essimisme op P.v.d.A.-congres eestdriftig pleidooi voor christelijke naastenliefde Haagse Raad voteert subsidie voor Couperus-uitgave W el waarschuwingen maar geen maatregelen asrns8ssrujs,s! z Twee Nederlandse stukken bij Nederlandse Coined ie ^eg L INKTVIS Van Ed Hoornik en Jeanne van!s^»^= Schaik Willing AANWINST VOOR UTRECHTSE UNIVERSITEIT Socialisme brengt geen redding uit alzijdige nood Belangwekkend initiatief Watersnood van 1926 had kunnen worden voorkomen Er waren nog rechters in Leeuwarden Overasselt Zuid-Af rika wenst niet uit Gemenebest te treden Aanleg van weg tussen Suez en Perzische golf r'iS Tienjarige speelde voor évacué Laboratorium voor kristalchemie geopend TREKKINGSLIJST 518e Staatsloterij \A DTNSDAG 24 FEBRUARI 1953 Deskundigen kennen de zwakke plekken Leeuwarder arrest'' tien jaar De dijkdoorbraak van veen. Deze schreeft o.a.: i verschillende door de Nederlandse rechter DUBBELTJE OP ZIJN KANT Brabantse zeewering he^t^i^t^sniet weige- Als vierde voorbeeld noemt hij het in l„„-_ hebben twee raadsheren van ge- het Kamerdebat op 10 Februari 1953 ook h f „„tslagen. gesignaleerde geval, dat ir Rulkens van meld hof °n Geldersche IJssel Schielandse dijk en Krim penerwaard [EM- Egypte bestudeert: Vi" van Heijnf: t plezi® N >nd i'fdoot Homerus weent wellicht Groot gevaar in berekening hoogste standen ZEVENDE LUSTRUM LAND BOUWHOGESCHOOL PATER CH. FREHEN f CLAIRE BLOOM VIA SCHIPHOL NAAR BERLIJN 4e KLASSE 6e LIJST 24 Februari 1953 De door PETER BARON Dat was hij? verbeterde de baronet, [aandacht te schenken, hoge prijzen ir En, if. betri nsen i and' en an ike kl :p joi (Van onze redacteur) We leven ueer in het voorterrein van verkiezingen, thans van de a.s. ge erialmeenteraadsverkiezingenAlle partijen maken zich op om bij deze vier- ttelk,iaarliikse gebeurtenis een zo groot mogehjk succes voor zich.elj te ve *h uitwerven. Ze weten, dm ze alle hard zullen moeten vechten om winst te 'stieribehalen. want van alle kanten zijn er kapers op de kust, die een ha^nek- kige verdediging onverbiddelijk noodzakelijk maken. Men constateerf na rJZrde Tweede.Kamerverkiezingen van 1952 echter ook allerwegen een sterk- 'inpla.„tjensieve geest: de een wil zijn gunstige resultaten consolideren, de ander manlziin tegenslagen weer goed maken, Er heerst een echte politieke vechtlust welke een hete strijd doet voorzien; van een koude oorlog der politieke dat tpartijen zal, als alle voortekenen ten minste niet bedriegen, ditmaal geen bepal1sPrafee muiier Drie weken geleden voelde men op de Partijraad van de Katholieke Volkspartij k zie de nadering der verkiezingen (om een dikwi_0pniaire uitdrukking te gebruiken, welke ien zi^je situatie echter juist weergeeft) met de juder viomn aan. Men heeft zich daar zwaar ge- e vreuharnast om de strijd volkomen voorbereid te kunnen voeren. Maar ook haar g«.W le jontegenstandster, de Partij van de Arbei^ deen 'Iheeft het zwaard aangegord en Za'e™g ■I =,41 Ihkoft 71 i in het kader van de begin- voegen, aai oeze suggestie een eeustran dat tiende verkiezingscampagne te Utrecht een mig€> een luide afkeuring en protest uit landelijk congres van raad®le^ena^.„]L I lokte' - gemeesters) van de P. v. d. A. gehoua Engels!» zich over haar n0ntwerp-urgentrepro- emeuw aTn raadsverkiezingen" te beraden, dat lsen v^trak9 aan 'het wetgevende orgaan van de :n zull<partij het Congres, zal worden voorge legd Merkwaardig was, dat de grote inM- 'der van het landelijk congres, dr M J. Prinsen secretaris-generaal van het Mi nisterie'van Binnenlandse Zaken die zelf aan zijn rede de titel „de gemeente in de aan zijn a fvwP' aaf w»n vnor dp eeuwenlang beoefende echte christelijke charitas. Hoe ver de socialistische beginselen de mens zelfs van de eenvoudigste menselijk heid kunnen doen afdwalen, bleek, toen. een der debaters voorstelde te doen on derzoeken, of het niet mogelijk was de debielen te castreren om voor de kleinere gemeenten grote onkosten te besparen. Wij moeten hier eerlijkheidshalve aan toe voegen, dat deze suggestie een eenstem- Het grootste deel van de congresbespre kingen was aan de culturele en onder- wijsparagrafen alsmede aan die over het maatschappelijk werk gewijd. Er werden vele wensen en eisen te berde gebracht, maar steeds met verwijzing naar de ge meentelijke, provinciale of staatsfinan ciën En dan het kosteloze onderwijs, van de kleuter tot de doctorstitel! Natuurlijk had het openbaar onderwijs de voorkeur, ook voor de kleuterscholen. Daarbij werd er op gewezen, dat tegenover 300 °pen- bare kleuterscholen er maar liefst -< >o bijzondere staan, nl. 1200 katholieke, 8 protestantse en 700 zg. neutrale. Vergeten werd er aan toe te voegen, dat die Z7W bijzondere kleuterscholen, al krijgen zij de laatste jaren veelal een subsidie (va riërend van gemeente tot gemeente van vijf tot negentig gulden per kind)al tien en tientallen jaren, soms al eeuwen door katholieken, protestanten en z.g. neutra len uit eigen middelen zijn onderhouden, ook in de oude tijden, toen de bestaans voorwaarden voor het over- en overgrote deel van de bevolking veel slechter waren dan thans het geval is. Het zware accent, dat op cultuur, on derwijs en maatschappelijke zorg werd gelegd, hoewel voor de P. v- d. A. wellicht een noodsprong, moet voor allen, die christelijk denken, een dringende waar schuwing zijn. Want dat is voor de P- v. d. A. de weg om een socialistische, helaas ontkerstende maatschappij te gaan vor men. Wij willen de goede bedoelingen van vele P v. d. A.