Nieuws uit STAD en OMTREK
Over
burgemeester
zijn tijd
Lotgevallen van de St. Janskerk
Muys
en
u
LAATSTE BERICHTEN
Dr Luigi bevestigt verklaring
van Van Houtte
HINDUS HORLOGES^
K.A.B.-VORMINGS AVOND
3 DAGEN GEHEEL'
GRATIS KOPEN!
Kn oesUkdA'fo*
Twee pogingen en een meesterproef
tricot
Dames BIousjö
öuer de
Kunstagenda
H. Th. v. d. VLERK
UIT 75 T
J aargangen
geheel in contanten terug
Oradour-amnestie
een feit
Driemaal KamieJ van Baelen
De situatie in
Goudswaard
NAAR ORGANISATIE ENER
EFFECTIEVE HULP
VERLENING
Ook hij spreekt van zware griep,
„geen longaandoening"
maar
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ZELDZAAM...
ROTTERDAM
Nieuw complex aan de
Hoogstraat
C.V.P.-conflict met
regering bijgelegd?
Ned. industrie is te
bang"
PAGINA
VRIJDAG 20 FEBRUARI 1953
DE BOEL WORDT KAPOT
GESLAGEN
KETHELIADE
Een tijdelijke pastoor
Brokstukken
En dat de boel flink „kapot" is gesla
gen, is gebleken bij de restauratie van de
Grote Kerk. Men heeft toen uit de grond
vijf grote kisten met brokstukken van
altaren en beelden verzameld, en deze ge
deponeerd in het Museum van deze stad.
Uit deze brokstukken valt niet veel sa
men te stellen.
BURGERLIJKE STAND
ROTTERDAM
HAVEN VAN ROTTERDAM
NED. VRACHTENMARKT
EXCELSIOR—R.K.A.V.V.
Goed overwinterd?
TOURNOOI KLAVERJAS-
BOND
I 57.50
Geen klassenstrijd, maar
opbouw in gezonde
standenverhouding
EEN „VURIG" VERHAALTJE
21 Februari tot en met
14 Maart 1953
Nieuwe burgemeesters
Bouw van 14 winkels en
42 woningen
BOUWEN IN DE WESTE
WAGENSTRAAT
Eerste paal voor twee winkel
panden
Scherpe reactie te Oradour
en Bonn
Levende mensen
BRANDSTICHTING HAD
GEEN SUCCES
Geen geld, maar de cel wachtte
verzekeringsagent
EERSTE PAAL VOOR
1154 WONINGEN
WINKELJUFFROUW NAM
2000 WEG
Technisch onderzoek niet
volledig
WERKVERBOD VOOR
14-JARIGE MEISJES
Ned. Jeugdgemeenschap wil
verder overleg
((II en slot)
Op last van de Prins van Oranje werd bij resolutie van 17 December 1566
door de 24-gen (dat zijn de leden van de Vroedschap) besloten buiten de
Overschiese poort een schuur te bouwen, waar de predikanten hun gods
dienstoefeningen konden houden. Bij resolutie van 26 December 1566 weid
op last van de Prins van Oranje geordonneerd, dat de „Gereformeerden
op genoemde dag hun laatste predikatie in de St. Janskerk zouden houden.
Tevens werd aan de beide predikanten verzocht „een wijl tijds hun predi
katiën niet te houden, om aldus rust en orde onder ingezetenen van dezé
itad te kunnen brengen.
De predikant Arend Franse wenste
echter aan dat verzoek van de stadsrege
ring niet te voldoen en antwoordde 8
April 1567, dat hij met prediken begeerde
te blijven voortgaan. Hierop werd door de
24-gen bij resolutie van 25 April 1567 het
besluit genomen aan genoemde predikant
een langer verblijf binnen Schiedam te
ontzeggen.
Hoe was in het kritieke jaar 1566 de
houding van pastoor Clemens Jacobszoon
Hueckenhorst? Hij nam de vlucht naar
zijn geboorteplaats Amersfoort, zoals blijkt
uit een schrijven aan de Prins van Oranje,
de dato 26 Februari 1580. In deze brief
verhaalt hij aan de Prins, dat hij religieus
was van 'het Convent van Marienweert, en
dat hij te Amersfoort, waar hij zich aan
de zijde van de „Gereformeerden" had
geschaard, het Woord Gods had gepredikt,
totdat deze stad in handen viel van Alva
en zijn troepen. Hij had toen de vlucht ge
nomen naar Buren, en ook aldaar het
Woord Gods gepredikt, maar werd door de
Spaanse soldaten te Buren gevangen ge
zet.
Van uit zijn gevangenis te Buren schreef
hij 5 Februari 1573 een oproerige brief aan
zijn Abt te Marienweert, die hij om on
derstand vroeg. Na een gevangenschap
van ruim een jaar te Buren, is hij naar
ZEER MOOIE AFWERKING
in wit met pas.
A. Zwalje 58 j. J. van Dorssen
I. en J. van Dijk 19 j. J. Hoekstra
VSU J. en L. Pullen 44 j. M. C. van Kee-
Dat was me wat, die watersnood in
Kethel in het jaar 1903. Hij had het
stuk er over in onze krant staan lezen,
zoals dit in de vitrine veler aandacht
trok.
Hebt u het meegemaakt vroegen we.
Ik ben geen Kethelaar en ik was nog
heel jong, een kleine jongen, maar ik
herinner het me nog heel goed, kregen
we ten antwoord. En hij zette zich
schrap.
Kijk eens, ik reisde in 1903 met de
trein met mijn ouders van Rotterdam
naar Den Haag.
U bedoelt, dat u met uw ouders
wast informeerden we. Hij gaf het zon
der blikken of blozen toe.
