrestatie bevel voor hen alle drie uitgegeven. Het scheen, dat de sergeant wist. wie Latimer was, want hij behandelde hem met duidelijk merkbare eerbied. Uitstekend, mijnheer, zei hij; als-ie dood is, is-ie dood. Ik heb order, al uw bevelen op te volgen, mijnheer. Daarna haalde hij een notitieboekje uit zijn zak en vervolgde met een zekere zenuwachtigheid Er is nog iets anders, mijnheer: Iets dat van Tilbury juist overal heen getele foneerd is. Het schijnt (hij keek zijn notities eens na) het schijnt, dat ze met die barkas een partij kustwachten in de grond geboord hebben, die Lyndon, de ontsnapte gevangene, te pakken hadden. Voorbij Tilbury was het. Weet u misschien daar meer van? Latimer knikte. Zelfs een klein beetje méér, ser geant, zei hij. Je zult de barkas hier beneden in de Kreek vinden! Hij zweeg even, voegde er toen aan toe: Dit is Neil Lyndon. Ik sta voor hem borg. Welke ondervindingen het eiland Shep- pey in de regel voor zijn politiedienaren weglegt, weet ik niet, maar het was duide lijk. dat de sergeant thans beroepsmatig gesproken de grootste dag van zijn leven beleefde. Hij keek mij een ogenblik aan met de uiterste belangstelling, voor hij zich van zijn verrassing herstelde en Latimer groette om heen te gaan. Uitstekend mijnheer, zei hij en wat moet ik doen? Voorlopig met een of twee van mijn mannen hier blijven, terwijl wij naar het station gaan. Ik zal de auto terugzenden, dan moet je daarmee de beide gevangenen naar Queensborough brengen. Mijn man zal de bungalow blijven bewaken. De sergeant groette opnieuw en Latimer wendde zich tot mij. Jij en Morrison moeten onmiddellijk mee naar de stad, zei hij. We kunnen twaalf drie halen. Op dit ogenblik rees Savaroff, die ons met de half verdwaasde blik van iemand, die juist uit bewusteloosheid ontwaakt, had aangestaard, wankelend op van zijn stoel. Zijn versufte hersens schenen plot seling te hebben begrepen, waar het om ging. Schurk! riep hij, zich tot mij wen dend. Jij was het dus. Verder kwam hij niet. Hoe verward de sergeant ook bij sommige gebeurtenissen zijn mocht, hij was in zijn eigen werk blijkbaar volkomen thuis. Hierl zei hij driftig vooruit stappend. En met een plotselinge krachtige stoot in de borst deed hij Savaroff op de divan neertuimelen, bijna bovenop Iwanowna. Hier dergelijke taal niet gebruiken, voegde hij er aan toe, zich over hem heen buigend, of je zult er spijt van hebben! Ik zie. sergeant, zei Latimer ernstig na een korte pauze, dat ik de zaak in uitstekende handen achterlaat. Hij gaf nog enkele bevelen aan Ellis, die eveneens achterblijven moest; toen ver lieten wij met ons vieren de bungalow en liepen kalm het smalle tuinpad langs, dat naar de straatweg voerde. Juist voor het hek stond een sterke auto. Vooruit maar, Guthrie', zei Latimer en zich tot ons wendend, voegde hij er bij: Jij moet met mij voorop zitten, Lyndon. Ik weet, dat Morrison alle mogelijke op heldering van je verlangt, maar hij moet wachten. Tommy knikte tevreden. Ik kan wachten, zei hij. Dat is een gewoonte, die ik aangeleerd heb, waar het Neil betreft. Wij klommen in de auto en Latimer, in de stuurzetel, zette .grote vaart in de rich ting van Queensborough. Niet voor wij de eerste hoek om waren, begon hij een gesprek. Hoe wist je dat van Marks? vroeg hij met langzame stem. Ik wist het niet zeker, antwoordde ik. Het was er min of meer een slag naar een rake slag. En daar hij op verdere verklaring scheen te wachten, vertelde ik hem zo beknopt mogelijk, dat Sonja mij had gezegd over de reden van McMurtrie's komst naar Londen. Ik kon daar in mijn brief niet uit