-ers niet in twijfel trekken; redding uit de alzijdige nood van onze chaotische tijd brengen. selse (Van onze correspondent). Onlangs heeft de afd. Woerden van de K.V-P. een meningspeiling gehouden on der alle katholieken van deze stad. Er werden haar een aantal vragen voorge legd in een circulaire omtrent de gang van zaken in de afdeling en met betrek king tot de wensen der kiezers- Er wer den 1500 formulieren uitgereikt na de Kerkdiensten. De vragenlijsten werden door <te bestuursleden aan huis ingeza meld en men heeft uiteraard uit de ge geven antwoorden de nodige conclusies getrokken. De ernst waarmede de vele binnengekomen antwoorden waren opge steld, heeft, naar wij vernemen, het af delingsbestuur voldoening gegeven- Ge zien de over het algemeen bestaande ge ringe belangstelling voor het politieke leven, overtrof het aantal beantwoordin gen verre de verwachting. Ook kwam er door deze meningspeiling een contact tot stand tussen het afdelingsbestuur en ve len, die nooit een politieke vergadering bezoeken. Uit de antwoorden spreken zowel te vredenheid als ontevredenheid. Deze laatste werd zakelijk gemotiveerd. Er werden ook suggesties gedaan om verbe tering te bereiken- Over het algemeen drong men aan op bekwame vertegenwoordigers, waarbij men niet allereerst op de stand der can- didaten moest letten. De wens tot ver tegenwoordiging van de grootste groepen der bevolking domineerde. Bepaalde aan wijzingen, hoe dit te bereiken, werden niet gegeven. Een enkele maal werd een groslij st- stemming onder alle katholieken gesug gereerd, dus afgezien van het lidmaat schap der paftij- Vele antwoorden hiel den namen in van candidaten, die men geschikt acht voor de functie van ge meenteraadslid. Niet minder dan 191 na men werden genoemd, waarbij in totaal 36 personen naar voren kwamen. Het afde lingsbestuur besloot bij het gebruik ma ken van zijn bevoegdheid om zelf can didaten voorlopig aan te wijzen, daartoe slechts te putten uit de namen van de genoemden. Kwesties welke bij deze me ningspeiling naar voren zijn gekomen en het partijbestuur aangaan, worden daar heen verwezen. aan ziin rede ue «wi 10111 branding van de tijd" gaf, een voor de JyJ a ietwat pessimistisch geluid liet horen Hij uitte de klacht, dat het werk van de gemeenteraden niet meer die waardevolle inhoud heeft, welke het vroe ger had en dat het daarom zo moeilijk is daarbij nog een eigen geluid te doen ho- 7» heeft ook de socialistische strijd gmtddaron. heeftH;erb;j de A" sloot later de klacht aan van enkele jon- nmorgf geren dat het socialisme zo weinig vat op oonicon de jongere generatie heeft, dus va nr prinsen verklaarde, dat de aspecten it Nede van de socialistische strijd op de huidige bij aaida„ „ehcel verschillend zjjn van die va" eer hoc het begin van de twintigste eeuw-J js le J" van wat toen B0g .°"J ^meengocd bevindc (h als verW0rvenheden £el"f_chap- ie d.ret£aworden Bovendien zijn de Jvervee eJJce verhoudingen zowel doo sche -bl derlinge binding van allerlei afrd e^"_ r zittini als door de Internationale e r_ s eerde tr<*irkingcn zó ingewikkeld S en Be! "«er met eenvoudige leuzen kan worden volstaan. s op hu j gevoel dat de drie an- VPI Men had zo net B „an een beperk- t recht dere inleiders, die echtei aandeevele ^ba. en voei ter tijd waren gebon :n{Jer somber uit dacht a t®r®, hoewel zu Weem worstel- produc heten, met ^e^ie/WOOrden men nog Belgischden Aheen ih.snie voelde branden kon- he grenjhet °ufhma3„ deze „teleurstelling" ont- forturei trekkenEn dit juist was voor de scherp loor dezijuisterende toehoorder wel het belang- tkist eer wekkendst, dat zich op dit congres, waar die dool toch een elite van de P. v. <1. A. uit de n franc! gemeentelijke sfeer aanwezig was, een mindei duidelijk gebrek aan eensgezindheid over hebber de diepere grondslagen van het socialis- jofe^g^^Na^d^CTkele ras-marxisten hoorde SU »r "S'Xnia™ Sw.m zou hel ten". Deze vrouwu toch als een regent, in fel verzet tegeq hetgeen moderne Ne- Woensdag zal het tien jaar geleden zijn. dat het gerechtshof te Leeuwarden het beroemd geworden „Leeuwarder arrest" heeft gewezen, dat lijnrecht inging tegen de maatregelen der bezettingsautoriteiten,, die in strjjd waren met de in Nederlfcnd geldende wettelijke voorschriften. De Duitsers legden namelijk gevangenisstraf fen, waartoe delinquenten waren veroor deeld door de Nederlandse rechtscolleges. I vaak ten uitvoer in kampen, waardoor 'n t ,1,1 pv artikel in De Ingenieur" noemt ir R. verLoren van i strafverzwarend element optrad, dat de In een ander artikel in ue ingem waterbouwkun- rechter niet had kunnen voorzien. Themaat vier typische voorbeelden, waarbij tevoren «oor ^aternou kuh i geva, van Leeuwarden werd om rlio-pn was gewaarschuwd voor te lage en te zwakke dijken. ,des geWetens wille de gevangenisstraf, vr i g Widen die met vele ziin uit te breiden", wil hij bewijzen, waartoe een verdachte veroordeeld werd. Met deze voorbeelden „die met tele Zijn Uit te nr J beperkt tot de duur van de ondergane dat inderdaad bekend is, waar zwakke delen in onze dijken zijn en ook, voorIopige hechtenis. hoeveel voedkoner het is, de schade te voorkomen dan te herstellen. in zijn overwegingen zeide het hof. noeteei goeaKoper un j Het hQf wenst rekening te houden met t 1 i in De