Welnu, zo vervolgde hij, ik reisde
dan met de trein van Rotterdam
Naar Kethelvielen wy in.
Inderdaad, zei hij. Naar Kethel,
want de trein ging daar voetje voor
voetje.
Stapvoets, merkten we op.
Neen, verlangzaamd tempo, ver
beterde hij en verschillende mensen
stapten uit, nieuwsgierig als ze waren.
Ook Ttiyn ouders stapten uit. We zagen
de mensen naar de kerk varen en huur-
den zelf ook een roeiboot en spelevaar-
den over de overstroomde weilanden en
langs de polderdijken. Een ding herinner
ik me nog als de dag van gisteren.
Dat was?
Wel, mijn kleine broertje moest
iets, wat kleine jongens wel eens meer
overkomt. We ontwaarden een leeg
staande boerderij en mijn moeder zette
hem op de plaats, waar zelfs de keuer
te voet gaat. Maar laat die (met de
keizer) nu van een constructie en dia
meter zijn, niet berekend op een klem
stads jongetje. Als myn moeder hJL™
niet had vastgehouden, was hy m de drie
meter diepe beerput verdwenen
IVas het werkelijk uw broertje?
vroegen we streng. nf
Ja, zei hij, weer zonder blikken of
jjat was me een ketheliade, knorde
hij vergenoegd. Ze staan als twee in
drukwekkende historische feiten in myn
herinnering opgetekend: de ^ersnood
van Kethel en de spoorwegstaking van
Dank u, mompelden we en we zet
ten ons achter ons schrijfmachientje.
DAUW ACHTER.
Huissen in het land van Cleve vertrok'
ken. Daar heeft hij de kinderen in de
„ware Gereformeerde religie" geïnsti
tueerd. Van uit Huissen schreef hij bo
vengenoemde brief aan de Prins van
Oranje, uit welke brief blijkt, dat hij het
zeer armoedig had. Hij deed in deze brief
een beroep op de ordonnantie van de Unie
van Utrecht en verzocht aan de Prins van
Oranje een alimentatie van 300 gulden per
jaar. Zijn verder leven is mij niet bekend,
ook weet ik niet, wanneer en waar hij
overleden is.
Na de vlucht van pastoor Clemens Ja-
cobsz. Hueckenhorst in 1566, heeft de
Abdij van Marienweert geen zijner paters
als pastoor naar Schiedam gezonden.
Toen dan ook op het einde van het jaar
1566 de St Janskerk door de „Gerefor
meerden" op gezag van de Prins van
Oranje was verlaten, en de katholieken
opnieuw hun godsdienstplichten konden
vervullen, werd het parochiewerk tijde
lijk waargenomen door Cornells Gerritsz:
de sinds 1565 benoemde prior van het St
Ursula-convent. Dit wordt ons bevestigd
door een verslag van een getuigenverhoor
voor de Schepenbank te Schiedam de dato
10 Augustus 1593 afgenomen. Door de op
geroepen getuigen wordt namelijk het vol
gend verhaal gedaan van een huwelijk,
ongeveer 24 jaar geleden (dus in 1569) te
Schiedam in de St Janskerk gesloten. Ver
haald wordt verder, hoe een zekere mi
Daniel Dirxszoon Plaisi'er, Chirurgijn van
„Syericxsce, naer dat hij zijne behoor-
Hjcke proelamatien en kerckelijcke gebo-
j den binnen de kereke deser Stede" had
gehad en in het huwelijk verbonden was
„naer instantie ende costuijme vande Ca-
tholijcke RoomsChe Religie", bruiloft
hield, waarop verschillende personen wa
ren genodigd en „onder welcke Geselschap
onder anderen mede was enen heer Cor
nelia Gerritstroon doen ter tijt pastoor van
de parochiekercke deser Stede, ende pa
ter van St Ursulen Convente mede alhyer
mannen hebben daar in de Groote Kerk
den boel kapot geslagen". Eenvoudiger
had deze professor het niet kunnen schrij
ven.
Op 23 Augustus 1572 werd des morgens
na negen uren, in tegenwoordigheid van
de Bailliu, burgemeesters en regeerders
van de stad Schiedam, de volgende publi
catie gedaan Er zou vrijheid van religie
zijn „soewel der gereformeerde als der
roomsche religie". De „Gereformeerden"
zouden de St. Janskerk. de Roomsen de
kapellen van de kloosters voor het uitoefe
nen van hun godsdienst gebruiken.
De kloosters waren nog in het bezit van
de Katholieken, en om deze te beschermen
tegen verwoesting of beroving, werd door
Burgemeesters en regeerders van de stad
op 5 October 1572 een ordonnantie uitge
vaardigd, waarbij verboden werd op „pene
van arbitrale correctie" om in enige con
venten, kloosters of kerken iets te bre
ken of daaruit te dragen. De ordonnantie
werd gepubliceerd in tegenwoordigheid
van burgemeester Elandt Adriaenszoon.
Deze bleef trouw aan de Moederkerk,
evenals zijn mede-ambtgenoot Anthonis
Willemszoon Muijs. Als de „Gereformeer
den" aan burgemeester Elandt Adriaens
zoon het verzoek deden, aan hen de ker
kelijke inkomsten en fondsen te geven,
werd door hem op dit verzoek een wei
gerend antwoord gegeven. Zij herhaalden
vervolgens dit verzoek aan de Prins van
Oranje, die deze zaak ter afdoening in
handen stelde van Jonckheer Adriaen van
Matenesse en van de stadsregering. Maar
ook toen wilde deze zaak niet erg vlotten,
want de burgemeesters en de kerkmees
ters moesten niets van de „Gereformeer
de" religie hebben. Eerst op 4 April 1573
werd het verzoek betreffende de kerke
lijke inkomsten door de Prins van Oranje
ingewilligd, doch met algemeen verzet van
de kerkmeesters.