voerig op ingaan, eindigde ik. In de eerste plaats had Joyce nauwelijks tijd om de trein te halen en in de tweede plaas wilde ik haar niet teleurstellen, als het eens anders mocht uitvallen. Je zult nogal ver baasd geweest zijn. Hij schudde zijn hoofd en glimlachte. Verbaasd? Och, neen, zei hij; zie Je, lk wist het al, besloot hij nuchter. Als er op dat ogenblik van verbazing sprake was, was die aan mijn kant. Jij wist het? herhaalde ik. Jij wist, dat McMurtrie Marks had vermoord? Hij knikte kalm. Herinner je je niet, dat je mij in de boot vertelde, dat je vriendin, Joyce Ayl- mer, geloof ik? hem herkend had als de man, die op de dag van de moord in de woning was geweest? Ja, antwoordde ik. Wel, als dat waar is en jij' was on schuldig veroordeeld, dan meende ik, dat de tegenwoordigheid van de dokter in dat huis wel wat nader onderzocht diende te worden. Ik wist, dat hij toen pas in Lon den aangekomen was, het lag dus voor de hand, dat Marks en hij oude bekenden waren. Ik onderzocht de getuigenissen in jouw zaak ik was er heel wat van ver geten en vond juist wat ik verwacht had. Behalve dat Marks een vreemdeling was en bijna acht jaar in Londen woonde, wist niemand iets van hem. De politie was zo zeker van haar zaak, dat ze zelfs niet de moeite schijnt genomen te hebben de gewone inlichtingen in te winnen. Wanneer zij zich met Rusland in verbin ding had gesteld, zou ze zonder moeite alles aangaande Marks te weten gekomen zijn. De autoriteiten daar houden er een verwonderlijk compleet systeem op na, om zich oude kennissen te herinneren. Maar drie jaar laterbegon ik. Dat maakt weinig uit, onderbrak La- timer mij, zij onderzochten het geval voor mij en gisteravond ontving ik alle bijzon derheden over de man, die McMurtrie en zijn vrienden had verraden. Er is geen twijfel mogelijk, dat hij en Marks dezelf de persoon is. Ik ademde lang en diep. Dan blijft ons alleen het Departement van Justitie nog over, zei ik. Ik denk niet, dat je daarover bezorgd hoeft te zijn, antwoordde Latimer verze kerd. Op het ogenblik hebben ze daar een volledige verklaring van het gevalbe halve natuurlijk het directe bewijs, dat ik de dokter persoonlijk zich op zijn daad heb horen beroemen. Ik had een lang ge sprek met Casement, voor ik Londen ver liet, vanochtend. Hij beloofde mij, 'er dadelijk werk van te maken. Blijkbaar kwam hij te laat om het bevel tot je arrestatie te voorkomen. Ik knikte. Sonja moet de politie gewaarschuwd hebben, gisteravond, zei ik en zo kort mogelijk vertelde ik van het telegram, dat ik van Gertie Uggins ontvangen had, en hoe het mij juist in staat gesteld had weg te komen. Ik weet niet, eindigde ik: in hoever mijn dubbele ontsnapping de zaak inge wikkelder heeft gemaakt. Hoe onrecht vaardig ook mijn veroordeling was, het was niet te ontkennen, dat ik na die tijd minstens drie misdrijven heb bega.fnv'ï ben uit de gevangenis ontsnapt, ik n.o een bewaker neergeslagen en ik heb, ge loof ik, een politieagent met een riem in de maag gestompt. Denk je, dat er enige kans is, dat de justitie dergelijke enormiteiten over het hoofd zal zien? Mijn beste Lyndon, zei hij: ter ver goeding voor wat je voor ons hebt ge daan, zou je de politiemacht hebben kun nen decimeren, als het nodig geweest was. En meer in ernst voegde hij er aan toe- Ik zeg je eerlijk, er is kans op oorlog' in de naaste toekomst, nu zul je begrij pen, in hoe verschillende positie wij zou den geweest zijn, als de Russen die nieu we springstof van jou in handen hadden gekregen. Afgezien daarvan is de rege ring je alle mogelijke soorten van ge noegdoening verschuldigd