ingenieur" van 1939 door dr ir Van de omstandigheid, dat sedert enige tijd J ]3e Schielandse dijk langs de IJssel aan mannelijke delinquenten opgelegcie möet heel Holland beschermen. De dijk gevangenisstraffen, in strijd met de wet- van de Krimpenerwaard een groot laag telijke voorschriften en met de bedoeling gebied tot aan de Lek. In 1916 liepen deze van de wetgever en rechter, zijn of wor- dijken ter hoogte van enige decimeters den ten uitvoer gelegd in gevangenis- over. „Wel werden zij sindsdien verhoogd kampen op zo strafverzwarende wijze a!s en verzwaard, doch zij zakken voortdu- door de rechter bij de bepaling van de rend en, wanneer zij buiten werking ge- strafmaat onmogelijk kon worden voor- steld waren geworden door de afsluitdam j zien 0f zeifs maar als mogelijk veronder- bij Krimpen, zou het gevaar van een door- j steld. braak ter plaatse van een der meest j^et hof de mogelijkheid van deze wijze kwetsbare delen van ons dijkstelsel eens van executie der thans op te leggen straf en voor altijd bezworen zijn". in aanmerking nemend, zal er zich om Er is dezer dagen gepubliceerd, dat de i des gewetens wille van onthouden de ver- djjkskruin op 4.50 m. zou worden gc- dachte te veroordelen tot een gevangf L**n olsf Plitbonp *9 p» iiiAlïjilt liHir zrou hpt flT)* r rr a ,1 i 111 o nip i p -n e~, zonderd jhr mr Van Asch van Wijck en wethouder mr Van Aartsen (AR) °°k zeven kath. raadsleden tegenstemden. Met PvdA, CPN en de beide AR-afgevaardig- den lieten wethouder ir Feber, drs Dink- huijsen en mr Schürmann het „voor" ho ren. Het Rijk heeft zich reeds eerder be reid verklaard, een even grote subsidie te verlenen, zodat de uitgave van het werk onder hoofdredactie van prof. dr G. Stuiveling nu voortgang zal vinden. Ook ging de raad accoord, ditmaal z.h.s. met de verlaging van het schoolgeld voor de openbare U.L.O.-scholen. Het verme- nigvuldigingscijfer wordt met terugwer kende kracht tot 1 September 1950 op 0.8 gesteld. De gemeente zal nu een schade vergoeding van rijkswege van 25 pCt van de opbrengst volgens de nieuwe tarieven ontvangen. Aan de Saturnusstraat zal de firma „Betonbouw Gebr. G. en J. H. Schip- holt" uit Enschede een vloerenfabriek bouwen, welke aan 60 man werk gaat ver- schaffen. Om het terrein daartoe geschikt te maken, moet de gemeente dit tot straat- Zuid-Afrika wenst ztfn vrienden te be houden en het is niet van plan zich uit j,et Gemenebest terug te trekken, zeide premier Malan Maandag in de senaat bij de behandeling in tweede lezing van een wetsontwerp over de titel van koningin Elizabeth, luidende: „Koningin Elizabeth IX koningin van Zuid-Afrika en haar an dere rijken „en gebieden, hoofd van het Gemenebest"- De premier voegde hier echter aan toe dat steun aa" dit voornemen niet alleen afhing van Zuid-Afrika, doch ook van de reactie van het Gemenebest zelf. Als het Gemenebest „vijandschap" toonde ten op zichte van Zuid-Afrika zou het voor de Unie moeilijk zijn haar samengaan met t Gemenebest te handhaven, aldus ver klaarde Malan. Zoals bekend, heeft de te maken, moet de gemeente dit tot straat- klaa™aUstische regering onder Malan her niveau ophogen. Zij zal de hiermee ver- Nation klaagd 0ver critiek in Gr0ot- band houdende kosten met de verkregen haaldeliJK s India t haar Apartheids- n de °n" tenschap -en gemeenschapszin al heb- maatschappelijke zorg. 3elgische vnritr en welsprekend betoog ver- eeïsen", .lydaartegenover de echte vol- idige. d Christelijke naastenliefde. En voort" waardige merkwaardige ver- 1 toen deed zich het me k schijnsel voor. dat deze ge. Ste en langdurigste applaus va als hele congres verwierf. Hier het ware onbewust aangevoeld, weme tekenis. ook voor liet maatschappelijke cl politieke leven een levensbeschouwing heeft: en werd wellicht even onbewust een 'hulde aan de Christelijke levensbe schouwing gebracht. Met 23 tegen 19 stemmen heeft dejlaag- se gemeenteraad gjstenm he ,e yan B. en W. aanvaard om e|n re ter be. f 15.000.— verdeeld over Jsti hting De schikking te ste;ie;itvaned; Stichting „De gaw nvln de verzamelde werken van fnuis Couperus zal verzorgen. Aanvan keliik leek het „een dubbeltje op zijn kant", of het voorstel de streep wel zou halen. Zowel verklaarden de heren Mens Fiers Smeding (VVD), Hangelbroek (AR) en Swart (CH) namens hun fracties als dr mr Van Staay (KVP) namens verschillende fractiegenoten overwegende bezwaren daartegen te koesteren. Alleen mr Schür mann (KVP) en de woordvoerders der so cialistische en communistische fracties deden zich als voorstanders kennen. Van liberale zijde werd betoogd, dat het hier kennelijk ging om een stichting van zeven kapitaalkrachtige uitgevers, die een tekort vrezen op de verkoop der 1200 reeksen van 12 delen, welke de uitgave I Wen" met de verkregen I haaldelijk Se%1"d^t"ver i;""=A«rthrids- omvat. Slechts weinigen zullen die kun-1 ^^^^tan de raTd bij wijze van Brittannië en India tegen haar Apartheids nen aanschaffen zodat er geen sprake isf^S^oor haar rekening nemen. politiek. van een werkelijk „monument Liever had mr Mens Fiers Smeding een goedkope volksuitgave gezien. Dr v. Staay maakte er bezwaar tegen, dat B. en W. in hun toelichting termen als „Nederlands groot ste moderne romanschrijver" en „belang rijkste Haagse" auteur hadden gebezigd. De Overheid heeft ten aanzien van de kunst wel een bevorderende doch geen beoordelende taak, zo betoogde hij. Deze