L. A. ABMA.
DAM
GEBOREN: Catharina C. H. dr van L.
Tettiero en C. J. den Otter. Wilhelmus
J. m van W. J. Jansen en W. M. War-
nawa.
ONDERTROUWD: C. Brussaard 69 j. en
ken 26 j. en A. Schouten 22 j. G. C. van
Kersen 27 j. en T. L. v. d. Schoor 20 j.
H. Kreuger 26 j. en J. E. M. van Giezen
21 j. A. Prins 21 j. en H. H. Kasteel 21 j.
P. G. Vrijenhoek 20 j. en C. J. A. van
Tessel 17 j.
GEHUWD: J. Vrijenhoek 49 j. en A. M.
Visser 53 j. L. Schultinge 21 j. en A. W.
Prins 23 j. G. Haddeman 24 j. en M.
Broks 23 j. W. F. Schreij 29 j. en J. M.
Kouwenberg 22 j. A. van Dijk 25 j. en
W. Eeuwijk 21 j. A. v. d. Boon 31 j. en
S. Beitsma 25 j. L. L. Kamp 21 j. en A.
van Nielen 20 j. P. K. Noordijk 28 j. en
P. Hoogstad 27 j.
OVERLEDEN: H. Snel 79 j.
Van de week is de wethouder voor So
ciale Zaken, de heer Sabel, naar Gouds
waard geweest, om zich op de hoogte te
stellen van de gang van zaken en de ef
fectiviteit van de hulpverlening, zoals
deze in het kader van adoptie georgani
seerd wordt. Hij kon er constateren, dat
er 25 huizen totaal verwoest zijn, 25 an
dere waaronder enkele kapitale boerde
rijen', hebben ernstige schade geleden.
Aangezien de vergoeding, die op de duur
door het rijk zal worden verleend, ver
moedelijk niet hoger zal zijn dan 60 pet.
ligt het voor de hand dat er nog hulp
nodig zal blijven. Het gemeentehuis ligt
thans vrijwel droog en ook een gedeelte
van het dorp. De schade is intuusen groter
dan aanvankelijk werd aangenomen. Het
slechts langzaam weglopende water, dat
merendeels weggemalen moet worden
richt uiteraard nog steeds schade aan. De
wethouder, die per auto is gegaan, kon
constateren, dat 's-Gravendeel er erg aan
toe is. Hier en daar staat het water daar
nog anderhalf twee meter hoog. Ook zijn
geboorteplaats, Strijen, is er deerlijk aan
toe. Wat Goudswaard betreft, daar maakt
men nog steeds dankbaar gebruik van de
Schiedamse tankwagen ten behoeve van
het drinkwater. Veel heeft men er nog
niet kunnen doen. Er moet immers ge
wacht worden, tot alles droog ligt.
TONEEL EN MUZIEK
Zaterdag 21 Februari
Schouwburg 8 uur: Hendrik IV (Rotter
dams Toneel) (voor het Rampenfonds).
De Franse arts Georges Luigi, die koning Boudewijn van België te Antibes
(Z.-Frankrijk) behandelt, heeft gisteren op zijn beurt uitdrukkelijk de
geruchten, als zou de vorst aan tuberculose, of een andere ernstige ziekte
lijden, tegengesproken. De ernstige griepaanval, waardoor de Koning is
getroffen,C gaat volgens genoemde medicus niet gepaard met ernstige ver
schijnselen (als de bovenbedoelde)
Volgens mededeling van de Karn'er van
Koophandel en Fabriken voor Rotterdam
zijn in de week van 8 t/m. 14 Februari in
de haven van Rotterdam aangekomen 243
schepen, metende tezamen 1.280.156 netto
kub. meter (2.83 kub. meter 1 reg. ton),
tegenover In de overeenkomstige week
van 't vorig jaar 278 schepen met 1.281.032
netto kub. meter, nu dus minder 35 sche
pen met 876 netto kub. meter.
18 Februari nam.: SS ton ammoniak «Brielle;
60» ton mais Zutfen; 85 ton gerst Den
Bosch; 240 ton petr. cokes Lathum; 325 ton
veevoeder Weert; 1251 ton kolen Geertrui-
denberg; 4130 ton id. Nijmegen; 1270 ton id.
Den H-aag (3 s.); 760 ton id. vletten; 100 ton
milocorn Delft. Totaal 34 reizen, 12 vlet-
reizen.
19 Februari voorm.: 355 ton haver Zutfen,
150 ton diversen Meppel; 2 X 500 ton suiker
Amsterdam; 210 ton granen Deventer; 100
ton raapzaad Badboevedonp; 160 tc*i ijzer
vletten: 277 ton blik Leeuwarden.
's Dokters tegenspraak loopt dus pa
rallel met de verklaring van Van Houtte,
welke wij dezer dagen in ons blad af
drukten en die neerkwam op een weer
geven van verschijnselen, welke op een
zware griepaanval wezen, terwijl hij
daarnaast uitdrukkelijk vaststelde: „van
longaandoening geen sprake".
Er is dus in feite generlei tegenstrij
digheid tussen de verklaring van Van
Houtte: „de koning is ernstig ziek um-
plicier: „lijdt aan de gevolgen van een
zware griepaanval") en 's dokters ver
klaring: „geen ernstige complicatie".