voor de schan delijke manier, waarop jij bent behan deld. Terwijl hij nog sprak, waren wij de sombere hoofdstraat van Queensborough binnen gereden en voor ik hem kon ant woorden, stopte hij aan het postkantoor. Juist tijd om te telegraferen, zei hij: Ik wil er zeker van zijn, dat we Lam- mersfield en Casement kunnen treffen, zodra we in de stad zijn. En wanneer ik niet telegrafeer, zullen ze ongetwijfeld om die tijd gaan eten. Hij trad het gebouw binnen en Tommy maakte van zijn korte afwezigheid ge bruik om over de leuning heen mijn hand te grijpen. We zijn geslaagd, Neil, zei hij: jon gen, we zijn geslaagd. Je bent geslaagd, Tommy, zei ik: jij en Joyce met zijn beiden. Er was een ogenblik stilte, toen gaf Tommy lucht aan een diep gegrinnik. Ik denk aan George, zei hij alleen. En dat was een gedachte, waarvan ik ook een ogenblik moest zwijgen. We moeten zien te weten te komen of ze een vervolging tegen hem instellen, zei ik. Ik ben niet van plan me in rege ringszaken te mengen, maar in elk geval zou ik voordien oog eerst eens even met hem willen praten. Tommy knikte aanmoedigend en het zelfde ogenblik kwam Latimer weer naar buiten. Aan het station hadden wij geen halve minuut meer over. Het was druk in de trein, maar een woord van Latimer aan de stationchef bezorgde ons een lege eersteklas coupé, die deftig achter ons op slot werd gedaan. Het was een niet-rook coupé, maar met een volkomen negeren van dergelijke kleinigheden haalde Lati mer zijn sigarenkoker te voorschijn en bood ons een voortreffelijk exemplaar aan. Het heeft zeker zijn voordelen aan de zijde van de geordende macht te staan. Mild gestemd door de geurige ta en met een heerlijk gevoel van rus tevredenheid leunde ik aebt mijn hoek en luisterde mii me iangzame stem van Latimer die mij Sacs beschreef hoe hij die ochtend zqn SlVergezefdeSvan6 Tommy en zijn onderge schikte, Ellis, was hij met de vroegtrein In Queensborough aangekomen. Van Lon den was reeds naar Sheppey getelegrafeerd dat de plaatselijke politie zich geheel onder zijn orders te stellen had en na een auto te hebben besteld, waren de drie mannen met de politiesergeant naar de bungalow op weg gegaan. Zij stopten op enige af stand en wachtten daar op Guthrie, Lati mer s andere helper, die gedurende de nacht de plaats in het oog had gehouden. Hij meldde, dat Mc-Murtrie, Savaroff en Iwanowna juist met de barkas waren ver trokken en de beide anderen hadden ach tergelaten. „Ik vermoedde, dat ze jou een bezoek waren gaan brengen", legde Latimer droogjes uit, „en dat scheen mij een mooie gelegenheid, om zelf eens bij hen aan te bellen. De netto opbrengst van dat „aan bellen" was de gevangenneming zondef verzet, van Hoffmann en de andere Rus, die juist in de prozaische toestand van hun ontbijt waren verrast". Tot zover door de fortuin begunstigd, had Latimer onmiddellijk besloten, zoveel mogelijk zijn voordeel te doen met deze gelegenheid. Het was waarschijnlijk, dat hoe ook de afloop van hun visite bij mij zou geweest zijn de andere leden van het gezelschap naar de bungalow zouden terugkeren. De gedachte, zich achter de gordijnen te verbergen, lag voor de hand. Op deze wijze zou het hem misschien mo gelijk zijn, een of andere waardevolle me dedeling op te vangen, voor men hem ont dekte, terwijl het hem in ieder geval het voordeel zou geven, hen absoluut te ver rassen. Zijn eerste daad was geweest de gevan genen te boeien en hen met een auto haar het politiebureau te Queensborough te zenden onder geleide van Guthrie en ue sergeant. Daarna ruimde hij zorgvuldig alle sporen van het bezoek aan de bunga low