KVP-afgevaardigde juichte het voornemen der uitgevers van harte toe. Niet vermocht hij echter in te zien, waar om zij nu weer bij de overheid moeten aankloppen.. Bovendien verkeert de ge meente niet in een zodanige situatie, dat zij zich dergelijke uitgaven kan veroor loven. Zijn fractievoorzitter, mr Schür mann, was echter de mening toegedaan, dat wanneer er één instantie in aanmer- lung komt om deze uitgave te subsidiëren, dit de gemeente Den Haag is. Couperus is een bij uitstek Haagse figuur daar geboren en begraven die in verschil lende van zijn romans de Residentie en haar culturclo ©n social© leven van liGt eind der vorige eeuw heeft uitgebeeld Het slot van het debat was, dat met de liberale en christelijke fracties uitge- Als eerste voorbeeld noemt de schrijver, dat Ged. Staten van Gelderland in l»/i naar aanleiding van een bnef Rijkswaterstaat aan het polderdistrict Nij megen verzochten de dijk langs de Maas te verhogen, daar deze in 1920 te laag was gebleken. Er waren delen, die toen min" der dan 30 cm. overhoogte hadden. 6 April 1922 werd een plan ingediend voor ver hoging, zodanig, dat de dijk overal 80 cm. boven de hoogwaterstand van 1920 zou lig gen. Een verhoging op de laagste plaatsen dus met 50 cm. De kosten bedroegen 52.000. Was dit werk uitgevoerd dan had de dijk het in 1926 gehouden. Het voorstel werd echter met grote meerderheid verworpen. Het argument was, dat het hoogwater van 1920 abnormaal was, dat men de rivier al geslachten lang kende en dat men het met betalen kon. De provincie heeft wel ge tracht het polderdistrict tot betere ge dachten te brengen, maar zond" "SU^ter In 1925 was het water circa 40 cm. hoger dan in 1920 cn op 31 December brak dc dijk hij Overasselt door, toen hli ;v"1PD Geheel het land van Maas en Waal li P onder water, talrijke dorpen moesten worden geëvacueerd. Vele huizen werde verwoest. De schade voor d,Jkb"srtelda| die van particulieren behep fjïï 4.000.000. De dijk werd in 1926 herstelü en verzwaard. des gewetens wille van uuuiuuueu ue vci- ayiiNKLum up *.ou m. ~r zuu wumcn lachte te veroordelen tot een gevangenis- bracht. Blijkens de toelichting van het op- j stra£ van zodanige duur als i.e. in even bouwplan in Rotterdam wordt daar echter recjigheid zou staan tot de ernst van het de als noodzakelijk berekende hoogte van I door verdachte gepleegde misdrijf doch 5,50 m. in verband met seculaire dalin- bem zoude blootstellen aan de mogelijk- gcn. Ir verLoren van Themaat meent uit j keid van een executie als bovengemeld, het bovenstaande wel te mogen conclude- I bo£ zaj z;cb op grond van deze over- ren, dat in verschillende publicaties op de weging er toe bepalen de verdachte te onvoldoende toestand van deze dijk gewe- veroordelen tot na te melden gevangenis zen is en dat ons grote dankbaarheid past. j met aftrek van een zodanige tijd, in dat deze dijk het gehouden heeft. Maat- tieve hechtenis doorgebracht, dat regelen ter afdoende verbetering zijn zeer straf tijdens de uitspraak van dit urgent. arrest vrijwel geheel in de_ preventieve Als tweede voorbeeld noemt schrijver de dijken langs de Geldersche IJssel waar- over in het rapport van de Baakse Over laatcommissie van 28 April iSZl een staal- tie wordt gegeven, volgens hetwelk door de werken de waterstand te Zutphen met 14 cm. zal worden verhoogd, terwijl ver derop wordt vermeld, dat de «Uken bij het hoogwater van 1920 op vele pl^aat- sen te laag waren en overliepen of op- eekist werden. Deze toestand is nog steeds zo en bij het eerstvolgende hoogwater op de_ boven- rivieren zijn daar en ook verder beneden waarts zeker overstromingen en dijkdoor braken te verwachten. Als derde voorbeeld wordt genoemd de diik aan de linkeroever van de Hollandse IJssel tussen Gouda en Kralingseveer en ook de verdere dijk van Schieland. Over deze dijk zijn o.a. gegevens gepubliceerd _L i „assaee uit de Odysseus i van A* /eek een Ien jaaIj einigheiö zijn n.l- Dezè indruk werd niet weggevaagd, toen r1e iinleidster zich van de zaak afmaakte met de verklaring, dat zij deze reactie rtnsf had Willen uitlokken. Maar brutaal was haar mededeling, dat in christelijke ,gen 8<66 wn.een felle strijd om de echte naas- ;t vorig® f- M|fde merkbaar is en dat daarin we- is geen een doorbraak van de socialistische ffedarhte mag worden gezien We ontken nen geenszins, dat er in Christelijke krin gen een evolutie in.de wijze van de liefde beoefening valt waar te nemen. Maar deze is alleen een doorbraak naar de oeroude, - - Dassage uit de Odysseus in drie bedrijven XXnnAfilrOehti? In de Haarlemse Schouwburg heeft de Nederlandse Comedie Zaterdagavond de nremière gegeven van twee Nederlandse toneelstukken, nl. van „De Bezoeker van Ed. Hoornik en „Odysseus weent van Jeanne van Schaik-Willing. Beide stuk ken werden geregisseerd door Johan ae Meester. Hoornik's debuut met zijn spel in verzen is ongetwijfeld interessant, maar er wordt nogal vrijmoedig en zonder genoeg tegen- hang over delicate dingen gesproken, waartegen wij bezwaar moeten maken. Het lyrische spel van Jeanne van Schalk- Willing is verre van groots en bezit geen dramatische spanning, zodat het stuk in woorden verdronk. Ed. Hoornik heeft met zijn „De Bezoe ker" het bewijs geleverd dat hij dramati- Van gezaghebbende zijde e_vera Qat nlJ Cairo vernomen, dat - datsche spanningen weet op te wekken met regering een planin studie nee sobere middelen. Zijn