Donderdag is een permanente politie
wacht geplaatst voor de villa te Antibes,
waar koning Boudewfjn op het ogenblik
vertoeft. Tevoren hadden enkele recher
cheurs de villa bewaakt. Vijftig drie me
ter hoge cypressen in grote potten zijn
zodanig opgesteld, dat zij de villa vol
ledig voor de buitenwereld verber-
g6De Belgische ambassadeur te Parijs
heeft Donderdagochtend voor de tweede
maal bij de secretaris-generaal van het
Het ziet er naar uit, dat er a.s. Zondag
weer gevoetbald zal worden. Het eerste
elftal speelt dan een thuiswedstrijd tegen
R.K.A.V.V. uit Leidschendam en men moei
even afwachten hoe de Excelsioranen
overwinterd zullen hebben. De wedstrijd
begint óm 2 uur aan de Oudedijk. Hebben
de zwartwitten hun goede vorm van vóöi
de lange onderbreking weten te bewaren,
dan is ook nu winst mogelijk.
Het verdere programma luidt: 2 thuis
De Schiedamse Klaverjasbond gaat een
eigen tournooi ten bate van het Nationaal
Rampenfonds organiseren. Het zal Dins
dag, 10 Maart een aanvang nemen.
waterdicht, anti-magnetisch,
15 steens anker, 2 jaar verzekerd
ROTTERD.DIJK 268 - TEE,. 67593
Franse ministerie van buitenlandse za
ken geprotesteerd tegen bepaalde artike
len in Franse bladen over de Belgische
koning. Een woordvoerder der ambas
sade heeft medegedeeld, dat de ambas
sadeur te kennen gaf dat „dergelijke ar
tikelen een ernstig-nadelige invloed op
de goede BelgischFranse betrekkingen
kunnen hebben".
Zoals men weet, heeft de Belgische
ambassadeur te Londen, enige dagen ge
leden eenzelfde stap gedaan bij het Brit
se ministerie van buitenlandse zaken.
van Kt ursuren Lonveme mevrc yFC 2 om 12 uur 3 uit tegen VDL
te stede" Tot 1572 h^ft Senoemde Cmme- 4 thuis tegen Tediro 2 om
lis Gerritsz: de pater van het Kt ursuia g teggn DJS 4 om 12 uur, 6 Bovenstaand onderwerp werd Woensdag
convent, het parochiewerk ui de Kt Jans- tggen Leonldas 5 om 12 Uur, 7 uit avond behandeld door pater J. A. Rogh-
kYn S brTn:noorl0g met Spanje uitJ tegen Leonidas 6 om l2 uur 8 en 9 uit mans, groepsleider, van Credo-Pugno, op
en ook te Schiedam werd de toestand kri- i tegen DHZ 10 en 11 om half i.
tieker. Als burgemeester werd in Mei
1569 benoemd Anthonis Willemszoon
Muijs, die in Mei 1570 in dit ambt werd I XJRSUS NAAR OUDEWATER
gecontinueerd. Het godsdienstig leven van i
^>anU/v1rO +il/4oi5Q I trorenllllloTHlo Hlfilfill IS ClS W6Q"
de ingezetenen was zeer geschokt: tijdens Reeds verschillende
het vieren van de H. Geheimen zaten f'
velen in de kroeg. Aalmoezen aan de
kloosters werden weinig gegeven, zodat
het St Anna-convent zich verplicht zag
een huis en erve aan de stad te verkopen.
Dit geschiedde bij resolutie van 17 Sep
tember 1570, op welke datum door de
24-gen (alias de Vroedschap) werd geac
cordeerd, dat de stad voor de xoop van
zeker huis en erve, toekomende het St
Anna-convent „sal moghen geeven tot be-
houf van een Pesthuijs" de somirne van
1400 guldens, te betalen 300 guldens ge
reed, en 200 guldens „s'jaers tot volder
strijd Ursus-Oudewater vastgesteld, maar
nu ziet het er naar uit, dat deze doorgang
zal vinden. De Schiedammers hebben in
de weken, dat er niet gevoetbald kon wor
den, niet stil gezeten, maar deze tijd benut
met een speciale training. j
De tegenstander zal zeker niet onder-
schat worden en de spelers hebben zich
vast voorgenomen, hun huid zo duur mo
gelijk te verkopen. Hoewel men niet ver
wacht, dat zij nu direct met groot verschil
zullen winnen, geeft men de Schiedam
mers toch alle kans van slagen.
Er wordt gereisd per autobus, vertrek
de maandelijkse bijeenkomst. Spr. bracht
bij het begin van zijn inleiding naar voren,
dat de tegenwoordige tijd een ontstellend
tekort toont aan gemeenschapsinzicht en
gemeenschapsbeleving. Een voorbeeld
hiervan zijn wel de twee grote wereld
oorlogen, welke binnen een tijdsbestek
van 25 jaren werden gevoerd. Dit bewijst
Het tweede speelt de belangrijke wed
strijd tegen Dindua 2 om 12 uur aan het
terrein Havendijk. Het derde is vrij en
het vierde speelt om 2.30 uur tegen DRL 5.
Dat het voor dienstmeisjes onder alle
opzichten gevaarlijk is, in de branderijen
onzer stad te vertoeven, is dezen ochtend
opnieuw bewezen. Adriana van Dijk,
dienstbode bij den heer W. van Buuren,
begaf zich in de branderij van den heer
S. van der Schouw om een emmer water
te tappen Daar zij een oogenblik moest
wachten, plaatste zij zich met den rug naar
een der ketels gekeerd, met het noodlottig
gevolg dat de vlam onder hare kleederen
sloeg en zij in een oogenblik m lichte
laaie stond. Terwijl zij in razendenarngst
door de branderij ijlde, greep de meester
knecht G. Smit haar bij de br^e"d®
kleeren, en wist hij spoedig de vlammeni t
dooven. De dienstbode ontkwam aldus, g
lukkig, aan het haar dreigend doodsgevaar
weinige oogenblikken later kon zijnaa
haar dienst terugkeeren; zij had alleen nei
verlies van een paar kleedingstukken
betreuren.