uit de weg en zocht twee geschikie plaatsen in de tuin op, waar Tommy en Ellis in hinderlaag konden liggen tot hij hen nodig had. Een revolverschot of het stuk slaan van een ruit zou het teken zijn voor hun gezamenlijk optreden. „En de rest van het verhaal ken jij evengoed als ik", eindigde hij, terwij] hij de as van zijn sigaar nipte. De zaak had niet beter kunnen verlopen, behalve dat ongeluk met McMurtrie". Hij zweeg, besloot toen spijtig: „iic zou hem waarachtig liever niet ge dood hebben, maar een andere keus liet hij mij werkelijk, niet". „Hij zou anders toch gehangen zijn", kwam Tommy troostend. Latimer glimlachte. „Ik bedoel niet, dat de gedacht, er aan mij uit de slaap zou houden zei hij. „Ik had alleen gehoopt, dat we misschien iets van waarde van hem zouden te weten zijn gekomen". „Het lijkt, dat dat wel gebeurd is", zei tk dankbaar. Door de eindeloze voorsteden en nauwe straten van Zuid-Oost Londen stoomden we langzaam naar het London-bridge-Sta- tion. Recht tegenover onze coupé stond te wachten, Latimer riep onmid dellijk de chauffeur aan en beval, ons „zo snel mogelijk" naar Downingstreet No. 10 te brengen. De man voerde dit bevel bijna veront rustend letterlijk uit, maar de hemel waakte over ons en wij bereikten het mi nisterie van Buitenlandse Zaken zonder ongelukken. De portier groette vol ontzag Latimer, die ons voorging door de hai. Wij volgden hem door een korte, smalle gang naar een andere gang, waar hij een deur ontsloot en ons binnenliet in een klein, gemakkelijk gemeubeld kantoor. „Dit is mijn verblijf hier", zei hij, „nie mand zal je dus storen. Ik zal even kijken, of Casement er is; hij zal dan vermoedelijk boven zijn bij Lamersfield. Ik zal je niet lang laten wachten". Hij knikte vergenoegd en verliet de ka mer, waarvan hij de deur achter zich sloot. Ondanks zijn kalme, bijna lethargische manier van doen, droeg hij een atmosfeer van merkwaardige snelheid en beslistheid met zich om. Ik wendde mij tot Tommy. „Waar is Joyce?" vroeg ik. „Thuis", zei hij. „Ze zou daar wachten, tot ze van ons hoorde. Ik zag haar gister avond, toen ik met Latimer soupeerde, kwam ze met je brief ze was aan zijn kamers geweest". „Er zijn veel vrouwen zei ik zacht, „maar er is maar één Joyce". Tommy grinnikte. „Zei Latimer ook. Toen ze weg was (ik ben 's nachts bij hem gebleven in Jermyn- street, waar we alle drie heen gingen om nog eens over de kwestie te praten) zei d-ie met zijn grappige, iangzame stem: Weet je, Morrison, dat meisje is zeifs aan Lyndon slecht besteed. Ze moest bij do geheime dienst komen". „Ik^ ben de geheime dienst dankbaar ge noeg zei ik lachend, „maar er zijn ten slotte grenzen". Ongeveer drie kwartier bleven wij onge stoord, terwijl Latimer vermoedelijk zijn rapport aan de autoriteiten uitbracht. De tijd ging snel voorbij, want we hadden ge noeg te bepraten; eigenlijk was ons enig bezwaar tegen dat wachten, dat we beiden onhebbelijk hongerig begonnen te worden en het scheen, dat we voorlopig nog niet aan eten toewaren. Tenslotte werd er bescheiden geklopt en een oud clean-shaven man met het uiterlijk van een gepensionneerd botte lier, verscheen geruisloos op de drem pel. Lord Lammersfield wenst u te spre ken. Wanneer u zo goed wilt zijn mij te volgen, zal ik u bij hem brengen. Wij volgden hem langs de gang en toen een onaanzienlijke trap op, aan de deur die recht daarop uitkwam, klopte hij aan. Binnen! riep een stem en met een lichte buiging draaide onze gids de deur open en liet ons binnen in het vertrek. (wordt vervolgd)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1953 | | pagina 4