poëtische drie-acter uwijk ,rnen. De door de naximum i wagens er sport' ti werk' :tuig vet' iding be' iet werk dagelij k' noest eeC ten kee*' ;n won®" machine' eparati".' i moet; ote wem; •uwe ol', e van iperatu1'1^ Ch*. nd rtoe aan ven. Dn villa rflf in Gene' De vorige week Woensdag werd bij de kinderpolitie te 's Graven- hage een jongen binnengebracht die zeide tien jaar oud te zijn, Jacob F. te heten en geëvacueerd te zijn uit Nieuwerkerk. Hij was te Rotterdam in een groot gebouw geweest en daar zijn vader en moeder kwijt geraakt. Hij dacht, dat ze in Wer kendam waren ondergebracht. De kinderpolitie nam het informatie bureau van het Ned. Rode Kruis in de arm, terwijl de jongen intussen bij een'familie in Den Haag werd ondergebracht. Bij het informatiebureau waren de namen der ouders niet bekend, maar men belde het gemeentehuis te Werkendam op en inderdaad woonde de familie F. jaal op evacuatieadres. De ambte" de ongetwijfeld verontruste ouder onmiddellijk waarschuwen, dat hun zoon in Den Haag was. Een half uur later belde hij het informatiebureau weer op met de mededeling: bet gezin F. is compleet in Werkendam en een zoon van tien jaar. luiste rende naar de naam Jacob behoorde er niet toe. Het jongste kind was een meisje van twaalf jaar. Het Rode Kruis waarschuwde de kinderpolitie, die de jongen nog eens geducht onder handen zou hemen. Vóór de uitslag daarvan bekend was, kwamen er echter nog ®en paar telefoontjes uit Werken dam en in een daarvan werd mede gedeeld, dat de heer F. nog familie ad in Den Haag, die een zoon van '~h jaar had, die Jacob heette, Jar niet Jacob F„ doch Jacob T. aartnee had de heer F. in de roos regering een puin voorziet in het aanleggen van een u nationale grote weg tussen de Arabist staten aan de Perzische golf en "de*- De ontworpen weg zou door de Ara bische woestijn leiden en zou drie maal zo kort zijn als de zeeweg over de Rode Zee naai' Suez. Vernomen wordt dat het plan door- Amerikanen is ontworpen. Het doel er van zou zijn: het mogelijk maken van een uitwisseling op grote schaal van goederen door de Arabische staten, het versterken hunner politieke stabiliteit, toeneming van hun militaire kracht en het verschaffen van meer veiligheid aan het. strategische belangrijke Midden- Oosten. dat bovendien nog over rjjke olievelden beschikt. Het aanleggen van deze internationale weg zou het mogelijk maken legers van de Perzische Golf in het Oosten naar de Middellandse zee m het Westen ovei te brengen. Bovendien zou de^ weg, tijden van internationale spanning of bij militaire operaties in dit gebied, als lan dingsplaats voor vliegtuigen dienst kun nen doen. weel op te weiCKeu llici. sobere middelen. Zijn poëtische drie-acter behandelt de schuldgevoelens van twee mannen ten opzichte van de vrouw van één van hen, die zelfmoord heeft gepleegd door morphinepoeders in te nemen. Haar echtgenoot is de kunsthistoricus Jozef, vriend van de vakbondsbestuurder Jacob. Hne een sympathieke relatie tussen bei de mannen 'mogelijk is, blijft een raadsel. Ze men contrasten, die elkaar niet aan- haai dat een be.oelter «hem aal lomer, die ook Jozef wil spreken. In deze sfeer vallen woorden, waaruit bhjkt dat het sterven van de ™0UVmL daT?ets ver weest, maar ook voelt men dat iets ver b DdlaaJsw'komt tot uiting in het twee de bedrijf waarin de vrouw van J*c°° ontdekt dat haar man een intense verhou ding heeft gehad met de gestorven vrouw. In het derde bedrijf tenslotte wordt een en ander duidelijk uitgesproken, ^es«"e" rend in het vertrek naar het buitenland van Jozef en de hereniging van Jacob en diens vrouw Maria. Hoornik's verdienste is het, dat hij dit vrij grove thema dooi' zun taal met ver der heeft gebanaliseerd- Wellicht dat door de poëzie een en ander nog te gemeten was Hier is dus de poezie geworden tot prophylacticum, waardoor m zekere zm gerechtvaardigd is waa£°m Hoornik zijn toneelspel in verzen heeft geschreven. In een uiterst somber décor, ontworpen door De Meester, werd dit spel vorm ge geven door Han Bentz van den Berg als de brute vakbondsbestuurder, uit wiens mond het in den beginne vreemd was ver zen te horen; Ank van der Moer als Maria, een vrij ongedifferentieerd karakter Ton Lutz als Jozef, de dromerige man met het goede karakter. Goed gaf Lutz deze Jozef weer als de man die omwille van het gees telijke het lichamelijke heeft verwaar loosd. Jeanne van Schaik-Willing heeft reeds eerder voor het toneel geschreven De brief aan Prins Willem VI en Het Por tret" singen „Odysseus weent" vooraf. Jeanne van Schm-Wilhngputgraag uit historische archieven en kronieken Of zu met haar nieuwste stuk, i nj bewerkt naar Homerus met reien in Vl'ndeliaanse 1trant het Nederlandse toneel heeft verrijkt, be twijfelen wij. In „Odysseus weent" komt de passage voor, waarin Penelope, na twin.ig jaar op de terugkomst van de Trojaanse held en echtgenoot Odysseus gewacht te hebben, eindelijk bijna bezwijkt voor de hofmakerij, die haar kwistig en listig ten deel valt. Haar zoon Telemachos ontrekt deze kritieke situatie, maar is niet op gewassen tegen de belagers. Even wordt nog getoond hoe Odysseus breekt met de godin Kalypso en dank zij de hulp van Nausikaa weer terug kan keren naar zijn eiland Ithaka, juist nog op tijd om daar met pijl en boog de belagers neer te schie- ten. Jeanne van Schaik-Willing heeft deze Berg en Lous Hensen in een spookachtig