De meesterknecht G. Smit, wien voor
zijn flink gedrag in dit bedenkelijk geval
■wel een woord van lof toekomt, neen
allen de handen wat geschroeid; overigens
heeft ook hij geen letsel bekomen.
(Nieuwe Schiedamsche Courant
van 7-11-1891)
Advertentie.
OAOBIAO VOO» HCtlf OAM t It OMStttHt*
75ste Jaargang No. 22081
De kantoren der Redactie en Admi
nistratie zijn gevestigd te Schiedam, Dam
18, Telefoon 66152. Giro-nummer 590943
Abonnementsprijs 5.85 per kwartaal,
2.- per maand, 0.47 per week.
Advertentie-prijs op gewone kolombreedte
0.13 per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte f 0.30 per millimeter hoogte.
Bij contract gelden lagere tarieven, welke
bij de administratie of bij de erkende
advertentiebureaux verkrijgbaar zijn.
Kampioenen (kleine advertentlën) tot 20
woorden 50 cent. Elk woord meer 3 cent-
Maximum 60 woorden. Plaatsing uitsluitend
bij vooruitbetaling.
Alle advertentie-orders worden afgesloten en
geplaatst overeenkomstig de Kegelen
het Advertentie-wezen.
voor
Deze dagen vallen in 't tijdvak van
Mocht U tot de gelukkigen be
horen dan ontvangt U het door
U bestede bedrag tegen inlevering
van Uw cassabom
HERENMODE-MAGAZIJN
TIMCO
Broers veld 56 - Telefoon 69642
Dit geldt voor onze afd. confectie
TT ET geheim van een vroege dood
JU waarborgt de sympathie. Maar
waar het een jong-gestorven
betaling1 toe^. Aan die volle betaling heeft j vanaf parkeerterrein Koemarkt om 12.45
de stad zich echter niet gehouden, want uur.
in 1572 werden alle kloosters van Schie
dam door de Staten van Holland gesaecu-
lariseerd.
Op 6 Mei 1571 werden tot burgemeesters
van Schiedam benoemd Elandt Adriaens
zoon en Claes Pieterszoon, die op 1 Mei
1572 als burgemeester werd vervangen
door Sebastiaen Anthoniszoon. Het jaar
1572 is een beslissend jaar in de oorlog
tegen Spanje, welke oorlog in dit jaar meer
het karakter krijgt van een godsdienst
oorlog. Tot bescherming van de burgers
van deze stad werd bij ordonnantie van
April 1572 bepaald, dat „diegeene, die van
de XXIV zijn (dus tot de Vroedschap be
hoorden). mitsgaders die schutters, gehou
den sullen sijn bij daege ende bij nachte
met geweer lancx die straet te gaen, op
peijne boete) van een carolusgulden
terwijl aan de andere poorters en ingeze
tene werd verboden met een geweer of
wapen op straat te komen. Op 10 Juni 1572
werd door „Bailliu, burgemeesters ende
schepenen" geordonneerd en bevolen, dat
alle burgers en ingezetenen hun geweer
on het stadhuis moesten deponeren. Een
ordannantie van 11 Juni 1572 verbood aan
de ingezetenen, en vooral aan de vrouwen,
om naar de Briel of naar het land van
Vooren te reizen, terwijl de vreemdelin
gen de stad moesten verlaten. Bij ordon
nantie van 1 Augustus 1572 werden de
wachtposten, bestaande uit die van de
beide schutterijen, met negen burgers en
twee leden van de Vroedschap versterkt.
Kort daarna is de St. Janskerk in handen
van de „Gereformeerden" gevallen.
Prof dr K. Heeringa zegt daaromtrent
het volgende in zijn beschrijving over de
Hervorming te Schiedam
„Ongeveer gelijktijdig met de verschij
ning van Lumey te Rotterdam, zal Barthold
Entens te Schiedam geweest zijn; zijn
Dat had U (op Uw ver
nieuwde bed) niet durven
dromen. Een bed in één
dag uit en thuis en weer als
nieuw. Vakwerk van bed
denmakers.
Broersvest 64-66, Schiedam, Telef. 67820.
wel duidelijk, dat een gezonde samenwer
king in de wereld niet aanwezig was. De
mensen staan nog te veel naast elkaar,
hetgeen een gevolg is van de klassenstrijd
(erfenis van liberalisme en socialisme).
Spr. betoogde verder, dat de overbelasting
van de staat, ook zeer zeker oorzaak is,
dat er in de maatschappij „iets niet goed
is". Paus Pius XI doet dit in zijn Ency
cliek „Quadragesimo Anno" sterk naar
voren komen. Talrijke voorbeelden van
hetgeen de staat zoal in de tegenwoordige
tijd te behandelen heeft, werden door de
spreker aangehaald. Het maatschappelijke
leven moet zo opgebouwd worden, dat de
individuen en corporaties meer naar vo
ren kunnen komen. In de samenleving lei
den verschillende groepen ook naar ver
schillende groeperingen, dit kwam in de
Middeleeuwen reeds tot uitdrukking in de
„gilden".
De gilden waren oorzaak van een
eeuwenlange maatschappelijke rust en
vrede, hetgeen later te niet gedaan werd
door het egoïsme en het Individualisme.
De oplossing voor een betere maatschappij
wordt gegeven in Q. A., niet door het we
der instellen van gilden, maar wel door
de grondgedachte hiervan in de standen
wakker te schudden. Deze moeten zich
bewust worden van hun natuurlijke func
tie en van opbouwende waarden.
Nog verscheidene punten werden door
de spreker onder de loupe genomen. Na
zijn inleiding was er nog gelegenheid tot
vragen stellen.