eewaad gehuld. Verhelderend werkten deze miniatuurreien niet en zij gaven ook niet de lyrische weergave van hetgeen ae ideaaltoeschouwer heeft doorleefd van hpieeen van te voren was getoond, lous, Hensen bezit niet de muzikaliteit van stem om een lyrische rei in een lyrisch stuK te zeggen, zodat deze literatuur in de ruimte waarschijnlijk fraaier is te lezen dan te aanhoren. De Odysseus werd heel aannemelijk ge speeld door Ton Lutz; de Penelope door Ank van der Moer met routine. Telema chos was met zijn driftige taal en on stuimige bewegingen wat komisch ini net vrij dorre geheel. Maxim Hamel had ae opdracht de vrijer te spelen voor wie ne- nelope bijna bezwijkt. Maar de woorden uit de mond van deze blaag „Te de liefde en te zwak voor de deugd klon ken eerder lachwekkend dan tragisch. Als Penelope voor deze vrijer haa/r iarie oDeelegd „weduweschap dreigt prijs te geven dan is dat een heel onaanneme lijke bijzonderheid, waaraan geen mens gelooft. Winnifred Bosboom gaf een zeer fraa!a vertolking van d.e jeugdige Nausikaa die nn de grijze Odysseus op slag verliefd op de grijz verliefdheid van WOrdn'a wtf die indeoude man iemand zfent dfe door scWpbreuk geleden te heb ben de dood van nabij heeft aanschouwd. Om enigszins een beeld te geven van de archaïsche taal die in dit stuk wordt ge bezigd citeren wij de schrijfster even Odysseus wordt op een gegeven moment als volgt omschreven „Tot lauwheid af gekoelde droesem van een held Ware het niet dat in het programma vermeld stond dat de ontwerper van de décors en costuums, Jan Bons, zich liever od Creta en Mycennae dan op het latere Hellas had geïnspireerd, dan zouden wij niet begrepen hebben waarom „Odysseus weent" nogal vreemd voor de inhoud van dit stuk was aangekleed de Noord-Brabantse provinciale water staat in 1930 rapporteerde, dat de Bra bantse zeewering onvoldoende was en dat in 1953 het droevige bewijs van deze stel ling volgde. Al die jaren heeft men ge tracht tot e_-n oplossing te komen, doch de administratieve moeilijkheden waren zeer groot. Ook over de maximum-afvoeren van onze bovenrivieren maakt ir Van Themaat belangwekkende opmerkingen: In ons land en in geheel Europa wordt voor het bepalen van de hoogste water- standen uitgegaan van de hoogst bekende waterstanden. Men beschikt over waar- nemingen gedurende een lange reeks van jaren en neemt deze als basis voor toe komstige plannen. In deze historische be rekeningswijze zit een groot gevaar. In steeds toenemend tempo worden de dijken langs de rivieren zowel in ons land als boven onze grenzen verhoogd, waardoor ontlasting van de topstanden door inun datie een einde neemt worden gebieden ingedijkt, waardoor de waterberging klei ner wordt en wordt het profiel verruimd voor de scheepvaart. Door al deze oor zaken, misschien daarnaast ook door ont bossing, worden de hoogwater-afvoeren vergroot. De meteoreologische omstandigheden, die het hoogwater van Januari 1883 veroor zaakten, zouden thans aanzienlijk hogere waterstanden geven dan in 1883, toen overal inundaties optraden, dijken door braken en de zijrivieren veel minder aan voerden. Men mag deze historische hoog waterstanden dus niet ongecorrigeerd ge bruiken. Schrijver heeft de indruk, dat wij voor de bepaling van de te verwachten hoogste waterstanden met vrucht gebruik zouden kunnen maken van de methode, die 'n de laatste 20 jaren in de yerenigde Sta ten van Amerika tot ontwikkeling is ge komen, om langs analytische weg de hoogwaterstanden te berekenen. (Van onze correspondent) Ter gelegenheid van het zevende lustrum van de Landbouwhogeschool, zal op 7 April a.s. in de aula van de L.H-S. een lezingen-cyclus worden gehouden over het onderwerp „Integratie Mr J. W. Beijen, minister van Buiten landse Zaken, zal spreken over algemene politieke aspecten; prof. P- Kum econo misch adviseur van .„Unilever te Lon den, belicht de economische zijden van de integratie, terwijl minister S. L. Mans- holt een overzicht zal geven van de spe cifiek agrarische belangen. De slotrede zal worden uitgesproxen door de heer L- Rabot, president van de commissie tot voorbereiding van de con ferentie van de ministers van Landbouw der zestien landen. Het klooster der paters Montfortanen te Meerssen ontving telegrafisch bericht, dat in de Congo-missie van deze Congregatie namelijk fn de prefectuur Isangi, na een korte ziekte is overleden pater Ch. Frehen uit Ubach over Worms. Pater Frehen werd in 1907 geboren. Hij studeerde te Schim- mert en Oirschot en was sedert 1935 werk zaam in de Congo-missie. Hij was overste van een der missieposten en stond bekend als een zeer ondernemende missionaris. Claire Bloom, de jeugdige tegenspeel ster van Charles Chaplin in zijn film „Limelight", heeft Zaterdagmiddag in ge zelschap van haar moeder een uur lang in het restaurant van Schiphol doorge bracht, wachtend op het vliegtuig naar Berlijn, waar zij naast James Mason en Hildégard Kneff een hoofdrol zal spelen in „Berlin Story", de nieuwste film van Carol Reed. 1 ni-nv, 4 w, /Ia a' Bu. Aan de Catharijnesingel te Utrecht is gistermiddag het laboratorium voor kris- talchemie der rijksuniversiteit aldaar ge opend in aanwezigheid van leden van het college van curatoren, verscheidene hoog leraren, alsmede de heer J. H. Bannier, directeur van de Ned. organisatie voor zuiver wetenschappelijk onderzoek. Mr dr Ter Pelkwijk voorzitter van cura toren, sprak het openingswoord en be tuigde de wenselijkheid, dat de universi taire laboratoria nog eens bij elkaar zul len komen te staan. Hij constateerde voorts, dat het wetenschappelijke instru mentarium in het nieuwe laboratorium nog moet worden aangevuld en belootae, dat daarnaar zal worden gestreefd, ap eindigde met de wens, dat prof. Bijv hier veel werk zou kunnen doen vo onderwijs en de wetenschap, zoals hij aai in de geest heeft gedacht. „,3arne- Prof. dr J. Severijn sprak als gaarne mend rector magnificus en no als theoloog een vreemde eendl m ^dezj chemische bijt. „Ik weet er m d zo bekende hij. Maar wel W1S'?P|^"'hfne er in dit laboratorium een rekenmachine zal gaan werken, die kan wedijveren met electronische en ook had hij over andere eiecironiso luiden, zonder echter zaken de klok noien iui Vip-pi hanet orecies te weten waar de klepel nangt Maar dat nam niet weg, dat de senaat hoopt dat hier met grote zegen kan wor den gewerkt tot heil van de wetenschap en eer en roem der universiteit. Prof dr F. Koegl, als voorzitter van de vakgroep chemie, ontwikkelde ernstig be zwaar dat nu op vier plaatsen in de che mie wordt gewerkt. „Bijvoet is 'n mees ter op zijn gebied en het ging niet aan. dat men hem nog langer op behoorlijke labo ratoriumruimte zou laten wachten". De heer G. Jansen, voorzitter van de Utrechtse chemische club, bood een elec- trische klok aan, ter vervanging van een in de oorlog verloTen gegane. Hij wees er op, dat de Röntgen-analyse het levens werk van prof. Bijvoet is. Spr. hoopte daarom, dat men, dank zij prof. Bijvoet, zal kunnen blijven wedijveren met andere landen, die materieel zoveel meer geze gend zijn Prof. Bijvoet sprak tenslotte een woord van dank. Hij gaf daarbij o.a. ter lering van prof. Severijn, een klein college over de Röntgen-analyse. „Atomen zijn klein. Als men de atomen van een gram stof telt met een snelheid van een milliard per seconde, dan heeft men daar toch nog enige honderdduizenden jaren voor nodig. Die kleinheid en dat grote aantal maken de Röntgenanalyse nogal ingewikkeld, maar het is eigenlijk heel eenvoudig". (Niet officieel) ber. jhaa -«armee had de heer F. in ae roos «^schoten. Het ventje was inder- d®.ad Jacob T.. De verdere afhan- ^-'ing van bej avontuur werd toen bojfv overgelaten aan de kinder- dj„ l|e en de ouders van de jeug- e fantast. 72. Evenmin zou ik, als ik in uw plaats was, een te groot vertrouwen stellen in uw vrienden van de Yard, zei de Squid. Scotland Yard zei sir Marcus, Juist, knikte de Squid, ongetwij feld hebben zij u tot hiertoe vergezeld. Integendeel, antwoordde de baro net droogjes, ik kan mijn eigen boon tjes wel doppen, zonder de hulp van an- dL—"oat denkt u te kunnen, verbeterde de ander maar zij willen een beetje meer zekerheid hebben, bij het enigszins gewaagde spel dat zij spelen. Met ol zon- der uw medeweten werd u tot hier ge- v«Jgd. Alleen dwazen zouden u zonder bewaking laten rondlopen wanneer uien zeker wist, dat u in nauwe betrekking met mij stond. Zoveel te beter, zei Losely; en ver volgde toen kalmer: Ik zou wel eens wil len weten, of u zich John Richmond her innert? De Squid nam een sigaret en stak die op alvorens te antwoorden. De naam komt mij bekend voor, gaf hij toe. Die Richmond, is die niet verbon den aan de Diplomatieke Dienst? De Squid boog het hoofd. Neemt u mij niet kwalijk, zei hij, uw tactvolle manier, om iemand zich iets te doen herinneren, doet mij weer denken aan dat ongeluk. Het onderwerp is onge twijfeld pijnlijk, om over te spreken. Ik geloof dat ik wijlen mijnheer Richmond enkele jaren geleden ontmoette? Vier, zei sir Marcus. U bent buitengewoon precies! zucht te de ander. Maar om bij onze vriend te blijven. Hij stierf lichtelijk plotseling, als ik t wel heb. Een betreurenswaardig voorval inderdaad. Ik ruimde hem uit de wee zonder rekening te houden met zijn begrijpelijke bezwaren. Werkelijk, erg zorgeloos^ermoordde hem, zei sir Marcus met bevende lippen. uit de weg ruimen, is een minder on prettig woord, antwoordde de Squid. Ik w«s misschien wel een beetje te haastig. Maar ja. sir Marcus, hoe gaat dat, hé? In ernstige gevallen let men soms niet op alHijkiloeghcventjes met een hand op de tafel alsof hij daarmede zijn gedachten op de zaak wilde concentreren. Als ik me niet vergis, had u ook nog wat uitstaande met dat ongeluk. Ik geloof, dat u de voogdij op u nam over zijn doch ter. Ja, juist, juffrouw Richmond ik herinner me haar van nog met zo heel lang geleden: buiten mijn medeweten werd zij toen nog geholpen door mijnheer Craven. Het komt me zo langzaamaan wel weer voor de geest te staan. Juist, nu ik eraan denk, had ik me nog voorgeno- I men, die mijnheer Cravenjsensjvat meer aan ae uipiomaueKe uiensi: waar rekening mee te houden valt. Sir Marcus stond plotseling met woest kijkende ogen op. Probeer je nog eens. iets te herinneren, snauwde hij en snel zijn hand opheLend, trok hij zijn pruik weg en maakte zo een klein litteken bloot dichtbij zijn haar. Een souvenir, zei hij onheilspellend, van je poging om uit de weg te ruimen, wat je mislukte. Ongelukkig, ja, zei de Squid. Ik ben soms wel een beetje zorgloos met iemands leven te ontnemen Dat zal ver beterd worden. Met de leeftijd komt een meer overwogen oordeel. Hij stak zijn hand uit naar de karaf en de siphon. Van lang praten krijg ik altijd een droge keel, verklaarde hij. We moesten iets drinken, vind