Tegen October of November van dit
jaar zal aan de Hoogstraat, tegenover de
achterzijde van het Industriegebouw
Goudsesingel, een complex van 14 winkels
en 42 woningen gereed zijn gekomen.
Vanmorgen om 10 uur werd voor de
bouw hiervan de eerste paal in de grond
geslagen. Drie jaar van voorbereiding, al
dus de architect A. J. M. Buys, de ontwer
per van het nieuwe complex, zijn nodig
geweest, voordat vandaag tot de eigenlijke
bouw kon worden overgegaan.
Het gebouw wordt 100 meter lang en 11
meter diep en krijgt een hoogte van even
eens 11 meter. De winkels hebben een
kelder die van de expeditie aan de ach
terzijde kan worden bereikt. Elke woning
bevat een woonkamer, twee of drie slaap
kamers, een keuken, douche en toilet. Bo
vendien heeft men bij elke woning de be
schikking over een bergplaats voor fiet
sen in de kelder. Aan de voor- en achter
gevel zijn z.g. teruggetrokken balcons
ontworpen.
Ongeveer 160 mensen zullen woongele
genheid vinden in dit nieuwe complex,
waarvan de Bouwcombinatie „Het Cen
trum" opdrachtgeefster is.
In ruim een half uur was gisterenmid
dag
De Franse raad der republiek (Senaat)
heeft Donderdagavond met 174 tegen 79
stemmen het eerder door de Kamer aan
vaarde wetsontwerp (van welks aanne
ming in een deel onzer vorige oplaag
melding werd gemaakt) goedgekeurd,
waarbij amnestie wordt verleend aan da
12 Elzassers, die deel uitmaakten van het
Duitse troepenonderdeel, dat schuldig
was aan de uitmoording van het Franse
dorp Oradour, en die deswege werden
veroordeeld.
De burgemeester van Oradour en ne
gen burgemeesteers van omringende
plaatsen hebben Donderdagavond een be-
stuursstaking van 14 dagen afgekon
digd als protest tegen de amnestie.
Het besluit van de Franse Senaat
heeft een scherpe reactie te Bonn uit
gelokt, wegens het feit, dat men voor de
Duitsers, die aan de uitmoording van
Oradour deelnamen, een ander recht laat
gelden dan voor de betrokken Elzassers.
Als bijzonderheid van betekenis valt nog
te vermelden, dat de Senaat een bepaling
van het wetsontwerp verwierp, waarbij de
orde van de natie" aan de 642 slacht
offers van Oradour wordt toegekend. De
Senaat vond het namelijk niet juist, dat
de slachtoffers onderscheiden worden bij
dezelfde wet, waarbij aan de misdadigers
amnestie wordt verleend.
Premier Mayer wees er met nadruk op,
dat de amnestie niet betekent een goed
praten van de misdaad, maar alleen be
oogt het handhaven van de nationale een
heid.
schrijver betreft, bemoeilijkt deze sym
pathie mogelijk de juiste waardeschat
ting van net werk. Het piëteitsvol her
denken kan zich tussen de lezer en het
werk schuiven en het werkelijke ver
staan daarvan vertroebelen.
Dit moge een waarschuwende inlei
ding zijn op een bespreking van het
werk van Kamiel van Baelen, ingegeven
door de critische behoefte, de schrijver
en zyn werk de eigen zelfstandigheid
te laten waarop zij recht hebben.
Het levensverhaal van deze Kempi-
sche schrijver dat U van de hand van
Pater Emile Janssen S.J. kunt vinden
als inleidend Jn Memoriam" op Van
Baelen's laatste roman „Gebroken Me
lodie" zij hier in uiterste beknopt
heid samengevat. Hij werd geboren m
1915. Hij zou priester geicorden zyn,
maar een zwakke gezondheid stond hem
niet toe zyn studies aan het Groot-
Seminarie van Mechelen te voltooien.
Dan begint, voorlopig aarzelend, dan
met allengs sterker beslistheid en be
wustheid, zijn schrijversloopbaan. Ook
deze heeft hij niet kunnen voltooien.
Hij heeft drie romans geschreven. Toen
de eerste in manuscript voltooid was,
(hij zou pas in 191,1, uitgegeven worden
brak de oorlog uit. En de uitgave van
zijn derde roman heeft hij niet meer be
leefd.
Op 16 April 191,5 dertien da
gen voor de bevrijding door de Amen-
kanen is hij gestorven in het concen
tratiekamp van Dachau.
En nu liggen dan voor ons m een
uniforme uitgave van De Kinkhoorn te
Brugge, de drie romans van Kamiel
van Baelen.
EEN MENS OP DEN WEG" is Van
Baelen's eerste werk geweest, al
verscheen het pas als tweede in
druk- Het is niet verwonderlijk, dat het
moeilijk was er een uitgever voor te vin
den. Het is namelijk een mislukt boek,
dit levensverhaal van de uit de zinnen
levende Ludo en de uit de geest levende
Viator, waarschijnlijk bedoeld als de
symbolen van de tegenpolen in eenzelfde
mens. De allegorie is nauwelijks een ver
haal geworden; er zitten scherpzinnige
vondsten in, fraaie stukjes beschrijvings
kunst, maar compositie en zin zijn ver
ward, de stijl ontoereikend en zelfs pre
tentieus.
De symboliek alleen de geest die het
onderspit delft tegen de zinnen heeft
de opzet van de schrijver in afgete
kend: als kunstenaar de synthese te
scheppen van de tegenstrijdigheden in
het menselijk leven.