ik. Een kleine verfris sing gebruiken. Verfrissing, glimlachte sir Marcus. De Squid begon genoeglijk te lachen. Vergif gebruiken, om iemand uit de weg te ruimen, vind ik altijd een te ruwe manier, zei hij kalm. Wanneer ik u dood, sir Marcus en dat zal ik zeker doen dan zal een humoristische noot niet ontbreken! Het zal een passend antwoord zijn op de grap, die u twee jaar lang met mij uitge haald hebt. In het bijzonder voor dat ene geval met uw tiara. Ik heb sinds toen wei het originele exemplaar in handen gekre gen, maar daarom ben ik uw bedrog nog niet vergeten. Hij vulde de glazen met whisky en tege lijkertijd maakte sir Marcus' hand een on verwachte beweging en richtte een revol- ver. U zult het misschien gemakkelijker vinden zonder masker te drinken, zei hij betekenisvol. Wat zou je ervan zeggen, het nu eens af te nemen en mij je gezicht te laten zien? De Squid zat de baronet en de revolver geamuseerd aan te kijken. ,,„0ihps Een andere keer eens, zei hij koeuj En ik kan u verzekeren, dat drinken zo'n masker de eenvoudigheid zelve mij toe, u dat eens te laten zien. Hij nam de siphon op. Kornnpt Pn Sir Marcus mel een hand BOg f1? jk zei- n£l antwoordde de baronet en gejaa£i tenminste op de vuurrode vlek, die met een zucht stond de Squid, nog altijü OP7ir.v,t „me »PwPPst. zwaaide waarts, terwijl een verschrikkelijke kreet door het slachtoffer werd uitgestoten. Sir Marcus wankelde en zijn linkerhand wreef krampachtig over zijn gezicht. Zwijn, krijste hij, je hebt vitriool daarin! Een dof lachje klonk nog eens en zich omkerend, schoot de baronet wild in het rond. Hetzelfde lachje klonk nog eens en drie schoten beantwoordden de zijne, vanuit een onverwachte richting. Sir Marcus met een hand nog op zijn met de siphon in zijn handen, op- - U drijft mij tot wanhopige middelen, zei hij, wanneer u dergelijk gg eisen blijft stellen. Er'k wil u wel zeggen, dat ik uw theatrale houding tamelijk on smakelijk vind. -^^bïdoeimgen zijn niet zo bijzon- rfPv theatraal antwoordde hij. Ik zou wel eens willen weten, wat mij kan beletten je nu neer te schieten als een hond! Niets, verzekerde de Squid hem. Ziin ogen waren vast op die van de ba ronet gericht en een van zijn vingers schoof voorzichtig op het hefboompje, waarmee de siphoon bediend werd. Neem dat vervloekte masker dan af, beval sir Marcus en dreigde met zijn re volver, of Zijn zin werd niet afgemaakt. Plotseling klonk het sissend geluid van de siphon, en een verblindende stroom schoot recht in het gelaat van de baronet. Met ongelooflijke snelheid liet de Squid i de siphon op de tafel vallen en sprong zij- eerst zijn gezicht was geweest, zwaaide hevig en zonk toen op zijn knieën. Werkelijk grappig, mompelde de Squid, kalm naar zijn slachtoffer kijkend. De baronet deed nog een zwakke po ging om zijn revolver op te heffen, en drie gevaarlijk uitziende vlekken ver toonden zich plotseling op zijn borst' Plotseling viel hij voorover en bleet stil liggen, het gelaat naar de grond. De Squid bleef, rustig, nog even wach ten. Toen ging hij het vertrek door en nam een der schilderijen af. Daar achter werd in de muur een klein knop zicht baar, die hij opzij schoof- Er ontstond een smalle opening en een stroom van koele lucht deed. hem even met zijn ogen knipperen. Hij keek de oprijlaan in en zag twee figuren haastig op het huis toe komen lopc" Toen na dat hij het kijkgat gesloten had. stapte hij achteruit en wachtte. (wordt vervolgd) f 1500: f 1000: f 400: 1452 6777 10783 13766 19581 1100 1598 2107 2468 3110 3589 4095 4330 5198 5929 6393 7140 7447 7848 8336 9015 10147 10673 10995 11733 12507 13052 13311 14737 15201 15672 16037 16654 17054 17583 17960 18300 18718 19379 19619 20019 20531 21126 21644 21980 3446 10850 15746 2810 6876 18902 1695 9459 13999 Prijzen van 2145 2593 8703 9077 11808 14954 20601 Prijzen van 1331 1812 7907 11227 14002 20262 11915 15765 20939 1321 1626 2207 2553 3139 3641 4166 4409 5258 5999 6470 7217 7551 7979 8378 9308 10148 10729 11087 11747 12544 13057 13473 14756 15218 15767 16228 16670 17221 17617 18017 18387 18856 19385 19685 20093 20640 21353 21665 1885 2281 2602 3140 3771 4169 4452 5367 6018 6664 7269 7667 8116 8558 9375 10243 10734 11127 1L800 12619 13116 13609 14910 15295 15773 16410 16781 17314 17680 18140 18439 19000 19424 19752 20203 20742 21438 21694 1338 1888 2325 2784 3142 3794 4184 4549 5374 6065 6695 7272 7705 8222 8572 9446 16379 10742 11428 11816 12623 13127 13732 14913 15307 15801 16428 16788 17339 17689 18167 18546 19075 19466 19755 20305 20831 21440 21716 19393 16959 200. 3806 9322 12246 17062 21011 80. 1504 1942 2436 3025 3265 3799 4242 4647 5672 6077 6875 7322 7757 8274 8594 9781 10475 10808 11443 12054 12885 13162 13898 14934 15420 15868 16471 16988 17426 17772 18191 18576 19094 19540 19869 20351 20848 21472 21735 17924 20900 4104 10191 12659 17199 21812 1508 2028 2446 3046 3328 3859 4267 4981 5720 6279 7115 7340 7759 8311 8641 9981 10490 10838 11480 12409 12974 13232 14257 15050 15478 15906 16617 26996 17473 17814 18196 18609 19153 19550 19933 20402 21063 21496 21838 6546 10699 13738 18951 1552 2091 2465 3083 3416 3917 4310 5123 5914 6349 7137 7354 7777 8333 8966 10047 10542 10933 11664 1244U 13018 13245 14650 15081 15559 15941 16621 17031 17571 17872 18244 18698 19154 19591 19972 20433 21103 21580 21975

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1953 | | pagina 5