Die opzet is hij in zijn volgende wer
ken getrouw gebleven en met groeiend
succes-
Want reeds zijn tweede roman is een
verrassing. Ook „De OUDE SYMPHO-
NIE VAN ONS HART" is nog van uit
een duidelijk schema geschreven. De
hoofdfiguur Lou Anders (de voortzetting
van Ludo-Viator) zoekt het geluk. Tel
kens als zijn leven mislukt is, krijgt hij
operatief een nieuw hart en begint hij
een nieuw leven- Tot zesmaal toe her
leeft hij, maar het geluk vindt hij niet,
voordat hij na de definitieve mislukking
de stukken van 7,ijn leven nederig legt jn
de handen van God-
Weer tastte Van Baelen de menselijke
leermogelijkheden af, op zoek naar een
christelijke synthese. En al gelukt dit
laatste nog niet, de analyse is reeds voor
treffelijk uitgevoerd. In dit boek zijn de
mensen gaan leven; zij leven zelfs over de
moedwillige breuken van de herhaal.de
operatie heen. De werkelijkheid is hier
door de rijpende ervaring en het gewon
nen inzicht van de schrijver het schema
gaan vullen. Invloeden van andere
auteurs (Dalsne) zijn nog duidelijk, maar
worden persoonlijker verwerkt. En ae
bouw van het boek is bijzonder knap: net
leven (of de levens) van Lou Anaers
wordt verteld in de bewegingen van een
symphonie: van het lichte humoreske tot
het zachte largo. Daardoor krijgt het bock
een rhythmlsche eenheid, die de epische
gebrokenheid als het ware overstroomt.
Tegenover de nog duidelijke tekorten staan
hier even duidelijke kwaliteiten.
En wat het belangrijkste is: dit tweede
boek is echter, oprechter, ook in de er
kenning van het feit, dat de synthese
vooralsnog buiten het bereik van de jon
ge auteur lag.
ALS Van Baelen's tweede roman een
verrassing genoemd mocht worden,
jan is het woord meesterproeve ze
ker niet te sterk voor zijn laatste boek
GEBROKEN MELODIE". Het ia slechts
de helft van een tweedelig opgezet werk
en is dus ook in die zin een gebroken
melodie. Maar dit deel is zo'n zelfstan
dig en afgesloten verhaal geworden, dat
men nog nauwelijks denkt aan een mo
gelijk vervolg- Het meesterlijke is gele
gen in die plotseling bereikte eenheid
hët"boek niet kunnen redden. Daarvoor Ivan dit werk, zowel in de a_l» "J
zijn de dragers van deze symboliek te de stijl. Deze eenvoud is bovendien .ech
weinig tot leven gekomen. evenredig aan de trefzekerheid er van.
Wel vindt men er duidelijk dat is Een jonge Belg (de „ik van het ver-
ongeveer de Siige waarde van het boek!haal) vlucht bij het uitbreken van de
de eerste paal voor de bouw van
twee winkelpanden aan de Weste Wa
genstraat in de dreunende grond verdwe
nen. Slechts enkele toevallig voorbijlo
pende toeschouwers, een groepje pers
mensen, de principaal, de heer J- J. van
Herwerden, zijn echtgenote en de aan
nemer, de heer Zoon waren getuige van
deze plechtige gebeurtenis.
Om even na twee uur had de heer J.
van Herwerden het teken gegeven, dat
het heien kon beginnen.
Op elk van beide winkelpanden, die
aan de achterzijde van het warenhuis
van Vroom Dreesmann zullen verrij
zen, zal een bovenhuis worden gebouwd.
De bestemming van de winkelhuizen is
nog niet bekend.
De uitvoering van het werk is in han
den van het aannemersbedrijf, de firma
G. Zoon en Co- uit Rotterdam.
In opperbeste stemming K^k
verwege de avond ging hij eens naar huis
nm te kliken hoe de zaken ervoor stonden.
Het viel nogal mee. De brand was vanzelf
uitgegaan, maar.... er was nogal wat
schade. „Daar is de verzekering goed
voor", dacht S. en hij stapte naar zijn as-
surantiebedrijf,Er was echter één in
stantie, waarmee hij geen rekening had
gehouden en dat was de politie. De re
cherche van het bureau Bergsingel ging
namelijk eens kijken, hoe dat brandje was
ontstaan. Het gevolg was, dat S. werd
aangehouden. Er kwam meer aan het
licht. De verzekeringsagent bleek in li-
nanciële moeilijkbeden te zijn. Hij had
800 schuld bij zijn maatschappij. Voorts
bleek, dat hij vorig jaar Juli een valse
aangifte had gedaan van verlies van een
portefuille met 100. Dit bedrag had de
man verduisterd en toen contróle dreigde,
deed hij maar alsof hij het geld had ver
loren. S. is in het bureau Bergsingel in
bewaring gesteld.
Volgende week Dinsdag om 12 uur zal
de eerste paal worden geslagen voor een
complex van 1154 woningen in Zuidwijk
V (Zuidoostelijke buurt van Zuldwijk). De
kosten van uitvoering bedragen 12.738.208
De bouw van woningen geschiedt door
de Aannemingscombinatie S.S.N. te Schie
dam. Het project omvat de bouw van 81fi
jeugd teherscheppen op .e„ wu„. 'm
spirerend voorbeeld. Nu is niet meer ge-
Gelijk bekend, heeft de C.V.P.-fractie
van de Belgische Kamer van volksverte
genwoordigers zich in een bijeenkomst op
Donderdagmorgen met vrijwel algemene
stemmen tegen het wetsontwerp uitgespro
ken, dat ten doel heeft de heffing van
een tijdelijke extra-inkomstenbelasting
van 5 pet ter dekking van de door de
recente overstromingen aan de kust ver
oorzaakte schade ten bedrage van 1400
millioen francs en waarbij tegelijkerijtd
de wet op de buitengewone winsten zal
worden verlengd.
Het katholieke kamerlid Lamalle had
vóór de fractiebijeenkomst begon te
genover de pers verklaard: „of het ont
werp moet worden ingetrokken, of de re
gering moet aftreden, zo heb ik Woensdag
aan de heer Van Houtten gezegd".
Intussen heeft de Belgische minister van
financiën, Janssen, ni^ °v"'eg ™et
katholieke leden van de ^mer van afge
vaardigden verklaard dat hij Z1jn ont
werp zodanig zal trachtente wijzigen, dat
het aan hun wensen beantwoordt. Enkele
katholieke afgevaardigden zeiden, dat de
nieuwe voorstellen aanvaardbaar leken.
55
oorlog naar Frankrijk, waar hij opgeno
men wordt in de familie Dupont. Na de
capitulatie van Frankrijk keert de zoon
des huizes Yves Dupont naar huis terug
en vertelt zijn oorlogservaringen. In die
ervaringen neemt de jonge luitenant Guy
Roumillet de belangrijkste plaats in,
Diens Mémoires zijn harmonisch in het
verhaal van Yves Dupont opgenomen.
Het verhaal eindigt met de terugkeer van
de jonge Belg naar zijn ouderlijk huis
in België. In deze drie tonelen als het
ware wist Van Baelen de mythe van een
jeugd te herscheppen op een wijze, die
schreven vanuit een schematische sym
bolielc, maar de werkelijkheid is zo in:
tensief tot kunstwerk herschapen, dat zij
zelf symbolisch is geworden.
Niet alleen heeft Kamiel van Baelen
met dit werk een der beste oorlogsro
mans geschreven der Nederlandse
ren- hij heeft er bovendien zijn strikt
eigen artistieke bedoelingen in verwe
zenlijkt- Want de wezenlijke, niet langer
theoretische, waarden van het leven
hier vooral van het jonge leven ko-
men voor het eerst als een sterke een-
heid naar voren in echte, levende men
sen.
De groei van Ludo-Viator uit het eer
ste werk tot de Guy Roumillet van het
laatste is een snelle maar niet vergeefse
geweest; en stellig adequaat aan de snel
le voltooiing van 's schrijvers eigen le
ven.
HARR1E KAPTEIJNS
gebouwd; de eengezinswoningen zullen
begane grond met slaapverdieping bevat
ten.
Bij een groot winkelbedrijf in Blijdorp
waren de laatste tijd grote tekorten ge
constateerd. Men kende tenslotte de re
cherche in de zaak. Het personeel werd
ondervraagd en al spoedig bleek, dat men
in de goede richting zocht. De 20-jarige
winkeljuffrouw A. M. C. bekende, dat zij
in het afgelopen jaar telkens een te klein
bedrag had aangeslagen op de kassa, wan
neer zij een groot bedrag kreeg. Zij ont
hield het tekort en wanneer het tot 25
was opgelopen, nam zij een bankbiljet van
die grootte weg. Bij elkaar heeft zij voor
f 2000 geïncasseerd. Van dit bedrag wer
den allerlei goederen gekocht, o.a. een
naaimachine. Toen de jongedame werd ge
arresteerd, had zij nog dertien bank
biljetten van 25 in haar bezit. Zij is in
het bureau Oostervantstraat ingesloten.
(Van onze correspondent)
De Nederlandse industrie realiseert zich
niet voldoende, dat een niet tijdig en niet
volledig steunen van een technisch onder
zoek onherstelbare schade aan de indus
trialisatie van ons land teweegbrengt.
Tot deze conclusie kwam gisteren prof.
ir D. Dresden, algemeen voorzitter van de
Nijverheid Organisatie T.N.O. in een bij
eenkomst van de Gelderse Industriëlen.
Een onderneming is in zekere zin een
avontuur, maar dan in de goede betekenis
van het woord. Ze geeft een behoorlijke
kans van slagen, maar geen zekerheid. De
ondernemer zal dan ook altijd risico s
moeten durven nemen. Het z.g. speurders-
werk is dan ook zeer belangrijk en het
wilde spr. voorkomen, dat de Nederlandse
Industrie al te angstig staat tegenover net
risico. In Engeland bijvoorbeeld is m de
perioden 1946—1947 en 1951—1952 van 4Vo
tot 5.3% besteed aan speurderswerk. De
Engelse textiel-industrie geeft 0,5% van
haar omzet uit aan research de Nederland-
se textiel-industrie slechts 0,03 /c d.i. 20
maal zo weinig. Weliswaar is de aandacht
van de Ned. idustrie sinds 1945 voor on
derzoek en reclame bevredigend toege
nomen, maar wij hebben toch altijd een
belangrijke achterstand in te halen.
Op verzoek van de staatssecretaris van
Sociale Zaken hebben de in de Neder
landse Jeugdgemeenschap samenwerken
de jeugdorganisaties zich beraden over
het voorontwerp van wet inzake verbod
van bedrijfsarbeid voor 14-jarige meisjes.
De jeugdorganisaties hebben in eigen
kring deze materie bestudeerd en daar
over rapport uitgebracht.
„Samenvattend kan worden geconsta
teerd dat het ontwerp als zodanig aller
instemming heeft, doch dat bezwaret)
rezen tegen partiële regeling, aangezien
de positie der jongeren t.a.v. het arbeids
proces en de voorbereiding daartoe in
haar geheel om voorzieningen vraagt", zo
deelt de N.J.G. mede- Daarom hef
er bij de staatssecretaris op aangedron
gen het totaal van de gewenste voorzie
ningen met betrekking tot de jongere ar
beiders (sters), in overleg met dp parti
culiere instanties, in studie te nemen.
De gezamenlijke jeugdorganisaties hou
den zich reeds sedert enige tijd bezig met
het vraagstuk „jeugd en arbeid
